Hieronder worden alle beleidsmatig relevante mutaties op het niveau van het artikelonderdeel zichtbaar gemaakt, en waar zinvol en relevant, ook toegelicht (zie leeswijzer). In de verdiepingsbijlage is een meerjarige mutatietabel opgenomen op artikelonderdeelniveau met daarbij de aansluiting tussen de vorige stand van de begroting en de nu voorgestelde stand. Dit voor de volledige looptijd van het fonds.

Artikel 1 Investeren in waterveiligheid

Verplichtingen

De verplichtingenmutatie betreft een verlaging van € 118 miljoen. Deze verlaging wordt veroorzaakt door een verplichtingenschuif ad € 50 miljoen ten behoeve van HWBP-waterschapsprojecten, € 19 miljoen HWBP-rijksprojecten, € 22 miljoen Dijkversterking, € 9 miljoen IJssel delta fase 2 en € 9 miljoen met betrekking tot het project Zandhonger Oosterschelde.

1.01 Grote projecten waterveiligheid

De overige mutaties 2^e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel zijn in grote lijnen opgebouwd uit twee mutaties die per saldo leiden tot een verlaging van € 40,4 miljoen. Een verlaging ad € 41,4 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2018 en een desaldering van € 1 miljoen.

Saldo 2018

Op dit artikelonderdeel is sprake van een voordelig saldo van € 41,4 miljoen. De belangrijkste reden voor dit overschot betreft het HWBP-2 waar ca € 45 miljoen minder wordt gerealiseerd Dit is het gevolg van vertragingen bij projecten van het HWBP; een tegenvallende grondslag en verplaatsingen bij een pand aan de dijk (Lekdijk Lekkerland), loslatende stenen bij de Waddenzeedijk Friese Kust, verontreiniging bij het gebruik van alternatief ophoogmateriaal (Eemdijken) en toegenomen onzekerheid over de realisatie van de compensatiemaatregel (Steenbestorting Westerschelde). Daarnaast wordt ten aanzien van de projecten Grensmaas en Zandmaas € 2 miljoen minder gerealiseerd. Daartegen over staat een hogere realisatie op het project Ruimte voor de rivier voor een bedrag van € 6 miljoen. Het voordelig saldo wordt in 2019 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Desaldering

Deze mutatie betreft hogere ontvangsten/uitgaven ad € 1 miljoen. Het betreft doorbelasten uren van het Consortium Grensmaas uit voorgaande jaren als ook ontvangsten van gronden van het Rijksvastgoedbedrijf uit voorbije jaren die vooraf in de tijd lastig waren in te schatten. Het ontvangen bedrag wordt toegevoegd aan het project Grensmaas.

01.02 Overige projecten Waterveiligheid

De overige mutaties 2^e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel zijn in grote lijnen opgebouwd uit een tweetal mutaties die per saldo leiden tot een verhoging van € 60,9 miljoen. Een verhoging ad € 61,2 miljoen als gevolg van de verwerking van het saldo 2018, een overboeking naar het Provinciefonds van € 0,5 miljoen.

Saldo 2018

Op dit artikelonderdeel is in 2018 sprake van een overprogrammering van € 66,8 miljoen. Ten opzichte van de programmering wordt € 5,6 miljoen minder gerealiseerd, wat leidt tot een nadelig saldo van € 61,2 miljoen. Het nadelig saldo wordt in 2019 in mindering van dit artikelonderdeel gebracht, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Overboeking naar Provinciefonds

Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorzieningen

Verplichtingen

De verplichtingenmutatie is voor een bedrag van € 9 miljoen direct gerelateerd aan de hieronder toegelichte kasmutaties. Daarnaast vindt er een neerwaartse bijstelling van de verplichtingenraming met betrekking tot de projecten Zandhonger Oosterschelde en Innovatie KRW plaats.

2.02 Overige waterinvesteringen zoetwatervoorziening

De overige mutaties 2^e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel betreft de verwerking van het saldo 2018.

Saldo 2018

Op dit artikelonderdeel is sprake van een voordelig saldo van € 10,3 miljoen. De belangrijkste mutaties zijn:

• • € 3 miljoen komt niet tot betaling in verband met het project Haringvliet de Kier. De realisatie van het verleggen van de innamepunten voor zoetwater, door drinkwaterbedrijf Evides en het waterschap, is gereed en het stapsgewijs implementeren van het Kierbesluit kan starten. De in 2018 niet bestede gelden worden aan latere jaren toegevoegd voor de financiële afwikkeling zoals nadeelcompensaties.

• • € 4 miljoen wordt doorgeschoven naar 2019 vanwege vertraging in de uitvoering van het project Kleinschalige Water Aanvoervoorzieningen. De planuitwerking voorafgaand aan de realisatiefase duurt langer dan verwacht door vertraging ten aanzien van benodigde grondverwerving en ten aanzien van het opstellen van bestekken op basis waarvan offertes kunnen worden opgevraagd bij diverse bureaus.

• • Vertraging van het project robuust natuurlijke oevers omdat het projectplan in de afgelopen periode is aangescherpt om aan de criteria te voldoen. Het plan wordt naar verwachting in het najaar van 2018 goedgekeurd en in 2019 vinden de voorbereidende werkzaamheden plaats waarna de uitvoering eind 2019 en in 2020 plaatsvindt. Hierdoor schuift € 2,3 miljoen naar 2019. In de begrotingsvoorbereiding zal de geactualiseerde uitvoeringsplanning nader worden bepaald.

• • De uitvoeringsplanning van het project Doorvoer Westbrabant en Zeeland is afhankelijk van bestuurlijke keuzes in de regio in het najaar 2018. Pas op dit moment wordt de planning bekend, waardoor het budget van € 0,8 miljoen doorschuift naar 2019.

Artikel 3 Beheer, onderhoud en vervanging

Verplichtingen

De verplichtingenmutatie heeft voor een bedrag van € 16,6 miljoen betrekking op de overboekingen binnen het Deltafonds (zie kastoelichting) en neerwaartse bijstelling van de verplichtingenraming bij de projecten Stuwen in de Lek € 17 miljoen, stroomlijnen € 7 miljoen, € 5,4 miljoen vervanging en renovatie en daarnaast € 1,7 miljoen betreffende een reservering vervanging en renovatie.

3.02 Beheer en onderhoud

De mutaties 2^e suppletoire begroting op dit artikelonderdeel zijn in grote lijnen opgebouwd uit twee mutaties de verwerking van het saldo 2018 ad € 3,1 miljoen en een overboekingen binnen het Deltafonds voor een bedrag van € 16,6 miljoen.

Saldo 2018

Op dit artikelonderdeel is sprake van een nadelig saldo van € 3,1 miljoen.

• • Ten aanzien van het project GVO Stuwen in de Lek komt € 5 miljoen tot betaling, als gevolg van een nieuwe (termijn)planning met als uitgangspunt dat alle activiteiten toch in 2018 en 2019 kunnen worden uitgevoerd (o.a. door loslaten van vooraf bepaalde uitvoeringsvolgordes). Hierdoor is er sprake van een aangepaste (hogere) kasplanning in 2018.

• • In 2018 is een reservering voor beheer en onderhoud ad € 1,7 miljoen opgenomen. Deze reservering is niet aangesproken. De gelden worden doorgeschoven naar 2019.

Overboeking binnen het Deltafonds

De overboeking binnen het Deltafonds betreft met name het volgende. Op donderdag 29 december 2016 ramde een motortankschip de stuw bij Grave. Op 4 juli 2017 was de stuw weer hersteld. Van de schade kan slechts een beperkt deel verhaald worden op de (verzekering van de) tanker. Het resterende deel van de kosten is ten laste van beheer en onderhoud gebracht. Omdat de kosten voor dit incident niet voorzien waren, wordt vanuit de investeringsruimte (artikel 5) het budget voor beheer en onderhoud met € 16,2 miljoen aangevuld.

Artikel 4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

4.01 Experimenteerprojecten

De provincie Noord-Holland draagt € 0,8 miljoen bij aan het project Markerwadden. De ontvangen middelen worden doorgestort naar het Groenfonds. Hiervoor wordt het uitgavenbudget opgehoogd.

4.02 Geïntegreerde contractvormen/PPS

De lagere uitgaven ad € 5 miljoen in 2018 betreffen het project DBFM Afsluitdijk. De gunning van de nadere overeenkomst van de Systeemgerichte contractbeheersing viel lager uit dan de raming.

Artikel 5 netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Verplichtingen

De verplichtingenmutatie is direct gerelateerd aan de hieronder toegelichte kasmutaties.

5.03 Investeringsruimte

De mutatie op dit artikelonderdeel betreft hoofdzakelijk de verwerking van het Saldo 2018 voor een bedrag van € 8,8 miljoen, overboekingen binnen het Deltafonds voor een bedrag van € 18 miljoen en een overboekingen ad € 0,8 miljoen naar de begroting IenW.

Saldo 2018

Overboekingen binnen het Deltafonds

Vanuit de investeringsruimte wordt in 2018 € 18 miljoen overgeboekt naar andere artikelen binnen het Deltafonds. Dit betreft met name de bijdragen aan het Security Operations Centre (SOC) en de schade aan de stuw Grave respectievelijk € 1,6 miljoen en € 16,1 miljoen.

Overboekingen naar begroting IenW

Er wordt € 0,4 miljoen overgeboekt naar ILT als bijdrage aan het onderzoek hoogwaterveiligheid Afsluitdijk en € 0,4 miljoen als bijdragen aan de duurzaamheidsmaatregelen Infrastructuur en Waterstaat.

Artikel 6 Bijdragen andere begrotingen van het Rijk

Bijdragen ten laste van begroting Hoofdstuk XII

De per saldo verhoging van de ontvangsten met € 2,8 miljoen is het gevolg van de volgende boekingen:

• • Bijdrage ad € 3,5 miljoen van Ministerie Justitie en Veiligheid ten behoeve van het Security Operations Centre (SOC). Door nu extra te investeren in cybersecurity zorgt IenW samen met de waterpartners voor een gezamenlijke aanpak en inspanning met als doel droge voeten en voldoende en schoon water te waarborgen en vergroten we onze slagkracht.

• • Een bijdrage, inzake de prijsbijstelling 2018, ad € 1,6 miljoen, waarvan € 0,5 miljoen in 2018, wordt van het Rijk aan de provincie Limburg beschikbaar gesteld ten behoeve van het project Ooijen Wanssum. De middelen worden via het Provinciefonds beschikbaar gesteld.

• • € 0,4 miljoen wordt overgeboekt naar ILT als bijdrage aan het onderzoek hoogwaterveiligheid Afsluitdijk en € 0,4 miljoen aan hoofdstuk XII als bijdragen aan de duurzaamheidsmaatregelen Infrastructuur en Waterstaat.

• • Een bijdrage € 0,8 miljoen van Ministerie Economische Zaken in verband met het project wind op zee.

• • Diverse kleinere mutaties.

Artikel 7 Investeren in waterkwaliteit

Verplichtingen

In 2018 is er sprake van een lagere verplichtingenrealisatie van ca € 32 miljoen dit heeft met name betrekking op KaderRichtlijn Water 1^e tranche waar € 5 miljoen verplichtingenbudget doorschuift naar 2019 en een bedrag van ca € 19 miljoen schuift door ten aanzien van de 2^e en 3^e tranche. Een bedrag van 5,6 miljoen euro schuift door van 2018 naar 2019 daar er meer tijd nodig is voor de uitvoering van de projecten voor sanering medicijnresten en microplastics (waar onder zuiveringstechnieken met waterschappen), omdat de afstemming over de aanpak met de diverse waterschappen meer tijd vergt. Dit betreft projecten waarvoor middelen uit het regeerakkoord beschikbaar zijn gesteld. Ten aanzien van de verkenning Grevelingen worden nog in december 2018 onderzoeken uitgevoerd. Derhalve is de uitvoeringsplanning van de Grevelingen nog niet bekend. Hierdoor verschuift een bedrag van € 1,6 miljoen naar 2019

7.01 Realisatieprogramma Kaderrichtlijn water

Op dit artikelonderdeel ontstaat een onderuitputting van € 8 miljoen bij de KRW tweede en derde tranche. Dit is het gevolg van vertraging bij een aantal planstudies, aanbestedingen en de realisatie van enkele projecten in de tweede tranche. De vertragingen zijn veroorzaakt doordat de mijlpalen voor de start van de aanbesteding en de realisatie te optimistisch waren ingeschat. Daardoor was onvoldoende tijd in de planning opgenomen voor de voorbereidingen, het uitwerken van de ontwerpen, het verkrijgen van de benodigde gronden en het uitwerken van de samenwerkingsovereenkomsten met de regionale partners. Deze risico’s zijn in de bijgestelde planning opgenomen. Dit heeft tot gevolg dat de aanbestedingen en de realisatie naar achteren schuiven. Dit heeft géén effect op de eindmijlpaal.

7.02 Overige aanlegprojecten Waterkwaliteit

De onderzoeken voor de verkenning Grevelingen worden in december 2018 opgeleverd. De uitvoeringsplanning van de Grevelingen is derhalve nog niet bekend. Hierdoor verschuift een bedrag van € 1,6 miljoen naar 2019.

7.03 Studiekosten waterkwaliteit