In deze paragraaf wordt geschetst welke wijzigingen zijn opgetreden in de omvang van de HGIS sinds de HGIS-nota 2018. Zoals uit de hiernavolgende tabel blijkt, neemt de HGIS voor 2018 toe met EUR 503,9 miljoen.

De belangrijkste reden voor de verhoging is de toevoeging van extra middelen voor Buitenlands beleid, zoals in het regeerakkoord is verwoord. Daarnaast is de eindejaarsmarge uit 2017 toegevoegd en kent het ODA-budget een stijging als gevolg van de koppeling aan de ontwikkeling van het Bruto Nationaal Inkomen (BNI). In de hiernavolgende tabellen is een aantal categorieën opgenomen die per onderdeel beknopt worden toegelicht. Een meer uitgebreide toelichting is daarnaast ook in bijlage 2 (verticale toelichting) van de Voorjaarsnota 2018 opgenomen en op de respectievelijke departementale begrotingen weergegeven.

Toelichting uitgavenmutaties:

De omvang van de HGIS neemt per saldo toe met EUR 504 miljoen ten opzichte van de stand die in de HGIS nota 2018 is gepresenteerd. Dit kent de navolgende oorzaken:

• 1. Op basis van wijzigingen in de CPB-ramingen voor het BNI (ODA) en de prijscomponent van het BBP (non-ODA) is de omvang van de HGIS per saldo gestegen met EUR 67,6 miljoen. Deze middelen worden met name binnen de BHOS-begroting ingezet. In de eerste suppletoire begroting wordt hierop verder ingegaan.

• 2. De eindejaarsmarge, die over 2017 is aangevraagd, is in 2018 toegevoegd aan de HGIS en verdeeld over met name de begrotingen van Buitenlandse Zaken, Veiligheid en Justitie, Defensie en Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

• 3. Er vinden meerdere overboekingen van en naar de HGIS plaats. Per saldo kent de HGIS daardoor een toename van ca. EUR 330 miljoen. Enerzijds stijgt het budget omdat middelen zijn toegevoegd die in het Regeerakkoord zijn opgenomen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en die gericht zijn op de bestrijding van de grondoorzaken van armoede, migratie, terreur en klimaatverandering. Daarnaast is de versterking van het postennet opgenomen in het Regeerakkoord. Hier staat tegenover dat het budget wordt verlaagd door overheveling vanuit het Budget Internationale Veiligheid naar de begroting van Defensie. Het gaat hierbij om Defensie-uitgaven voor activiteiten gekoppeld aan missies en operaties die geen onderdeel van de HGIS zijn.

• 4. Per saldo stijgen de ontvangsten binnen de HGIS. Dit wordt veroorzaakt doordat de ontvangstenramingen voor consulaire dienstverlening en apparaat op de begroting van Buitenlandse Zaken zijn verhoogd. Daarnaast zijn er enkele mutaties op de begroting van BHOS.

Ook is er binnen de HGIS budget vrijgemaakt voor een aantal uitvoeringsknelpunten en nieuwe initiatieven die met name liggen op het terrein van het gastlandbeleid, water en circulaire economie en de Expo 2020 in Dubai. In de eerste suppletoire begroting van VWS (EMA), Defensie (NCIA), Buitenlandse Zaken (Vredespaleis en Libanon Tribunaal) wordt de extra inzet op gastlandbeleid toegelicht, op de begroting van IenW wordt extra inzet voor water en circulaire economie toegelicht en in de BHOS-begroting de extra uitgaven voor de Dubai Expo in 2020.

Toelichting ontvangstenmutaties:

De ontvangsten stijgen met EUR 40 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door een bijstelling van de geraamde ontvangsten voor consulaire dienstverlening en apparaatsontvangsten op de begroting van Buitenlandse Zaken. De hogere consulaire ontvangsten hebben te maken met een toename van het aantal visumaanvragen. Daarnaast wordt ook de raming op de apparaatsontvangsten naar boven bijgesteld. Dit mede gebaseerd op de realisatiecijfers van de afgelopen jaren. Tenslotte stijgen de ontvangsten door een bijstelling van ontvangsten op de BHOS-begroting en op de begroting van Financiën voor de Internationale Financiële instellingen.