Artikel 1 Integraal waterbeleid

Dit artikel is alleen van toepassing op het begrotingsjaar 2012. Conform de brief over de begrotingsstructuur d.d. 26 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr.42) is artikel 1 Integraal waterbeleid per ontwerpbegroting 2013 geconverteerd naar de artikelen 11 Waterkwantiteit en 12 Waterkwaliteit.

Artikel 2 Ruimtelijke ontwikkeling

Dit artikel is alleen van toepassing op het begrotingsjaar 2012. Conform de brief over de begrotingsstructuur d.d. 26 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr.42) is artikel 2 Ruimtelijke ontwikkeling vanaf de begroting 2013 geconverteerd naar artikel 13 Ruimtelijke Ontwikkeling.

Artikel 3 Wegen en Verkeersveiligheid

Dit artikel is alleen van toepassing op het begrotingsjaar 2012. Conform de brief over de begrotingsstructuur d.d. 26 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr.42) is artikel 3 Wegen en verkeersveiligheid vanaf de begroting 2013 geconverteerd naar artikel 14 Wegen en verkeersveiligheid.

Artikel 4 Openbaar vervoer en spoor

Dit artikel is alleen van toepassing op het begrotingsjaar 2012. Conform de brief over de begrotingsstructuur d.d. 26 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr.42) is artikel 4 Openbaar vervoer en spoor vanaf de begroting 2013 geconverteerd naar de afzonderlijke artikelen 15 Openbaar vervoer en 16 Spoor.

Artikel 5 Mainports en Logistiek

Dit artikel is alleen van toepassing op het begrotingsjaar 2012. Conform de brief over de begrotingsstructuur d.d. 26 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr.42) is artikel 5 Mainports en Logistiek vanaf de begroting 2013 geconverteerd naar de afzonderlijke artikelen 17 Luchtvaart en 18 Scheepvaart en havens.

Artikel 6 Klimaat, lucht en geluid

Dit artikel is alleen van toepassing op het begrotingsjaar 2012. Conform de brief over de begrotingsstructuur d.d. 26 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr.42) is artikel 6 Klimaat, lucht en geluid vanaf de begroting 2013 geconverteerd naar de afzonderlijke artikelen 19 Klimaat en 20 Lucht en geluid.

Artikel 7 Duurzaamheid

Dit artikel is alleen van toepassing op het begrotingsjaar 2012. Conform de brief over de begrotingsstructuur d.d. 26 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr.42) is artikel 7 Duurzaamheid vanaf de begroting 2013 geconverteerd naar het artikel 21 Duurzaamheid.

Artikel 8 Externe veiligheid en risico’s

Dit artikel is alleen van toepassing op het begrotingsjaar 2012. Conform de brief over de begrotingsstructuur d.d. 26 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr.42) is artikel 8 Externe Veiligheid en risico’s vanaf de begroting 2013 geconverteerd naar het artikel 22 Veiligheid en risico’s.

Artikel 9 Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Dit artikel is alleen van toepassing op het begrotingsjaar 2012. Conform de brief over de begrotingsstructuur d.d. 26 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr.42) is artikel 9 Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut vanaf de begroting 2013 geconverteerd naar het artikel 23 Meteorologie, seismologie en aardobservatie.

Artikel 10 Inspectie Leefomgeving en Transport

Dit artikel is alleen van toepassing op het begrotingsjaar 2012. Conform de brief over de begrotingsstructuur d.d. 26 juni 2012 (Kamerstukken II, 2011/2012, 31 865, nr.42) is artikel 10 Inspectie Leefomgeving en Transport vanaf de begroting 2013 geconverteerd naar het artikel 24 Handhaving en toezicht.

Artikel 11 Waterkwantiteit

Het op orde krijgen en houden van een duurzaam watersysteem tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten, waardoor Nederland droge voeten heeft.

(Doen) uitvoeren

Regisseren

De minister is verantwoordelijk voor de vormgeving van het integrale waterbeleid, voor het deltaprogramma en het toezicht op de uitvoering van de wet- en regelgeving. Ook is de minister verantwoordelijk voor het verbeteren van de doeltreffendheid en de doelmatigheid van de bestuurlijke organisatie en het instrumentarium ten behoeve van het waterbeleid. Daarnaast regisseert de minister de afstemming van het waterbeheer rondom de Noordzee en met de buurlanden bovenstrooms gelegen in de stroomgebieden van Rijn, Maas, Schelde en Eems.

Tenslotte is de minister verantwoordelijk voor het toezicht op en de handhaving van (een deel van) de wet- en regelgeving door de Inspectie Leefomgeving en Transport op dit beleidsterrein (zie beleidsartikel 24 Handhaving en toezicht).

Indicatoren en kengetallen

Onderstaande indicatoren geven weer hoe het is gesteld met het aantal kilometers dijken en duinen en het aantal kunstwerken die zorgen voor waterveiligheid in Nederland. De cijfers zijn gebaseerd op de toetsronden uit 2001, 2006 en 2011.

Dijken en duinen (km)

De kengetallen hieronder geven informatie over de stand van zaken van maatregelen ter verbetering van de waterveiligheid per programma: HWBP2, RvdR en Maaswerken. Het geeft een meerjarig inzicht in de voortgang van de maatregelen van de betreffende projecten. De beleidsinspanningen van de minister van IenM richten zich op hoofdstuk XII op de regie en uitvoer van deze projecten. In de begroting van het Deltafonds wordt nader ingegaan op de uitvoering van deze projecten. In het figuur is te zien dat de programma’s voortvarend worden aangepakt en de voortgang van maatregelen in voorbereiding via realisatie naar gereedheid volgens plan verloopt. Zo is te zien dat voor Ruimte voor de Rivier er in 2011 24 projecten van de voorbereidingsfase naar de realisatiefase zijn gegaan.

Aantal Kunstwerken

Aantal maatregelen per programma per fase d.d. einde van het jaar

Vanaf de ontwerpbegroting 2013 wordt het Deltafonds afgesplitst van het Infrastructuurfonds. Dit is in lijn met de Waterwet, waarin is opgenomen dat het Deltafonds moet zorgen voor de financiering en bekostiging van maatregelen en voorzieningen van met name waterveiligheid en zoetwatervoorziening. In verband met het amendement Lucas (Kamerstukken II 2010, 32 304, nr. 29) worden uitgaven op het gebied van waterkwaliteit die niet verbonden zijn aan waterveiligheid en zoetwatervoorziening niet verantwoord in het Deltafonds maar op de begroting van hoofdstuk XII, artikel 12 Waterkwaliteit.

Waterbeleid is een van de prioriteiten van de Europese Commissie. Zo stond het jaar 2012 in het teken van water. Dat jaar presenteert de Europese Commissie een nieuwe strategie voor waterbeleid, de Blueprint to Safeguard Europe’s Water. Eventuele beleidsaanpassing naar aanleiding van de evaluatie dient zoveel mogelijk binnen het bestaande EU beleidsinstrumentarium (o.a. stroomgebied benadering) haar beslag te krijgen.

De juridische verplichte uitgaven hebben met name betrekking op de subsidies, de uitvoering van het programma Partners voor Water welke gefinancierd wordt vanuit HGIS middelen, de uitwerking van de wettelijke taken op basis van de Waterwet, de uitvoering van de Scheldeverdragen en de bijdrage aan Rijkswaterstaat. Het restant heeft met name betrekking op de uitwerking van de afspraken in het Bestuursakkoord Water (BAW) en de uitvoering van activiteiten in het kader van het Nationaal Waterplan (NWP).

11.01 Algemeen waterbeleid

11.01.01 Opdrachten

Het in mei 2011 getekende Bestuursakkoord Water (Kamerstukken II 2010–2011, 27 625, nr. 204) wordt momenteel uitgevoerd. Daarbij is voor onderdelen beleidsonderzoek noodzakelijk. De opdrachten hiervoor betreffen bijvoorbeeld de monitoring van de doelmatigheidswinst en de integratie en stroomlijning van plannen zoals de integrale omgevingsvisie van het rijk.

Het huidige Nationaal Waterplan loopt tot 2016. Conform het Bestuursakkoord Water zal er geen nieuw afzonderlijk waterplan meer worden opgesteld. Het is de bedoeling dat het nationale waterbeleid onderdeel wordt van de nationale omgevingsvisie op basis van de Omgevingswet. De inhoudelijke voorbereiding van het waterdeel van de omgevingsvisie vraagt om verkennend beleidsonderzoek, bijvoorbeeld om te kunnen komen tot een goede selectie van prioritaire beleidsthema’s.

Het wettelijk instrumentarium wordt ingrijpend herzien met de totstandkoming van de Omgevingswet. Dit heeft ook consequenties voor het Omgevingsloket online, waar sinds 2012 ook het Waterloket onderdeel van is. Naast de beheerskosten van het loket is ook budget nodig voor de inhoudelijke aanpassingen als gevolg van nieuwe wetgeving.

Naast activiteiten op het gebied van de programmering van de projecten die in de Deltafondsbegroting worden verantwoord vindt ook monitoring plaats met het opstellen van «Water in Beeld» en worden bijdragen geleverd aan de «Balans voor de Leefomgeving». Water in beeld is de jaarlijkse voortgangsrapportage over het waterbeleid in Nederland. Hierin wordt ingegaan op de uitvoering van de acties uit het Nationaal Waterplan 2009–2015 en het Bestuursakkoord Water die worden verricht om de delta veilig, sterk en leefbaar te houden. Dit betreft ook het informatiehuis water met het doel om waterinformatie efficiënt en effectief uit te wisselen tussen de waterpartners en ter beschikking te stellen aan derden. De inzet hiervoor betreft met name ICT-applicaties.

Zoals toegezegd (Kamerstukken 2010–2011, 30 825, nr. 79) is 2012 een overgangsjaar voor de programma’s «Leren voor Duurzame Ontwikkeling» en «Natuur en Milieu Educatie». Inmiddels is als vervolg op de eerdere meerjarenprogramma’s Natuur- en Milieu- Educatie (NME) en Leren voor Duurzame Ontwikkeling (LvDO) een concept programma met onderliggende visie opgesteld met de titel «Duurzaam Door: sociale Innovatie voor een groene economie» (2013–2016). Een besluit ten aanzien van een meerjarig commitment vanuit het Rijk op zowel de inhoud als de financiering van het uitvoeringsprogramma 2013–2016 wordt overgelaten aan het nieuwe Kabinet. In het algemeen geldt dat de activiteiten van het ministerie op het gebied van watereducatie met name gericht zijn op de doelstellingen van het Bestuursakkoord Water en de Topsector Water ten aanzien van de ontwikkeling van de arbeidsmarkt.

De helpdesk water voorziet in een behoefte bij publiek en mensen die professioneel werkzaam zijn op het terrein van water. De helpdesk wordt samen met Rijkswaterstaat bekostigd. Met het oog op de komst van de Omgevingswet wordt onderzocht welke aanpassingen in de organisatie gewenst zijn en of integratie met vergelijkbare organisaties gewenst is.

De Raad voor het Deltaonderzoek wordt ondersteund in hun secretariaatvoering. Het beleid wordt geëvalueerd en de resultaten van de evaluaties worden waar mogelijk verankerd waarmee de effectiviteit wordt vergroot. Ook worden de mogelijkheden verkend voor het inzetten van innovatie en kennis in de reguliere beleidsprocessen, met name door de beleidsprioriteiten uit het Nationaal Waterplan.

11.01.02 Subsidies

• • Sinds de verzelfstandiging van het Kadaster in 1994 heeft het ministerie de waterschappen gecompenseerd voor de kadastrale kosten. De kosteloze informatievoorziening aan waterschappen kwam toen namelijk te vervallen. De compensatie wordt in het kader van de vereenvoudiging van de administratieve lasten bij doelmatig waterbeheer, waarbij verantwoordelijkheden (ook de financiële) bij de waterschappen neergelegd worden, sinds 2011 in drie stappen afgebouwd. Ook wordt dit gedaan om invulling te geven aan de taakstelling subsidies uit het Regeerakkoord. In 2013 vindt voor het laatst een vergoeding plaats voor een derde deel van de kosten.

• • Sinds 1 januari 2012 mogen lokale overheden op grond van de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 bij het bepalen van het netto-besteedbare inkomen in het kader van de kwijtschelding rekening houden met de netto-kosten van kinderopvang. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt geld beschikbaar ter compensatie van de gederfde inkomsten van de gemeenten en waterschappen. Voor de waterschappen gaat het om € 2 miljoen per jaar. Dit geld komt in de vorm van een subsidieregeling van het ministerie van IenM beschikbaar voor de waterschappen.

• • HGIS Partners voor Water: Het programma Water Mondiaal is een belangrijk instrument bij het realiseren van de mondiale ambities. Door de krachten te bundelen en daarmee de internationale positie van de Nederlandse watersector te verbeteren wordt bijgedragen aan de oplossingen voor de wereldwaterproblematiek. De interdepartementale samenwerking tussen de ministeries van IenM, BuZa (incl. HGIS) en EL&I wordt gecontinueerd. Onderdeel hiervan is het uitvoeringsprogramma Partners voor Water dat loopt tot en met 2015. De uitgaven worden via de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS) gefinancierd.

11.01.03 Bijdragen aan agentschappen

Deze bijdrage heeft betrekking op beleidsadvisering, vertegenwoordiging in internationale werkgroepen, opstelling van rapportages en evaluaties en begeleiding van opdrachten aan de markt en aan Deltares. Hiervoor wordt jaarlijks een opdracht aan Rijkswaterstaat verstrekt. Tot deze opdracht behoren de bijdragen aan de uitwerking van de deelprogramma’s in het kader van het Deltaprogramma, zoals de deelprogramma’s veiligheid, zoetwater, rivieren en kust.

11.02 Waterveiligheid

11.02.01 Opdrachten

In 2013 wordt in een samenwerking tussen Rijk, koepelorganisaties en regio’s uitvoering gegeven aan het vervolmaken van de risicokaarten en de overstromingsrisicobeheerplannen (ORBP-en) voor de vier stroomgebieden Eems, Rijn, Maas en Schelde. De kaarten moeten uiterlijk 22 december 2013 aan de EU-commissie zijn gerapporteerd en via www.risicokaart.nl aan het publiek ter beschikking zijn gesteld. Voor zowel de kaarten als de plannen wordt gezamenlijk opdracht gegeven voor ondersteuning.

Op basis van de derde ronde toetsing op veiligheid wordt in 2013 gewerkt aan het voorbereiden van de programmering van hoogwaterbeschermingsmaatregelen als onderdeel van het Deltaprogramma. Daarnaast wordt de vierde toetsing op waterveiligheid (2017) voorbereid.

Het wettelijk toetsinstrumentarium, te weten de Hydraulische Randvoorwaarden en het Voorschrift Toetsen op Veiligheid, wordt op basis van technische ontwikkelingen en voortschrijdend inzicht geactualiseerd. Hiervoor worden opdrachten gegeven voor onderzoek, kwaliteitsborging en het organiseren van kennisuitwisseling.

Tenslotte vragen de huidige wettelijke normen aandacht. De huidige normen dateren grotendeels uit de jaren zestig van de vorige eeuw. Sindsdien is het aantal mensen en de economische waarde achter de dijken flink toegenomen. Bovendien krijgen we steeds meer nieuwe technische inzichten. Op basis hiervan zijn studies uitgevoerd en met de uitkomsten wordt in het kader van het Deltaprogramma bezien in hoeverre de wettelijke normen aangepast moeten worden.

11.03 Grote oppervlaktewateren

11.03.01 Opdrachten

IenM werkt mee aan integrale gebiedsontwikkeling in het Waddengebied, onder andere met het doel om de veiligheid van het Waddengebied voor de lange termijn te kunnen waarborgen. Tevens zijn er activiteiten om Nederlandse beleidsdoelen te realiseren in samenhang met activiteiten in Duitsland en Denemarken en worden werkzaamheden uitgevoerd ter ondersteuning van de deelname door IenM aan het Regiecollege Waddengebied.

Op de Noordzee wordt ecologisch monitoringsonderzoek gedaan naar de effecten van het aanleggen van windenergie gebieden op zee. Ook wordt onderzoek verricht voor de aanwijzing van windenergiegebieden op zee. In 2013 wordt gestart met het voorbereiden van een opvolger voor de beleidsnota Noordzee, waarvoor samen met de belanghebbenden toekomstgericht onderzoek zal worden uitgevoerd. Ook wordt samengewerkt met de buurlanden bij ontwikkelingen met grensoverschrijdend effecten, waarvoor in Nederland een consultatie wordt gehouden. In voorkomende gevallen wordt onderzoek gedaan teneinde de Nederlandse belangen veilig te stellen. Op dit moment wordt er bijvoorbeeld een second opinion gevraagd naar de economische-, ecologische- en veiligheidsimpact van het windpark «Norther» in België. Ten slotte wordt een jaarlijkse bijdrage verstrekt voor het Noordzeeloket; een online loket voor informatie over de Noordzee.

Wat betreft de Watertoets is in 2012 is de tweede fase van de evaluatie afgerond. Fase drie zal worden uitgevoerd in de periode 2013–2015. In het Nationaal Waterplan 2009–2015 is opgenomen dat de watertoets zal worden geëvalueerd in drie fasen. Uit de eerste twee fasen die zijn afgerond, bleek dat de watertoets in de praktijk een nuttig instrument is om vroegtijdige betrokkenheid van de waterbeheerder bij ruimtelijke ordeningsprocessen te borgen. Tegelijkertijd zijn tien aanbevelingen gedaan om het functioneren in de praktijk op bepaalde punten te versterken, met name bij strategische planvorming. Daarom zal in de derde fase een visie en actieprogramma ter verbetering van de praktijk worden opgesteld en uitgevoerd.

Artikel 12 Waterkwaliteit

Het op orde krijgen en houden van een duurzaam watersysteem tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten, waardoor Nederland schoon (drink)water heeft.

(Doen) uitvoeren

Regisseren

De minister is verantwoordelijk voor de vormgeving van het integrale waterbeleid en het toezicht op de uitvoering van de wet- en regelgeving. Ook is de minister verantwoordelijk voor het verbeteren van de doeltreffendheid en de doelmatigheid van de bestuurlijke organisatie en het instrumentarium ten behoeve van het waterbeleid. Daarnaast regisseert de minister de afstemming van het waterbeheer rondom de Noordzee en met de buurlanden bovenstrooms gelegen in de stroomgebieden van Rijn, Maas, Schelde en Eems.

Tenslotte is de minister verantwoordelijk voor het toezicht op en de handhaving van (een deel van) de wet- en regelgeving door de Inspectie Leefomgeving en Transport op dit beleidsterrein (zie beleidsartikel 24 Handhaving en toezicht).

Indicatoren en kengetallen

KRW-maatregelen per fase per einde van het jaar (Rijkswateren).

De kengetallen hierboven geven informatie over de stand van zaken van de KRW-maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit. Het geeft een meerjarig inzicht in de voortgang van de maatregelen van de betreffende projecten. De beleidsinspanningen van de minister van IenM richten zich op hoofdstuk XII op de regie en uitvoer van deze projecten.

In het figuur is te zien dat de programma’s voortvarend worden aangepakt en de voortgang van maatregelen in voorbereiding via realisatie naar gereedheid volgens plan verloopt. Zo is te zien dat in 2011 14 maatregelen van voorbereiding naar realisatie gaan. Ook zijn in 2011 enkele maatregelen getemporiseerd als gevolg van de taakstellingen uit het regeerakkoord.

De juridisch verplichte uitgaven hebben met name betrekking op de subsidies, de maatregelen op het gebied van waterkwaliteit die niet verbonden zijn aan waterveiligheid en zoetwatervoorziening, de contributies voor de internationale riviercommissies en Oslo–Parijs (OSPAR) en de bijdrage aan UNESCO3. Het restant heeft met name betrekking op de uitvoering van activiteiten in het kader van de Kaderrichtlijn Water (KRW), de Kaderrichtlijn Mariene Strategie (KRM) en de ondersteuning van de internationale riviercommissies en OSPAR in de voorbereiding en de uitvoering van hun werkzaamheden.

12.01 Waterkwaliteit

12.01.01 Opdrachten

De stroomgebiedbeheerplannen onder de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW), beschikbaar op www.kaderrichtlijnwater.nl, kennen een 6-jaarlijkse cyclus. Doel is om in 2027 de doelstelling van schoon water en een gezond watersysteem bereikt te hebben. Ieder jaar wordt in Water in Beeld de voortgang van de uitvoering van de maatregelen gerapporteerd. De voortgang van de uitvoering van de eerste generatie stroomgebiedbeheerplannen (die in 2009 werden afgerond) wordt eind 2012 ook aan de Europese Commissie gerapporteerd. In aanloop naar de volgende cyclus vinden diverse beleidsonderzoeken plaats, onder meer naar een verdieping van de kennis over ingreep-effectrelaties en verbetering van de kosten-baten module. De volgende versie van de stroomgebiedbeheerplannen moet in 2015 klaar zijn. Proces en producten zijn beschreven in het Werkprogramma Stroomgebiedbeheerplannen 2015, dat op 21 maart 2012 ter inzage is gelegd. De middelen voor de daadwerkelijke uitvoering van de KRW maatregelen staan onder 12.01.03.

De Europese Kaderrichtlijn Mariene strategie (KRM) kent, net als de KRW, een 6-jarige plancyclus. Nu wordt tot aan 2016 gewerkt in de eerste plancyclus. In 2013 en 2014 worden op basis van de Mariene Strategie Deel I (Initiële Beoordeling, de Goede Milieu Toestand en bijbehorende milieudoelen voor 2020 en indicatoren) de volgende stappen in de implementatie voorbereid, samen met het ministerie van EL&I. Een maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA) maakt hier onderdeel van uit. In 2014 vindt besluitvorming plaats over Mariene Strategie Deel II, het KRM-monitoringsprogramma. In 2015 volgt Mariene Strategie Deel III, het programma van maatregelen voor onderwerpen waar aanvullend beleid nodig is om aan de richtlijn te voldoen. Daarnaast vindt een beleidsverkenning plaats naar de betekenis van kunstmatige harde substraten (zoals wrakken) en beleidsontwikkeling op het gebied van onderwatergeluid. Uitbestedingen zijn er voor het opstellen van een concept-monitoringprogramma (vaststelling 2014), de uitwerking daartoe van indicatoren en kennisontwikkeling op het gebied van zwerfvuil en onderwatergeluid. Hierbij wordt maximaal ingezet op internationale afstemming en samenwerking (Noordzeeregio, OSPAR, EU-programmering) en op samenwerking met kennisinstituten en belanghebbenden.

12.01.02 Subsidies

• • Subsidies worden verstrekt aan de Wageningen Universiteit IMARES voor het onderzoeksprogramma Monitoring and Evaluation of Spatially Managed Areas (MESMA) en het NWO voor het nationaal programma voor Zee- en Kustonderzoek. Daarnaast is sprake van een subsidie aan Stichting de Noordzee voor het programma op weg naar een gezonde zee en een subsidie aan Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA) voor het Van Iersel Drainage systeem.

  Deze subsidies lopen in 2013 af.

• • Synergie KRW/Waterbeheer 21e eeuw; In 2009 zijn de eerste subsidiemiddelen uitgegeven. Het merendeel van de middelen is reeds via het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) aan de provincies verstrekt (overeenkomstig het afgesproken kasritme). De projecten moeten uiterlijk op 31 december 2012 zijn gestart en uiterlijk op 31 december 2015 zijn afgerond.

12.01.03 Bijdragen aan agentschappen

12.01.05 Bijdragen aan internationale organisaties

Nederland is partij in de verdragen waarin de internationale riviercommissies voor de Rijn, Maas en Schelde zijn opgericht. In deze commissies bespreekt Nederland watervraagstukken, op het gebied van kwaliteit, droogte en overstroming. De contributie voor deze commissies wordt jaarlijks vastgesteld. Daarnaast worden de commissies ondersteund in de voorbereiding en de uitvoering van hun werkzaamheden.

Voor de internationale zee bestaat het OSPAR-verdrag, wat een soortgelijke commissie kent als de riviercommissies, maar dan voor de internationale samenwerking en afstemming over vraagstukken op gebied van mariene milieu, ecologie en biodiversiteit in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan, inclusief de Noordzee. Ook voor OSPAR is jaarlijks contributie verschuldigd.

Door middel van twee Memoranda of Understanding (MOU’s) wordt UNESCO ondersteund. Het gaat hier om ondersteuning van het grondwaterinstituut «IGRAC» en om capacity building door UNESCO-IHE. De activiteiten versterken de langjarige samenwerking in de Deltalanden uit het Nationaal Waterplan.

Waterbeleid is een van de prioriteiten van de Europese Commissie. Zo stond het jaar 2012 in het teken van water. Dat jaar presenteert de Europese Commissie een nieuwe strategie voor waterbeleid, de Blueprint to Safeguard Europe’s Water. Eventuele beleidsaanpassing naar aanleiding van de evaluatie zal zoveel mogelijk binnen het bestaande EU beleidsinstrumentarium (o.a. stroomgebied benadering) haar beslag krijgen.

Artikel 13 Ruimtelijke ontwikkeling

Een ruimtelijk beleid voor een concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig Nederland, waarin sprake is van regionaal maatwerk, waarin de gebruiker voorop staat, waarin investeringen scherp geprioriteerd worden en waarin ruimtelijke ontwikkelingen, milieu en mobiliteit met elkaar zijn verbonden.

Regisseren

Het Rijk kiest bij het ruimtelijk beleid voor een selectieve beleidsinzet op 13 nationale belangen. Bij deze 13 nationale belangen is het Rijk verantwoordelijk voor de uitvoering. Het Rijk blijft daarnaast verantwoordelijk voor het systeem van ruimtelijk ordening. In dit kader werkt het Rijk aan meer eenvoudige regelgeving. Daarbij verwacht het Rijk dat medeoverheden zich eveneens inzetten voor meer eenvoud en verdere integratie op het gebied van ruimtelijke regelgeving. Hierdoor neemt de bestuurlijke drukte af en ontstaat er ruimte voor regionaal maatwerk. Om dit doel te bereiken is goede samenwerking met en inzet door medeoverheden van groot belang. In 2013 wordt deze nieuwe verantwoordelijkheidsverdeling vormgegeven. De uitvoering van het rijksbeleid op de 13 nationale belangen is beschreven in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR – Kamerstukken II, 2011/12, 32 660, nr. 50).

Tenslotte is de minister verantwoordelijk voor het toezicht op en de handhaving van (een deel van) de wet- en regelgeving door de Inspectie Leefomgeving en Transport op dit beleidsterrein (zie beleidsartikel 24 Handhaving en toezicht).

Indicatoren en kengetallen

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) zal in samenwerking met het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) de bestaande tweejaarlijkse monitor van de Nota Ruimte ombouwen naar een tweejaarlijkse monitor Infrastructuur en Ruimte. De monitor Infrastructuur en Ruimte zal primair de realisatie van de nationale belangen onderzoeken, afgezet tegen de gestelde ambities. Op basis hiervan wordt verantwoording afgelegd aan de Tweede Kamer en kunnen eventuele aanpassingen in het beleid worden gedaan.

De monitor omvat alle dertien nationale belangen uit het ruimtelijk en mobiliteitsbeleid. Voor dit artikel zijn de volgende kengetallen van belang (SVIR- Kamerstukken, 2011/2012, 32 660, nr. A/50):

In 2012 is de koers ingeslagen naar een andere ruimtelijke ordening. Vertrouwen in medeoverheden is de basis voor het bepalen van verantwoordelijkheden, regelgeving en rijksbetrokkenheid. Door hun regionale kennis en onderlinge samenwerkingsverbanden zijn gemeenten en provincies in staat om de opgaven integraal, doeltreffend en met kwaliteit aan te pakken. In 2013 zal het Rijk de overgang naar de nieuwe rol- en taakverdeling samen met de andere overheden definitief vorm geven en komen tot een heldere verdeling van verantwoordelijkheden.

Het Rijk vindt, zoals uiteengezet in de SVIR, de 9 stedelijke regio’s van de mainports, brainport, greenports en de valleys van nationale betekenis. De opgaven in deze gebieden worden opnieuw bekeken en vervolgens wordt de vernieuwde rijksrol bepaald. Om gebiedsontwikkelingen van de grond te krijgen zoekt het Rijk in samenwerking met marktpartijen en andere overheden naar nieuwe vormen van samenwerking en financiering.

De juridisch verplichte uitgaven hebben met name betrekking op de uitvoering van het omgevingsloket, bijdragen aan de Nota Ruimte-, de BIRK- en de NSP-projecten, de bodemsaneringen van NS terreinen, de bedrijvenregeling, lopende incidentele subsidies, bijdragen in onderzoeksinspanningen met betrekking tot de klimaatadaptatie, de uitvoering van de basisregistraties en opdrachten in de sfeer van de geo-informatie/Inspire. Het restant heeft enerzijds betrekking op mogelijke knelpunten in de uitvoering van de Wet bodembescherming en incidentele subsidies. Anderzijds gaat het om budgetten die nodig zijn voor de uitvoering van het lopende ruimtelijke beleid, de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte, het Deltaprogramma en dergelijke.

13.01 Ruimtelijk instrumentarium

13.01.01 Opdrachten

Uitvoering SVIR

De financiële middelen omvatten het houden van zicht op de realisatie van de Structuurvisie Ruimte en Infrastructuur en het zorgdragen voor kennis. Hiertoe behoren bijdragen aan de uitvoering van de monitor Infrastructuur en Ruimte, evaluaties over de realisatie van doelen, het uitvoeren van beleidsverkenningen en tot slot financiële bijdragen aan kennisinstituten, hoogleraren en het op peil houden van de vakkennis. De actieve ondersteuning van provincies en gemeenten in krimpregio’s door middel van kennis en experimenten wordt voortgezet.

Ontwerp en geo-analyse

Architectuur en ruimtelijk ontwerp zijn van belang voor «een goed systeem van ruimtelijke ordening»; één van de dertien nationale belangen in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte. Goed ontwerp en goede ontwerpers dragen bij aan de samenhang, duurzaamheid en het verdienvermogen van de samenleving en leveren zo meerwaarde op maatschappelijk, economisch en cultureel terrein. De financiële middelen voor architectuur en ruimtelijk ontwerp worden gebruikt om de positie van het ontwerp en de ontwerpers te versterken. Dit is enerzijds gericht op de eigen rol en verantwoordelijkheid van het Rijk en anderzijds op het versterken van lokale en regionale ontwerpkwaliteit en -kracht. In de Actieagenda architectuur en ruimtelijk ontwerp 2013–2016 «Werken aan Ontwerpkracht» is dit uitgewerkt. De Actieagenda is een interdepartementaal werkprogramma dat gelijktijdig met deze begroting aan de Tweede Kamer wordt verstuurd.

Naast geld voor het ontwerp omvat het budget tevens financiële middelen voor de ontwikkeling en het beheer van geo-analyse en voor de digitale verplichtingen die aan ruimtelijke plannen worden gesteld.

Vernieuwing omgevingsrecht

Binnen de interdepartementale programmadirectie Eenvoudig Beter wordt gewerkt aan de integrale Omgevingswet (Ow) en de implementatie van de Crisis- en Herstelwet (Chw). De Omgevingswet stroomlijnt het complex aan ruimtelijke wet- en regelgeving. In 2013 bereidt IenM het eerste concept Omgevingsbesluit en de Invoeringswet voor. In de invoeringswet wordt een groot aantal wetten aangepast aan de nieuwe Omgevingswet. Daarnaast werkt het Rijk in 2013 verdere ideeën uit over hoe de onderliggende regelgeving beter ingedeeld kan worden volgens de principes van de Omgevingswet. Ook dit maakt betere besluitvorming mogelijk en geeft meer inzicht in het omgevingsrecht. De financiële middelen worden ingezet voor het nader uitwerken en testen van de instrumenten die landen in de Ow, het stroomlijnen van de onderliggende regelgeving, voor de doorlopende consultatie van de Ow, voor het omgevingsmanagement en voor de implementatie van de Ow en de implementatie van de Chw.

Digitalisering ruimtelijk instrumentarium

Een van de kerntaken voor de komende jaren is de digitalisering van het omgevingsrecht inclusief de ruimtelijk juridische instrumenten. De doorontwikkeling van Omgevingsloket online, RO-online en de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen (WKPB) vormen onderdeel van de digitalisering van het omgevingsrecht. Het Omgevingsloket online is de digitale voorziening waarin aanvragen om omgevingsvergunning worden gedaan. RO-Online is de landelijke digitale registratie voor alle ruimtelijke plannen in Nederland. De WKPB heeft tot doel de toegankelijkheid van belastende overheidsbesluiten (publiekrechtelijke beperkingen) te verbeteren. De komende jaren wordt het omgevingsloket toekomstvast gemaakt en wordt RO-online aangepast voor de uitvoering van de omgevingswet.

Deelprogramma Nieuwbouw en Herstructurering

Het deelprogramma Nieuwbouw en Herstructurering van het Deltaprogramma verkent hoe ruimtelijke maatregelen kunnen bijdragen aan het beperken van de gevolgen van overstroming, een hevige regenbui, langdurige droogte en extreme hitte. De voorstellen vanuit het deelprogramma vormen onderdeel van de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie.

VerDuS

Verbinden van Duurzame Steden (VerDuS) is een onderzoeksprogramma van NWO waarin hetRijken private partijen nauw samenwerken aan onderzoek naar actuele vraagstukken en innovaties op het gebied van de bereikbaarheid, leefbaarheid en ruimtelijke ordening van stedelijke gebieden in delta’s. Inzet van middelen is bedoeld voor het ontwikkelen, delen en toepassen van kennis voor het realiseren van duurzame gebiedsontwikkeling in het stedelijke deltagebied.

13.01.02 Subsidies

• • Klimaatbuffers: Het programma klimaatbuffers ondersteunt de realisatie van natuurprojecten die de effecten van klimaatverandering tegengaan. Een coalitie van natuurorganisaties krijgt hiertoe subsidies. De verplichtingen hiervoor zijn in het verleden reeds aangegaan. De projecten binnen het programma zijn allen in uitvoering.

• • Afronding voorbeeldprojecten landschap: Het Innovatieprogramma Mooi Nederland stimuleert vanaf begin 2009 verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. 58 Voorbeeldprojecten kregen in dit kader medefinanciering uit de Innovatieregeling Mooi Nederland. Uiterlijk 2019 zal het laatste project zijn gerealiseerd. Naar aanleiding van de motie Wiegman is geld van het innovatieprogramma ook beschikbaar gesteld voor «Voorbeeldgebieden Investeren in het landschap». Deze pilot-projecten worden medio 2015 afgerond.

13.02 Geo-informatie

13.02.01 Opdrachten

De structurele middelen zijn bestemd voor de exploitatie, beheer en onderhoud van de voorzieningen voor de Europese verplichtingen, waaronder de implementatie van de Europese richtlijn Inspire, gericht op ontsluiting en harmonisatie van ruimtelijke gegevens.

Verder zijn hier opgenomen de opdrachten aan onder meer Geonovum, SAGEO en Geofort in het licht van de beleidsuitvoering portefeuille geo-informatie.

13.02.05 Bijdragen aan ZBO/RWT

13.03 Gebiedsontwikkeling

13.03.01 Opdrachten

Het MIRT is het programma van projecten/programma’s in het ruimtelijk fysieke domein. De nadruk ligt op projecten en programma’s waaraan het Rijk financieel bijdraagt. Ook projecten en programma’s waaraan het Rijk niet financieel bijdraagt, maar die wel van rijksbelang zijn, worden in het MIRT besproken. Het streven is een brede afstemming van alle (samenhangende) projecten van verschillende overheidslagen en in verschillende beleidssectoren, om te komen tot een efficiënte inzet van overheidsmiddelen. In het MIRT wordt ook de samenhang met decentrale belangen en regionale opgaven besproken. Dit doet het Rijk met de regio voor alle ruimtelijke en mobiliteitsonderwerpen in de bestuurlijke overleggen MIRT aan de hand van de gezamenlijke gebiedsagenda’s van Rijk en regio.

13.03.04 Bijdragen mede overheden

• • bufferzones: Bufferzones betreffen de oude rijksverplichtingen uit het Investeringsfonds ILG. De resterende verplichtingen van het Rijk voor de bufferzones zullen via een decentralisatie-uitkering in het provinciefonds worden opgenomen. Het Rijk en IPO hebben mede hierover overeenstemming bereikt in het kader van het bestuursakkoord natuur.

• • projecten nota ruimte: Het budget is een extra impuls voor de versterking van de economische concurrentiepositie, krachtige steden en platteland, borging belangrijke ruimtelijke waarden en borging van veiligheid. Beoogd wordt alle projecten te decentraliseren. De financiële reeks betreft alleen uitgaven voor bestaande afspraken.

• • projecten BIRK: Het Budget Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit (BIRK) is ingezet ter versterking van de ruimtelijke kwaliteit in stedelijke centra of stedelijke gebieden. De projecten zijn volop in uitvoering. De financiële bijdrage van een groot aantal projecten is in 2011 al overgemaakt naar het gemeentefonds, waarmee de projecten gedecentraliseerd zijn.

• • Nieuwe Sleutel Projecten (NSP): het budget is ingezet ter ontwikkeling en versterking van 6 centra in nationale stedelijke netwerken door (her)ontwikkeling van Hogesnelheidslijn (HSL) stations en omgeving.

• • Bestaand Rotterdams Gebied (BRG): de financiële middelen voor BRG zijn bijdragen tot en met 2021 om de doelstellingen zoals verwoord in de uitwerkingsovereenkomst van het deelproject Bestaand Rotterdams Gebied van 2 september 2005 te kunnen bereiken.

13.04 Ruimtegebruik bodem

13.04.01 Opdrachten

Het beleidsonderbouwend onderzoek betreft onder meer onderzoek ten behoeve van de Structuurvisies «Ondergrond» en «Wind op land», de fundamentele herziening van de Wet bodembescherming en de aanpassing van de financiering van de Commissie MER. Ten behoeve van het opstellen van de structuurvisies en bijbehorende besluitvorming worden voor iedere structuurvisie onder meer onderzoeken, een plan-m.e.r. en publieksconsultatie uitgevoerd.

13.04.02 Subsidies

• • Bedrijvenregeling: Op grond van de Wet bodembescherming en het Besluit financiële bepalingen bodemsanering, worden subsidies in het kader van de bedrijvenregeling vastgelegd.

• • NS bodem: Dit betreft de subsidie aan de Stichting Bodemsanering NS op basis van het convenant Bodemsanering NS- percelen (d.d. 21 december 1995).

• • Programma Commissie MER: Het betreft een vergoeding aan de, bij wet ingestelde, Commissie voor de milieueffectrapportage. De vergoeding wordt door IenM (60 procent), EL&I (30 procent) en OCW (10 procent) bekostigd. Voorzien is dat de financiering van de Commissie in de komende jaren zal wijzigen zoals in het Regeerakkoord VVD – CDA 2010 is vastgelegd. In 2012 wordt vastgelegd hoe het wettelijk instrument MER na 2013 wordt gefinancierd. De subsidie vanuit IenM wordt afgebouwd. De bedoeling is dat de MER kostendekkend gaat worden door de tarieven van een vrijwillige MER stapsgewijs te verhogen.

• • Incidentele subsidies: Dit betreft o.a. subsidies aan de Stichting Kennisontwikkeling Bodem.

13.04.04 Bijdragen mede overheden

• • Meerjarenprogramma bodem: De bijdragen voor de sanering van vervuilde bodem worden verleend aan het bevoegde gezag voor het uitvoeren van een bij wet toegekende taak. De budgetten t/m 2014 zijn grotendeels toegekend via Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing en de Decentralisatie-uitkering (DUB) bij het ministerie van BZK. In de periode t/m 2014 is ook budget voorzien voor knelpunten zoals het project «Cadmium in de Kempen» en Moerdijk.

• • Programma Gebiedsgericht Instrumentarium; Onder dit programma vallen o.a. de budgetten die onderdeel vormden van het Investeringsbudget Landelijk Gebied en waarvan de resterende middelen via een decentralisatie-uitkering in het provinciefonds kunnen worden opgenomen.

13.04.07 Bekostiging

• – Kennis voor klimaat: Het onderzoeksbudget is aan de Stichting Kennis voor Klimaat toegekend ten behoeve van het Nationaal Onderzoeksprogramma Kennis voor Klimaat.

• – Klimaat voor Ruimte: Het onderzoeksbudget is aan de Stichting Klimaat voor Ruimte toegekend ten behoeve van het Onderzoeksprogramma Klimaat voor Ruimte.

• – MKB krediet: Het betreft de mogelijkheid voor een ondernemer in het midden- en kleinbedrijf met onvoldoende middelen of te weinig zekerheden voor krediet bij een bank, om een borgstelling voor een gedeelte van het benodigde budget voor bodemsanering te krijgen. IenM sluit aan bij de garantieregeling van EL&I.

Artikel 14 Wegen en Verkeersveiligheid

(Doen) Uitvoeren

Regisseren

Tenslotte is de minister verantwoordelijk voor het toezicht op en de handhaving van (een deel van) de wet- en regelgeving door de Inspectie Leefomgeving en Transport op dit beleidsterrein (zie beleidsartikel 24 Handhaving en toezicht).

Indicatoren en kengetallen

Voor lokale luchtkwaliteit geldt dat uiterlijk per 1 januari 2015 op alle locaties langs rijkswegen de grenswaarde voor NO2 gehaald moet worden. Tussenliggende waarden zijn niet vastgesteld. Voor PM10 wordt op alle locaties langs rijkswegen aan de grenswaarde voldaan die geldt vanaf 11 juni 2011.

Het saneringsprogramma aanpakken geluidsknelpunten langs spoor- en hoofdwegen is in 2011 van start gegaan. Het Meerjarenprogramma geluidsanering (MJPG) pakt de geluidsknelpunten langs hoofdwegen (>65 dB Lden) aan, zoals in de Nota Mobiliteit geformuleerd. Voor 10 procent van de woningen zal de aanpak bestaan uit gevelisolatie en zal de belasting boven de 65 dB blijven. Indien mogelijk wordt nu al meteen bij reconstructie van een (spoor)weg om andere redenen dan geluid een geluidsknelpunt aangepakt.

De juridisch verplichte uitgaven hebben met name betrekking op subsidies en bijdragen aan de diverse verkeersveiligheidsorganisaties. Het restant heeft met name betrekking op het uitvoeren van onderzoeken en het uitvoeren van verschillende verkeersveiligheidscampagnes

14.01 Netwerk

14.01.01 Opdrachten

14.01.02 Subsidies

14.01.03 Bijdrage aan agentschappen

Dit betreft de bijdrage aan Rijkswaterstaat voor de capaciteitsinzet in het kader van Beleidsondersteuning en advies.

14.02 Veiligheid

14.02.01 Opdrachten

In het kader van vereisten aan voertuig en technologie vinden ISA-pilots (intelligente snelheidsassistent) plaats met een verzekeraar en leasemaatschappij. Het stimuleren van de verkoop van veilige voertuigen gebeurt door deelname aan Euro NCAP. Euro NCAP beoordeelt realistisch en onafhankelijk de veiligheidsprestaties van Europa’s best verkochte auto’s.

Om gedragsbeïnvloeding te bereiken wordt ondermeer het Meerjarenprogramma Campagnes Verkeersveiligheid uitgevoerd.

Het verbeteren van de positie van kwetsbare verkeersdeelnemers gebeurt onder meer door onderzoek naar botsvriendelijke autofronten.

14.02.02 Subsidies

14.02.03 Bijdrage aan agentschappen

Dit betreft de bijdrage aan Rijkswaterstaat voor de capaciteitsinzet in het kader van Beleidsondersteuning en advies.

Artikel 15 Openbaar vervoer

Reizigers veilig, betrouwbaar en snel vervoeren gericht op gemak en eenvoud door een optimaal openbaar vervoer netwerk. De verantwoordelijkheid van de minister inzake spoor wordt toegelicht in artikel 16.

Regisseren

Tenslotte is de minister verantwoordelijk voor het toezicht op en de handhaving van (een deel van) de wet- en regelgeving door de Inspectie Leefomgeving en Transport op dit beleidsterrein (zie beleidsartikel 24 Handhaving en toezicht).

Kengetallen en indicatoren

Toelichting

De reizigerskilometers hebben alleen betrekking op de kilometers die zijn afgelegd met bus, trein en metro. De reizigerskilometers die met de regionale treinen zijn afgelegd worden niet meegeteld.

Toelichting

Cijfers 2004–2006 zijn in 2007 aangepast (Kamerstukken II, 2007–2008, 23 645, nr. 191 dd 12 maart 2008)4

Toelichting

Jaarlijks vindt onderzoek plaats naar zowel de waardering van de consument als de prijsontwikkeling van het taxivervoer. In 2011 is gekozen voor een gewijzigde onderzoeksopzet, waarbij niet langer een algemene waardering van het taxigebruik wordt gevraagd. De waardering is nu gebaseerd op de ervaring van de klant tijdens zijn meest recente taxirit. In de 4 grote steden vindt jaarlijks mystery shopper onderzoek plaats naar de kwaliteit van de straattaxi. De landelijke prijsontwikkeling van de straattaxi wordt jaarlijks gemeten voor een tweetal referentieritten; één met 5 kilometer lengte (meest voorkomende rit in de steden) en één met een lengte van 15 kilometer (vooral kleinere steden en platteland).

De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) is een actualisatie van het ruimtelijke en mobiliteitsbeleid op rijksniveau. De SVIR vervangt o.a. de Nota Ruimte en Structuurvisie Randstad 2 040, de Mobiliteitsaanpak en de Nota Mobiliteit. Daarmee is de SVIR «kapstok» voor uitwerkingen van beleid met ruimtelijke consequenties.

De juridisch verplichte uitgaven hebben met name betrekking op een bijdrage aan Rijkswaterstaat en subsidies. Het restant heeft met name betrekking op het uitvoeren van taken inzake de implementatie van de OV- Chipcard, de implementatie van de Boord Computer Taxi en de ontwikkeling en bouw van de Nationale Databank Openbaar Vervoergegevens, maar ook onderzoeken op het gebied van decentraal/regionaal vervoer en uitgaven ter stimulering van de marktwerking in het openbaar vervoer.

15.01.01 Opdrachten

Dit betreft voornamelijk (lopende) opdrachten ten behoeve van de implementatie van de OV- Chipcard, de implementatie van de Boord Computer Taxi en de ontwikkeling en bouw van de Nationale Databank Openbaar Vervoergegevens. Daarnaast maken uitgaven voor het OV-Loket, de concessie Waddenveren en het fietsbeleid onderdeel uit van deze middelen.

15.01.02 Subsidies

Het betreft een subsidie aan de Fietserbond, de subsidie voor de Geschillencommissie taxi en de subsidies voor de (monitoring van) sociale veiligheid in het openbaar vervoer.

15.01.03 Bijdrage aan agentschappen

Dit betreft de jaarlijkse Agentschapbijdrage aan Rijkswaterstaat voor de beleidsondersteunde en adviserende taken ten behoeve van het openbaar vervoer.

Artikel 16 Spoor

Optimaal personen- en goederenvervoer per spoor voor reizigers, verladers en afnemers en een veilige en betrouwbare hoofdspoorweginfrastructuur met voldoende capaciteit.

(Doen) Uitvoeren

De Minister is verantwoordelijk voor aanleg en beheer van de spoorweginfrastructuur.

Regisseren

Tenslotte is de minister verantwoordelijk voor het toezicht op en de handhaving van (een deel van) de wet- en regelgeving door de Inspectie Leefomgeving en Transport op dit beleidsterrein (zie beleidsartikel 24 Handhaving en toezicht).

Kengetallen en indicatoren

Toelichting

Tot 2010 werd «beschikbaarheid van de infrastructuur» als belangrijkste indicator gehanteerd. Vanaf 2010 is daarnaast ook de indicator «geleverde treinpaden» in beschouwing genomen. Dit is waar het de vervoerders als gebruiker van het spoor uiteindelijk om gaat. Vanaf 2012 wordt daarom alleen nog maar de indicator «geleverde treinpaden» gemonitord worden en zal de indicator «beschikbaarheid infrastructuur» komen te vervallen.

Spoorveiligheid (naar risicodrager)

Hieronder staan de indicatoren voor spoorwegveiligheid toegelicht. Dit betreft de ontwikkeling van de verschillende veiligheidsdoelstellingen voor de diverse risicodragers, aangegeven in NRV (national reference value) en MWA (moving weighted average). De Europese systematiek wordt ook toegepast in de Derde Kadernota Railveiligheid. Niet voor iedere indicator bestaat een NRV. De tabel met de ontwikkeling van de MWA’s wordt dan ook alleen getoond daar waar een NRV aanwezig is.

In 2012 neemt het aantal treinen verder toe. Het gebruik van de Betuweroute in de eerste helft van 2012 is hoger dan de eerste helft 2011.

Toelichting

(1) In het Vervoerplan5 van NS wordt voor sociale veiligheid, net als voor diverse andere zorggebieden, het klantoordeel gebruikt. Het klantoordeel veiligheid geeft een percentage en niet een cijfer. Het klantoordeel is het gewogen gemiddelde van de klantoordelen overdag en »s avonds in de trein en overdag en »s avonds op stations.

(2) Wordt niet jaarlijks door NS gemeten. NS houdt gemiddeld een keer per twee jaar een enquête onder medewerkers. Sociale veiligheid is een van de onderwerpen die aan bod komen.

(3) Ten tijde van het ter perse gaan was dit jaarverslag nog niet beschikbaar. Komt eind april.

(4) Het percentage NSR-medewerkers dat haar/zijn gevoel van veiligheid ’s avonds en overdag in de werkomgeving met een 7 of hoger beoordeelt wordt door NS onderzocht in de enquête die gemiddeld een keer per twee jaar onder haar medewerkers wordt gehouden. De enquête wordt nog wel uitgevoerd, maar op een andere wijze waarin hierboven genoemde vraagstellingen niet meer voorkomen. IenM zal deze percentages daarom in het vervolg niet meer in deze tabel opnemen.

De vigerende visie op de toekomst van het spoor heeft geleid tot de huidige prioriteiten in het spoordossier in brede zin en tot het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) meer in het bijzonder. Het is van belang om de doelen voor het spoor voor de komende jaren te actualiseren, in samenhang te bezien en daarin te prioriteren. Hiervoor wordt een langetermijnvisie opgesteld: de «Lange Termijn Spooragenda». Deze zal bestaan uit een zevental hoofddoelen, zoals aangegeven in de kabinetsreactie op de Tijdelijke commissie Onderhoud en Innovatie spoor. Dit is de agenda voor wat vanuit maatschappelijk belang bereikt moet worden op het gebied van spoorvervoer. De Lange Termijn Spooragenda zal concrete hoofddoelen bevatten voor het spoor, die vertaald worden naar operationele doelstellingen op basis waarvan keuzes voor de toekomst gemaakt kunnen worden. In dit verband zals zoals aangegeven in de kabinetsreactie de programmering van projecten en programma’s en de samenhang daartussen.

De afgelopen jaren is ook duidelijk geworden dat stappen moeten worden gezet voor wat betreft betrouwbaarheid van de treindienst tijdens bijvoorbeeld winterweer of andere verstoringen. Daarnaast is het aantal passages van stoptonend seinpassages nog steeds te hoog en is door ProRail een ambitie om naar maximaal 10 van dergelijke passages per jaar te gaan neergezet. Op deze ambities zal actief worden gestuurd.

De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) is een actualisatie van het ruimtelijke en mobiliteitsbeleid op rijksniveau. De SVIR vervangt o.a. de Nota Ruimte en Structuurvisie Randstad 2040, de Mobiliteitsaanpak de Nota Mobiliteit. Daarmee is de SVIR «Kapstok» voor uitwerkingen van beleid met ruimtelijke consequenties.

De juridisch verplichte uitgaven hebben met name betrekking op subsidies, bijdragen aan internationale organisaties, medeoverheden en aan de Nederlandse Mededingingsautoriteit. Het restant heeft met name betrekking op het uitvoeren activiteiten ter ondersteuning van het beheer van en vervoer over het spoor via concessies, het programma Hoogfrequent Spoor en de uitvoering van de Lange Termijn Spooragenda.