Aanpassingen van het uitgavenplafond

Het plafond Sociale Zekerheid wordt, volgens de begrotingsregels, aangepast voor enkele mutaties. Dit zijn onder andere de overboekingen met de plafonds Rijksbegroting en de geraamde loon- en prijsbijstelling van de uitkeringsregelingen onder het uitgavenplafond Sociale Zekerheid.

Ook is in de begrotingsregels opgenomen dat het uitgavenplafond Sociale Zekerheid wordt aangepast voor niet-beleidsmatige mutaties in de WW en bijstand. Hierdoor hebben deze mutaties geen invloed op de ruimte onder het uitgavenplafond Sociale Zekerheid.

Uitgavenmutaties met aanpassing van het uitgavenplafond

Overboekingen met plafond Rijksbegroting

De overboekingen met het plafond Rijksbegroting leiden tot een opwaartse bijstelling van de uitgaven onder het plafond Sociale Zekerheid. Dit betreffen onder andere boekingen zoals dienstverlening en banenafspraak met betrekking tot het aanvullend sociaal pakket. De aanpassing van het uitgavenplafond is gelijk aan de grootte van de overboekingen.

Loon- en prijsontwikkeling

De uitgavenraming voor loon- en prijsontwikkeling is geactualiseerd op basis van de economische ramingen van het CPB. De loon- en prijsontwikkeling is opwaarts bijgesteld ten opzichte van de Miljoenennota 2021. De aanpassing van het uitgavenplafond is gelijk aan de loon- en prijsontwikkeling.

Niet-beleidsmatige mutaties WW en Bijstand

In de begrotingsregels is afgesproken dat het uitgavenplafond Sociale Zekerheid wordt aangepast voor niet-beleidsmatige mutaties in de WW en bijstand. Hierdoor hebben deze mutaties geen invloed op de ruimte onder uitgavenplafond Sociale Zekerheid. De ramingen van de WW en bijstand zijn neerwaarts bijgesteld als gevolg van de verwerking van uitvoeringsinformatie van het UWV en gemeenten over 2020 en de meevallende werkloosheidsraming van het CPB.

Overige plafondcorrecties

Via een amendement op de Wet Verbeteringen Uitvoering Toeslagen is vastgesteld dat de doelmatigheidsgrens per 2021 voor kleine terugvorderingen wordt verhoogd. Het amendement regelt dekking voor 2021 in de zorgtoeslag. Hiervoor wordt het uitgavenplafond opwaarts bijgesteld. Daarnaast wordt het uitgavenplafond verlaagd omdat binnen de Ziektewet meer werkgevers in de uitzendsector eigenrisicodrager zijn geworden dan waarmee rekening werd gehouden.

Uitgavenmutaties met beslag op budgettaire ruimte

Algemene Ouderdomswet (AOW)

Op basis van uitvoeringsinformatie van de SVB over 2020 en de CBS bevolkingsprognoses wordt de raming van de AOW naar beneden bijgesteld. De oversterfte vanwege corona leidt tot een lager aantal AOW-gerechtigden.

Arbeidsongeschiktheid

Deze post bevat de bijstellingen van o.a. de Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten (IVA), Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA) en Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO). De ramingen van de IVA en WAO zijn naar beneden bijgesteld naar aanleiding van een lagere prijs en volume op basis van uitvoeringsinformatie over 2020. Daar tegenover staat een opwaartse bijstelling van de WGA. Het aantal uitkeringen in de WGA ligt meerjarig hoger dan eerder verwacht als gevolg van conjuncturele effecten op de instroom.

Bijstand voor zelfstandigen (Bbz)

De Bbz-raming is naar boven bijgesteld. Door meer gebruik van de Tozo dan verwacht, is de verwachting dat ook de doorstroom naar de Bbz hoger zal zijn dan verwacht. Daarnaast zijn op basis van voorlopige realisatiecijfers van gemeenten de verwachte uitgaven aan Bbz-levensonderhoud naar beneden bijgesteld.

Compensatie transitievergoeding bij langdurig arbeidsongeschiktheid (CTVLAO)

De nieuwe regeling compensatie transitievergoeding bij ontslag vanwege langdurige arbeidsongeschiktheid is op basis van realisaties opwaarts bijgesteld. Oorzaak is een hogere compensatie (langere dienstverbanden) en meer aanvragen dan eerder werd verwacht. Daarnaast vinden er compensaties met terugwerkende kracht tot 2015 plaats. Er is daarnaast een grotere voorraad blijven liggen, waarvan de uitbetaling in 2021 plaatsvindt .

Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

De neerwaartse bijstelling van de IOAW-raming bestaat uit een neerwaartse bijstelling vanwege de verwachte lagere doorstroom vanuit de WW naar de IOAW en een neerwaartse bijstelling vanwege de verwerking van de voorlopige realisatiecijfers over 2020.

Kinderopvangtoeslag

De uitgaven aan de kinderopvangtoeslag zijn naar boven bijgesteld. Dit komt voornamelijk de iets gunstigere werkloosheidscijfers van het CPB. Naar verwachting leidt dit tot meer gebruik van kinderopvang dan eerder verwacht.

Kwijtschelden publieke schulden

In het kader van de hersteloperatie kinderopvangtoeslag is besloten de openstaande terugvorderingen van zowel de kinderopvangtoeslag (KOT) als kindgebonden budget (WKB) van de KOT-gedupeerden kwijt te schelden. De derving van deze ontvangsten wordt hiermee verwerkt op de begroting van SZW.

Toeslagenwet

De raming van de Toeslagenwet is op basis van de nieuwe werkloosheidsverwachtingen van het CPB en uitvoeringsinformatie van het UWV over 2020 naar beneden bijgesteld. Dit komt voornamelijk door een lager uitgevallen uitkeringshoogte van aanvullingen op de WW, WIA en Wajong in 2020, waardoor de gemiddelde uitkeringshoogte van de TW naar beneden is bijgesteld. Daarnaast betreft deze post de terugontvangen van betalingen aan het UWV naar aanleiding van de UWV jaarrekening 2020.

Veranderopgave Inburgering (VOI)

Het uitstel van de inwerkingtreding van het nieuwe inburgeringsstelsel heeft gevolgen voor gemeenten en voor de groter wordende groep die nog onder de oude wet komt te vallen. Gemeenten ontvangen een financiële compensatie voor de begeleiding van de ondertussen-groep en voor de implementatieperiode die door het uitstel een half jaar langer duurt. Daarnaast bestaat deze mutatie uit hoger dan voorziene kosten die verband houden met de nieuwe inburgeringswet (zoals o.a. implementatie- en uitvoeringskosten) en is beschikbaar budget voor VOI vanaf het uitgavenplafond Sociale Zekerheid ingezet via het uitgavenplafond Rijksbegroting.

Wet arbeid en Zorg (WAZO)

De per saldo neerwaartse bijstelling van de uitgaven wordt voornamelijk verklaard door een verwacht lager aantal geboortes op basis van de nieuwe CBS-geboorteprognose. Daarnaast is er vanuit de realisatiegegevens een opwaarts effect bij de Zelfstandige en Zwanger (ZEZ) en Wet Invoering Extra Geboorteverlof (WIEG), die verklaard wordt door respectievelijk een correctie van de demografische ontwikkeling en een hogere prijs (gemiddelde jaaruitkering).

Wet op het kindgebonden budget (WKB)

De uitgaven WKB zijn per saldo neerwaarts bijgesteld vanwege een positievere inkomensontwikkelingen bij gezinnen volgend uit CPB-cijfers en als gevolg van realisatiegegevens van de Belastingdienst.

Wet tegemoetkoming loondomein (Wtl)

De verwerking van realisatiecijfers over 2020 (uitbetaling in 2021) zorgen voor een neerwaartse bijstelling op de loonkostenvoordelen (LKV). De bijstellingen op het lage-inkomensvoordeel (LIV) en een op het jeugd-LIV zijn beperkt en per saldo neerwaarts doordat het gebruik van de LKV’s achterbleef bij de verwachting.

Ziektewet (ZW)

Op basis van realisatiecijfers UWV wordt in 2021 rekening gehouden met een hoger beroep op de ZW dan eerder werd verwacht. Dat komt omdat sprake is van een hoger aantal ziektemeldingen, wat naar alle waarschijnlijkheid veroorzaakt wordt door het coronavirus. Meerjarig is sprake van een oplopende tegenvaller door een hoger verwacht aantal ziektemeldingen bij zwangerschappen dan waar eerder rekening mee werd gehouden.

Kasschuiven

Deze post bestaat uit kasschuiven in het kader van kwijtschelden publieke schulden, loondoorbetaling bij ziekte en de Veranderopgave Inburgering (VOI).

Diversen

Onder de post diversen vallen onder andere neerwaartse bijstellingen op de Algemene Kinderbijslagwet (AKW), de aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AIO) en de Wajong. Hier tegenover staan opwaartse bijstellingen op onder andere de regeling Geboorteverlof.

Noodmaatregelen Corona

Het kabinet heeft sinds de uitbraak van corona verschillende noodmaatregelen genomen. Het kabinet acht het niet wenselijk om voor deze noodmaatregelen andere uitgaven te verminderen, daarom wordt het uitgavenplafond aangepast voor deze mutaties. In de technische verwerking wordt dit gerealiseerd via een plafondcorrectie. Deze mutaties bestaan onder andere uit beleidswijzigingen op verschillende regelingen en aanpassingen van de raming naar aanleiding van realisaties.