De saldibalans per 31 december 2022 geeft de financiële posten weer die bij de afsluiting van de begrotingsboekhouding aan het einde van 2022 bestonden en meegenomen worden naar volgende begrotingsjaren.

Hieronder worden de onderdelen van de saldibalans nader toegelicht. De cijfers die tussen haken achter de tabeltitels staan, verwijzen naar de desbetreffende post op de saldibalans.

Onder de post uitgaven en ontvangsten ten laste van de begroting zijn de gerealiseerde begrotingsuitgaven en -ontvangsten van het jaar 2022 opgenomen waarvoor de Rijksrekening nog niet door de Staten-Generaal is goedgekeurd. De toelichtingen op de uitgaven en ontvangen vinden plaats in het Jaarverslag onder de beleidsartikelen en niet beleidsartikelen.

De post liquide middelen is opgebouwd uit de contante gelden die aanwezig zijn in de kluizen van de kasbeheerders. De saldi per 31/12/2022 bestaan uit voornamelijk uit de kassen bij de Griffie en Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V). De kas bij Griffie wordt vooral gebruikt voor de contante betalingen van cliënten voor rechtszaken.

Het saldo van deze post geeft de financiële verhouding met de schatkist van het Rijk geadministreerd weer. Dit saldo sluit aan met het laatst verstuurde saldobiljet van de Rijkshoofdboekhouding (RHB) van het Ministerie van Financiën (MvF).

Voor onderbouwing en nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op artikel 37, paragraaf asielreserve.

Terwee

Wet Terwee maakt het voor slachtoffers van een misdrijf mogelijk om zich met een vordering tot schadevergoeding te voegen in het strafproces om op die manier een schadevergoeding te krijgen tegen de dader in plaats van een civiele vordering te starten. De stijging ten opzichte van 2021 wordt veroorzaakt door de invoering van de USB wetgeving. Hierbij wordt het voorschot niet meer afgedaan nadat vervangende hechtenis/gijzeling is toegepast bij schadevergoedingsmaatregelen. Gevolg is dat het voorschot niet ten laste van de begroting wordt geboekt, maar dat het voorschot open blijft staan totdat de dader is overleden of nadat de nieuwe expiratietermijn is verstreken. Hierdoor zal het bedrag aan voorschot de komende jaren gaan stijgen en vormt daarmee een risico door mogelijke oninbaarheid.

Door te belasten uitgaven

De saldi van de vergelijkende jaren zijn nagenoeg gelijk.

Salaris- en studievoorschotten

Op deze rekeningen worden naast de centrale studievoorschotten JenV breed ook de salarisvoorschotten verantwoord die door de decentrale diensten zijn verstrekt. Het verstrekte voorschot wordt vervolgens op het salaris van de medewerker ingehouden. De lichte daling wordt veroorzaakt doordat er meer voorschotten worden afgerekend en er anderzijds ook minder voorschotten worden verstrekt.

Af te dragen sociale lasten

Dit betreft de afdrachten aan de belastingdienst, UWV en Loyalis over de maand december 2022. Deze zijn voldaan in januari 2023. De stijging bij de afdracht loonheffing is grotendeels veroorzaakt door de CAO indexering in 2022.

EU subsidies

De EU subsidies zijn significant gedaald ten opzichte van 2021. De grootste dalingen zijn bij DGM (- 6 mln.) en DT&V ( ‒ 11 mln.). Beide door meer uitgaven op bestaande fondsen en in afwachting van definitieve goedkeuring door de EU.

Door te belasten agentschappen/Raad voor de rechtspraak (via RHB MvF)

Deze financiële rekeningen worden gebruikt om maandelijks de diverse uitgaven met de agentschappen en de Raad voor de rechtspraak af te rekenen met een rijksbetaalstuk door tussenkomst van de RHB. De stijging is ook hier gerelateerd aan de CAO stijging.

Geïnde bedragen voor bestuursorganen door CJIB

Het saldo betreft voornamelijk ontvangen betalingen op vorderingen die het CJIB voor bestuursorganen onder andere Centraal AdministratieKantoor (CAK) en Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid incasseert en nog moeten worden doorgestort. In 2022 is er € 120 mln. nog door te storten gelden afgedragen als gevolg van de migratie IBB zaken van het CAK. Daarnaast zijn meerdere bestuursorganen over gegaan naar een nieuw systeem met tussentijdse afdrachten.

Af te wikkelen proceskosten Griffie

Deze rekening geeft het sado weer van de proceskosten die nog met partijen moet worden afgerekend.

Strafrechtelijk- en Conservatoir beslag

Het creditsaldo op deze rekeningen wordt gevormd door de gelden waarop beslag is gelegd. De beslaglegging op gelden is in vergelijking met 2021 gestegen.

Diversen OM

Bedragen die in het kader van het «vrijlaten op borgtocht» van een verdachte zijn ontvangen, worden op deze rekening verantwoord. Deze post is vrijwel gelijk gebleven ten opzichte van 2021.

Gedeponeerde geldsommen

Betreft ontvangsten van partijen in rechtszaken waarvan de rechter een deskundigenonderzoek heeft gelast. De kosten van het deskundigenonderzoek worden hiermee gefinancierd.

De toename bij het CJIB ( € 93 mln.) is voor 4 categorieën te benoemen: WAHV: Toename vordering voornamelijk door prijsstijging en hogere instroom.M afdoeningen: Boetes worden minder snel betaald. Ontnemingsmaatregelen: Deels een hogere instroom, maar voorraad neemt toe.

Dalingen van vorderingen zijn er bij Justid ( overgang naar BLS stelsel ) ( € 2 mln.) en Openbaar Ministerie (OM € 3 mln.) Stijgingen zijn er bij Bestuursdepartement (BD- € 6mln.) en Griffie( € 1 mln.)

In de tabel hierboven zijn de vorderingen naar aard verder uitgesplitst. Het grootste bedrag betreft de vorderingen uit wettelijke rechten. De andere vorderingen bestaan uit de salarisvorderingen op ex-personeel en overige debiteuren. Alle vorderingen zijn direct opeisbaar.

De verschillen van de openstaande voorschotten per artikel tussen de twee vergelijkende jaren worden hieronder toegelicht:

De voorschotten agentschappen gaan om de volgende bedragen ( tussen haakjes het overeenkomstige cijfer van 2021). DJI € 170,5 mln. (2021: € 31,9 mln.), IND € 28,7 mln. (2021: € 65,2 mln.), CJIB € 33,3 mln. (2021: € 25,8 mln.), NFI € 6,8 mln. (2021: € 2,1 mln), Justis € mln.(2021: € 8,3 mln.), Justid € - 0.4 mln. en JIO € 2,8 mln.De vordering van het moederdepartement op DJI 2,7 mln te laag. Dit heeft verder geen gevolgen voor de overschrijdingen. Justid en JIO zijn nieuwe BLS agentschappen in 2022, vandaar geen vergelijkende cijfers uit 2021.

De verschillen van de openstaande voorschotten per artikel ( alleen verschillen groter dan € 1,0 mln.) tussen de twee vergelijkende jaren worden hieronder toegelicht:

Artikel 31: Stijging met 283 mln.

Stijgingen bij Nationale politie ( € 277 mln.) door hogere bijdragen en Stichting Meld Misdaad Anoniem ( € 2 mln.) en een daling bij CAOP ( € 3 mln.)

Artikel 32: Stijging met € 121 mln.

Stijgingen bij Raad voor rechtsbijstand ( € 130 mln.), Bureau Financieel toezicht ( € 8 mln.) en Stichting advisering Bestuursrechtspraak ( € 2 mln.).

Daling bij Stichting het Juridisch Loket ( € 8 mln.).

Artikel 33: Stijging met € 74 mln.

Stijgingen : Regelingen voor RIEC ( € 24 mln.), Botoc (ondermijning) ( € 4 mln.), aanpak cybercrime ( € 3 mln.), Re Integrate Officer ( € 3 mln.) en bestrijding en preventie Jeugdcriminaliteit ( € 26 mln.). Daarnaast stijging bij Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid ( € 7 mln.)

Artikel 34: Stijging met € 35 mln.

Stijgingen: William Schrikker Stichting ( € 2 mln.), Stichting Verslavingsreclassering GGZ ( € 4 mln.), CAOP ( € 1 mln.), Stg. Leger des Heils ( € 3 mln.), Reclassering Nederland ( € 7 mln.) , Stichting Laureus Foundation ( € 2 mln.) , diverse proeftuinen ( € 4 mln.) , Stichting Fiom ( € 2 mln), PI Almelo ( € 1 mln.), VNG ( € 4 mln.) , Stichting FBC ( € 1 mln.), Stichting Jeugdformaat ( € 1 mln.) en regeling jeugdbescherming ( € 3 mln.).

Daling bij GGZ Nederland ( € 4 mln.)

Artikel 36:

Stijgingen: OVV ( € 3 mln.), IFV ( € 2 mln.) , versterkingsgelden aan Gemeentes ( € 6 mln.), regelingen omtrent Corona ( € 29 mln), ROR opleidingen ( € 2 mln.) RVO ( € 3 mln.)

Artikel 37: Stijging met € 1.795 mln.

Stijgingen bij COA ( € 757 mln.), IOM ( € 4 mln.) , Stichting Nidos ( € 45 mln.), Vereniging Vluchtelingenwerk Nederland (€ 17 mln.), Nederlandse Rode Kruis ( € 13 mln.) en de opvang van ontheemde Oekraïners ( 951 mln.)

Artikelen 91+ 93: geen verschillen

In 2022 zijn er geen voorschotten meer buiten begrotingsverband.

De stand van het subtotaal van de openstaande verplichting is gestegen met € 462 mln. ten opzichte van 2021. Hieronder volgen de toelichtingen van de belangrijkste verschillen:

Artikel 31: Daling met € 23 mln.

Dalingen bij NP ( € 19 mln.) en Stichting voor Criminaliteitspreventie en veiligheid (CCV) ( € 2 mln.)

Artikel 32: Stijging met € 118 mln.

Stijgingen: Raad voor Rechtsbijstand ( € 132), Autoriteit Persoonsgegevens ( € 9 mln.)

Dalingen: Stg. Advisering Bestuursrechtspraak ( 7 mln.) , stg. Juridisch Loket ( € 18 mln.)

Artikel 33: Stijging met 132 mln.

Stijgingen bij :Start People ( € 2 mln.) , AVB Language groep 9 ( € 4 mln.), Central Point ( € 5 mln.), RIEC regelingen ( € 44 mln.), Protinus ( € 2 mln.) , ARS ( € 3 mln.) , Stg. CCV ( € 6 mln.), Stg. Laureus ( € 5 mln.) , thebigword ( € 3 mln.) en preventieve aanpak jeugdcriminaliteit ( € 78 mln.)

Dalingen:

Cap Gemini ( € 3 mln.), Fujitsu ( € 3 mln.), Atos ( € 14 mln.), Duo ( € 6 mln.) en Crayon ( € 3 mln.).

Artikel 34: Stijging met € 35 mln.

Stijgingen : Stg. Halt ( € 12 mln), Stg. Slachtofferhulp ( € 7 mln.) , Reclassering Nederland ( € 5 mln.) , VNG ( € 10 mln.) en Leger des Heils ( € 2 mln.)

Daling: Ordina ( € 5 mln)

Artikel 36: Stijging met € 48 mln.

Stijgingen: Central Point ( € 6 mln.), Universiteit Leiden ( € 3 mln.), Bijdragen BDUR, Veiligheidsregio’s ( € 42 mln.), OVV ( € 2 mln.), NIPV (€ 2 mln.), aanpak van radicalisering ( € 10 mln.)

Dalingen bij Yource Recruitment ( € 5 mln.)en versterkingsgelden aan gemeenten( € 5 mln.) en RVO ( € 10 mln.)

Artikel 37: Stijging met 111 mln.

Stijgingen : opvang ontheemde Oekraïners ( € 93 mln.) , NIPV ( € 4 mln.) , DV&O ( € 2 mln.), Schiphol Nederland ( € 9 mln.), Stg. ASKV, steunpunt Vluchtelingen ( € 10 mln.), DSW zorgverzekeraar ( € 9 mln.), stg. Ictu ( € 4 mln.), stg. Nidos ( € 6 mln.)

Dalingen: Stg. Vluchtelingenwerk Nederland ( € 8 mln.), IOM ( € 5 mln.), International Centre for Migration Policy Development ( € 16 mln.) , VCK Travel ( € 3 mln.)

Artikel 91: Stijging met € 32 mln.

Stijgingen: Profource ( € 2 mln.), Justid ( € 3 mln.), Solvinity ( € 35 mln.), HeadFirst ( € 8 mln.), Caesar accounts ( € 2 mln.) , SynProfs ( € 4 mln.)

Dalingen: SSC ICT ( € 2 mln.), Circle8 ( € 3 mln.), Crayon ( € 16 mln.)

Raad voor de Rechtsbijstand vordering

De Raad voor Rechtsbijstand had ultimo 2021 een vordering van € 200.350.643 op het Ministerie van Justitie en Veiligheid die samenhangt met haar verplichting in haar balans voor het deel van de afgegeven toevoegingen dat nog niet is vastgesteld. ( Bron: raad voor de Rechtsbijstand jaarrekening). Het cijfer ultimo 2022 is nog niet beschikbaar.

Raad voor de rechtspraak vakantiegelden

De Raad voor de rechtspraak heeft sinds het boekjaar 2005 een vordering op het Ministerie inzake de financiering van de te betalen vakantiegelden en sociale lasten. Bij het inwerking treden van het baten lasten stelsel per 1 januari 2005 is overeengekomen dat ter financiering van deze verplichting op de openingsbalans van de RvdR een separate vordering wordt opgenomen en er door Ministerie van J&V geen aflossing op deze vordering zal plaatsvinden. Het betreft hier louter een boekhoudkundige vordering. De vordering bedraagt € 21,1 mln.

Bekostigingsregeling GOO/ POO

In het kader van de opvang van ontheemden uit Oekraïne zijn door de gemeenten vorig jaar veel opvangplekken gecreëerd voor Oekraïense ontheemden. Deze worden vergoed via de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne. Voor de in de particuliere opvang opgevangen ontheemden verstrekt de gemeente leefgeld en een wooncomponent. Ook verstrekt JenV transitiekosten voor het gereed maken van opvangplekken. In 2022 zijn door de gemeenten voor € 907,4 aan voorschotten aangevraagd voor de gemaakte kosten voor de opvang van ontheemden uit Oekraïne. Dit is slechts een deel van de werkelijke kosten die gemaakt zijn. Dit komt doordat nog niet alle gemeenten een voorschot hebben aangevraagd of de aanvragen later hebben ingediend. Naar verwachting zal JenV richting gemeenten nog € 915 mln in 2023 aan kosten betalen met betrekking tot 2022.

Rijkshuisvestingsstelsel voor specialties

Als gevolg van een wijziging in de RBV 2022 hoeft deze niet meer verder te worden toegelicht aangezien het garantiebegrip is ingeperkt. In het jaarverslag 2021 was dit onderwerp nog wel toegelicht.