Overzicht uitgavenmutaties

In de onderstaande overzichtstabel wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste mutaties die zich in de periode vanaf de ontwerpbegroting 2014 tot en met de eerste suppletoire begroting 2014 hebben voorgedaan in de uitgaven. De weergegeven mutaties (€ 104.157.000) worden onder de tabel afzonderlijk toegelicht.

Toelichting op de beleidsmutaties:

1 a en b) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering en decentralisatie-uitkeringen 2013

Bij Jaarverslag en Slotwet 2013 is vastgesteld hoe de in 2013 gerealiseerde uitbetalingen voor de algemene uitkering (AU), integratie-uitkeringen (IU) en decentralisatie-uitkeringen (DU) aan de gemeenten zich verhouden tot het bedrag dat bij de 2e suppletoire begroting 2013 voor de uitbetalingen is geraamd. Daarbij is gebleken dat er in totaal lagere uitbetalingen zijn gedaan dan bij Najaarsnota 2013 werden verwacht. Het gaat hierbij om een verschil van € – 29.691.000 (negatief) voor de algemene uitkering en € – 5.084.000 (negatief) voor de decentralisatie-uitkeringen. Voor een verklaring van deze verschillen wordt verwezen naar de slotwet (Kamerstukken II 2013–2014, 33 930 B, Nrs. 3 en 4). Bij Voorjaarsnota 2014 worden de algemene uitkering met € 29.691.000 omhoog en de decentralisatie-uitkeringen met € 5.084.000 omhoog bijgesteld.

2) Overloop 2013/2014 kosten Financiële-verhoudingswet

In 2013 is het budget Kosten Financiële verhoudingswet niet geheel tot besteding gekomen. Daarvan wordt € 1 miljoen aan de begroting voor 2014 toegevoegd.

3) LHBT emancipatiebeleid (decentralisatie-uitkering)

Voor de aanpak van homo-emancipatie ontvangen de G4 in 2014 extra middelen ter hoogte van € 200.000. Daarnaast ontvangt de gemeente Amsterdam in 2014 € 25.000 voor het netwerk «Internationale Rainbow Cities Network».

4) Invoeringskosten jeugdzorg (decentralisatie-uitkering)

In het kader van de decentralisatie van de jeugdzorg naar de gemeenten ontvangen de gemeenten in 2014 € 30,3 miljoen via de decentralisatie-uitkering Invoeringskosten jeugdzorg uit het gemeentefonds. Daarnaast wordt de doeluitkering van de provincie Drenthe in 2014 verlaagd met € 1,05 miljoen. Dit bedrag komt via de decentralisatie-uitkering Invoeringskosten jeugdzorg ten goede van de gemeenten Hoogeveen (voor Zuid-West Drenthe), Emmen (voor Zuid-Oost Drenthe) en Assen (voor Noord-Midden Drenthe). Ook wordt in 2014 de doeluitkering van de provincie Noord-Brabant verlaagd met € 695.000. Dit bedrag komt ten goede aan de gemeente Oss namens alle gemeenten in de provincie.

5) Pilots participatieverklaring (decentralisatie-uitkering)

Een aantal gemeenten gaan bij wijze van proef een participatieverklaring voorleggen aan immigranten. In de verklaring staat wat hun rechten en plichten zijn en wat de fundamentele waarden van de Nederlandse samenleving zijn. Het is de bedoeling dat nieuwkomers uit bijvoorbeeld Roemenië of Bulgarije de verklaring ondertekenen. Ze verklaren daarmee dat ze de waarden van de Nederlandse samenleving willen uitdragen. Waarden die daarbij worden genoemd zijn de vrijheid van meningsuiting en het recht op een eigen geloof en leefstijl. De betrokken gemeenten ontvangen hiervoor in 2014 € 629.000 via een decentralisatie-uitkering.

6) VTH-taken (integratie-uitkering)

Vanwege de overdracht van taken aan gemeenten op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) bij provinciale inrichtingen wordt voor de jaren 2014 tot en met 2017 een bedrag van € 40,8 miljoen en vanaf 2018 structureel € 46,7 miljoen aan het gemeentefonds toegevoegd. In de bedragen is rekening gehouden met de bij provincies achterblijvende wettelijke taak betreffende de coördinatie van de handhavingssamenwerking binnen de provincie en de regie op de kwaliteitscriteria. Het lagere bedrag voor de jaren 2014 tot en met 2017 wordt veroorzaakt door een verrekening van de transitiekosten van de Regionale Uitvoeringsdiensten. De overdracht van taken heeft namelijk gevolgen voor de mate waarin gemeenten en provincies hun transitiekosten kunnen terugverdienen.

7 a en b) Digitaal klantdossier

In 2011 is structureel € 1,610 miljoen aan de algemene uitkering onttrokken ten gunste van de VNG, in verband met het door de gemeenten in beheer nemen van onderdelen van het Digitaal Klantendossier Met deze middelen vervult de VNG zijn rol van regisseur/hoofdaannemer op dit gebied. De bijdrage ten gunste van de VNG is in onderling overleg opnieuw bepaald en bedraagt in 2014 en vanaf 2015 respectievelijk € 0,823 en € 0,611 miljoen. De algemene uitkering wordt als gevolg hiervan in 2014 verhoogd en de Bijdrage aan de VNG verlaagd met € 0,787 miljoen.

8 a en b) Kosten Waarderingskamer

Op 21 november 2013 heeft de Waarderingskamer haar begroting voor het jaar 2014 vastgesteld. Het aandeel van de gemeenten in die begroting is een bedrag van € 1.275.000. Daarnaast wordt uit het gemeentefonds een bedrag van € 663.300 aan de Waarderingskamer betaald voor de Landelijke voorziening WOZ. In de ontwerpbegroting van het gemeentefonds 2014 is voor de Waarderingskamer een bedrag opgenomen van € 1.951.000. Het verschil van € 12.700 wordt naar de algemene uitkering overgeboekt van de Waarderingskamer.

9a en b) Accres tranche 2013

Het definitieve accres over begrotingsjaar 2013 wordt berekend op basis van de stand van het Financieel Jaarverslag Rijk en wordt verwerkt in deze 1^e suppletoire begroting 2014 van het gemeentefonds. Voor 2013 wordt het accres ten opzichte van de 2^e suppletoire begroting 2013 verhoogd met € 19,622 miljoen. Het totale accres voor 2013 wordt daarmee – € 58,07 miljoen. Daarnaast wordt de structurele doorwerking van het accres 2013 verwerkt in deze 1^e suppletoire begroting 2014 van het gemeentefonds. Dit is de som van het geboekte accres 2013 in de 2^e suppletoire begroting 2013 (€ 79,626 miljoen) en het geboekte accres 2013 in deze 1^e suppletoire begroting 2014 (€ 19,622 miljoen).

10) Voorziening informatie sociaal domein

Ten behoeve van de ondersteuning van gemeenten bij het inrichten van hun informatievoorziening in het sociale domein wordt ten behoeve van de VNG eenmalig in 2014 € 8 miljoen uitgenomen uit het gemeentefonds.

11) Meetsysteem van geluid (decentralisatie-uitkering)

Om met metingen de geluidsbelasting te monitoren in de omgeving van de NAVO-vliegbasis Geilenkirchen voor zover gelegen op Nederlands grondgebied zal, zoals gemeld bij brief aan de Tweede Kamer van 29 mei 2013 (kenmerk TK 2012–2013, 33 400 XII, nr. 63), het Ministerie van IenM een rijksbijdrage verstrekken aan het meetsysteem van Geluidsnet in de regio. Via een decentralisatie-uitkering wordt € 39.000 beschikbaar gesteld.

12) Erfgoed en ruimte (decentralisatie-uitkering)

Voor diverse projecten in het kader van de nota Visie Erfgoed en Ruimte ontvangen een aantal gemeenten in 2014 € 2,182 miljoen.

13) E-overheid

Voor de financiering van de e-Overheid wordt nu in 2014 € 4,55 miljoen en in 2015 € 4,3 miljoen uitgenomen uit het gemeentefonds. Deze uitname betreft:

• 1) De huidige facturen aan gemeenten (jaarlijks totaal circa € 5,3 miljoen.) voor verstrekkingen van gegevens uit het Handels Register en het Kadaster worden omgelegd via het gemeentefonds in de vorm van een structurele uitname. In 2014 is de hoogte van de uitname € 4,05 miljoen en in 2015 € 4,3 miljoen. Daarna zal dit bedrag herijkt worden in het licht van te maken afspraken over de overheidsbrede structurele financiering van de digitale basisinfrastructuur van de e-Overheid.

• 2) Omdat in 2013 de eerste gemeenten zijn aangesloten op Mijn Overheid en in 2014 meer gemeenten zullen volgen, wordt hiervoor van gemeenten een bijdrage gevraagd in de vorm van een structurele uitname uit het gemeentefonds. In 2014 bedraagt de uitname € 0,5 miljoen, daarna wordt de hoogte van het bedrag herijkt in het licht van te maken afspraken over de structurele financiering van de digitale basisinfrastructuur van de e-Overheid. De voor Mijn Overheid beschikbaar gekomen middelen worden toegevoegd aan de begroting van BZK t.b.v. de exploitatie van Mijn Overheid.

14) Aldel (decentralisatie-uitkering)

Voor de scholing van de getroffen werknemers van aluminiumbedrijf Aldel in Delfzijl wordt eenmalig in 2014 € 0,5 miljoen toegevoegd aan het gemeentefonds.

15) Green Deal (decentralisatie-uitkering)

Ter uitvoering van de Green Deal afspraken met de gemeente Utrecht wordt in 2014 een bedrag van € 204.000 toegevoegd aan het gemeentefonds. Dit betreft de tweede tranche van de betaling voor het project met betrekking tot de CO₂ footprint, businesscases verduurzaming Utrechste bedrijven en het WKO-loket Energie Bodem.

16) Gezond in de stad (decentralisatie-uitkering)

Sinds enige jaren krijgen steden waar sprake is van aanmerkelijke gezondheidsachterstanden extra middelen toegekend om deze achterstanden terug te dringen. Het gaat om de zogenaamde GIDS-gelden van in totaal € 5 miljoen per jaar die voor de periode 2010–2013 via een decentralisatie-uitkering beschikbaar gesteld zijn aan de G31. Aangezien ook in enkele middelgrote steden en sommige plattelandsgemeenten in met name de krimpgebieden sprake is van gezondheidsachterstanden, heeft het kabinet besloten om de GIDS-gelden met € 5 miljoen voor de periode 2014–2017 uit te breiden zodat voor meer gemeenten extra middelen beschikbaar gesteld worden om wijkgericht te werken aan gezondheidsachterstanden.

17) Vrouwenopvang (decentralisatie-uitkering)

De decentralisatie-uitkering vrouwenopvang wordt voor 2014 verhoogd met € 2,625 miljoen. Sinds juli 2012 voeren de VNG en de Federatie Opvang (in samenwerking met andere brancheorganisaties) het project aanpak geweld in huiselijke kring uit, Het opstellen van «regiovisies» (regionale beleidsplannen) is een essentieel onderdeel van het project. De centrumgemeenten voor vrouwenopvang nemen daarbij het initiatief om samen met hun regiogemeenten een regiovisie op te stellen. Hierin wordt aandacht besteed aan alle vormen van geweld in huiselijke kring (waaronder bijvoorbeeld kindermishandeling). Om dit proces te faciliteren en de voorwaarden te scheppen voor kwalitatief goede regiovisies, ontvangt elke centrumgemeente in 2014 een bedrag van € 75.000.

18) Lesbisch ouderschap

In verband met de wijzigingen in Burgerlijk Wetboek ten aanzien van het lesbisch ouderschap en het ouderschap binnen geregistreerd partnerschap moeten gemeenten kosten maken om hun software, waarmee de processen van de burgerlijke stand worden uitgevoerd, aangepast te krijgen. Hiervoor wordt € 198.000 uitgekeerd uit het gemeentefonds.

19) Armoedebeleid

Voor de intensivering van het armoede- en schuldenbeleid wordt voor het jaar 2014 € 70 miljoen en voor de jaren 2015 en verder € 90 miljoen aan de algemene uitkering toegevoegd.

20) Bodemsanering

De Stuurgroep van het convenant bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties is overeengekomen dat de projectmiddelen binnen het Uitvoeringsprogramma voor 2014 door de partijen gedragen zal worden. Daarnaast is de Stuurgroep akkoord gegaan met het voorstel van de gemeentelijke werkgroep bodem om middelen vrij te maken uit de decentralisatie-uitkering bodem voor aanvullende coördinerende ondersteuning in 2014 richting gemeenten, WEB en VNG ten behoeve van het convenant. Daarvoor wordt de decentralisatie-uitkering «Bodem» met € 163.000 verminderd in 2014.

21) Kostendelersnorm

Voor implementatie van de kostendelersnorm ontvangen gemeenten in 2014 eenmalig € 5 miljoen aan uitvoeringskosten. Deze implementatievergoeding is onder andere bedoeld voor eventuele systeem- en proces aanpassingen, voorlichting, administratieve verwerking alsmede de afhandeling van mogelijke bezwaar en beroepszaken.

22) Mantelzorg (decentralisatie-uitkering)

In 2014 is er € 11 miljoen aan extra middelen beschikbaar voor de uitvoering van de motie van de leden Van der Staaij, Rutte, Otwin Van Dijk, Bergkamp en Dik-Faber (Tweede Kamer, 2013–2014, 33 750 XVI, nr. 43). In het kader van onderdeel 3 van de motie,«een hoger niveau van mantelzorgondersteuning door gemeenten zodat een integrale maatwerkbenadering vanaf 2015 mogelijk wordt», is € 6 miljoen beschikbaar. Dit bedrag wordt via een decentralisatie-uitkering uitgekeerd aan gemeenten. Dit bedrag is bestemd voor het ontwikkelen van activiteiten om de mantelzorgondersteuning naar een hoger niveau te tillen zodat op het moment dat het wetsvoorstel Wmo 2015 in werking treedt, integraal maatwerk in de praktijk wordt geleverd. Het is bedoeling dat met deze middelen een merkbare verbetering van de ondersteuning van de individuele mantelzorger in de gemeente wordt gerealiseerd. Gemeenten kunnen – rekening houdend met de lokale situatie en gebruik makend van de aanwezige kennis en expertise – hierbij eigen prioriteiten stellen.

23) Wmo (integratie-uitkering)

In het onderhandelingsakkoord tussen VNG en VWS in december 2013 is afgesproken dat er in 2014 incidenteel € 7 miljoen beschikbaar wordt gesteld voor de implementatie van de wijkteams. De middelen zijn bedoeld als stimulans voor de ontwikkeling van wijkgerichte organisatievormen door gemeenten, die passen bij het karakter van de nieuwe Wmo (voorzieningen dichtbij de burger). Van de € 7 miljoen wordt € 6 miljoen beschikbaar gesteld via de integratie-uitkering Wmo en € 1 miljoen aan de VNG.

24) Accres tranche 2014

Het accres 2014 is onderdeel van de normeringssystematiek. Als gevolg van mutaties in de netto gecorrigeerde rijksuitgaven wordt het accres 2014, ten opzichte van de stand miljoenennota, verlaagd met € 209,18 miljoen.