Inhoudsopgave

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 (begrotingsstaat ministerie)

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van het ministerie van Defensie voor het jaar 2007 vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2007. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2007.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten voor het jaar 2007 vastgesteld. De in de begroting opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

Wetsartikel 2 (begrotingsstaat baten-lastendiensten)

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de baten en lasten en de kapitaaluitgaven en -ontvangsten van de baten-lastendiensten Defensie Telematica Organisatie (DTO), Dienst Vastgoed Defensie (DVD) en Defensie Horecabedrijf Paresto voor het jaar 2007 vastgesteld.

De in die begrotingen opgenomen begrotingsartikelen worden toegelicht in onderdeel B (begrotingstoelichting) van deze memorie van toelichting en wel in de paragraaf inzake de baten-lastendiensten.

Wetsartikel 4 (wijziging van de reikwijdte van de accountantsverklaring)

In maart 2005 is door de minister van Financiën met de Tweede Kamer overleg gevoerd over de uitkomsten van het «interdepartementale beleidsonderzoek (IBO) regeldruk en controletoren» en de naar aanleiding daarvan door het kabinet in december 2004 gedane voorstellen. Tijdens het algemeen overleg op 2 en 3 maart 2005 en in de brief van 9 maart 2005(Kamerstukken II, 29 949 en 29 950, nr. 5) is toegezegd de getrouwbeeldverklaring van de departementale auditdiensten parallel aan de gewijzigde bedrijfsvoeringsparagraaf over het verslagjaar 2007 in te voeren. De departementen hebben sindsdien belangrijke voortgang geboekt met het treffen van maatregelen die hiervoor noodzakelijk zijn. Om op het ingroeitraject naar met name de getrouwbeeldverklaring geen wettelijke obstakels te laten ontstaan, dienen enkele bepalingen in de Comptabiliteitswet 2001 (CW 2001) te worden aangepast. Dat zal regulier gebeuren via het moderniseringsproject van die wet, dat thans gaande is. Om de getrouwbeeldverklaring al over het jaar 2007 te kunnen toepassen is echter een tijdelijke – op het jaar 2007 gerichte – afwijking van de wet nodig. Dat gebeurt via het onderhavige wetsartikel. Het betreft concreet de aanpassing van artikel 66, vijfde en zesde lid, van de CW 2001. De gewijzigde insteek voor de bedrijfsvoeringsparagraaf in het jaarverslag leidt niet tot een aanpassing van de CW 2001. De inhoud van die paragraaf wordt in de Rijksbegrotingvoorschriften geregeld.

Samengevat komen de wijzigingen in de bedrijfsvoeringsparagraaf en in de accountantsverklaring op het volgende neer.

Over eventuele rechtmatigheidfouten en -onzekerheden die de ter zake gestelde artikelsgewijze tolerantiegrenzen te boven gaan, zal door de betrokken minister in de bedrijfsvoeringsparagraaf van zijn departementaal jaarverslag worden gerapporteerd. De departementale auditdienst verstrekt bij het aldus opgestelde jaarverslag (en saldibalans) een getrouwbeeldverklaring in plaats van een zogenaamde eisenverklaring. De getrouwbeeldverklaring heeft betrekking op de elementen die onder a tot en met d van het nieuwe zesde lid van artikel 66 in de CW 2001 zijn opgenomen. Daarbij beoordeelt de auditdienst op grond van onderdeel b of de rapportage over de rechtmatigheid van de begrotingsuitvoering klopt en op grond van onderdeel d of er in het jaarverslag eventueel sprake is van strijdigheid tussen de gepresenteerde financiële informatie en de opgenomen beleidsinformatie.

Om aan te sluiten bij de in artikel 58 gehanteerde terminologie wordt in lid 6 van artikel 66 gesproken van «deugdelijke weergave» in plaats van de in accountantskring gebruikelijke formulering van «getrouwe weergave». Daarmee wordt echter hetzelfde bedoeld. Het is geen bezwaar dat de accountant in zijn verklaring het begrip «getrouwe weergave» gebruikt.

De oordeelsvorming van de Rekenkamer blijft ten opzichte van het verleden ongewijzigd.

In het oude vijfde lid van artikel 66 kan de reikwijdte van de accountantsverklaring (een verklaring omtrent de financiële informatie in het jaarverslag en de saldibalans) worden geschrapt. De reikwijdte staat thans geheel in het zesde lid.

De formulering van de aanhef van het onderhavige wetsartikel, luidende: «... komt voor de accountantsdienst van het ministerie van Defensie voor het jaar 2007 als volgt te luiden» is zodanig gekozen, dat de accountantsdienst de gewijzigde reikwijdte van de verklaring zowel dient toe te passen met betrekking tot het departementale jaarverslag van het betrokken departement als met betrekking tot een eventueel niet-departementaal jaarverslag waarvoor de betrokken minister verantwoordelijk is (zoals bijvoorbeeld een jaarverslag van een begrotingsfonds of van één van de begrotingshoofdstukken I, II, IV of IXA).

Er wordt in de wettekst nog gesproken van accountantsdienst in plaats van auditdienst, omdat die terminologie in de Comptabiliteitswet 2001 nog wordt gehanteerd. Bij de voorziene modernisering van de Comptabiliteitswet zal accountantsdienst worden vervangen door auditdienst.

B. BEGROTINGSTOELICHTING

Inhoudsopgave

1. LEESWIJZER

Inleiding

Voor u ligt de begroting van het ministerie van Defensie voor 2007. De beleidsagenda voor 2007 bouwt voort op de eerdere beleidsagenda’s van deze kabinetsperiode en staat in het teken van het voltooien van het programma «Op weg naar een nieuw evenwicht». In de beleidsagenda wordt kort ingegaan op de actualiseringsbrief «Nieuw evenwicht, nieuwe ontwikkelingen» die op 2 juni 2006 aan de Tweede Kamer is aangeboden(30 300 X, nr. 107). De maatregelen die naar aanleiding van deze brief zijn of worden genomen zijn, binnen de heersende financiële kaders, in de begroting verwerkt.

Naar aanleiding van het overleg van de minister van Financiën met de Tweede Kamer over de evaluatie VBTB is besloten om de begrotingsartikelen compacter en beter leesbaar te maken. Dit heeft geleid tot nieuwe richtlijnen in de Rijksbegrotingvoorschriften 2006. Deze zogenaamde sjablonenmethodiek is doorgevoerd in de begroting en heeft geleid tot een toegankelijkere begroting waarin de samenhang tussen algemene doelstellingen, operationele doelstellingen, activiteiten/instrumenten en middelen duidelijker zichtbaar wordt.

Indeling begroting

De indeling van de begroting 2007 is conform de indeling van de begroting 2006. De begroting blijft ingedeeld naar organisatieonderdelen. De begroting opent met de beleidsagenda. Die beschrijft de beleidsprioriteiten van het ministerie van Defensie voor 2007. Na de beleidsagenda komen de beleidsartikelen 20 tot en met 26 aan bod. Artikel 20 Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties is het beleidsartikel waarin de inzet van de krijgsmacht wordt weergegeven. In de beleidsartikelen 21 tot en met 23 worden de activiteiten (opwerken, samenstellen en gereedstellen) omschreven van de drie operationele commando’s (Commando zeestrijdkrachten, Commando landstrijdkrachten, Commando luchtstrijdkrachten), gevolgd door artikel 24 (Commando Koninklijke marechaussee).

In de beleidsartikelen 25 (Defensie Materieelorganisatie) en 26 (Commando Dienstencentra) zijn de ondersteunende en dienstverlenende defensieorganisaties beschreven.

In de niet-beleidsartikelen 70 en 80 zijn de Geheime uitgaven en de uitgaven voor Nominaal en onvoorzien opgenomen. In het niet-beleidsartikel 90 Algemeen zijn de uitgaven voor de Bestuursstaf en niet nader toe te delen departementsbrede uitgaven opgenomen.

De begroting bevat verder:

– een verdiepingshoofdstuk;

– de uitgaven voor de baten-lastendiensten Defensie Telematica Organisatie, Dienst Vastgoed Defensie en Paresto;

– een bedrijfsvoeringsparagraaf en

– een aantal bijlagen.

De begroting van het ministerie van Defensie is ook digitaal beschikbaar opwww.rijksbegroting.nl. Om de toegankelijkheid verder te vergroten zijn in de digitale versie, waar mogelijk, hyperlinks aangebracht naar de achterliggende documenten.

Operationele doelstellingen en prestatiegegevens

In de leeswijzer van de defensiebegroting 2006 is de ontwikkeling van een integrale doelstellingenmatrix aangekondigd. Dit om de totale systematiek inzichtelijker en transparanter te maken. In deze begroting is deze gewijzigde systematiek opgenomen. De inleiding van de beleidsartikelen bevat een uitleg van deze vernieuwde opzet. Tevens is hier het generieke ambitieniveau van Defensie opgenomen. In betreffend begrotingsartikel is vervolgens per operationeel commando een uitwerking van de operationele doelstellingen in tabelvorm opgenomen. Bij de artikelen 25 (Defensie Materieelorganisatie) en 26 (Commando Dienstencentra) is tevens een toelichting opgenomen met de prestatiegegevens.

Door de (organisatorisch) ingedeelde defensiebegroting zijn aan de operationele doelstellingen nog geen budgetten gekoppeld; dit zal in 2008 wel geschieden. Hierdoor is het in deze begroting niet mogelijk om de budgetflexibiliteit per operationele doelstelling, zoals bedoeld in de motie-Bakker, weer te geven.

Het Defensie Materieelproces (DMP)

Naast de begroting is het DMP al sinds jaren mede een instrument voor informatievoorziening aan de Tweede Kamer betreffende de voortgang van de grote investeringsprojecten. Tevens geeft het op hoofdlijnen de spelregels weer voor de beheersing en sturing van de grote investeringsprojecten. In 2006 is het DMP opnieuw geëvalueerd. Deze evaluatie heeft geleid tot verdere verbeteringen van het instrument, waarmee een op het nieuwe besturingsmodel van Defensie toegesneden DMP beschikbaar is. Met de brief van 16 juni 2006(27 830, nr. 39) is de Tweede Kamer hierover geïnformeerd.

Het onder beleidsartikel 25 opgenomen samenvattend integraal overzicht van de grote investeringsprojecten is opgezet met als doel deze nog transparanter en toegankelijker te maken en de omvang van de begroting te beperken. Daarbij is rekening gehouden met de toezeggingen betreffende de informatievoorziening over de grote materieelprojecten in de Kamerbrief van 11 mei 2001(27 830, nr. 2) en de Kamerbrief van 9 augustus 2004(27 830, nr. 27) over het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) «Verwerving Defensiematerieel voor de Nederlandse Krijgsmacht».

De in de begroting 2006 ingezette lijn van het vermelden van de projecten groter dan € 25 miljoen met betalingen in de periode 2007–2011 is ook in de ontwerpbegroting 2007 voortgezet. Ook wordt informatie gegeven over een aantal belangrijke projecten door het opnemen van «box»-teksten. Over de realisatie van de projecten zal in het jaarverslag een kwalitatieve appreciatie worden gegeven, gericht op lessons learned.

Onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Bij alle (niet-)beleidsartikelen zijn uitsluitend die onderzoeken opgenomen die in 2007 worden opgestart.

2. HET BELEID

2.1. De beleidsagenda 2007

Een wezenlijke doelstelling van het kabinet is dat Nederland veiliger wordt. De veiligheid en stabiliteit in Nederland hangt samen met een veilige internationale omgeving en een stabiele internationale rechtsorde. De Nederlandse regering wenst daaraan een actieve en geloofwaardige bijdrage te leveren. De omvangrijke inzet van de krijgsmacht in het buitenland getuigt daarvan.

De krijgsmacht staat ook paraat als de veiligheid binnen onze eigen landsgrenzen in het geding komt. De krijgsmacht heeft zich ontwikkeld tot een structurele veiligheidspartner voor civiele autoriteiten. Het afgelopen jaar zijn de bestaande civiel-militaire afspraken geïntensiveerd en hebben nieuwe vormen van samenwerking gestalte gekregen. De gegarandeerde bijdrage van Defensie aan veiligheid binnen de landsgrenzen loopt hiermee op tot ongeveer 25% van het totale aantal militairen.

Om bij te dragen aan een veilige omgeving en aan de wederopbouw, stuurt Nederland in het kader van de International Security Assistance Force (ISAF) voor twee jaar tussen de 1 400 en 1 600 militairen naar de Afghaanse provincie Uruzgan. Deze risicovolle operatie betekent een grote krachtsinspanning voor de Nederlandse krijgsmacht. Vanwege het grote beslag dat deze inzet legt op de capaciteiten van de krijgsmacht, zal in 2007 beperkt worden bijgedragen aan andere crisisbeheersingsoperaties. Nederland zal in 2007 in ieder geval ook bijdragen aan de EU-operatie Althea in Bosnië-Herzegovina, de VN-operatie UNMIS in Soedan en aan NTM-I in Irak. Zoals nu voorzien, zullen in 2007 ruim 5 100 militairen in internationale operaties worden ingezet. Daarnaast worden ongeveer 1 300 militairen beschikbaar gesteld voor de Nato Respons Force (NRF) en de EU-battlegroups.

Naast de operationele inzet, werkt Defensie ook aan de grootste reorganisatie uit haar geschiedenis die gepaard gaat met het verlies van 11 700 functies, de sluiting van bases en de afstoting van operationele capaciteiten. Op grond van de Prinsjesdagbrief 2003(29 200 X, nr. 4)is de koers ingezet naar een nieuw evenwicht in een kleinere, maar kwalitatief hoogwaardige en volledig inzetbare krijgsmacht. Defensie zet alle zeilen bij om het nieuwe evenwicht te bereiken tussen de taken van de krijgsmacht en de beschikbare middelen. Het is een forse opgave, maar het is nodig om een stabiele basis te leggen voor het doelgericht verder ontwikkelen en versterken van de capaciteiten van de Nederlandse krijgsmacht in de komende jaren.

De actualiseringsbrief «Nieuw evenwicht, nieuwe ontwikkelingen; naar een toekomstbestendige krijgsmacht»(30 300 X, nr. 107) schetst zes krijgsmachtbrede ontwikkelingsrichtingen die de komende jaren van invloed zullen zijn op het vermogen om operaties doeltreffend en doelmatig uit te voeren. Zij kunnen houvast bieden bij het denken over de toekomst van Defensie. Met deze schets wordt niet beoogd thans beslag te leggen op toekomstige begrotingsmiddelen. Defensie is tijdens het algemeen overleg over de actualiseringsbrief van 27 juni 2006 verzocht de financiële consequenties daarvan voorafgaand aan de begrotingsbehandeling zichtbaar te maken. De Kamer is hierover inmiddels geïnformeerd(30 300 X, nr. 132).

De actualiseringsbrief licht ook enige maatregelen toe om dringende operationele knelpunten op te lossen:

– de verwerving van twee extra Hercules C-130 vliegtuigen ten behoeve van het tactische transport;

– de verwerving van een bare base-capaciteit om toch gebruik te kunnen maken van vliegvelden in primitieve of slechte staat;

– meer bemanningen en onderhoudspersoneel voor Chinook-helikopters en C-130 transportvliegtuigen;

– de verwerving van middelen voor zelfbescherming ten behoeve van de Uruzgan-missie;

– de verwerving van middelen voor datacommunicatie voor mobiel optreden;

– de vervroegde vervanging van delen van het verbindingssysteem Titaan;

– extra formatieplaatsen voor inlichtingenpersoneel, informatieoperaties en Cimic;

– de uitbreiding van de bestelling van vier naar zes Chinooks, ter vervanging van de twee toestellen die verloren zijn gegaan.

Deze maatregelen zijn budgetneutraal genomen, dat wil zeggen binnen de huidig voorziene financiële kaders, en zijn verwerkt in de begroting.

Defensie onderkent voor 2007 de volgende beleidsprioriteiten:

1. Het verbeteren en verbreden van de (snelle) inzetbaarheid van de krijgsmacht;

2. Het leveren van een bijdrage aan het geïntegreerde buitenlandse veiligheidsbeleid;

3. Het verdiepen van de samenwerking met civiele autoriteiten;

4. Het realiseren van een nieuw evenwicht van de krijgsmacht;

5. Het vernieuwen van het personeelsbeleid.

1. Het verbeteren en verbreden van de (snelle) inzetbaarheid van de krijgsmacht

Het verbeteren van de (snelle) inzetbaarheid van de krijgsmacht is een beleidsprioriteit uit het Strategisch Akkoord en het Hoofdlijnenakkoord. Op grond van het Hoofdlijnenakkoord zijn voor dit doel extra middelen (€ 100 miljoen in 2007) beschikbaar gesteld. Met het Strategisch Akkoord zijn extra fondsen toegewezen voor de versterking van de Europese defensiecapaciteiten in EU- en NAVO-verband. Het belang van de verbetering en verbreding van de inzetbaarheid van de Nederlandse krijgsmacht is ook gebleken uit de operationele ervaringen van de afgelopen jaren, onder meer op de Balkan, in het Caribische gebied, in Afrika, in Irak en in Afghanistan. Ook voor de uitvoering van de nationale taken van de krijgsmacht en de ondersteuning van de civiele autoriteiten is snelle inzetbaarheid van belang.

De maatregelen die bijdragen aan de (snelle) inzetbaarheid betreffen vooral de deelgebieden strategische en tactische transportcapaciteit, optreden in netwerken, waarnemingen, inlichtingen, zelfbescherming en effectief optreden. Verder is een aantal ontwikkelingen binnen de NAVO en de EU van belang, zoals de Nederlandse bijdragen aan de NATO Response Force (NRF) en aan de EU Battle Groups. Onderstaand worden de maatregelen op deze gebieden kort aangestipt. Voor bijzonderheden wordt verwezen naar de diverse beleidsartikelen. Voor urgente (nieuwe) behoeftestellingen, bijvoorbeeld in verband met actuele operaties, kan in voorkomend geval een versnelde aanschafprocedure worden doorlopen.

Strategische en tactische transportcapaciteit

Het huidige en toekomstige optreden van de krijgsmacht wordt gekenmerkt door – onder meer – snel optreden over lange afstanden zowel naar als in het operatiegebied. In het inzetgebied is vaak sprake van een gebrekkige transportinfrastructuur en van moeilijke terreinomstandigheden. In veel gevallen zullen risico’s en dreigingen aanwezig zijn. Deze situatie maakt een uitgebreide en robuuste organieke militaire transportcapaciteit die aan hoge eisen voldoet, noodzakelijk. De huidige organieke transportcapaciteit van de Nederlandse krijgsmacht wordt weliswaar versterkt, maar aanvullende maatregelen zijn nodig, onder meer om het voortzettingsvermogen te vergroten. Om de strategische en tactische transportcapaciteit van de Nederlandse krijgsmacht te verbeteren worden de onderstaande maatregelen genomen of in gang gezet.

Defensiebreed

– Deelname aan de Strategic Airlift Interim Solution (SALIS) van de NAVO voor het inhuren van civiele buitenprofiel luchttransportcapaciteit;

– Het onderzoeken van de mogelijkheden om door middel van internationale samenwerking de strategische luchttransportcapaciteiten te vergroten.

Zeestrijdkrachten

– Het operationeel gereedstellen van het Landing Platform Dock 2 (LPD2)/Amfibisch Transportschip 2 (ATS2) Hr. Ms. Johan de Witt;

– Het doorgaan met de voorbereiding van de invoering van de NH-90 maritieme helikopter;

– Het starten van de vervanging van het bevoorradingsschip Hr. Ms. Zuiderkruis door een defensiebreed inzetbaar logistiek ondersteuningsschip (marinestudie);

– Het vervangen van de diverse typen amfibische landingsvaartuigen;

– Het invoeren van het merendeel van de gepantserde terreinvoertuigen bij het Korps mariniers.

Landstrijdkrachten

– Het voltooien van de invoering van de wissellaadsystemen bij de land- en zeestrijdkrachten, waaronder het project Fysieke Distributie ter verbetering van de logistieke bevoorrading.

Luchtstrijdkrachten

– Het verbeteren van de inzetbaarheid van de Chinook-helikopters via meer bemanningen en meer onderhoudspersoneel. Evenals in de voorgaande jaren is voor de verbetering van de inzetbaarheid structureel € 5 miljoen herschikt binnen de defensiebegroting;

– Het starten van de verwerving van extra Chinook-helikopters en de standaardisatie van de Chinookvloot;

– Het modificeren van de extra verworven derde en vierde C-130 voor tactisch transport;

– Het verbeteren van de inzetbaarheid van de KDC-10 en de C-130-transportvliegtuigen via vergroting van het aantal bemanningen per toestel;

– Het starten van de verwerving van een bare base-capaciteit voor het opereren van vliegvelden met een gebrekkige infrastructuur;

– Het operationeel gereedstellen van de in 2005 verworven derde DC-10;

– Het voorbereiden van de oprichting van het Defensie Helikopter Commando per 1 januari 2008 op de vliegbasis Gilze-Rijen en het aldaar concentreren van de defensiehelikopters, met uitzondering van de fregattenversie van de NH-90-helikopter (de NATO Frigate Helicopter, NFH) en de AB-412-reddingshelikopters.

Optreden in netwerken

Nederland richt zich op operaties in alle delen van het geweldsspectrum en op kwalitatief en vaak ook technologisch hoogwaardige militaire bijdragen. Interoperabiliteit tussen de diverse internationale en nationale partners, bijvoorbeeld voor bevelvoerings-, communicatie- en informatiesystemen, is een randvoorwaarde voor succesvol optreden. Een belangrijk onderdeel hiervan is de ontwikkeling van genetwerkte informatievoorziening. In internationaal verband wordt dit aangeduid met de term Network Enabled Capabilities, afgekort NEC. Binnen de defensieomgeving bestaat deze behoefte al langer en is een netwerk – internetachtige – benadering van de informatievoorziening in stapsgewijze ontwikkeling. Deze netcentrische benadering maakt het mogelijk informatie uit functionele systemen van verschillende diensten uit te wisselen. NEC kent internationale, nationale en interdepartementale toepassingen. Om de netwerkcapaciteiten van de Nederlandse krijgsmacht te verbeteren worden de onderstaande maatregelen genomen of in gang gezet.

Defensiebreed

– Het verwerven van het communicatie- en verbindingssysteem Titaan, inclusief extra deelsystemen daarvoor;

– Het voortzetten van de invoering van het Enterprise Resource Planning (ERP) systeem;

– Het starten van de invoering van het lange termijn deel van het project militaire satellietcommunicatie (MilSatCom);

– Het voortzetten van de invoering van het Soldier Modernisation Programme (SMP);

– Het vervolgen van het interdepartementale onderzoek naar de civiele toepasbaarheid van het NEC-concept.

Zeestrijdkrachten

– Het verder invoeren van het communicatie- en informatiesysteem (NIMCIS) voor het Korps Mariniers;

– Het starten van de implementatie van commandovoerings-, communicatie- en informatiesystemen (netwerken) bij de oppervlaktevloot, waaronder het verder invoeren van het datalink- en communicatiesysteem Link 16.

Landstrijdkrachten

– Het verwerven van het Battlefield Management System (BMS) voor commandovoering te velde en, in relatie daarmee:

– Het verwerven van datacommunicatiemiddelen voor mobiel optreden (DCMO);

– Het invoeren van commandovoerings- en communicatiemiddelen en geautomatiseerde systemen (BMC4I) voor de grondgebonden luchtverdediging.

Luchtstrijdkrachten

– Het verder invoeren van het datalink- en communicatiesysteem Link 16 bij vliegende en grondgebonden systemen;

– Het verwerven van een nieuw communicatiesysteem voor de Patriot-raketeenheden.

Waarnemingen, inlichtingen en zelfbescherming

De Nederlandse krijgsmacht voert complexe operaties uit waarbij een hoge mate van onvoorspelbaarheid kan optreden. Het belang van actuele waarnemingen en inlichtingen voor de Nederlandse krijgsmacht is aanzienlijk toegenomen. Een versterking van de – vaak in een netwerk ondergebrachte – waarnemings- en inlichtingenketen bij de krijgsmacht is nodig. Dit jaar heeft de zogenaamde onderzoeksgroep Dessens onderzoek gedaan naar de rechtmatigheid, de effectiviteit en de doelmatigheid van de inlichtingen- en veiligheidscapaciteit binnen Defensie en die van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) in het bijzonder. Defensie heeft intern onderzoek gedaan naar de operationele inlichtingenketen bij de krijgsmacht, inclusief de operationele ondersteuning door de MIVD. De studies zijn complementair en zullen de komende maanden in interdepartementaal overleg worden beoordeeld en verwerkt in een plan van aanpak. De Kamer zal, in aanvulling op het gestelde in de actualiseringsbrief «Nieuw evenwicht, nieuwe ontwikkelingen», separaat over de resultaten worden geïnformeerd.

De onvoorspelbaarheid van de operaties, waartoe de onzekerheid over de capaciteiten en de intenties van de mogelijke opponenten behoren, leidt ook tot een verhoogde aandacht voor (zelf)beschermingscapaciteiten. De genoemde versterking van de waarnemings- en inlichtingenketen verhoogt het bewustzijn van de Nederlandse eenheden en draagt daarmee ook bij aan de verbetering van de (zelf)bescherming. Daarnaast zijn specifiek op (zelf)bescherming gerichte maatregelen nodig om de veiligheid van de eigen eenheden zo groot mogelijk te maken. In het kader van de verbetering van de waarnemings-, inlichtingen- en (zelf)beschermingscapaciteiten van de Nederlandse krijgsmacht worden de onderstaande maatregelen genomen of in gang gezet.

Defensiebreed

– Het creëren van extra formatieplaatsen voor inlichtingenpersoneel, informatieoperaties en civiel-militaire samenwerking (Cimic);

– Het ontwikkelen van aanvullende maatregelen tegen aanvallen met geïmproviseerde explosieven en met mortieren.

Zeestrijdkrachten

– Het verwerven van betere akoestische sensoren (sonar) voor de Walrusonderzeeboten (marinestudie);

– Het uitbreiden van het bestand aan inlichtingenpersoneel bij het Korps Mariniers (marinestudie).

Landstrijdkrachten

– Het verder aanschaffen van kleine tactische onbemande verkenningsvliegtuigen (Short Range Tactical Unmanned Aerial Vehicles (UAV’s)).

Luchtstrijdkrachten

– Het starten van de verwerving van onbemande verkenningsvliegtuigen voor de middellange afstand en middelbare hoogte (Medium Altitude Long Endurance (MALE UAV)) en het bijdragen aan de ontwikkeling van een NAVO-capaciteit voor lucht-grondwaarneming (NATO Alliance Ground Surveillance (AGS));

– Het verwerven van een luchtverkenningsysteem voor de F-16 jachtvliegtuigen;

– Het bijdragen aan eventuele vervolgtrajecten van de NAVO-studie naar de technische haalbaarheid van de bondgenootschappelijke bescherming tegen ballistische raketten (de Missile Defence Feasibility Study (MDFS)).

Effectief optreden

Effectief optreden vereist een gecoördineerde aansturing van de operaties van de krijgsmacht. Ook zijn capaciteiten nodig waarmee in voorkomend geval een opponent kan worden aangegrepen om bepaalde gewenste effecten te bewerkstelligen. Om de capaciteiten die nodig zijn voor effectief optreden van de Nederlandse krijgsmacht te verbeteren worden de onderstaande maatregelen genomen of in gang gezet.

Defensiebreed

– Het oprichten van een defensiebrede eenheid voor bescherming tegen nucleaire-, biologische en chemische aanvallen;

– Het onderzoeken van de mogelijkheden voor het oprichten en positioneren van een Commando grondgebonden luchtverdediging. Voor de begrotingsbehandeling zal de Kamer nader worden ingelicht over de positionering van dit commando.

Zeestrijdkrachten

– Het versterken van de personele sterkte van het Korps Mariniers (marinestudie);

– Het doorgaan met de invoering van Short Range Anti Tank (SRAT)-bewapening bij de marinierseenheden;

– Het starten van de vervanging van vier M-fregatten door vier patrouillevaartuigen (marinestudie);

– Het starten van de verwerving van scheepsgelanceerde raketten voor het bestrijden van doelen op het land (Tactical Tomahawks, marinestudie);

– Het verbeteren van de schip-schipraket (Harpoon) voor bestrijding van kleine oppervlaktedoelen.

Landstrijdkrachten

– De invoering van Medium Range Anti Tank (MRAT)-systemen;

– De invoering van Short Range Anti Tank (SRAT)-bewapening;

– Het starten van de invoering van het infanteriegevechtsvoertuig (IGV);

– Het voortzetten van de invoering van het lichte verkennings- en bewakingsvoertuig Fennek en de algemene antitank- en luchtverdedigingsversies daarvan;

– Het verder invoeren van de pantserhouwitser 2000;

– Het starten van de verwerving van raketten voor de grondgebonden luchtverdediging op de korte afstand (SHORAD).

Luchtstrijdkrachten

– Het starten van de tweede fase van de verwerving van de bewapening voor grondaanvallen door de F-16 jachtvliegtuigen en het doorgaan met de invoering van doelopsporings- en aanwijzingsapparatuur voor de F-16;

– Het aanschaffen van apparatuur voor de ondersteuning van speciale operaties door de Chinook-helikopters;

– Het doorgaan met de verbetering van de doelopsporings- en nachtzichtapparatuur van de Apache-helikopters.

– Nederland is samen met acht andere partnerlanden in gesprek over de voorbereiding van de productie- en instandhoudingsfase van de Joint Strike Fighter. Algemene afspraken hierover worden dit najaar vastgesteld in het Memorandum of Understanding (MoU) over de Production, Sustainment & Follow on Development (PSFD). Het MoU heeft geen betrekking op de feitelijke bestelling van jachtvliegtuigen; daarover wordt later beslist. Een besluit tot ondertekening van het PSFD MoU zal de Tweede Kamer door dit kabinet worden voorgelegd.

Koninklijke marechaussee

– Het versterken van het voortzettingsvermogen ten behoeve van de inzet in het kader van internationale (politie)missies.

NAVO en EU

In de NAVO zijn eveneens belangrijke initiatieven genomen om de inzetbaarheid van de bondgenootschappelijke strijdkrachten te vergroten. Nederland levert ieder jaar een bijdrage aan de snelle reactiemacht van de NAVO, de NATO Response Force (NRF). Zoals gemeld aan de Tweede Kamer(28 676, nr. 19 en29 521, nr. 22) is dat ook voor 2007 het geval.

– Voor NRF 8 (in de eerste helft van 2007) heeft Nederland een fregat en een mijnenjager aangeboden. Nederland heeft het aanbod van het fregat nadien moeten intrekken, vanwege de afstoting van fregatten als gevolg van de marinestudie. De totale Nederlandse bijdrage bedraagt ongeveer 100 militairen (van de in totaal ongeveer 25 000 militairen van de NRF).

– Voor NRF 9 (in de tweede helft van 2007) heeft Nederland een fregat, een mijnenjager en twaalf F-16’s met ondersteuning en een explosievenopruimingsdetachement aangeboden. Het totale Nederlandse aanbod omvat ongeveer 500 militairen.

Ook de Europese Unie verbetert de inzetbaarheid van de strijdkrachten, onder meer door de oprichting van de Battle Groups. Nederland levert daar periodiek een bijdrage aan. In de eerste helft van 2007 wordt de Duits-Fins-Nederlands Battle Group operationeel en voor een half jaar aan de EU beschikbaar gesteld. Een Battle Group bestaat uit ongeveer 2 000 militairen. Zoals gemeld aan de Tweede Kamer(30 363, nr. 1)bestaat de Nederlandse bijdrage aan de Duits-Fins-Nederlands Battle Group uit ongeveer 750 militairen plus nationale ondersteuning.

In 2004 is het Europees Defensie Agentschap (EDA) opgericht. Het EDA speelt een centrale rol bij de versterking van militaire capaciteiten in Europees verband. Het agentschap moet de versnippering van Europese defensie-inspanningen tegengaan. Met behulp van het EDA kan de ontwikkeling, de verwerving en de exploitatie van defensiematerieel door de EU-lidstaten worden geharmoniseerd. Defensie is nauw betrokken bij de totstandkoming van de langetermijnvisie op Europese capaciteitenontwikkeling, de toekomst van de Europese defensie-industrie en een Europese strategie voor defensieonderzoek en- technologieontwikkeling. Een gezamenlijk onderzoeks- en technologieprogramma inzake de bescherming van eigen eenheden (force protection) is in voorbereiding en zal naar verwachting op 1 januari 2007 van start gaan. Ook op de gebieden commando- en bevelvoering, inlichtingen, onbemande vliegtuigen, infanteriegevechtsvoertuigen en een nieuwe generatie radio’s neemt het EDA initiatieven voor onderzoek en technologieontwikkeling.

2. Het leveren van een bijdrage aan het geïntegreerde buitenlandse- (en) veiligheidsbeleid

De vraagstukken op het gebied van buitenlands beleid, ontwikkelingssamenwerking en veiligheidsbeleid zijn nauw met elkaar verbonden. Het voorkomen en oplossen van de hedendaagse conflicten en problemen vraagt een geïntegreerde en vaak regionale, soms zelfs lokale, inzet van de beschikbare Nederlandse beleidsinstrumenten. Deze kunnen van diplomatieke, economische, financiële, humanitaire, juridische en militaire aard zijn. In de gezamenlijke brief van Ontwikkelingssamenwerking en de ministeries van Buitenlandse Zaken, Economische Zaken en Defensie over wederopbouw(30 075, nr. 1) is de Kamer daarover geïnformeerd. De krijgsmacht draagt bij aan wederopbouw, bijvoorbeeld door het creëren van een veilige en stabiele omgeving, ontwapenings- en demobilisatieprogramma’s, de opbouw van een veiligheidsapparaat en de hervorming van de veiligheidssector. De inzet van militairen voor deze doeleinden kan worden gefinancierd uit het Stabiliteitsfonds.

In overeenstemming met de brief over wederopbouw en de afgesproken versterking van de geïntegreerde aanpak van veiligheid en ontwikkeling, heeft de krijgsmacht de beschikking over een pool van zestig militaire deskundigen voor het uitvoeren van SSR/DDR-projecten. Daarbij worden ook reservisten met een specifieke deskundigheid ingeschakeld. Van deze pool kunnen dertig militairen gelijktijdig worden uitgezonden. Er is een interdepartementaal team opgericht dat zich bezighoudt met de vulling van de pool en de opleidingen daarvoor. Dit team richt zich ook op het identificeren van geschikte SSR/DDR-projecten. Eind 2006 wordt een evaluatie uitgevoerd van het functioneren van de SSR-pool en het SSR-team. Daarbij zal ook worden bezien of militairen uit de SSR-pool op reguliere functies moeten blijven. De in Irak, Afrika en Afghanistan opgedane SSR/DDR-ervaringen van de krijgsmacht worden bij de evaluatie betrokken.

In 2006 is de Europese Gendarmerie Eenheid (European Gendarmerie Force (EGF)) operationeel gesteld. Deze eenheid kan ter beschikking worden gesteld van de EU, de VN, de OVSE en de NAVO. De EGF kan als gewapend politie-element in een civiele missie worden ingezet in de overgang van peace-enforcement naar peacebuilding of in een zelfstandige politieoperatie. De EGF draagt bij aan het vermogen om SSR/DDR-operaties uit te voeren. De Nederlandse krijgsmacht stelt permanent veertig tot zestig functionarissen van de Koninklijke marechaussee aan de EGF ter beschikking.

3. Het verdiepen van de samenwerking met civiele autoriteiten

De brief «Defensie en nationale veiligheid»(29 800 X, nr. 84)beschrijft de huidige en toekomstige invulling van de derde hoofdtaak van Defensie: de ondersteuning van civiele autoriteiten. In het project «Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking (ICMS)» onderzochten de ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de mogelijkheden om de civiel-militaire interactie verder te verstevigen en uit te breiden. Het resultaat is een uitgebreid pakket aan maatregelen dat eind mei 2006 aan de Kamer is aangeboden(30 300 X, nr. 106). Ten opzichte van het convenant Civiel-Militaire Bestuursafspraken (CMBA) uit 2005, neemt door de ICMS-afspraken de minimaal gegarandeerde ondersteuning door de krijgsmacht toe van 3 000 tot ongeveer 4 600 militairen.

De toenemende nationale rol van de krijgsmacht krijgt tevens gestalte in de omvorming van de Nederlandse kustwachtorganisatie. Het bestaande samenwerkingsverband tussen zeven betrokken departementen maakt plaats voor één gezamenlijke organisatie. De beschikking over de middelen komt daarbij in één hand te liggen bij Defensie. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat voert de regie over de totstandkoming van geïntegreerde beleidsplannen, activiteitenplannen en de (meerjarige) begroting. De nieuwe Nederlandse kustwachtorganisatie gaat per 1 januari 2007 van start.

Ook op het gebied van terrorismebestrijding is grote vooruitgang geboekt. De brief aan de Kamer over de actualisering van het eindrapport «Defensie en terrorisme»(27 925, nr. 215)heeft laten zien dat bijna alle aangekondigde maatregelen zijn of worden uitgevoerd. Ook wordt in de brief een doorkijk gegeven naar enkele initiatieven voor bijdragen aan terrorismebestrijding door Defensie. Te denken valt aan de bijdrage aan en ondersteuning van de Dienst Speciale Interventies (DSI) met defensiepersoneel en -middelen. Ook behoren het zoeken naar explosieven, de verdediging en voorkoming van maritiem terrorisme en het helpen opstellen van evacuatieplannen voor ambassades in risicogebieden tot de opties. Deze mogelijkheden worden door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, Buitenlandse Zaken, Justitie, Defensie en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding gezamenlijk verder bezien.

De nieuwe afspraken over civiel-militaire samenwerking tonen hoe de overheid haar slagkracht op veiligheidsgebied aanzienlijk kan vergroten door middelen en diensten horizontaal te ontsluiten en daar bindende afspraken over te maken. Het jaar 2007 staat voor een belangrijk deel in het teken van de operationalisering van de vele maatregelen. Er is een regeling getroffen met het ministerie van Verkeer en Waterstaat over de inzet van onbemande vliegtuigen in het civiele luchtruim boven Nederland voor bewakings- en observatietaken. Verder gelden, naast het operationeel stellen van de nieuwe nationale kustwacht en de Dienst Speciale Interventies, de volgende doelstellingen:

– een eenheid van bataljonsomvang is op afroep beschikbaar voor de verscherpte bewaking en de beveiliging van objecten, routes en grenzen;

– het militaire luchtverkeersleidingscentrum in Nieuw Milligen kan als back-up dienen voor 60 à 70% van de luchtverkeersleiding van Schiphol;

– twee «schepen van de wacht» zijn beschikbaar voor het boarden van zeeschepen, het onderscheppen van kleine vaartuigen en voor het detecteren en ruimen van zeemijnen;

– in overeenstemming met de ICMS-afspraken is genie-, staf-, transport- en medische capaciteit beschikbaar voor de ondersteuning van civiele autoriteiten bij rampenbestrijding;

– in de volgende grootschalige interdepartementale crisisbeheersingsoefening (Voyager 2007) wordt op alle niveaus de civiele toepasbaarheid beproefd van het militaire concept van netcentrische informatievoorziening;

– alle vormen van nationale inzet van de krijgsmacht zijn verwerkt in een geactualiseerd CMBA-convenant.

Ook is afgesproken dat nadere advisering zal plaatsvinden over de optimale invulling van de gewenste helikopterondersteuning voor rampenbestrijding en crisisbeheersing, voor inzet van de bijzondere bijstandseenheden en voor de uitvoering van politietaken. Daarbij worden ook de wenselijkheid en mogelijkheid bezien de diversiteit aan typen overheidshelikopters te beperken en te komen tot één organisatie voor, bijvoorbeeld, de aanschaf en het beheer van de genoemde overheidshelikopters.

4. Het realiseren van een nieuw evenwicht van de krijgsmacht

De herstructurering van Defensie behelst vergaande maatregelen die moeten leiden tot een nieuw evenwicht tussen de defensietaken en de daarvoor beschikbare middelen. Door het terugdringen van de exploitatielasten blijft de krijgsmacht betaalbaar en ontstaat ruimte om de inzetbaarheid van de krijgsmacht te vergroten. Het nieuwe evenwicht tussen de taken en de middelen verschaft de krijgsmacht een stabiele basis om de komende jaren door middel van gerichte investeringen de capaciteiten verder te ontwikkelen.

De maatregelen die moeten leiden tot een nieuw evenwicht zijn voortvarend door Defensie opgepakt. De reductie van de aangekondigde 11 700 functies is voor een zeer groot deel voltooid. De aangekondigde sluiting van de grote defensielocaties vliegkamp Valkenburg en de vliegbases Soesterberg en Twenthe vindt in 2007 plaats. De transporthelikopters van de krijgsmacht worden verplaatst naar Gilze-Rijen, alwaar het Defensie Helikopter Commando (DHC) wordt opgericht. De F-16’s van de vliegbasis Twenthe zijn verplaatst naar de vliegbasis Volkel. De kazernecomplexen in Ede worden in 2007 ontruimd. De locatie Seedorf is al in 2006 gesloten. De taakstelling voor de verkoop van af te stoten roerende en onroerende zaken wordt voorspoedig uitgevoerd wat bijdraagt aan het bekostigen van de investeringen in nieuw materieel. Ondertussen stroomt nieuw en modern defensiematerieel de krijgsmacht binnen of wordt binnen afzienbare tijd verworven. Het investeringspercentage is van 16,1% in 2003 gestegen naar 19,9% in 2005 en zal de komende jaren naar verwachting boven de 20% uitkomen. In 2006 zijn de besturingsrelaties tussen de bestuursstaf, de Operationele Commando’s (OC’s), het Commando Dienstencentra (CDC) en de Defensie Materieelorganisatie (DMO) volledig in werking getreden. In 2007 worden deze relaties versterkt en nader verfijnd. In 2006 zijn met de afronding van de reorganisaties bij de eenheden van het Commando Koninklijke marechaussee flinke stappen gezet naar de implementatie van het Beleidsplan KMar 2010. Daarbij ligt in 2007 het accent op de herstructurering van de P&O-organisatie en de ontwikkeling van cultuur en leiderschap binnen het Commando Koninklijke marechaussee.

In de brief «Nieuw evenwicht op koers» van oktober 2005(30 300 X, nr. 15)kon een positieve tussenstand van de reorganisatie worden geschetst. Nu, ruim drie maanden voordat het nieuwe evenwicht een feit moet zijn, kan worden geconstateerd dat de deelprojecten in het algemeen op koers liggen of zijn voltooid. Het overgrote deel van de maatregelen uit deze brief krijgt met de uitvoering van deze begroting zijn beslag. Op dit moment is de organisatie (O) en de personele sterkte (P) in kwalitatief opzicht nog niet volledig op elkaar afgestemd. Voor een deel van de benodigde arbeidsplaatsen moet nog de juiste personele bezetting gevonden worden en een aantal personeelsleden zal nog een herplaatsingtraject moeten doorlopen. De eindsprint is ingezet om het beoogde nieuwe evenwicht daadwerkelijk te bereiken. De benodigde omvang van de organisatie, de personele sterkte en het bijbehorende financiële kader (F) zullen naar verwachting in 2007 met elkaar in evenwicht zijn (het zogenaamde O=P=F). De centrale besturingsfilosofie in combinatie met het integrale personeelssysteem (PeopleSoft) dragen daaraan bij.

Met de zogenaamde migratieplannen wordt de Tweede Kamer regelmatig ingelicht over de voortgang van de reorganisatie. Zoals herhaaldelijk is verklaard, óók in de recente kwartaalrapportage over de migratieplannen en in de brief «Nieuw evenwicht, nieuwe ontwikkelingen», zijn gedwongen ontslagen niet uitgesloten. Dit geldt zeker ook voor de eindfase van de reorganisatie. Een bijgesteld overzicht van de migratieplannen, dat aansluit bij de begroting van 2007, wordt de Kamer met de rapportage over het tweede kwartaal 2006 aangeboden.

De Prinsjesdagbrief 2003 zette de grootste bezuinigingsoperatie uit de geschiedenis van Defensie in werking. Als gevolg van deze operatie zijn vrijwel alle onderdelen van Defensie de afgelopen jaren geconfronteerd met ingrijpende veranderingen. Veel personeelsleden zijn van werkplek veranderd of hebben moeten wennen aan veranderende werkomstandigheden. Het spreekt vanzelf dat deze operatie veel van de organisatie en het personeel heeft gevraagd en nog steeds vraagt. Defensie voert haar taken niettemin loyaal en met goed gevolg uit. De crisisbeheersingsoperaties zijn al die tijd gewoon doorgegaan. Tegelijkertijd is de bijdrage van Defensie aan het geïntegreerde buitenlandse- en veiligheidsbeleid versterkt en is de binnenlandse rol van de krijgsmacht uitgebreid.

5. Het vernieuwen van het personeelsbeleid

De kwaliteit van het militair en burgerpersoneel blijft voor Defensie een belangrijke verworvenheid waarin onafgebroken moet worden geïnvesteerd. De komende jaren zullen de samenstelling en de kwaliteit van het personeelsbestand verder worden aangepast aan de eisen die de nieuwe organisatie stelt. Voor het burgerpersoneel komt het accent daarbij te liggen bij de intensivering van het mobiliteitsbeleid en de versterking van de persoonlijke ontwikkeling. Ten aanzien van het militaire personeel zal vanaf 2007 volop worden geïnvesteerd in de invoering van het nieuwe flexibele personeelssysteem (FPS). Dit flexibele personeelssysteem is gericht op een zodanige sturing en beheersing van de samenstelling van het personeelsbestand dat de vereiste taken op de vereiste professionele manier kunnen worden uitgevoerd. Met dit systeem kunnen de verdere verjonging van het personeelsbestand en een evenwichtige personeelsopbouw tot stand komen die nodig zijn voor het uitvoeren en voortzetten van de operationele taken van de krijgsmacht. Er wordt immers veel gevraagd van het defensiepersoneel. Uitzenden en expeditionaire inzet zijn aan de orde van de dag. Het personeel wordt geconfronteerd met een ritmiek van voorbereiding, inzet en recuperatie. Er zitten grenzen aan de mogelijkheden van het betrokken personeel. Het nieuwe personeelssysteem moet de door het militaire personeel ervaren uitzenddruk verdisconteren. Ten aanzien van de invoering van het FPS wordt het volgende implementatietraject gehanteerd (brief aan de Kamer van 27 juni 2006, 30 300 X, nr. 124):

– in het vierde kwartaal 2006 vindt naar verwachting het parlementaire overleg plaats over de wijziging van de Militaire Ambtenaren Wet (MAW) en de daarin genoemde sturingsinstrumenten van het FPS;

– eind 2006 zal de kwalitatieve onevenwichtigheid in het personeelsbestand in beeld zijn gebracht;

– voor 1 januari 2007 worden met de centrales van overheidspersoneel afspraken gemaakt over de rechtspositionele kaders en het implementatietraject van het FPS;

– eerste kwartaal 2007: vaststelling van de inrichtingseisen voor het functiebestand;

– vanaf eerste kwartaal 2007 start de gefaseerde invoering van het FPS en wordt stapsgewijs met behulp van de in de MAW opgenomen sturingsinstrumenten de kwalitatieve onevenwichtigheid in het personeelsbestand opgeheven;

– tweede kwartaal 2007: nieuw instromend personeel wordt aangesteld bij de krijgsmacht in plaats van bij een krijgsmachtdeel. Het onderscheid tussen de aanstelling voor bepaalde tijd (BT) en voor onbepaalde tijd (OT) verdwijnt. Met het oog hierop zal vanaf november 2006 de wervingsstrategie worden aangepast;

– tweede kwartaal 2007: start van de uitvoering van het overgangsbeleid voor het zittend personeel;

– vanaf medio 2007: verbijzondering van de personeelsinstrumenten toegesneden op het gedachtegoed van het FPS, zoals het intensiveren van de loopbaanbegeleiding, meer maatwerk bij het aanbieden van opleidingen die gericht zijn op de persoonlijke ontwikkeling en het nader vormgeven van het leeftijdsbewust personeelsbeleid.

Binnen het personeelssysteem krijgt de militair meer keuzemogelijkheden om zijn loopbaan zelf in te richten. Ook zal de loopbaan worden ondersteund door een scala van opleidingen. Het gaat hier niet alleen om functie- en loopbaanopleidingen, maar ook om opleidingen die gericht zijn op de persoonlijke ontwikkeling. Op deze wijze wordt de militair in staat gesteld te investeren in zijn loopbaan binnen Defensie dan wel buiten Defensie. Het personeelssysteem draagt daarmee bij aan het vergroten van de meerwaarde van de militair. Daarmee zal personeel, ook in de moeilijk te vervullen categorieën, beter voor de organisatie kunnen worden behouden. De Kamer heeft onlangs een brief ontvangen over het integrale opleidingsbeleid voor militairen, waarin nader op de uitvoering daarvan wordt ingegaan(30 300 X, nr. 105).

De medewerkers worden gestimuleerd om langer door te werken. Er moeten dus maatregelen zijn die dit verantwoord mogelijk maken. Het bestaande leeftijdsbewust personeelsbeleid wordt daarom in overleg met de centrales van overheidspersoneel geëvalueerd en, waar nodig, geactualiseerd.

Stapsgewijs worden resultaten behaald met de uitvoering van het actieplan Gender. Zo zijn meer vrouwen ingestroomd in de algemene militaire opleidingen en in de lagere officiersrangen. Ook is het percentage vrouwelijke burgermedewerkers gestegen. Er zijn echter verbeteringen mogelijk, zoals bij het behouden van vrouwelijke militairen voor de organisatie en bij het doorstromen van vrouwen naar de hogere rangen en posities. De ambities van Defensie voor het komend jaar zijn onder meer het verbeteren van de mogelijkheden voor militairen om arbeid en zorg te combineren en het verbeteren van de werkomgeving voor vrouwen en mannen. Ook zal – naast het hogere management – het middenkader worden ingeschakeld bij de uitvoering van het actieplan Gender.

Financiële gevolgen van het Defensiebeleid

Om de aansluiting van de begroting 2007 met de begroting 2006 (in totalen) mogelijk te maken, is hieronder een overzicht opgenomen met de mutaties.

Toelichting mutaties

Algemeen

Beleidsmatige mutaties voor 2007

Intertemporele compensatie arbeidsvoorwaarden

Voor de financiering van de Arbeidsvoorwaardenovereenkomst sector Defensie voor de periode van 1 januari 2004 tot en met 28 februari 2007 is uitgegaan van een sluitende financiering over een periode van 25 jaar, dus van 2006 tot en met 2030. Aanleiding hiervoor vormt het in deze arbeidsvoorwaardenovereenkomst opgenomen overgangsregime op het gebied van de ontslagleeftijden van militairen. Concreet betekent dit dat initieel beschikbare middelen zijn benut om op termijn de lasten van de jaarlijkse inleg van 0,18% cumulatief te dekken. Jaarlijkse verschillen worden vereffend via een intertemporele compensatie. In de eerste suppletore begroting is een prognose van deze intertemporele compensatie meegenomen.

Intertemporele compensatie UKW

In de Arbeidsvoorwaardenovereenkomst sector Defensie voor de periode van 1 januari 2004 tot en met 28 februari 2007 is een ophoging van de ontslagleeftijden voor militairen overeengekomen tot een niveau van – over het algemeen – 60 jaar. In de begroting 2006 is uitgegaan van de Personeelsbrief 2003, d.w.z. een ophoging in 5 tot 7 jaar tot een individueel te bepalen leeftijd van 60–65 jaar. De meerlasten van een langer overgangsrecht en een lagere uiteindelijk te realiseren ontslagleeftijd worden gedekt via een jaarlijkse cumulatieve inleg van 0,18% van de loonsom gedurende 25 jaar, dus van 2006 tot en met 2030. Jaarlijkse verschillen tussen deze inleg en de feitelijk geraamde meerlasten worden vereffend via een intertemporele compensatie.

Bijdrage ten behoeve van civiel-militaire samenwerking

In het kader van de Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking (ICMS) worden extra middelen beschikbaar gesteld voor onder andere havenbeveiliging, de explosievenruimingsdiensten en de bescherming tegen nucleair-biologische-chemische (NBC) aanslagen. In afwachting van de definitieve belegging van de budgetten worden deze fondsen vooralsnog gestald op het niet-beleidsartikel 80 Nominaal en onvoorzien.

Vervanging van operationele verliezen

Er is € 105 miljoen toegevoegd aan het defensiebudget ter compensatie van de uitgaven voor de vervanging van twee in Afghanistan gecrashte Chinook-transporthelikopters (2 x € 45 miljoen) en voor de gederfde verkoopopbrengst van een gecrashte Apache-helikopter (€ 15 miljoen). Voor de structurele verliezen tijdens operationele inzet is vanaf 2009 een bedrag van € 25 miljoen structureel aan het defensiebudget toegevoegd. Deze voorziening is noodzakelijk om de inzetgereedheid van de krijgsmacht op peil te houden. In juni 2006 is de Kamer geïnformeerd over een nadere regeling(27 925, nr. 219). Dit budget wordt in afwachting van de vaststelling van deze structurele regeling verantwoord onder het niet-beleidsartikel 80 Nominaal en onvoorzien.

Herziening personeel sterkte CKMAR naar aanleiding van het amendement Herben

Als gevolg van het amendement Herben zijn extra middelen beschikbaar gekomen voor herziening van het personeelsplafond van het Commando Koninklijke marechaussee. Hiermee worden op korte termijn onder andere de effecten van de autonome groei van het luchtverkeer opgevangen.

Verwerking moties algemene politieke beschouwingen

Deze mutatie betreft de bijdrage van Defensie aan de efficiency-/huisvestingstaakstelling voor zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s) en agentschappen. Tijdens de algemene politieke beschouwingen heeft de Tweede Kamer daartoe moties ingediend.

HGIS-besluitvorming eindejaarsmarge

Als gevolg van de onderrealisatie in 2005 is via de systematiek van de eindejaarsmarge € 22,3 miljoen toegevoegd ter financiering van lopende en nieuwe crisisbeheersingsoperaties.

Overhevelingen van en naar het ministerie van Buitenlandse Zaken

Van het ministerie van Buitenlandse Zaken is een structureel budget ontvangen voor de uitvoering van crisisbeheersingsoperaties.

Verder is uitvoering gegeven aan het besluit om de budgetten voor VN-contributies structureel over te hevelen naar de begroting van het ministerie van Buitenlandse zaken.

Overheveling van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Voor de luchtverkenningscapaciteit van de Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba is in 2007 uit de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties € 15 miljoen toegevoegd aan het defensiebudget.

Bijdrage ten behoeve van gepantserde patrouillevoertuigen

In het kader van de verwerving van 25 stuks gepantserde patrouillevoertuigen ten behoeve van ISAF, is voor 2006 € 25 miljoen aan de defensiebegroting toegevoegd.

Technische mutaties voor 2007

Doorwerking eindejaarsmarge

Deze mutatie betreft de doorwerking van de eindejaarsmarge 2005 ten gunste van het budget voor 2006.

Loonbijstelling

Met de toekenning van € 65,8 miljoen voor loonbijstelling 2006 is de begroting op het loonpeil 2006 gebracht.

Prijsbijstelling

Met de toekenning van de prijsbijstelling 2006 is de begroting op het prijspeil 2006 gebracht.

Overloop interimuitkering 2005

Door de invoering van het nieuwe zorgstelsel is de interimuitkering beëindigd. Deze beëindiging leidt tot nabetalingen in 2006. Defensie is hiervoor gecompenseerd met een bedrag van € 15,0 miljoen.

Overhevelingen van en naar andere departementen

Deze mutaties betreffen een aantal kleine overhevelingen van en naar Defensie. Het gaat hier onder andere om een bijdrage aan de exploitatie van het project C2000 en aan de Onderzoeksraad voor Vrede en Veiligheid.

Ramingsbijstelling ontvangsten

De NAVO heeft de wensen voor diverse infrastructurele projecten in Nederland in aantal en omvang naar beneden bijgesteld; dit heeft gevolgen voor zowel de uitgaven- als voor de ontvangstenbegroting.

2.2 Inleiding tot de beleidsartikelen

Taken, ambitie en doelstellingen

De gronden voor de inzet van de krijgsmacht zijn opgesomd in artikel 97 van de Grondwet1. In overeenstemming hiermee zijn in de Defensienota 2000 drie hoofdtaken van de krijgsmacht onderscheiden, te weten:

1. Bescherming van de integriteit van het eigen en bondgenootschappelijke grondgebied, inclusief de Nederlandse Antillen en Aruba;

2. Bevordering van de internationale rechtsorde en stabiliteit;

3. Ondersteuning van de civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp, zowel nationaal als internationaal.

Deze hoofdtaken zijn ook in de Prinsjesdagbrief 2003 opgenomen en er is thans geen aanleiding de formulering te herzien. Wel is het ambitieniveau voor de krijgsmacht, dat operationele invulling aan de hoofdtaken geeft, geactualiseerd en verduidelijkt (conform de actualiseringsbrief van 2 juni 2006, «Nieuw evenwicht, nieuwe ontwikkelingen», 30 300 X, nr. 107) Concreet wordt aangegeven wat de krijgsmacht desgevraagd kan leveren. Ook de implicaties van de Marinestudie uit 2005 zijn hierin verwerkt. Voorts is de afgelopen jaren het belang van speciale operaties verder toegenomen, zowel voor de bestrijding van het terrorisme als voor de evacuatie van (Nederlandse) burgers uit brandhaarden. Ook wordt herhaaldelijk een beroep op de krijgsmacht gedaan om relatief kleinschalige, maar niet minder belangrijke bijdragen te leveren aan civiele missies en politiemissies. Het gaat hierbij vaak om de inzet van schaars kaderpersoneel.

Het ambitieniveau voor de krijgsmacht

De krijgsmacht staat garant voor:

– de bescherming van het eigen en bondgenootschappelijke grondgebied, inclusief de Nederlandse Antillen en Aruba, zo nodig met alle beschikbare middelen;

– een actieve bijdrage aan het geïntegreerde buitenlandse beleid van ons land. Het gaat hierbij om kwalitatief en technologisch hoogwaardige militaire bijdragen aan internationale operaties in alle delen van het geweldsspectrum, ook in de beginfase van een operatie. Dit betreft:

• een bijdrage aan het ambitieniveau van de NAVO. In verband hiermee zal de krijgsmacht tevens een continue bijdrage van wisselende omvang leveren aan de NATO Response Force;

• een bijdrage aan het ambitieniveau van de Europese Unie. In verband hiermee zal de krijgsmacht tevens een periodieke bijdrage leveren aan de snelle reactiecapaciteiten van de Unie, de EU Battle Groups;

• een bijdrage aan de Stand-by High Readiness Brigade (Shirbrig) van de Verenigde Naties;

• deelneming gedurende maximaal een jaar aan een operatie in het hogere deel van het geweldsspectrum met een brigade van landstrijdkrachten, twee squadrons jachtvliegtuigen of een maritieme taakgroep;

• gelijktijdige deelneming gedurende langere tijd aan maximaal drie operaties in het lagere deel van het geweldsspectrum met taakgroepen van bataljonsgrootte of, bij luchtoperaties en maritieme operaties, equivalenten hiervan;

• het optreden bij landoperaties als lead nation op brigadeniveau en – samen met andere landen – op legerkorpsniveau, bij maritieme operaties als lead nation op taakgroepniveau en bij luchtoperaties met bijdragen op gelijkwaardige niveaus als de brigade;

• de uitvoering van speciale operaties, met inbegrip van evacuatieoperaties en contraterrorisme-operaties;

• deelneming aan politiemissies, waaronder die van de Europese Gendarmerie-eenheid, met functionarissen en eenheden van het Commando Koninklijke marechaussee en aan kleinschalige missies met een civiel-militair karakter;

• beschikbaarstelling van militaire deskundigen ten behoeve van de training en advisering van veiligheidsorganisaties in andere landen;

• verlening van internationale noodhulp op verzoek van civiele autoriteiten;

– bijdragen binnen de grenzen van het Koninkrijk aan de veiligheid van onze samenleving, onder civiel gezag. Deze bijdragen zijn zowel structureel als incidenteel van aard. In totaal is op rotatiebasis ongeveer 25 procent van het militaire deel van de krijgsmacht gegarandeerd beschikbaar voor de uitvoering van nationale taken. Het gaat hierbij in het bijzonder om:

• de uitvoering van nationale taken, zoals de grensbewaking door het Commando Koninklijke marechaussee en de kustwacht;

• militaire bijstand bij de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde evenals de handhaving van de openbare orde en veiligheid, zoals met bijzondere bijstandseenheden en de explosievenopruiming;

• militaire bijstand bij de bestrijding van rampen en zware ongevallen.

De uit het ambitieniveau voortvloeiende taken worden uitgevoerd met behulp van de vier operationele commando’s, ondersteund door het Commando Dienstencentra (CDC) en de Defensie Materieelorganisatie (DMO). Het ambitieniveau heeft zowel een kwalitatief als kwantitatief aspect en fungeert daarmee als een raamwerk voor de grootte en samenstelling van de krijgsmacht. Voor de operationele commando’s geeft het ambitieniveau een kader voor de organisatie en de taken die deze moet kunnen vervullen.

In de beleidsartikelen 21, 22 en 23 (Commando zee-, land- en luchtstrijdkrachten) is het generieke ambitieniveau van de krijgsmacht – dat voortvloeit uit nationale en internationale verplichtingen – naar operationeel commando geschikt en verbijzonderd naar het uitvoeringsjaar 2007. In deze tabellen staan in kolommen achtereenvolgens het totaal aantal eenheden, het totaal aantal operationeel gerede eenheden (uitgesplitst naar geplande inzet en operationeel gereed) en uiteindelijk het aantal organieke eenheden dat wordt samengesteld en opgewerkt naar de status operationeel gereed.

Organieke eenheden (organisatorisch verband, bestaande uit een combinatie van personeel en materieel, waarmee wordt opgewerkt tot de status operationeel gereed) of onderdelen daarvan rouleren tussen deze fasen; dat wil zeggen: een eenheid wordt samengesteld, gaat opwerken, is uiteindelijk operationeel gereed en wordt al dan niet ingezet. Na een periode in de fase operationeel gereed valt een eenheid weer terug naar de fase samenstellen en opwerken, terwijl een andere eenheid op dat moment juist weer operationeel gereed wordt (voortzettingsvermogen). Intern defensie wordt voor dit roulatieschema een gereedstellingsplan opgesteld dat rekening houdt met het generieke ambitieniveau van Defensie en de internationale verplichtingen, inclusief de daarbij behorende gereedheidstermijnen.

Voor de realisatie van het gereedstellingsplan is door Defensie een meetsystematiek en een normering ontwikkeld. Maandelijks vindt de meting en toetsing aan dit normenkader plaats. Het systeem is zodanig ingericht dat zeker is gesteld dat de informatie reproduceerbaar en verifieerbaar is. De komende twee jaar wordt dit systeem verder geoptimaliseerd en waar mogelijk geautomatiseerd.

Met deze systematiek krijgt Defensie een transparant beeld van de manier waarop het ambitieniveau wordt vertaald in het proces van gereedstelling en de beschikbare inzetbare eenheden.

3. DE BELEIDSARTIKELEN

3.1. Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties – beleidsartikel 20

3.1.1. Algemene doelstelling

Duurzame internationale rechtsorde en stabiliteit.

Omschrijving van de samenhang in beleid

In deze tijd van mondialisering en open grenzen zijn interne en externe veiligheid onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het open karakter van onze samenleving en de internationale oriëntatie van onze economie maken een stabiele en vreedzame internationale omgeving voor Nederland van levensbelang. De krijgsmacht is bij uitstek geschikt om zowel in internationaal als nationaal verband de veiligheid van de burger en de belangen van ons land te bevorderen, zowel binnen de landsgrenzen als (ver) daarbuiten. Het uitvoeren van crisisbeheersingsoperaties draagt bij aan het bereiken van de doelstellingen van het Nederlandse veiligheids- en defensiebeleid. Nederland voert daartoe een actief veiligheidsbeleid dat zich uitstrekt tot breed opgezette conflictpreventie, crisisbeheersing en vredesopbouw, zowel in Europa als daarbuiten.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor de uitvoering van het besluit tot uitzending, dat wil zeggen de daadwerkelijke inzet van militaire capaciteit bij crisisbeheersingsoperaties.

Succesfactoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van de ernst en achtergronden van het conflict, de betrokkenheid van de internationale gemeenschap, de samenwerking met hulporganisaties, de steun van de plaatselijke bevolking en de opstelling van de conflictpartijen.

Budgettaire gevolgen van het beleid

Ten laste van dit beleidsartikel worden de additionele uitgaven voor crisisbeheersingsoperaties geraamd en verantwoord, als onderdeel van de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS).

Operationele doelstellingen

Operationele doelstelling 1:

Vrede en stabiliteit in Europa

Motivatie

Nederland levert een bijdrage aan de vrede en veiligheid in Europa (conform het kabinetsbesluit op basis van de «Art. 100-brief»).

Instrumenten

EUFOR operatie Althea

Sinds 2 december 2004 heeft de EU van de NAVO de SFOR-operatie in Bosnië-Herzegovina overgenomen. Deze operatie heeft de naam «Althea» en de uitvoering geschiedt door EUFOR. De Nederlandse bijdrage aan deze EU-geleide operatie was met ongeveer 450 militairen initieel gelijk aan de («oude») SFOR-bijdrage. Het accent van de internationale betrokkenheid bij Bosnië-Herzegovina is geleidelijk verlegd van de militaire naar de civiele aspecten van het vredesproces. In mei 2006 heeft het kabinet besloten om de Nederlandse militaire deelname aan de EU-geleide troepenmacht EUFOR per 2 juni 2006 met 12 maanden te verlengen. Aangezien jaarlijks besluitvorming plaatsvindt over de Nederlandse bijdrage aan EUFOR geldt dit besluit tot 2 juni 2007. De additionele uitgaven voor de verlenging met een jaar tot 2 juni 2007 zijn geraamd op € 25 miljoen, waarvan € 7 miljoen ten laste van het begrotingsjaar 2006. Als efficiencymaatregel is Dutch Base Bugojno per 1 mei 2006 ontmanteld. De daar gestationeerde eenheden zijn overgebracht naar Banja Luka. Hiermee is de Nederlandse bijdrage gereduceerd tot ongeveer 300 militairen.

De Nederlandse eenheden dragen binnen de Multinational Task Force North West bij aan een Safe and Secure Environment met Liaison and Observation Teams (LOT’s), een Normal Framework Operations (NFO) company en een support company. De NFO company is verantwoordelijk voor het ondersteunen van de lokale autoriteiten bij operaties, voornamelijk gericht tegen illegaal wapenbezit, illegale houtkap en smokkelactiviteiten. De support company zorgt voor de bevoorrading van de militairen in het gebied. Een belangrijke component van de Task Forces zijn de LOT’s. Deze teams opereren in specifiek toegewezen gebieden. De LOT’s zijn voor de Bosnische bevolking het meest zichtbare deel van de EUFOR-troepenmacht. De teams bestaan uit acht tot zestien militairen. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan de situational awareness van EUFOR in het inzetgebied. Doel hiervan is inzicht te verkrijgen in sociale, politieke, economische, militaire en veiligheidszaken. Bovendien fungeren de teams als liaison tussen EUFOR en internationale organisaties. De LOT’s opereren vanuit woongemeenschappen en zijn gehuisvest tussen de lokale bevolking. Daarnaast levert Nederland een bijdrage aan diverse hoofdkwartieren en de Integrated Police Unit (IPU).

PSO/EU-contributies

De gemeenschappelijke uitgaven voor de EU-operaties worden door de EU-landen gefinancierd in de vorm van een EU-contributiebijdrage. Nederland draagt bij in de uitgaven van operatie Althea (EU-operatie in Bosnië-Herzegovina) en in de gemeenschappelijke uitgaven van de NAVO voor de NATO Peace Support Operations (PSO).

Operationele doelstelling 2:

Vrede en stabiliteit in Afghanistan

Motivatie

Nederland levert een bijdrage aan de vrede en veiligheid in Afghanistan (conform het kabinetsbesluit op basis van de «Art. 100-brief»).

Instrumenten

International Security Assistance Force (ISAF)

De door de NAVO geleide International Security Assistance Force (ISAF) heeft van de VN een mandaat gekregen om de Afghaanse overgangsregering in geheel Afghanistan te assisteren bij het handhaven van de veiligheid. Aanvankelijk was ISAF alleen actief in Kabul en later ook in de noordelijke provincies. Sinds 1 juni 205 maken ook de westelijke provincies deel uit van het operatiegebied en op 31 juli 2006 is een uitbreiding naar de zuidelijke provincies gevolgd. De hoeksteen van de geografische uitbreiding wordt gevormd door de zogenaamde Provincial Reconstruction Teams (PRT). Voor de uitbreiding van het operatiegebied met de zuidelijke en – later – de oostelijke provincies heeft de NAVO een nieuw operatieplan opgesteld. Vanwege de aanzienlijke inspanning die Nederland gaat leveren in de zuidelijke provincie Uruzgan wordt de deelname met een PRT in de noordelijke provincie Baghlan op 1 oktober 2006 beëindigd. Hongarije zal dit PRT overnemen.

ISAF stage III (Zuid-Afghanistan)

De uitbreiding van het operatiegebied van ISAF naar het zuiden en het oosten maakt deel uit van het streven om op termijn de NAVO in heel Afghanistan als stabilisatiemacht op te laten treden en op die manier wederopbouw van het land mogelijk te maken.

Nederland levert vanaf augustus 2006, voor een periode van twee jaar, een taakgroep in het kader van de ISAF-inzet in Zuid-Afghanistan. De taakgroep is opgebouwd rond een Provincial Reconstruction Team (PRT) en treedt initieel alleen op in het zuidelijke deel van de provincie Uruzgan.

Gezien de veiligheidssituatie is het noodzakelijk het PRT te ondersteunen met een forse militaire aanwezigheid. De Nederlandse taakgroep is samengesteld uit een scala van eenheden van de krijgsmacht. Voor deze missie stelt Nederland ongeveer 1 400 militairen beschikbaar aan de NAVO.

Vanaf het begin van de opbouwoperaties (maart 2006) staan zes Nederlandse Apache (AH-64D)-gevechtshelikopters, vijf Cougar-transporthelikopters en zes Nederlandse F-16’s ter beschikking. De taken van de F-16’s en de Apache-helikopters bestaan uit het uitvoeren van verkenningen, het tonen van een dominante aanwezigheid (show of force), het geven van luchtsteun aan grondtroepen van ISAF en, in noodgevallen, het geven van luchtsteun aan troepen van de operatie Enduring Freedom.

Het regionale multinationale hoofdkwartier en de ondersteunende eenheden zijn gestationeerd op de vliegbasis van Kandahar. Dit hoofdkwartier wordt door Nederland geleid in de periode november 2006 tot mei 2007. Daarna neemt het Verenigd Koninkrijk het commando over tot november 2007. In de periode dat Nederland het hoofdkwartier leidt zullen in Kandahar nog eens 200 Nederlandse militairen worden ingezet.

Nederland kan een impuls geven aan de wederopbouw en verbetering van de levensomstandigheden van de bevolking. Onmiddellijk na de ontplooiing wordt, in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken, begonnen met CIMIC-activiteiten die gericht zijn op het ondersteunen van het draagvlak voor de Nederlandse aanwezigheid.

De bijstelling van de personele omvang van de missie en de verhoging van de toelagen voor de uitgezonden militairen leiden mede tot een verhoging van de additionele uitgaven naar € 407,6 miljoen, exclusief de F-16’s.

Operationele doelstelling 3:

Vrede en stabiliteit in Afrika en overige kleine missies.

Motivatie

Nederland levert een bijdrage aan de vrede en veiligheid in Afrika en aan VN- en EU-missies.

Instrumenten

NAVO-trainingsmissie in Irak (NTM-I)

Op 23 juni 2006 heeft de ministerraad ingestemd met de verlenging, voor de duur van zes maanden (van medio augustus 2006 tot medio februari 2007), van de huidige Nederlandse militaire bijdrage aan de NAVO-trainingsmissie in Irak. De omvang van de bijdrage bedraagt 15 militairen.

Overige operaties

Onder de begrotingspost «Overige operaties» worden onderstaande operaties verantwoord en worden verder alle individueel uitgezonden militairen verantwoord. Meerjarig wordt rekening gehouden met een aantal van ongeveer 30 militairen dat wordt toegevoegd aan EU- dan wel UN-missies.

SUDAN/UNMIS

Op 18 november 2005 is de Tweede Kamer geïnformeerd over het regeringsbesluit een Nederlandse bijdrage te leveren aan de United Nations Mission in Sudan (UNMIS). Nederland levert 15 militaire waarnemers, 15 politiefunctionarissen en een aantal stafofficieren voor de duur van één jaar. De militaire waarnemers zullen hun werkzaamheden uitvoeren in kleine teams, dikwijls vergezeld van vertegenwoordigers van de voormalige strijdende partijen Zij voeren gesprekken met betrokken partijen, doen hun waarnemingen en rapporteren daarover via de VN-lijn aan de Force Commander en de Police Commissioner. Op 22 april 2006 zijn de eerste waarnemers vertrokken naar Soedan. De additionele uitgaven voor de gehele uitzendperiode bedragen voor de militaire bijdrage € 1,5 miljoen.

EUBAM RAFAH

Het Commando Koninklijke marechaussee zal voor een periode van een jaar namens de Europese Unie onafhankelijk toezicht houden op de openstelling van grensovergang Rafah tussen Gaza (Israël) en Egypte. De drie marechaussees zullen toezicht houden op de Palestijnse grensbewakers en adviseren in het kader van de EU Border Assistance Mission (EUBAM). De additionele uitgaven voor de gehele uitzendduur bedragen € 0,2 miljoen.

In de tabellen bij de Commando’s zeestrijdkrachten, landstrijdkrachten, luchtstrijdkrachten en Koninklijke marechaussee (begrotingsartikelen 21 tot en met 24) is de inzet van eenheden opgenomen.

Operationele evaluatie

De inzet van operationele eenheden van de krijgsmacht is onderhevig aan een continu evaluatieproces. Hiermee wordt bereikt dat nieuwe ervaringen tijdig worden onderkend en dat hieruit defensiebreed lering wordt getrokken. Bij het bepalen van het resultaat van de inzet is het lastig de exacte relatie aan te geven tussen de maatschappelijke effecten en de Nederlandse inzet. Bovendien is de opzet van de operaties dermate verschillend (geografische locatie, wijze van militair optreden, geweldsniveau) dat een eenduidige meetsystematiek nauwelijks mogelijk is. Na afloop van elke inzet wordt in de eindevaluatie (waar mogelijk) ingegaan op het resultaat van de operatie (wat was beoogd en wat is uiteindelijk met welke inspanning bereikt). Gelijktijdig met het jaarverslag 2007 wordt in de periodieke evaluaties ingegaan op het verloop van de nog lopende operaties.

Ontvangsten

De ontvangsten hebben voornamelijk betrekking op de vergoedingen van de NAVO-partners voor de door Nederland geleverde diensten.

3.2. Commando zeestrijdkrachten – beleidsartikel 21

3.2.1. Algemene doelstelling

Operationeel gerede maritieme expeditionaire capaciteit voor nationale en internationale operaties.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Voor de maritieme capaciteit van de krijgsmacht dient het Commando zeestrijdkrachten maritieme eenheden operationeel gereed te stellen en te houden. Zeestrijdkrachten zijn zowel expeditionair als voor nationale taken inzetbaar. De taken en opdrachten van de zeestrijdkrachten zijn in de volgende categorieën ondergebracht: veiligheid op zee, veiligheid vanuit zee en nationale maritieme taken. «Veiligheid op zee» betreft de beheersing van (delen van) de zee en het vermogen de ander het gebruik van de zee te ontzeggen. Ook interdictie- (verbods-) en blokkadeoperaties vallen binnen deze categorie. «Veiligheid vanuit zee» omvat die maritieme en amfibische operaties die erop gericht zijn om operaties op het land te initiëren, te leiden en te ondersteunen.

De verandering in de veiligheidssituatie heeft de afgelopen decennia geleid tot een verschuiving van maritieme operaties op de open zee naar maritieme en amfibische operaties in de kustwateren, inclusief de beveiliging van verkeersroutes en -knooppunten. De maritieme inspanning richt zich nu primair op de bescherming van legitiem gebruik van de zee en het veilig stellen van de zee als uitvalsbasis voor militaire operaties en vervolgens de ondersteuning van land- of luchtoperaties. Vanuit zee worden doelen bestreden en eenheden aan land gezet. De benodigde maritieme expeditionaire capaciteit, bestaande uit vloot- en marinierseenheden, wordt daartoe in een maritieme taakgroep met een op de specifieke taak en inzetscenario toegesneden samenstelling bijeengebracht.

De maritieme capaciteit kan ook taken uitvoeren in het lage deel van het geweldsspectrum, zoals kustwacht, bestrijding van piraterij/smokkelorganisaties, maritieme presentie en surveillance en het verlenen van humanitaire hulp.

De operationele eenheden van het Commando zeestrijdkrachten kunnen overal ter wereld, gedurende langere tijd, zelfstandig missies uitvoeren. Maritieme eenheden zijn, doordat het vereiste materieel en voorraden worden meegevoerd, in hoge mate logistiek onafhankelijk van het gebied waarin zij opereren en kennen hierdoor een grote strategische en tactische mobiliteit.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor het vaststellen van de mate van gereedheid, de omvang en de samenstelling van het Commando zeestrijdkrachten.

Succesfactoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van het hebben van voldoende opgeleid, geoefend en gemotiveerd personeel, voldoende materieel dat voldoet aan alle operationele vereisten en de mogelijkheden hier realistisch mee op te leiden en te oefenen. De personele vulling wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren als demografische ontwikkeling en economische situatie. Het kunnen beschikken over het gewenste materieel wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren, zoals de stand van de techniek en de mogelijkheden/beperkingen van de industrie. De geoefendheid van maritieme eenheden is afhankelijk van voldoende oefen- en trainingsmogelijkheden in binnen- en buitenland waarbij zowel intern, met andere operationele commando’s (joint) als met buitenlandse eenheden (combined) wordt geoefend.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die het Commando zeestrijdkrachten ter beschikking staan voor de realisatie van de operationele doelstellingen zijn in de volgende tabel opgenomen.

Operationele doelstellingen

Operationele doelstelling 1:

Operationeel gerede maritieme expeditionaire eenheden voor geplande internationale en nationale inzet.

Motivatie

Operationeel gereedgestelde eenheden worden ingezet voor internationale en nationale operaties om zo bij te dragen aan de uitvoering van de drie hoofdtaken van Defensie.

Instrumenten

Dit zijn de organieke eenheden uit de tabel met operationele doelstellingen voor de zeestrijdkrachten.

Operationele doelstelling 2:

Beschikbare operationeel gerede maritieme expeditionaire eenheden.

Motivatie

Om met maritieme eenheden direct te kunnen bijdragen aan de drie hoofdtaken van Defensie, is een gedeelte van de maritieme eenheden operationeel gereed. Deze eenheden zijn personeelsgereed, materieelgereed en geoefend.

Instrumenten

Dit zijn de organieke eenheden uit de tabel met operationele doelstellingen voor de zeestrijdkrachten.

Operationele doelstelling 3:

Voortzettingsvermogen bij de maritieme eenheden.

Motivatie

Om een aantal operationeel gerede maritieme eenheden gereed te hebben en in aflossing te kunnen voorzien, is een groter aantal eenheden noodzakelijk. Hierdoor is het mogelijk om gepland groot onderhoud te kunnen uitvoeren en personeel opleidingen te laten volgen. Eenheden die uit onderhoud komen, doorlopen een opwerkprogramma tot het niveau van «operationeel gereed» is bereikt.

Instrumenten

Dit zijn de organieke eenheden uit de tabel met operationele doelstellingen (OD) voor de zeestrijdkrachten.

* Eenheid is tweede helft van het jaar operationeel gereed in verband met onderhoud.

** Eenheden zijn alleen laatste vier maanden van het jaar operationeel gereed vanwege de introductie van nieuw materieel.

Internationale inzet

Staf. NLMARFOR wordt gedurende de tweede helft van 2007 ingezet voor NRF-9 als Deputy Maritime Component Commander onder de Commander United Kingdom Maritime Force.

Fregatten. Een fregat wordt als stationsschip ingezet in de Nederlandse Antillen en Aruba. Een tweede fregat wordt gedurende de tweede helft van 2007 ingezet voor NRF-9 in de Standing NATO Response Force Maritime Group 1.

Vluchteenheden (boord) inclusief helikopter. Eén vluchteenheid wordt ingezet aan boord van het stationsschip in de Nederlandse Antillen en Aruba en één vluchteenheid wordt ingezet aan boord van het fregat in de Standing NATO Response Force Maritime Group 1.

Mijnenbestrijdingsvaartuigen. Een mijnenjager wordt ingezet in de Standing NATO Response Force Mine Counter Measures Group 1.

Nationale inzet

Personeel. Personele ondersteuning in het kader van het convenant Civiel-Militaire Bestuursafspraken (CMBA). Hiervoor kunnen alle eenheden van het CZSK worden ingezet.

Mijnenbestrijdingsvaartuigen en ondersteuningsvaartuig Hr.Ms. Mercuur. Deze eenheden ondersteunen de Kustwacht Nederland gedurende 140 vaardagen per jaar. Deze dagen zijn bestemd voor visserij-inspecties door de Algemene Inspectie Dienst. Daarnaast voeren de eenheden ook secundaire taken uit, zoals verkeerscontroles in verkeersscheidingsstelsels en milieucontroles.

Helikopters. Eén helikopter verzorgt SAR-ondersteuning en patiëntenvervoer voor medische noodgevallen. Helikopters staan tevens ter beschikking aan de Kustwacht Nederland gedurende 230 vlieguren per jaar.

Unit Interventie Mariniers (UIM). Mariniers van de UIM zijn op afroep beschikbaar voor anti-terreurbestrijding.

Duik- en Demonteergroep (DDG). De DDG is inzetbaar voor het ruimen van explosieven, maar staat ook ter beschikking voor duikassistentie, duikmedische assistentie en justitiële bijstand.

3.3. Commando landstrijdkrachten – beleidsartikel 22

3.3.1. Algemene doelstelling

Operationeel gerede grondgebonden expeditionaire capaciteit voor nationale en internationale operaties.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Voor de grondgebonden capaciteit van de krijgsmacht, dient het Commando landstrijdkrachten eenheden operationeel gereed te stellen en te houden. Landstrijdkrachten zijn zowel voor expeditionaire als voor nationale taken inzetbaar.

De veranderingen in de veiligheidssituatie en de deelname aan een diversiteit aan missies hebben aangetoond dat bij landoptreden geen sprake meer is van strikte schotten binnen het totale geweldsspectrum. Specifiek bij landoptreden is vaak sprake van zeer uiteenlopende natuurlijke, sociale, culturele en economische omstandigheden. Daarbij moet soms enerzijds een opponent met een hoog geweldsniveau (high intensity) worden bestreden, terwijl anderzijds een stabiliteitsoperatie wordt uitgevoerd, of humanitaire hulp worden geboden dan wel wederopbouwactiviteiten worden uitgevoerd. De landstrijdkrachten moeten daarom de flexibiliteit hebben om bij operaties in het full spectrum of operations snel over te schakelen van een laag naar een hoog geweldsniveau. Deze veelzijdige inzetbaarheid op het land met sterk wisselende rollen betreft zowel de organisatie als geheel als de kleinere eenheden en de individuele militair. Het opleiden en trainen voor gevechtsoperaties in het hoogste deel van het geweldsspectrum is daarbij de grondslag voor een effectieve inzet in de lagere delen van het geweldsspectrum bij alle soorten van operaties, met inbegrip van de uitvoering van nationale taken.

De verschillende soorten militaire operaties waarvoor landstrijdkrachten nodig zijn, laten zich niet geografisch afbakenen. Daarom moeten de eenheden van de landstrijdkrachten voorbereid zijn op een wereldwijde inzet en onder moeilijke klimatologische omstandigheden. Het vermogen tot snelle ontplooiing over grote afstanden, het beschikbaar hebben van snel inzetbare middelen en een adequate logistieke ondersteuning zijn daarbij essentieel.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor het vaststellen van de mate van gereedheid, de omvang en de samenstelling van het Commando landstrijdkrachten.

Succesfactoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van het beschikken over voldoende opgeleid, geoefend en gemotiveerd personeel, voldoende materieel dat voldoet aan alle operationele vereisten en de mogelijkheden hiermee realistisch op te leiden en te oefenen. De personele vulling wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren zoals de demografische ontwikkeling en de economische situatie. Het kunnen beschikken over het gewenste materieel wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren zoals de stand van de techniek en de mogelijkheden en beperkingen van de industrie. De geoefendheid van grondgebonden eenheden is afhankelijk van voldoende oefen- en trainingsmogelijkheden in binnen- en buitenland waarbij zowel intern, met andere operationele commando’s (joint) als met buitenlandse eenheden (combined) wordt getraind.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die het Commando landstrijdkrachten ter beschikking staan voor de realisatie van de operationele doelstellingen zijn in de volgende tabel opgenomen.

Operationele doelstellingen

Operationele doelstelling 1:

Operationele grondgebonden expeditionaire eenheden voor geplande internationale en nationale inzet.

Motivatie

Operationeel gereedgestelde eenheden worden ingezet voor internationale en nationale operaties om zo bij te dragen aan de uitvoering van de drie hoofdtaken van Defensie.

Instrumenten

Dit zijn de organieke eenheden uit de tabel met operationele doelstellingen voor de landstrijdkrachten.

Operationele doelstelling 2:

Beschikbare operationeel gerede grondgebonden expeditionaire eenheden.

Motivatie

Om met grondgebonden eenheden direct te kunnen bijdragen aan de drie hoofdtaken van Defensie, is een gedeelte van de eenheden operationeel gereed. Deze eenheden zijn personeelsgereed, materieelgereed en geoefend.

Instrumenten

Dit zijn de organieke eenheden uit de tabel met operationele doelstellingen voor de landstrijdkrachten. Onderdelen van de Air Manoeuvre Brigade, de 101 Gevechtssteun Brigade en de 1 Logistieke Brigade zijn toegezegd ten behoeve van de EU Battle Group (BG) in de eerste helft van 2007 en om die reden in die periode niet voor andere doeleinden inzetbaar. Natresbataljons zijn voortdurend operationeel gereed en permanent beschikbaar in het kader van de CMBA.

Operationele doelstelling 3:

Voortzettingsvermogen voor grondgebonden eenheden.

Motivatie

Om een aantal typen grondgebonden eenheden gereed te hebben gedurende een langere periode is een groter aantal van dat type eenheden noodzakelijk. Hierdoor is het mogelijk om eenheden te laten recupereren, reorganisaties door te voeren, nieuw materieel in te voeren en het personeel opleidingen te laten volgen. Grondgebonden eenheden doorlopen een opwerkprogramma tot het niveau «operationeel gereed» is bereikt.

Instrumenten

Dit zijn de organieke eenheden uit de tabel met operationele doelstellingen voor de landstrijdkrachten.

Internationale inzet

Korps Commando troepen. Drie compagnieën worden achtereenvolgens ingezet in ISAF in Afghanistan.

Air Manoeuvre Brigade. De brigadestaf luchtmobiel wordt in de tweede helft van 2007 ingezet als staf van de Taskforce Uruzgan in ISAF. Eén van de infanteriebataljons zal, onder andere ondersteund door gevechtsteun en logistieke eenheden, worden ingezet als Battle Group in ISAF.

Gemechaniseerde Brigades (13, 43 Mechbrig). De brigadestaf van 13 Mechbrig wordt in eerste helft van 2007 ingezet als staf van de Taskforce Uruzgan. De drie manoeuvrebataljons (Pantserinfanterie-/Tankbataljon) van 13 Mechbrig zullen, onder andere ondersteund door gevechtsteun en logistieke eenheden, achtereenvolgens worden ingezet als Battle Group en PRT in ISAF. Kleinere onderdelen van 13 Mechbrig, ondersteund door elementen uit de logistieke brigade, vormen het contingent EUFOR-5. De staf van 43 Mechbrig wordt vanaf november 2006 tot en met mei 2007 ingezet als brigadestaf van het Regional Command South in ISAF.

101 Gevechtssteun Brigade. Diverse subeenheden van de Gevechtssteun Brigade worden ingezet in ISAF en EUFOR.

1 Logistieke Brigade. Onderdelen van één van de Bevoorradings- en Transportbataljons alsmede onderdelen van de Herstelcompagnieën en het Geneeskundig bataljon worden ingezet in ISAF. Vanuit de logistieke brigade worden tevens logistieke elementen toegevoegd aan eenheden die zijn ingezet in EUFOR en er zijn eenheden toegezegd aan EUBG.

Explosievenopruimingsdienst. Ploegen van de explosievenopruimingsdienst ondersteunen in 2007 de ingezette eenheden in ISAF.

Nationale inzet

Personeel. Personele ondersteuning in het kader van het convenant Civiel-Militaire Bestuursafspraken (CMBA). Hiervoor kunnen alle eenheden van het CLAS worden ingezet.

Algemeen. Naast personeel stelt het CLAS ook materiële, verbindings-, logistieke en geneeskundige ondersteuning beschikbaar in het kader van militaire bijstand of steunverlening. De staf van 101 Gevechtssteun Brigade kan bovendien een kern beschikbaar stellen voor de commandovoering bij Nationale Operaties.

Regionaal Militaire Commando’s (RMC’s). De drie RMC’s zijn aanspreekpunt voor lokale en regionale autoriteiten tijdens de voorbereiding, planning en inzet bij calamiteiten en dreigingen in het kader van militaire bijstand. Zij leveren tevens ondersteuning met specialistische kennis en advies voor de ontwikkeling en beoefening van rampenplannen.

Natresbataljons. De Natresbataljons zijn naast de CMBA-afspraken beschikbaar/operationeel gereed voor tal van binnenlandse, operationele activiteiten zoals de beveiliging van militaire en civiele complexen en gastlandsteun.

Explosievenopruimingsdienst. De explosievenopruimingsdienst verricht civiele werkzaamheden in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, van het ministerie van Justitie of van gemeenten. Het betreft verkennende zoekacties alsmede het opsporen en ruimen van conventionele of geïmproviseerde explosieven. Voorts wordt preventief onderzoek verricht van locaties. Voor noodgevallen zijn ruimingsploegen op afroep beschikbaar.

3.4. Commando luchtstrijdkrachten – beleidsartikel 23

3.4.1. Algemene doelstelling

Operationeel gerede lucht- en grondgebonden expeditionaire capaciteit voor nationale en internationale operaties.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Voor de lucht- en grondgebonden expeditionaire capaciteit van de krijgsmacht, dient het Commando luchtstrijdkrachten eenheden operationeel gereed te stellen en te houden. Luchtstrijdkrachten zijn zowel voor expeditionaire als voor nationale taken inzetbaar.

De veranderingen in de veiligheidssituatie in de afgelopen decennia hebben geleid tot een verschuiving van een territoriaal georiënteerde verdediging tot het uitvoeren van luchtoperaties op grote afstand. De primaire inspanning van de luchtstrijdkrachten richt zich, behalve op de veiligheid in de lucht via het verkrijgen van luchtoverwicht, op het ondersteunen en beïnvloeden van operaties op het land en op zee en het op die wijze tot stand brengen van vrijheid van handelen voor eigen en andere eenheden (joint/combined). Deze operaties kunnen gedurende langere tijd, waar ook ter wereld, worden volgehouden. Met de luchttransportvloot ondersteunt het Commando luchtstrijdkrachten operaties die overal op de wereld kunnen worden uitgevoerd. Grond-luchtgeleide wapeneenheden bieden bescherming tegen vijandelijke luchtaanvallen op eigen eenheden en die van coalitiepartners. Eenheden van de helikoptervloot bieden ondersteuning door onder andere tactisch transport, verkenning en vuursteun.

Het Commando luchtstrijdkrachten is in staat om operaties uit te voeren in alle delen van het geweldsspectrum. Daaronder vallen ook nationale operaties, zoals de bescherming van het nationale luchtruim, brandbestrijding en andere manieren van ondersteuning van civiele autoriteiten.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor het vaststellen van de mate van gereedheid, de omvang en de samenstelling van het Commando luchtstrijdkrachten.

Succesfactoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van het beschikken over voldoende opgeleid, geoefend en gemotiveerd personeel, voldoende materieel dat voldoet aan alle operationele vereisten en de mogelijkheden hiermee realistisch op te leiden en te oefenen. De personele vulling wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren zoals de demografische ontwikkeling en de economische situatie. Het kunnen beschikken over het gewenste materieel wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren zoals de stand van de techniek en de mogelijkheden en beperkingen van de industrie. De geoefendheid van lucht- en grondgebonden eenheden is afhankelijk van de beschikbaarheid van voldoende oefen- en trainingsmogelijkheden in binnen- en buitenland waarbij zowel intern, met andere operationele commando’s (joint) als met buitenlandse eenheden (combined) wordt getraind.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die het Commando luchtstrijdkrachten ter beschikking staan voor de realisatie van de operationele doelstellingen zijn in de volgende tabel opgenomen.

Operationele doelstellingen

Operationele doelstelling 1:

Operationeel gerede expeditionaire eenheden voor geplande internationale en nationale inzet.

Motivatie

Operationeel gereedgestelde eenheden worden ingezet voor internationale en nationale operaties om op die manier bij te dragen aan de uitvoering van de drie hoofdtaken van Defensie.

Instrumenten

Dit zijn de organieke eenheden uit de tabel met operationele doelstellingen voor de luchtstrijdkrachten.

Operationele doelstelling 2:

Het beschikbaar hebben van operationeel gerede expeditionaire luchtstrijdkrachten.

Motivatie

Om met luchtstrijdkrachten direct te kunnen bijdragen aan de drie hoofdtaken van Defensie zijn eenheden van de luchtstrijdkrachten operationeel gereed. Deze eenheden zijn personeelsgereed, materieelgereed en geoefend.

Instrumenten

Dit zijn de organieke eenheden uit de tabel met operationele doelstellingen voor de luchtstrijdkrachten.

Operationele doelstelling 3:

Voortzettingsvermogen van eenheden van de luchtstrijdkrachten.

Motivatie

Om de expeditionaire eenheden gereed te houden is een groter aantal middelen noodzakelijk dan direct operationeel nodig is. Hierdoor is het mogelijk om te recupereren, gepland onderhoud uit te voeren en personeelsleden opleidingen te laten volgen. Tevens wordt hiermee het voortzettingsvermogen bij expeditionair optreden gegarandeerd.

Instrumenten

Dit zijn de organieke eenheden uit de tabel met operationele doelstellingen voor de luchtstrijdkrachten.

Voor de jachtvliegen en gevechtshelikopters is de operationele doelstelling 3 belegd in de squadrons en om die reden niet afzonderlijk zichtbaar in de tabel.

Internationale inzet

Jachtvliegtuigen. Zes F-16 jachtvliegtuigen worden ingezet voor de ISAF-operatie in Afghanistan. Tevens is in de eerste helft van 2007 de inzet van F-16’s gepland in de EU Battle Group. In de tweede helft van 2007 is de inzet van twaalf F-16’s voorzien voor NRF 9.

Gevechtshelikopters. Zes Apache-gevechtshelikopters worden ingezet voor de operatie ISAF in Afghanistan.

Transporthelikopters. Vijf Cougar-transporthelikopters worden ingezet in ISAF in Afghanistan.

Object Grondverdediging (OGRV)-pelotons. Inzet van OGRV-pelotons in de tweede helft van 2007 voor NRF en EU Battle Group.

Nationale inzet

Jachtvliegtuigen. Het leveren van twee Quick Reaction Alert (QRA) F-16’s ter bewaking van het Nederlandse luchtruim.

Vliegtuigen. Ondersteuning met F-16’s en Apache-helikopters met inzet van specifieke sensoren op verzoek van het ministerie van Justitie.

Transporthelikopters. Ondersteuning met helikopters voor ziekentransport van de Waddeneilanden, calamiteitenbestrijding, brandbestrijding en algemene militaire bijstand.

Luchttransport. Ondersteuning met luchttransport in het kader van ontwikkelingssamenwerking en de vreemdelingendienst. Tevens ondersteuning bij het vervoer van leden van het Koninklijk Huis en de regering.

Luchtverkenning. Leveren van luchtverkenningscapaciteit met twee Fokker-60 MPA’s voor de Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba.

Geleide wapens. Tot medio 2007 ondersteuning van douane en justitie met radarsystemen van de geleide wapens.

AOCS Nieuw Milligen. Back-up faciliteit voor Schiphol Radar door het Air Operation Control Station (OCS) Nieuw Milligen.

Personeel. Personele ondersteuning in het kader van het convenant Civiel-Militaire Bestuursafspraken (CMBA). Hiervoor kunnen alle eenheden van het CLSK worden ingezet.

3.5. Commando Koninklijke marechaussee – beleidsartikel 24

3.5.1. Algemene doelstelling

Operationeel gerede capaciteit van het Commando Koninklijke marechaussee voor een veilige samenleving.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Het Commando Koninklijke marechaussee levert een bijdrage aan een veilige samenleving door handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die dat behoeven, zowel in binnen- als in buitenland.

Het Commando Koninklijke marechaussee is een politieorganisatie met militaire status, die verantwoordelijk is voor de uitvoering van een breed takenpakket. Het Commando Koninklijke marechaussee is als onderdeel van de krijgsmacht belast met de drie hoofdtaken die in de Grondwet in algemene zin zijn opgedragen aan de krijgsmacht. Daarnaast zijn in de Politiewet 1993, artikel 6, de specifieke taken van het Commando Koninklijke marechaussee limitatief opgesomd. De Politiewet 1993 vormt bovendien de grondslag voor de samenwerking met en de bijstand aan de politie. De (opsporings)bevoegdheden van de ambtenaren van het Commando Koninklijke marechaussee zijn onder meer vastgelegd in het strafrecht en in de vreemdelingenwet en -regelgeving.

Het Commando Koninklijke marechaussee voert zijn taak uit in ondergeschiktheid aan het bevoegde gezag en in overeenstemming met de geldende rechtsregels. Het takenpakket van het Commando Koninklijke marechaussee heeft zich ontwikkeld tot een veelzijdig en samenhangend geheel. Het Commando Koninklijke marechaussee speelt snel en flexibel in op wijzigende omstandigheden door accenten te verleggen binnen taakvelden of tussen taakvelden, waar nodig na toestemming van de betreffende gezagsdragers.

Verantwoordelijkheid

De minister is beheersverantwoordelijke voor het vaststellen van de mate van gereedheid, de omvang en de samenstelling van het Commando Koninklijke marechaussee.

Succesfactoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van het beschikken over voldoende opgeleid, geoefend en gemotiveerd personeel, voldoende materieel dat voldoet aan de operationele vereisten en de mogelijkheden hiermee realistisch te oefenen. De personele vulling wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren zoals de demografische ontwikkeling en de economische situatie. Het kunnen beschikken over het gewenste materieel wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren, zoals de stand van de techniek en de mogelijkheden en beperkingen van de industrie. De geoefendheid van de eenheden van het Commando Koninklijke marechaussee is afhankelijk van de beschikbaarheid van voldoende oefen- en trainingsmogelijkheden. De inzet is afhankelijk van de prioriteiten die door het bevoegd gezag worden gesteld.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die het Commando Koninklijke marechaussee ter beschikking staan voor het realiseren van de operationele doelstellingen zijn opgenomen in de volgende tabel.

Het totale budget voor het jaar 2007 voor de operationele taakvelden (inclusief opleidingen), is als volgt over de verschillende taakvelden te verdelen.

Voor bovengenoemde taakvelden gelden de volgende operationele doelstellingen.

Operationele doelstellingen

Operationele doelstelling 1:

Veiligheidsniveau in overeenstemming met de geldende veiligheidsconcepten.

Motivatie

Het Commando Koninklijke marechaussee draagt als uitvoeringsorganisatie bij aan de realisatie van deze beleidsdoelstelling van het bevoegd gezag. Van het Commando Koninklijke marechaussee wordt inzet gevraagd voor de beveiliging van objecten en personen, de advisering en ondersteuning ten aanzien van het beveiligen van objecten en optreden in geval van incidenten bij het beveiligen van objecten, de beveiliging van personen en het optreden in geval van incidenten bij het beveiligen van personen, het uitoefenen van toezicht op de beveiliging van de burgerluchtvaart waaronder die van risicovluchten, het optreden in geval van incidenten, het uitvoeren van gewapende beveiliging en de beveiliging van waardetransporten van De Nederlandsche Bank.

Instrumenten

De uitvoering van deze taken wordt verzorgd door de districten en de daaronder ressorterende brigades van het Commando Koninklijke marechaussee.

Operationele doelstelling 2:

Uitvoering van wettelijke taken in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving in het kader van de handhaving vreemdelingenwetgeving.

Motivatie

Het Commando Koninklijke marechaussee draagt als uitvoeringsorganisatie bij aan de realisatie van deze beleidsdoelstelling van het bevoegde gezag. Van het Commando Koninklijke marechaussee wordt inzet gevraagd voor de uitvoering van de grensbewaking, waaronder het uitvoeren van persoonscontroles en het verstrekken van nooddocumenten, de uitvoering van het mobiel toezicht vreemdelingen (MTV), waaronder het houden van controles, de uitvoering van documentonderzoek op de asielcentra, de verwijdering van vreemdelingen, de uitvoering van onderzoeken naar incidenten op het vlak van mensensmokkel vanuit de taken op grond van de vreemdelingenwet, de uitvoering van projectmatige strafrechtelijke onderzoeken naar mensensmokkel voortkomend uit c.q. samenhangend met de grensbewaking en/of het MTV.

Instrumenten

De uitvoering van deze taken wordt verzorgd door de districten en de daaronder ressorterende brigades van het Commando Koninklijke marechaussee.

* Ten aanzien van het aantal vreemdelingen dat Nederland kan worden uitgezet is de inrichting van het Commando Koninklijke Marechaussee en de infrastructuur afgestemd op de streefwaarde van 25 500. Of dit aantal gehaald wordt, is afhankelijk van de gehele uitzettingsketen.

Operationele doelstelling 3:

Handhaving van de openbare orde en strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde binnen de krijgsmacht en jegens militaire justitiabelen.

Motivatie

Het Commando Koninklijke marechaussee draagt als uitvoeringsorganisatie bij aan de realisatie van deze beleidsdoelstelling van het bevoegd gezag. Van het Commando Koninklijke marechaussee wordt inzet gevraagd voor beschikbaarheid en bereikbaarheid voor het verlenen van noodhulp en voor handhaving van de openbare orde en rechtsorde.

Instrumenten

De uitvoering van deze taken wordt verzorgd door de districten en de daaronder ressorterende brigades van het Commando Koninklijke marechaussee.

Operationele doelstelling 4:

Handhaving van de openbare orde en de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde op de aangewezen nationale luchthavens.

Motivatie

Het Commando Koninklijke marechaussee draagt als uitvoeringsorganisatie bij aan de realisatie van deze beleidsdoelstelling van het bevoegde gezag. Van het Commando Koninklijke marechaussee wordt inzet gevraagd voor beschikbaarheid en bereikbaarheid voor noodhulp en voor handhaving van de openbare orde en rechtsorde.

Instrumenten

De uitvoering van deze taken wordt verzorgd door de districten en de daaronder ressorterende brigades van het Commando Koninklijke marechaussee, die verantwoordelijk zijn voor de beveiliging van Schiphol en de overige regionale luchthaventerreinen.

Operationele doelstelling 5:

Beschikbare operationeel gerede eenheden voor samenwerking, bijstand en assistentieverlening.

Motivatie

Het Commando Koninklijke marechaussee draagt als uitvoeringsorganisatie bij aan de realisatie van deze beleidsdoelstelling van het bevoegde gezag alsmede aan de uitvoering van de drie hoofdtaken van Defensie. Van het Commando Koninklijke marechaussee wordt als inzet gevraagd het operationeel gereedstellen en inzetten van Mobiele-eenheden (ME), Bijstandseenheden (BE) en een Aanhoudingseenheid (AE).

Instrumenten

Operationele doelstelling 6:

Beschikbare operationele eenheden voor internationale crisis- en humanitaire operaties.

Motivatie

Het Commando Koninklijke marechaussee draagt bij aan de uitvoering van de drie hoofdtaken van Defensie. Van het Commando Koninklijke marechaussee wordt inzet gevraagd ten behoeve van de orde binnen de strijdkrachten, de internationale civiele politiemissies, een militaire politie eenheid (eskadron) en UN Stand-by Forces Agreement System (UNFAS).

Instrumenten

De uitvoering van deze taken wordt verzorgd door het district Landelijke en Buitenlandse eenheden van het Commando Koninklijke marechaussee, in het bijzonder de Brigade Buitenlandmissies (BBM). Deze eenheid is personeelsgereed, materieelgereed en geoefend.

3.6 Defensie Materieelorganisatie (DMO) – beleidsartikel 25

3.6.1. Algemene doelstelling

Modern, robuust en kwalitatief hoogwaardig en inzetbaar materieel.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

De Defensie Materieelorganisatie (DMO) levert materieellogistieke ondersteuning op het gebied van aanschaf, instandhouding en afstoting voor de gehele krijgsmacht en is beleidsverantwoordelijk voor het defensiebrede materieellogistieke beleid en het beleid met betrekking tot wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling.

Aan alle operationele gebruikers wordt modern en kwalitatief hoogwaardig materieel geleverd dat voldoet aan de operationele eisen, tijdig beschikbaar is en voldoende bescherming biedt voor het defensiepersoneel. Dit materieel wordt op zorgvuldige, kosteneffectieve, doelmatige en rechtmatige wijze verworven. De DMO levert tijdig producten en diensten op basis van bindende afspraken en tegen redelijke prijzen.

In de boxen zijn voorbeelden van projecten opgenomen die betrekking hebben op de diverse beleidsartikelen. De projecten betreffen de beleidsdoelstelling verbreding en versnelling van de inzetbaarheid van de krijgsmacht.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor de aanschaf, het instandhouden en het afstoten van overtollig materieel van de krijgsmacht.

Succesfactoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van de mate waarin voldaan kan worden aan de door de interne klant gestelde eisen met betrekking tot de factoren product, tijd en geld. Hierbij zijn onder meer van belang: de productiecapaciteit van de leveranciers, de aanwezigheid van nationale defensie-industrie en mogelijkheden tot internationale samenwerking.

Verder is de personele invulling mede afhankelijk van de mate waarin de arbeidsmarkt voorziet in de beschikbaarheid van capabel (technisch) geschoold personeel. Ook zijn de toegang en uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling en de stand van de techniek met betrekking tot het gewenste materieel van grote invloed op het behalen van de algemene doelstellingen.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen, die ter beschikking van de DMO staan voor de realisatie van de doelstellingen, zijn in de onderstaande tabel opgenomen.

Operationele doelstellingen

Operationele doelstelling 1:

Voorzien in nieuw materieel

Motivatie

Om de defensieonderdelen te voorzien van inzetgereed materieel dient tijdig nieuw materieel te worden aangeschaft. Hieronder valt ook de vervanging van bestaand materieel.

Instrumenten

Het Defensie Materieelproces (DMP) bevat regels voor het per project uitwerken en voorzien in de behoefte aan militair materieel, informatievoorzieningssystemen en infrastructuur vanaf € 5 miljoen. Het DMP markeert politieke besluitvorming op belangrijke keuzemomenten in projecten en zorgt voor ambtelijke en politieke sturing gedurende de gehele looptijd van de projecten. Het DMP is in 2006 geëvalueerd. Projecten met een financiële omvang van groter dan € 25 miljoen doorlopen in principe vier fasen: de behoeftestelling (fase A), de voorstudie (fase B), de studie (fase C) en de verwervingsvoorbereiding (fase D). Na de D-fase begint de realisatie. Deze fasen zullen zoveel mogelijk gecombineerd worden doorlopen. De informatievoorziening aan de Kamer via separate brieven is gericht op strategische materieelprojecten. Informatie over overige (bedrijfsvoerings)projecten verloopt via de begroting.

Investeringen zeestrijdkrachten

NH-90

Het helikopterproject NH-90, een NAVO-samenwerkingsproject, waaraan inmiddels vijf landen deelnemen, behelst de ontwikkeling en productie van een middelzware helikopter in een maritieme variant en een tactische transportvariant voor operaties op het land. Ook wordt nauw samengewerkt met Noorwegen, Zweden en Finland. Het huidige Nederlandse contract – dat nog uitgaat van twintig maritieme helikopters, waarvan veertien met een volledig missiesysteem en zes met voorzieningen voor de inbouw van een dergelijk systeem – wordt gewijzigd. De bijgestelde behoefte is twaalf maritieme helikopters met een volledig missiesysteem (NFH) en acht maritieme transporthelikopters, geschikt voor transport over land en zee (plus een optie op twee). Hierover wordt de Kamer separaat geïnformeerd. De NH-90-helikopters worden naar verwachting vanaf eind 2007 of begin 2008 opgeleverd. Op basis van het huidige contract zullen twintig NH-90-helikopters in 2012 zijn afgeleverd.

Projecten Marinestudie 2005

De Marinestudie 2005 behelst een pakket aan maatregelen waarmee de samenstelling en de middelen van het CZSK beter worden afgestemd op de toekomstige taken. Door vier M-fregatten af te stoten, ontstaat de benodigde financiële ruimte voor de verwerving en de uitbreiding van verschillende capaciteiten. Dit betreft achtereenvolgens de verwerving van een joint logistiek ondersteuningsschip ter vervanging van de Hr.Ms. Zuiderkruis, de verwerving van patrouillevaartuigen, de verbetering van de Walrusklasse-onderzeeboten (veiligheidsaanpassingen aan de sonar), de uitbreiding van de inzetmogelijkheden van de LC-fregatten voor de bestrijding van landdoelen met langeafstandsraketten (Tactom), de herintroductie van de mijnenveegcapaciteit en de versterking van de manoeuvrebataljons van het Korps mariniers. Op termijn wordt de uitbreiding van de inzetmogelijkheden van het LCF voor de verdediging tegen tactische ballistische raketten daar mogelijk aan toegevoegd.

Over deze eerste zes behoeftestellingen is of wordt de Kamer in 2006 geïnformeerd.

De resultaten van de verwervingsvoorbereiding van de patrouillevaartuigen, het joint logistiek Support Ship en Tactom kunnen waarschijnlijk in de eerste helft van 2007 worden aangeboden aan de Kamer. De patrouillevaartuigen komen naar verwachting vanaf eind 2009 of begin 2010 in de vaart en het joint logistiek Support Ship vanaf medio 2012.

Investeringen landstrijdkrachten

Future Ground Based Air Defense System (FGBADS)

Met FGBADS wordt invulling gegeven aan de in de Prinsjesdagbrief 2003 beschreven luchtverdediging «nieuwe stijl», bestaande uit een aantal aanvullende capaciteiten die, samen met de grondgebonden luchtverdedigingseenheden van het CLSK, de gewenste evenwichtige luchtverdediging moeten vormen. Het project is opgebouwd uit twee delen. Het eerste deel betreft een commandovoeringssysteem dat zorgt voor de aansturing van de lanceerinrichtingen en de integratie met andere wapensystemen, zoals Stinger en Patriot. Het tweede deel van het project betreft de aanschaf en integratie van de benodigde lanceerinrichtingen.

Licht Verkennings- en Bewakingsvoertuig (LVB «Fennek»)

Met de aanschaf van 202 Fennek-voertuigen in verschillende varianten vormen deze voertuigen «de ogen en oren» van het CLAS. De hoofdtaak van 148 voertuigen is het verzamelen van gevechtsinlichtingen. Daarnaast zijn 48 voertuigen specifiek toegerust ten behoeve van doelopsporing en de geleiding van grondgebonden vuursteun (48 stuks voorwaartse waarnemer) en worden zes voertuigen toegerust voor doelgeleiding van vliegtuigen en helikopters.

Naast de behoefte aan een licht verkennings-/bewakingsvoertuig is in het programma «Vervanging Pantservoertuigen» ook de behoefte aan 208 licht gepantserde voertuigen onderkend. De Fennek fungeert hierbij als platform voor het Medium Range Anti Tank-wapen (MRAT), waarvoor behoefte bestaat aan 96 stuks. Verder zullen 18 stuks fungeren als platform voor het Stinger-wapensysteem, zullen 39 stuks dienen als afvuurplatform voor het 81 mm mortier en zullen 55 stuks worden aangeschaft voor algemene doeleinden.

Groot Pantser Wielvoertuig (GPW, «Boxer»)

Dit project betreft de internationale ontwikkeling en de seriebouw van een nieuw pantserwielvoertuig, dat Boxer wordt genoemd. Na de uittreding van het Verenigd Koninkrijk is de projectfasering geactualiseerd, waardoor de afronding van het ontwikkeltraject door Nederland en Duitsland nu begin 2007 wordt voorzien. Voor de productie van de serie hebben Nederland en Duitsland overeenstemming bereikt over bilaterale voortzetting van het project. Wegens het uittreden van het Verenigd Koninkrijk is de oorspronkelijke serieprijs vervallen en is parallel een marktonderzoek uitgevoerd naar alternatieven. In maart 2006 heeft het Arctec-consortium een nieuwe serieprijs voor de Boxer voorgesteld, die echter als «onacceptabel» werd bestempeld. Op basis van een hernieuwde offerte heeft de Auditdienst Defensie een onderzoek verricht. Daarna is overeenstemming bereikt met de industrie over de leveringsomvang en de prijs, zodat de verwervingsvoorbereiding kon worden voortgezet. De productie zal de versies voor commandovoering, gewondentransport, vracht en genie omvatten. De serie betreft de verwerving van 200 voertuigen. Met de brief «Voortzetting deelproject Groot Pantserwielvoertuig (PWV)» van 23 juli 2006 is de Kamer hieromtrent geïnformeerd.

Infanterie GevechtsVoertuig (IGV, «CV-90»)

Naast de Fennek (MRAD/AD) en het Groot Pantserwielvoertuig is dit het derde deel van het overkoepelende project Vervanging Pantservoertuigen. Dit deelproject betreft de vervanging van de technisch en operationeel verouderde YPR-PRI door een nieuw infanteriegevechtsvoertuig. Met dit nieuwe infanteriegevechtsvoertuig wordt voldaan aan de operationele eisen van het moderne optreden: betere bescherming, grote mobiliteit en goede vuurkracht. Eind 2004 is het contract voor levering van de CV-90 getekend. Op basis van de huidige leverplanning zal de serielevering vanaf medio 2007 aanvangen en eind 2010 worden voltooid.

Binnen het IGV-project wordt rekening gehouden met een uitbreiding van het gecontracteerde TACTIS-systeem (tactische simulator). Tevens is rekening gehouden met de verwerving van de initiële munitie, de uitbreiding van Tactis voor IGV-opleidingen, de verwerving van de IGV-rijsimulator en de verwerving van overige specifieke opleidingsmiddelen, initiële reservedelen en speciale gereedschappen.

Battlefield Management System (BMS)

Het project geeft invulling aan de C2 (Command and Control) ondersteuning van grondgebonden eenheden van de CLAS. Met het Battlefield Management System (BMS) wordt beoogd de operationele informatievoorziening en daarmee de commandovoering op het niveau peloton, compagnie en bataljon te verbeteren door vooral de situational awareness bij deze eenheden te verbeteren. Het systeem is onderdeel van het grotere geheel van operationele commandovoeringssystemen dat is gebaseerd op C3I-architectuur. BMS werkt tevens als Blue Force Tracker.

Investeringen luchtstrijdkrachten

PSDF MoU

Nederland neemt sinds 2002 als level 2 partner deel aan de System Development & Demonstration-fase (SDD-fase) van het Joint Strike Fighter-programma. Nederland heeft zich in het Memorandum of Understanding (MoU) voor de SDD-fase verplicht tot een financiële bijdrage van $ 800 miljoen, waarvan $ 50 miljoen mag worden besteed aan door Nederland geïnitieerde projecten. Voor de deelneming aan de SDD hebben de overheid en de industrie eenbusiness case opgesteld. Na de ontwikkeling van de JSF volgen de productie-, de instandhoudings- en doorontwikkelingsfasen van het toestel. Voor de inrichting van deze fasen gedurende de gehele levensduur van het toestel hebben de partnerlanden een MoU over de Production, Sustainment and Follow-on Development (PSFD) opgesteld. Het MoU verplicht de partnerlanden mee te betalen aan non recurring costs voor onder meer de inrichting van de productielijn. Deze verplichting kan volledig binnen de geprojecteerde reeks worden geaccommodeerd. Het kabinet zal het parlement in het najaar van 2006 een besluit voorleggen over de ondertekening van dit MoU.

C-130

Eind november 2005 is een contract getekend tot levering van twee vliegtuigen, die echter nog gecompleteerd, gereviseerd en gemodificeerd moeten worden tot luchtwaardige toestellen. In 2006 vindt levering van ontbrekende componenten en onderhoud plaats. Eind 2006/begin 2007 worden de vliegtuigen voorzien van een nieuwe cockpit (identiek aan het Cockpit Update Programma voor de huidige C-130 vloot). Operationele testen, opleidingen en evaluatie vinden plaats in 2008, waarna oplevering plaatsvindt. Betalingen vinden plaats in 2006, 2007 en 2008 na levering van componenten c.q. afronding van fasen in het geplande revisie-/modificatieprogramma.

Chinook

De in 2005 voltooide studie «Helikoptercapaciteit Defensie» geeft een totale behoefte aan van twintig Chinook-helikopters. De in 2005 vastgestelde behoefte voorziet in de verwerving van vier extra Chinooks en de standaardisatie van de huidige helikopters (na het verongelukken van twee toestellen, nu nog 11 helikopters).

Door de hoge eisen die worden gesteld aan operaties met Special Forces (SF) zijn verbeteringen c.q. uitbreidingen van de Chinook nodig op het gebied van zelfbescherming, sensoren, verbindingen en inrichting van het passagiersgedeelte.

Het project voorziet tevens in beveiligde langeafstandverbindingsmiddelen voor de Chinook, teneinde de verbindingen in de inzetgebieden te verbeteren. Ten behoeve van de training van de Chinook-vliegers wordt gebruik gemaakt van een simulator in het Verenigd Koninkrijk. Met de introductie van de nieuwe Chinooks is aanpassing van de simulator noodzakelijk. De aanpassing van de simulator is onderdeel van het project aangaande de uitbreiding en standaardisatie van de extra Chinooks.

Ten behoeve van zowel de uitbreiding als de standaardisatie wordt ofwel de Avionic Control en Management System (ACMS)-cockpits softwarematig op standaard (block 6) gebracht of wordt aansluiting gezocht bij de Amerikaanse cockpitconfiguratie (CAAS). Het standaardisatieprogramma van de huidige vloot vangt pas aan nadat de nieuwe helikopters zijn geleverd. Rekening houdend met de gewenste levering, is begin 2006 een Pre-Production Agreement (PPA) met Boeing afgesloten voor de ontwikkeling, reservering van de productie-lots en het bestellen van longlead-items. Aangezien het beschikbare budget ontoereikend lijkt voor de huidige behoefte vindt er op dit moment onderzoek plaats naar de mogelijke wijzen van vervolg van het project. Het huidige onderzoek heeft er toe geleid dat het PPA is verlengd. Door deze verlenging is de noodzakelijke ruimte gecreëerd voor het onderzoek, maar kan de eerste helikopter niet meer voor eind 2008 worden geleverd. De eerste levering is nu midden 2009 voorzien.

Investeringen Koninklijke marechaussee

Dit betreft de investeringsprojecten – voor zover niet in infrastructuur en informatievoorziening – ten behoeve van de Koninklijke marechaussee. Geen daarvan is groter dan € 25 miljoen.

Investeringen overige

Dit betreft de investeringsprojecten ten behoeve van enkele overige Defensieonderdelen, zoals het Commando Dienstencentra (CDC), de Bestuursstaf (BS) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD).

Operationele doelstelling 2:

Instandhouding van materieel

Motivatie

Teneinde de operationele output van de operationele eenheden zeker te stellen, dienen deze te beschikken over voldoende inzetbaar materieel. Hierin voorziet de DMO door enerzijds zorg te dragen voor (hoger) onderhoud aan de wapensystemen en de componenten hiervan. Anderzijds voorziet de DMO hierin door het op peil houden van de benodigde hoeveelheid reservedelen.

Instrumenten

De instandhouding van materieel wordt hoofdzakelijk verzorgd door het Marinebedrijf in Den Helder, het landelijk bevoorradingsbedrijf – dat is gevestigd op diverse locaties in het land – en het Logistiek Centrum Woensdrecht. Het door deze bedrijven uitgevoerde hoger onderhoud valt uiteen in preventief, modificatief en correctief onderhoud. Met het preventief onderhoud wordt de geplande technische en economische levensduur van wapensystemen en componenten gerealiseerd. Met correctief onderhoud worden geconstateerde klachten van gebruikers verholpen en met modificatief onderhoud worden door de gebruiker gewenste aanpassingen, alsmede door de leverancier voorgeschreven technische verbeteringen van de wapensystemen, uitgevoerd. Verder beschikt de DMO over afdelingen die zorgdragen voor het bevoorradingsproces van de krijgsmacht, zowel in Den Haag als op de genoemde locaties in het land. Dit proces beslaat de stappen verwerven, in ontvangst nemen, op voorraad houden en verstrekken van materieel aan de gebruikers. Daarbij wordt een onderscheid aangebracht tussen repareerbaar en verbruiksmaterieel. Het repareerbare materieel komt, na een periode van intensief gebruik, terug naar de betreffende eenheid van de DMO. Daar wordt bezien of het op de eigen onderhoudslocatie kan worden behandeld of dat dit bij de industrie moet plaatsvinden. Na reparatie komt het materieel weer terug in het bevoorradingsproces en wordt het uiteindelijk wederom aan de operationele gebruiker verstrekt.

Prestatiegegevens DMO

De DMO heeft conform de toezeggingen in de defensiebegroting 2006 de methodiek van prestatiemeting verder verfijnd.

De ondersteuning door de DMO aan de defensieonderdelen vindt plaats op basis van dienstverleningsovereenkomsten.

De actuele situatie bij de DMO-bedrijven wordt maandelijks inzichtelijk gemaakt door meting van en rapportage over de materiële- en personele gereedheid en de behaalde servicegraad. Daarnaast is een begin gemaakt met de meting van en de rapportage over de materiële instandhouding per hoofdwapensysteem. In het Jaarverslag 2007 zal, gebruikmakend van de bovengenoemde prestatiegegevens, over de prestaties van de DMO worden gerapporteerd.

Operationele doelstelling 3:

Afstoting overtollig materieel

Motivatie

De DMO is binnen Defensie belast met de afstoting van overtollig verklaarde roerende zaken. Onder afstoting wordt verstaan het verkopen, inruilen, schenken of vernietigen van materieel. Indien overtollige zaken niet voor hergebruik in aanmerking komen dienen zij in principe via Domeinen te worden verkocht. De verkoopopbrengsten zijn in beginsel bestemd voor Defensie op grond van de middelenafspraak met het ministerie van Financiën. Pas daarna komt inruil, schenking of vernietiging aan de orde. Uitvoering van deze werkzaamheden vindt plaats binnen de DMO bij de Directie Projecten en Verwerving.

Instrumenten

Bij het afstoten van roerende zaken wordt onderscheid gemaakt tussen strategische en niet-strategische zaken, waarop verschillende procedures van toepassing zijn. Het afstoten geschiedt door middel van verkoop, inruil, schenking of verschroting.

Overtollige niet-strategische zaken worden aan de dienst Domeinen van het ministerie van Financiën overgedragen. De goederen worden door Domeinen in de regel openbaar verkocht.

Voor de afstoting van overtollig strategisch defensiematerieel zijn aanvullende regelingen vastgesteld. Vanwege het specifieke karakter van dit materieel is voor elke voorgenomen afstoting een voorafgaande schriftelijke instemming van of namens de Staatssecretaris vereist. Verkoop vindt in de regel plaats op basis van government-to-government-overeenkomsten. Voorts is een exportvergunning vereist. Verder wordt iedere voorgenomen verkooptransactie vooraf in de Commissie Verkoop Defensiematerieel behandeld. Hierin zijn de departementen van Financiën, Buitenlandse Zaken, Economische Zaken en Defensie vertegenwoordigd.

Verkoop van fregatten aan Chili

Als gevolg van de operatie «Nieuw evenwicht» werd een groot aantal wapensystemen overtollig. Overtollige waardevolle wapensystemen kunnen niet in de bestaande staat worden verkocht. Dat is voor de klant onacceptabel. Ze worden dan ook in de door de klant gewenste staat gebracht. Een succesvol voorbeeld van een dergelijke verkoop zijn de overeenkomsten met Chili over de verkoop van vier overtollige fregatten, te weten twee luchtverdedigingfregatten van de Heemskerckklasse en twee multi purposefregatten van de Doormanklasse.

De vier fregatten zijn op 26 maart 2004 verkocht aan Chili. In het verkoopcontract, met het bijbehorende Technical and Logistic Support Memorandum of Understanding, is een aantal Chileense wensen opgenomen.

Voor het opleveren van fregatten in operationele conditie bleek het geven van extra onderhoud noodzakelijk. Dit wordt door het Marinebedrijf uitgevoerd. Het opleiden van de Chileense bemanningen geschiedt op de diverse opleidingsinstituten van het Commando zeestrijdkrachten. Gedurende de opleidingsperiode levert het CZSK een zogenaamde overdrachtsbemanning, die aan boord de nog niet door de Chilenen overgenomen werkzaamheden uitvoert.

De eerste twee fregatten, één van elk type, werden in december 2005 overgedragen aan Chili. Het derde fregat volgde in juli 2006 en de overdracht wordt voltooid met het vierde fregat in april 2007.

3.7. Commando Dienstencentra (CDC) – beleidsartikel 26

3.7.1. Algemene doelstelling

Doelmatige en doeltreffende ondersteuning van de krijgsmacht.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Om de krijgsmacht effectief te kunnen inzetten is het binnen de kaders van het besturingsmodel noodzakelijk dat de operationele eenheden in hun rol als klant te allen tijde gebruik kunnen maken van doelmatige dienstverlening die men overeenkomt met de leverancier.

Op basis van de criteria functionaliteit, bedrijfstypologie, processen, omvang en beheersbaarheid zijn de CDC-bedrijven en diensten ingedeeld in negen bedrijfsgroepen. CDC wil verder groeien naar een klantgerichte en kostenbewuste «shared-service-organisatie». De bedrijfsvoering is daarom gericht op het voor de klant inzichtelijk maken van zowel de prijs en de kwaliteit als de kwantiteit van de producten en diensten van het CDC. Vergelijkende onderzoeken, CDV-trajecten en onderzoeken naar de prijsvorming dienen er voor te zorgen dat het CDC als interne leverancier binnen de defensieorganisatie de prijzen zo laag mogelijk houdt.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor een klantgerichte en doelmatige dienstverlening binnen Defensie, de omvang en samenstelling van het CDC.

Succesfactoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van onder meer het beschikken over voldoende opgeleid, geoefend en gemotiveerd personeel. De personele vulling wordt mede bepaald door niet-beïnvloedbare factoren als demografische ontwikkeling, de economische situatie, de ontwikkeling van de markt en de mogelijke inhuur van diensten.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die het CDC ter beschikking staan voor het realiseren van de operationele doelstellingen zijn in onderstaande tabel opgenomen.

De benaming van verschillende bedrijfsgroepen wordt per 1 januari 2007 gewijzigd; de oorspronkelijke benamingen, zoals die ook nog gehanteerd worden in onderstaande tabel met de artikelonderdelen, worden tussen haakjes vermeld bij de instrumenten.

De begrotingen van de baten-lastendiensten (DTO in de bedrijfsgroep ICT, DVD in de bedrijfsgroep Vastgoed en Paresto in de bedrijfsgroep Catering) zijn vanwege hun bijzondere financiële stelsel in de baten-lastendiensten-paragraaf van de defensiebegroting opgenomen.

Operationele doelstelling

Beschikbaarheid van dienstverlenende bedrijfsgroepen.

Motivatie

Om de dienstverlening binnen Defensie te optimaliseren zijn negen bedrijfsgroepen opgericht.

Instrumenten

Bedrijfsgroep Informatievoorziening. Als smartbuyer, functioneel beheerder en project-controller draagt deze bedrijfsgroep op efficiënte en effectieve wijze bij aan de realisatie en de instandhouding van de informatievoorziening voor de bedrijfsvoering van Defensie.

Bedrijfsgroep Transport (Vervoer). Deze bedrijfsgroep levert op ieder moment en wereldwijd verkeers-, vervoers- en postproducten voor Defensie.

Bedrijfsgroep Gezondheidszorg. De Bedrijfsgroep Gezondheidszorg draagt met professionele zorg bij aan de inzetbaarheid van militairen.

Bedrijfsgroep Defensie Personele Diensten (Personeelsondersteuning). Deze bedrijfsgroep is verantwoordelijk voor de personele dienstverlening binnen Defensie (waaronder de voormalige personeelszorg).

Bedrijfsgroep NLDA (Hogere Defensieopleidingen). De Nederlandse Defensie Academie (NLDA) leidt mannen en vrouwen op tot officieren in leidinggevende functies en verricht wetenschappelijk onderzoek op militaire aandachtsgebieden ten behoeve van kennisontwikkeling, onderwijs en beleidsadvisering.

Bedrijfsgroep ICT (Telematica). De Bedrijfsgroep ICT realiseert integrale oplossingen voor Defensie en andere klanten bij de overheid die voor hun opereren groot belang hechten aan beveiliging, betrouwbaarheid en beschikbaarheid.

Bedrijfsgroep Vastgoed. Deze bedrijfsgroep is verantwoordelijk voor het beheer, de instandhouding en de nieuwbouw van het vastgoed van Defensie. Begroting en verantwoording van de Dienst Vastgoed Defensie vindt plaats in de paragraaf van de baten-lastendiensten.

Bedrijfsgroep Catering. De Bedrijfsgroep Catering, «Paresto», verzorgt de cateringdiensten aan eenheden van de krijgsmacht, (NAVO-)bondgenoten op Nederlands grondgebied en verzorgt, waar nodig, de coördinatie van de catering van Nederlandse militairen buiten Nederland. Begroting en verantwoording van Paresto vindt plaats in de paragraaf van de baten-lastendiensten.

Bedrijfsgroep Overige Diensten. Deze bedrijfsgroep (voorheen genaamd Personeelszorg) omvat het Bureau Internationale Militaire Sportwedstrijden, het Centraal Betaalkantoor Defensie, het Koninklijk Tehuis voor oud-militairen en museum Bronbeek en de facilitaire dienstverlening in de Haagse regio. Ook de Maatschappelijke Dienst Defensie (MDD) en de Dienst Geestelijke Verzorging (DGV) waren tot 1 juli 2006 onderdeel van deze bedrijfsgroep maar zijn nu ondergebracht bij de bedrijfsgroep Defensie Personele Diensten (DPD).

Staf Commando Dienstencentra. De staf ondersteunt de commandant CDC en coördineert de sturing van de bedrijfsgroepen. Door stroomlijning van werkzaamheden/bedrijfsvoering van de bedrijfsgroepen en door nadere regulering en rationalisering van de vraagomvang, wordt een minderuitgave verwacht van € 10 miljoen in 2007 en daarna € 20 miljoen structureel. In afwachting van een definitieve invulling van deze maatregel is deze gestald bij de Staf van het Commando.

Prestatiegegevens CDC

Het CDC heeft conform de toezeggingen in de defensiebegroting 2006 zijn sturingsmethodiek verder verfijnd. De dienstverlening van het CDC aan de defensieonderdelen vindt plaats op basis van dienstverleningsovereenkomsten. De prestaties van de bedrijfsgroepen worden uitgedrukt in operationele, materiële- en personele gereedheid alsmede in de mate waarin de afspraken in de dienstverleningsovereenkomsten worden nagekomen.

Investeringen

De investeringen bij het CDC bestaan uit twee grote onderdelen: de centraal geraamde uitgaven voor defensiebrede infrastructuurprojecten en de defensiebrede IV-investeringen. In onderstaande tabellen zijn respectievelijk weergegeven de grote infrastructuurprojecten en de IV-investeringen.

Grote infrastructuurprojecten

Toelichting

Nieuwbouw Schiphol

Slechts een deel van de investeringsuitgaven komt direct ten laste van dit beleidsartikel. In overleg met het ministerie van Financiën zal, voor de financiering van de bouwactiviteiten van dit nieuwbouwproject, in totaal € 99,1 miljoen gefaseerd worden ondergebracht op de balans van de uitvoerder, de DVD. € 2,2 miljoen is ontvlochten voor inrichtingskosten (exploitatie). Vanwege vergunningproblematiek (luchtkwaliteit en omwonendenbezwaar) is enkele maanden vertraging opgetreden.

Herbelegging infrastructuur Vliegbases Soesterberg en Gilze Rijen

Mogelijk komt slechts een deel van de investeringsuitgaven direct ten laste van dit beleidsartikel. Dit hangt af van de verdere financiering van de bouwactiviteiten van dit nieuwbouwproject. In overleg met het ministerie van Financiën zou hiervoor in totaal € 145,5 miljoen via de zogenoemde leenfaciliteit gefaseerd kunnen worden aangewend.

Nieuwbouw kantorencomplex Kromhout Kazerne

Het betreft een pilot voor Publiek Private Samenwerking (PPS). Realisatie geschiedt door een design, build, finance, maintenance and operate (DBFMO) contract met een looptijd van 25 jaar. Behoudens mogelijke voorfinanciering zijn hier geen investeringsgelden mee gemoeid, met uitzondering van de kosten voor de eigen projectorganisatie. De omvang van het project is gelet op het vorenstaande en om commercieel-vertrouwelijke redenen in de tabel op P.M. gesteld. Naar verwachting zal de opdrachtverlening begin 2008 plaatsvinden en is ingebruikname twee jaar later voorzien. Er heeft door de projectorganisatie een nadere analyse van de gebruikerswensen en ruimere benutting van de mogelijkheden van PPS plaatsgevonden. Dit heeft vooral betrekking op de looptijd van de overeenkomst, de omvang van de infrastructuur en het pakket uit te besteden diensten. Inmiddels is het aanbestedingstraject gestart. Over de PPS, de te behalen voordelen en eventueel bij te stellen financiële ramingen zal de Kamer na het voltooien van de aanbesteding nader worden geïnformeerd.

Toelichting

Hoger Onderhoud Woensdrecht

Het project Hoger Onderhoud Woensdrecht betreft een rationalisatie van de onderhoudsactiviteiten. Een doelmatigere werkwijze en reductie van het functiebestand is daarbij het oogmerk. Dit wordt bereikt door de verplaatsing van het Centrum voor Technologie en Missieondersteuning (CTM) Dongen en de Logistieke Divisie Rhenen naar het Logistiek Centrum Woensdrecht (LCW). De infrastructuur en de huidige belegging op het LCW dienen hiervoor te worden aangepast. Najaar 2006 wordt een A-brief ter zake aangeboden. Mogelijk komt slechts een deel van de investeringsuitgaven direct ten laste van dit beleidsartikel. Dit hangt af van de verdere financiering van de bouwactiviteiten van dit nieuwbouwproject. In overleg met het ministerie van Financiën zou het resterende bedrag via de zogenoemde leenfaciliteit gefaseerd kunnen worden aangewend.

IV-investeringen

De IV-investeringen zijn gericht op defensiebrede standaarden. Het project MULAN betreft de ontwikkeling van een basisvoorziening van een standaard werkplek. Deze werkplek zal geschikt zijn om er betrouwbaar en veilig mee te communiceren. De defensiebrede uitrol van de MULAN-werkplek zal in 2007 zijn afgerond.

Documentaire Informatievoorziening (DIV)-Online zal voorzieningen koppelen aan de standaard-ICT op basis waarvan de elektronische archivering beheerst kan worden ingevuld. DIV-Online zal volgend op de MULAN-uitrol worden geïmplementeerd. De voorzieningen voor de veilige en betrouwbare communicatie in MULAN – waaronder de digitale handtekening – zullen vanaf 2007 beschikbaar komen.

Op basis van het gekozen standaard ERP-softwarepakket (SAP) ten behoeve van geïntegreerde IV, worden de materieellogistieke en financiële processen gestandaardiseerd. Dit wordt gedaan door het project SPEER (Strategic Process and Enterprise Resource Planning Enabled Reengineerding). Het jaar 2007 zal staan in het teken van de implementatie van de financiële module van SAP. Deze zal volgens de vigerende planning – per 2008 operationeel zijn. De ervaringen, opgedaan gedurende de afgelopen twee jaren, hebben tot het inzicht geleid dat het projectplan moet worden bijgesteld. Deze bijstelling betreft zowel een langere doorlooptijd van het project als een verhoging van het financiële volume. Dit impliceert ook dat de verwachte doelmatigheidsopbrengst later ter beschikking komt. Alle bijstellingen worden in het najaar van 2006 vastgesteld.

De personele processen worden in fasen, de projecten P&O 2000+ (fase 1) en de Herinrichting Personele Functiegebied Defensie (fase 2), op defensiebrede leest geschoeid en gestandaardiseerd ondersteund met informatievoorziening. Fase 1 is afgerond en in 2007 wordt met fase 2 de IV-ondersteuning verder aangepast op de gestandaardiseerde P&O-bedrijfsprocessen.

IV-exploitatie

De budgetten ten behoeve van de IV-exploitatie bestaan uit drie componenten. De eerste component betreft ongeveer tweederde van de totale omvang en is gerelateerd aan de werkplekdienst (inclusief kleine verwervingen); deze component maakt deel uit van de materiële exploitatie van de afzonderlijke defensieonderdelen en is nader gespecificeerd in onderstaande eerste tabel.

Tabel: Budget t.b.v. werkplek en kleine verwervingen.

Bedragen x € 1 miljoen.

Budget t.b.v. werkplekken neemt in de tijd af vanwege afnemende aantallen en dalen van het tarief.

Budget t.b.v. kleine verwervingen (€ 10 miljoen per jaar), verdeeld naar rato van aantal werkplekken.

De tweede en derde component betreffen alle overige applicaties en bedragen ongeveer € 87 miljoen. Tweederde hiervan (de tweede component) betreft de zuivere exploitatie en is gerelateerd aan het leveren van de functionaliteit aan de gebruikers. Eenderde hiervan (de derde component) betreft aanpassingen in de applicaties. Dit zijn in feite investeringen en moeten voor wat betreft de besluitvorming worden afgewogen tegen de defensiebrede introductie van ERP. De in de onderstaande tweede tabel geeft daarbij de «soll»-situatie weer, nadat de daartoe geldende budgetten bij de defensieonderdelen zijn ontvlochten naar dit beleidsartikel.

Bedragen x € 1 miljoen.

Migratie naar de hierboven beschreven situatie is in 2005 gestart.

Per eerste suppletore begroting is 42% (€ 36,6 miljoen) gecentraliseerd.

4. DE NIET-BELEIDSARTIKELEN

4.1. Geheime uitgaven – niet-beleidsartikel 70

Grondslag van het artikel

Overeenkomstig artikel 6 van de Comptabiliteitswet 2001 en de regeling Rijksbegrotingvoorschriften, is dit artikel bij het ministerie van Defensie aangewezen als het artikel waarop de geheime uitgaven worden verantwoord.

Budgettaire gevolgen

De geheime uitgaven worden jaarlijks door de president van de Algemene Rekenkamer gecontroleerd. De beschikbare financiële middelen zijn opgenomen in onderstaande tabel.

4.2. Nominaal en onvoorzien niet-beleidsartikel 80

Grondslag van het artikel

In dit artikel worden vooral de door het ministerie van Financiën toegekende bedragen ondergebracht voor zowel de loonbijstelling en de incidentele looncomponent als voor de prijsbijstelling. Vervolgens zullen deze bedragen over de (niet-)beleidsartikelen worden verdeeld.

De budgettaire gevolgen

De bedragen die in de komende begrotingsjaren ter beschikking staan voor bovenstaande doelstellingen, zijn in de tabel hieronder opgenomen.

Toelichting op de geraamde bedragen

Loonbijstelling

Het betreft hier het restant van de uitgedeelde loonbijstelling.

Prijsbijstelling

De bedragen op dit artikelonderdeel betreffen vooral de stalling van salderingen die voortvloeien uit de verwerking van de migratieplannen en mutaties op investeringsprojecten en exploitatiereeksen. In de begrotingsrealisatie worden deze salderingen verdeeld over de begrotingsartikelen.

Onvoorzien

Met de Voorjaarsnota 2006 zijn diverse intensiveringen en de daarbij behorende budgetten aan de defensiebegroting toegevoegd. Het betreft hier compensatie voor de verloren gegane helikopters, de structurele doorwerking van het amendement Herben (intensivering CKMAR), budget voor de Intensivering van Civiel-Militaire Samenwerking (ICMS) en een bijdrage aan de structurele oplossing voor operationele materiële verliezen. De laatste twee genoemde intensiveringen zijn op dit artikel gestald, in afwachting van een door te voeren vertaling naar concrete projecten. De overige intensiveringen zijn toegevoegd aan de betreffende beleidsartikelen.

4.3. Algemeen – Niet-beleidsartikel 90

4.3.1. Algemene doelstelling

Beheerste uitvoering van het beleidsproces en de bedrijfsvoering van het ministerie van Defensie.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

De Bestuursstaf is de beleidsadviserende en ondersteunende staf voor de minister en de staatssecretaris.

Teneinde de minister en staatssecretaris in staat te stellen het ministerie van Defensie aan te sturen en te beheersen worden binnen de Bestuursstaf de volgende activiteiten ontplooid:

– Het leveren van ondersteuning aan de bewindslieden in hun contacten met het parlement, in hun rol als lid van het kabinet en bij het onderhouden van internationale relaties;

– Het leveren van ondersteuning aan de bewindslieden bij de besturing van de defensieorganisatie;

– Het aansturen van de Operationele Commando’s (Opco’s) en

– De ontwikkeling van beleidskaders en normen voor de Opco’s, de Defensie Materieelorganisatie (DMO) en het Commando Dienstencentra (CDC).

De activiteiten van de MIVD bestaan uit het ondersteunen van Defensie op het gebied van inlichtingen en veiligheid. De dienst richt zich daarbij zowel op het politiek-militair besluitvormende niveau (strategische inlichtingen) als op de voorbereiding en uitvoering van militaire taken (operationele inlichtingen). Hierbij gaat het vooral om de uitvoering van crisisbeheersingsoperaties. De MIVD heeft twee hoofdtaken: een inlichtingentaak en een veiligheidstaak. De MIVD voert deze taken uit binnen een wettelijk kader dat onder andere is neergelegd in de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) en de Wet veiligheidsonderzoeken (Wvo).

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor het vaststellen van de omvang en de samenstelling van de Bestuursstaf.

Succesfactoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van het beschikken over voldoende aantallen capabel (opgeleid en geoefend) personeel, het opstellen van kwalitatief en kwantitatief uitvoerbare beleidsvoorstellen en van regelgeving.

Operationele doelstellingen

Operationele doelstelling 1:

Ontwikkeling van departementaal beleid en regelgeving.

Motivatie

Om de bewindslieden in staat te stellen het ministerie van Defensie aan te sturen en te beheersen wordt helder en uitvoerbaar departementaal beleid en regelgeving voorbereid.

Instrumenten

Het ontwikkelen en monitoren van het beleid en regelgeving van de verschillende deelgebieden, te weten: algemeen (Hoofddirectie Algemene Beleidszaken (HDAB) en Bureau Secretaris-Generaal (BSG)), operationeel (Defensiestaf (DS)), financieel (Directoraat-Generaal Financiën en Control (DGF&C)), juridisch (Directie Juridische Zaken (DJZ)), personeel (Hoofddirectie Personeel (HDP)), materieel (Directie Beleid – Defensie Materieelorganisatie (DB-DMO)), milieu en vastgoed (Directie Ruimte, Milieu en Vastgoedbeleid (DRMV)) en inlichtingen en veiligheid (Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD)).

In het kader van vereenvoudiging van regelgeving in de uitvoering van toezicht op naleving van het Koninklijk Besluit Luchtfotografie (KBL) is vastgesteld dat het toezicht op naleving van het KBL door de MIVD nuttig en noodzakelijk is. Voorts is vastgesteld dat de door de MIVD ten behoeve van de uitvoering van het bedoelde toezicht opgestelde regelgeving helder en adequaat is. Wel kan de uitvoering van de aan de regelgeving verbonden verstrekking van vergunningen worden vereenvoudigd. In de loop van dit jaar zal deze vereenvoudiging worden doorgevoerd.

Operationele doelstelling 2:

Beheersing en ontwikkeling van departementsbrede programma’s.

Motivatie

Onder het artikel Bestuursstaf worden tevens de programmauitgaven beheerd van niet nader toe te delen departementsbrede uitgaven.

Instrumenten

Pensioenen en uitkeringen: De betaling van ouderdomspensioen en overige uitkeringen aan voormalig militair personeel.

Wachtgelden, inactiviteitswedden en SBK-gelden: De verstrekking van uitkeringen krachtens diverse regelingen aan voormalig defensiepersoneel.

Ziektekostenvoorziening: Dit betreft een vangnetvoorziening voor het burgerpersoneel en het gewezen defensiepersoneel die resulteert in een beperking van de te betalen ziektekosten tot een van de ziekenfondsgrens afgeleid maximum. Door de invoering van het nieuwe zorgstelsel wordt de vangnetvoorziening uitgefaseerd.

Milieu-uitgaven: De uitvoering van het milieubeleid van Defensie leidt tot uitgaven voor verschillende milieuprojecten. De geplande realisatie van het windturbinepark Coevorden zorgt voor een piek in de milieu-uitgaven van 2007.

Subsidies en bijdragen: De subsidies en bijdragen worden verleend aan instellingen die voor Defensie een zeker nut hebben. De belangrijkste ontvangers zijn de Stichting Veteraneninstituut, de musea en de Stichting Bijzondere Scholen op Algemene Grondslag.

Bijdragen aan de NAVO: De uitgaven hebben betrekking op de Nederlandse bijdrage in de gemeenschappelijk gefinancierde NAVO-programma’s. Grote programma’s zijn onder andere de sanering van de Cannerberg, de uitbreiding van het NAVO-hoofdkwartier in Brunssum en de vernieuwing van de brandstofpijpleiding tussen Nederland en België. De uitgaven voor de AWACS-vliegtuigen zijn hierin eveneens opgenomen.

Internationale samenwerking: De internationale samenwerking concentreert zich op de deelnemers aan het NAVO Membership Action Plan en de regionale ondersteuning aan landen in de Balkan, de Kaukasus en Centraal-Azië. Samenwerkingsprogramma’s met landen in de Hoorn van Afrika en het Grote Merengebied in Afrika beogen bij te dragen aan de stabiliteit in deze regio’s.

Wetenschappelijk onderzoek: In 2006 is de overheidsbrede implementatie gestart van de vraagprogrammering voor het onderzoek bij TNO en andere Grote Technologische Instituten (GTI’s). Deze implementatie voltrekt zich in fases en is voltooid in 2010. Het meerjarige onderzoeksprogramma omvat diverse maatschappelijke thema’s. Voor elk thema is een regievoerend departement aangewezen. Het ministerie van Defensie is regievoerder voor het thema «Defensie». Daarnaast is Defensie nauw betrokken bij de thema’s «Maatschappelijke Veiligheid» dat onder regie staat van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en «Duurzame Hoogwaardige Systemen, Processen en Materialen», dat onder regie staat van het ministerie van Economische Zaken.

Overige uitgaven: Deze defensiebrede uitgaven hebben onder andere betrekking op de voorlichtingsactiviteiten, schadevergoedingen en de «lumpsum»-uitgaven aan de Belastingdienst.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De raming van de financiële middelen voor de komende begrotingsjaren is in de onderstaande tabel opgenomen.

5. VERDIEPINGSHOOFDSTUK

In dit verdiepingshoofdstuk wordt vanuit de begroting 2006, via de geclusterde mutaties uit de eerste suppletore begroting 2006, de opbouw van de budgetstanden voor de ontwerpbegroting 2007 weergegeven. De belangrijkste mutaties zijn een gevolg van het verdere streven naar nieuw evenwicht via het bereiken van meer doelmatigheid. Daartoe vinden verschillende overhevelingen tussen de defensieonderdelen plaats. Een goed voorbeeld daarvan is de concentratie van de helikoptercapaciteit bij het nieuw op te richten Defensie Helikopter Commando in Gilze-Rijen.

De overige belangrijke wijzigingen worden bij het betrokken artikel toegelicht.

Overhevelingen tussen defensieonderdelen

Het betreft hier diverse overhevelingen tussen de defensieonderdelen. Het gaat hier met name om mutaties die betrekking hebben op de personele exploitatie, onder andere als gevolg van de oprichting van het Defensie Inlichtingen- en Veiligheidsinstituut (DIVI), van de diensten Bijzondere Medische Beoordelingen (BMB), van de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg (MGGZ) en het medegebruik van het Mobil Combat Training Centre (MCTC). Daarnaast vindt er een overheveling plaats naar het Commando Dienstencentrum in verband met exploitatie-uitgaven voor Paresto, reüniefaciliteiten en het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM). Voorts diende er te worden voorzien in de stijging van de kosten voor brandstof en elektraprijzen bij de Kustwacht Nederland en de Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba.

Ontvlechting Haagse facilitaire ondersteuning

Deze mutatie is het gevolg van de centralisatie van de facilitaire ondersteuning bij één Haagse Facilitaire Dienst. Daarvoor worden budgetten gecentraliseerd bij de Bestuursstaf, niet-beleidsartikel Algemeen.

Verhuis- en inrichtingskosten

De initiële verhuis- en inrichtingskosten zijn gerelateerd aan nieuwbouwprojecten. Nieuwbouwprojecten worden uitgevoerd door de DienstVastgoed Defensie (DVD), die onder het Commando Dienstencentra (CDC) ressorteert. De verhuizing en inrichting worden echter niet door de DVD uitgevoerd maar door de defensieonderdelen. Daarom worden deze budgetten ontvlochten uit de investeringen en overgeheveld naar de materiële exploitatie van de betreffende defensieonderdelen.

Marinestudie

Gevolg van de Marinestudie is dat de Marinehelikopters worden ondergebracht bij het Defensie Helikopter Commando in Gilze-Rijen. Deze mutatie betreft de overheveling van deze budgetten naar het beleidsartikel CLSK, waar het Defensie Helikopter Commando wordt verantwoord.

Ook de uit de Marinestudie voortvloeiende aanschaf van de patrouillevaartuigen, afstoting van de M-fregatten en de versterking van de Mariniersbataljons zijn budgettair verwerkt.

Vertraging reductie SPEER

Het project SPEER loopt vertraging op, waardoor de geplande opbrengsten ook een jaar later komen.

Uitdeling loon- en prijsbijstelling

Het betreft hier de verdeling van de loon- en prijsbijstelling over de defensieonderdelen.

Aanvulling landvoorraden kleding en uitrusting

Het budget voor landvoorraden kleding en uitrusting wordt overgeheveld naar de DMO/Logistieke ondersteuning landstrijdkrachten, waar de betreffende taken zijn ondergebracht.

Ontvlechting ingenieursdiensten naar de DVD

Het budget voor ingenieursdiensten wordt ontvlochten uit de materiële exploitatie van het CLAS naar de investeringen van het CDC. De ingenieursdiensten ten behoeve van de andere (beleids)artikelen zijn reeds ondergebracht bij het CDC.

Huisvesting Haagse regio

De uitvoering van de reorganisatie (verplaatsing van afdelingen naar andere locaties) bepaalt voor een deel de benodigde huisvesting. Op grond hiervan worden de uitgaven aangepast.

Inhuur vervoer DVVO

Het CLAS heeft een structurele meerbehoefte aan inhuur van transportcapaciteit van de DVVO. Deze transportcapaciteit wordt ingezet bij grote oefeningen zoals de oefening «Caribbean Lion».

Haagse beveiligingsorganisatie

De uitgaven voor beveiliging worden aangepast naar aanleiding van de reorganisatie; dit leidt tot minder behoefte aan beveiliging in de Haagse regio.

Centralisatie Haagse facilitaire ondersteuning

Deze mutatie is het gevolg van de centralisatie van de facilitaire ondersteuning bij één Haagse Facilitaire Dienst. Daarvoor worden de budgetten gecentraliseerd bij de Bestuursstaf, niet-beleidsartikel Algemeen.

Overhevelingen tussen defensieonderdelen

Deze overhevelingen zijn het gevolg van de centralisatie van de uitgaven met betrekking tot de gezondheidszorg bij het Commando Dienstencentrum. Daarnaast zijn de uitgaven aangepast in verband met de mindere behoefte aan woonruimte in het buitenland (opheffing Seedorf) en diverse studies bij het CLAS, waaronder de opheffing van lokale facilitaire diensten.

Vertraging reductie SPEER

Het project SPEER vertraagt waardoor de geplande opbrengsten ook een jaar vertragen.

Uitdeling loon- en prijsbijstelling

Het betreft hier de verdeling van de loon- en prijsbijstelling over de defensieonderdelen.

Delta door ontvlechtingstekort CLSK

Deze mutatie is voor een groot deel een correctie op de eerste suppletore begroting 2006. Daarin is het bedrag van 2006 abusievelijk structureel ingeboekt. Het restant van de mutatie is een verbeterde herschikking van het budget voor de materiële exploitatie van het CLSK en de DMO/Logistieke ondersteuning luchtstrijdkrachten.

Geleide instroom technici voor vliegtuigen

De mutatie betreft de geleide instroom van technici voor vliegtuigen. De totale uitgaven voor de periode 2006–2013 worden geraamd op € 40,5 miljoen. Hiervan wordt ongeveer € 29 miljoen gefinancierd uit het project «Verbetering inzetbaarheid transporthelikopters» en uit het subsidiebeleid van het Europees Structuur Fonds. Het restant van ongeveer € 11 miljoen wordt met deze mutatie aangevuld.

Verhuis- en inrichtingskosten

De initiële verhuis- en inrichtingskosten die zijn gerelateerd aan projecten worden ontvlochten uit de investeringen (CDC) en op de materiële exploitatie bij dit defensieonderdeel verantwoord. Ze hebben betrekking op de verhuizing van de Transporthelikoptergroep van Soesterberg naar Gilze-Rijen en de verhuizing van de Staf CLSK naar Prinsenbeek (BAM-toren).

Centralisatie Haagse facilitaire ondersteuning

eze mutatie is het gevolg van de centralisatie van de facilitaire ondersteuning bij één Haagse Facilitaire Dienst. Daarvoor worden de budgetten gecentraliseerd bij de Bestuursstaf, niet-beleidsartikel Algemeen.

Centralisatie marine-helikopters

Het betreft hier de centralisatie van de marine-helikopters. Met ingang van 2008 worden deze ondergebracht en verantwoord bij het Defensie Helikopter Commando (CLSK) in Gilze-Rijen.

Luchtverkenningscapaciteit

Voor de luchtverkenningscapaciteit van de Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba is in 2007 uit de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties € 15 miljoen toegevoegd aan het defensiebudget.

Overhevelingen tussen defensieonderdelen

Deze mutatie heeft met name betrekking op een grotere vraag naar strategische en tactische luchttransport. Daarnaast wordt het CLSK-deel, als gevolg van de centralisering van de explosievenopruimingsdiensten (EOD), naar de CLAS overgeheveld en heeft er, als gevolg van verschuivingen van personeel, een herberekening plaatsgevonden van de uitgaven voor bezoldiging.

Vertraging reductie SPEER

Het project SPEER vertraagt waardoor de geplande opbrengsten ook een jaar vertragen.

Uitdeling loon- en prijsbijstelling

Het betreft hier de verdeling van de loon- en prijsbijstelling over de defensieonderdelen.

Overhevelingen tussen defensieonderdelen

Met deze mutatie is het deel voor Expertise en Advies uit het contract van de defensieonderdelen met DVD/AlgemeenTechnisch Beheer ontvlochten naar de Bestuursstaf.

Financiering Instituut voor Keuring en Selectie (IKS)

In het kader van de klant-leveranciersrelatie wordt budget voorzien voor het Instituut voor Keuring en Selectie.

Verhuis- en inrichtingskosten

De initiële verhuis- en inrichtingskosten die zijn gerelateerd aan het Strategisch Vastgoedplan Koninklijke marechaussee (SVP KMAR) en de nieuwbouw Schiphol worden ontvlochten uit de investeringen (CDC) en op de materiële exploitatie alhier verantwoord.

Centralisatie Haagse facilitaire ondersteuning

Deze mutatie is het gevolg van de centralisatie van de facilitaire ondersteuning bij één Haagse Facilitaire Dienst. Daarvoor worden de budgetten gecentraliseerd bij de Bestuursstaf, niet-beleidsartikel Algemeen.

Aanvulling amendement Herben

Teneinde de uitbreiding van de capaciteit voor onder andere grensbewaking, waardetransport en de Dienst Speciale Interventie te kunnen realiseren dienen nog extra interne compensaties te geschieden.

Vertraging reductie SPEER

Het project SPEER vertraagt waardoor de geplande opbrengsten ook een jaar vertragen.

Uitdeling loon- en prijsbijstelling

Het betreft hier de verdeling van de loon- en prijsbijstelling over de defensieonderdelen.