In deze bijlage worden de evaluatie- en overige onderzoeken zoals gepresenteerd in de Begroting 2023 verantwoord. De tabel weergeeft de evaluaties van de afgelopen drie jaar (2023, 2022 en 2021).
Bij elke afgeronde evaluatie is er een verwijzing opgenomen naar de eindrapportage/Kamerbrief. Aanvullend zijn onder de tabel de afgeronde periodieke rapportages/beleidsdoorlichtingen (dikgedrukt) en overige grote (relevante) onderzoeken van 2023 kort worden toegelicht.
De inzichtbehoefte verschilt per thema en onderwerp. Het vervullen van de inzichtbehoefte kan zowel doormiddel van ex-ante, ex-durante (of monitoring) als ex-post evaluaties of onderzoeken. De verschillende typen evaluaties zijn er op gericht om het inzicht te vergroten in de doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid en leveren zo input voor het verbeteren van beleid.
Beleidsthema 1: Gezonde overheidsfinanciën en verantwoord begrotingsbeleid
Titel Onderzoek | Type onderzoek | Afronding | Status | Art. | Conclusie/aanbevelingen |
|---|---|---|---|---|---|
Effectief en efficiënt begrotingsbeleid en begrotingsbeheer | |||||
Evaluatie regeling auditcommissies | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld1 | n.v.t. | n.v.t. |
Evaluatie regeling vaststelling aanwijzingen voor subsidieverstrekking (uniform subsidie kader) | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld2 | n.v.t. | n.v.t. |
Beleidsdoorlichting Begrotingsbeleid | Beleidsdoorlichting | 2023 | Afgerond | n.v.t. | |
Evaluatie Comptabiliteitswet 2016 | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | n.v.t. | |
Evaluatie beleidskeuzes uitgelegd (nieuwe werkwijze CW 3.1) | Ex-durante evaluatie | 2023 | Afgerond | n.v.t. | |
Studiegroep Begrotingsruimte (inclusief doorlichting begrotingsbeleid en evaluatie Wet Houdbare Overheidsfinanciën) | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | n.v.t. | |
Project-evaluatie Verslaggevingsstelsel (AVRo) | Ex-durante evaluatie | 2022 | Afgerond | n.v.t. | |
Evaluatie eerste ervaringen SEA | Ex-durante evaluatie | 2022 | Afgerond | n.v.t. | |
Werkwijze CW3.1 kader | Ex-post evaluatie | 2021 | Afgerond | n.v.t. | |
Kabinetsreactie IBO Agentschappen | Interdepartementaal Beleidsonderzoek | 2021 | Afgerond | n.v.t. | |
Kabinetsreactie Brede evaluatie (o.a. Stichtingenkader) | Ex-post evaluatie | 2021 | Afgerond | n.v.t. | |
Beleidsdoorlichting BTW-compensatiefonds | Beleidsdoorlichting | 2021 | Afgerond | 6 | |
Beleidsdoorlichting Begrotingsbeleid
In 2023 heeft de Studiegroep Begrotingsruimte het begrotingsbeleid van de afgelopen kabinetsperiode van Rutte IV geëvalueerd aan de hand van de drie gestelde doelen van het begrotingsbeleid: het bevorderen van efficiënte allocatie, de beheersing van de overheidsfinanciën en de macro-economische stabilisatie. Uit de doorlichting blijkt dat het besluitvormingsproces in den brede de afgelopen jaren onder druk stond, met negatieve gevolgen voor de doelstelling van efficiënte allocatie van middelen. Met betrekking tot de overheidsfinanciën kan geconcludeerd worden dat de beheersing op de korte termijn goed is, maar dat onderliggende zorgen op de (middel)lange termijn juist zijn toegenomen. Als het gaat om macro-economische stabilisatie is de observatie dat er de afgelopen kabinetsperiode ex-ante procyclisch beleid is gevoerd, maar dat onder andere de onderuitputting op de begrotingen er voor heeft gezorgd dat ex-post de procycliciteit gedempt werd.
Studiegroep Begrotingsruimte
De Studiegroep Begrotingsruimte (SBR) is een ambtelijke adviescommissie die voorafgaand aan iedere kabinetsperiode het volgende kabinet adviseert over zowel de begrotingsdoelstelling als de begrotingssystematiek. De voorzitter is de SG van Financiën. Daarnaast bestaat het uit SGs en directeuren van AZ, BZK, EZK, FIN, SZW, VWS, CPB en DNB. PBL en SCP hebben een adviserende rol. Het eindrapport van de 17e SBR is gepubliceerd op 11 december 2023. De 17e SBR adviseert een begrotingsopgave van 17 miljard euro structureel vanaf 2028. Voorts adviseert de SBR om trendmatig begrotingsbeleid te blijven voeren, waarbij een voorspelbaar en stabiel besluitvormingsproces van belang is. Tot slot stelt de SBR een aantal vereenvoudigingen voor in de begrotingsregels en -systematiek.
Beleidsthema 2: Een integere en stabiele economie
Titel Onderzoek | Type onderzoek | Afronding | Status | Art. | Conclusie/aanbevelingen |
|---|---|---|---|---|---|
Ondernemen en tegengaan belastingontwijking | |||||
Monitoring royalty, dividend en rentestromen FDI | Monitoring | Jaarlijks | Lopend | 1 | |
Monitoring van het overtredersbegrip (art. 67 AWR) | Monitoring | 2027 | Uitgesteld1 | 1 | n.v.t. |
Evaluatie fiscale regelingen ondernemerschap | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld2 | 1 | n.v.t. |
Evaluatie vrijstelling vergoeding extraterritoriale kosten | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld3 | 1 | n.v.t. |
Nader onderzoek belastingdruk multinationals: verschillen tussen fiscale en commerciële winstbepaling | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld4 | 1 | n.v.t. |
Nader onderzoek belastingdruk multinationals: structureel verlieslatende bedrijven en betaalde belasting | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie innovatiebox | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Effectmeting bronbelasting | Monitoring | 2023 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie fiscale regelingen bedrijfsopvolging | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Nader onderzoek belastingdruk multinationals: het beperken van de aftrekbaarheid van aandeelhouders/-hoofdkantoorkosten en/of royalty's | Ex-durante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie verlaagd gebruikelijk loon dga’s startups | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek fragmentatie Vpb door verlaagde tarief | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie fiscale regelingen zeeschepen | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Analyse Country-by-country reporting NL (CbCR) | Ex-durante evaluatie | 2021 | Afgerond | 1 | |
Nader onderzoek effecten (OESO-) voorstellen belasten digitale onderdelen economie | Ex-ante evaluatie | 2021 | Afgerond | 1 | |
Adviescommissie doorstroomvennootschappen (Ter Haar 2) | Ex-durante evaluatie | 2021 | Afgerond | 1 | |
Vervolgonderzoek structureel verliesgevende bedrijven | Ex-durante evaluatie | ‒ | Vervallen5 | 1 | n.v.t. |
Stabiele, integere en betrouwbare financiële markten | |||||
Beleidscyclus beleid tegen witwassen en terrorismefinanciering | Ex-post evaluatie | Doorlopend | Anders6 | 2 | |
Evaluaties aandeelhouderschap staatsdeelnemingen | Beleidsevaluatie | Doorlopend | Anders7 | 3 | |
Evaluatie garantieregeling WAKO (kernongevallen) | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld8 | 2 | n.v.t. |
Evaluatie van de Wet beloningsbeleid financiële ondernemingen | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld9 | 2 | n.v.t. |
Evaluatie Wet transparantie toezicht financiële markten | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld10 | 2 | n.v.t. |
Evaluatie FEC | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld11 | 2 | n.v.t. |
Evaluatie UBO register | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld12 | 2 | n.v.t.13 |
Evaluatie afwikkelingsproces rentederivaten | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 2 | |
Evaluatie implementatiewet vijfde anti-witwasrichtlijn (AMLD5) | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 2 | |
Onderzoek ontwikkelingen in de markt voor uitvoering premieregelingen | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 2 | |
Beleidsevaluatie anti-omkoping | Beleidsevaluatie | 2022 | Afgerond | 5 | |
Evaluatie afwikkelingsproces rentederivaten | Beleidsevaluatie | 2021 | Afgerond | 2 | |
ZBO-evaluatie AFM en DNB | Monitoring | 2021 | Afgerond | 2 | |
Evaluatie implementatiewet herziene richtlijn betaaldiensten | Beleidsevaluatie | 2021 | Afgerond | 2 | |
Evaluatie Implementatiewet vierde anti-witwasrichtlijn | Beleidsevaluatie | 2021 | Afgerond | 2 | |
Evaluatie doeltreffendheid en effecten art. 4:24a Wft | Beleidsevaluatie | n.t.b. | Uitgesteld14 | 2 | |
Een stimulans voor de Nederlandse export | |||||
Evaluatie crisismaatregelen herverzekering leverancierskredieten | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld15 | 5 | n.v.t. |
Beleidsdoorlichting Artikel 5 Exportkredietverzekeringen, -garanties en investeringsverzekeringen 2016-2021 | Beleidsdoorlichting | 2023 | Afgerond | 5 | |
De horizonbepaling bij het overtredersbegrip (artikel 67o AWR) is per 1 januari 2024 verlengd tot 1 januari 2029. In verband met deze verlenging van vijf jaar is voorgesteld om de komende jaren het aantal boetes dat op grond van de genoemde bepaling wordt opgelegd, te monitoren en vervolgens (eind) 2027 te evalueren.
Uitgesteld vanwege andere werkzaamheden/onderzoeken. Afronding van de evaluatie wordt in kwartaal 2 van 2024 verwacht.
Uitgesteld vanwege andere werkzaamheden/onderzoeken. Afronding van de evaluatie wordt einde kwartaal 2/begin kwartaal 3 van 2024 verwacht.
Er komt geen aanvullend onderzoek bovenop het onderzoek naar structureel verlieslaten bedrijven en betaalde belasting.
Dit is een doorlopende beleidscyclus. In 2024 wordt de evaluatie NRA (National Risk Assessment) verwacht.
De staat evalueert minimaal eens in de zeven jaar bij elke staatsdeelneming of het aandeelhouderschap nog toegevoegde waarde heeft. Actuele ontwikkelingen kunnen aanleiding zijn om het aandeelhouderschap in een deelneming eerder of later te evalueren.
De evaluatie is niet conform begroting 2020 afgerond, vanwege aanpassingen in de onderliggende verdragen die per 1 januari 2022 in werking zijn getreden. Om de effecten van deze wijzigingen mee te kunnen nemen is het goed als deze verdragen ten minste een jaar in werking zijn getreden. De verwachting is dat de evaluatie begin 2024 kan worden gestart en in de loop van het jaar aan de TK kan worden toegezonden.
Uitgesteld vanwege andere werkzaamheden/onderzoeken. Afronding van de evaluatie wordt uiterlijk iin 2025 verwacht.
Uitgesteld vanwege andere werkzaamheden/onderzoeken. Afronding van de evaluatie wordt in kwartaal 4 an 2024 verwacht.
Beleidsdoorlichting Exportkredietverzekeringen, -garanties en investeringsverzekeringen
In 2023 is het beleid van BFB/EKI over 2016 t/m 2021 geëvalueerd. Specifiek is er onderzocht in welke mate het exportkredietverzekering (ekv) instrumentarium op een doelmatige en doeltreffende wijze mogelijkheden biedt voor het bevorderen van Nederlandse export door middel van verzekering van export gerelateerde betalingsrisico’s. Uit de doorlichting blijkt dat de ekv-faciliteit grotendeels goed functioneert en een positief effect heeft op de welvaart in Nederland. De beleidsdoorlichting biedt dan ook geen aanleiding om substantiële veranderingen door te voeren in de regeling. Tegelijkertijd biedt de doorlichting nuttige aanknopingspunten voor aanvullend onderzoek en bruikbare aanbevelingen voor het verder vergroten van de toegevoegde waarde van het beleid. In 2024 zal de Kamer worden geïnformeerd over de opvolging van de aanbevelingen en waar mogelijk de resultaten.
Beleidsthema 3: Vergroening en verduurzaming
Titel Onderzoek | Type onderzoek | Afronding | Status | Art. | Conclusie/aanbevelingen |
|---|---|---|---|---|---|
Klimaat | |||||
Onderzoeken betalen naar gebruik | Ex-ante evaluatie | Doorlopend1 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie afvalstoffenbelasting | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld2 | 1 | n.v.t. |
Quickscan Fiscale facilieiten Natuurschoonwet | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld3 | 1 | n.v.t. |
Evaluatie reisaftrek OV | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld4 | 1 | n.v.t. |
Evaluatie landbouwvrijstelling | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld4 | 1 | n.v.t. |
Onderzoek naar toekomstbestendige wetgeving en uitvoering energiebelasting | Ex-ante evaluatie | 2024 | Uitgesteld2 | 1 | n.v.t. |
Monitoring stimulering elektrische auto’s ‘hand aan de kraan’ | Monitoring | Jaarlijks | Afgerond | 1 | |
Onderzoek gebruik reiskostenvergoeding en thuiswerkvergoeding | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie energie-investeringsaftrek (EIA) | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie milieu-investeringsaftrek (MIA) en willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL) | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie onbelaste reiskostenvergoeding | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Nader onderzoek afschaffen vrijstelling energiebelastingen | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
IBO Klimaat | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Impactanalyse fossiele subsidies non-energetisch gebruik | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek afschaffen van gebruik diesel- en stookolie voor commerciële vaart in binnenwateren | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek impact teruggaafregeling kerk- en non-profit instellingen | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek impact van afschaffen van kerosinevrijstelling | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek reductie 1,2 MTON CO2 in de EB | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek tariefverschil diesel en benzine | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Effecten belasten transfer-passagiers vliegbelasting | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Monitoring stimulering elektrische auto’s ‘hand aan de kraan’ | Monitoring | 2022 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie bijzondere regelingen MRB en BPM | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Impactanalyse klimaatregelen Belastingplan 2023 | Ex-ante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Impactanalyse vliegbelasting | Ex-ante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek naar CBAM voor chemiesector | Ex-ante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek naar prikkels in de energiebelasting bij de overstap van bedrijven van fossiele energiebronnen naar een schonere en meer duurzame economie’ | Ex-durante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek tarieven CO2-minimumprijs sectoren elektriciteit en industrie | Ex-ante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoeken normenkader in de BPM en actualisatie forfaits | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Tussenevaluatie klimaatakkoord mobiliteit | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Uitwerking alternatieve vormgeving BPM op bestelauto's | Ex-ante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
WKK-onderzoek splitsingsmethode | Ex-ante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Monitoring stimulering elektrische auto’s ‘hand aan de kraan’ | Monitoring | 2021 | Afgerond | 1 | |
Beleidsevaluatie MVO | Beleidsevaluatie | 2021 | Afgerond | 3 & 5 | |
Onderzoek gedragseffecten WLTP-implementatie | Beleidsevaluatie | 2021 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek elasticiteiten energiebelasting | Ex-ante evaluatie | ‒ | Vervallen5 | 1 | n.v.t. |
Uitgesteld vanwege andere werkzaamheden/onderzoeken. Afronding van de evaluatie wordt in kwartaal 2 van 2024 verwacht.
Beleidsthema 4: Fiscaal beleid en de uitvoering
Titel Onderzoek | Type onderzoek | Afronding | Status | Art. | Conclusie/aanbevelingen |
|---|---|---|---|---|---|
Vermogen | |||||
Toekomst schenk- en erfbelasting | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld1 | 1 | n.v.t. |
Onderzoek actualisatie forfaits op basis van rekenrente en levensverwachting | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld2 | 1 | n.v.t. |
Evaluatie gebruikelijk loonregeling | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld3 | 1 | n.v.t. |
Onderzoek naar de mogelijkheden om het vermogen in stichtingen in kaart te brengen | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld4 | 1 | n.v.t. |
Verkenning naar vrijstellingen overdrachtsbelasting | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Effect CA-maatregelen voor vastgoed investeerders | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek naar een huurregister | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Vervolgonderzoek BOR | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie Vpb vrijgestelde en fiscale beleggingsinstelling | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek naar brede vermogensbelasting incl vastgoed (relatie met IBO) | Ex-ante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
IBO vermogensverdeling | Ex-ante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek actualisatie leegwaarderatio verhuurde woningen | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek kostenforfait box 3 | Ex-ante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Nader onderzoek vermogensstatistieken en aanmerkelijk belang | Ex-ante evaluatie | ‒ | Vervallen5 | 1 | n.v.t. |
Wonen, gezond, en consumptie | |||||
Onderzoek naar de mogelijkheden voor een suikerbelasting | Ex-ante evaluatie | 2024 | Uitgesteld6 | 1 | n.v.t. |
Evaluatie Brede Weersverzekering | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld6 | 1 | n.v.t. |
Monitoring btw op energie | Monitoring | 2023 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie verlaagd btw-tarief alle goederen/diensten (incl. elektronische boeken) | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek de mogelijkheden voor een lager btw-tarief op groente en fruit | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek grenseffecten tanken (rapportage 2) | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | ||
Evaluatie aftrek specifieke zorgkosten | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek grenseffecten tanken | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Empty package survey tabaksaccijns | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek invoering kleine ondernemersregeling btw | Ex-durante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek (grens)effecten verhoging tabaksaccijns | Ex-post evaluatie | 2021 | Afgerond | 1 | |
Arbeid en inkomen | |||||
Evaluatie werkkostenregeling | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld3 | 1 | n.v.t. |
Evaluatie giftenaftrek en faciliteiten ANBI's | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld6 | 1 | n.v.t. |
Evaluatie heffingskortingen/tariefsstructuur box 1 | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld6 | 1 | n.v.t. |
Verkenning eenvoud in het belastingstelsel vanuit perspectief burger | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie AWIR, uitvoering en dienstverlening toeslagen | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie uitvoering toezichtplan arbeidsrelaties | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek niet-gebruik toeslagen | Beleidsevaluatie | 2022 | Afgerond7 | 1 | |
Uitgesteld vanwege andere werkzaamheden/onderzoeken. Afronding van de evaluatie wordt in kwartaal 1 van 2024 verwacht.
Uitgesteld vanwege andere werkzaamheden/onderzoeken. Afronding van de evaluatie wordt in kwartaal 3 van 2024 verwacht.
Uitgesteld vanwege andere werkzaamheden/onderzoeken. Afronding van de evaluatie wordt in kwartaal 4 van 2024 verwacht.
Uitgesteld vanwege andere werkzaamheden/onderzoeken. Afronding van de evaluatie wordt in kwartaal 2 van 2024 verwacht.
Titel Onderzoek | Type onderzoek | Afronding | Status | Art. | Conclusie/aanbevelingen |
|---|---|---|---|---|---|
Algemeen belastingstelsel | |||||
Evaluatie fiscale crisismaatregelen corona | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld1 | 1 | n.v.t. |
Onderzoek belastingrente | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld2 | 1 | n.v.t. |
Evaluatie basisregistratie WOZ | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld3 | 1 | n.v.t. |
Evaluatie inningsproces | Ex-durante evaluatie | 2024 | Uitgesteld3 | 1 | n.v.t. |
Onderzoek naar de informatiebeschikking | Ex-post evaluatie | 2024 | Uitgesteld3 | 1 | n.v.t. |
Vereenvoudiging belastingstelsel | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Eindevaluatie programma Managementinformatie en Risicomanagement (MI/RM) | Ex-post evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek fiscaal onafhankelijke rechtshulp | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Verkenning maatregel wet WOZ | Ex-ante evaluatie | 2023 | Afgerond | 1 | |
Monitoring crisismaatregelen corona | Monitoring | 2022 | Afgerond | 1 | |
Nader onderzoek fiscale regelingen | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Pilot toegevoegde waarde nationale impact assessment | Ex-ante evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Internationale vergelijking uitstel van betaling i.v.m. coronacrisis | Ex-post evaluatie | 2022 | Afgerond | 1 | |
Evaluatie bankenbelasting | Beleidsevaluatie | 2021 | Afgerond | 1 | |
Onderzoek fiscaal crisis- en stimuleringsbeleid | Ex-ante evaluatie | ‒ | Vervallen4 | 1 | n.v.t. |
Onderzoek naar belastingadviseurs | Ex-post evaluatie | ‒ | Vervallen5 | 1 | n.v.t. |
Uitgesteld vanwege andere werkzaamheden/onderzoeken. Afronding van de evaluatie wordt in kwartaal 4 van 2024 verwacht.
Als gevolg van intern onderzoek in 2023 is met ingang van 1 januari 2024 de systematiek om de percentages voor de belasting- en invorderingsrente vast te stellen, gewijzigd. In 2024 zal nader onderzoek gedaan worden naar de vormgeving van de belasting- en invorderingsrente. Voor het zomerreces van 2024 wordt een beleidsdocument aan de Tweede Kamer toegezonden.
Vereenvoudiging belastingstelsel (fiscale regelingen)
Het belastingstelsel kent een groot aantal fiscale regelingen. Dit zijn uitzonderingen binnen het belastingstelsel – zoals aftrekposten, vrijstellingen of kortingen – die de belastinginkomsten verminderen en waarmee beleidsdoelen worden nagestreefd. Het onderzoek in het kader van de aanpak fiscale regelingen gaat allereerst over het effect van het geheel aan fiscale regelingen op het belastingstelsel. Daarnaast zijn 116 fiscale regelingen systematisch beoordeeld aan de hand van vier criteria: doeltreffendheid, doelmatigheid, complexiteit uitvoering, doenlijkheid en onderbouwing overheidsingrijpen. Hierbij wordt onder meer gebruik gemaakt van eerdere evaluatierapporten en expertise van de Belastingdienst. Het rapport concludeert dat fiscale regelingen op stelselniveau leiden tot hogere belastingtarieven, meer complexiteit en hogere uitvoerings- en handhavingskosten. Van de 116 fiscale regelingen is voor 73 regelingen een evaluatierapport beschikbaar. Van deze 73 geëvalueerde regelingen zijn er 11 geëvalueerd als doeltreffend en doelmatig, 41 als ‘onzeker’ en 21 als niet doeltreffend en doelmatig. De onderbouwing voor overheidsingrijpen is beoordeeld voor alle regelingen, dus ook voor de regelingen die niet zijn geëvalueerd. In het rapport wordt geconcludeerd dat 17 regelingen geen onderbouwing voor overheidsingrijpen (meer) hebben en dat de onderbouwing voor 33 regelingen onzeker is. Soms betreft dit regelingen waarvan het doel achterhaald is, bijvoorbeeld doordat veranderde wetgeving de regeling overbodig heeft gemaakt. De Belastingdienst en gedragsexperts hebben respectievelijk de uitvoerings- en handhavingscomplexiteit en de doenlijkheid beoordeeld. Van 24 regelingen is beoordeeld dat deze uitvoeringstechnisch (te) ingewikkeld zijn en van 11 regelingen is het oordeel dat deze soms of geregeld een significant beroep doen op het doenvermogen van burgers.
Beleidsthema 5: Beleid en uitvoering Toeslagen
Titel Onderzoek | Type onderzoek | Afronding | Status | Art. | Conclusie/aanbevelingen |
|---|---|---|---|---|---|
Presteren in het heden | |||||
Evaluatie AWIR, uitvoering en dienstverlening toeslagen | Beleidsevaluatie | 2022 | Afgerond | 13 | |
Onderzoek niet-gebruik toeslagen | Ex-durante evaluatie | 2022 | Afgerond | 13 | |
Anticiperen op de toekomst | |||||
Stand van de uitvoering | Monitoring | 2022 | Afgerond | 13 | |
Beleidsthema 6: Beleid en uitvoering Douane
Onder beleidsthema 6: Beleid en uitvoering Douane zijn in de afgelopen drie jaar geen evaluaties afgerond. Er is in 2023 een periodieke rapportage gestart, welke naar verwachting in 2026 wordt afgerond.
Bovenstaande tabellen hebben betrekking op de Stragische Evaluatie Agenda en Uitwerking Stragische Evaluatie Agenda zoals opgenomen in de begroting Financiën en Nationale Schuld (IX) 2023. Voor het meest recente overzicht van de programmering van periodieke rapportages / beleidsdoorlichtingen, zie het overzicht Ingepland en uitgevoerd onderzoek op rijksfinanciën.nl.