2.3.1. Niet-beleidsartikel 9: Algemeen
Algemene doelstelling
In dit artikel worden de departementsbrede programma-uitgaven begroot. Het betreft subsidies en bijdragen, bijdragen aan de Navo-exploitatie uitgaven en internationale militaire samenwerking en overige (departementsbrede) uitgaven.
Budgettaire gevolgen
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 84.443 | 114.592 | 102.460 | 99.846 | 96.905 | 97.753 | 97.467 |
Uitgaven | 100.566 | 114.592 | 102.460 | 99.846 | 96.905 | 97.753 | 97.467 |
Programma uitgaven | |||||||
Subsidies en bijdragen | 21.682 | 25.982 | 23.848 | 23.283 | 23.255 | 23.243 | 23.226 |
Bijdrage NAVO en internationale samenwerking | 39.906 | 41.006 | 42.449 | 42.364 | 42.303 | 42.320 | 42.190 |
Overige uitgaven | 38.978 | 47.604 | 36.163 | 34.199 | 31.347 | 32.190 | 32.051 |
Toelichting op de instrumenten
Subsidies en bijdragen
De subsidies en bijdragen worden verleend aan instellingen die voor Defensie een toegevoegde waarde hebben en defensiebeleid voor bijzondere doelgroepen uitvoeren, omdat zij hiertoe beter geëquipeerd zijn. De defensiesubsidies zijn er op gericht de exploitatie van stichtingen, en daarmee de uitvoering van hun doelen, in stand te houden. De subsidies zijn te verdelen in subsidies voor veteranenzorg, bijzondere vormen van personeelszorg en doelgroepenbeleid. Subsidies worden verstrekt in het kader van het cultureel erfgoed en tradities en op het gebied van onderwijs, kennis en technologie. Een overzicht van de subsidies is opgenomen in bijlage 4.6.
Bijdragen aan de Navo en Internationale militaire samenwerking
De bijdragen aan de Navo hebben betrekking op Navo-exploitatie uitgaven, waaronder uitgaven voor AWACS-vliegtuigen. De Internationale Militaire Samenwerking omvat militaire samenwerkingsactiviteiten die Defensie in internationaal verband uitvoert. Het betreft onder meer militair-operationele samenwerking, defensiematerieelsamenwerking, militaire inlichtingensamenwerking en juridische samenwerking.
Overige uitgaven
Deze defensiebrede uitgaven hebben onder meer betrekking op de voorlichtings- en communicatieactiviteiten. Voor de jaren 2015 en 2016 worden uitgaven verwacht voor het EU-voorzitterschap. Overige uitgaven hebben tevens betrekking op de schadevergoedingen via de landsadvocaat en uitgaven aan de Belastingdienst.
2.3.2. Niet-beleidsartikel 10: Centraal Apparaat
Algemene doelstelling
Defensie is een operationele en uitvoerende organisatie bedoeld om de belangen van het Koninkrijk te verdedigen en de internationale rechtsorde te bevorderen. Ten behoeve van de drie hoofdtaken van de krijgsmacht stelt zij militaire eenheden gereed en zet deze in nationaal en internationaal verband in. Die inzet is de kerntaak van Defensie. De Bestuursstaf geeft hier namens de Minister sturing aan door het formuleren van het defensiebeleid, het toewijzen van middelen aan alle defensieonderdelen, het toezicht houden op de besteding daarvan en het opstellen van kaders voor de defensiebrede bedrijfsvoering.
Budgettaire gevolgen
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 1.655.999 | 1.602.594 | 1.599.771 | 1.543.874 | 1.535.300 | 1.547.420 | 1.462.633 |
Uitgaven | 1.658.703 | 1.602.594 | 1.599.771 | 1.543.874 | 1.535.300 | 1.547.420 | 1.462.633 |
Apparaatsuitgaven | 1.658.703 | 1.602.594 | 1.599.771 | 1.543.874 | 1.535.300 | 1.547.420 | 1.462.633 |
Personele uitgaven | 1.638.573 | 1.579.940 | 1.583.978 | 1.529.534 | 1.521.992 | 1.534.016 | 1.448.716 |
– waarvan eigen personeel | 128.622 | 124.410 | 121.225 | 122.703 | 122.759 | 122.503 | 122.737 |
– waarvan externe inhuur |
| 3.080 | 2.060 | 1.981 | 1.981 | 1.981 | |
– waarvan pensioenen, wachtgelden en uitkeringen | 1.509.951 | 1.455.530 | 1.459.673 | 1.404.771 | 1.397.252 | 1.409.532 | 1.323.998 |
Materiële uitgaven | 20.130 | 22.654 | 15.793 | 14.340 | 13.308 | 13.404 | 13.917 |
– waarvan overig | 20.130 | 22.484 | 15.583 | 14.142 | 13.110 | 13.206 | 13.719 |
– waarvan bijdrage aan SSO Paresto |
| 170 | 210 | 198 | 198 | 198 | 198 |
Totaal ontvangsten | 2.669 | 22.331 | 6.811 | 6.811 | 6.811 | 6.811 | 6.811 |
Toelichting op de instrumenten
Bestuursstaf
De Bestuursstaf draagt zorg voor een beheerste uitvoering van het beleidsproces en de bedrijfsvoering van het Ministerie van Defensie. De Bestuursstaf geeft namens de Minister sturing aan de defensieorganisatie. Dat gebeurt door het formuleren van het defensiebeleid, het toewijzen van middelen aan de defensieonderdelen, het toezicht houden op de besteding daarvan en het opstellen van kaders voor de defensiebrede bedrijfsvoering. De uitgaven die daarmee gemoeid zijn, betreffen vooral salarissen voor burger- en militair personeel, persoonsgebonden uitgaven, bovenformatieve inhuur en overig materieel.
Militaire inlichtingen- en Veiligheidsdienst
Als Bijzondere Organisatie Eenheid (BOE) ressorterend onder de Bestuursstaf is de MIVD belast met de ondersteuning van Defensie op het gebied van het leveren van kwalitatief hoogwaardig inlichtingen- en veiligheidsinformatie. Daarmee levert de MIVD een onmisbare bijdrage aan de opbouw, de gereedstelling en de inzet van de Nederlandse krijgsmacht en de informatiepositie van Nederland. De uitgaven die daarmee binnen dit artikel gemoeid zijn, betreffen vooral salarissen voor burger- en militair personeel, persoonsgebonden uitgaven, informatievoorziening en overige materiële uitgaven.
Personele uitgaven
De apparaatsuitgaven bevatten vooral personele uitgaven. Deze uitgaven bestaan hoofdzakelijk uit salarissen, sociale lasten en uitgaven voor toelagen en reiskosten woon-werkverkeer. De uitgaven voor salarissen en sociale lasten worden besteed aan de volgende aantallen personeel van de Bestuursstaf (gemiddelde jaarsterktes):
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
---|---|---|---|---|---|---|
1.469 | 1.488 | 1.513 | 1.548 | 1.547 | 1.547 | 1.547 |
Pensioenen en uitkeringen
Deze uitgaven betreffen de betaling van ouderdomspensioen en overige uitkeringen aan voormalig defensiepersoneel. Deze zijn als volgt onderverdeeld:
Tabel: Onderverdeling pensioenen en uitkeringen
De invaliditeitspensioenen en nabestaandenpensioenen betreffen de uitkeringen voor militaire oorlogs- en dienstslachtoffers of hun nabestaanden.
De uitkeringswet gewezen militairen betreft het functioneel leeftijdsontslag voor militairen.
Wachtgelden, inactiviteitswedden en SBK-gelden
Deze post betreft de verstrekking van uitkeringen krachtens het Sociaal Beleidskader en overige regelingen aan voormalig defensiepersoneel.
De overige exploitatie is voor het grootste deel personeelsgebonden. Deze uitgaven bestaan voornamelijk uit opleidingen, werving, dienstreizen en kleding en uitrusting en overige materiële uitgaven.
Bijdragen aan SSO’s
Om de apparaatsuitgaven binnen de baten-lastenagentschappen beter te laten aansluiten bij de uitgavenbegroting, worden Rijksbreed de betalingen aan de baten-lastenagentschappen zichtbaar gemaakt in de uitgavenbegroting, onder de noemer «waarvan bijdragen aan SSO’s» (Shared Service Organisations). Het betreft hier de uitgaven voor Paresto (€ 0,2 miljoen voor 2015).
Voor een nadere toelichting op de personele uitgaven wordt verwezen naar de personeelsrapportage die periodiek aan de Tweede Kamer wordt aangeboden.
Totaal apparaatsuitgaven en apparaatskosten Defensie inclusief baten-lastenagentschappen
Bedragen x € 1.000 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 5.567.868 | 5.586.790 | 5.419.982 | 5.230.756 | 5.204.453 | 5.180.610 | 5.090.548 |
Kerndepartement | 1.658.703 | 1.602.594 | 1.599.771 | 1.543.874 | 1.535.300 | 1.547.420 | 1.462.633 |
Uitvoeringsorganisaties | 3.909.165 | 3.984.196 | 3.820.211 | 3.686.883 | 3.669.153 | 3.633.190 | 3.627.915 |
Inzet | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Taakuitvoering Zeestrijdkrachten | 555.636 | 588.197 | 571.643 | 551.333 | 551.903 | 548.484 | 548.442 |
Taakuitvoering Landstrijdkrachten | 1.000.064 | 1.030.769 | 969.940 | 931.026 | 926.010 | 924.178 | 926.070 |
Taakuitvoering Luchtstrijdkrachten | 501.803 | 510.968 | 494.775 | 482.045 | 480.455 | 478.202 | 479.350 |
Taakuitvoering Koninklijke marechaussee | 326.406 | 326.236 | 311.375 | 301.582 | 300.701 | 298.258 | 298.635 |
Ondersteuning krijgsmacht door Defensie Materieel Organisatie | 492.827 | 458.135 | 434.828 | 418.899 | 418.265 | 412.238 | 419.684 |
Ondersteuning krijgsmacht door Commando DienstenCentra | 1.032.429 | 1.069.891 | 1.037.650 | 1.001.998 | 991.819 | 971.830 | 955.734 |
Totaal apparaatsuitgaven | 5.567.868 | 5.586.790 | 5.419.982 | 5.230.756 | 5.204.453 | 5.180.610 | 5.090.548 |
Batenlastenagentschappen: | 605.715 | 522.652 | 526.483 | 494.313 | 491.213 | 490.313 | 489.928 |
Defensie Telematica Organsiatie | 307.259 | 303.000 | 254.722 | 235.722 | 232.222 | 232.222 | 232.197 |
Dienst Vastgoed Defensie | 220.187 | 146.235 | 200.455 | 190.843 | 191.243 | 190.343 | 189.983 |
Paresto | 78.269 | 73.417 | 71.306 | 67.748 | 67.748 | 67.748 | 67.748 |
Totaal apparaatskosten | 605.715 | 522.652 | 526.483 | 494.313 | 491.213 | 490.313 | 489.928 |
De uitgaven voor salarissen en sociale lasten worden besteed aan de volgende aantallen personeel van het Ministerie van Defensie in totaal (gemiddelde jaarsterktes):
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
---|---|---|---|---|---|---|
53.931 | 53.998 | 53.532 | 53.168 | 53.893 | 52.747 | 52.732 |
Overzicht gemiddelde jaarsterkte defensiepersoneel
formatie voor reorganisatie | formatie 2015 | gemiddelde jaarsterkte 2015 | budget in 2015 (bedrag * 1.000) | formatie 2019 | budget in 2019 (bedrag * 1.000) | |
---|---|---|---|---|---|---|
Burgerpersoneel | ||||||
Schaal 16 t/m 18 | 35 | 18 | 24 | 3.092 | 18 | 2.273 |
schaal 15 | 46 | 35 | 37 | 4.092 | 35 | 3.793 |
schaal 14 | 107 | 84 | 91 | 9.523 | 83 | 8.512 |
schaal 13 | 275 | 267 | 290 | 27.110 | 265 | 24.277 |
schaal 12 | 743 | 704 | 722 | 60.098 | 719 | 58.651 |
schaal 11 | 1.109 | 1.030 | 1.015 | 74.488 | 1.019 | 73.286 |
schaal 10 | 1.389 | 1.208 | 1.197 | 76.479 | 1.199 | 75.075 |
schaal 9 | 1.046 | 834 | 838 | 49.609 | 815 | 47.282 |
schaal 8 | 969 | 769 | 814 | 43.193 | 747 | 38.845 |
schaal 7 | 1.442 | 1.153 | 1.217 | 59.226 | 1.116 | 53.225 |
schaal 6 | 1.480 | 1.221 | 1.208 | 53.755 | 1.168 | 50.936 |
schaal 5 | 2.141 | 1.884 | 1.923 | 82.052 | 1.815 | 75.895 |
schaal 1 t/m 4 | 3.224 | 2.952 | 2.610 | 104.624 | 2.846 | 111.803 |
Totaal burgerpersoneel | 14.006 | 12.159 | 11.986 | 647.341 | 11.845 | 623.853 |
Militair personeel | ||||||
GEN | 95 | 60 | 66 | 8.615 | 60 | 7.675 |
KOL | 365 | 293 | 343 | 43.668 | 293 | 36.556 |
LKOL | 1.562 | 1.283 | 1.380 | 135.989 | 1.270 | 122.647 |
MAJ | 2.813 | 2.180 | 2.216 | 175.483 | 2.148 | 166.696 |
KAP | 3.106 | 2.757 | 2.770 | 168.750 | 2.746 | 163.942 |
LNT | 2.490 | 2.203 | 2.021 | 99.788 | 2.136 | 103.357 |
AOO | 3.551 | 2.755 | 2.965 | 177.825 | 2.678 | 157.400 |
SM | 5.587 | 4.417 | 4.546 | 224.774 | 4.373 | 211.896 |
SGT (1) | 12.598 | 10.872 | 9.137 | 340.823 | 10.750 | 392.971 |
SLD/KPL | 14.391 | 11.826 | 12.498 | 376.568 | 11.473 | 338.771 |
totaal op functie | 46.558 | 38.646 | 37.942 | 1.752.284 | 37.927 | 1.701.911 |
Initiële opleidingen (NBOF) | 4.841 | 2.960 | 3.604 | 79.975 | 2.960 | 65.684 |
Totaal militair personeel (inclusief NBOF) | 51.399 | 41.606 | 41.546 | 1.832.259 | 40.887 | 1.767.595 |
Totaal burger en militair personeel | 65.405 | 53.765 | 53.532 | 2.479.600 | 52.732 | 2.391.448 |
Overige uitgaven voor personeel | 378.357 | 329.885 | ||||
Totaal personele uitgaven | 2.857.957 | 2.721.333 | ||||
Agentschappen | ||||||
Defensie Telematica Organisatie | 1.530 | 105.049 | 1.202 | 82.524 | ||
Dienst Vastgoed Defensie | 796 | 50.136 | 734 | 47.223 | ||
Paresto | 781 | 35.305 | 735 | 33.035 |
In de tabel zijn alleen de salarissen en sociale lasten opgenomen, zoals gerapporteerd in het overzicht van de numerus fixus. De totale uitgaven voor formatie per defensieonderdeel, alsmede de geraamde aantallen per defensieonderdeel, zijn terug te vinden in de desbetreffende hoofdstukken per defensieonderdeel.
In de eerste kolom is de organisatie opgenomen zoals deze was, voordat de reorganisatie als gevolg van de beleidsbrief 2011 van start ging.
In de tweede kolom is de geplande formatie voor 2015 opgenomen. De derde kolom geeft de verwachte gemiddelde jaarsterkte voor 2015 weer. De formatie betreft de organisatie en daarmee de functies. De gemiddelde jaarsterkte betreft het aantal personeelsleden dat aanwezig is. Een verklaring voor de verschillen tussen deze twee kolommen is dat de reorganisaties in 2015 nog niet geheel zijn afgerond. Daarnaast lopen de reorganisaties naar aanleiding van de nota In het belang van Nederland na 2015 door. Tot slot draagt het begrotingsakkoord 2014 bij aan het verschil tussen de formatie en de gemiddelde jaarsterkte. In de vierde kolom is de verwachte gemiddelde jaarsterkte financieel gemaakt.
De vijfde kolom geeft de formatie aan voor het jaar 2019. Daarbij is de verwachte gemiddelde jaarsterkte gelijk aan de formatie. In de laatste kolom is de formatie (en dus ook de gemiddelde jaarsterkte) financieel gemaakt voor het jaar 2019. Budgettair is hier echter rekening gehouden met de verwachting dat er gedurende het jaar sprake zal zijn van 98% vulling.
Bij de agentschappen zijn de eerste twee kolommen niet ingevuld aangezien daar niet wordt gewerkt met een vaste formatie.
Taakstelling Rijksdienst
In het huidige regeerakkoord is vanaf 2016 een apparaatstaakstelling voor Defensie opgenomen die oploopt tot € 48 miljoen. Binnen Defensie is de taakstelling belegd bij de apparaatsbudgetten van Defensie, de DMO en het CDC:
Extracomptabele tabel invulling taakstelling
(Bedragen x € 1 miljoen) | 2016 | 2017 | 2018 | Structureel |
---|---|---|---|---|
Departementale taakstelling (totaal) | 17 | 39 | 48 | 48 |
Kerndepartement | 6,6 | 26 | 31 | 31 |
Agentschappen | ||||
DTO | 7,2 | 8,8 | 8,8 | 8,8 |
DVD | 3,2 | 4,2 | 7,2 | 7,2 |
Paresto | 1 | 1 | ||
Totaal agentschappen | 10,4 | 13 | 17 | 17 |
Bedrijfsvoering bij Defensie
Samenhangende bedrijfsvoering
De wijze waarop Defensie haar interne bedrijfsvoering inricht en de wijze waarop met anderen wordt samengewerkt, moet de hoofdtaken van de krijgsmacht optimaal ondersteunen. De inrichting van de bedrijfsvoering volgt de behoeften van het primaire proces van gereedstelling en inzet van militaire capaciteiten. De ontwikkeling van de bedrijfsvoering van Defensie kenmerkt zich door een streven naar flexibiliteit, vereenvoudiging en eenduidige belegging van processen, ruimte voor de uitvoering, integraliteit en een kleinere footprint.
Vereenvoudiging in besturing en integraliteit in de ondersteuning gaan gepaard met meer rolvast sturen en samenwerken. Dit krijgt bijvoorbeeld vorm door meer geïntegreerde dienstverlening en integratie tussen diverse ketens. Vereenvoudiging krijgt tevens meer inhoud door het terugdringen van de regeldruk. Dit leidt tot meer ruimte voor de uitvoering en meer flexibiliteit. Zo ontstaat een versterkend effect.
De kaders voor bedrijfsvoering zijn van toepassing op diverse ketens en bedrijfsonderdelen. Het streven naar een integrale bedrijfsvoering vereist focus en samenhang in behoeften, prioriteiten en de daaraan verbonden middelen. Binnen Defensie worden daarom de veranderingen en vernieuwingen binnen bedrijfsvoering en hun effecten op processen en ondersteunende systemen in samenhang beschouwd.
2.3.3. Niet-beleidsartikel 11: Geheime uitgaven
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 5.264 | 5.264 | 5.339 | 5.337 | 5.336 | 5.338 | 5.335 |
Geheime uitgaven | 5.264 | 5.264 | 5.339 | 5.337 | 5.336 | 5.338 | 5.335 |
Totaal uitgaven | 5.264 | 5.264 | 5.339 | 5.337 | 5.336 | 5.338 | 5.335 |
2.3.4. Niet-beleidsartikel 12: Nominaal en onvoorzien
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen en uitgaven | 0 | 65.587 | 27.337 | 40.252 | 40.389 | 37.894 | 40.440 |
Loonbijstelling | |||||||
Prijsbijstelling | |||||||
Nader te verdelen | 0 | 65.587 | 27.337 | 40.252 | 40.389 | 37.894 | 40.440 |
Onvoorzien | |||||||
Totaal uitgaven | 0 | 65.587 | 27.337 | 40.252 | 40.389 | 37.894 | 40.440 |
Toelichting
Op de post «Nader te verdelen» wordt loon- en prijsbijstelling ondergebracht. Voor het jaar 2014 geldt dat deze middelen met de tweede suppletoire begroting 2014 worden uitgedeeld naar de verschillende begrotingsartikelen.