Instelling | ZBO | RWT | Begrotingsartikel | Financiering (bedragen x € 1.000) | Verwijzingen (website en toezichtvisie/-arrangement) | Het bestuur en/of accountant verklaart dat de rechtmatigheid op orde is | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Programma ZBO/RWT | Apparaat ZBO/RWT | Premies | Tarieven | ||||||
Waarderingskamer | X | X | Artikel 1 | 1.1801 | Ja | ||||
AFM | X | X | Artikel 2 | 278 | 83.646 | Ja | |||
DNB | X | X | Artikel 2 | 700 | 150.400 | Ja | |||
Stichting Waarborgfonds Motorverkeer | X | Artikel 2 | 0 | 62.876 | Ja | ||||
Nederlands Bureau der Motorrijtuigenverzekeraars (NBM) | X | Artikel 2 | 0 | 3.011 | Ja | ||||
Commissie Eindtermen Accountantsopleiding (CEA) | X | Artikel 2 | 0 | 688 | Ja | ||||
NLFI | X | X | Artikel 3 | 17.100** | Ja | ||||
Stichting Afwikkeling Marorgelden Overheid (SAMO) | X7 | Artikel 8 | 0 |
De toezichtarrangementen ingaande toezichthouders op de financiële markten is opgenomen in bovenstaande voetnoot.
De toezichtvisie is neergelegd in de daarop van toepassing zijnde wet- en regelgeving en/of in een afzonderlijke toezichtsvisie die beschikbaar is op het departement.
SAMO heeft geen taken meer. Na het verkrijgen van de noodzakelijke goedkeuringen zal de stichting worden ontbonden. Naar aanleiding van twijfels is er een verkennend onderzoek ingesteld door CJO (Centraal Joods Overleg) naar de geldstromen voortvloeiend uit de afhandeling van Marorgelden. De ontbinding van de stichting zou dit jaar plaats kunnen vinden, indien partijen daarmee instemmen na afronding van het verkennend onderzoek.
Functie: de belangrijkste wettelijk geregelde taken
Waarderingskamer: de Waarderingskamer heeft als belangrijkste taak het houden van toezicht op de waardering van onroerende zaken door de gemeenten in het kader van de Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ) en het houden van toezicht op de basisregistratie WOZ, waaronder het beheer van de Landelijk Voorziening WOZ (LV WOZ). De reguliere apparaatskosten worden door de Waarderingskamer in rekening gebracht bij het Rijk (25%), de gemeenten (50%) en de waterschappen (25%). De kosten voor het beheer van de landelijke voorziening WOZ worden eveneens in rekening gebracht bij de genoemde partijen. Voor deze kosten gelden de verdelingspercentages Rijk (40%), gemeenten (45%) en waterschappen (15%).
AFM: op grond van de Wft is de AFM belast met de uitoefening van het gedragstoezicht. Met ingang van 2015 is de overheidsbijdrage voor het financieel toezicht in Nederland afgeschaft. Voor wat betreft het nationaal toezicht wordt de AFM gefinancierd door de onder toezicht staande ondernemingen. De AFM ontvangt nog slechts een overheidsbijdrage voor het toezicht op de BES-eilanden.
DNB: op grond van de Wft oefent DNB het prudentieel toezicht op financiële ondernemingen uit. Met ingang van 2015 is de overheidsbijdrage voor het financieel toezicht in Nederland afgeschaft. Voor wat betreft het nationaal toezicht wordt DNB gefinancierd door de onder toezicht staande ondernemingen. DNB ontvangt nog slechts een overheidsbijdrage voor het toezicht op de BES-eilanden.
Stichting Waarborgfonds Motorverkeer: de stichting Waarborgfonds Motorverkeer vergoedt overeenkomstig de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen (Wam) schade aan benadeelden. Daarnaast is het Waarborgfonds Motorverkeer ingevolge de Wam aangewezen als schadevergoedingsorgaan.
NBM: het NBM is verantwoordelijk voor het regelen van schaden door buitenlandse motorrijtuigen in Nederland en staat garant voor betaling van schade als onverzekerde Nederlandse motorvoertuigen in andere bij het groenekaartsysteem aangesloten landen schade veroorzaken. Daarnaast is het NBM op grond van de Wam aangewezen als informatiecentrum waarbij personen die schade hebben geleden die is veroorzaakt door een motorrijtuig uit een EU-lidstaat, informatie kunnen verkrijgen die hen in staat kan stellen een vordering tot schadevergoeding in te dienen.
CEA: op grond van Wet op het accountantsberoep is de commissie belast met het vaststellen van de eindtermen, het aanwijzen van opleidingen die het theoretisch deel van de accountantsopleiding geheel of gedeeltelijk verzorgen, het toetsen van de praktijkstage en de afgifte van de verklaring van vakbekwaamheid.
NLFI: NLFI voert op grond van de Wet stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen het privaatrechtelijke beheer over de deelnemingen van de Staat der Nederlanden in de vennootschappen ABN AMRO Group N.V., ASR Nederland N.V., RFS Holding B.V., Propertize B.V., SNS Reaal N.V. en NLFI Financial Investment B.V. De Minister van Financiën brengt een groot deel van deze kosten in rekening bij de vennootschappen waarvan aandelen door de stichting worden beheerd.
DNB34
Toezichttaak
Het prudentieel toezicht van DNB is gericht op de soliditeit van financiële ondernemingen en het bijdragen aan de stabiliteit van de financiële sector.
Doelstellingen
Het toezicht van DNB is gericht op solide en integere financiële instellingen en een schokbestendig financieel systeem. DNB behartigt hiermee mede het belang van depositohouders, polishouders en pensioenfondsdeelnemers en draagt bij aan de financiële stabiliteit en duurzame welvaart binnen Nederland. DNB kijkt daarbij zowel naar het heden als ook naar de toekomst. Een gezonde financiële sector is in staat om schokken op te vangen en te anticiperen op veranderende omstandigheden.
Geleverde prestaties
DNB’s «Visie op Toezicht 2014–2018», verschenen in 2014, beschrijft de middellangetermijnstrategie van DNB om de gewenste effecten van het toezicht te realiseren. Daarbij heeft DNB doelstellingen voor de sector in 2018 geformuleerd. In de verantwoording over 2015 beschrijft DNB waar zij nu staat ten opzichte van haar visie voor de periode 2014–2018. Op alle terreinen is vooruitgang geboekt. Herstel van het maatschappelijk vertrouwen is een topprioriteit voor de Nederlandse financiële sector. In 2015 is nog te weinig vooruitgang geboekt met het herstel van het maatschappelijk vertrouwen. Na een lang traject is Solvency II, het nieuwe toezichtkader voor verzekeraars in de EU, per 1 januari 2016 in werking getreden. In het afgelopen jaar heeft DNB follow-up gegeven aan het onderzoek naar de toekomstbestendigheid van het bedrijfsmodel dat in 2014 is gestart. Zo monitorde DNB de voortgang van de strategische agenda’s van verzekeraars. Ook heeft DNB in 2015 een tweetal on-site-onderzoeken uitgevoerd naar de kosten van verzekeraars, nu en in de toekomst. DNB ziet erop toe dat verzekeraars helder en eenduidig rapporteren over hun kosten en de aannames daarbij.
Net als de wet- en regelgeving is ook het toezicht van DNB voortdurend in ontwikkeling. In 2014 heeft DNB met de «Visie op Toezicht 2014–2018» haar toezichtstrategie herijkt. Deze visie bouwt voort op de aanscherpingen in het toezicht van de afgelopen jaren. Op basis van recente ontwikkelingen en ervaringen zijn vier nieuwe ambities toegevoegd: i) DNB wordt een sterke speler binnen het SSM; ii) het toezicht is gebaseerd op scherpe analyse; iii) het toezicht legt meer nadruk op integriteit en iv) het toezicht is transparant waar mogelijk.
DNB heeft een monitoringsproces ontwikkeld op basis van zogenoemde prestatie-indicatoren om de effecten van het toezicht te kunnen meten. Deze effectmeting levert een bijdrage aan de voortdurende versterking van het toezicht. Deze indicatoren bieden een concreet beeld van beoogde resultaten.
Thema | Prestaties met belangrijkste effecten |
---|---|
Solide en integere financiële instellingen die hun verplichtingen zijn nagekomen | In 2015 hebben zich geen deconfitures voorgedaan. Alle Nederlandse banken in de EBA Transparency Exercise scoren gemiddeld tot goed op de geanalyseerde aspecten. Door een dalende premie-omzet en lage rente is er sprake van consolidatie in de levensverzekeringenmarkt. Verschillende verzekeraars zijn bezig met strategische heroriëntatie. Uit de EIOPA-stresstest blijkt dat de pensioensector kwetsbaar is voor schokken op de financiële markten. In 2015 is het aantal geregistreerde toezichtincidenten licht gestegen, mede door een betere registratie. In een aantal gevallen heeft DNB formele, handhavende maatregelen genomen. |
Een schokbestendig financieel systeem dat bijdraagt aan financiële stabiliteit en duurzame welvaart | Financiële stabiliteitsindicatoren laten een verbetering zien: de solvabiliteitspositie van banken neemt toe, het aandeel niet-presterende leningen neemt af en het rendement op activa en eigen vermogen neemt toe. Het financieel systeem blijft kwetsbaar voor volatiliteit op de financiële markten. In alle sectoren is sprake van een lichte afname van het vertrouwen onder de Nederlandse huishoudens. Het vertrouwen in de eigen bank, verzekeraar en pensioenfonds ligt over het algemeen iets hoger en is grotendeels gelijk gebleven. De aandacht bij financiële instellingen voor integere bedrijfsvoering en cultuur kan nog verder worden verbeterd. Toezichtincidenten hebben vaak betrekking op overtredingen van de Wwft. DNB heeft in 2015 de vooraf aangekondigde themaonderzoeken uitgevoerd en rapporteert in de Staat van het Toezicht over de uitkomsten. |
2014 | 2015 | |
---|---|---|
Som der lasten | € 136,41 miljoen | € 144,00 miljoen |
Aan onder toezichtgestelden toe te rekenen kosten | € 116,70 miljoen | € 150,40 miljoen |
Gemiddeld aantal fte’s | 803,9 | 804,1 |
AFM35
Toezichttaak
De AFM heeft tot taak het gedragstoezicht op financiële markten uit te oefenen en te beslissen omtrent de toelating van financiële ondernemingen tot die markten.
Doelstellingen
Het gedragstoezicht van de AFM is, mede in het belang van de stabiliteit van het financiële stelstel, gericht op ordelijke en transparante financiële marktprocessen, zuivere verhoudingen tussen marktpartijen en zorgvuldige behandeling van cliënten.
Het vorenstaande vertaalt zich in drie strategische doelstellingen:
-
1. De AFM bevordert eerlijke en zorgvuldige financiële dienstverlening: consumenten, particuliere beleggers en (semi-)professionele partijen moeten kunnen vertrouwen op eerlijke en zorgvuldige financiële dienstverlening. Zij zien toe op financiële instellingen op het gebied van sparen, lenen, beleggen en verzekeren. Het toezicht richt zich op financiële producten, financiële dienstverlening en integere bedrijfsvoering van financiële instellingen. De AFM draagt bij aan een omgeving waarin de consument, de particuliere belegger en de (semi-)professionele partij op basis van begrijpelijke informatie en passende dienstverlening weloverwogen keuzes kunnen maken over de eigen financiële situatie.
-
2. De AFM bevordert eerlijke en efficiënte werking van kapitaalmarkten: beleggers, en andere partijen die actief zijn op de kapitaalmarkten, moeten kunnen vertrouwen op eerlijk en efficiënt functionerende kapitaalmarkten. De AFM ziet er op toe dat ondernemingen actief op de kapitaalmarkten tijdige en betrouwbare informatie verstrekken. Zij stellen vast of de financiële verslaggeving een getrouw beeld geeft van de werkelijkheid, met correcte toepassing van relevante standaarden. De AFM draagt bij aan een omgeving waarin de belegger eerlijke en geïnformeerde keuzes kan maken. Het toezicht richt zich ook op de accountant die de betrouwbaarheid van de financiële verslaggeving moet beoordelen.
-
3. De AFM draagt bij aan de stabiliteit van het financiële stelsel: de AFM creëert samen met DNB randvoorwaarden voor een financieel stelsel met beheersbare en transparante risico’s. De AFM ziet toe op de ordelijke werking en stabiliteit van de financiële infrastructuur. Het toezicht richt zich op de gedragingen van marktpartijen die de financiële stabiliteit kunnen ondermijnen en op de transparantie van systeemrisico’s.
Geleverde prestaties
Van buiten naar binnen kijkend
Sinds de financiële crisis werkt de financiële sector aan de verandering naar een organisatiecultuur waarin het centraal stellen van het klantbelang duurzaam verankerd is. De afgelopen jaren is op onderdelen vooruitgang geboekt. De praktijk laat echter zien dat de duurzame verankering van deze veranderingen lastig is; het vraagt om doorzettingsvermogen, discipline en continue alertheid op mogelijke terugval. Zo ziet de AFM bij het toezicht op de grote banken en verzekeraars dat de dashboardscores voor de mate waarin de banken het klantbelang centraal stellen, in 2015 niet opwaarts gaan, maar dit jaar gestabiliseerd zijn. In het afgelopen jaar hebben de accountantsorganisaties stappen gezet die de basis vormen om de kwaliteit structureel te kunnen verbeteren: aanpassingen in de governance, structuur, processen, gedrag en cultuur van de organisaties zijn daar noodzakelijke randvoorwaarden voor. Ook op het gebied van het pensioen ziet de AFM diverse ontwikkelingen, zoals de inwerkingtreding van de Wet pensioencommunicatie die moet bijdragen aan een verbeterde informatievoorziening aan deelnemers.
Binnen de AFM
Ook de interne organisatie van de AFM is in verandering. In het afgelopen jaar heeft de AFM onder de vlag van een meerjarenagenda, een langetermijnvisie opgesteld die de AFM in staat stelt om het toezicht sterker en toekomstbestendig te maken. Dit heeft geleid tot een agenda voor de jaren 2016–2018, maar ook tot een nieuwe inrichting en het verder professionaliseren van de (toezichts)organisatie. In 2015 heeft de AFM de basis gelegd voor de verdere ontwikkeling. Om haar ambities te kunnen realiseren heeft zij het topmanagement versterkt met een nieuwe bestuurder en een (Chief Operations Officer) en is een bijna geheel nieuwe raad van toezicht aangetreden. Ook in het seniormanagement is door roulatie en het aantrekken van nieuwe hoofden gezorgd voor versterking en een frisse blik. Hoewel continu gericht op het verder professionaliseren van de organisatie en het ontwikkelen van het toezicht gaan er ook bij de AFM soms zaken niet goed, zoals bijvoorbeeld het rentederivatendossier.
Thema’s | Prestaties met belangrijkste effecten | |
---|---|---|
Klantbelang staat centraal | • | De AFM zet de grootste aanbieders per productgroep aan tot verbetering, door te meten in welke mate zij het klantbelang in beleid en praktijk hebben verankerd (klantbelang-dashboard) |
• | De AFM heeft in 2015 bereikt dat de productaanbieders hun zelfkritische vermogen tijdens de ontwikkeling, goedkeuring en review van producten hebben aangescherpt. Als gevolg daarvan hebben zij hun processen aangepast en producten verbeterd in het belang van de klant. | |
Kwaliteit van de financiële dienstverlening | • | Het afgelopen jaar heeft de AFM de markt ondersteund bij het voldoen aan de nieuwe vakbekwaamheidseisen, via nieuwsbrieven en een vernieuwde website. Tevens is met een representatieve steekproef gecontroleerd of de diplomaplicht wordt nageleefd. De AFM zal hierover in het eerste kwartaal van 2016 extern communiceren. |
• | De AFM heeft door kwalitatief onderzoek onder consumenten inzicht gekregen in: de bedieningsbehoefte van consumenten bij het afsluiten van een hypotheek; het beslisproces van de consument voor een bedieningsconcept; het huidige marktaanbod van bedieningsconcepten en de mate waarin dit aansluit bij de behoeften. | |
Kwaliteit van de vermogensopbouw | • | Onderzoek van de AFM uit 2014 toonde aan dat de kwaliteit van de beleggingsdienstverlening nog niet altijd op orde was. Op grond hiervan is een traject gestart om de belangrijkste punten voor kwaliteitsverbetering onder de aandacht te brengen. In 2015 is opnieuw onderzoek gedaan onder banken en zelfstandig vermogensbeheerders. De conclusie is dat marktpartijen de kwaliteit van hun dienstverlening gemiddeld genomen hebben verbeterd. |
Passende dienstverlening aan zakelijke partijen | • | De AFM pakt mogelijke misstanden die plaatsvinden bij kwetsbare zakelijke klanten adequaat aan, bijvoorbeeld door het uitoefenen van toezicht op herbeoordelingen van rentederivaten door banken bij het niet-professionele MKB. Hierbij heeft ze in één geval ook een bestuurlijke boete opgelegd. |
Pensioenuitvoerders geven overzicht en inzicht in de hoogte en risico’s van pensioen | • | Op 1 juli 2015 is de Wet pensioencommunicatie in werking getreden. Sinds deze datum moet alle informatie van de pensioenuitvoerder aan de deelnemer evenwichtig, duidelijk en juist zijn en zijn afgestemd op de behoeften en wensen van de deelnemer. |
• | De AFM heeft in 2015 een pilotonderzoek gedaan onder vijf bedrijfstakpensioenfondsen naar de mate waarin zij hun (indexatie)ambitie nu en op termijn kunnen realiseren en in hoeverre zij hun deelnemers hierover evenwichtig informeren. De AFM constateert dat alle onderzochte pensioenfondsen hun deelnemers slechts in beperkte mate voorlichten over de verwachte indexatie voor de komende jaren. | |
Kwaliteit van governance, verslaggeving en accountantscontrole | • | De AFM heeft in 2015 in een quick scan aandacht besteed aan de mate waarin de Big 4-kantoren in hun bedrijfsvoering waarborgen tegen betrokkenheid bij corruptie hebben getroffen. De AFM kreeg met dit onderzoek meer inzicht in de aard en omvang van beheersing van het risico van betrokkenheid bij (buitenlandse) corruptie bij of door (controle) cliënten. |
• | In 2015 werkten DNB en de AFM samen met de vastgoedsector, financiers, beleggers en accountants aan het verder professionaliseren van het vak van vastgoedtaxateurs. Het resultaat is een zelfreguleringshuis voor en door taxateurs. In 2015 is ook een gedegen set van beroeps- en gedragsregels ontwikkeld. | |
Eerlijke en efficiënte effectenmarkten,en een bestendige infrastructuur | • | De AFM heeft zich in 2015 opnieuw ingespannen om ervoor te zorgen dat banken en beleggingsinstellingen transacties melden die duiden op handel met voorwetenschap of marktmanipulatie. Het aantal meldingen in 2015 is met 20% gestegen. |
• | De AFM houdt sinds 1 januari 2015 toezicht op het verbod op manipulatie van benchmarks. DNB en de AFM concluderen dat de sector haar bedrijfsvoering rondom financiële benchmarks zichtbaar heeft verbeterd. | |
Gedragstoezicht draagt bij aan de stabiliteit van financiële markten | • | De AFM heeft in 2015 de gevolgen van de lage rentestand voor de financiële markten onderzocht. Door de lage renten is het voor fondsmanagers lastiger de verwachte rendementen van hun beleggingsfondsen waar te maken. Beleggers moeten meer risico gaan nemen om een hoger absoluut rendement te behalen. |
• | De AFM heeft de samenwerking op het gebied van financiële stabiliteit met DNB en het Ministerie van Financiën versterkt door onder andere deelname aan het FSC. | |
Afname van schadelijk gedrag en financiële criminaliteit | • | Het aantal malafide geldaantrekkers is in 2015 verdubbeld ten opzichte van 2014. In april 2015 heeft de AFM consumenten gewaarschuwd voor de risico’s van (duurzame en maatschappelijk verantwoorde) investeringen met belastingvoordelen. |
• | De AFM heeft 8 formele maatregelen opgelegd, waaronder één openbare waarschuwing. Verder heeft de AFM in de periode 2014 tot halverwege 2015 53 waarschuwingen en normoverdragende brieven gestuurd naar marktpartijen. De effecten hiervan zijn onderzocht: 60% van de betrokken partijen heeft de werkwijze in overeenstemming gebracht met de regelgeving. |
2014 | 2015 | |
---|---|---|
Som der lasten | € 80,9 miljoen | € 86,6 miljoen |
Aan onder toezichtgestelden toe te rekenen kosten | € 60,4 miljoen | € 86,3 miljoen |
Gemiddeld aantal fte’s | 560 | 584 |