INHOUDSOPGAVE Blz.

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 (begrotingsstaat ministerie)

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van het ministerie van Financiën voor het jaar 2006 vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2006. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2006.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten voor het jaar 2006 vastgesteld. De in de begroting opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

Wetsartikel 2 (begrotingsstaat baten-lastendienst)

Met ingang van deze begroting wordt de baten-lastendienst Domeinen Roerende Zaken opgenomen. Over het invoeren van het baten-lastenstelsel is de Kamer in mei 2005 geïnformeerd (Kamerstukken II 2004/05, 28 884, nr. 4).

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de baten en lasten en de kapitaaluitgaven en -ontvangsten van de baten-lastendienst Domeinen Roerende Zaken voor het jaar 2006 vastgesteld. De in die begrotingen opgenomen begrotingsartikelen worden toegelicht in onderdeel B (Begrotingstoelichting) van deze memorie van toelichting in de paragraaf inzake de diensten die een baten-lastenstelsel voeren.

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. LEESWIJZER

Algemeen

Welke beleidsdoelstellingen worden nagestreefd op het gebied van de fiscaliteit, de financiële markten, de beheersing van de collectieve uitgaven? Hoe gaat de Staat om met roerende en onroerende zaken? Hoeveel bedragen de uitgaven van de Staat aan internationale financiële instellingen? In begrotingshoofdstuk IXB Financiën (IXB) wordt antwoord gegeven op deze en vele andere vragen. IXB is opgebouwd uit zeven beleidsartikelen met uiteenlopende beleidsterreinen en twee niet-beleidsartikelen. De beleidsartikelen weerspiegelen bijna het gehele werkterrein van het ministerie van Financiën; het beheer van de staatsschuld en het kasbeleid zijn opgenomen in begrotingshoofdstuk IXA Nationale Schuld (IXA).

De beleidsartikelen zijn:

1. Belastingen

2. Financiële markten

3. Financieringsactiviteiten publiek-private sector

4. Internationale financiële betrekkingen

5. Exportkredietverzekering en investeringsgaranties

7. Beheer materiële activa

8. Financieel-economisch beleid van de overheid

De niet-beleidsartikelen zijn:

9. Algemeen

10. Nominaal en onvoorzien

Beleidsartikel 6 Staatsloterij is met ingang van 2005 als zelfstandig beleidsartikel komen te vervallen, omdat de beleidsverantwoordelijkheid ten aanzien van de Staatsloterij is overgegaan naar het ministerie van Justitie. Het beheer van de Staatsloterij is bij Financiën gebleven. De budgettaire aspecten (afdracht) zijn geïntegreerd in artikel 3.

De begrotingstoelichting is als volgt opgebouwd. In de beleidsagenda (hoofdstuk 2) worden het werkterrein van het ministerie, de beleidsprioriteiten en de begroting op hoofdlijnen beschreven. In hoofdstuk 3 wordt op de beleidsartikelen ingegaan. Op 22 juni jl. is de Tweede Kamer geïnformeerd over de mogelijkheden om bij de begrotingsdoelstellingen zinvolle en relevante gegevens over outcome of output op te nemen (Kamerstukken II 2004/05, 29 949, nr. 23). Daarbij is aangegeven dat, met uitzondering van 3 doelstellingen binnen beleidsartikel 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector, bij alle begrotingsdoelstellingen gegevens over outcome of output worden opgenomen. Dit is in deze begroting verwerkt. Bij ieder beleidsartikel is tevens een onderzoeksprogramma opgenomen in het overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid. Per doelstelling is (meerjarig) aangegeven welke beleidsdoorlichtingen, effectevaluaties en overige evaluatie-onderzoeken zijn gepland.

In hoofdstuk 4 worden vervolgens de niet-beleidsartikelen behandeld. Hoofdstuk 5 bevat de paragraaf betreffende de bedrijfsvoering. In hoofdstuk 6 is de paragraaf inzake de baten-lastendienst Domeinen Roerende Zaken opgenomen. Hoofdstuk 7 bevat het Verdiepingshoofdstuk, waarin per artikel de belangrijkste nieuwe mutaties worden toegelicht. In hoofdstuk 8 is de bijlage ZBO's en RWT's opgenomen, waarna ten slotte de bijlage moties en toezeggingen, een lijst met afkortingen en een begrippenlijst volgen.

2. BELEIDSAGENDA

2.1 Het werkterrein van het Ministerie van Financiën op hoofdlijnen

Het Ministerie van Financiën draagt de verantwoordelijkheid voor de voorbereiding en uitvoering van:

a. het algemeen financieel-economische en internationale financiële beleid

b. het begrotingsbeleid en doelmatig beheer van 's-Rijks financiën

c. het financieringsbeleid

d. het fiscale beleid

e. het heffen, controleren en innen van de belastingen

f. het beheer van materiële eigendommen van het Rijk

Het beheer van de staatsschuld en het kasbeleid vallen ook onder de verantwoordelijkheid van Financiën en zijn opgenomen in IXA. Het begrotingsbeleid wordt toegelicht in de Miljoenennota en komt beknopt aan de orde in IXB. Voor het algemeen financieel-economische beleid geldt eveneens dat een groot deel in de Miljoenennota is opgenomen. Ook de belastingontvangsten worden toegelicht in de Miljoenennota.

De financiën van decentrale overheden, waarvoor de Minister van Financiën medeverantwoordelijk is, komen aan de orde in de Miljoenennota en in de begrotingen van het Gemeentefonds en het Provinciefonds.

2.2 Beleidsprioriteiten

2.2.1 Houdbare overheidsfinanciën; trendmatig begrotingsbeleid

Voor alle jaren het feitelijke EMU-tekort lager uit dan een jaar geleden nog werd gevreesd.

De doelstelling uit de begroting 2005 om uiterlijk ultimo 2005 de situatie van een buitensporig tekort (een tekort boven de 3%) te beëindigen, is gerealiseerd. De ministers van financiën hebben de procedure op 7 juni 2005 officieel beëindigd. Het feitelijk tekort kwam in 2003 nog uit op 3,2%, maar ligt daar in 2004 met 2,1% al weer ruimschoots onder. Ook in 2005 en 2006 wordt rekening gehouden met een tekort dat ruimschoots onder de 3% en de signaalwaarde van 2,5% BBP ligt (1,8%).

Doelstelling van dit kabinet is voorts het bereiken van een houdbaar pad van de overheidsfinanciën, waarbij de staatsschuld op termijn aanzienlijk wordt verkleind en tegelijkertijd wordt voldaan aan de Europese vereisten van het Verdrag en het Stabiliteits- en Groeipact. Om dit houdbare pad van de overheidsfinanciën te bereiken beoogt het kabinet het structurele EMU-tekort terug te brengen tot ½% BBP in 2007. Tussen 2003 en 2006 verbetert het structurele saldo, afhankelijk van de gehanteerde methode voor berekening, met gemiddeld 0,5 tot 0,8 procent punt BBP per jaar.

2.2.2 Corporate Governance

Op het terrein van corporate governance is de laatste jaren belangrijke vooruitgang geboekt. De nieuwe wetgeving op het terrein van corporate governance (per 1 oktober 2004), met daarin de wettelijke verankering van de Nederlandse corporate governance code, heeft een positieve invloed gehad op de corporate governance structuur van de Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen. Volgens het Amerikaanse corporate governance rating bureau Governance Metrics International is de gemiddelde corporate governance score van de Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen tussen juli 2003 en maart 2005 met 50% gestegen: van 4,2 naar 6,5. Van alle landen op het Europese continent scoren de Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen het hoogst op het gebied van goed ondernemingsbestuur. Wereldwijd staat Nederland zesde. Nederland moet alleen de Angelsaksische landen Verenigd Koninkrijk, Canada, Verenigde Staten, Australië en Ierland voor laten gaan. Het onderwerp behoudt de komende jaren de aandacht van het kabinet. Het kabinet heeft zich in zijn beleidsprogramma 2003–2007 ten doel gesteld het Nederlandse bedrijfsleven in 2007 in internationale vergelijkingen in de kopgroep te brengen op de gebieden «rechten en plichten van aandeelhouders», «transparantie» en «board structuur en kwaliteit». De door de ministers van Financiën en Justitie en de staatssecretaris van Economische Zaken in december 2004 ingestelde Monitoring Commissie Corporate Governance Code zal jaarlijks aan het kabinet rapporteren hoe de beursgenoteerde ondernemingen de bepalingen van de Tabaksblat code hebben toegepast en wat de redengeving is van eventuele niet-toepassing. Afhankelijk van de monitoringresultaten wordt bekeken of aanvullende wetgeving noodzakelijk is om de beoogde doelstelling in 2007 te kunnen realiseren. Het kabinet verwacht in december 2005 de monitoringresultaten over boekjaar 2004 en de aandeelhoudersvergaderingen die in 2005 zijn gehouden. Het kabinet heeft de Monitoring Commissie Corporate Governance Code gevraagd in september 2005 reeds te rapporteren over de naleving van de codebepalingen betreffende de beloning van bestuurders en commissarissen.

Eén van de corporate governance gebieden waar Nederland nog verdere vooruitgang kan boeken, is op het gebied van beschermingsconstructies in overnamesituaties en meer in het bijzonder de uiteindelijke doorbreekbaarheid daarvan. De implementatie van de Europese richtlijn inzake overnamebiedingen (13^e richtlijn), die op 20 mei 2006 moet zijn geïmplementeerd, zal vergezeld gaan met een doorbraakregel van bestaande beschermingsconstructies. Door de implementatie van de richtlijn zullen de procedureregels voor overnamebiedingen worden geharmoniseerd en zal de bescherming van aandeelhouders worden uitgebreid. De uitbreiding van de bescherming van aandeelhouders komt onder andere tot stand door de invoering van het zogenoemde verplichte bod: eenieder die 30% van de aandelen van een beursgenoteerde onderneming verwerft, wordt verplicht een openbaar bod uit te brengen op alle aandelen. In 2006 wordt door het ministerie van Financiën samen met het ministerie van Justitie en het ministerie van Economische Zaken verder gewerkt aan de uitvoering van de maatregelen die zijn aangekondigd in de kabinetsreactie op de Tabaksblat code (Kamerstukken II 2003/04, 29 449, nr. 1).

Het wetsvoorstel betreffende de invoering van onafhankelijk toezicht op de financiële verslaggeving van beursgenoteerde vennootschappen door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zal naar verwachting in 2006 in werking treden. De aanpassing van de Wet toezicht accountantsorganisaties is aanvaard door de Tweede Kamer. Bij aanvaarding door de Eerste Kamer kan de nieuwe wet in 2006 ingaan.

De Staat zal als aandeelhouder ook in 2006 zijn deelnemingen kritisch blijven volgen op de toepassing van de Tabaksblat code, waaronder de beoordeling van het bezoldigingsbeleid van het bestuur, en de Staat zal gebruik maken van de via de Tabaksblat code en de bij wet gegeven mogelijkheden. De Staat als aandeelhouder zal, voorafgaande aan het aandeelhoudersvergaderingenseizoen 2006, andere grote aandeelhouders, zoals gemeenten, provincies, institutionele beleggers en andere voor de hand liggende organisaties/instellingen uitnodigen om in overleg informatie uit te wisselen over het bezoldigingsbeleid. Daarnaast kan dit overleg gebruikt worden om proactief informatie uit te wisselen over voor de aandeelhouder relevante zaken.

2.2.3 Reductie Administratieve Lasten

In 2006 zal het programma voor vermindering van administratieve lasten voor bedrijven verder worden uitgevoerd, overeenkomstig de titel van de kabinetsnotitie die in maart 2005 aan de Tweede Kamer is aangeboden: «nu volle kracht vooruit». Volgens de planning zal eind 2006 19% van de per 1 januari 2003 gemeten € 16,3 mld. aan AL zijn gereduceerd. Dit bespaart het bedrijfsleven jaarlijks € 3 mld. kosten.

Belangrijkste maatschappelijk effect van de vermindering van administratieve lasten voor bedrijven met een kwart is een versterking van de concurrentiekracht van de Nederlandse economie. Volgens berekeningen van het CPB leidt dit – via een besparing op arbeidskosten – tot een extra groei van het BBP van 1,5%.

Het op deze wijze stimuleren van het ondernemerschap in Nederland levert op termijn meer welvaart, werkgelegenheid en consumptie per hoofd van de bevolking op. In een maatschappelijke sector als de zorg leidt een vermindering van de AL met een kwart – volgens het CPB – tot een verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening voor de patiënt. 24 000 professionals houden zich dan namelijk niet meer bezig met het invullen van formulieren, maar besteden hun tijd aan het verlenen van zorg («handen aan het bed»).

In 2007 moet de volle kwart, ofwel € 4,1 mld., worden gerealiseerd. Door Financiën wordt met de betrokken departementen de komende jaren tevens gewerkt aan de verdere verankering van de aanpak van administratieve lasten. Aan de hand van concrete pilotprojecten onderzoekt de Europese Commissie momenteel de mogelijkheden van een Europese meetmethodiek om de administratieve lasten te meten die ontstaan door Europese wetgeving. Dit was ook de inzet van Nederland tijdens het EU-voorzitterschap. De resultaten daarvan zijn november 2005 bekend. Ook wordt aandacht besteed aan het terugdringen van de mechanismen die er voor zorgen dat (onbedoeld) steeds weer nieuwe administratieve lasten ontstaan. Op die manier kan worden verzekerd dat de AL op duurzame wijze worden verlaagd.

Zie voor een verdere uitwerking van de coördinatie van de AL-reductie voor het bedrijfsleven operationele doelstelling 4 van beleidsartikel 8 in paragraaf 3.8.3.2.

Tegelijk met de kabinetsnotitie «nu volle kracht vooruit» is in maart 2005 een vervolgrapportage van Financiën aan de Tweede Kamer aangeboden (Kamerstukken II 2004/05, 29 515, nr. 57). Deze rapportage is op 27 april 2005 met de Tweede Kamer besproken. In deze rapportage wordt aangegeven dat tot en met 2007 op het fiscale terrein en het terrein van de financiële markten in totaal € 940 mln. aan administratieve lasten zal worden gereduceerd. De voorgenomen reductie in 2006 was rekening houdend met enkele verschuivingen van 2005 naar 2006, op dat moment € 194 mln. Naar de stand per 1 juli 2005 en voorts rekening houdend met het Fiscaal pakket 2006 komt de voorgenomen reductie 2006 nu uit op € 200,8 mln. zoals blijkt uit het hierna opgenomen overzicht.

De mutaties in de maatregelen ten opzichte van het beeld in maart 2005 betreffen:

• Wetsvoorstel tariefverlaging vennootschapsbelasting (beperking aftrekbaarheid gemengde kosten – € 5 mln. in 2006, vervallen regeling afwaarderingsverliezen en afschaffing kapitaalsbelasting€ 0,12 mln. in 2006)

• Vereenvoudiging van de afdrachtsvermindering S&O in het kader van het belastingplan 2006 (€ 0,3 mln. in 2006) en vervallen van de administratieplicht voor grondwateronttrekkingen voor beregening en bevloeiing vooruitlopend op de herziening van de Wet belastingen op milieugrondslag (€ 0,1 mln. in 2006)

• Vervallen van de post centrale afdracht loonheffing in het kader van WALVIS/SUB (– € 2 mln. in 2005)

• Eerdere realisatie van frequentievermindering van de aangiften Wet belastingen op milieugrondslag (€ 0,125 mln. in 2005, – € 0,125 mln. in 2006)

• Eerdere realisatie reductie financiële bijsluiter (€ 17,6 mln. in 2005, – € 23 mln. in 2007)

• Latere realisatie van een deel van de frequentievermindering melding ongebruikelijke/verdachte transacties Wet MOT (– € 13 mln. in 2005, € 13,1 mln. in 2006)

• Latere realisatie van het vervallen van de verplichting in art. 9, eerste lid, van de Wet op de dividendbelasting 1965 (– € 1,3 mln. in 2006, € 1,3 mln. in 2007)

• Implementatie Europese richtlijn kapitaaleisen (– € 5,6 mln. in 2007)

Het totale netto beeld tot en met 2007 van de reductie AL bedrijfsleven van Financiën staat nu op € 922,4 mln. Dit betekent een nog in te vullen taakstelling van het plafond met € 17,6 mln. Naar verwachting zullen onder meer de uitkomsten van het project loondomein en nadere afwegingen op de terreinen van het toezicht op de financiële markten in het najaar van 2005 resultaten opleveren die deze taakstelling kunnen invullen.

Overzicht voorgenomen reductie AL in 2006 voor het bedrijfsleven

Op het fiscale terrein is bij brief van 27 juli 2005 (Kamerstukken II 2004/05, 29 362, nr. 43) de aanpak van de reductie van administratieve lasten voor de burger uiteengezet. De in de brief geschetste reductie van ruim 25% in tijd en kosten voor de burger is voor ongeveer de helft gerealiseerd in de jaren 2003, 2004 en 2005. De andere helft staat gepland voor 2007. Dit betreft vooral de vooraf ingevulde aangifte. Vanaf 2006 zullen verschillende voorbereidende activiteiten plaatsvinden in de aanloop naar de vooraf ingevulde aangifte. Voor de burger zal de vooraf ingevulde aangifte zichtbaar worden in het voorjaar van 2008.

2.2.4 Modernisering Vennootschapsbelasting

Verbetering van de concurrentiepositie van ons land is een speerpunt van het kabinet. In april 2005 is de nota over de toekomst van de vennootschapsbelasting getiteld «Werken aan Winst, naar een laag tarief en een brede grondslag» verzonden aan de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2004/05, 30 107, nr. 2). De nota geeft een visie van het kabinet op de maatregelen die nodig zijn om het fiscale ondernemingsklimaat en de aantrekkelijkheid van ons land als vestigingsplaats voor bedrijven op de langere termijn te bestendigen en te verbeteren. Het kabinet wil terug naar de top in de nieuwe EU-25 en wil een impuls geven aan het maken van winst. Voorwaarden zijn internationale competitiviteit, budgettaire neutraliteit en evenwichtige herverdelingseffecten. In 2006 wordt voortvarend aan de slag gegaan met de implementatie van deze maatregelen. De Nederlandse ontwikkeling sluit aan bij de algemene tendens in Europa van tariefverlaging door middel van grondslagverbreding.

2.2.5 Invoeren huur- en zorgtoeslag

Vanaf 1 januari 2006 wordt de Belastingdienst verantwoordelijk voor de uitvoering van de zorgtoeslag. De zorgtoeslag is een nieuwe regeling die in het kader van de herziening van het zorgstelsel zal worden ingevoerd. Daarnaast neemt de Belastingdienst per 1 januari 2006 ook de uitvoering van de huursubsidie van VROM over. De naam huursubsidie verandert daarbij in huurtoeslag. De uitvoering van beide regelingen zal gebeuren door een nieuw onderdeel van de Belastingdienst, de Belastingdienst/Toeslagen. Voor de zorgtoeslag komen naar schatting 6 miljoen huishoudens in aanmerking.

Alle activiteiten zijn gericht op het tijdig welslagen van deze aanzienlijke operatie. Aangezien dergelijke grote operaties niet zonder risico's zijn heeft de Belastingdienst terugvalscenario's ingericht.

2.3 De begroting op hoofdlijnen

In deze paragraaf wordt op hoofdlijnen inzicht gegeven in de samenstelling en ontwikkeling van de uitgaven en de niet-belastingontvangsten op IXB. De belangrijkste wijzigingen worden toegelicht.

Ontwikkeling uitgaven

Grafiek 2.3.1 Ontwikkeling uitgaven 2001–2010

Toelichting

Circa 70% van de totale uitgaven van het ministerie van Financiën in 2006 zijn apparaatsuitgaven. Deze apparaatsuitgaven worden geraamd op ca. € 2,5 mld. en hangen voor ruim 93% samen met de fiscale politiek van het kabinet (beleidsartikel 1). De beleidsuitgaven (programma) bedragen in 2006 in totaal naar verwachting ca. € 402 mln. Een groot deel van deze uitgaven heeft betrekking op het bevorderen van een duurzame internationale financieel-economische ontwikkeling (beleidsartikel 4) en schade-uitkeringen bij de exportkredietverzekering (beleidsartikel 5).

De éénmalige uitschieter in de (overige) uitgaven in 2005 heeft te maken met de aankoop van het transportbedrijf Gasunie. De daarmee samenhangende belastingontvangsten (Vpb, BTW) en heffingen (aardgasbaten) vloeien terug naar de Staat.

Ontwikkeling ontvangsten

Grafiek 2.3.2 Ontwikkeling niet-belastingontvangsten 2001–2010

Toelichting

De totale niet-belastingontvangsten op IXB bedragen in 2006 ruim € 3,5 mld. Een groot deel daarvan betreffen ontvangsten in het kader van de Staatsdeelnemingen (verkoopopbrengst vermogenstitels en dividend) en de afdrachten van Holland Casino, de Staatsloterij (beleidsartikel 3) en DNB (beleidsartikel 2). Andere ontvangsten betreffen de schaderestituties (provenu's) bij de exportkredietverzekering (beleidsartikel 5) en (erf)pacht- en verkoopopbrengsten van gronden (beleidsartikel 7).

3. BELEIDSARTIKELEN

3.1 Belastingen

3.1.1 Fiscaal beleid en wetgeving

Algemene beleidsdoelstelling

Het ontwerpen van beleid gericht op het genereren van inkomsten en het realiseren van niet-fiscale doelstellingen van het overheidsbeleid.

Omschrijving

• Om inkomsten te genereren voor de financiering van overheidsbeleid.

• Om structuurversterkende maatregelen te nemen.

• Om het fiscale instrument in te zetten voor de realisatie van niet-fiscale doelstellingen van het overheidsbeleid.

Bijdrage

Financiën:

• geeft vorm aan het fiscaal- en douanebeleid,

• vormt het fiscale stelsel,

• verzorgt de fiscale wetgeving,

• vervult een centrale rol in de standpuntbepaling van Nederland over belastingvoorstellen binnen de Europese Unie.

Verantwoordelijkheid

De minister en staatssecretaris van Financiën zijn verantwoordelijk voor:

• het opstellen van fiscale wet- en regelgeving,

• het vaststellen van de belastinggrondslagen.

Succesfactoren

Behalen van deze doelstelling hangt af van:

• de kwaliteit van de fiscale wet- en regelgeving,

• politieke ontwikkelingen,

• de belastingmoraal (compliance).

3.1.2 Operationele doelstellingen

3.1.2.1 Operationele doelstelling 1

Het genereren van inkomsten.

Motivering

Om de overheidsuitgaven te financieren.

Instrumenten

• Fiscale wet- en regelgeving

• Communicatie

Activiteiten

• Het ontwerpen van een Belastingplan.

• Voorkomen van belastingontduiking.

• Het tegengaan van belastingconstructies.

Prestatie-indicatoren

De realisatie van geplande inkomsten afhankelijk van de economische ontwikkeling.

Planning

2006, continu

Verwijzing beleidsstukken

Miljoenennota 2006 en Belastingplan 2006

3.1.2.2 Operationele doelstelling 2

Het realiseren van niet-fiscale doelstellingen.

Motivering

• Om het aanbod van bepaalde voorzieningen te stimuleren.

• Om maatschappelijk ongewenst gedrag tegen te gaan.

• Om structuurversterkende maatregelen te nemen.

• Om het vestigingsklimaat aantrekkelijker te maken.

• Om administratieve lasten te verminderen.

• Om invoering van de algemene douanewet mogelijk te maken

Instrumenten

• Fiscale wet- en regelgeving

• Communicatie

Activiteiten

• Aanpassen van de Wet op de vennootschapsbelasting.

• Vereenvoudigen van onderdelen van fiscale wet- en regelgeving.

• Ontwerpen van een invoeringswet algemene douanewet.

Prestatie-indicatoren

• Fiscaal instrumentarium up to date

• % reductie administratieve lasten

Planning

2006, continu

Verwijzing beleidsstukken

Nota Vpb (Kamerstukken II 2004/05, 30 107, nr. 2)

3.1.2.3 Operationele doelstelling 3

Het verzorgen van wetgeving ter ondersteuning van de uitvoering van niet-fiscale taken door de Belastingdienst.

Motivering

Om de uitvoering door de Belastingdienst mogelijk te maken, te ondersteunen en te vergemakkelijken.

Instrumenten

• Fiscale wet- en regelgeving

• Communicatie

Activiteiten

• Het ontwerpen van het wetsvoorstel rechtshandhaving

• AWIR

Prestatie-indicatoren

Belastingdienst beschikt over adequaat instrumentarium en uitvoerbare wetgeving.

Succesfactoren

De uitvoerbaarheid van de fiscale wetgeving.

Planning

2006

3.1.2.4 Operationele doelstelling 4

Het evalueren van fiscale wet- en regelgeving.

Motivering

Om te bezien of beoogde doelstellingen en uitgangspunten van wetgeving ook daadwerkelijk zijn gerealiseerd.

Instrumenten

• Evaluatieonderzoek

• Beleidsdoorlichting

Activiteiten

Het evalueren van belastinguitgaven.

Prestatie-indicatoren

Effectiviteit en efficiency van de fiscale maatregelen in beeld.

Evaluatierapporten.

Planning

2006, continu

Verwijzing beleidsstukken

Bijlage 5 Miljoenennota 2006

3.1.3 Belastingdienst

Algemene beleidsdoelstelling

De Belastingdienst operationaliseert het fiscaal beleid, en voor zover nodig het beleid op andere terreinen, door middel van zijn algemene uitvoeringsdoelstelling:

Het onderhouden en versterken van de bereidheid van burgers en bedrijven tot nakoming van hun wettelijke verplichtingen ten aanzien van de Belastingdienst.

Omschrijving

Om te zorgen dat burgers en bedrijven bereid zijn hun wettelijke verplichtingen richting Belastingdienst na te komen (compliance).

Bijdrage

De Belastingdienst bevordert compliance door goede dienstverlening, adequaat toezicht en zonodig strafrechtelijk afgedwongen naleving.

Verantwoordelijkheid

De minister en staatssecretaris van Financiën zijn verantwoordelijk voor:

• de uitvoering van de heffing en inning van de rijksbelastingen en de douanerechten,

• de controle op de invoer, doorvoer en uitvoer van goederen,

• de uitvoering van de premieheffing en inning van de werknemers- en volksverzekeringen,

• handhavingstaken op het gebied van de economische ordening en financiële integriteit,

• de uitvoering van de vaststelling en de uitkering van toeslagen.

Succesfactoren

Behalen van deze doelstelling hangt af van:

• de kwaliteit van de dienstverlening,

• de effectiviteit van het toezicht en de opsporing.

Effectgegevens

Het behalen van deze doelstelling heeft als effect dat burgers en bedrijven zoveel mogelijk hun wettelijke verplichtingen, richting Belastingdienst uit zichzelf nakomen.

Prestatie-indicatoren

Toelichting

De percentages zijn ontleend aan onderzoeken onder belastingplichtigen en ondernemers in het kader van de Fiscale Monitor.

Verwijzing beleidsstukken

Bedrijfsplan Belastingdienst 2005–2009 (bijlage bij Kamerstukken II 2004/05, 29 800 IXB, nr. 19)

3.1.4 Operationele doelstellingen

3.1.4.1 Operationele doelstelling 1

Belastingplichtigen, premieplichtigen en belanghebbenden bij toeslagen dienstverlening aanbieden op de manier die hen past.

Motivering

Om de zelfredzaamheid te bevorderen, zodat burgers en bedrijven een juiste aangifte of aanvraag indienen.

Instrumenten

• Voorlichting.

• Informatieverstrekking.

• Hulp bij aangifte of aanvraag.

Activiteiten

• Verbeteren kwaliteit belastingtelefoon bijvoorbeeld door inrichting van callcentra gericht op specifieke doelgroepen.

• Ontwikkelen van een persoonlijk digitaal domein.

• Verbeteren van de kwaliteit van de algemene informatie op de website.

• Inrichten van een baliefunctie voor de inkomensafhankelijke toeslagen.

Prestatie-indicatoren

Verwijzing beleidsstukken

Bedrijfsplan Belastingdienst 2005–2009 (bijlage bij Kamerstukken II 2004/05, 29 800 IXB, nr. 19)

Plan van aanpak belastingtelefoon (Kamerstukken II 2004/05, 29 800 IXB, nr. 21)

3.1.4.2 Operationele doelstelling 2

Door toezicht en opsporing bevorderen dat belastingplichtigen, premieplichtigen en belanghebbenden bij toeslagen hun wettelijke verplichtingen nakomen.

Motivering

• Om het niet nakomen van wettelijke verplichtingen te voorkomen en zonodig te corrigeren.

• Om sneller en vollediger belastinggelden te innen.

Instrumenten

• Toezicht en opsporing

• Risicobeheersing

• Vergunningen bij Douane

Activiteiten

• Intensiveren van de risicogerichte en zichtbare controles.

• Meer gericht opsporen van onbekende belastingplichtigen.

• Het krachtiger aanpakken van malafide belastingplichtigen.

• Intensiveren van de invordering.

• Ontwikkelen en implementeren van horizontaal toezicht.

Prestatie-indicatoren

Verwijzing beleidsstukken

Bedrijfsplan Belastingdienst 2005–2009 (bijlage bij Kamerstukken II 2004/05, 29 800 IXB, nr. 19)

Brief aan de Tweede Kamer over horizontaal toezicht van 8 april 2005 (Kamerstukken II 2004/05, 29 643, nr. 4)

Brief aan de Tweede Kamer over contra legem en vrijplaatsen van 3 juni 2004 (Kamerstukken II 2003/04, 29 643, nr. 2)

3.1.4.3 Operationele doelstelling 3

Het leveren van een bijdrage aan de bescherming van de samenleving tegen ongewenste goederen.

Motivering

Om de samenleving te beschermen tegen ongewenste goederen op het gebied van veiligheid, gezondheid, economie en milieu (VGEM).

Instrumenten

• Toezicht en opsporing

• Ambulante controles

Activiteiten

• Verbreden en intensiveren van het toezicht op de hele logistieke keten bij grensoverschrijdend goederenverkeer.

• Ontwikkelen van een intelligence-functie gericht op de risicobeheersing van het grensoverschrijdend goederenvervoer.

• Intensiveren van de samenwerking met de douanediensten binnen en buiten de EU.

• Intensiveren van de samenwerking met Nederlandse handhavingsorganisaties op VGEM-gebied.

Prestatie-indicatoren

Verwijzing beleidsstukken

Bedrijfsplan Belastingdienst 2005–2009 (bijlage bij Kamerstukken II 2004/05, 29 800 IXB, nr. 19)

3.1.5 Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

De belastingontvangsten in de tabel budgettaire gevolgen zijn netto-ontvangsten na aftrek van de ontvangsten die ten behoeve van het Gemeentefonds en het Provinciefonds (op grond van de Financiële-verhoudingswet) en het BTW-Compensatiefonds worden afgezonderd. In onderstaande tabel staat de aansluiting van de Miljoenennota 2006 met IXB. Een toelichting op de belastingontvangsten wordt gegeven in de Miljoenennota.

3.1.6 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid

• Beleidsdoorlichting

♦ Overig evaluatie-onderzoek

3.2 Financiële markten

3.2.1 Algemene beleidsdoelstelling

Het bevorderen van goed functionerende en internationaal concurrerende financiële markten en integriteit van het financiële stelsel.

Omschrijving

Om de keuze aan financiële producten tegen gunstige voorwaarden en concurrerende prijzen te stimuleren en om het vertrouwen in het financiële stelsel te bevorderen.

Bijdrage

De minister van Financiën zorgt voor:

• de wet- en regelgeving voor het toezicht op de financiële sector en

• een ongestoorde muntvoorziening.

Verantwoordelijkheid

De minister van Financiën heeft een directe verantwoordelijkheid voor:

• de wet- en regelgeving voor het toezicht op de financiële sector

• een ongestoorde voorziening van voldoende munten.

De Minister van Financiën heeft een indirecte verantwoordelijkheid voor:

• de uitvoering van het toezicht op de financiële sector.

Succesfactoren

Behalen van deze doelstelling hangt af van politieke en internationale ontwikkelingen.

Effectgegevens

Behalen van deze doelstelling heeft als effect dat:

• marktverstoringen worden voorkomen en weggenomen,

• misbruik van de financiële sector door witwassers en financiers van terrorisme wordt tegengegaan en

• een goede werking van het betalingsverkeer wordt bevorderd.

3.2.2 Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

Garantie debetfaciliteit AFM bij de schatkist

De AFM neemt deel aan het «schatkistbankieren». Dat betekent dat zij gebruik kan maken van een debetfaciliteit bij de schatkist. Financiën staat onder voorwaarden garant bij het onverhoopt niet nakomen van de financiële verplichtingen van de AFM.

Vrijwaringsregelingen

Tussen het ministerie van Financiën en de AFM en de voormalige Pensioen- en Verzekeringskamer (PVK, thans DNB) gelden vrijwaringsregelingen. Op grond van deze regelingen dragen AFM en DNB een bepaald eigen risico indien zij tot schadevergoeding worden veroordeeld als gevolg van aansprakelijkheid voor falend toezicht. Boven dit eigen risico geldt onder voorwaarden vrijwaring door de Staat.

Garantie voorbereidingskosten toezicht AFM

De voorbereidingskosten die gemaakt worden tijdens de periode waarin de AFM zich voorbereidt op nieuwe toezichtstaken worden op de balans geactiveerd en krijgen zo het karakter van nog te innen vorderingen. Inning kan geschieden vanaf het moment dat de betreffende wet in werking treedt. Tot dat moment loopt de AFM het risico dat deze vorderingen niet inbaar zijn. Dit risico is tot een daartoe overeengekomen bedrag afgedekt via een door Financiën afgegeven garantie (€ 24 mln.).

Uitgaven

Het ministerie van Financiën is bestuurlijk gebonden aan deze uitgaven, maar niet juridisch verplicht.

Bijdrage toezicht

De rijksoverheid bekostigt de door de toezichthouders te maken repressieve handhavingskosten.

Dit vanwege het algemene belang dat gediend is met de aanpak van overtreders. Waar het gaat om de preventieve handhavingskosten worden de kosten van de Wet melding ongebruikelijke transacties, de Wet identificatie bij dienstverlening en de Sanctiewet 1977 door het Rijk gefinancierd. Achterliggende gedachte daarbij is dat het daarop betrekking hebbende toezicht zich primair richt op het voorkomen van overtredingen van derden (namelijk niet onder toezicht staande instellingen en personen).

De bijdrage van het Rijk is vastgesteld in de vorm van een percentage van de totale toezichtkosten van de betreffende toezichthouder. De verschillende percentages zijn berekend aan de hand van de begrotingen van de toezichthouders voor het jaar 2003. Zij komen overeen met 14%, 21% en 11% van de toezichtkosten van respectievelijk de AFM, DNB en de voormalige PVK.

Muntcirculatie

Muntcirculatie bestaat uit uitgaven die betrekking hebben op de muntproductie en de subsidie aan het Geld- en Bankmuseum en de vergoeding van de kosten van het Nationaal Analysecentrum voor Munten (NACM). De muntproductie in de jaren 2006 en verder is afhankelijk van de ontwikkelingen in de muntvraag.

Ontvangsten

Ontvangsten muntwezen

De ontvangsten muntwezen hebben betrekking op de uitgifte van bijzondere euromunten, de afdracht van De Koninklijke Nederlandse Munt NV (KNM) aan de Staat van de totale nominale waarde van uitgegeven muntsets, de bijzondere euromunten en van royalty's. Royalty's zijn een vergoeding die de Staat ontvangt voor dukaten die KNM produceert en verkoopt.

De ontvangsten muntwezen hebben tevens betrekking op verkocht metaalschroot; dit betreft metaal van vernietigde euromunten die als gevolg van beschadiging niet meer bruikbaar zijn voor de circulatie. In 2006 zullen er ontvangsten van verkocht metaalschroot zijn van nog ingeleverde guldenmunten.

Toename munten in circulatie

Het in omloop brengen van reguliere euromunten leidt tot ontvangsten voor de Staat en tegelijkertijd tot een schuld aan het publiek. Vanwege de uitbreidings- en vervangingvraag naar munten is doorgaans sprake van een netto-ontvangst voor de Staat.

Winstuitkering DNB

Artikel 22, tweede lid, van de Statuten van DNB bepaalt dat de uit de vastgestelde jaarrekening blijkende winst ter beschikking staat van de algemene vergadering van aandeelhouders. De Staat treedt hierbij als enig aandeelhouder op. Indien de omstandigheden dit toestaan, kan DNB een deel van de (geprognotiseerde) winst in de vorm van een interim-dividend aan de Staat uitkeren.

3.2.3 Operationele doelstellingen

3.2.3.1 Operationele doelstelling 1

Het bevorderen van goed functionerende en internationaal concurrerende financiële markten.

Motivering

Om marktverstoringen te voorkomen en weg te nemen.

Instrumenten

• Juridisch. Acht wetten worden vervangen door één nieuwe wet, de Wet op het financieel toezicht (Wft). Hierdoor is er op dat terrein straks één wet met daarop gebaseerde lagere regelgeving die het toezicht op de financiële marktsector in Nederland regelt.

• Communicatie. Het ministerie van Financiën zal, in samenwerking met DNB en de AFM, de sector begeleiden bij de introductie van de Wft door middel van voorlichting.

Activiteiten

• Implementeren van de Wet op het financieel toezicht en de nazorg daarvan.

• Zorgdragen voor een adequaat prudentieel toezichtregime.

• Harmoniseren van regels voor financiële infrastructuur en handelsplatforms.

• Ontwikkelen van crisismanagementprocedures.

• Bevorderen van corporate governance bij beursgenoteerde ondernemingen.

• Stimuleren van het Nederlandse vestigingsklimaat voor financiële instellingen.

• Bevorderen van de Europese financiële marktintegratie.

Doelgroepen

De financiële sector, de financiële toezichthouders, consumenten en aandeelhouders.

Prestatie-indicatoren

¹ Gebaseerd op het halfjaarlijkse scorebord van de interne markt van de Europese Commissie. Het percentage geeft aan welk deel van de Europese richtlijnen uit het Actieplan Financiële Diensten (FSAP), die op dat moment van kracht zijn, nog niet zijn omgezet in nationale wetgeving.

Verwijzing beleidsstukken

Wet op het financieel toezicht: wetsvoorstel en memorie van toelichting (Kamerstukken II 2003/04, 29 708, nr. 2 en Kamerstukken II 2003/04, 29 708, nr. 3), Europese richtlijn over herverzekering (Kamerstukken II 2003/04, 22 112, nr. 326), brief over de vormgeving van het toezicht op de infratructuur van de financiële markten en de taakverdeling tussen DNB en de AFM (Kamerstukken II 2003/04, 28 122, nr. 19), Europese richtlijn over herverzekering (Kamerstukken II 2003/04, 21), Europese richtlijn over prudentieel toezicht op banken en Beleggingsondernemingen (Bazel II) (Kamerstukken II 2004/05, 21 109, nr. 150), voortgangsrapportage betalingsverkeer (Kamerstukken II 2004/05, 27 863, nr. 20), Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement betreffende een nieuw rechtskader voor betalingen in de Interne Markt (Kamerstukken II 2003/04, 22 112, nr. 307), Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement «Clearing en afwikkeling in de Europese Unie een strategie voor de toekomst» (Kamerstukken II 2003/04, 22 112, nr. 328), Kabinetsreactie op de Tabaksblat code (Kamerstukken II 2003/04, 29 449, nr. 1), brief over rapport van de Commissie Modernisering Beleggingsinstellingen (commissie Winter) (Kamerstukken II 2004/05, 28 998, nr. 10), nalevingskosten: brief minister en staatssecretaris met antwoord op de motie Aptroot/Smeets (Kamerstukken II, 2004/05, 29 515, nr. 18)

3.2.3.2 Operationele doelstelling 2

Het bevorderen van de integriteit van het financiële stelsel door het stellen van randvoorwaarden voor onder meer anti-witwaswet- en regelgeving en voor het toezicht op de financiële sector.

Motivering

Om misbruik van de financiële sector door witwassers en financiers van terrorisme tegen te gaan.

Instrumenten

Juridisch.

• De Wet geldtransactiekantoren wordt waar nodig herzien als blijkt dat de wet onnodige toetredingsdrempels opwerpt die deelname aan het formele circuit van geldovermakingen bemoeilijken.

• De huidige wetten MOT en Wid worden in samenwerking met het ministerie van Justitie geïntegreerd tot één witwaswet.

• De Noodwet financieel verkeer wordt onder de loep genomen en waar nodig herzien en gemoderniseerd.

Activiteiten

• Aanpakken van ondergronds bankieren.

• Stroomlijnen van de Nederlandse witwaswetgeving.

• Beschermen van de vitale infrastructuur.

Doelgroepen

De financiële sector

Prestatie-indicatoren

Verwijzing beleidsstukken

Rapport en beleidsstandpunt «Uit onverdachte bron» (Kamerstukken II 2003/04, 17 050, nr. 263), Nota inzake de bestrijding van misbruik van non-profitorganisaties voor terrorismefinanciering (Kamerstukken II 2003/04, 27 925, nr. 136), Nota over een integrale wijziging van het boetestelsel in financiële wetgeving (Kamerstukken II 2004/05, 30 125, nr. 2)

3.2.3.3 Operationele doelstelling 3

Het zorgdragen voor een goed functionerend muntwezen via een ongestoorde muntvoorziening van voldoende munten met als randvoorwaarde kosteneffectiviteit.

Motivering

Om een goede werking van het betalingsverkeer te bevorderen.

Instrumenten

Beleidsuitvoering. Op grond van de Muntwet 2003 worden uitsluitend in opdracht van de Staat munten vervaardigd en uitgegeven. Op grond van een muntcontract worden de euromunten door KNM vervaardigd. DNB verzorgt de distributie van de euromunten.

Activiteiten

• Voldoen aan de muntvraag.

• Uitgeven van bijzondere euromunten.

• Ontwaarden van ingeleverde guldenmunten.

* raming

* raming

Doelgroepen

Banken, toonbankinstellingen en consumenten

Prestatie-indicatoren

Verwijzing beleidsstukken

Uitgiftekader bijzondere munten na de introductie van de euro (Kamerstukken II 2001/02, 28 107, nr. 1)

3.2.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid

• Beleidsdoorlichting

♦ Overig evaluatie-onderzoek

3.3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector

3.3.1 Algemene beleidsdoelstelling

Bevorderen van bedrijfseconomische doelmatigheid en optimaal financieel resultaat bij verwerven, afstoten en beheer van de activa van de Staat.

Omschrijving

Het zodanig beheren, aangaan en afstoten van Staatsdeelnemingen om een optimaal financieel resultaat te realiseren.

Het breder toepassen van publiek private samenwerking (PPS), waar dat doelmatig is, om te komen tot een betere prijs kwaliteit verhouding van overheidsinvesteringen.

Bijdrage

Financiën treedt op als een actieve zakelijke aandeelhouder, beheert kredieten verstrekt onder de Regeling Bijzondere Financiering en adviseert overheidslichamen op het gebied van publiek private samenwerking middels het Kenniscentrum PPS.

Verantwoordelijkheid

De minister van Financiën is verantwoordelijk voor het realiseren van optimaal financieel resultaat bij het beheren, aangaan en afstoten van Staatsdeelnemingen en voor een bredere toepassing van PPS bij de totstandkoming van overheidsinvesteringen.

Succesfactoren

Privatisering en participaties

Het behalen van de doelstelling omtrent aangaan en afstoten van Staatsdeelnemingen hangt af van consistentie in het toepassen van de uitgangspunten van het deelnemingenbeleid en politieke besluitvorming hieromtrent. Bij afstoting is Financiën bovendien doorgaans afhankelijk van de houding van medeaandeelhouders (vooral in geval van een minderheidsbelang) en andere stakeholders.

Voor wat betreft het beheren van deelnemingen is Financiën bij het realiseren van de centrale doelstelling van beheer, namelijk waardemaximalisering, vaak afhankelijk van het op de deelneming van toepassing zijnde beleidsmatige kader. Dit kader is een stelsel van beleidsmatige randvoorwaarden waarbinnen het beheer wordt gevoerd. Er is derhalve sprake van een waardemaximalisering binnen kaders.

Een andere belangrijke factor waar Financiën bij het beheer rekening mee moet houden, is de houding en de mate van invloed van andere belanghebbenden, bijvoorbeeld medeaandeelhouders en financiers.

Effectgegevens

Privatisering en participaties

Het behalen van de doelstelling op het gebied van Staatsdeelnemingen heeft als effect waardemaximalisatie op lange termijn dan wel opbrengstmaximalisatie van Staatsdeelnemingen. Voor zover een deelneming publieke taken uitvoert, leidt goed beheer tot een bedrijfseconomisch zo efficiënt mogelijke uitvoering van deze taken.

Zowel dividenden, gerealiseerde winsten als de verkoopprijs kunnen worden aangemerkt als effectindicator. De hoogte van de dividenduitkering wordt bepaald door enerzijds de uitkeerbare winst en anderzijds het door de onderneming gehanteerde uitkeringspercentage.

De winsten van de deelnemingen zijn afhankelijk van een veelheid van zowel algemene economische factoren als op bedrijfs- en sectorspecifieke factoren, die per onderneming variëren.

Succesfactoren

Publiek private samenwerking

PPS is een andere manier van werken die een bijdrage kan leveren om de publieke dienstverlening te verbeteren en de overheid doelmatiger en doeltreffender te maken.

Het behalen van de doelstelling hangt af van de structurele inbedding van publiek private samenwerking in de werkwijze en besluitvorming van de (vak-)departementen. Hieraan gerelateerd is de politieke betrokkenheid een wezenlijke factor.

Voor het inbedden van PPS in de organisatie zullen de (vak-)departementen kennis en ervaring op het gebied van PPS moeten opbouwen inclusief het op de juiste manier toepassen van het PPS instrumentarium. Voor PPS is het van belang dat de ingezette stappen op het terrein van de begroting worden voortgezet. In het bijzonder VBTB, de levenscyclusbenadering bij overheidsinvesteringen en het denken in risico's.

Effectgegevens

Publiek private samenwerking

Het behalen van de doelstelling van publiek private samenwerking heeft als effect dat er een betere prijskwaliteit verhouding bereikt wordt bij overheidsinvesteringen.

PPS is nu in de meeste beleidssectoren geïntroduceerd als optie voor de realisatie van investeringen. Er is een vervolgtraject van gecontroleerde verbreding ingezet die moet leiden tot een structurele inbedding van PPS in de besluitvorming. Dit is een continu proces totdat PPS structureel onderdeel is in de besluitvorming voor overheidsinvesteringen.

Bij overheidsinvesteringen in gebouwen en infrastructuur, vanaf een zekere financiële projectomvang, wordt structureel een Public Private Comparator (PPC) uitgevoerd. De PPC is een financieel vergelijkingsinstrument waarvan de uitkomst mede bepalend is voor het kiezen van de beste aanbestedingsvorm voor een project. Een goed uitgevoerde PPC betekent een doelmatigheidsafweging maar is ook een indicatie voor de structurele inbedding van PPS in de besluitvorming. Bij gebiedsontwikkeling bekijkt het Rijk hoe samen met marktpartijen de inrichting van gebieden en de afstemming van de verschillende publieke functies (infra, groen, openbare voorzieningen) en private functies (woningen, winkels, kantoren) efficiënt vorm gegeven kan worden.

Verwijzing beleidsstukken

De voortgangsrapportage PPS (Kamerstukken II 2004/05, 28 753 nr. 4) «Investeren in groei» (Kamerstukken II 2003/04, 29 696 nr. 1) «Kaderbrief PPS/innovatief aanbesteden» (Kamerstukken II 2003/04, 29 200 nr. 149)

3.3.2 Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

Uitvoeringskosten staatsdeelnemingen

Uit hoofde van de concentratie van Staatsdeelnemingen worden uitvoeringskosten voorzien voortvloeiend uit het beheer en verkoop van Staatsdeelnemingen.

Regeling Bijzondere Financiering

In 2004 is de Regeling Bijzondere Financiering (Regeling BF) geëvalueerd. De belangrijkste conclusie was dat de kapitaalmarkt zich dermate had ontwikkeld dat de Regeling BF geen toegevoegde waarde meer vervulde en derhalve zal worden afgeschaft. Als gevolg van de afschaffing van de Regeling BF zullen met ingang van 2006 geen verplichtingen meer worden aangegaan en zijn de verwachte uitgaven naar beneden bijgesteld. Eind 2005 zal worden bezien hoe de afwikkeling van de Regeling BF precies plaats zal gaan vinden.

De uitgaven van de Regeling BF vloeien voort uit de vergoeding aan de uitvoerder voor de gederfde rente, gederfde aflossing en de gemaakte kosten. Daarnaast zijn ook uitgaven geraamd die samenhangen met de afwikkeling van de aflopende regeling Particuliere Participatiemaatschappijen (PPM).

De ontvangsten van de Regeling BF komen voort uit garantieprovisies en restituties. Zowel de uitgaven als de ontvangsten komen voort uit in het verleden aangegane langlopende verplichtingen. Daarnaast zijn ook ontvangsten geraamd samenhangend met de regeling PPM.

3.3.3 Operationele doelstellingen

3.3.3.1 Operationele doelstelling 1

Realiseren van optimaal resultaat bij het beheren, aangaan en afstoten van Staatsdeelnemingen.

Motivering

Om de zakelijke belangen van de staat in Staatsdeelnemingen te behartigen.

Instrumenten

Bevoegdheden uit hoofde van aandeelhouderschap, beleid m.b.t. het uitoefenen van deze bevoegdheden, kennis en ervaring.

Activiteiten

• Voorbereiden en uitvoeren van aan- en verkooptransacties.

• Voorbereiden van en optreden op algemene vergaderingen van aandeelhouders.

• Periodieke gesprekken met Raden van Commissarissen.

• Bewerkstelligen van adequate vormgeving van corporate governance en financieel beheer (dividendbeleid, vermogensstructuur e.d.).

Doelgroep

De Staat der Nederlanden.

Prestatie-indicatoren

Voor deelnemingenbeleid bestaan er geen zinvolle prestatie-indicatoren. De resultaten van de inspanningen zijn namelijk moeilijk te meten. Het deelnemingenbeleid wordt daarom eens in de vijf jaar geëvalueerd. De volgende evaluatie staat gepland voor 2006. Tevens wordt voor iedere Staatsdeelneming eens in de vijf jaar een periodieke check uitgevoerd waarbij wordt bekeken of er belemmeringen bestaan voor afstoting. In 2004 zijn de eerste zes evaluaties uitgevoerd. Verder wordt jaarlijks aan de TK een jaarverslag over beheer van Staatsdeelnemingen gepresenteerd. Over aspecten van transacties en beheer wordt verslag gedaan in de vorm van een jaarverslag.

Verwijzing beleidsstukken

Nota Deelnemingenbeleid Rijksoverheid (Kamerstukken II 2001/02, 28 165, nr. 1 en Kamerstukken II 2001/02, 28 165, nr. 2)

3.3.3.2 Operationele doelstelling 2

Het afwikkelen van een kredietportefeuille die is aangegaan onder de Regeling Bijzondere Financiering ten behoeve van het verhelpen van knelpunten in de kapitaalmarkt voor Nederlandse ondernemingen.

Motivering

De Regeling BF voorzag Nederlandse ondernemingen van risicodragend vermogen wanneer zij geconfronteerd worden met moeilijkheden bij het aantrekken daarvan. In 2004 is de regeling geëvalueerd. De belangrijkste conclusie van deze evaluatie was dat de kapitaalmarkt zich dermate had ontwikkeld dat de Regeling BF geen toegevoegde waarde meer vervulde en derhalve zal worden afgeschaft.

In de huidige portefeuille van de Regeling BF zitten langlopende leningen; deze portefeuille zal afgewikkeld moeten worden. De samenstelling van de portefeuille zal veranderen doordat uiteindelijk alleen de kredieten met een «bijzondere» karakter (uitstel van betalingen, etc.) nog onderdeel zullen uitmaken van de portefeuille. In het algemeen is dit speciale beheer zeer arbeidsintensief.

Instrumenten

Inzet personeel met benodigde kennis en ervaring, NIB als uitvoerder van de regeling.

Activiteiten

Monitoring, controle, besluitvorming ten aanzien van bijzondere kredieten.

3.3.3.3 Operationele doelstelling 3

Het bewerkstelligen van een optimale opbrengst van bijzondere marktgerelateerde operaties door (bedrijfseconomisch) advies en ondersteuning te bieden aan departementen die bijzondere marktgerelateerde operaties uitvoeren.

Motivering

Om een optimaal resultaat bij deze operaties te krijgen, ook in financiële zin.

Instrumenten

Advies en ondersteuning.

Activiteiten

Departementen adviseren over zakelijke aanpak bij het uitvoeren van bijzondere marktgerelateerde operaties zoals de financiële aspecten bij de uitgifte van vergunningen voor exploitatie van rechten (bv. digitale radio).

Doelgroep

Departementen die bijzondere marktgerelateerde operaties uitvoeren.

Prestatie-indicatoren

Voor deze doelstelling bestaan er geen zinvolle prestatie-indicatoren. De mate van doelbereiking wordt vastgesteld aan de hand van een evaluatie van de rol van Financiën bij bijzondere marktgerelateerde operaties waar Financiën bij betrokken is, eventueel in samenwerking met het vakdepartement of als onderdeel van een integrale evaluatie door het vakdepartement.

3.3.3.4 Operationele doelstelling 4

Het stimuleren van de toepassing van publiek private samenwerking bij de totstandkoming van overheidsinvesteringen, daar waar dat dezelfde kwaliteit voor minder geld of voor hetzelfde geld meer kwaliteit oplevert.

Motivering

PPS is een andere manier van investeren en een andere manier van werken die leidt tot besparingen en de gewenste kwaliteit. Het verbeteren van de publieke dienstverlening staat centraal.

Instrumenten

Advies in PPS-projecten, opbouwen en delen van PPS-kennis (handleidingen, standaardisering van contracten e.d., projectevaluaties, PPS-opleidingen), ontwikkeling van instrumenten (financiële vergelijkingsinstrumenten (PPC/PSC) e.d.), ontwikkeling van beleidskaders (bijv. voor risicodragende participaties in gebiedsontwikkelingsprojecten) en oplossen van knelpunten in beleid en kaders, en promotie.

Activiteiten

• Het vergroten van de acceptatie en de toepassing van PPS bij de totstandkoming van overheidsinvesteringen;

• Binnen de diverse sectoren ervaring en kennis opdoen in pilotprojecten en met projectevaluaties. Vervolgens de kennis verbreden binnen de sector en inbedden bij de vakdepartementen inclusief het goed toepassen van het PPS instrumentarium;

• Het wegnemen belemmeringen om PPS mogelijk te maken. Dit zijn sectoroverstijgende onderwerpen zoals het levenscyclus denken en het bewustzijn van risico's;

• PPS in de verschillende fases structureel onderdeel te maken van besluitvorming bij overheidsinvesteringen. Dit is sectoroverstijgend.

Doelgroep

Vooral de rijksoverheid en in mindere mate decentrale overheden en semi-overheidsorganisaties.

Planning

Continu naar behoefte totdat PPS een geaccepteerd alternatief is bij de afweging voor overheidsinvesteringen. Dit wil zeggen dat de operationele doelstelling is bereikt wanneer voor de desbetreffende sector PPS structureel en volwaardig onderdeel uitmaakt van de departementale besluitvorming en er voldoende PPS projecten zijn uitgevoerd om de opgedane kennis te verankeren in de organisatie.

Prestatie-indicatoren

Het aantal goed toegepaste PPC's zoals die uit de projectevaluaties naar voren komen.

In 2004 is de voortgang van PPS bij de vakdepartementen geëvalueerd (Kamerstukken II 2004/05, 28 753, nr. 4). De rol van het kenniscentrum PPS wordt in 2005 beschouwd.

Verwijzing beleidsstukken

Voortgangsrapportage PPS (Kamerstukken II 2004/05, 28 753, nr. 4), brief investeren in groei (Kamerstukken II 2003/04, 29 696, nr. 1), kaderbrief PPS/innovatief aanbesteden (Kamerstukken II 2003/04, 29 200, nr. 149).

3.3.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

♦ Overig evaluatie-onderzoek

3.4 Internationale financiële betrekkingen

3.4.1 Algemene beleidsdoelstelling

Het bevorderen van een financieel-economisch gezond en welvarend Europa en een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling.

Omschrijving

Om aan een financieel gezond en welvarend Nederland bij te dragen via de bevordering van een welvarend Europa en een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling.

Bijdrage

Nederland is lid van de E(M)U en aandeelhouder in internationale financiële instellingen (IFI's).

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor de Nederlandse inbreng op financieel-economisch terrein binnen de EU en voor de Nederlandse inbreng binnen de internationale financiële instellingen. Wat betreft de ontwikkelingsbanken is er een gedeelde verantwoordelijkheid met de minister voor OS.

Succesfactoren

Doordat het beleid van de EU en de IFI's door een internationaal krachtenveld wordt bepaald waarin Nederland een van de vele spelers is, is het niet automatisch dat het uiteindelijk door de internationale financiële instellingen en Europese Unie gevoerde beleid een volledige weerspiegeling van de Nederlandse beleidsvisie zal zijn.

Effectgegevens

Behalen van deze doelstelling heeft als effect dat mede door de Nederlandse inbreng een financieel-economisch gezond en welvarend Europa en een stabiele en voorspoedige ontwikkeling van de internationale economie, waarbij de lidstaten een budgettair en economisch verantwoord beleid voeren, er een behoedzame en doelmatige EU-begroting tot stand komt en de IFI's bijdragen aan een evenwichtige financieel-economische ontwikkeling.

3.4.2 Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

De raming voor betalingsverplichtingen is het gevolg van de onderhandelingen over financiële bijdragen aan diverse internationale financiële instellingen, zoals kapitaalverhogingen van banken en middelenaanvullingen van concessionele fondsen. Regel hierbij is dat voor nieuwe verplichtingen budgettair een stelpost wordt opgenomen die gelijk is aan de Nederlandse bijdrage aan de vorige kapitaalverhoging c.q. middelenaanvulling. De verplichtingen komen volgens een vastgesteld kaspatroon tot betaling.

De raming voor garantieverplichtingen heeft betrekking op het zogenaamde garantiekapitaal van de internationale financiële instellingen (het deel van de verplichting dat waarschijnlijk niet tot betaling komt, het callable capital), op garantie-overeenkomsten tussen de Staat en DNB (onder meer de Nederlandse deelneming in IMF) en deelneming in de door de BIS te verstrekken kredietfaciliteiten.

De geraamde programma-uitgaven hebben enerzijds betrekking op aangegane verplichtingen, als uitkomst van reeds afgeronde internationale onderhandelingen, en anderzijds op stelposten voor nieuwe verplichtingen van onderhandelingen die nog niet zijn afgerond of die nog zullen plaatsvinden.

Juridisch verplichte uitgaven zijn uitgaven, waarvoor Nederland juridisch een verplichting is aangegaan in verband met kapitaalverhogingen van banken en middelenaanvullingen van fondsen.

Een deel van de verplichtingen- en uitgavenramingen is door wisselkoersinvloeden (US-dollar en SDR) beleidsmatig niet te beïnvloeden.

Voor 2006 zijn geen verplichtingen geraamd in verband met financiële bijdragen aan internationale financiële instellingen. Voor de jaren 2007–2010 zijn de volgende verplichtingenramingen verwerkt in verband met nieuwe kapitaalverhogingen en middelenaanvullingen:

Wereldbankgroep (IBRD, IDA, IFC, MIGA)1

Een nieuwe kapitaalverhoging voor de Wereldbank wordt niet voor 2009 verwacht. De stelposten voor de verplichtingenramingen voor Wereldbank en IFC zijn doorgeschoven van 2008 naar 2009 (raming voor Wereldbank van € 54,5 mln. en bijbehorende garantieverplichting van € 1,5 mld. en raming voor IFC van € 18,8 mln.). Een stelpost is opgenomen voor de middelenaanvulling IDA in 2008 (€ 421,9 mln.).

Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbankgroep (IDB, IIC, FSO en MIF)

Een stelpost is opgenomen voor de middelenaanvulling FSO in 2008 (€ 9,5 mln.).

Afrikaanse Ontwikkelingsbankgroep (AfDB, AfDF)

Een stelpost is opgenomen voor de middelenaanvulling AfDF in 2008 (€ 135,5 mln.).

Aziatische Ontwikkelingsbankgroep (AsDB, AsDF)

De middelenaanvulling voor AsDB is uitgesteld van 2007 naar 2008 (stelpost van € 3,4 mln. en bijbehorende garantieverplichting van € 208,3 mln.). Voorts is een stelpost opgenomen voor AsDF van € 80,1 mln. in 2007.

Europese Investeringsbank (EIB, EIB Lomé en Cotonou)

Er zijn geen budgettaire gevolgen voorzien.

Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBRD)

Er zijn geen budgettaire gevolgen voorzien.

3.4.3 Operationele doelstellingen

3.4.3.1 Operationele doelstelling 1

Het bevorderen van een gezonde en stabiele monetaire en budgettaire ontwikkeling van de Europese Unie en haar lidstaten.

Motivering

Omdat Nederland als middelgrote en open economie gebaat is bij een gezonde en stabiele monetaire en budgettaire ontwikkeling binnen de Europese Unie.

Instrumenten

Internationaal overleg

Activiteiten

• Standpuntbepaling ten behoeve van internationaal overleg.

• Standpuntinname in onderhandelingen over het EU-budget voor 2007.

• Standpuntinname in onderhandelingen over de meerjarenbegroting (Financiële Perspectieven 2007–2013) alsmede herziening van het Eigen Middelen Besluit.

• Behandelen aanvragen Exchange Rate Mechanism (ERM-II) en succesvol begeleiden binnen ERM-II van nieuwe lidstaten. Tevens mogelijk eerste aanvragen toetreding eurozone.

• Het bevorderen van de begrotingsdiscipline en een stabiele macro-economische omgeving in de EMU door een evenwichtige multilateral surveillance.

• Monitoren van economische situatie en onderhandelen over acquis communautaire met kandidaat-lidstaten in het kader van de uitbreiding van de EU.

Doelgroepen

De EU-lidstaten, de kandidaat-lidstaten, Europese Commissie, het Europese Parlement en de Europese Centrale Bank

Prestatie-indicatoren

• Toepassing principe van begrotingsdiscipline bij EU-begroting 2007

• Bruto-afdrachten aan de EU

• Netto betalingspositie

• Mate van aandacht voor economische analyse bij aanvragen ERM-II

• Spilkoers bij toelating lidstaten in ERM-II

• Koers bij toelating lidstaten tot eurozone

• Behoud van 3% tekortnorm en 60% grens voor schuldquote als ankers voor de begrotingsdiscipline in de EU

Verwijzing beleidsstukken

Rapport van de Ecofin over de verbetering van de implementatie van het Stabiliteits- en Groeipact (Kamerstukken II 2004/05, 21 501-07, nr. 477), Toetreding tot ERM-II (Brief aan de Voorzitter van de Tweede Kamer, d.d. 8 juli 2004, fin0400309, 2003/04), Notitie inzake de voorstellen van de Commissie over de nieuwe Financiële Perspectieven 2007–2013 (Kamerstukken II 2003/04, 21 501-20, nr. 259) alsook geannoteerde agenda's en verslagen Eurogroep en Ecofin aan de Tweede Kamer.

3.4.3.2 Operationele doelstelling 2

Het bevorderen van een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling. Essentieel daarbij is behoud van de financiële soliditeit en samenhang in het opereren van de Internationale financiële instellingen (IFI's)1.

Motivering

Omdat Nederland belang heeft bij een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling en waarde hecht aan een evenwichtige financieel-economische ontwikkeling in lage en- middeninkomenslanden

Instrumenten

Internationaal overleg

Activiteiten

• Toezicht op rol IFI's bij de bevordering van het financieel-economische evenwicht. De focus zal dit jaar liggen op het agenderen van samenhang en taakverdeling tussen IFI's en met de EU-ontwikkelingsinstellingen in landen die aan de EU grenzen.

• Mid-Term Reviews Middelenaanvullingen2. De nadruk zal liggen op de uitwerking van het schuldhoudbaarheidsraamwerk.

• Internationale economische analyses die vereist zijn om de internationale beleidsdiscussie en respons te kunnen beïnvloeden.

• Toezicht op financiële deugdelijkheid IFI's. Actuele punten zijn de mogelijke IMF-goudverkoop, invoering van een nieuw risicomodel bij de EIB en de sterke uitbreiding van de private sector activiteiten bij de AsDB.

• Adequate Nederlandse representatie in belangrijke internationaal-economische gremia. Vooral van belang in discussies rond hervorming bestuur van IMF en WB.

Doelgroepen

IFI's, G-10, OESO, EU-lidstaten

Prestatie-indicatoren

• Doen van aanbevelingen ter verbetering van de afbakening en coördinatie van werkzaamheden van verschillende IFI's en EU-ontwikkelingsinstellingen.

• Invoering verder ontwikkeld schuldhoudbaarheidsraamwerk bij AfDF, AsDF en IDA.

• Het bevorderen en sturen van internationale discussies op financieel-economisch terrein.

• Behoud van AAA-rating van multilaterale ontwikkelingsbanken.

• Financiële positie van de banken.

• Behoud van de financieel solide positie van het IMF bij verkoop IMF-goud ter financiering van schuldendienstverlichting.

• Positie binnen de belangrijkste internationaal-economische gremia zoals IMF en WB.

3.4.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

• Beleidsdoorlichting

♦ Overig evaluatie-onderzoek

3.5 Exportkredietverzekering en investeringsgaranties

3.5.1 Algemene beleidsdoelstelling

Het bijdragen aan een goed functionerende en complete markt voor verzekering van risico's verbonden aan export en investeringen in het buitenland.

Omschrijving

Om bij te dragen aan een goed functionerende en complete markt voor verzekering van risico's verbonden aan export en investeringen in het buitenland, waarbij deze risico's zoveel mogelijk door de private markt worden gedragen en concurrentieverstoring tussen landen wordt geminimaliseerd.

Bijdrage

Bepaalde risico's verbonden aan de kredietverlening aan en investering in het buitenland kunnen niet op de particuliere markt worden verzekerd. Onder bepaalde voorwaarden kan de Nederlandse overheid, evenals de overheden van de meeste andere industrielanden, deze niet marktbare risico's in herverzekering nemen. Op deze wijze draagt de Staat bij aan het creëren van een gunstig klimaat voor export en buitenlandse investeringen van Nederlandse ondernemingen.

Voor de herverzekeringsactiviteiten van de Staat gelden de volgende doelstellingen. In de eerste plaats dienen de activiteiten van de Staat aanvullend te zijn op de markt. Daarnaast dienen de herverzekeringsactiviteiten van de Staat zichzelf te bedruipen. Verder streeft Nederland in internationaal verband naar een minimalisatie van concurrentieverstoring tussen landen.

De Staat heeft drie instrumenten om deze algemene beleidsdoelstelling te realiseren:

• de Exportkredietverzekering (EKV)

• de Tijdelijke Regeling herverzekering investeringen (TRhi)

• de Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA).

Sinds 2004 bestaat de mogelijkheid tot herverzekering van investeringsgaranties afgegeven door MIGA ten behoeve van specifieke Nederlandse investeringen in het buitenland.

Verantwoordelijkheid

De minister van Financiën is verantwoordelijk voor het doelmatig en doeltreffend functioneren van de herverzekeringsfaciliteiten.

Succesfactoren

Behalen van deze doelstelling hangt af van de mate waarin de herverzekeringsfaciliteiten van de Staat aanvullend zijn op schommelingen op de private markt, de mate waarin de faciliteiten kostendekkend zijn en de mate waarin concurrentieverstoring wordt geminimaliseerd.

Effectgegevens

Behalen van deze doelstelling heeft als effect dat deze faciliteit kostendekkend blijft en dat concurrentieverstoring wordt tegengegaan. Tevens wordt de goed functionerende markt voor de herverzekering van risico's verbonden aan export en investeringen in het buitenland in stand gehouden.

3.5.2 Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling zien van het totaal door de Staat (her)verzekerde bedrag (cumulatief uitstaande obligo voor EKV en TRhi). Hierbij is een uitsplitsing gemaakt naar definitieve (polissen) en voorlopige (dekkingstoezeggingen) verzekeringen.

Grafiek 3.5.1. Uitstaande verzekeringen

De meerjarenramingen van de schade-uitkeringen EKV zijn gebaseerd op verwachtingen over de verzekeringsportefeuille. Op basis van de actuele situatie en verwachte korte termijn ontwikkelingen zijn de schattingen voor 2006 e.v. bijgesteld.

De ontvangsten bestaan uit premies en provenu's. De premieontvangsten zijn geraamd op basis van de resultaten van de afgelopen jaren. De provenu's komen voornamelijk voort uit in het kader van de Club van Parijs (CvP) gesloten schuldenregelingen. In de CvP zijn afspraken gemaakt over de vervroegde aflossing van een aantal landen. Dit leidt tot een positieve bijstelling van de provenuontvangsten in 2005 en 2006 en een negatieve bijstelling voor latere jaren.

3.5.3 Operationele doelstellingen

3.5.3.1 Operationele doelstelling 1

Het doelmatig, klantgericht en transparant uitvoeren van herverzekeringsfaciliteiten voor risico's verbonden aan export en investeringen in het buitenland, waarbij uitgangspunt is dat de faciliteiten van de Staat aanvullend zijn op de markt.

Motivering

Om bij te dragen aan een goed functionerende en complete markt voor verzekering van risico's verbonden aan export en investeringen in het buitenland.

Instrumenten

• de Exportkredietverzekering (EKV)

• de Tijdelijke Regeling herverzekering investeringen (TRhi)

• MIGA via een herverzekeringsovereenkomst met de Wereldbank

Activiteiten

Herverzekering van aanvaardbare risico's verbonden aan export en investeringen in het buitenland.

De Staat herverzekert risico's die de markt niet kan dragen. Met uitvoerder Atradius DSB zijn afspraken gemaakt over welke categorieën risico's (tegen betaling van premies) voor herverzekering door de Staat in aanmerking komen (risicodracht).

Bij de uitvoering van de EKV en de TRhi zijn de Staat (het ministerie van Financiën en het ministerie van Economische Zaken), Atradius DSB en De Nederlandsche Bank betrokken. Ter vergroting van de doelmatigheid en efficiency wordt in 2005 het zogenaamde Pauwenhofproces afgesloten. Dit proces bestaat uit verschillende deelprojecten die leiden tot een verbetering van de uitvoeringsstructuur. Bij de vormgeving van de nieuwe uitvoeringsstructuur is veel aandacht besteed aan de werkverdeling tussen de betrokken partijen, om optimaal te profiteren van ieders sterke punten en om onnodige overlap in werkzaamheden te voorkomen.

Doelgroepen

Nederlandse exporteurs en investeerders.

Prestatie-indicatoren

• Doorlooptijden van verzekeringsaanvragen

• Vijfjaarlijkse evaluatie van EKV- en TRhi-faciliteit

De doorlooptijden van verzekeringsaanvragen gelden als prestatie-indicator van de doelmatige uitvoering en de klantgerichtheid van het beleid. De streefwaarde voor de doorlooptijd1 is net als het voorgaande jaar gesteld op 55 werkdagen, waarvan 40 werkdagen netto behandelduur. De vijfjaarlijkse evaluaties van de EKV en de TRhi geven inzicht in de doelmatigheid en effectiviteit van het ingezette instrumentarium en van de uitvoering en gebruikerservaring.

3.5.3.2 Operationele doelstelling 2

Een kostendekkende uitvoering van het pakket aan herverzekeringsfaciliteiten.

Motivering

Om subsidiering van export te voorkomen en om kostendekkend te werken. Het streven naar kostendekkendheid van het pakket van herverzekeringsfaciliteiten vloeit voort uit het internationale verbod op subsidiëring van de export en uit budgettaire overwegingen. De faciliteiten dienen kostendekkend te zijn. Kostendekkendheid is vanwege de lange looptijd van risico's alleen te meten over een lange periode. Schades treden meestal pas enkele jaren nadat een transactie in herverzekering is genomen op. Provenu's kunnen nog vele jaren nadat de schade is uitgekeerd worden ontvangen. De resultaten op kasbasis geven onvoldoende inzicht in de kostendekkendheid. Bedrijfseconomische aannames kunnen een beter inzicht geven in de kostendekkendheid

Instrumenten

• Premieheffing

• Acceptatiebeleid

• Schadeafhandelingsbeleid

• Recuperatiebeleid (onder andere via Club van Parijs)

• Uitvoeringskostenbeleid

Activiteiten

Het uitvoeren van de herverzekeringsfaciliteiten op kostendekkende wijze.

Doelgroepen

De Staat der Nederlanden

Prestatie-indicatoren

In 2004 is een model voor bedrijfseconomische resultaatbepaling vastgesteld dat nauw aansluit bij modellen die internationaal ontwikkeld zijn. In het model worden kosten en opbrengsten grotendeels toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Dit gebeurt onder andere door gebruik te maken van voorzieningen. Ook wordt, naast de ontvangen rente op vorderingen, de financieringsrente in het resultaat verwerkt. De implementatie van het model is voorzien voor 2005. De kamer zal t.z.t. worden ingelicht over de resultaten.

Model bedrijfseconomische resultaatbepaling:

+ verdiende premie

– uitvoeringskosten

+/- wijziging voorziening verwachte schade

– oninbare bedragen verwachte schade

+/- wijziging voorziening vorderingen

– oninbare vorderingen

+/- financieringsrente

+ ontvangen rente op vorderingen

= resultaat

3.5.3.3 Operationele doelstelling 3

Het minimaliseren van concurrentieverstoring tussen landen met als inzet minimalisering van overheidssteun.

Motivering

Om een gezonde concurrentiepositie voor Nederlandse exporteurs te creëren door middel van een herverzekeringsfaciliteit die gelijkwaardig is aan die van andere landen.

Instrumenten

• Actieve deelname in internationale fora zoals OESO (onder meer via het Arrangement), WTO en EU

• Benchmark indicatoren: acceptatiebeleid, dekking, aangeboden assortiment en premies

Activiteiten

Voor 2006 zijn op internationaal terrein de volgende onderwerpen van belang: in de OESO wordt gewerkt aan grotere convergentie van en transparantie over debiteurenpremies voor exportkredietverzekeringen. De inzet van Nederland hierbij is een zo groot mogelijke convergentie om concurrentieverstoring tegen te gaan, terwijl de premies moeten blijven voldoen aan de eis van kostendekkendheid. Het streven is om de transparantie en financiële rapportage van OESO-landen over kostendekkendheid te verbeteren. Daardoor kan de onderlinge vergelijkbaarheid toenemen en kunnen oneigenlijke vormen van overheidssteun beter worden bestreden.

De tekst van het Arrangement zal verder worden aangepast aan de ontwikkelingen in de Wereld Handels Organisatie (WTO), in het licht van de uitkomsten van de Doharonde en WTO-paneluitspraken. Daarnaast zal Nederland zich in de WTO-onderhandelingen inzetten om «pure cover», de lichtste vorm van overheidsinterventie, in de subsidiecode van de WTO veilig te stellen. Een kostendekkende exportkredietverzekering is naar de mening van Nederland geen subsidie. De regels van de subsidiecode dienen op dit punt waar nodig te worden verduidelijkt. In dit kader zal worden gestreefd naar intensivering van de betrekkingen met opkomende economieën die steeds meer kapitaalgoederen exporteren. Doel is het creëren van een «level playing field» voor Nederlandse exporteurs ten opzichte van het buitenland voor wat betreft exportkredietverzekeringsvoorwaarden.

Tevens worden vier objectieve maatstaven die inzicht geven in de internationale concurrentiepositie van de Nederlandse EKV internationaal vergeleken. Deze vergelijking betreft zeven andere exportkredietverzekeraars: België (ONDD), Duitsland (HERMES), Frankrijk (COFACE), Verenigd Koninkrijk (ECGD), Spanje (CESCE), Zweden (EKN) en Italië (SACE).

Doelgroepen

Nederlandse exporteurs en investeerders

Prestatie-indicatoren

De jaarlijkse prestatiemeting vindt plaats door middel van een internationale vergelijking van de Nederlandse EKV met zeven andere exportkredietverzekeraars. In de vergelijking worden de aspecten «acceptatiebeleid», «dekking», «aangeboden assortiment» en «premies» meegenomen. Dit zijn objectieve maatstaven die inzicht geven in de internationale concurrentiepositie van de Nederlandse EKV. Resultaten worden ieder jaar opgenomen in het Financiële Jaarverslag van het Rijk. Uit de resultaten komt naar voren dat het Nederlandse beleid inzake de exportkredietverzekering en dat van andere exportkredietverzekeraars de laatste jaren naar elkaar toe is gegroeid.

3.5.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

♦ Overig evaluatie-onderzoek

3.6 Staatsloterij

Vervallen.

3.7 Beheer materiële activa

3.7.1 Algemene beleidsdoelstelling

Het doelmatig verwerven, beheren en vervreemden van roerende en onroerende zaken voor het Rijk en het bevorderen van een optimale allocatie van onroerende zaken voor het Rijk.

Omschrijving

Om te bereiken dat roerende en onroerende zaken voor de Staat op grond van financieel-economisch en maatschappelijk belang zo doelmatig mogelijk beheerd, aangekocht en verkocht worden.

Bijdrage

Financiën vertegenwoordigt de Staat als eigenaar van gebouwen, gronden, objecten en roerende zaken. Zij verzorgt dienstverlening bij de verkoop, aankoop, beheer, bewaring en vernietiging van roerende en onroerende zaken, met het oog op een doelmatig vermogensbeheer. Tevens draagt Financiën bij aan de samenwerking en afstemming met andere departementen op het gebied van de uitvoering van het vastgoedbeleid.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de uitvoering van de dienstverlening en het leveren van een bijdrage aan samenwerking en afstemming tussen departementen op het gebied van uitvoering van vastgoedbeleid.

Succesfactoren

Voornaamste factoren die de financiële resultaten van een doelmatig vermogensbeheer beïnvloeden zijn de algemeen economische situatie, de ontwikkeling van grondprijzen en het aantal inbeslaggenomen goederen. Bij de complexere grondreallocaties is het proces van belangenafstemming van grote invloed op de snelheid van realisatie.

Ten aanzien van een succesvolle interdepartementale samenwerking op gebied van vastgoed zijn op dit moment de ontwikkelingen rond de voorgenomen fusie tussen de dienst Domeinen en de Dienst Landelijk Gebied en de vorming van het zogenaamde Rijksvastgoed-ontwikkelingsbedrijf van belang.

Effectgegevens

Het behalen van deze doelstelling heeft als effect dat het vermogensbeheer ten aanzien van roerende en onroerende zaken binnen de overheid zo doelmatig mogelijk verloopt. Het beheer van materiële activa betreft primair de bedrijfsvoering van het Rijk, de maatschappelijke effecten (outcome) zijn beperkt. In relatie hiermee betreffen zinvolle prestatie-indicatoren vooral outputmeting en organisatieonderzoek en slechts heel beperkt beleidsevaluaties.

3.7.2 Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

Beheerskosten en apparaatsuitgaven Roerend

In het kader van de vorming van de baten-lastendienst Domeinen Roerende Zaken (DRZ) per 1 januari 2006 zijn de betreffende uitgaven en ontvangsten budgettair neutraal uitgeboekt. Hierbij zijn structureel € 1,0 mln. aan beheerskosten en € 7,7 mln. aan apparaatsuitgaven overgeboekt naar Justitie voor het betalen van facturen voor de opslag en verwerking van in beslag genomen goederen aan DRZ. De begroting van DRZ is toegelicht in hoofdstuk 6 (baten-lastenparagraaf).

Programma-ontvangsten

Doelstelling 2 Beheer/verkoop Onroerend

Verkoop onroerende zaken

In verband met de algemene budgettaire problematiek worden extra agrarische Domeingronden verkocht. De verkoop betreft het gehele areaal niet-strategische erfpachtgronden. De erfpachtgronden die als strategisch zijn aangemerkt, komen niet in aanmerking voor verkoop. In het jaar 2005 zal voor € 276 mln. worden verkocht aan extra agrarische Domeingronden, in 2006 € 63 mln. en in 2007 € 135 mln.

Beheersontvangsten

De beheersontvangsten vertonen een dalende tendens door lagere (erf)pachtopbrengsten. Dit wordt veroorzaakt door de verkooptaakstellingen landbouwgronden.

3.7.3 Operationele doelstellingen

3.7.3.1 Operationele doelstelling 1

Efficiënte bewaring en vervreemding van roerende zaken van de Staat.

Motivering

Om overtollige en inbeslaggenomen zaken zo doelmatig mogelijk, met hoge kwaliteit en integer te bewaren, vervreemden en vernietigen.

Instrumenten

n.v.t.

Activiteiten

• Continue activiteit is de uitvoering van de taken:

– Bewaring van goederen.

– Het openbaar verkopen van overtollige en verbeurdverklaarde goederen.

– De vernietiging van door het OM aangewezen goederen.

• Om de taken zo efficiënt mogelijk uit te voeren, wordt per 1 januari 2006 gestart met het voeren van een baten-lastenstelsel.

• De gefaseerde invoering van het Landelijk Beslaghuis tegelijk met de invoering van het baten-lastenstelsel per 1 januari 2006. Het project Landelijk Beslaghuis beziet in hoeverre het ketenproces van inbeslagname, vervoer, bewaring en verwerking van strafrechtelijk inbeslaggenomen goederen efficiënter en effectiever kan worden ingericht met minimale risico's voor de integriteit.

• In verband met het verschuiven van de uitvoering van taken op het gebied van inbeslaggenomen vuurwerk die nu nog bij Defensie plaatsvinden, wordt verder gegaan met de voorbereidingen voor zelfstandige exploitatie van vuurwerkopslag per 1 januari 2007.

Doelgroepen

Voor verkopen van overtollig gestelde zaken behoren alle departementen tot de doelgroep. Van de dienstverlening op gebied van bewaren maken vooral inbeslagnemende overheidsinstanties als Justitie/OM en de Belastingdienst gebruik.

Prestatie-indicatoren

Verwijzing beleidsstukken

Inzake de invoering van het baten-lastenstelsel en het Landelijke Beslaghuis kan recente en relevante informatie worden gevonden in Kamerstukken II 2003/04, 28 884, nr. 3.

Over het invoeren van het baten-lastenstelsel is de Kamer in mei 2005 per brief geïnformeerd (Kamerstukken II 2004/05, 28 884, nr. 4).

3.7.3.2 Operationele doelstelling 2

Efficiënt beheren en vervreemden van onroerende zaken van de Staat.

Motivering

Om het beheren en vervreemden van onroerende zaken van de Staat en de betaling van zakelijke lasten op onroerende zaken van de Staat zo doelmatig mogelijk en op kwalitatief hoogwaardige wijze uit te voeren.

Instrumenten

n.v.t.

Activiteiten

• Continue activiteit is de uitvoering van de taken:

– Verkopen van onroerende zaken.

– Beheren van onroerende zaken.

– Beoordeling en betaling van de aanslagen zakelijke lasten.

• Speciaal vermeld wordt de verkoop van de niet strategische erfpachtgronden. De verkopen vinden plaats in de jaren 2004–2007. De opbrengsten zullen worden ingezet voor algemene budgettaire problematiek. De opbrengsten voor 2006 en 2007 zullen respectievelijk € 63 mln. en € 135 mln. bedragen.

Een gespecialiseerd dienstonderdeel, verspreid over aantal locaties in het land, voert de taken uit. Het waarderen van vastgoed en het begeleiden van vastgoedprojecten wordt door interne vastgoeddeskundigen gedaan. Alvorens objecten aan derden te verkopen, wordt eerst door interne afstemming binnen de overheid bezien of het object nog een functie kan vervullen.

• Op dit moment worden de mogelijkheden onderzocht om tot een fusie te komen tussen de dienst Domeinen en de dienst Landelijk Gebied.

Doelgroepen

Alle departementen behoren tot de doelgroep.

Prestatie-indicatoren

Onderstaande tabel bevat prestatie-indicatoren over de efficiëntie van de bedrijfsvoering en de kwaliteit van de dienstverlening.

Verwijzing beleidsstukken

Voor nadere informatie over het verkoopbeleid wordt verwezen naar Kamerstukken II 2003/04, 24 490, nr. 17. De evaluatie veiling benzinestations is verschoven van 2005 naar 2006 (Kamerstukken II 2003/04, 24 036, nr. 294).

3.7.3.3 Operationele doelstelling 3

Optimaal handelen in vastgoed in samenwerking met andere departementen.

Motivering

Om aankoop, beheer en verkoop van vastgoed sneller, beter en/of tegen lagere kosten te kunnen realiseren.

Instrumenten

Beschikbaar stellen van een leenfaciliteit voor anticiperende aankopen en met behulp van het Beleidskader anticiperend handelen in vastgoed (Kamerstukken II 2001/02, 28 000 IXB en 27 581, nr. 31) op een actievere en zonodig meer risiconemende wijze omgaan met vastgoed.

Activiteiten

• Ondersteuning van en deelname aan Raad voor Vastgoed Rijksoverheid.

• Stimuleren uitwisseling van kennis en ervaring, organiseren van gezamenlijke opleidingen, uniformeren van processen, procedures en contracten, uitwisseling vastgoedplannen en -informatie (o.a. omtrent bezit) tussen departementen, bevorderen adoptie van uitvoerende activiteiten en leveren bijdrage aan opzet en uitbouw shared-service organisatie(s) voor uitvoerende activiteiten1, e.e.a. conform het Werkprogramma van de Raad voor Vastgoed Rijksoverheid 2005–2007 en Programma Andere Overheid.

• Opzet en uitbouw interdepartementaal gemeenschappelijk Rijksvastgoedontwikkelingsbedrijf (GOB).

• Beschikbaar stellen leenfaciliteit voor anticiperende aankoop en beheer van vastgoed aan departementen.

• Opzetten leenfaciliteit voor anticiperende aankoop en beheer van vastgoed en inkoop van overtollig vastgoed aan GOB.

• Bijdrage leveren aan opzet kader voor modern en doelmatig activabeleid.

• Meer bedrijfseconomisch (bijv. waar mogelijk anticiperend en zonodig meer risiconemend) handelen in en met vastgoed.

Doelgroepen

Alle departementen die zich bezighouden met of betrokken zijn bij het aankopen, beheren en verkopen van vastgoed voor de uitvoering van rijksbeleid.

Prestatie-indicatoren

3.7.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

• Beleidsdoorlichting

♦ Overig evaluatie-onderzoek

3.8 Financieel-economisch beleid van de overheid

3.8.1 Algemene beleidsdoelstelling

Het bevorderen van doelmatig, doeltreffend en rechtmatig overheidsbeleid binnen overeengekomen beleidsprioriteiten, gericht op houdbare overheidsfinanciën.

Omschrijving

Om te komen tot een houdbaar pad voor de overheidsfinanciën, tot doelmatige en rechtmatige overheidsuitgaven en om de administratieve lasten voor het bedrijfsleven te beperken.

Bijdrage

Het ministerie van Financiën:

• schept voorwaarden om de overheidsuitgaven en lastenontwikkeling te beheersen

• vermindert de administratieve lasten voor het bedrijfsleven.

Verantwoordelijkheid

De minister van Financiën is verantwoordelijk voor operationele doelstellingen 1 en mede verantwoordelijk voor operationele doelstellingen 2, 3 en 4.

Succesfactoren

De realisatie van doelstellingen wordt bepaald door:

• de economische omstandigheden

• de kwaliteit van het beleid en de kwaliteit van de financiële functie

• het naleven van afspraken

Effectgegevens

Behalen van deze doelstelling heeft als effecten dat:

• de uitgaven en de lasten binnen het in de Miljoenennota gestelde kader blijven,

• het structurele EMU-tekort wordt gereduceerd met een ½% per jaar, richting een tekort van maximaal ½% BBP in 2007,

• de netto administratieve lasten zullen in 2006 op jaarbasis zijn verminderd met € 3 mld.

3.8.2 Budgettaire gevolgen van beleid

3.8.3 Operationele doelstellingen

3.8.3.1 Operationele doelstelling 1

Het terugbrengen van het structurele EMU-tekort tot ½% BBP in 2007.

Motivering

• Om een houdbaar pad voor de overheidsfinanciën te bereiken.

• Om te voldoen aan de regels uit het verdrag van Maastricht en het Stabiliteits- en Groeipact.

• Om duidelijke informatie te verstrekken over de budgettaire besluitvorming.

Instrumenten

Begrotingsregels en voorschriften

Activiteiten

• Het opstellen en handhaven van de kaders voor de collectieve uitgaven en de lastenontwikkeling.

• Het transparant informeren over de budgettaire besluitvorming door verantwoording af te leggen aan de Staten-Generaal. Hiervoor wordt onder andere een cursus «schrijven leesbare begrotingen» door de Rijksacademie voor Financiën en Economie gegeven. Daarnaast wordt de begroting ook op Internet geplaatst.

• In 2006 vindt een beleidsdoorlichting plaats van de begrotingssystematiek door de Studiegroep Begrotingsruimte.

• Het normeren van de algemene uitkering van het Gemeentefonds en Provinciefonds en het ontwikkelen van maatregelen ter beheersing van het EMU-saldo OPL door reguliere berekening van de accressen, bestuurlijk overleg en het zonodig aanpassen van wet- en regelgeving. In 2006 vindt de evaluatie van de normeringsmethodiek plaats.

• Het evalueren van de werking van het in 2003 ingestelde BTW-compensatiefonds. De uitkomsten van deze evaluatie zullen worden benut om de definitieve uitname uit Gemeentefonds en Provinciefonds vast te stellen welke dient als de voeding van het fonds. Daarnaast is het streven om de uitvoering te vereenvoudigen waardoor de administratieve lasten kunnen verminderen. De besluitvorming rondom de evaluatie van het BTW-compensatiefonds vindt plaats in het voorjaar van 2006. De implementatie in 2006/2007.

Doelgroepen

Ministerraad, Staten-Generaal en decentrale overheden

Prestatie-indicatoren

¹ Centraal Planbureau, Macro Economische Verkenning 2006, paragraaf 5.3, bladzijde 136.

Tussen 2003 en 2006 verbetert het structurele saldo, afhankelijk van de gehanteerde methode voor berekening, met gemiddeld 0,5 tot 0,8 procent punt BBP per jaar.

3.8.3.2 Operationele doelstelling 2

Het toetsen van beleidsvoorstellen en het aandragen van alternatieven.

Motivering

• Om te komen tot een beleid dat budgettair inpasbaar is en past binnen het bredere financieel-economisch beeld.

• Om het overheidsbeleid zo doelmatig en rechtmatig mogelijk te laten zijn.

Instrumenten

• Comptabiliteitswet

• Rijksbegrotingsvoorschriften

Activiteiten

• Het beoordelen, initiëren en ontwikkelen van beleidsvoorstellen door werkbezoeken, IRF- en interdepartementale onderzoeken, kennisgroepen, seminars, het opstellen van adviesnota's op MR-stukken en verandertrajecten (bijv. op het terrein van het zorgstelsel, onderwijs of ruimte).

• Inventarisatie van ombuigingsmaatregelen en beleidsvarianten.

• Er op toezien dat het controle systeem op departementaal niveau goed functioneert.

Doelgroepen

Departementen

Prestatie-indicatoren

3.8.3.3 Operationele doelstelling 3

Het bevorderen van een resultaatgerichte en rechtmatige bedrijfsvoering bij het Rijk.

Motivering

Om te komen tot een doelmatige besteding van het overheidsgeld.

Instrumenten

• Comptabiliteitswet

• Rijksbegrotingsvoorschriften

• Regeling leen en depositiefaciliteit baten-lastendiensten 2003

• Vermogensvoorschriften baten-lastendiensten 2003

• Beleidslijn instellingsprocedure baten-lastendiensten 2003

Activiteiten

• Financiële regelgeving schrappen, samenvoegen of vereenvoudigen.

• Het begeleiden van het vormen van baten-lastendiensten en het uitvoeren van een pilot baten-lastenstelsel bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

• Versterken bedrijfsvoering bij het Rijk door het financieel management te voorzien van rijksbrede overzichten, benchmarks en praktijkvoorbeelden.

• Het financieel beheer verbeteren door de verantwoordelijkheid van het management voor bedrijfsvoering te versterken in het kader van het kabinetsstandpunt inzake IBO regeldruk en controletoren.

Doelgroepen

Departementen, baten-lastendiensten, Ministerraad, decentrale overheden en Algemene Rekenkamer.

Prestatie-indicatoren

• Begeleiding van circa 10 diensten in een veranderingstraject.

Planning

Het vereenvoudigen van de regelgeving zal in 2005/2006 vorm krijgen. Voor de overige activiteiten geldt planning 2006/2007.

3.8.3.2 Operationele doelstelling 4

Een vermindering van de administratieve lasten voor het bedrijfsleven in de huidige kabinetsperiode met een kwart in 2007 ten opzichte van 31 december 2002.

Motivering

Om de concurrentiekracht van het Nederlandse bedrijfsleven te bevorderen.

Instrumenten

Rijksbegrotingsvoorschriften en MJN 2004/2005

Activiteiten

• Coördinatie van het programma voor de reductie van administratieve lasten bij de betrokken departementen.

• Het monitoren van de voortgang van reductie van administratieve lasten.

• Ondersteunen van overige ministeries door kennisuitwisseling en grensoverschrijdende samenwerking (Europa, interdepartementale samenwerking, methoden en technieken).

• Samenwerking met andere overheden, zowel nationaal als internationaal.

• Het vormen, op basis van het Nederlandse standaardkosten model, van een internationale standaard om administratieve lasten te meten. Zo loopt een aantal benchmark projecten met individuele EU lidstaten, waarin administratieve lasten worden gemeten. Hiermee wordt geprobeerd gezamenlijk de efficiëntie van implementatie van Europese regels te verbeteren.

Doelgroepen

Departementen en bedrijfsleven

Prestatie-indicatoren

Planning

Het interdepartementale programma loopt van 2003 tot 2007.

3.8.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid

• Beleidsdoorlichting

♦ Overig evaluatie-onderzoek

4. DE NIET-BELEIDSARTIKELEN

4.1 Algemeen

Toelichting

PEW

De schommelingen in de apparaatsuitgaven worden grotendeels veroorzaakt door de uitgaven voor het Project Eigentijds Werken (PEW). Het doel van PEW is de renovatie van het gebouw van het ministerie van Financiën aan het Korte Voorhout.

Tegoeden WO II

De uitgaven voor tegoeden WOII hebben betrekking op de uitvoeringskosten van de afwikkeling van de verdeling van de tegoeden ten behoeve van de joodse gemeenschap.

Brussels European and Global Economic Laboratory (Bruegel)

In 2006 wordt € 30 000 bijgedragen aan het Brussels European and Global Economic Laboratory (Bruegel). De bijdrage aan Bruegel heeft als doelstelling de samenwerking binnen Europa en de kwaliteit van het Europese beleid te bevorderen.

Stichting Instituut Financieel Economisch Beleid (IFEB)

In 2006 wordt € 30 000 bijgedragen aan de Stichting Instituut Financieel Economisch Beleid (IFEB). De bijdrage aan IFEB heeft met name als doelstelling jonge afgestudeerden voor te bereiden op financieel economische beleidsfuncties op nationaal niveau.

4.2 Nominaal en onvoorzien

Toelichting

Vanuit dit artikel vinden overboekingen van loon en prijsbijstelling naar de loon- en prijsgevoelige artikelen binnen IXB plaats. De post onvoorzien is bedoeld om eventuele onzekere ontwikkelingen op IXB op te vangen.

5. BEDRIJFSVOERINGSPARAGRAAF

De bedrijfsvoeringsparagraaf is inhoudelijk gewijzigd naar aanleiding van het IBO-rapport «regeldruk en controletoren». De paragraaf bestaat nu uit 4 onderdelen:

• de rechtmatigheid van de begrotingsuitvoering

• de totstandkoming van de beleidsinformatie

• het gevoerde financieel- en materieelbeheer

• overige aspecten van de bedrijfsvoering

Er wordt gerapporteerd over uitzonderingen, bijvoorbeeld bijzondere risico's of aandachtspunten die relevant zijn voor de Staten-Generaal.

Op het vlak van de rechtmatigheid van de begrotingsuitvoering, de totstandkoming van beleidsinformatie en het gevoerde financieel- en materieelbeheer worden geen bijzondere risico's of aandachtspunten voorzien. Onderstaand wordt ingegaan op de overige aspecten van de bedrijfsvoering.

Belastingdienst

Aan risicovolle projecten besteedt het management van de Belastingdienst extra aandacht. Met betrekking tot de ondersteunende processen brengt de Belastingdienst jaarlijks een mededeling over de bedrijfsvoering uit. In 2006 vraagt een aantal onderwerpen, extra aandacht van het management; de Belastingtelefoon, de start van de uitvoering van inkomensafhankelijke toeslagen en de werknemersverzekeringen.

Telefonische bereikbaarheid

De slechte telefonische bereikbaarheid in het najaar van 2004 heeft mede geleid tot het plan van aanpak Belastingtelefoon waarover de Tweede Kamer in april 2005 is geïnformeerd. De komende tijd wordt gewerkt aan structurele maatregelen gericht op de verbetering van de kwaliteit van de Belastingtelefoon, zoals de inrichting van zes specifieke callcentra gericht op specifieke doelgroepen. Om de bereikbaarheid te verbeteren zal het aantal werkplekken, vooral in de piekuren, worden uitgebreid.

Uitvoering van de werknemersverzekeringen

De Belastingdienst wordt per 1 januari 2006 verantwoordelijk voor de heffing, inning en controle van de premies werknemersverzekeringen. Om deze taken te kunnen uitvoeren, komen gefaseerd vanaf 1 juli 2005 in totaal 800 medewerkers over van UWV. Met de samenvoeging van het takenpakket van de Belastingdienst en het UWV wordt op termijn een aanzienlijke lastenverlichting voor het bedrijfsleven en een besparing op de uitvoeringskosten gerealiseerd.

Zorg- en huurtoeslag

Per 1 januari 2006 zal de Belastingdienst de zorgtoeslag gaan uitvoeren. Het gaat daarbij om ruim 6 miljoen aanvragen per jaar. Tevens zal de Belastingdienst per 1 januari 2006 de uitvoering van de huursubsidie van VROM overnemen. Voor de uitvoering van beide regelingen is een nieuw organisatieonderdeel opgericht, de Belastingdienst/Toeslagen. Vanaf september 2005 zullen aanvragers van een zorgtoeslag en huurtoeslag een aanvraagformulier ontvangen. Indien deze vóór 1 november worden ingevuld, zullen vanaf eind december de eerste voorschotten worden uitbetaald.

Voor de implementatie van deze majeure operatie is een projectorganisatie ingericht. Belangrijkste taken voor het project zijn daarbij:

• de ontwikkelingen van de geautomatiseerde systemen;

• de inrichting van de nieuwe organisatie, inclusief de opleiding van het personeel;

• de communicatie en dienstverlening aan burgers.

De projectorganisatie rapporteert maandelijks aan de staatssecretaris over de voortgang van het project, die deze rapportages ook doorstuurt naar de Tweede Kamer.

Domeinen

Baten-lastendienst Domeinen Roerende Zaken/Landelijk Beslaghuis

Op 1 januari 2006 start Domeinen Roerende Zaken als een baten-lastendienst, tegelijk met de gefaseerde invoering van het Landelijk Beslaghuis.

Zodra de invoering van het Landelijk Beslaghuis nader is uitgewerkt, zullen de convenanten, systemen en werkinstructies aangepast worden.

Fusie Domeinen – DLG

Op dit moment wordt een fusie tussen Dienst Landelijk Gebied en Domeinen uitgewerkt. In verband met een mogelijke verbreding van de fusieorganisatie wordt een IBO-onderzoek gestart dat medio 2006 afgerond moet zijn.

Kerndepartement

Renovatie van het gebouw aan het Korte Voorhout

Het aanbestedingsproces voor de PPS Renovatie Financiën wordt in 2006 afgerond. Naar verwachting wordt in de loop van 2006 gestart met de renovatiewerkzaamheden. De hoofdzetel van het ministerie zal vanaf 2006 tijdelijk verplaatst worden naar de Prinses Beatrixlaan in Den Haag. De planning is dat het gerenoveerde gebouw Korte Voorhout 7 in de tweede helft van 2008 weer in gebruik genomen wordt.

Voorbereiden van het kerndepartement op de externe veranderingen.

In 2006 wordt de organisatie van Financiën voorbereid op externe ontwikkelingen zoals het Ontwikkel- en Expertisecentrum (OC/EC), P-Direkt, Facilitair Salaris Centrum (FSC) en We Print Together (WPT). Het Facilitair Salaris Bureau (FSB) zal overgaan naar het back office P-Direkt. Een deel van de taken zal volgens de Transitieplanning worden overgebracht naar het front office van P-Direkt.

6. BATEN-LASTENPARAGRAAF DOMEINEN ROERENDE ZAKEN

6.1 Meerjarige begroting van baten en lasten

Toelichting

Baten

Opbrengst departementen

In de opbrengst departementen zijn begrepen:

a. Opbrengsten uit de kerntaak van het agentschap DRZ (opslag/registratie/afwikkeling) vanwege inbeslaggenomen goederen (€ 8,7 mln.). De opdrachtgever hiervoor is het ministerie van Justitie (OM). De geraamde opbrengst is gebaseerd op het aantal te verhuren m² en te besteden uren tegen vastgestelde tarieven, die zijn gebaseerd op voorcalculatorische kostprijzen.

b. De geprognosticeerde opbrengst van de dienstverlening van opslag, taxatie en verkoopfaciliteiten op basis van het in 2003 gesloten contract met de Belastingdienst (€ 0,6 mln.), ministerie van Justitie (BOOM/CJIB, € 0,5 mln.) en RWS (€ 0,1 mln.).

c. Opbrengsten uit hoofde van vervoer van politie naar de regio eenheden van het agentschap (€ 0,4 mln.). De opdrachtgever hiervoor is het ministerie van Justitie.

d. Opbrengsten uit hoofde van schoning van PC's welke door departement worden afgestoten (€ 0,6 mln.).

Opbrengsten derden

De opbrengsten derden bestaan onder meer uit opgelden (ca. € 2,5 mln.). Daarnaast zijn er nog opbrengsten voor abonnementen catalogi, boeteopbrengsten en opbrengsten voor kentekenbewijzen.

Lasten

Personeel

De categorie personeelskosten omvat de salariskosten (inclusief sociale lasten) van ambtelijk personeel en uitzendkrachten. Het agentschap DRZ heeft een formatie van 87 fte. Bij de bepaling van de gemiddelde jaarlijkse loonkosten is uitgegaan van ± € 42 750 per fte in 2006.

Materieel

In onderstaande tabel zijn de materiële exploitatiekosten van het agentschap DRZ naar categorie onderverdeeld. De materiële kosten worden voor meer dan 65% bepaald door de huisvestingscomponent: de door RGD in rekening gebrachte huren. Service Level Agreements worden afgesloten ter ondersteuning van het agentschap DRZ in specialistische functies, te weten automatisering, personeel, beleid etc.

Rentelasten

Voor de financiering van de materiële vaste activa bij de start van het agentschap maakt het agentschap DRZ gebruik van de leenfaciliteit bij het ministerie van Financiën. Vervangingsinvesteringen worden door DRZ gefinancierd uit de lopende rekening. Hiervoor wordt dus geen aparte lening afgesloten (het minimale jaarlijkse investeringsbedrag moet groter zijn dan € 0,5 mln.) Voor de berekening van de rentelasten is een rentepercentage van 4% gehanteerd.

Afschrijvingen

De afschrijvingen vinden lineair plaats. De afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur van een activum. Daarbij zijn de voorschriften van het ministerie van Financiën over handleiding agentschappen gehanteerd (richtlijnen van het HAFIR) gehanteerd. Zie voor de gehanteerde afschrijvingstermijnen de meerjarige investeringsplanning.

Saldo van baten en lasten

Het saldo van baten en lasten zal worden aangewend als vermogensvorming tot het wettelijk maximale bedrag. Daarnaast zal de tariefstelling van het agentschap worden aangepast, zodat door het Agentschap behaalde efficiency resultaten terug vloeien naar de klant.

6.2 Kasstroomoverzicht

Overzicht investeringen

6.3 Openingsbalans per 1 januari 2006

7. VERDIEPINGSHOOFDSTUK

7.1 Belastingen

Toelichting nieuwe mutaties

Voor een toelichting op de belastingontvangsten wordt verwezen naar de Miljoenennota.

7.2 Financiële markten

Toelichting nieuwe mutaties

Winstuitkering DNB

De hogere winst hangt voornamelijk samen met de gedaalde rente en met een aandelenherwaardering. Tevens heeft DNB een bate gerealiseerd in verband met buiten omloop gestelde bankbiljetten die niet zijn teruggekomen.

7.3 Financieringsactiviteiten publiek private sector

Toelichting nieuwe mutaties

Bijstelling Gasgebouw

De bruto-aankoopprijs van het transportbedrijf Gasunie bedroeg ruim € 156 mln. meer dan voorzien bij de 1^ste suppletore begroting 2005.

Opbrengst vermogenstitels

De mutatie in de Opbrengst Vermogenstitels van € 912 mln. heeft betrekking op de verkoop van aandelen TNT (€ 0,9 mld.) en KLM (€ 12 mln.).

7.4 Internationale financiële betrekkingen

7.5 Exportkredietverzekering en investeringsgaranties

Toelichting nieuwe mutaties

Vervroegde aflossingen

In de Club van Parijs zijn afspraken gemaakt over de vervroegde aflossing van een aantal landen. Dit leidt tot een positieve bijstelling van de provenuontvangsten in 2005 en 2006 en een negatieve bijstelling voor latere jaren.

7.6 Staatsloterij

Vervallen.

7.7 Beheer materiële activa