In totaal is voor 2024 27 % juridisch verplicht en 73 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

Het verplichtingenbudget is met € 2.072,2 miljoen gestegen. De stijging is voor € 2.028,9 miljoen te verklaren door verplichtingenruimte om de steun aan Oekraïne te kunnen voortzetten. € 41,1 miljoen betreft de HGIS-eindejaarsmarge voor het Budget Internationale Veiligheid (BIV).

Toelichting op de uitgaven

Crisisbeheersingsoperaties

Het budget voor de Crisisbeheersingsoperaties stijgt met € 1.131,3 miljoen. Dit is voornamelijk het gevolg van de steun voor Oekraïne (per saldo € 1.089,9 miljoen). Het betreft budget dat vanuit 2023 is geschoven naar 2024 (€ 289,9 miljoen) en € 1.000 miljoen aanvullend budget dat is gealloceerd aan nieuwe leveringen. Daar tegenover staat dat € 200,0 miljoen naar 2025 wordt geschoven voor leveringen met een vertraagd kasritme. Tot slot is budget naar boven bijgesteld met € 41,1 miljoen, dit betreft toekenning van de HGIS-eindejaarsmarge voor het BIV.

Toelichting op de ontvangsten

De ontvangsten zijn € 268 miljoen hoger, dit is het gevolg van de steun voor Oekraïne. Nederland schaft materieel aan met andere landen, die een deel van de lasten dragen. Daarnaast ontvangt Nederland een vergoeding vanuit het Europese Vredesfaciliteit (EPF) voor de leveringen aan Oekraïne.

In totaal is voor 2024 94 % juridisch verplicht en 6 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven

Het budget voor eigen personeel is met € 62,1 miljoen gestegen. Dit bedrag is samengesteld uit uitgaven voor de arbeidsvoorwaarden. Vanuit artikel 12 Nog onverdeeld is € 86,7 miljoen aan middelen voor arbeidsvoorwaarden overgeheveld naar artikel 2. Deze middelen zijn bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2024, waaronder de loonsverhoging van 7,0% per 1 januari 2024 en de eenmalige uitkering van € 1.500. Daarnaast is er € 10,2 miljoen vanuit personele uitgaven herschikt ten gunste van gereedstellingsactiviteiten, uitbestedingen van opleidingen en verhoogde uitgaven van dienstreizen als gevolg van een gewijzigde procedure bij het reisbureau van Defensie (VCK Travel), voor doorbelasting van reis- en verblijfskosten bij oefeningen. Ook is er € 20,0 miljoen herschikt ten gunste van het DMF voor verhoogde uitbestedingen van onderhoudswerkzaamheden in verband met personeelstekorten. Daarnaast is er € 8,8 miljoen extra budget toegekend vanuit artikel 12 Nog onverdeeld uit het arbeidsvoorwaardenakkoord 2021 ‒ 2023 voor de aanpassing van de salaristabel van militairen in opleiding. Het restant betreft diverse kleine mutaties voor formatie-uitbreidingen vanuit de Defensienota 2022.

Overige personele exploitatie is met € 13,7 miljoen gestegen. Voor € 4,7 miljoen wordt dit veroorzaakt door de middelen voor arbeidsvoorwaarden die vanuit artikel 12 zijn overgeheveld. Voor € 8,1 miljoen heeft er een herschikking plaatsgevonden uit het budget eigen personeel voor o.a. opleidingen en dienstreizen. Het overige wordt verklaard door diverse kleine mutaties voor formatie-uitbreidingen vanuit de Defensienota 2022.

In totaal is voor 2024 94 % juridisch verplicht en 6 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven.

De Personele uitgaven zijn per saldo met € 164,1 miljoen verhoogd.

Vanuit artikel 12 Nog onverdeeld is € 159,2 miljoen aan middelen voor arbeidsvoorwaarden overgeheveld naar artikel 3. Deze middelen zijn bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2024, waaronder de loonsverhoging van 7,0% per 1 januari 2024 en de eenmalige uitkering van € 1500.

Daarnaast heeft er een herschikking van middelen plaats gevonden voor onder andere aanpassing van de salaristabel militairen in opleiding, zoals afgesproken in het arbeidsvoorwaardenakkoord 2021-2023, en voor het oplossen van defensiebrede problematiek zoals de gestegen kosten voor energie water en de gestegen transport uitgaven.

Het budget voor overige personele exploitatie stijgt per saldo met € 20,3 miljoen. Dit wordt grotendeels het gevolg van een hoger budget voor het vergroten van de opleidingscapaciteit (€ 11,2 miljoen). Hiermee wordt ingezet op het bevorderen van instroom nieuw personeel. Daarnaast wordt een deel van de stijging verklaard door de ophoging van € 8,3 miljoen als gevolg van arbeidsvoorwaarden gerelateerde budgetten.

In totaal is voor 2024 92 % juridisch verplicht en 8 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven.

Vanuit artikel 12 Nog onverdeeld is € 65,3 miljoen aan middelen voor arbeidsvoorwaarden overgeheveld naar artikel 4. Deze middelen zijn bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2024, waaronder de loonsverhoging van 7,0% per 1 januari 2024 en de eenmalige uitkering van € 1.500. Daarnaast hebben budgettaire overhevelingen plaatsgevonden van per saldo € 35,6 miljoen. Hiervan is € 33,1 miljoen overgeboekt naar CLSK voor diverse kleinere maatregelen uit de Defensienota 2022. Bijvoorbeeld voor het vormgeven van een Joint Targeting Support Cell (€ 1,7 miljoen) en het oprichten van een CIO-stelsel (€ 1,5 miljoen). Het overige wordt verklaard door diverse kleine mutaties.

Tevens is het budget met € 25,0 miljoen naar beneden bijgesteld vanwege de te verwachten ondervulling bij het CLSK. Deze middelen worden ingezet voor het kunnen inhuren van personeel en het oplossen van defensiebrede problematiek, waaronder hogere kosten voor energie en transport. Per saldo is het budget ten behoeve van de personele uitgaven met € 76,7 miljoen naar boven bijgesteld.

Materiële uitgaven

Op basis van herprioritering is € 5,0 miljoen overgeheveld naar de materiële uitgaven. Dit budget wordt hoofdzakelijk ingezet voor het aangaan van een samenwerkingsverband met de kennisinstituten TNO en NLR om de recent aangekochte wapensystemen, zoals de MQ-9 en de Target Support Cell, te ondersteunen.

In totaal is voor 2024 96 % juridisch verplicht en 4 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven

Het budget voor personele uitgaven is per saldo met € 58,9 miljoen naar boven bijgesteld. Vanuit artikel 12 Nog onverdeeld is € 63,9 miljoen aan middelen voor arbeidsvoorwaarden overgeheveld naar artikel 5. Deze middelen zijn bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2024, waaronder de loonsverhoging van 7,0% per 1 januari 2024 en de eenmalige uitkering van € 1.500.

Daarnaast is het budget naar boven bijgesteld als gevolg van een aantal interdepartementale budgetoverhevelingen. De grootste hiervan zijn een bijdrage van het ministerie van Buitenlandse Zaken inzake de inzet van de Koninklijke Marechaussee bij de beveiliging van Nederlandse Hoog Risico Vertegenwoordigingen (€ 14,2 miljoen) en een bijdrage van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor het versterken van het grenstoezicht van de Caribische landen in het Koninkrijk (€ 12,0 miljoen).

Daartegenover staat een lager budget vanwege personele ondervulling (€ 37,2 miljoen). Deze middelen worden ingezet voor het oplossen van defensiebrede problematiek, waaronder hogere kosten voor energie en transport. De ondervulling wordt veroorzaakt door de snellere groei van de organisatie en het bijbehorende budget ten opzichte van de groei van het personeelsbestand. Tot slot is het budget per saldo met € 6,0 naar boven bijgesteld vanwege een aantal kleinere mutaties.

In totaal is voor 2024 93 % juridisch verplicht en 7 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

Het verplichtingenbudget is met € 43,1 miljoen gestegen. De verhoging wordt voornamelijk veroorzaakt door de middelen die zijn toegekend voor arbeidsvoorwaarden, zoals bij de uitgaven wordt toegelicht. Daarnaast is er een verlaging van € 31,0 miljoen te verklaren door het afsluiten van meerjarige contracten in 2023 waardoor de verplichtingenruimte in 2024 wordt verlaagd.

Toelichting op de uitgaven

Het budget op artikel 7 is met € 89,1 miljoen naar boven bijgesteld. Het merendeel betreft middelen voor arbeidsvoorwaarden, te weten € 53,8 miljoen, overgeheveld vanuit artikel 12 naar artikel 7. Deze middelen zijn bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2024, waaronder de loonsverhoging van 7,0% per 1 januari 2024 en de eenmalige uitkering van € 1.500.

Het budget voor de Externe inhuur wordt verhoogd met € 30,0 miljoen in 2024. De oorzaak is de achterblijvende vulling op IT-functies en de hieraan verbonden noodzakelijke inhuur van externen. 

In totaal is voor 2024 68 % juridisch verplicht, 8 % bestuurlijk gebonden en 24 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven

Eigen personeel

Het budget voor eigen personeel is per saldo met € 60,2 miljoen verhoogd.

Vanuit artikel 12 Nog onverdeeld is € 77,8 miljoen aan middelen voor arbeidsvoorwaarden overgeheveld naar artikel 8 Defensie Ondersteuningscommando (DOSCO). Deze middelen zijn bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2024, waaronder de loonsverhoging van 7,0% per 1 januari 2024 en de eenmalige uitkering van € 1500.

Voor nieuwe opdrachten en voor de extra ondersteuning die als gevolg hiervan geleverd moet worden, heeft het DOSCO budget ontvangen. In totaal is het budget voor eigen personeel hierdoor met € 21 miljoen verhoogd.

Daartegenover staat dat het budget met € 47,0 miljoen naar beneden bijgesteld is vanwege een lagere personele vulling die mede het gevolg is van krapte op de arbeidsmarkt. Van dit bedrag is voor het herstellen en uitbreiden van de formatie voor bewaken en beveiligen binnen het budget van eigen personeel € 5,3 miljoen aangewend. Het restant van € 41,7 miljoen wordt ingezet voor het oplossen van defensiebrede problematiek, waaronder hogere kosten voor energie en transport.

Verder leidt een aantal kleine herschikkingen per saldo tot een verhoging van het budget met € 3,1 miljoen.

Overige personele exploitatie

Het budget voor overige personele exploitatie is per saldo met € 23,2 miljoen verhoogd.

Als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord is € 5,0 miljoen toegevoegd aan dit budget, onder andere voor de afdracht Werkkostenregeling, reiskostenvergoedingen en vergoedingen in het kader van duurzaamheid.

Daarnaast is, net als voor het budget voor eigen personeel, € 15,8 miljoen toegevoegd voor het uitvoeren van nieuwe opdrachten en de extra ondersteuning die als gevolg hiervan geleverd moet worden. Een aantal kleine herschikkingen leidt per saldo tot een verhoging van het budget met € 2,4 miljoen.

Materiële uitgaven

Overige materiële uitgaven

Het budget voor overige materiële exploitatie is per saldo met € 100,8 miljoen verhoogd.

Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door extra budget ten behoeve van gestegen water- en energieprijzen (€ 60,0 miljoen) en voor transport (€ 33,0 miljoen) als gevolg van toegenomen behoefte en prijsstijgingen in de afgelopen jaren. Deels wordt dit veroorzaakt door een verandering in de oefenlocaties. Als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord is € 3,8 miljoen toegevoegd aan dit budget. Daarnaast is niet uitgegeven budget uit 2023 toegevoegd aan het budget voor 2024 (€ 11,8 miljoen) wat grotendeels toegevoegd zal gaan worden aan het budget voor het Nationaal Fonds Ereschulden. Een aantal kleine herschikkingen leidt per saldo tot een verlaging van het budget met € 7,8 miljoen.

In totaal is voor 2024 31 % juridisch verplicht, 37 % bestuurlijk gebonden en 32 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de uitgaven

Bijdrage aan (inter-) nationale organisaties.

Het budget voor NAVO-contributie en internationale samenwerking is respectievelijk met € 13,3 miljoen en € 6,8 miljoen verhoogd. De budgetten zijn verhoogd in overeenstemming met de verwachte te betalen NAVO-contributie.

(Schade)vergoeding

Het budget schadevergoedingen is verhoogd met € 7,4 miljoen. Dit is voornamelijk het niet bestede budget uit 2023 voor de civielrechtelijke Regeling Srebrenica 2020, ter hoogte van € 2,1 miljoen en de regeling Chroom 6, van € 4,7 miljoen. Deze budgetten zijn doorgeschoven naar 2024 en blijven daarmee beschikbaar voor deze regelingen. De afhandeling van de verzoeken uit 2023 zal voor een groot deel namelijk pas in 2024 tot uitkering komen.

In totaal is voor 2024 97 % juridisch verplicht en 3 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de uitgaven

Personele uitgaven

Het budget voor de personele uitgaven is met € 103,0 miljoen verhoogd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een hoger budget voor eigen personeel, externe inhuur en overige personele exploitatie. Vanuit artikel 12 Nog onverdeeld is € 41,7 miljoen aan middelen voor arbeidsvoorwaarden overgeheveld naar deze posten op artikel 10. Deze middelen zijn bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2024, waaronder de loonsverhoging van 7,0% per 1 januari 2024 en de eenmalige uitkering van € 1500. Daarnaast is het budget voor externe inhuur met € 28,2 miljoen verhoogd. Dekking hiervoor is gevonden in budget voor eigen personeel omdat vacatures door de krappe arbeidsmarkt nu niet opgevuld kunnen worden. Met dit hogere inhuurbudget wordt externe inhuur als tijdelijke alternatieve capaciteit ingezet. Het budget voor uitkeringen (pensioenen en wachtgelden) is per saldo met € 46,3 miljoen verhoogd. Dit wordt eveneens voornamelijk veroorzaakt door de verhoging van het budget voor het nieuwe arbeidsvoorwaardenakkoord met € 65,4 miljoen vanuit artikel 12 Nog onverdeeld. Daarnaast is het budget met € 25,0 miljoen naar beneden bijgesteld. Deze middelen worden ingezet voor het oplossen van defensiebrede problematiek.

Materiele uitgaven

Het budget voor overige materiële uitgaven is met € 14,6 miljoen verlaagd. Dit komt voornamelijk door een overheveling van budget naar het ministerie van Binnenlandse Zaken voor bedrijfsvoeringskosten van € 7,4 miljoen. Daarnaast is vanuit de materiele uitgaven € 9,0 miljoen bijgedragen aan de defensiebrede problematiek. Vanuit artikel 12 onverdeeld is € 1,3 miljoen overgeheveld naar artikel 10, voor kort-cyclische activiteiten.

In totaal is voor 2024 26 % juridisch verplicht en 74 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de uitgaven

Het budget op artikel 12 Nog onverdeeld is met € 148,2 miljoen naar beneden bijgesteld. Vanuit artikel 12 Nog onverdeeld is € 683,4 miljoen aan middelen voor arbeidsvoorwaarden overgeheveld naar de Defensieonderdelen. Het overgrote deel van deze middelen is bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2024, waaronder de loonsverhoging van 7,0% per 1 januari 2024 en de eenmalige uitkering van € 1500. Daarnaast is er budget ingezet voor het oplossen van defensiebrede problematiek (€ 22,7 miljoen).

Tevens is de de loonbijstelling van € 450,3 miljoen toegevoegd aan de Defensiebegroting. Ook de prijsbijstelling van € 47,5 miljoen is toegevoegd aan de Defensiebegroting. Tot slot is ook de eindejaarsmarge (EJM) van € 72,5 miljoen toegevoegd aan de Defensiebegroting. De prijsbijstelling en EJM zijn tot nadere verdeling vooralsnog geparkeerd op artikel 12 Nog onverdeeld.

De mutatie van € 1.827,1 miljoen betreft de bijdrage vanuit de begroting Hoofdstuk X Defensie aan hoofdstuk K Defensiematerieelbegrotingsfonds ten behoeve van uitgaven die op het fonds worden verantwoord.