artikel | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stand ontwerpbegroting 2023 | 3 861 912 | 4 140 400 | 4 741 220 | 4 971 645 | 5 329 258 | ||
Belangrijkste mutaties | |||||||
1 Ombuigingen Duurzaam handels- en investeringssysteem | 1.1 | ‒ 3 000 | ‒ 760 | ‒ 1 834 | ‒ 1 290 | 0 | 0 |
2 Ombuigingen Versterkte private sector en arbeidsmarkt in ontwikkelingslanden | 1.3 | ‒ 59 173 | ‒ 19 247 | ‒ 69 498 | ‒ 46 615 | 0 | 0 |
3 Ombuigingen Voedselzekerheid | 2.1 | ‒ 28 000 | ‒ 26 343 | ‒ 59 797 | ‒ 40 109 | 0 | 0 |
4 Ombuigingen Water | 2.2 | ‒ 6 000 | ‒ 14 944 | ‒ 34 017 | ‒ 22 899 | 0 | 0 |
5 Ombuigingen Klimaat | 2.3 | ‒ 31 000 | ‒ 20 515 | ‒ 45 350 | ‒ 30 241 | 0 | 0 |
6 Ombuigingen Mondiale gezondheid en SRGR | 3.1 | ‒ 53 173 | ‒ 33 862 | ‒ 78 193 | ‒ 50 261 | 0 | 0 |
7 Ombuigingen Vrouwenrechten en gendergelijkheid | 3.2 | 0 | ‒ 4 134 | ‒ 9 242 | ‒ 6 199 | 0 | 0 |
8 Ombuigingen Maatschappelijk middenveld | 3.3 | 0 | ‒ 15 775 | ‒ 35 108 | ‒ 25 913 | 0 | 0 |
9 Ombuigingen Onderwijs | 3.4 | ‒ 10 000 | ‒ 5 557 | ‒ 12 257 | ‒ 8 222 | 0 | 0 |
10 Ombuigingen Opvang in de Regio | 4.2 | ‒ 57 000 | ‒ 12 705 | ‒ 28 022 | ‒ 19 150 | 0 | 0 |
11 Ombuigingen Veiligheid en Rechtstaatontwikkeling | 4.3 | ‒ 5 000 | ‒ 17 442 | ‒ 42 376 | ‒ 27 809 | 0 | 0 |
12 Ombuigingen Multilaterale samenwerking | 5.1 | ‒ 34 419 | ‒ 3 990 | ‒ 32 825 | ‒ 22 313 | 0 | 0 |
13 Ombuigingen Overig armoedebeleid | 5.2 | 0 | ‒ 6 953 | ‒ 14 933 | ‒ 10 212 | 0 | 0 |
14 Inzetten buffer asielopvang | 5.4 | ‒ 46 900 | ‒ 295 143 | ‒ 590 218 | ‒ 764 498 | 0 | 0 |
15 IDA-kasschuif (Financiën) | 5.4 | 0 | 47 000 | 38 000 | 30 000 | ‒ 250 000 | 21 100 |
16 Bijdrage BZ aan asieltegenvaller | 5.4 | 9 000 | 6 553 | 12 272 | 7 889 | 0 | 0 |
17 Opwaartse bijstelling ODA door koppeling BNI | 5.4 | 166 170 | 196 621 | 169 472 | 197 061 | 230 911 | 235 709 |
18 Extrapolatie | ‒ | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 5 584 564 |
19 Overige mutaties | ‒ | ‒ 13 782 | ‒ 272 486 | ‒ 87 326 | ‒ 33 814 | 1 632 | 51 546 |
Stand ontwerpbegroting 2024 | 3 689 635 | 3 640 718 | 3 819 968 | 4 097 050 | 5 311 801 | 5 892 919 | |
Toelichting
OmbuigingenIn dit onderdeel wordt een overzicht op hoofdlijnen gegeven van de belangrijkste mutaties die zijn opgetreden tussen de begroting 2023 en de huidige begroting voor 2024. Een deel van de mutaties is eerder toegelicht in de eerste suppletoire begroting 2023. Verder wordt conform de toezegging aan het lid Thijssen (TZ202305-088) in deze tabel per (sub) begrotingsartikel inzichtelijk gemaakt waar wordt omgebogen. De precieze uitwerking van de ombuigingen per beleidsartikel is terug te vinden in onderdeel 3 van deze begroting.
In deze begroting zijn de ombuigingen naar aanleiding van de verwachte extra toestroom van asielzoekers uit DAC-landen verwerkt waardoor een herschikking binnen het ODA-budget (dat op verschillende departementale begrotingen staat) heeft plaatsgevonden. Door een hogere bezetting in het COA stijgt de asieltoerekening, waardoor er minder middelen overblijven voor de OS-programma’s. De herschikking betekent een totale ombuiging op de BHOS-begroting van EUR 3,5 miljard in de periode 2023-2026. De buffer die op het verdeelartikel 5.4 is aangehouden, wordt ingezet ter dekking van deze ombuigingen. In het hierboven weergegeven overzicht zijn de ombuigingen cijfermatig weergegeven op artikel en sub-artikelniveau. De macro-economische cijfers van het CPB (MEV) leiden daarentegen tot extra ODA-budget. Deze is in 2024 ingezet om de ombuigingen op de beleidsartikelen te dempen. Ook de bijdrage vanuit het Ministerie van Buitenlandse Zaken deelt mee in deze meevaller.
Bij het opstellen van de begroting voor 2024 en het verwerken van de ombuigingen hierin, is gekozen voor twee uitgangspunten: continuïteit van beleid en uitvoerbaarheid. Het coalitieakkoord en de BHOS-nota, die besproken is met de Kamer, blijft de leidraad voor ons beleid. De intensiveringen die in deze nota zijn aangekondigd zijn daarom uitgezonderd van de ombuigingen. Vervolgens heeft het kabinet een korting moeten toepassen op ODA-uitgaven in alle subartikelen van de BHOS-begroting. Dit heeft consequenties voor de geplande inzet en resultaten. Het kabinet beoogt dit zodanig te doen dat Nederland een betrouwbare donor blijft en zoveel mogelijk juridische verplichtingen gestand kan blijven doen.
IDA-kasschuif (begroting Financiën)Om een bijdrage te leveren aan de herschikking van het ODA-budget en daarmee aan de ombuigingen op de BHOS-begroting is het betaalritme van de betalingen aan de Wereldbank voor de International Development Association gewijzigd. Deze betalingen worden gedaan vanuit de begroting van het Ministerie van Financiën. Dit zorgt voor lagere betalingen in 2023-2026 en een hogere betaling in 2027.
Bijdrage begroting Buitenlandse Zaken aan asieltegenvallerTer dekking van de asieltegenvaller wordt ook een beroep gedaan op ODA-budgetten op de BZ-begroting. De bijdrage vanaf de BZ-begroting komt uit de budgetten van de VN-bijdrage, het Mensenrechtenfonds ODA, Mensenrechtenfonds Multilateraal en het Stabiliteitsfonds ODA.
artikel | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stand ontwerpbegroting 2023 | 50 130 | 48 594 | 44 172 | 39 152 | 35 098 | ||
Belangrijkste mutaties | |||||||
1 Hogere geraamde ontvangsten DTIF | 1.10 | 3 736 | 3 736 | 3 736 | 3 736 | 3 736 | 3 736 |
2 Hogere geraamde ontvangsten DGGF | 1.30 | 14 000 | 4 000 | 4 000 | 4 000 | 4 000 | 4 000 |
3 Bijstelling NIO | 5.20 | 1 222 | 1 485 | 1 218 | 1 366 | 1 814 | 877 |
4 Extrapolatie | ‒ | 34 193 | |||||
Overige mutaties | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Stand ontwerpbegroting 2024 | 69 088 | 57 815 | 53 126 | 48 254 | 44 648 | 42 806 |
Toelichting
De ontvangsten op artikel 1 zijn toe te schrijven aan hoger geraamde ontvangsten op het DTIF-instrument. Verder zijn de geraamde ontvangsten voor Dutch Good Growth Fund (DGGF) hoger dan eerder begroot. Dit wordt onder andere veroorzaakt door hogere premieontvangsten en terugbetalingen op wisselfinancieringen voor DDGF. In dit kader wordt de uitgavenraming structureel verhoogd met EUR 3,7 miljoen. Bovendien wordt het budget van Private Sector Development (PSD) met EUR 4 miljoen verhoogd. Deze verhoging is een gevolg van de desaldering van de extra ontvangsten op DGGF (structureel).
De ontvangsten op artikel 5.20 zijn een bijstelling van de raming van de ontvangsten naar aanleiding van aflossingen van begrotingsleningen verstrekt door NIO.