De toets op het deelplafond Sociale Zekerheid laat een overschrijding bij Najaarsnota zien van 400 miljoen euro in 2021. Bij Miljoenennota 2022 was voor 2021 sprake van een overschrijding van 440 miljoen euro.

Uitgavenmutaties met aanpassing van het uitgavenplafond

7. Overboekingen met Rijksbegroting en Zorg

Er zijn naast herschikkingen binnen de begroting van SZW enkele overboekingen met andere departementen op plafond Rijksbegroting, bijvoorbeeld voor de uitvoeringstoets EESSI en het pensioenakkoord en voor de vereenvoudiging van de beslagvrije voet met de ministeries van Financiën en van Justitie en Veiligheid. Daarnaast is er een overboeking naar het Gemeentefonds voor inburgeringsplichtigen die aan het einde van de leningsperiode zitten.

8. Niet-beleidsmatige mutaties WW en Bijstand

Op basis van uitvoeringsinformatie van UWV zijn de WW-lasten voor 2021 naar beneden bijgesteld. Vooral de WW-uitstroom is hoger uitgevallen dan eerder verwacht. Ook de instroom is iets lager uitgevallen dan eerder verwacht. Daarnaast zijn de faillissementsuitkeringen lager uitgevallen dan eerder verwacht. De raming van de bijstand is niet bijgesteld.

Uitgavenmutaties binnen plafond Sociale Zekerheid

10. Algemene Ouderdomswet (AOW) en Inkomensondersteuning AOW (IOAOW)

De neerwaartse bijstellingen op de AOW-uitgaven en de IOAOW-uitgaven worden hoofdzakelijk veroorzaakt doordat het verwachte aantal AOW-gerechtigden voor 2021 lager ligt dan eerder geraamd. Deze bijstelling in het aantal AOW-gerechtigden komt door hogere sterfte onder AOW-gerechtigden en een lagere instroom in het buitenland dan eerder verwacht.

11. Arbeidsongeschiktheid

De per saldo neerwaartse bijstelling komt voor het grootste deel door een lagere gemiddelde uitkering in de WGA en WAO. De meevaller wordt enigszins gedempt door een hoger aantal uitkeringen in de WGA, vooral bij eigenrisicodragers. Er is aangesloten op de bijstellingennota van het UWV.

12. Compensatie Transitievergoeding Langdurige Arbeidsongeschiktheid (CTVLAO)

De raming voor de compensatieregeling bij ontslag na langdurige ziekte is op basis van nieuwe uitvoeringsinformatie over het tweede tertaal van 2021 in totaal met 18 miljoen euro neerwaarts bijgesteld. De bijstelling is met name het gevolg van een lagere gemiddelde compensatie dan eerder geraamd.

13. Kinderopvangtoeslag (KOT)

Op basis van nieuwe uitvoeringsinformatie zijn de ontvangsten kinderopvangtoeslag naar beneden bijgesteld. De ontvangsten uit terugvorderingen over eerdere toeslagjaren komen lager uit dan verwacht. Dit hangt deels samen met de voortzetting van de pauzering van (dwang)invorderingen in het kader van zowel de coronapandemie als de afwikkeling van de hersteloperatie toeslagen. Daarnaast heeft het kwijtschelden van toeslagschulden uit de hersteloperatie mogelijk tot meer ontvangstenderving geleid dan was verwacht.

14. Re-integratie

In verband met corona zijn er minder re-integratietrajecten en voorzieningen verstrekt dan verwacht. Hierdoor worden de beschikbare budgetten voor de rest van het jaar naar beneden bijgesteld. Daarnaast heeft het UWV ESF-gelden ontvangen voor oude projecten, waardoor de bevoorschotting van 2021 naar beneden is bijgesteld. Dit heeft geen gevolgen voor het feitelijke re-integratiebudget bij het UWV.

15. SVB

In totaal ontvangt SZW in 2021 39,3 miljoen euro terug van de SVB. Deze 39,3 miljoen euro bestaat uit 20,7 miljoen euro terugontvangsten jaarlijkse afrekening Rijksgefinancierde uitvoeringskosten en 18,6 miljoen euro terugontvangsten van het exploitatieresultaat. Eerder is hier al op basis van prognose 18 miljoen euro voor geboekt. De overige 21,3 miljoen euro wordt nu geboekt. Daarnaast is er onderbesteding van 4 miljoen euro bij de premiegefinancierde regelingen.

16. Toeslagenwet (TW)

De verwachte uitgaven over 2021 worden neerwaarts bijgesteld op basis van uitvoeringsinformatie van UWV. Dit is voornamelijk het gevolg van een lager aantal uitkeringen, vooral door minder TW aanvullingen voor de WW. Ook is sprake van een lagere gemiddelde uitkering.

17. UWV

Er is een onderbesteding van 18 miljoen euro aan de premiegefinancierde regelingen van uitvoeringskosten UWV. Dit heeft onder andere te maken met vertraging van opdrachten.

18. Wajong

In verband met een hogere instroom dan verwacht in de Wajong en een lagere uitstroom in de Wajong2015 stijgen de uitkeringslasten. Daarnaast blijkt uit de gegevens van het UWV dat de kosten van de Vereenvoudiging Wajong hoger uitvallen dan verwacht.

19. Wet Arbeid en Zorg (WAZO) 

De opwaartse bijstelling wordt vooral verklaard door een hoger aantal geboortes. Daarnaast is de gemiddelde uitkeringshoogte op basis van nieuwe uitvoeringsinformatie naar boven bijgesteld.

20. Wet Kindgebonden Budget (WKB)

De uitgaven kindgebonden budget nemen toe met 41 miljoen euro. Dit is het per saldo effect van 13 miljoen euro hoger uitgaven en 28 miljoen euro lagere ontvangsten. De hogere uitgaven zijn met name het gevolg van hogere nabetalingen over het toeslagjaar 2020. De lagere ontvangsten over de toeslagjaren 2015-2021 worden deels verklaard door het pauzeren van dwangvorderingen in 2020 en 2021 i.v.m. de coronacrisis. Een andere mogelijke verklaring is een groter effect van de hersteloperatie Toeslagen dan aanvankelijk geraamd.

21. Ziektewet (ZW)

De verwachte uitgaven in 2021 worden neerwaarts bijgesteld op basis van de Bijstellingennota van UWV. Dit is voornamelijk het gevolg van een lager dan verwacht aantal mensen met een ZW-uitkering op basis van eindedienstverband. Er zijn minder mensen met een tijdelijk contract dan voorheen. Ook is er sprake van een lager dan verwachte gemiddelde uitkering bij de groep zieke WW’ers.

22. Diversen

Hieronder vallen onder andere neerwaartse bijstellingen op de IOW, Compensatie transitievergoeding voor het MKB bij bedrijfsbeëindiging en het WGA scholingsexperiment. Deze worden gesaldeerd met opwaartse bijstellingen op onder andere de AKW en het aanvullend geboorteverlof. Daarnaast vallen de ontvangsten per saldo hoger uit dan verwacht.