Artikel 21 Land- en tuinbouw

Amendementen op begroting 2024

Bij amendement van het lid Vedder c.s. (kamerstuk 36410 XIV nr. 31) heeft de Tweede Kamer verzocht om € 19,9 mln. te onttrekken aan de module vermogensversterkend krediet (VVK) van de begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit ten behoeve van de regeling Vestigingssteun jonge landbouwers. Daarnaast verzoekt dit amendement de minister van LVVN deze regeling met € 43,1 mln. uit te breiden naar latere jaren. Bij de eerste suppletoire begroting is hieraan invulling gegeven.

Bij amendement van het lid Flach (kamerstuk 36410 XIV nr. 27) is € 50,0 mln. aan transitiefondsmiddelen van de aanvullende post ingezet voor de Eco-regeling. Deze middelen zijn onttrokken in 2024, het jaar waar de wet betrekking op heeft. Het amendement verzoekt de minister van LVVN om de volledige € 50,0 mln. door te schuiven naar 2025. Met de eerste suppletoire begroting is hieraan invulling gegeven.

Maatwerk en ondernemingsplan

De middelen voor de Maatregel gerichte beëindiging (MGB) zijn opgesplitst in drie sporen. Het deel van deze middelen dat voor het spoor Maatwerk en ondernemingsplan is vrijgemaakt, zal worden ingezet via artikel 22.

Kasschuif MGB

De kasschuif ziet toe op de Maatregel Gerichte Beëindiging veehouderijlocaties. De middelen zullen in 2025 middels een SPUK aan de provincies verstrekt worden. De provincies maken een eigen regeling op basis van de MGB en stellen veehouderijondernemingen in de gelegenheid om één of meer veehouderijlocaties geheel of gedeeltelijk te beëindigen. Het gaat om nabijheid van kwetsbare natuur en draagt bij aan de doelen voor stikstof, water, milieu en natuur. Ook kunnen provincies ervoor kiezen om gebiedsprocessen een positieve impuls te geven.

Kasschuif Lvvp

Wegens vertraging op de landelijke verplaatsingsregeling veehouderijen met piekbelasting (Lvvp) wordt het budget niet volledig in 2024 uitgeput. Het subsidieplafond is echter wel vastgesteld, waardoor uitgaven in 2025 alsnog zullen plaatsvinden. Middels deze kasschuif worden de budgetten in het juiste ritme gezet.

Intensivering mest

Onderdeel van het Hoofdlijnenakkoord is inzet op maatregelen in de mestmarkt. Met deze middelen kunnen op korte termijn maatregelen genomen worden voor de verlichting van de mestmarkt, waaronder het stimuleren van export en het verlagen van ruw eiwitgehalte in veevoer.

Kasschuif Lbv

Een groter deel van de landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties zal in latere jaren tot betaling leiden dan eerder geraamd.

Kasschuif Eco-regeling

In samenwerking met de RVO zal de uitbetaling van de extra middelen voor 2024 grotendeels in het vierde kwartaal van 2024 plaatsvinden in plaats van in 2025.

Kasschuif SWiG

Het aantal aanvragen op de eerste openstelling van de Subsidie Warmte-infrastructuur Glastuinbouw was lager dan geraamd. De eerste openstelling zal geëvalueerd worden, en een tweede openstelling volgt. Die zal pas na 2024 tot betaling leiden.

Kasschuif Sbv

Op dit moment wordt er gewerkt aan de voorbereidingen voor een openstelling van de Sbv-investeringsmodule binnen de aanpak piekbelasting. Ook vergunningverlening moet op gang komen, en betalingen zullen dus pas later plaatsvinden.

Kasschuif Biologische landbouw

Een groot deel van het budget voor 2023 was onbenut en doorgeschoven naar 2024, waardoor het beschikbare budget hoger was dan de geraamde uitgaven. Omdat uitgaven in latere jaren alsnog moeten plaatsvinden, wordt dit nu in een realistisch ritme gezet.

Taakstelling subsidies

Onderdeel van het Hoofdlijnenakkoord is een generieke taakstelling op subsidies. Dit betreft het deel dat door LVVN op artikel 21 gekort zal worden.

Amendement op begroting 2024

Deze ontvangst van € 19,9 mln. betreft de onttrekking aan de module vermogensversterkend krediet (VVK) van de begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit, ten behoeve van de regeling Vestigingssteun jonge landbouwers (zie de bovenstaande toelichting onder uitgaven).

Artikel 22 Natuur, visserij en gebiedsgericht werken

Amendementen op begroting 2024

Vanwege het aangenomen amendement van het lid Grinwis c.s. (kamerstuk 36410 XIV nr. 15) wordt € 20,3 mln. extra ingezet voor het agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb). Hiervan is € 12,6 mln. vanuit artikel 51 «Nog onverdeeld» overgeheveld, de overige € 7,8 mln. komt vanuit onderuitputting op het budget van de Regeling Versneld Natuurherstel. Het amendement verzoekt ook om middelen te vinden om de ANLb-regeling in de jaren 2025-2027 met een vergelijkbaar bedrag op te hogen. De voormalige minister van LNV heeft de Tweede Kamer per brief d.d. 28 juni 2024 geïnformeerd hier geen navolging aan te geven (kamerstuk 2023-2024, 33576, nr. 387).

Bij amendement van het lid Bromet (kamerstuk 36410 XIV nr. 30) is € 0,2 mln. toegevoegd aan artikel 22 voor het stimuleren van het gebruik van kruidenmixen voor grasland. Deze middelen zijn van artikel 51 «Nog onverdeeld» overgeheveld.

Ophoging SNL-vergoeding

Via het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) verlenen provincies subsidie voor het onderhouden en aanleggen van natuurlandschappen. Vanuit het Programma Natuur wordt de vergoeding nu verhoogd van 75% naar 84%. Deze middelen zijn van de LVVN-begroting overgeheveld naar het Provinciefonds.

Onderuitputting middelen provinciale maatregelpakketten

Een deel van de middelen die waren bedoeld voor de provinciale maatregelpakketten is niet ingezet. Dit deel is teruggeboekt naar de Aanvullende Post bij Financiën.

Digitalisering ecologische monitoring

Dit betreft een overboeking naar Rijkswaterstaat. Deze budgetruimte wordt dus in mindering gebracht bij de begrotingsruimte van LVVN. Het gaat om een bijdrage aan het onderdeel Digitalisering Ecologische Monitoring van project MIVSP.

Maatwerk en ondernemingsplan

Dit betreft middelen MGB Spoor 3 betreffende Maatwerk en ondernemingsplan die afkomstig zijn van artikel 21, zie de toelichting aldaar.

Taakstelling specifieke uitkeringen

Deze taakstelling komt voort uit het hoofdlijnenakkoord. De specifieke uitkering voor het Agroprogramma Groningen is vrijgesteld. Van het bedrag in 2026 is € 5,0 mln. gekort op de regeling PAS-melders, en € 29,5 mln. op de middelen provinciale maatregelpakketten. De rest van deze mutatie betreft de korting op de specifieke uitkering behorende bij het Programma Natuur 2e fase.

Compensatie taakstelling provinciale maatregelpakketten

Om de korting van 10% op deze specifieke uitkering te compenseren worden voor LVVN gereserveerde middelen op de Aanvullende Post overgeheveld.

Extra aankoopbudget NGB

De Nationale Grondbank heeft als doel om grondmobiliteit mogelijk te maken. Deze middelen worden beschikbaar gesteld voor de aankoop van gronden, en zijn afkomstig van een reservering voor de NGB op de Aanvullende Post.

Kasschuif NGB

De Nationale Grondbank voert momenteel meerdere aankooptrajecten uit. De trajecten zullen in 2025 en 2026 worden afgerond. Het huidige budget wordt naar deze jaren doorgeschoven.

Kasschuif afwaarderingsbudget NGB

Omdat de aankopen van de NGB voor later geraamd worden, zal de afwaardering die door deze verkopen zal plaatsvinden ook later worden gerealiseerd.

Kasschuif PAS-melders

De verwachting is dat provincies niet voor de volledige €150 mln aan plannen zullen aanleveren in 2024, dus een deel wordt naar 2025 geschoven.

Extra maatregelen provincies

Er worden extra middelen beschikbaar gesteld voor provincies om maatregelen in het landelijk gebied uit te voeren die bijdragen aan de opgaven voor landbouw, natuur, water en klimaat.

Natuurherstelplan

Dit betreft de toevoeging van budget aan de LVVN-begroting voor het opstellen van het concept-Natuurherstelplan. Het opstellen van dit plan is een eis voortkomend uit de in werking getreden Natuurherstelverordening. De geraamde middelen zullen onder andere ingezet worden om de conditie van habitattypen beter in kaart te brengen middels een nulmeting, zodat daarmee mede kan worden bepaald welke herstelmaatregelen kunnen worden opgenomen in het Natuurherstelplan.

Kasschuif visgemeenschappen

Deze middelen worden samen met andere middelen uit het budget voor Wind op Zee doorgeschoven naar 2025 ten behoeve van een specifieke uitkering in het kader van het Visserij Ontwikkelplan.

Kasschuif provinciale maatregelpakketten

Dit betreft een versnelling: provincies hebben aangegeven een aantal maatregelpakketten voor de specifieke uitkering provinciale maatregelpakketten al in 2024 op te willen gaan starten in plaats van in 2025.

Kasschuif Programma Natuur

Voor de specifieke uitkering Programma Natuur 2e fase is in overleg besloten om meer middelen in 2024 en 2027 uit te keren, ten laste van het budget in 2025 en 2026. Provincies krijgen in 2024 daardoor beschikking over meer budget voor deze specifieke uitkering.

Taakstelling subsidies

Onderdeel van het hoofdlijnenakkoord is een generieke taakstelling op subsidies. Dit betreft het deel dat door LVVN op artikel 22 gekort zal worden.

Terugontvangst PAS-melders Limburg

De provincie Limburg heeft een deel van de PAS-melder regeling (rpmp) uit 2023 terug moeten betalen omdat bleek dat Limburg niet aan de voorwaarden voldeed.

Ontvangsten verkoop NGB

De gronden die door de Nationale Grondbank worden verworven in 2026 en 2027, die betaald worden met het extra beschikbaar gestelde aankoopbudget ter waarde van € 72 mln. worden verkocht in 2027 en 2028.

Artikel 23 Kennis en innovatie

FTO-middelen voor WR-projecten

Taakstelling subsidies

Onderdeel van het hoofdlijnenakkoord is een generieke taakstelling op subsidies. Dit betreft het deel dat door LVVN op artikel 23 gekort zal worden.

Artikel 24 Uitvoering en toezicht

Implementatiekosten GLB, laatste batch

De laatste middelen die bestemd waren voor de uitvoering van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) zijn van artikel 51 naar artikel 24 overgeheveld. De RVO voert deze taken uit.

Loonbijstelling 2024

De budgetten op artikel 24 zijn bestemd voor de uitvoering van beleid. Bij het verdelen van de loonbijstelling die is uitgekeerd aan LVVN heeft dit prioriteit gekregen. Daarbij moet ook rekening worden gehouden met loonstijgingen die in de nieuwe CAO Rijk zijn besloten.

Prijsbijstelling 2024

De budgetten op artikel 24 zijn bestemd voor de uitvoering van beleid. Bij het verdelen van de prijsbijstelling die is uitgekeerd aan LVVN heeft dit prioriteit gekregen.

Verbreding taakstelling apparaat, RVO

Het Hoofdlijnenakkoord legt alle departementen een taakstelling op om te korten in de personele uitgaven. Het kabinet staat het toe om dit ook deels in te vullen door te korten op de uitvoering, en er is Rijksbreed afgesproken om uitvoeringsorganisaties te korten met 0,5% per jaar, tot maximaal 2,5% vanaf 2029. Deze reeks is de korting voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Verbreding taakstelling apparaat, NVWA

Het Hoofdlijnenakkoord legt alle departementen een taakstelling op om te korten in de personele uitgaven. Het kabinet staat het toe om dit ook deels in te vullen door te korten op de uitvoering, en er is Rijksbreed afgesproken om uitvoeringsorganisaties te korten met 0,5% per jaar, tot maximaal 2,5% vanaf 2029. Deze reeks is de korting voor de NVWA.

Artikel 50 Apparaat

Loon- en prijsbijstelling

Artikel 50 omvat met name personele budgetten. In de nieuwe CAO Rijk zijn afspraken gemaakt over loonstijgingen. Daarom wordt de loon- en prijsbijstelling die is uitgekeerd aan LVVN ook op artikel 50 ingezet.

Taakstelling apparaat

Het Hoofdlijnenakkoord legt alle departementen een taakstelling op om te korten in de personele uitgaven. Het grootste deel daarvan belandt als korting op de uitgaven op het apparaat van LVVN. Deze reeks omvat deze verlaging op het kerndepartement. Dit zijn met name lagere kosten voor het eigen personeel, maar hieronder vallen ook minder kosten voor externe inhuur, materiëel, etc.

Taakstelling apparaat

De ontvangsten op artikel 50 bestaan met name uit verdiensten van detachering van LVVN-personeel naar andere departementen. Bij een verlaging van het personeel wordt ook minder detachering verwacht en dus lagere ontvangsten.

Artikel 51 Nog onverdeeld

Amendementen op begroting 2024

De negatieve mutatie op artikel 51 betreft de overheveling van middelen naar artikel 22. Zie hiertoe de gegeven toelichting bij artikel 22 in deze bijlage.

Implementatiekosten GLB, laatste batch

Dit betreft de overheveling van middelen naar artikel 24, zie de toelichting aldaar.

Verdeling loon- en prijsbijstelling

De loon- en prijsbijstelling die bij Voorjaarsnota aan LVVN is uitgekeerd, wordt via artikel 51 onderverdeeld naar de andere artikelen. De grootste bedragen gaan naar artikel 24 en 50.

Kasschuif julibrief

Dit betreft een technische mutatie die samenhangt met meerdere kleine kasschuiven op verschillende beleidsartikelen. Er wordt op artikel 51 een kasschuif in tegengestelde richting uitgevoerd zodat op het geheel van de LVVN begroting de jaarlijkse kasuitgaven gelijk blijven.

Zeescheepvaart en zeehavens, overboeking naar IenW

Kasschuif ammoniakemissie industrie

Naar verwachting zal dit najaar de regeling «Beperking ammoniakemissie bij industriële piekbelasters» opengesteld worden. Nadat bekend is hoeveel budget er wordt aangevraagd door deelnemende bedrijven zal een realistisch kasritme opgesteld kunnen worden. Deze middelen worden voor nu naar 2027 geschoven.

Diergezondheidsfonds

De uitgaven mutaties voor 2025 en verder hebben betrekking op:

Opdrachten - Bewaking

Dit betreft een overheveling van «Opdrachten - Bewaking» naar 'Bijdrage aan ZBO's/RWT's - Bewaking'.

Opdrachten - Bestrijding

Dit betreft overhevelingen van «Opdrachten - Bestrijding» naar zowel «Opdrachten - Crisisparaatheid» als 'Schadevergoedingen - Bestrijding'.

Opdrachten - Crisisparaatheid

«Opdrachten - Crisisparaatheid» werd tot 2024 verantwoord onder 'Opdrachten - Bestrijding', vanaf 2025 is dit een nieuwe categorie. De verhoging ad € 7,8 mln. van de uitgaven ten opichte van 2024 betreft hoofdzakelijk High Containment Unit (HCU). De sectorbijdrage HCU neemt jaarlijks toe conform het convenant DGF 2025-2029.

Opdrachten - Overig

Dit betreft een stijging van de uitvoeringskosten van de heffingen, uitgevoerd door Gezondheidsdienst voor Dieren (GD).

Subsidies - Bewaking

Dit betreft een overheveling van «Subsidies - Bewaking» naar 'Bijdrage aan ZBO's/RWT's - Bewaking'.

Subsidies - Overig

Dit betreft een overheveling van «Subsidies - Overig» naar 'Bijdrage aan ZBO's/RWT's - Overig'.

(Schade)vergoedingen - Bestrijding van dierziekten

Dit betreft bestrijding van Salmonella. In de begroting 2024 werd dit verantwoord onder 'Opdrachten - Bestrijding', in 2025 valt dit onder 'Schadevergoedingen - Bestrijding'.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's - Bewaking

Dit betreft bewaking door de GD, dit werd tot 2024 verantwoord onder 'Subsidies - Bewaking', in 2025 valt dit onder 'Bijdrage aan ZBO's/RWT's - Bewaking'. Ook stijgen de uitgaven van de GD.

Bijdrage ZBO's/RWT's - Bestrijding

Dit betreft screening van AI bij bedrijfsmatig pluimvee door de GD. In 2024 werd dit verantwoord onder 'Opdrachten - Bewaking', vanaf 2025 valt dit onder 'Bijdrage aan ZBO's/RWT's - Bestrijding'. Ook stijgen de uitgaven van de GD.

Bijdrage ZBO's/RWT's - Overig

betreft overige werkzaamheden van GD. Dit werd tot 2024 verantwoord onder 'Subsidies - Overig', vanaf 2025 valt dit onder 'Bijdrage aan ZBO's/RWT's - Overig'. Ook stijgen de uitgaven van de GD.

De ontvangsten mutaties voor 2025 en verder hebben betrekking op:

Ontvangsten van LVVN

De verhoging van de ontvangsten van LVVN ad € 0,3 mln. betreft de dekking van de stijging van de uitgaven DGF.

Ontvangsten van de sector

De verhoging van de ontvangsten van de sector met € 19,7 mln. is gebaseerd op het heffingsbesluit 2024 dat in 2025 wordt opgelegd. In 2025 zijn de bestrijdingskosten voor de Pluimveesector, die in voorgaande jaren door LVVN zijn voorgefinancierd, meegenomen in het heffingsbesluit. DGF heeft in voorgaande jaren de bijdragen voor de Rundveesector voorgefinancierd; dit wordt in de periode 2025 tot en met 2027 ingelopen.

Ontvangsten van de EU

De ontvangsten van de EU voor 2025 zijn met € 0,8 mln. verhoogd, dit betreft de afrekening van het oude programma (2022-2024) en het voorschot voor het nieuwe programma (2025-2027). De voorschotten worden in een ander tempo dan verwacht uitgekeerd.

Bijdrage sector crisisreserve

De verhoging van de ontvangsten crisisreserve 2025 ad € 2,7 mln. betreft de toevoeging aan de crisisreserve door de Pluimveesector. De overige sectoren hebben de crisisreserve op het gewenste niveau.