Uitgaven

Mee- en tegenvallers

Sociale zekerheid

Algemene Ouderdomswet (Aow)

De uitgaven aan de AOW zijn in 2021 lager uitgekomen dan verwacht. Dit wordt voornamelijk verklaard doordat het aantal AOW-gerechtigden minder sterk is gestegen dan verwacht door de hogere sterfte vanwege de coronapandemie. Hiernaast viel de gemiddelde AOW-uitkering lager uit dan verwacht doordat het percentage alleenstaanden (die recht hebben op een hogere AOW-uitkering dan gehuwden) lager uit is gekomen.

Compensatie transitievergoeding bij langdurige arbeidsongeschiktheid (Ctvlao)

De regeling compensatie transitievergoeding bij ontslag vanwege langdurige arbeidsongeschiktheid is per april 2020 in werking getreden. De raming is op basis van realisaties bijgesteld. De uitgaven komen hoger uit dan ten tijde van het opstellen van de begroting verwacht. Zowel het volume als de gemiddelde compensatie zijn hoger uitgekomen. Het volume komt deels hoger uit door het doorschuiven van uitbetalingen van 2020 naar 2021. Ook komt het aantal aanvragen hoger uit. De gemiddelde hoogte van de compensatie komt met name hoger uit door langere dienstverbanden dan eerder geraamd.

Inkomensvoorziening Volledig duurzaam Arbeidsongeschikten (Iva)

Er was in 2021 een meevaller op de IVA die voornamelijk werd veroorzaakt doordat het aantal IVA-uitkeringen lager was dan eerder verwacht.

Jaarrekening svb; premiedeel

Het SVB exploitatiesaldo (uitvoeringskosten) bedroeg in 2021 ca. € 5,5 mln. Dit saldo is toegevoegd aan de egalisatiereserve en het bestemmingsfonds IT. De premiegefinancierde uitvoeringskosten zijn in 2021 hoger uitgevallen dan eerder voorzien en de begrotingsgefinancierde lager. Deze boeking betreft de hogere realisatie van de premiegefinancierde uitvoeringskosten. Met de afrekening van de begrotingsgefinancierde uitvoeringskosten in 2022 zal SZW het overschot op dat deel terugontvangen.

Uitvoeringskosten UWV

Op basis van de jaarrekening UWV 2021 vindt er een afrekening plaats van €96 miljoen op de premiegefinancierde uitvoeringskosten 2021. Het verschil is grotendeels te verklaren doordat de uitvoeringskosten in 2021 lager zijn uitgevallen dan eerder voorzien, door de lager gerealiseerde volumes (vooral bij de WW) en daarmee de uitvoeringskosten.

Verlofregelingen

De uitgaven aan de verlofregelingen zijn hoger uitgekomen dan verwacht. Dit heeft vooral te maken met een hoger aantal geboortes dan waar eerder vanuit werd gegaan en een hogere gemiddelde uitkering. De verlofregelingen bestaan in 2021 uit de WAZO werknemers (zwangerschaps- en bevallingsverlof, adoptieverlof en pleegzorgverlof), de ZEZ (zwangerschaps- en bevallingsverlof zelfstandigen) en aanvullend geboorteverlof (WIEG).

Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (Wga)

Het aantal uitkeringen in de WGA ligt hoger dan eerder verwacht. Dit komt door conjuncturele effecten op de instroom. In een aantrekkende conjunctuur is er minder instroom van zieke werklozen en meer instroom van zieke werknemers (want er werken meer mensen). Dit laatste effect blijkt sterker dan tot nu toe verwacht werd. Daarom is de instroom opwaarts bijgesteld, wat leidt tot een tegenvaller.

Ziektewet (Zw)

Het beroep op de Zw is hoger uitgevallen dan eerder werd verwacht. Dit komt met name door een groter beroep van vrouwen op een Zw-uitkering voor ziekte bij zwangerschap in verband met een hoger aantal geboortes, en een hoger aantal ziektemeldingen door het coronavirus.

Diversen

Dit betreft onder andere meerdere kleine mee- en tegenvallers onder het plafond Sociale Zekerheid op het gebied van de IOAOW.

Beleidsmatige mutaties

Sociale zekerheid

Diversen

Dit betreft diverse beleidsmatige mutaties onder uitgavenplafond Sociale Zekerheid. Hieronder vallen onder andere mutaties op het gebied van crisisdienstverlening, de arbeidsongeschiktheidsregelingen, het re-integratiebudget en de compensatie bedrijfsbeëindiging wegens ziekte werkgever. Verder vallen onder deze post meerdere schuiven tussen premie- en begrotingsgefinancierde budgetten.

Technische mutaties

Sociale zekerheid

Nominale ontwikkeling

Deze mutatie betreft een aanpassing in de geraamde nominale ontwikkeling (de geraamde aanpassing toekomstige uitkeringshoogten aan verwachte loon- en prijsontwikkeling) onder het uitgavenplafond Sociale Zekerheid als gevolg van de ramingen van het CPB van loon- en prijsontwikkeling en als gevolg van mutaties in uitgavenramingen binnen de Sociale Zekerheid.

Werkeloosheidswet (Ww)

Aan het begin van de coronacrisis is de meerjarige raming van de WW flink omhoog bijgesteld. Onder andere door de steunpakketten is de werkloosheid uiteindelijk beperkt gestegen en daarna snel gedaald. De uitgaven aan de WW zijn verschillende keren gedurende het jaar 2021 naar beneden bijgesteld, wat in totaal tot een neerwaartse bijstelling van ca. 2,8 miljard euro heeft geleid. Dit is gebeurd op basis van de verschillende CPB-ramingen van de werkloze beroepsbevolking die meevielen en op basis van de realisatiecijfers gedurende het jaar. De instroom was lager dan verwacht en de uitstroom hoger.

Diversen

Deze post omvat meerdere kleine technische mutaties onder het plafond Sociale Zekerheid. Hieronder vallen bijvoorbeeld een bijstelling van het financieel kader van het UWV en een kasschuif bij de crisisdienstverlening.

Niet-belastingontvangsten

Technische mutaties

Sociale zekerheid

Ww

De ontvangsten WW hebben betrekking op het verhaal van WW-lasten bij overheidswerkgevers die eigenrisicodrager zijn. Deze raming is, net zoals de geraamde uitgaven aan de WW, verscheidene malen gedurende 2021 naar beneden bijgesteld. Er was minder verhaal op overheidswerkgevers dan eerder verwacht. Door de coronacrisis werd er verwacht dat er meer ontslagen zouden zijn bij overheidsinstanties. Dit is niet uitgekomen. In 2021 zijn daarom de ontvangsten WW met ca. 120 miljoen euro naar beneden bijgesteld.

Diversen

Dit is een kleine naar beneden gestelde mutatie op de geraamde nominale ontwikkeling bij de ontvangsten, onder het plafond Sociale Zekerheid.