Base description which applies to whole site

nr. 2MEMORIE VAN TOELICHTING

INHOUDSOPGAVEblz.
   
A.Artikelsgewijze toelichting bij het wetsvoorstel2
 Wetsartikelen 1 en 2 (uitgaven en ontvangsten)2
   
B.Algemene toelichting bij de begroting3
1.Inleiding3
2.Uitgaven4
3.Ontvangsten8
4.Totaaloverzicht van het Fonds9
   
C.Toelichting per begrotingsartikel11
1.Uitgaven11
2.Ontvangsten19

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 en 2 (uitgaven en ontvangsten)

De begrotingen die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begroting van het Fonds economische structuurversterking voor het jaar 2003 vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2003. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2003.

Met de vaststelling van deze wetsartikelen wordt de in de begrotingsstaat opgenomen begroting van de uitgaven en de ontvangsten voor het jaar 2003 vastgesteld. De in die begroting opgenomen begrotingsartikelen worden door middel van een algemene toelichting en een toelichting per begrotingsartikel toegelicht in de onderdelen B en C van deze memorie van toelichting.

Het advies van de Raad van State wordt niet openbaar gemaakt op grond van het bepaalde in artikel 25a, derde lid, onder b, van de Wet op de Raad van State.

De Minister van Economische Zaken,

H. Ph. J. B. Heinsbroek

De Minister van Financiën,

J. F. Hoogervorst

B. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE BEGROTING

1. INLEIDING

Bij wet van 21 december 1995 is het Fonds economische structuurversterking (Fes) ingesteld (Wet Fonds economische structuurversterking, Stb. 1996, 51 en 52). In 2002 is de Fes-wet het laatst gewijzigd (Stb. 2002, 294). Het fonds is een begrotingsfonds conform de Comptabiliteitswet 2001 en heeft als doel het financieren van investeringsprojecten van nationaal belang waarmee beoogd wordt de economische structuur te versterken. Hiertoe worden vanuit het fonds bijdragen toegekend aan andere begrotingshoofdstukken ter financiering van dergelijke projecten. Het Fes is dus een verdeelfonds, de feitelijke projectuitgaven worden onderbouwd, geraamd en verantwoord op de andere begrotingshoofdstukken.

De voeding van het fonds bestond tot en met 1998 uit bepaalde aardgasbaten, de common area baten, andere voor het fonds te bestemmen ontvangsten uit de winning van aardgas, opbrengsten uit het vervreemden van bepaalde vermogensbestanddelen van het Rijk en overige ontvangsten.

Met ingang van 1999 is de voeding van het fonds gewijzigd. Op hoofdlijnen wordt uitgegaan van een voeding uit 41,5% van de aardgasbaten (niet-belasting middelen) en de opbrengsten uit hoofde van de structureel bespaarde rentelasten die het gevolg zijn van het in mindering brengen op de staatsschuld van common area baten, vervreemdingen van staatsdeelnemingen en veilingen van rechten. Op de structureel bespaarde rentelasten bij vervreemdingen van staatsdeelnemingen wordt de daarmee samenhangende structurele derving van dividendontvangsten in mindering gebracht. Met ingang van 2001 wordt het Fes niet meer gevoed uit de rentevrijval van de opbrengst van geveilde rechten (zoals radio-, ether- en televisiefrequenties), maar dient ter voeding van het Fes een annuïteit op basis van deze opbrengsten.

Het kabinet is voornemens een wetswijziging aan de Staten-Generaal voor te leggen waarin wordt geregeld dat de EZ-ontvangsten van Energie Beheer Nederland (EBN) B.V., meerjarige stand Miljoenennota 2002, die voorheen werden afgedragen aan DSM in verband met de door DSM gehouden certificaten EBN B.V., niet worden gerekend tot de aardgasbaten waarvan 41,5% als voeding van het Fes dient. Vóór 2002 stonden tegenover de winstuitkering van EBN B.V. aan de Staat, de afdrachten van de Staat aan certificaathouder DSM. Eind 2001 heeft de Staat voor € 1,24 mrd de certificaten EBN B.V. van DSM overgenomen. Door de aankoop van de certificaten hoeven dividenden betreffende de boekjaren 2002 en verder niet meer te worden overgedragen. Wel heeft DSM nog recht op een aantal dividenduitkeringen 2001. Deze worden in 2002 geraamd op € 22 mln.

De hierdoor gecreëerde ruimte op de Rijksbegroting dient ter compensatie van de gestegen rentelasten op de nationale schuld als gevolg van de aankoop van de certificaten EBN B.V. Per saldo is deze aankoop budgettair neutraal.

De wettelijke grondslag hiervoor met betrekking tot het jaar 2002 is inmiddels verkregen via de eerste suppletore begroting 2002 van het Fes. Voor de jaren na 2002 zal er een wetswijziging aan de Staten-Generaal worden voorgelegd.

2. UITGAVEN

2.1. Investeringsimpuls 1994

Bij Voorjaarsnota 1993 is besloten tot een Investeringsimpuls van in totaal € 2 269 mln in de periode 1994–1998 voor de versterking van de economische structuur. De impuls heeft betrekking op projecten in de sfeer van verkeer en vervoer (€ 1 929 mln), bodemsanering (€ 227 mln) en kennisinfrastructuur (€ 113 mln). Voor de projecten op het terrein van verkeer en vervoer is destijds binnen het fonds € 681 mln gereserveerd voor de financiële doorloop na 1998. Eveneens is € 150 mln beschikbaar voor het tekort in de Europese bijdrage aan verkeer en vervoer projecten. Hiermee bedraagt de totale Fes-bijdrage in de Investeringsimpuls 1994 per saldo € 3,10 mrd (€ 3,21 mrd inclusief prijsbijstelling), waarvan tot en met 2001 € 2,33 mrd uit het fonds is uitgekeerd.

2.2. Betuweroute en Hogesnelheidslijn

De feitelijke projectuitgaven voor de Betuweroute en de Hogesnelheidslijn-Zuid (HSL-Zuid) worden geraamd op de begroting van het Infrastructuurfonds. Ten aanzien van de Betuweroute is reeds in 1995 een positief besluit genomen door het parlement. Ten aanzien van de HSL-Zuid heeft het kabinet zich in de PKB-3 in mei 1996 uitgesproken voor het voorkeurstracé uit de PKB-1, met een aantal inpassingsmaatregelen naar aanleiding van het gevoerde bestuurlijk overleg en de discussies rondom het Groene Hart.

Voor deze projecten is in het fonds € 4 525 mln geraamd, inclusief een maximum van € 545 mln reeds uitgekeerde en nog uit te keren prijsbijstelling. Aan voorfinanciering voor deze projecten is in het fonds € 1 784 mln geraamd, inclusief € 168 mln aan uitgekeerde en nog uit te keren prijsbijstelling. Dit brengt de binnen het Fes geraamde middelen voor de Betuweroute en de Hogesnelheidslijn in totaal op € 6 308 mln. Tot en met 2001 heeft het Fes hiervan € 2 493 mln uitgekeerd.

2.3. SWAB, Extra impuls en Hubertustunnel

Van de ontvangsten uit hoofde van het tussenvonnis in het common area geschil is in de ontwerpbegroting 1998 € 592 mln via het Fes ingezet voor investeringen in het kader van Samen Werken Aan Bereikbaarheid (SWAB). Bij Najaarsnota 1999 is ter vermindering van het destijds bestaande tekort in het Fes ultimo 2010 besloten € 45,4 mln van deze uitgaven niet meer uit het Fes te financieren, maar ten laste van de algemene middelen. Het totaal binnen het Fes geraamde bedrag van € 550 mln (inclusief prijsbijstelling) is ultimo 2000 helemaal besteed, waarmee dit project binnen het Fes is afgesloten.

In de brief van 31 maart 1998 betreffende de Impuls voor de ruimtelijk-economische structuur (Kamerstukken II 1997/98, 25 017 nr. 6) heeft het kabinet aan een aantal verkeer- en vervoerprojecten middelen toegekend uit het Fes. In totaal is hiertoe in het Fes een bijdrage geraamd van € 858 mln (€ 895 mln inclusief prijsbijstelling), waarvan tot en met 2001 € 262 mln uit het fonds is uitgekeerd.

Bij Voorjaarsnota 2000 is een bijdrage aan het Infrastructuurfonds van € 28 mln (inclusief prijsbijstelling 2001) opgenomen ten behoeve van de Hubertustunnel. Hiervan is tot en met 2001 € 11,7 mln uit het fonds uitgekeerd.

2.4. Investeringsimpuls 1998

Het Regeerakkoord 1998 bevatte een investeringspakket dat, voor zover het Fes-waardige projecten betreft, via het fonds gefinancierd wordt. Het gaat hierbij in de periode 1999 tot en met 2010 om een totaalbedrag van € 6 916 mln (€ 7 625 mln inclusief prijsbijstelling) via het Fes. Hiervan is tot en met 2001 € 1 289 mln door het fonds uitgekeerd. De concrete uitwerking van het pakket naar projecten vindt plaats via de ICES (Interdepartementale Commissie Economisch Structuurbeleid). Indien individuele projectvoorstellen voldoende zijn uitgewerkt, worden bijdragen van de post Projecten in voorbereiding (uitgavenartikel 01.07) overgeboekt naar de post Investeringsimpuls 1998 (uitgavenartikel 01.08).

2.5. Investeringsimpuls 2001

Het kabinet heeft bij de begrotingsvoorbereiding 2001 besloten tot een investeringspakket van in totaal € 5 464 mln (€ 5 736 mln inclusief prijsbijstelling) voor de clusters Bereikbaarheid, Natuur, Milieu en vitaliteit steden en Kennis voor de periode 2001 tot en met 2010. Ook bij deze impuls vindt de concrete uitwerking van de verschillende projecten plaats via de ICES. Voor zover voorstellen nog onvoldoende zijn uitgewerkt, worden de daarmee samenhangende middelen geraamd op artikel 01.07 Projecten in voorbereiding. Indien projectvoorstellen voldoende zijn uitgewerkt, worden de middelen geraamd op het artikel 01.09 Investeringsimpuls 2001.

2.6. Bruggetje RA 1998

Tezamen met de besluitvorming over de Investeringsimpuls 2001 is besloten in de jaren 2000 tot en met 2010 reeds bestaande investeringsprojecten uit het Fes te financieren. Het gaat hierbij op dit moment om een bedrag van in totaal € 2 366 mln. Het betreft Fes-waardige projecten die voorheen ten laste van de reguliere Rijksbegroting werden geraamd. De hierdoor ontstane ruimte op de Rijksbegroting wordt aangewend voor andere uitgaven. De voorheen binnen het Fes geraamde prijsbijstelling voor 2003 en verder is via het «bruggetje» overgeheveld naar het ministerie van Financiën. Met ingang van 2003 wordt de prijsbijstelling conform de systematiek op de rijksbegroting uitgekeerd.

2.7. Kenniswijk

Bij begrotingsvoorbereiding 2002 heeft het kabinet besloten voor het project «Kenniswijk» in de regio Eindhoven een Fes-bijdrage van € 45,7 mln ter beschikking te stellen. Voorwaarde is echter wel dat private partijen minimaal 50% bijdragen in de kosten.

2.8. Strategisch Akkoord 2002

In het Strategisch Akkoord 2002 zijn extra middelen voor mobiliteit en bereikbaarheid uitgetrokken. Het grootste deel van deze middelen (60%, zijnde € 1 476 mln tot en met 2010) is in het Fes gereserveerd. Over de precieze besteding van de middelen moet nog worden besloten.

2.9. Prijsbijstelling

De geraamde prijsbijstelling betreffende de verkeers- en vervoersuitgaven van de Investeringsimpuls 1994, de impuls voor de ruimtelijk-economische structuur van (destijds) € 858 mln, het cluster Bereikbaarheid van de Investeringsimpuls 1998 en alle uitgaven van de Investeringsimpuls 2001 zullen met ingang van 2003 conform de systematiek op de Rijksbegroting (in jaarlijkse tranches en zonder nacalculaties) door het ministerie van Financiën worden uitgekeerd. Daarom is de prijsbijstelling die voorheen geraamd stond op artikel 1.10 via het zogenaamde «bruggetje» overheveld naar het ministerie van Financiën. De prijsbijstelling voor de Betuweroute en de Hogesnelheidslijn blijft separaat op de desbetreffende artikelen geraamd. Deze uit te keren prijsbijstelling is gemaximeerd.

2.10. Kasplafond

De totale geraamde fondsuitgaven in enig jaar mogen niet hoger zijn dan de totale voor dat jaar geraamde ontvangsten, minus 10% van de voor dat jaar geraamde ontvangsten uit de aardgasbaten (de zogenaamde buffer), plus het eindsaldo van het jaar ervoor. In onderstaande tabel worden de in deze ontwerpbegroting opgenomen uitgaven geconfronteerd met het kasplafond. Uit de confrontatie van het kasplafond met de in deze ontwerp-begroting geraamde uitgaven blijkt dat de uitgaven voor het begrotingsjaar en de daarop volgende jaren onder het kasplafond blijven. Zonder aanpassingen zullen de uitgaven in 2007 echter het kasplafond overschrijden. Deze overschrijding zal moeten worden opgevangen met extra ontvangsten of met een herprioritering binnen de uitgaven.

       
(x € 1 000)200220032004200520062007
Geraamde uitgaven2 643 5942 868 3331 864 1391 711 6441 792 5812 226 392
Kasplafond3 956 3203 250 8162 153 7221 956 3732 020 4682 129 903

In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de hoogte van de uitgaven, de ontvangsten en het kasplafond.

2.11. Toezeggingen

De fondsbeheerders kunnen ten laste van het fonds toezeggingen doen voor bijdragen aan begrotingshoofdstukken. In deze toezeggingsbrieven is aangegeven onder welke voorwaarden de bijdrage beschikbaar wordt gesteld en hoe de verantwoording dient te geschieden. Tot nu toe zijn op deze wijze voor een totaalbedrag van ruim € 10,5 mrd de volgende toezeggingen geformaliseerd:

Specificatie van toezeggingsbrieven
Aand.d.Voor project(en)Bedrag (€ mln)
EZ16.08.94HPCN en NOBIS27,2
VenW16.08.94Verkeer en vervoer, Bodemsanering, LWI, Transportechnologie en Ondergronds bouwen2 071,5
VROM16.08.94Bodemsanering136,1
OCW16.08.94Mainport Rotterdam en MIBITON20,4
LNV16.08.94Agro ketenmanagement13,6
VenW16.02.96Betuweroute (BR)43,6
EZ15.08.96MARIN45,4
VenW20.12.96Betuweroute en Hogesnelheidslijn1 832,8
VenW22.01.98Hogesnelheidslijn (HSL)7,7
VenW12.01.99Samen Werken Aan Bereikbaarheid (SWAB)592,2
VenW12.01.99Betuweroute (BR)315,4
VenW12.01.99Impuls ruimtelijk economische structuur846,8
VenW12.01.99Doorloop na 1998 van verkeer en vervoer projecten uit Investeringsimpuls 1994830,4
VenW12.01.99Hogesnelheidslijn (HSL)23,6
VROM12.01.99Impuls ruimtelijk economische structuur, ontsluiting vinex-locatie Deventer-Colmschate Noord.11,3
VROM15.10.99Stichting kennisontwikkeling en kennistransfer Bodem (SKB)15,9
VenW15.10.99Ondergronds Logistiek Systeem (OLS)4,1
EZ15.10.99Gigaport64,4
VenW15.10.99Connekt, Kenniscentrum Verkeer en Vervoer15,9
VenW15.10.99Expertisenetwerk Meervoudig Ruimtegebruik (EMR)15,9
OCW15.10.99Wetenschap en Technologie Centrum Watergraafsmeer13,6
OCW15.10.99Biomade6,8
OCW15.10.99Kaderregeling Technocentra18,2
LNV15.10.99Ketennetwerken, Clusters en ICT (KLICT)13,2
OCW15.10.99Delfts Cluster19,1
VenW21.12.99Samen Werken Aan Bereikbaarheid (SWAB)– 45,4
VenW21.12.99Bereikbaarheidsimpuls 1998148,8
EZ21.12.99Economie Ecologie en Technologie (EET)18,2
VROM21.12.99Programma Milieutechnologie (ProMT)9,1
VROM21.12.99Nationaal Initiatief voor Duurzame Ontwikkeling (NIDO)12,7
VenW18.12.00Bereikbaarheid voorfinanciering505,6
OCW18.12.00ICT en Onderwijs467,4
OCW18.12.00Kennis, onderzoek en innovatie113,4
VenW19.12.00Hogesnelheidslijn (HSL)172,4
VenW19.12.00FES-brug158,8
VenW21.02.01Prijscompensatie Samen Werken Aan Bereikbaarheid (SWAB)2,5
VenW21.02.01Hubertustunnel (inclusief prijscompensatie)27,4
VenW20.12.01Prijscompensatie Investeringsimpuls 19948,1
VenW20.12.01Prijscompensatie Impuls ruimtelijk economische structuur26,5
VenW20.12.01Prijscompensatie Hubertustunnel1,0
VenW20.12.01Prijscompensatie Bodemsanering1,2
VenW2.11.01Kenniswijk Eindhoven45,4
VenW2.11.01Hogesnelheidslijn (HSL)375,7
VenW2.11.01Voorfinanciering Samen Werken Aan Bereikbaarheid (SWAB)506,9
VenW2.11.01Bereikbaarheidsoffensief Randstad (BOR)259,3
VenW2.11.01FES-brug237,0
OCW2.11.01Prijscompensatie ICT en Onderwijs (impuls 2001)21,0
OCW2.11.01Prijscompensatie kennis, onderzoek en innovatie5,1
EZ2.11.01Herstructurering bedrijventerreinen47,4
EZ2.11.01Kennis, onderzoek en innovatie237,1
VROM17.01.02Budget Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit (BIRK)14,4
VenW02.05.02Voorfinanciering Geluidsisolatie Schiphol (GIS)169,0
Totaal  10 551,1

3. ONTVANGSTEN

De tot en met 1996 ten gunste van het Fes gekomen opbrengsten uit de verkoop van staatsdeelnemingen (€ 2 592 mln uit verkoop KPN en € 675 mln uit verkoop DSM) worden aangewend voor de Investeringsimpuls 1994.

Uit hoofde van het tussenvonnis met betrekking tot het common area overbeleveringsgeschil tussen Brigitta en NAM is € 1 136,9 mln in het Fes gestort. Van de resterende ontvangsten zijn conform de nieuwe voedingssystematiek de structureel bespaarde rentelasten met ingang van 1999 ten gunste van het Fes gebracht.

In 1998 is € 600,1 mln ontvangen uit de veiling van etherfrequenties. De opbrengsten van de veiling van UMTS-frequenties in 2000 bedroegen € 2,7 mld. De hierdoor bespaarde rentelasten in 2000 zijn ten gunste van het Fes gebracht. Met ingang van 2001 zijn de opbrengsten hiervan via een annuïteit met een looptijd van 15 jaar ten gunste van het Fes gebracht.

Met ingang van 1999 zijn de ontvangsten uit aardgas niet meer gebaseerd op het extra exportvolume (ten opzichte van het Plan Gasafzet 1990), maar bedragen deze op grond van de nieuwe Fesvoedingswet een vast percentage van 41,5% van de totale niet-belasting ontvangsten uit aardgas. In onderstaande tabel worden de gehanteerde olieprijzen en dollarkoersen gepresenteerd.

        
 2002200320042005200620072008–2010
Olieprijs $/vat2424,52323232323
Koers € (in $)0,941,001,001,001,001,001,00

Met ingang van 1999 komen de opbrengsten van de verkoop van staatsdeelnemingen niet meer rechtstreeks in het Fes, maar via de structurele rentevrijval die het gevolg is van het ten gunste van de staatsschuld brengen van de opbrengsten.

In de jaren 1999 tot en met 2001 is in totaal € 527,9 mln aan rentebesparingen uit incidentele baten gerealiseerd (ontvangstartikel 01.02).

Voor de meerjarige raming van ontvangsten uit hoofde van aardgasbaten en rentebesparingen zijn technische aannames gehanteerd. Uitgegaan is van behoedzame veronderstellingen ten aanzien van zowel olieprijs en dollarkoers als verkoop staatsdeelnemingen, veilingen en rente (rekening houdend met eventuele dividendderving).

4. TOTAALOVERZICHT VAN HET FONDS

          
(x € 1,0 mln)t/m 20012002200320042005200620072008–10Totaal
Investeringsimpuls2 77765 163    3 006
Overig V&V39415119323191315– 99997
Kennisinfrastructuur15899999  204
BR en HSL2 49380372813528087  4 526
SWAB549       549
Impuls 1998/ voorfinanc. BR HSL1 2898627652482726291 2433 5498 857
Impuls 20013535068918857796124791 2745 779
Bruggetje RA 19983962482831091191772537802 366
Strategisch akkoord 2002   841622462467381 476
Prijsbijstelling         
Totale uitgaven8 4102 6442 8681 8641 7121 7932 2266 24327 760
Waarvan naar het Infrastructuurfonds 2 2372 4861 3691 2481 2221 6704 697 
ONTVANGSTEN:         
Overig aardgas3 6321 6411 5281 3011 1561 2391 3434 50616 346
Incidentele baten5283743994484965455691 7085 068
Staatsdeelnemingen3 267       3 267
Overig vermogen600       600
Common area1 137       1 137
Extra export gas1 351       1 352
Totale ontvangsten10 5152 0151 9271 7491 6521 7841 9126 21427 768
Jaarsaldo – 628– 942– 115– 60– 9– 314– 28 
Cumulatief saldo2 1051 477535420360351379 

Het jaarsaldo is het batig (nadelig) saldo van uitgaven en ontvangsten over het betreffende begrotingsjaar. Het cumulatief saldo is het batig (nadelig) saldo tot en met het betreffende begrotingsjaar. Dit laatste saldo is als batig (nadelig) saldo opgenomen in de saldi artikelen van de Fesbegroting.

Uit de meerjarige doorkijk in bovenstaande tabel blijkt dat het fonds bij deze ramingsveronderstellingen in 2010 een nagenoeg sluitend cumulatief saldo heeft.

Investeringsprojecten uit het Fonds economische structuurversterking (Fes) hebben tot doel ruimtelijk-economische problemen in Nederland op te lossen. De verschillende investeringsprojecten staan daarbij niet op zichzelf, maar vormen een onderdeel van samenhangende investeringspakketten. Deze samenhangende en integrale benadering is een effectieve methode gebleken om de uitdagingen, zoals bijvoorbeeld geformuleerd in de impulsbrief 1998, tegemoet te kunnen treden. De investeringspakketten bestaan naast de uit het Fes gefinancierde investeringen ook uit investeringsprojecten die met algemene middelen worden gefinancierd.

In onderstaande tabel zijn alle Fesbijdragen aan door departementen uitgevoerde investeringsprojecten gerangschikt naar de thema's Bereikbaarheid, Vitaliteit steden (inclusief bedrijventerreinen), Milieu en Kennis. Een totaaloverzicht van de investeringspakketten (inclusief de niet uit het Fes gefinancierde projecten) is opgenomen in de jaarlijkse monitoringsrapportage over de investeringsimpulsen.

          
(in € mln)t/m 20012002200320042005200620072008–2010Totaal
Bereikbaarheid7 8672 2592 5651 5571 4161 4681 9165 33624 384
Vitaliteit steden105748680108104286843
Milieu18498141414141441393
Kennis3591832162082032031935802 145
Totaal8 4102 6442 8681 8641 7121 7932 2266 24327 760

C. TOELICHTING PER BEGROTINGSARTIKEL

1. UITGAVEN

01 Bijdragen van het fonds aan andere begrotingen

Artikel 01.01 Bijdragen aan de begroting van het Infrastructuurfonds in het kader van verkeer & vervoer

Opbouw uitgaven (in € 1 000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 116 621136 678311 49789 92031 257 
1e suppl. begr 2002 34 00055 00080 000   
Mutatie 8661 0252 334674234 
Ontwerp-begr. 2003153 605151 487192 703393 83190 59431 4914 764

Op dit artikel worden de bijdragen geraamd aan het Infrastructuurfonds ten behoeve van het onderdeel verkeer en vervoer uit de Investeringsimpuls 1994. Met ingang van de begroting 1998 worden deze uitgaven binnen het Infrastructuurfonds geraamd op de uitgavenartikelen 01.01 en 01.02. In de uitgavenraming 2004 voor verkeer en vervoer zijn middelen opgenomen ter dekking van lager uitvallende Europese bijdragen.

Tevens is een bijdrage voorzien aan het Infrastructuurfonds ten behoeve van de Hubertustunnel en is de voorfinanciering uit het Fes van de gestegen kosten voor de geluidsisolatie rond Schiphol (GIS) opgenomen (€ 169 mln). Het betreft hier uitgaven in de jaren 2002 tot en met 2004. Terugbetaling van de voorfinanciering uit het infrastructuurfonds wordt gedekt door een verlenging van de bestaande heffingen in het kader van het Heffingenbesluit Geluidhinder Burgerluchtvaart (Stb. 82(284)) met ingang van 2008.

Specificatie artikel 01.01
(x € 1 000) 200220032004200520062007
V&V Investeringsimpuls   162 976   
Overig V&V IF 104 481132 888150 62890 59431 4914 764
Overig V&V VROM 1 134 227   
Voorfinanciering GIS 34 00055 00080 000   
Hubertustunnel 11 8724 815    
Totaal 151 487192 703393 83190 59431 4914 764
Specificatie mutatie
(x € 1 000)20022003200420052006
Prijsbijstelling Overig V&V IF7789891 121674234
Prijsbijstelling V&V Impuls  1 213  
Prijsbijstelling Hubertustunnel8836   
Mutatie8661 0252 334674234

Toelichting op de mutatie:

De mutatie betreft de uitdeling van de prijsbijstelling tranche 2002.

Artikel 01.02 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van bodemsanering

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 21 317     
1e suppl. begr 2002 43 948     
Mutatie 160     
Ontwerp-begr. 200331 23665 425     

In het kader van het onderdeel bodemsanering is € 136,1 mln beschikbaar voor de ontwikkeling van VINEXwoningbouwprojecten. Hiervan is tot en met 2001 € 95,1 mln via de begroting van VROM aan de betrokken provincies en stadsgewesten beschikbaar gesteld. Voor een nadere toelichting op deze uitgaven wordt verwezen naar uitgavenartikel 07.18.05 van de begroting 2003 van VROM.

Daarnaast is € 90,8 mln (exclusief prijsbijstelling) beschikbaar voor bodemsanering in verband met infrastructuurprojecten. Hiervan is € 68,1 mln bestemd voor onvoorziene uitgaven bij de uitvoering van de verkeer en vervoerprojecten uit de Investeringsimpuls 1994 en voor VINEX-infrastructuurprojecten. De resterende € 22,7 mln is met name ingezet voor bodemsanering van percelen van de NS ten behoeve van de ontwikkeling van stationslocaties. Van deze middelen is tot en met 2001 € 68 mln uit het Fes bijgedragen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar uitgavenartikel 04.02 van de begroting van het Infrastructuurfonds.

Specificatie artikel 01.02
(x € 1 000)200220032004200520062007
VROM41 044     
Infrastructuur (V&V en VINEX)24 381     
Totaal65 425     

Toelichting op de mutatie:

De mutatie betreft de uitdeling van de prijsbijstelling tranche 2002 voor Infrastructuur (V&V en VINEX).

Artikel 01.03 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van kennisinfrastructuur

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 9 0769 0769 0769 0769 076 
Mutatie 6868686868 
Ontwerp-begr. 2003 9 1449 1449 1449 1449 144

Op dit artikel wordt de bijdrage geraamd aan het project «Kenniswijk» in de regio Eindhoven van € 45,7 mln. De bijdrage was oorspronkelijk aan het ministerie van Verkeer en Waterstaat, maar gaat nu door de overgang van het beleid inzake telecommunicatie en post naar het ministerie van Economische Zaken. De Rijksbijdrage is gekoppeld aan de voorwaarde dat 50% van de totale kosten van Kenniswijk door private partijen worden gedragen.

Toelichting op de mutatie:

De mutatie betreft de uitdeling van de prijsbijstelling tranche 2002 voor het project «Kenniswijk»

Artikel 01.04 Overige bijdragen vanuit het fonds

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 771 426689 020122 475278 16786 672 
1e suppl. begr 2002 45 37938 571    
Mutatie – 13 874012 3412 086650 
Ontwerp-begr. 2003827 695802 931727 591134 816280 25387 322

Op dit artikel worden de bijdragen geraamd aan het Infrastructuurfonds voor de Betuweroute (BR) en de Hogesnelheidslijn (HSL). Op dit artikel wordt tevens een maximum van € 544,5 mln aan uitgekeerde en nog uit te keren prijsbijstelling geraamd over de Fes-bijdragen aan deze twee projecten.

De uitgaven aan de BR en de HSL worden op het Infrastructuurfonds geraamd op de artikelen 03.02 en 03.03.

Specificatie artikel 01.04
(x € 1 000)20022003200420052006
Betuweroute478 788284 993112 878– 4 115 
HSL324 143429 47810 515284 36887 322
Prijsbijstelling 13 12011 423  
Totaal802 931727 591134 816280 25387 322
Specificatie mutatie
(x € 1 000)20022003200420052006
Uitkering Pr.bijstelling BR3 2261 834840– 31 
Uitkering Pr.bijstelling HSL2 4133 197782 117650
Prijsbijstelling BR / HSL– 19 513– 5 03111 423  
Mutatie– 13 874012 3412 086650

Toelichting op de mutatie:

De mutatie betreft de uitdeling van de prijsbijstelling tranche 2002 en de bijstelling van de resterende raming voor prijsbijstelling.

Artikel 01.07 Projecten in voorbereiding

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 63 643183 634195 489195 534226 561 
1e suppl. begr 2002 31 933     
Mutatie 35526784 356162 356246 588 
Ontwerp-begr. 2003095 931183 901279 845357 890473 149473 149

Op de eerste plaats worden op dit artikel middelen geraamd voor de investeringsimpuls 1998, voor zover het Feswaardige projecten betreft. De concrete invulling van het pakket wordt in de Interdepartementale Commissie Economische Structuurbeleid (ICES) voorbereid. Inmiddels zijn voor veertien projectplannen voor de periode 1999 tot en met 2001 de gereserveerde gelden overgeheveld naar artikel 01.08 Investeringsimpuls 1998.

Op de tweede plaats is bij de voorbereiding van de begroting 2001 besloten om voor de jaren 2000 tot en met 2010 voor een bedrag van in totaal € 5 464 mln (exclusief prijsbijstelling) te investeren in de volgende clusters:

• Bereikbaarheid (€ 3 068 mln)

• Natuur, milieu en stedelijke ontwikkeling (€ 1 588 mln)

• Kennis (€ 808 mln)

Op de derde plaats zijn in het Strategisch Akkoord 2002 extra middelen voor mobiliteit en bereikbaarheid uitgetrokken. Het grootste deel van deze middelen (60%, zijnde € 1 476 mln tot en met 2010) is in het Fes gereserveerd. Over de precieze besteding van de middelen moet nog worden besloten.

Voor de projecten die voldoende zijn uitgewerkt, worden de middelen overgeheveld naar de Fes-artikelen die expliciet betrekking hebben op de bovenstaande uitgaven, zoals bijvoorbeeld artikel 01.08 Investeringsimpuls 1998. Voor zover dit nog niet het geval is, worden de projecten op dit artikel (01.07 Projecten in voorbereiding) geraamd.

Specificatie artikel 01.07
(x € 1 000)200220032004200520062007
Impuls 1998: Vitaliteit steden47 64724 64024 64024 68524 68524 685
Impuls 1998: Milieu 13 61313 61313 61313 61313 613
Impuls 1998: Kennis 109 816109 816109 816109 816109 816
Impuls 2001: BIRK + Saneringsconcept.48 28435 83247 77647 77655 32555 325
Impuls 2001: Natuur, milieu en Stedel. Ontw./sleutelprojecten    23 71023 710
Strategisch Akkoord 2002  84 000162 000246 000246 000
Totaal95 931183 901279 845357 890473 149473 149
Specificatie mutatie
(x €1 00020022003200420052006
Mobiliteit en bereikbaarheid0084 000162 000246 000
Uitkering prijsbijstelling BIRK en Saneringsconcept355267356356588
Mutatie35526784 356162 356246 588

Toelichting op de mutatie:

Betreft de in het Strategisch Akkoord 2002 beschikbaar gestelde middelen voor mobiliteit en bereikbaarheid alsmede de uitdeling van de prijsbijstellingstranche 2002 voor het project «BIRK en Saneringsconcept».

Artikel 01.08 Investeringsimpuls 1998

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 794 044610 828104 387127 652477 300 
1e suppl. begr 2002 14 1934 615    
Mutatie 5 6791 179– 4 720– 3 6343 580 
Ontwerp-begr. 2003570 948813 916616 62299 667124 018480 8801 095 312

Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor door de Interdepartementale Commissie Economische Structuur (ICES) goedgekeurde projectvoorstellen van de Investeringsimpuls 1998. Voor 2003 en latere jaren zijn, behoudens de reeks bereikbaarheid/voorfinanciering en vanuit de periode 1999–2002 doorgeschoven bedragen voor EMR, Konnect en Ketennetwerken, Clusters & ICT nog geen bedragen toegedeeld. Over de verdeling van de bedragen voor de periode 2003–2010 heeft nog geen besluitvorming plaatsgevonden.

Op basis van de huidige besluitvorming worden de volgende bijdragen geraamd:

Specificatie artikel 01.08
(x € 1 000)Departement200220032004200520062007
Bereikbaarheid/Voorfinanciering private financiering 711 326607 78386 883118 551480 8801 095 312
Prijsbijstelling voorfinanciering  77312 7845 467  
Milieu       
MilieutechnologieEZ15 429     
MilieutechnologieVROM5 123     
Kennis       
Nationaal Initiatief Duurzame OntwikkelingVROM6 285     
St.kennisontwikkeling en -overdracht bodemVROM5 253     
Ondergronds Logistiek SysteemV&W1 843     
Experimentele FaciliteitenEZ11 345     
GigaportEZ18 198     
KonnectVenW9 3161 892    
EMRVenW4 7963 451    
WatergraafsmeerOCW4 538     
BiomadeOCW3 449     
TehnocentraOCW5 445     
Ketennetwerken, Clusters en ICTLNV4 1282 723    
Delfts ClusterOCW7 442     
Totaal 813 916616 62299 667124 018480 8801 095 312
Specificatie mutatie
(x € 1 000)20022003200420052006
Bereikbaarheid/voorfinanciering5 6794 4906478833 580
Prijsbijstelling voorfinanciering – 3 311– 5 367– 4 517 
Kennis     
Mutatie5 6791 179– 4 720– 3 6343 580

Toelichting op de mutatie:

De mutatie betreft de uitdeling van de prijsbijstelling tranche 2002.

Artikel 01.09 Investeringsimpuls 2001

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 678 4851 077 212893 138785 158588 962 
1e suppl. begr 2002 21 1866 5006 500   
Mutatie 5 08954 66047 19964 587121 633 
Ontwerp-begr. 2003590 099704 7601 138 372946 837849 745710 595653 168

Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor de Investeringsimpuls 2001 waartoe bij begrotingsvoorbereiding 2001 is besloten. Het gaat hierbij om een impuls van € 5 464 mln (exclusief prijsbijstelling) in de jaren 2000 tot en met 2010 voor de volgende uitgavenclusters:

• Bereikbaarheid (€ 3 068 mln)

• Natuur, milieu en vitaliteit steden (€ 1 588 mln)

• Kennis (€ 808 mln)

Voor de projecten uit dit investeringspakket die voldoende zijn uitgewerkt, worden de middelen geraamd op artikel 01.09 Investeringsimpuls 2001. Voor zover dit nog niet het geval is, worden de projecten op artikel 01.07 (Projecten in voorbereiding) geraamd.

Ook worden op dit artikel de middelen geraamd voor reeds bestaande Feswaardige projecten uit het Infrastructuurfonds die voorheen ten laste van de reguliere Rijksbegroting werden gefinancierd (overeenkomstig het zogenaamde «bruggetje» uit het Regeerakkoord 1998).

Specificatie artikel 01.09
(x € 1 000)Departement200220032004200520062007
bereikbaarh & stedelijke ontwIF345 259753 033735 365640 039444 761316 826
Kennis ICT (onderw.)OCW47 89947 77647 77647 77647 77647 776
Natuur milieu en stedelijke ontw (bedrijventerreinen)EZ8 90813 44413 4447 1664 778 
Kennis onderzoek en innovatieEZ31 01828 88828 88823 88823 88823 888
Kennis onderzoek en innovatieOCW12 45511 94411 94411 94411 94411 944
BIRK + saneringsregelingVROM11 68000000
Fes-bruggetje Regeerakkoord 1998IF247 541283 287109 420118 932117 448252 734
Totaal 704 7601 138 372946 837849 745710 595653 168
Specificatie mutatie
(x € 1 000)20022003200420052006
Bereikb.heid & sted. Ontw.2 5705 6065 4744 7653 311
Kennis (ICT onderw.)356356356356356
Nat. Milieu en sted. Ontw. 5389895336
Kennis onderzoek en innovatie178178178178178
Kennis onderzoek en innovatie8989898989
Fes-brug1 84348 34241 01359 146117 663
Mutatie5 08954 66047 19964 587121 633

Toelichting op de mutatie:

De mutatie betreft de uitdeling van de prijsbijstelling tranche 2002. De mutatie Fes-brug betreft tevens de overheveling van de geraamde prijsbijstelling op artikel 1.10 voor 2003 en latere jaren naar het ministerie van Financiën.

Artikel 01.10 Prijsbijstelling

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 25 99257 19746 15464 571126 316 
Mutatie – 25 992– 57 197– 46 154– 64 571– 126 316 
Ontwerp-begr. 2003 

De geraamde prijsbijstelling betreffende de verkeers- en vervoersuitgaven van de Investeringsimpuls 1994, de impuls voor de ruimtelijk-economische structuur van (destijds) € 858 mln, het cluster Bereikbaarheid van de Investeringsimpuls 1998 en alle uitgaven van de Investerings-impuls 2001 zal met ingang van 2003 conform de systematiek op de Rijksbegroting (in jaarlijkse tranches en zonder nacalculaties) door het ministerie van Financiën worden uitgekeerd. Daarom is de prijsstelling op artikel 1.10 via het zogenaamde «bruggetje» overgeheveld naar het ministerie van Financiën.

02 Saldi

Artikel 02.01 Voordelig eindsaldo

Opbouw standen (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 1 451 779538 697516 909541 948646 248 
1e suppl. begr 2002 – 81 120– 119 218– 83 733– 78 963– 108 020 
Mutatie 106 170115 806– 13 491– 102 654– 186 438 
Ontwerp-begr. 20032 104 9791 476 829535 285419 685360 331351 79037 813

Op dit artikel wordt het voordelig eindsaldo geraamd. Het voordelig eindsaldo is gelijk aan het positieve verschil in enig jaar tussen de ontvangsten inclusief batig beginsaldo en de uitgaven inclusief nadelig beginsaldo.

Toelichting op de mutatie

De nieuwe mutatie is per saldo het gevolg van de mutaties in de bijdragen aan de begrotingshoofdstukken en bij de ontvangsten. Een neerwaartse mutatie in de bijdragen leidt tot een opwaartse mutatie bij het voordelig eindsaldo. Een opwaartse mutatie bij de ontvangsten (inclusief het voordelig beginsaldo) heeft hetzelfde effect. De nieuwe mutatie is als volgt opgebouwd (de raming in 2007 vloeit voort uit de extrapolatie van de uitgaven en ontvangsten):

(x € 1 000)20022003200420052006
Uitgavenmutatie 01.01– 866– 1 025– 2 334– 674– 234
Uitgavenmutatie 01.02– 160    
Uitgavenmutatie 01.03– 68– 68– 68– 68– 68
Uitgavenmutatie 01.0413 874 – 12 341– 2 086– 650
Uitgavenmutatie 01.07– 355– 267– 84 356– 162 356– 246 588
Uitgavenmutatie 01.08– 5 679– 1 1794 7203 634– 3 580
Uitgavenmutatie 01.09– 5 089– 54 660– 47 199– 64 587– 121 633
Uitgavenmutatie 01.1025 99257 19746 15464 571126 316
Ontvangstenmutatie 01.01124 806124 121124 430228 241269 741
Ontvangstenmutatie 01.02– 46 286– 114 482– 158 303– 155 838– 107 088
Mutatie voordelig beginsaldo 106 170115 806– 13 491– 102 654
Totaal mutatie106 170115 806– 13 491– 102 654– 186 438

2. ONTVANGSTEN

01 Ontvangsten van het fonds

Artikel 01.01 Overige ontvangsten uit aardgas

Opbouw ontvangsten (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 1 638 6001 337 2901 054 585922 989998 316 
1e suppl. begr 2002 – 122 40666 589121 9854 770– 29 057 
Mutatie 124 806124 121124 430228 241269 741 
Ontwerp-begr. 20031 623 2921 641 0001 528 0001 301 0001 156 0001 239 0001 343 000

Op dit artikel zijn de voor het fonds bestemde overige ontvangsten uit aardgas geraamd. Het betreft 41,5% van de niet-belastingontvangsten uit aardgas, zoals geraamd op de begroting van Economische Zaken. Bij bepaling van de ontvangsten voor het Fes is gerekend zonder de EZ-ontvangsten van Energie Beheer Nederland (EBN) die voorheen werden afgedragen aan DSM in verband met de door DSM gehouden certificaten EBN B.V. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de inleiding van de algemene toelichting bij deze begroting. Voor de gehanteerde olieprijzen en dollarkoersen wordt verwezen naar de tabel in hoofdstuk 3 van de algemene toelichting op de begroting.

Toelichting op de mutatie

De mutatie in de aardgasbaten wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere olieprijzen.

Artikel 01.02 Besparingen uit incidentele baten

Opbouw ontvangsten (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002364 885420 700513 271605 842652 128652 128 
1e suppl. begr 2002 29     
Mutatie – 46 286– 114 482– 158 303– 155 838– 107 088 
Ontwerp-begr. 2003364 885374 443398 789447 539496 290545 040569 415

Met ingang van 1999 worden eenmalige opbrengsten in de vermogenssfeer ten gunste van de staatsschuld gebracht en komen de daardoor structureel bespaarde rentelasten (gecorrigeerd voor eventuele dividendderving) ten gunste van het Fes.

Voorzover de voeding betrekking heeft op opbrengsten van veilingen van rechten, wordt met ingang van 2002 op dit artikel de voeding van het Fes geraamd op basis van annuïteiten. Voor een nadere toelichting hierop wordt verwezen naar de inleiding van de algemene toelichting bij deze begroting.

Toelichting op de mutatie:

Hernieuwde inzichten in de waardering van de portefeuille Staatsdeelnemingen hebben geleid tot een bijstelling en temporisering van de taakstelling verkoop staatsdeelneming.

02 Saldi

Artikel 02.01 Voordelig beginsaldo

Opbouw standen (in € 1000)
 2001200220032004200520062007
Ontwerp-begr. 2002 1 873 0831 451 779538 697516 909541 948 
1e suppl. begr 2002 231 896– 81 120– 119 218– 83 733– 78 963 
Mutatie  106 170115 806– 13 491– 102 654 
Ontwerp-begr. 20032 290 3852 104 9791 476 829535 285419 685360 331351 790

Op dit artikel wordt het batig eindsaldo van het voorafgaande jaar geraamd, welk saldo op grond van het eerste lid van artikel 4 van de Wet Fes ten gunste van de begroting van het fonds in enig jaar komt (zie ook de toelichting bij uitgavenartikel 02.01 Voordelig eindsaldo).

Toelichting op de mutatie

De nieuwe mutatie sluit aan op de mutatie in het batig eindsaldo (uitgavenartikel 02.01) en is bij dat artikel nader toegelicht.

Licence