De Wet open overheid (Woo) schrijft in artikel 3.5 Openbaarheidsparagraaf voor dat een bestuursorgaan in de jaarlijkse begroting aandacht besteedt aan de beleidsvoornemens m.b.t. het transparanter maken van de organisatie en de verbetering van de informatiehuishouding. In de jaarlijkse verantwoording (het jaarverslag) wordt reflecterend beschreven wat er is bereikt en gedaan met de toegekende middelen. In de voorliggende paragraaf zijn de beleidsvoornemens van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) voor het jaar 2025 beschreven. Ingegaan wordt op de drie hoofdonderdelen uit de Woo: 1. Actieve openbaarmaking, 2. Passieve openbaarmaking en 3. Verbetering van de informatiehuishouding.
Actieve openbaarmaking
Voor actieve openbaarmaking sluit IenW aan bij het tempo en de koers die rijksbreed wordt ingezet. Met een stapsgewijze aanpak sorteert IenW voor op de openbaarmaking van de verplichte informatie-categorieën uit de Woo (art. 3.3). Voor een aantal van de verplichte categorieën is de huidige werkwijze beschreven en is bekend hoe de gewenste werkwijze eruit dient te zien. Deze aanpak wordt in de komende periode gebruikt voor het beschrijven van de overige informatiecategorieën, waarbij ook de rijksbrede ontwikkelingen worden betrokken.
T.b.v. de inspanningsverplichting Woo (art. 3.1) maakt IenW al documentatie openbaar. Daarnaast er is er een onderzoek uitgevoerd om op basis van al openbaar gemaakte informatie meer informatie uit eigen beweging openbaar te maken.
Daarnaast maakt IenW bij Kamerstukken aan het parlement de onderliggende beslisnota’s openbaar. Stappen zijn gezet om met monitoring de naleving van de werkwijze te borgen binnen de organisatie. Rijksbreed wordt binnenkort een onderzoek onder parlementsleden, journalisten en rijksambtenaren gestart naar de beslisnota’s. De uitkomsten uit dit onderzoek kunnen leiden tot aanscherping van de werkwijze. Daarnaast zijn stappen gezet om kwalitatieve managementinformatie te genereren voor het uit eigen beweging actief openbaar maken van informatie.
Passieve openbaarmaking
De ingezette koers om de doorlooptijden van de afhandeling van Woo-verzoeken te verkorten wordt voortgezet. De eerste resultaten hiervan zijn waarneembaar. Het contact met de verzoeker is geïntensiveerd en vindt eerder in het proces plaats. Daarnaast werkt IenW met (deel)besluiten en zorgt voor een betere samenwerking met de inhoudelijk deskundige. De verdere optimalisatie van het proces krijgt invulling, in samenhang met de Woo-contactpersoon en het actief openbaar maken van Woo-verzoeken en besluiten. Hierbij sluit IenW zoveel mogelijk aan op de rijksbrede koers en ontwikkelingen.
Verbetering van de informatiehuishouding
Het ministerie van IenW heeft voor de implementatie van de Woo en Archiefwet een concern-breed plan open overheid en informatiehuishouding opgesteld. Met het plan wordt inzichtelijk gemaakt wat de totale opgave inhoudt, welke ambities IenW stelt, langs welke ontwikkelpaden (richten/inrichten/verrichten) er invulling wordt gegeven aan de implementatie van de Woo en Archiefwet en welke activiteiten en initiatieven (doel en planning) er (gaan) spelen. IenW werkt nauw samen met het coördinerend departement BZK, het rijksbrede programma Open Overheid en partijen en leveranciers in het landschap. De ondersteuning voor de informatiehuishouding bij IenW wordt verder geprofessionaliseerd en versterkt, met daarbij aandacht voor: professionals, volume en aard van informatie, informatiesystemen, bestuur en naleving. De volgende acties zijn ingezet:
Professionals (IV-professional en rijksambtenaren)
Het Kwaliteitsraamwerk IV-professional (KWIV-profielen) is geïmplementeerd. De naleving en monitoring daarvan is in de lijn geborgd. Voor het ontwikkelen van kennis en vaardigheden maakt IenW gebruik van de rijksbreed ontwikkelde cursussen en trainingen (leerhuis). Daarnaast is er aandacht voor communicatie naar en hulpmiddelen voor managers en medewerkers.
Volume en aard van informatie
IenW versterkt de structuur in de informatie, koppelt en stemt systemen beter op elkaar af om zo de aard en omvang van de informatie beter te beheersen en te ontsluiten. Het in de loop der jaren divers geworden ICT-landschap wordt geconsolideerd en meer geüniformeerd, een actie die meerdere jaren zal vragen. IenW draagt interdepartementaal bij aan de omgang, opslag en archivering van nieuwe media (sociale media, berichtenapps, websites en e-mails). Er zijn departementale werkgroepen gestart ten behoeve van het wegwerken van papieren archief, e-mailarchivering (als voorbereiding op de rijksbrede werkwijze en technische oplossing) en het toepassen van het DuTo-raamwerk (duurzame toegankelijkheid) in de praktijk.
Informatiesystemen
Er wordt geïnvesteerd in aanvullende instrumenten en hulpmiddelen om de informatie zo goed mogelijk te ontsluiten en te publiceren zodat de informatie te zijner tijd elektronisch kan worden overgedragen aan het Nationaal Archief. IenW maakt zoveel mogelijk gebruik van Rijksbreed ontwikkelde voorzieningen. En IenW heeft de eerste stappen gezet in de vervanging van het DMS-systeem.
Bestuur en naleving
Het concern-breed plan open overheid en informatiehuishouding is vastgesteld in de bestuursraad van IenW. De departementale voortgang en sturing verloopt via de bestuursraad en de reguliere lijn P&C-cyclus. Daarnaast wordt conform de rijksbrede afspraak jaarlijks een volwassenheidsmeting uitgevoerd en wordt twee keer per jaar over de financiën gerapporteerd aan de regeringscommissaris informatiehuishouding (BZK). Recent is de tweejaarlijkse monitor van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed ingevuld. De uitkomsten uit beide zelfevaluaties staan centraal bij het vaststellen van de stand van zaken en het inzetten van verbeteracties.