Uitgaven

Meevaller RijkswaterstaatDe meevaller betreft het afgeroomde eigen vermogen van Rijkswaterstaat ten behoeve van de problematiek op de IenW-begroting.

Intensiveringen

Spoorknooppunt Meppel en OV-hub station Ede-Wageningen

Om invulling te geven aan de amendementen Grinwis voor het spoorknooppunt Meppel (40 miljoen euro) en de ov-hub bij station Ede-Wageningen (6,6 miljoen euro) is 46,6 miljoen euro beschikbaar gesteld in 2024 (Kamerstukken 36410 XII, nr. 26). De dekking van de amendementen betrof echter generale Corona-middelen en is daarmee ondeugdelijk volgens het kabinet. Daarom wordt nu alternatieve dekking gehaald uit de prijsindexatie voor de Lelylijn op de Aanvullende Post.

Investeren in Nederlandse halfgeleidersector (microchipsector)

Het kabinet heeft in het voorjaar middelen ter beschikking gesteld aan OCW, EZK, BZK, IenW en de regio Eindhoven om het vestigingsklimaat te verbeteren. Het kabinet heeft in navolging op de Ruimtelijke Schaalsprong van Brainport waartoe in 2022 eerste investeringsbeslissingen zijn genomen, een verdere intensivering met de regio afgesproken. Nieuw is de start van een brede MIRT-Verkenning naar de Randweg A2/N2, inclusief de tangent van de Brainportlijn (hoogwaardig ov) en het verbeteren van de noordwestelijke ontsluiting van de Brainportregio, waar onder andere de Brainport Industries Campus ligt. Ook wordt in de regio op korte termijn een gebiedsgericht pakket mobiliteitsmaatregelen uitgerold, met onder andere multimodale hubs en nieuwe fietsverbindingen. Voor de Multimodale Knoop en het Hoogwaardig ov van Eindhoven Centraal naar Veldhoven (HOV4), die reeds onderdeel waren van de afspraken uit 2022, is een intensivering afgesproken. Om dit alles te realiseren reserveert het Rijk aanvullend 718 miljoen euro en de regionale partijen aanvullend 340 miljoen euro.

Ombuigingen

Modaliteit specifieke budget spoor

Om invulling te geven aan motie Bikker om de prijsstijgingen bij de NS in 2024 tegen te gaan wordt incidenteel 15 miljoen euro uit het Mobiliteitsfonds ter beschikking gesteld. Het gaat om het modaliteit specifieke budget spoor dat wordt ingezet.

Onttrekkingen investeringsruimteOm invulling te geven aan motie Bikker om de prijsstijgingen bij de NS in 2024 tegen te gaan wordt incidenteel 60 miljoen euro uit het Mobiliteitsfonds ter beschikking gesteld. Het betreft vrijvallende middelen uit de risicoreservering Programma Hoogfrequent Spoor Alkmaar-Amsterdam (50 miljoen euro) en de resterende middelen uit de Transitievergoeding ov (10 miljoen euro).

Investeringen in Nederlandse halfgeleidersector (microchipsector)

Vanuit het Mobiliteitsfonds wordt 48 miljoen euro bijgedragen aan het ondernemingsklimaat microchipsector (23 miljoen euro tussen 2024 en 2029).

Kasschuiven investeringsplafond

Kasschuif Mobiliteitsfonds

Binnen het Mobiliteitsfonds wordt circa 819 miljoen euro uit 2024 en circa 770 miljoen euro uit 2024 weggeschoven naar latere jaren. De grootste verschuivingen naar achteren vinden plaats op de programmering van de ViA15 en op de middelen voor de ontsluiting van woningbouwprojecten. Door de uitspraak van de Raad van State is het niet mogelijk om in 2025 een DBFM-conversie door te voeren en worden de middelen naar 2026 verschoven. De reservering voor de ViA15 schuift daarmee door naar latere jaren. Voor de middelen voor de ontsluiting van woningbouwprojecten gaat het om een realistische raming op de projecten Ringen draaiende houden WoMo (woningbouwmiddelen) waardoor ruim 200 miljoen euro verschuift uit de jaren 2024-2027. Verder worden enkele reserveringen naar latere jaren geschoven. Daarnaast wordt de budgettaire reeks vanaf 2031 realistischer gemaakt. Ieder jaar heeft een even hoog kasbudget in de periode 2031 t/m 2037. Dit is gedaan zodat eventuele budgettaire veranderingen goed te volgen zijn voor de Kamer.

Overboekingen coalitieakkoord Rutte IV

Wind in de Zeilen

Structurele overboeking van Wind in de Zeilen middelen voor de intercityverbinding tussen Vlissingen en de Randstad.

KlimaatfondsHet gaat om Klimaatfondsmiddelen die worden overgeheveld voor opschaling duurzame infra-innovatie technieken (100 miljoen euro) en dieselspoorlijnen (98 miljoen euro).

Instandhouding ProRail

Een deel van de gereserveerde middelen op de Aanvullende Post voor de instandhouding van het netwerk van ProRail worden overgeheveld naar het Mobiliteitsfonds (ca. 1,7 miljard euro). Op de Aanvullende Post resteert nu nog een bedrag voor de instandhouding van het netwerk van ProRail van circa 0.6 miljard euro.

Rekening houdend met de uiteindelijke middelen op de Aanvullende Post resteert vanaf 2026 een budgettaire opgave waarvoor oplossingen in kaart worden gebracht binnen de budgettaire kaders van het Mobiliteitsfonds (zie ook Kamerbrief Basiskwaliteitsniveau Spoor van 22 maart 2024). Dit is mogelijk. Daarbij zijn keuzes als een schuif van aanleg naar instandhouding niet uit te sluiten. In de komende periode maakt IenW deze keuzes concreet. De staatssecretaris van IenW informeert de Kamer over de concrete invulling van de opgave voor de zomer van 2024. Als de opgave concreet is ingevuld zullen de resterende middelen op de Aanvullende Post worden overgeheveld. De budgettaire verwerking van de invulling van de opgave en de overheveling van de middelen op de Aanvullende Post volgt bij de Miljoenennota en Ontwerpbegroting 2025.

Overboekingen met andere begrotingen

Deze post bevat diverse overboekingen van en naar andere departementen in het kader van het Mobiliteitsfonds.

Plafondcorrecties

Loss and Damage Fund

Bij de COP28 is toegezegd om vanuit Nederland eenmalig 15 miljoen euro bij te dragen aan het Loss and Damage Fund. Dit is een fonds gericht op het aanpakken van schade en verlies als gevolg van klimaatverandering. De bijdrage wordt evenredig verdeeld onder de deelnemende ministeries EZK, BHOS en IenW, waarbij EZK zorg draagt voor de overheveling van de bijdrage. Middels deze mutatie ontvangt EZK 5 miljoen euro van IenW.

Overige plafondcorrecties

De overige plafondcorrecties betreffen overboekingen uit de middelen van het mobiliteitsfonds zoals bij het project vergroenen reisgedrag en de opdracht aan RIVM voor het onderdeel schone leefomgeving.

Eindejaarsmarge

Conform de begrotingsregels voor fondsen worden alle niet uitgegeven middelen van 2023 toegevoegd aan de begroting van 2024.

Desalderingen

Dit zijn veelal budgetten die verplaatst worden van het Mobiliteitsfonds naar de beleidsbegroting van IenW, bijvoorbeeld budgetten voor het beheer en onderhoud van het spoor (ProRail).

Technisch

Doorverdeling saldo 2023

Dit is een technische bijstelling zodat de ontvangsten- en de uitgaven van de eindejaarsmarge binnen het fonds op elkaar aansluiten.

Overig technisch

Dit betreft overige herschikkingen.

Niet-plafondrelevant

Omvorming ProRail

Dit betreft een technische verwerking van de eenmalige verrekening van belastingen die optreedt als de rechtsvorm van ProRail verandert. De middelen worden nu afgeboekt en zodra er meer duidelijkheid is over de omvorming, worden de middelen op basis van actuele standen opnieuw geraamd.

Ontvangsten

Desalderingen

Mutaties met Infrastructuur en Waterstaat

Deze mutaties zijn technisch nodig om het fonds in evenwicht te houden. De inhoudelijke mutaties zijn toegelicht bij de uitgaven.

Overige desalderingen

Deze mutaties zijn technisch nodig om het fonds in evenwicht te houden. De inhoudelijke mutaties zijn toegelicht bij de uitgaven.

Technisch

Doorverdeling saldo 2023

Dit is een technische bijstelling zodat de ontvangsten- en de uitgaven van de eindejaarsmarge binnen het fonds op elkaar aansluiten.

Overig technisch

Dit betreft overige herschikkingen.

Niet-plafondrelevant

Conform de begrotingsregels voor fondsen worden alle vertraagde ontvangsten van 2023 toegevoegd aan de begroting van 2024.