A Algemene doelstelling
Het ondersteunen van Aruba, Curaçao en Sint Maarten bij het verbeteren van het bestuur, de rechtszekerheid, de economische ontwikkeling, het onderwijs en de overheidsfinanciën. Het versterken van de bestuurlijke samenhang en centrale coördinatie in Den Haag voor Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius en Saba).
B Rol en verantwoordelijkheid
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor het stellen van randvoorwaarden die de rechtmatigheid en doelmatigheid van de inzet van middelen van de rijksbegroting garanderen. Aruba, Curaçao en Sint Maarten blijven volledig verantwoordelijk voor het beleid op de terreinen waarop de samenwerkingsprogramma’s met Nederland van toepassing zijn. Voor de rijkscoördinatie van beleid met betrekking tot Caribisch Nederland is de Minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties verantwoordelijk. Dit krijgt vorm door het opstellen en monitoren van het meerjarenprogramma, het beheer van het BES-fonds, afstemming van rijksbeleid door middel van de zogenoemde Caribisch Nederland tafel, het beheer van de Rijksdienst Caribisch Nederland en het inzetten van de Rijksvertegenwoordiger in de nieuwe rol.
C Beleidsconclusies
Het op dit artikel uitgevoerde beleid en de bijbehorende resultaten waren het afgelopen jaar conform de verwachtingen, zoals vermeld in de begroting. Er zijn geen grote afwijkingen of noodzaak tot bijstelling aan het licht gekomen.
In 2015 zijn met Bonaire en Saba meerjarenprogramma`s opgesteld waarin plannen en prioriteiten op het terrein van economische ontwikkeling, armoedebestrijding en kinderrechten voor de komende periode zijn opgenomen. De aanpak van de verbetering van de kinderrechten is gestart.
De afronding van de samenwerkingsprogramma`s met de landen verloopt volgens plan.
Op het gebied van economische samenwerking zijn op basis van extern onderzoek aanbevelingen gedaan die deels zijn geëffectueerd. Voor Sint Eustatius is dit meerjarenplan ondertekend op 1 februari 2016.
D Tabel budgettaire gevolgen van beleid
Beleidsartikel 2 Bevorderen autonomie Koninkrijkspartners
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | Realisatie 2015 | Oorspronkelijk vastgestelde begroting 2015 | Verschil 2015 | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen: | 151.728 | 64.066 | 39.846 | 200.167 | 179.435 | 30.435 | 149.000 | |
Uitgaven: | 378.666 | 373.839 | 247.217 | 373.090 | 344.415 | 199.552 | 144.863 | |
2.1 | Apparaat | 11.674 | 9.869 | 9.077 | 9.623 | 12.879 | 9.797 | 3.082 |
Personele uitgaven | 6.928 | 7.230 | 7.652 | 9.914 | 6.432 | 3.482 | ||
Eigen personeel | 3.661 | 6.887 | 7.291 | 9.422 | 6.147 | 3.275 | ||
Externe inhuur | 814 | 49 | 61 | 129 | 35 | 94 | ||
Overig personeel | 2.452 | 294 | 300 | 363 | 250 | 113 | ||
Materiële uitgaven | 2.941 | 1.847 | 1.971 | 2.965 | 3.365 | – 400 | ||
Overig materieel | 2.941 | 1.847 | 1.971 | 2.965 | 3.365 | – 400 | ||
2.2 | Duurzame economische ontwikkeling | 90.816 | 65.775 | 19.932 | 14.902 | 14.841 | 19.293 | – 4.452 |
Subsidies | 0 | 979 | 979 | 986 | 938 | 48 | ||
IUCN | 0 | 979 | 963 | 938 | 938 | 0 | ||
Subsidies Caribisch Nederland | 0 | 0 | 16 | 48 | 0 | 48 | ||
Opdrachten | 3.239 | 96 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Overig | 3.239 | 96 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Inkomensoverdracht | 4.240 | 4.244 | 4.205 | 3.123 | 5.009 | – 1.886 | ||
Pensioenen | 4.240 | 4.244 | 4.205 | 3.123 | 5.009 | – 1.886 | ||
Bijdragen aan medeoverheden | 0 | 0 | 1.831 | 2.850 | 6.148 | – 3.298 | ||
Sociaal-economische initiatieven BES | 0 | 0 | 1.831 | 2.850 | 6.148 | – 3.298 | ||
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties | 58.296 | 14.613 | 7.887 | 7.882 | 7.198 | 684 | ||
Samenwerkingsprogramma`s | 58.296 | 14.613 | 7.887 | 7.882 | 7.198 | 684 | ||
waarvan: Caribisch Nederland | 4.008 | |||||||
2.3 | Raden en commissies | 294 | 183 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Opdrachten | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Overig | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Personeel | 179 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Eigen personeel | 179 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
2.4 | Schuldsanering | 275.882 | 298.011 | 218.208 | 348.565 | 316.695 | 170.462 | 146.233 |
Leningen | 294.461 | 218.208 | 348.565 | 316.695 | 170.462 | 146.233 | ||
Lopende inschrijving | 294.427 | 218.208 | 348.565 | 316.695 | 170.117 | 146.578 | ||
Tijdelijke leenfaciliteit | 34 | 0 | 0 | 0 | 345 | – 345 | ||
Bijdragen aan medeoverheden | 3.550 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Schuldsanering | 3.550 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Ontvangsten: | 45.794 | 105.805 | 34.705 | 39.304 | 50.589 | 34.618 | 15.971 |
E Toelichting op de financiële instrumenten
2.1 Apparaat
Personeel
Eigen personeel
De formatie van directie Koninkrijksrelaties is in 2015 tijdelijk versterkt ten behoeve van onder andere de staatkundige evaluatie van Caribisch Nederland, de afwikkeling van de samenwerkingsmiddelen en de versterking van het financieel beheer.
Materiële uitgaven
Overig materieel
Er hebben zich geen bijzondere ontwikkelingen voorgedaan.
2.2 Duurzame economische ontwikkeling
Subsidies
IUCN
In 2006 is door de toenmalige Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een subsidie toegezegd voor de duur van tien jaar aan de Stichting International Union for the Conservation of Nature Nederlands Comité (IUCN NL). De subsidieverlening is bedoeld voor het veiligstellen van het natuurbeheer op de eilandgebieden van het Caribisch deel van het Koninkrijk. IUCN stelt de subsidie ter beschikking aan de Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA). Deze overkoepelende organisatie van de natuurparken in het Caribisch deel van het Koninkrijk heeft als doel een lange termijn borging van financiering van natuurbeheer en promotie van de natuurbescherming in het Caribisch deel van het Koninkrijk. De subsidie is in de afgelopen jaren besteed aan de ontwikkeling en uitvoering van het «Natuurbeleidsplan Caribisch Nederland» en een bijdrage aan een studie naar de verbetering van de financiële duurzaamheid van de natuurparken. In 2015 is de laatste subsidiebijdrage verstrekt.
Inkomensoverdracht
Pensioenen
Conform de vaste verrekenkoersregeling Antilliaanse en Arubaanse pensioenen zijn de voor pensioengerechtigden nadelige koersverschillen als gevolg van wisselkoersfluctuatie tussen de Antilliaanse gulden (NAF) en de euro, gecompenseerd.
Bijdragen aan medeoverheden
Op 11 juni 2015 hebben Rijk en de bestuurscolleges van Bonaire en Saba een meerjarenprogramma ondertekend. Met dit document komen Rijk en eilandelijke overheid gezamenlijk tot de plannen en prioriteiten voor de komende jaren. Voor Sint Eustatius is dit meerjarenplan ondertekend op 1 februari 2016.
Onderzoek van SEO Economisch Onderzoek (Onderzoek handelsbevordering Koninkrijk, mei 2015) heeft geleid tot aanbevelingen ten aanzien van de handelsbevordering binnen het Koninkrijk, zoals het inrichten van een koninkrijksbreed organisatie/informatiepunt (geresulteerd in de website www.investdutchkingdom.com), het optimaliseren van verbindingen tussen de eilanden (onderzoek naar snelle ferryverbinding voor benedenwindse eilanden is gestart in 2015) en het verbeteren van het investeringsklimaat (onder andere inzicht in de costs of doing business).
Met het beschikbaar stellen van de middelen aan de (ei)landen wordt uitvoering gegeven aan de actieplannen en wordt ingezet op versterking van de kinderrechten. Ook heeft op 2 en 3 december 2015 de Safety net conferentie plaatsgevonden aan de Universiteit van Aruba waarin gesproken is over zes thema’s: ouderbetrokkenheid, doorgaande lijn, ondersteuningsstructuur, samenwerking in de wijk, naschoolse activiteiten van 4–18 jaar en het jonge kind van 0–6 jaar. Alle (ei)landen hebben actieplannen ontwikkeld voor de vervolgaanpak.
Sociaal-economische initiatieven Bonaire, St. Eustatius, Saba (BES)
Om de sociaal-economische ontwikkeling te bevorderen worden middelen voor Caribisch Nederland beschikbaar gesteld via een bijzondere uitkering. Dit betreft een financiële samenwerking tussen de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Het betreft uitkeringen conform artikel 88 lid 8, van de Wet financiën BES. Het budget is bij 1e en 2e suppletoire begroting gedeeltelijk herbestemd voor respectievelijk Kinderrechten en wisselkoersproblematiek. Het resterende budget is volledig uitgeput.
Kinderrechten
In de Caribische Nederland (CN)-week van 2015 zijn de actieplannen besproken van Bonaire, Saba en Sint Eustatius.
Aan Bonaire is een bedrag ter beschikking gesteld voor het – in afstemming met Unicef en de Ministeries van VWS en BZK – starten met de uitvoering van diverse activiteiten, zoals het instellen van een centraal dataregistratiesysteem, het instellen van een afdeling algemeen maatschappelijk werk, het ontwikkelen van een pedagogische visie en bijbehorend opleidingsprogramma, (verdere) invoering van het brede school concept met de nadruk op naschoolse activiteiten op school en het versterken van de kinderopvang.
Aan Saba zijn (door de Ministeries van BZK en VWS) voor drie jaar middelen ter beschikking gesteld voor de aanstelling van een beleidscoördinator kinderrechten en huiselijk geweld, die met inachtneming van de aanbevelingen van Unicef en Regioplan belast is met de uitvoering van het actieplan kinderrechten van Saba. Op 1 februari 2016 is deze beleidscoördinator bij het Openbaar Lichaam Saba gestart. In het actieplan van Saba zijn onder andere de volgende activiteiten opgenomen: betere afstemming tussen ketenpartners, in kaart brengen van de knelpunten in de jeugdketen, inzet van voorlichtingscampagnes en het opzetten van een opleidings/trainingsprogramma voor jeugdwerkers.
Ook op Sint Eustatius zijn middelen gereserveerd voor het actieplan kinderrechten, de uitvoering zal in 2016 aanvangen.
Goed bestuur
In augustus 2015 is een Memorandum of Understanding («Divi-akkoord») ondertekend tussen de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het openbaar lichaam Bonaire. Dit akkoord omvat ondermeer het uitvoeren van een belevingsonderzoek in de ambtelijke organisatie, het aanstellen van een adviseur voor de gezaghebber en het opzetten van een opleiding- en ontwikkeltraject. Saba heeft een ontwikkelplan voor de hele organisatie opgesteld (onder andere de invoering van het sectorenmodel en P-cyclus). De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties draagt hieraan financieel bij. Verder wordt in samenwerking met het Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector (BIOS) een integriteitsleergang voor overheidsbedrijven op Bonaire opgezet. Deze kan desgewenst worden uitgebreid naar Saba en Sint Eustatius.
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties
Samenwerkingsprogramma’s
De kosten voor de grote evaluaties (staatkundige positie van de openbare lichamen en de rijkswetten financieel toezicht en op het terrein van veiligheid en justitie) worden op dit instrument verantwoord.
Het beschikbare budget is ook ingezet voor kosten die rijksbrede coördinatie ten aanzien van Caribisch Nederland met zich mee brengt (onder andere de CN-week) en voor opdrachtverlening aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook de inzet van de Nationale Ombudsman ten behoeve van Caribisch Nederland wordt uit dit budget bekostigd.
In het kader van de afronding van de samenwerkingsprogramma’s Stichting Ontwikkeling Nederlandse Antillen (SONA) is ultimo 2015 nog een beperkt bedrag aan Reda Sosial in Curaçao ter beschikking gesteld waarmee de duurzaamheid van een aantal projecten van non-gouvernementele organisaties op het gebied armoedebestrijding, wijkaanpak, ouderen en jeugd ondersteund zijn. Voor het Fondo Desaroyo Aruba (FDA) zijn bestuurlijke afspraken gemaakt over ondermeer de eindevaluatie en de eindafrekening die in 2016 en 2017 opgeleverd moeten worden.
Voorts zijn er incidentele uitgaven gedaan ten behoeve van de economische samenwerking, evaluatie SONA (Kamerstuk II, 2015–2016, 24 587, nr. 630) en de afronding van een omvangrijk rioleringsproject op Bonaire.
2.4 Schuldsanering
Leningen
Lopende inschrijving
Op grond van art. 16 van de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten heeft Nederland onder nauwkeurig in de Rijkswet omschreven voorwaarden een lopende inschrijving op alle openbare en onderhandse geldleningen van de landen Curaçao en Sint Maarten. De geldleningen waarop wordt ingeschreven moeten passen binnen de normen en criteria uit de rijkswet. Het College financieel toezicht ziet hierop toe. Het totaalbeeld van de verstrekte leningen aan Curaçao en Sint Maarten ziet er als volgt uit:
Curaçao | Sint Maarten | |
---|---|---|
Geldleningen per 10-10-2010 | 658 | 132 |
Lopende inschrijving tot en met 2014 | 128 | 74 |
Lopende inschrijving in 2015 | 147 | 0 |
Totaal uitstaande leningen | 933 | 206 |
De lopende inschrijving in 2015 is bestemd voor de bouw van het ziekenhuis en overige investeringen Curaçao. Voor rente en aflossing in het kader van de schuldsanering is € 1.937 mln. aan de landen verstrekt in de vorm van een lening.
Ontvangsten
De reguliere rente en aflossingen op leningen aan Aruba, Curaçao en Sint Maarten worden hier verantwoord. De hogere ontvangsten worden verklaard door meerontvangsten aan rente op de lopende inschrijving en rente en aflossingen leningen Aruba als gevolg van de lagere koers van de Euro ten opzichte van de dollar.