Bijlage 5: Overzicht interventies financiële sector

Uitvoering

Voorjaarsnota
1e suppletoire
September suppletoire

Nota, d16e15269, 2015

Budgettair overzicht interventies kredietcrisis en EuropaSinds het najaar van 2008 heeft het kabinet interventies gedaan om het financiële stelsel gezond te houden en bij te dragen aan het herstellen van de rust op de financiële markten. Vanaf 2010 heeft de overheid ook aan Europese faciliteiten bij

Ministerie van Financiën

Budgettair overzicht interventies kredietcrisis en Europa

Sinds het najaar van 2008 heeft het kabinet interventies gedaan om het financiële stelsel gezond te houden en bij te dragen aan het herstellen van de rust op de financiële markten. Vanaf 2010 heeft de overheid ook aan Europese faciliteiten bijgedragen, in het bijzonder door het verstrekken van garanties. Deze bijlage geeft middels een aantal tabellen een overzicht van de verschillende interventies.

Tabel 5.1 geeft de kasstromen en de garanties die met de interventies gepaard gaan en de vindplaatsen ervan in de begroting IX integraal weer. Daarnaast zijn de effecten van de maatregelen op achtereenvolgens: het EMU-saldo, de EMU-schuld en de staatsschuld per thema becijferd. De kolom «telling» geeft hierbij aan welke posten bij elkaar moeten worden opgeteld. Onderaan de tabel worden de totalen van alle maatregelen opgeteld.

Tabel 5.1 a Budgettair overzicht interventies kredietcrisis (in miljoenen euro)
#	Stand: FJR 2015	Telling	2008–2013	2014	2015	Bron
	A. ABN AMRO, ASR en RFS

1	Aanschaf ABN AMRO Group – ASR Verzekeringen – RFS Holdings (incl. Z-share en residual N-share)		27.955	0	0	IX art.3
2	waarvan relevant voor het EMU saldo		3.088			CBS/Eurostat
3	IPO ABN AMRO Group N.V.				– 3.828	IX art.3
4	Overbruggingskrediet (voormalig) Fortis		3.750	– 200	– 1.650	IX art. 11

5	Renteontvangsten overbruggingskredieten (voormalig) Fortis		– 1.798	– 98	– 84	IX art. 11
6	Dividend ABN Amro Group		– 650	– 325	– 625	IX art.3
7	Dividend ASR Verzekeringen		– 159	– 99	– 139	IX art.3
8	Dividend RFS Holdings		– 6	0	0	IX art.3
9	Dividend financiële instellingen		0	0	0	IX art.3
10	Premieontvangsten capital relief instrument		– 193	0	0	IX art.3
11	Premieontvangsten counter indemnity		– 104	– 12	0	IX art.3

	Verleende garanties
12	Capital Relief Instrument ABN-AMRO (CRI)		32.611			IX art.3
13	waarvan vervallen		– 32.611			IX art.3
14	Counter Indemnity ABN-AMRO		950			IX art.3
15	waarvan vervallen			– 950		IX art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	1, 3 t/m 11	28.795	– 734	– 6.326
	Effect op EMU saldo	2, 5 t/m 10	– 178	534	848
	Effect op EMU schuld	1, 3 t/m 11	28.692	– 734	– 6.326
	Effect op staatsschuld	1, 3 t/m 11 *1	28.692	– 734	– 6.326

	B. SNS Reaal

16	Kapitalisatie SNS Reaal Holding N.V.		300	0		IX art.3
17	Kapitalisatie SNS Reaal Bank N.V.		1.900			IX art.3
18	Aankoop SNS Bank N.V.
19	waarvan vordering SRH Holding N.V.				1.598	IX art.3
20	waarvan inbrenging overbruggingskrediet				1.100	IX art.3
21	Overbruggingskrediet		1.100	0	– 1.100	IX art.3
22	Kapitalisatie Propertize (vastgoedorganisatie)		500	0	0	IX art.3

23	Renteontvangsten overbruggingskrediet		– 7	– 21	– 12	IX art.3
24	Dividend SNS Reaal N.V.		0	0	0	IX art.3
25	Premieontvangsten garantie Propertize		0	– 2	– 9	IX art.3
26	Resolutieheffing		0	– 1.005	0	IX art.1

	Verleende garanties
27	Garantieverlening Propertize		4.166			IX art.3
28	waarvan vervallen			– 566	– 977	IX art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	23 en 25	3.793	– 1.028	– 21
	Effect op EMU saldo *2	23 en 25	– 1.123	1.028	21
	Effect op EMU schuld *3	23, 25 en 28	7.848	– 1.594	– 998
	Effect op staatsschuld	23 en 25	3.793	– 1.028	– 21

	C. Kapitaalverstrekkingsfaciliteit (€ 20 mld.)

29	Verstrekt kapitaal ING		1.500	– 1.500		IX art.3
30	Verstrekt kapitaal Aegon		0	0		IX art.3
31	Verstrekt kapitaal SNS Reaal		565	0		IX art.3
	waarvan afgeboekt		– 565			IX art.3

32	Couponrente ING		– 749	– 90		IX art.3
33	Couponrente Aegon		– 177	0		IX art.3
34	Couponrente SNS Reaal		– 38	0		IX art.3
35	Repurchase fee ING		– 2.032	– 660		IX art.3
36	Repurchase fee Aegon		– 910	0		IX art.3
37	Repurchase fee SNS Reaal		0	0		IX art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	29 t/m 37	– 1.841	– 2.250	0
	Effect op EMU saldo	32	964	90	0
	Effect op EMU schuld	29 t/m 37	– 1.841	– 2.250	0
	Effect op staatsschuld	29 t/m 37	– 1.841	– 2.250	0

	D. Back-up faciliteit ING

38	Meerjarenverplichting aan ING		2.722	– 2.722		IX art.3
39	Alt-A portefeuille		4.686	– 4.686		IX art.3
40	relevant voor de EMU schuld		2.722	– 2.722		CBS/Eurostat

41	Back-up faciliteit ING totaal:		0	– 1.455		IX art.3
a	waarvan funding fee (rente + aflossing)		18.942	2.778		IX art.3
b	waarvan management fee		204	0		IX art.3
c	waarvan portefeuille ontvangsten (rente + aflossing)		– 17.598	– 4.231		IX art.3
d	waarvan garantiefee		– 448	0		IX art.3
e	waarvan additionele garantiefee		– 479	0		IX art.3
f	waarvan additionele fee		– 228	– 1		IX art.3
g	waarvan verhandelbaarheidsfee		– 33	– 1		IX art.3
h	waarvan eenmalige uitkering		– 379			IX art.4
i	waarvan incidentele uitgave		19			IX art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	41	0	– 1.455	0
	Effect op EMU saldo	41b, f eb g	57	2	0
	Effect op EMU schuld	40	2.722	– 4.177	0
	Effect op staatsschuld	41	0	– 1.455	0
	E. Garantiefaciliteit bancaire leningen

42	Premieontvangsten garanties bancaire leningen		– 1.279	– 100		IX art.2
43	Schade-uitkeringen		0	0		IX art.2

44	Garanties bancaire leningen		50.275			IX art.2
45	waarvan vervallen		– 40.382	– 9.893		IX art.2

	Totale uitgaven minus ontvangsten	42 en 43	– 1.279	– 100	0
	Effect op EMU saldo	42 en 43	1.279	100	0
	Effect op EMU schuld	42 en 43	– 1.279	– 100	0
	Effect op staatsschuld	42 en 43	– 1.279	– 100	0

	F. IJsland
46	Vordering op IJsland		721	– 562	– 159	IX art.2
47	Tussenrekening «recovery oude topping up»		60	46	0	IX art.2

48	Uitkeringen depositogarantiestelsel Icesave		1.428	0	0	IX art.2
49	Uitvoeringskosten IJslandse DGS door DNB		7	– 6	0	IX art.2
50	Renteontvangsten lening IJsland		0	0	0	IX art.2
51	Aflossing hoofdsom lening IJsland		– 811	– 617	0	IX art.2
52	Schikking Ijsland				– 58	IX art.2

	Totale uitgaven minus ontvangsten	48 t/m 52	624	– 623	– 58
	Effect op EMU saldo	49	– 7	6	49
	Effect op EMU schuld	48 t/m 52	624	– 623	– 58
	Effect op staatsschuld	48 t/m 52	624	– 623	– 58

	Totaal maatregelen «kredietcrisis»:
	Toerekenbare rentelasten		7.301	784	636
	Effect op EMU saldo		– 5.009	1.760	918
	Effect op EMU schuld		36.766	– 9.478	– 7.382
	Effect op staatsschuld		29.989	– 6.190	– 6.405

1. De conversie van de op de MCN lening opgebouwde rente (103 miljoen) telt wel mee in de uitgaven van 2010 maar niet in de staatsschuld.
2. Het door Eurostat toegerekende effect van de herkapitalisatie van SNS Reaal Holding en SNS Bank van EUR 2.200 miljoen aan het EMU-saldo is EUR 1.130 miljoen.
3. Het effect van de kapitaalinjectie van EUR 500 miljoen en de garantie op de funding fee van EUR 4.166 miljoen van Propertize telt in totaal voor EUR 4.666 miljoen mee in de EMU-schuld van 2013.

Tabel 5.1b Budgettair overzicht interventies eurocrisis (in miljoenen euro)
#	Stand per: FJR 2015	Telling	2008–2013	2014	2015	Bron
	G. Griekenland
53	Vordering op Griekenland		3.198	0	0	IX art.4

54	Rente lening Griekenland		– 212	– 14	– 13	IX art.4
55	Rentevergoeding Griekenland (ANFA)		26	13	0	IX art.4
56	Teruggave winsten SMP		126	112	0	IX art.4

57	Verstrekt kapitaal EFSF		2	0	0	IX art.4
58	Verstrekt kapitaal ESM		3.658	915	0	IX art.4

59	Crisisgerelateerde winst DNB		– 905	– 754	– 552	IX art.3
60	waarvan relevant voor het EMU saldo		807	658	482	IX art.3

	Garanties
61	Garantieplafond Nederland EFSF		49.640	0	0	IX art.4
	effect verstrekte garantie op EMU schuld:		10.946	660	– 592	CBS/Eurostat
	voor Ierland		1.122	0	0	CBS/Eurostat
	voor Portugal		1.598	77	0	CBS/Eurostat
	voor Griekenland		8.226	583	– 592	CBS/Eurostat

62	Garantieverlening Nl-aandeel ESM		35.445	0	0	IX art.4
63	Garantieverlening DNB i.v.m. ophoging middelen IMF		13.610	0	0	IX art.4
64	Garantieverlening DNB i.v.m. winstafdracht		5.700	0	0	IX art.3
65	Garantieverlening NL-aandeel EU-begroting		2.790	– 12	39	IX art.4

	Totale uitgaven minus ontvangsten	53 t/m 59	5.893	272	– 565
	Effect op EMU saldo	54 t/m 56 en 60	866	547	495
	Effect op EMU schuld	53 t/m 59 en 61	16.839	932	– 1.157
	Effect op staatsschuld	53 t/m 59	5.893	272	– 565

	Totaal maatregelen «Europa»:
	Toerekenbare rentelasten (saldorelevant)		351	138	108
	Effect op EMU saldo		516	409	387
	Effect op EMU schuld		16.840	932	– 1.157
	Effect op staatsschuld		5.893	272	– 565

Balans interventies

In de onderstaande tabel zijn de bezittingen en schulden die vanwege de interventies (kredietcrisis en Europa) zijn ontstaan weergegeven. Balansonderdelen zijn hierbij opgenomen tegen historische aankoopprijs, conform de bepalingen van de RBV die van toepassing zijn op het onderliggende departementale jaarverslag IX. De bezittingen zijn grotendeels gefinancierd met staatsschuld (zichtbaar in tabel 5.1). Verder is er het cumulatief saldo van kosten en opbrengsten («het resultaat») dat een deel van de bezittingen financiert (vanuit tabel 5.3).

Tabel 5.2 Balans interventies (in miljoenen euro)
Bezittingen	ultimo 2015	Bron:	Schulden	ultimo 2015	Begroting
ABN AMRO, ASR en RFS

ABN AMRO (na IPO)	16.681	art. 3	staatsschuld	22.994	tabel 1
ASR	3.650	art. 3	cumulatief resultaat	2.873	tabel 3
RFS	2.642	art. 3	vordering SNS Reaal Holding op Staat	1.598	art. 3
Overbruggingskrediet ABN AMRO (voormalig Fortis)	1.900	art. 11	cumulatieve rente	9.318	tabel 3
SNS Reaal en Propertize			cumulatieve uitvoeringskosten	58

Kapitalisatie SNS Reaal Holding N.V.	300	art. 3
Kapitalisatie SNS Reaal Bank N.V.	1.900	art. 3
Overbruggingskrediet	0	art. 3
Aankoop SNS Bank N.V.	1.598	art. 3
Propertize	500	art. 3

IJsland

lening (incl rente)	0	art. 2

Griekenland

lening	3.198	art. 4

EFSF

deelneming	2	art. 4

ESM

deelneming	4.573	art. 4

			technische aansluiting	103

Totaal:	36.944		Totaal:	36.944

Overzicht toerekenbare kosten en opbrengsten

Tabel 5.3 geeft een overzicht van de kosten en opbrengsten van interventies. Het resultaat betreft het jaarlijkse saldo dat op kasbasis gerealiseerd wordt. Eventuele afwaarderingen van activa (tabel 5.2) worden eveneens in het resultaat meegenomen maar dan pas op het moment dat deze daadwerkelijk gerealiseerd zijn. Deze behandeling wijkt af van de systematiek van het EMU-saldo.

Tabel 5.3 Overzicht toerekenbare kosten en opbrengsten (in miljoenen euro)
bedragen in mln. euro									Cumulatief
Kosten en opbrengsten	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015
ABN AMRO, ASR en RFS

Dividend ABN AMRO, ASR en RFS	0	0	6	200	121	488	424	764	2.003
Premieontvangsten counter indemnity ABN AMRO	0	0	26	26	26	26	12	0	116
Renteontvangsten overbruggingskrediet ABN AMRO	502	705	167	169	152	103	98	84	1.980
Premieontvangsten CRI ABN AMRO	0	28	165	0	0	0	0	0	193
IPO ABN AMRO Group N.V.								– 1.154	– 1.154

SNS Reaal

Couponrente SNS Reaal	0	38	0	0	0	0	0	0	38
Repurchase fee SNS Reaal	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Afboeking core-tier-1 securities					– 565	0	0	0	– 565
Dividend	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Renteontvangsten overbruggingskrediet						7	21	12	40
Resolutieheffing						0	1.005	0	1.005
Afboeking overbruggingskrediet								– 1.100	– 1.100
Premie ontvangsten garantie Propertize							2	9	11

Aegon

Couponrente Aegon	0	166	11	0	0	0	0	0	177
Repurchase fee Aegon	0	108	52	750	0	0	0	0	910

ING

Couponrente ING	0	645	39	0	34	31	90	0	839
Repurchase fee ING	0	295	52	1.000	341	344	660	0	2.692
Resultaat ING Back up faciliteit		0	0	0	0	– 1	1.455	0	1.454

Griekenland

Rente en servicefee	0	0	30	115	41	26	14	13	239
Rentevergoeding Griekenland (ANFA)	0	0	0	0	– 13	– 13	– 13	0	– 39
Teruggave winsten SMP	0	0	0	0	0	– 126	– 112	0	– 238

IJsland

Topping up		– 106							– 106
Recovery topping up		0	0	33	21	6	46	0	106
Aangegroeide rente		74	– 23	42	27	23	16	– 159	0
Schikking IJsland								58	58

Europese instrumenten

Crisisgerelateerde winst DNB	0	0	0	0	0	905	754	552	2.211

Overige

Premieontvangsten garanties bancaire leningen	0	116	407	361	230	165	100	0	1.379
Uitvoeringskosten crisismaatregelen	– 9	– 31	– 3	2	– 1	– 12	5	– 9	– 58
Toerekenbare rentelasten op staatsschuld	– 684	– 2.062	– 1.375	– 1.223	– 1.177	– 1.131	– 922	– 744	– 9.318

Resultaat	– 191	– 24	– 446	1.475	– 763	841	3.655	– 1.674	2.873

Garantieoverzicht

In onderstaand overzicht staan de uitstaande garanties die in het kader van de kredietcrisis en Europa verstrekt zijn. Het cumulatief saldo geeft de stand van de uitstaande garanties per einde 2015 weer.

Tabel 5.4 Garantieoverzicht (in miljoenen euro)
Garanties «kredietcrisis en europa»	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	Som:	Bron:
A. ABN AMRO, ASR en RFS

Capital Relief Instrument ABN-AMRO (CRI)	0	32.611	0	0	0	0	0	0	32.611	IX art.3
waarvan vervallen	0	0	– 32.611	0	0	0	0	0	– 32.611	IX art.3

Counter Indemnity ABN-AMRO	0	0	950	0	0	0	0	0	950	IX art.3
waarvan vervallen							– 950	0	– 950	IX art.3

B. SNS Reaal

Garantieverlening Propertize	0	0	0	0	0	4.166	0	0	4.166	IX art.3
waarvan vervallen							– 566	– 977	– 1.543	IX art.3

E. Garantiefaciliteit bancaire leningen

Garanties bancaire leningen	2.740	47.535	0	0	0	0	0	0	50.275	IX art.2
waarvan vervallen	0	– 3.174	– 8.103	– 5.823	– 15.933	– 7.349	– 9.893	0	– 50.275	IX art.2

H. Europese instrumenten

Garantieplafond Nederland EFSF	0	0	25.872	71.910	0	– 48.142	0	0	49.640	IX art.4
effect verstrekte garantie op EMU schuld:				993	7.601	2.352	660	– 592	11.014	CBS/Eurostat
voor Ierland				495	279	348	0	0	1.122	CBS/Eurostat
voor Portugal				498	695	405	77	0	1.675	CBS/Eurostat
voor Griekenland				0	6.627	1.599	583	– 592	8.217	CBS/Eurostat

Garantieverlening Nl-aandeel ESM	0	0	0	0	35.445	0	0	0	35.445	IX art.4
Garantieverlening DNB i.v.m. ophoging middelen IMF	0	0	0	13.610	0	0	0	0	13.610	IX art.4
Garantieverlening DNB i.v.m. winstafdracht	0	0	0	0	0	5.700	0	0	5.700	IX art.3
Garantieverlening NL-aandeel EU-begroting	0	0	2.946	– 120	6	– 42	– 12	39	2.817	IX art.4

Totaal	2.740	76.972	– 10.946	79.577	19.518	– 45.667	– 11.421	– 938	109.835