Inleiding
De Huurcommissie is een landelijk functionerend zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). Dit ZBO wordt ondersteund door de Dienst van de Huurcommissie (DHC), die de status van baten-lastenagentschap heeft. Jaarlijks verstrekt de directie Woningmarkt (onderdeel van DG Bestuur en Wonen bij het Ministerie van BZK) een opdracht aan DHC voor de uitvoering van de huurgeschilbeslechtings- en overige werkzaamheden. In 2017 is deze opdracht verstrekt op basis van voorschot en afrekening.
| (1) | (2) | (3)=(2)-(1) | (4) | |
|---|---|---|---|---|
| Omschrijving | Vastgestelde begroting | Realisatie | Verschil realisatie en vastgestelde begroting | Realisatie 2016 |
| Baten | ||||
| Omzet moederdepartement | 8.326 | 12.255 | 3.929 | 10.935 |
| Omzet overige departementen | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Omzet derden | 4.910 | 623 | – 4.287 | 748 |
| Rentebaten | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Vrijval voorzieningen | 0 | 3 | 3 | 1.375 |
| Bijzondere baten | 0 | 2.302 | 2.302 | 1.499 |
| Totaal baten | 13.236 | 15.183 | 1.947 | 14.557 |
| Lasten | ||||
| Apparaatskosten | 12.248 | 11.863 | – 385 | 11.000 |
| – Personele kosten | 6.529 | 7.412 | 883 | 5.796 |
| Waarvan eigen personeel | 5.859 | 6.550 | 691 | 4.879 |
| Waarvan externe inhuur | 670 | 603 | – 67 | 800 |
| Waarvan overige personele kosten | 0 | 259 | 259 | 117 |
| – Materiële kosten | 5.719 | 4.451 | – 1.268 | 5.204 |
| Waarvan apparaat ICT | 2.823 | 2.334 | – 489 | 2.698 |
| Waarvan bijdrage aan SSO's | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Waarvan overige materiele kosten | 2.896 | 2.117 | – 779 | 2.506 |
| Rentelasten | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Afschrijvingskosten | 988 | 494 | – 494 | 941 |
| – Materieel | 24 | 102 | 78 | 26 |
| Waarvan apparaat ICT | 0 | 0 | 0 | 0 |
| – Immaterieel | 964 | 392 | – 572 | 915 |
| Overige lasten | 0 | 2.708 | 2.708 | 1.798 |
| – Dotaties voorzieningen | 0 | 18 | 18 | 5 |
| – Bijzondere lasten | 0 | 2.690 | 2.690 | 1.793 |
| Totaal lasten | 13.236 | 15.065 | 1.829 | 13.739 |
| Saldo van baten en lasten | 0 | 118 | 118 | 818 |
Toelichting
Baten
Omzet moederdepartement
De voornaamste bate van DHC bestaat uit de vergoeding van de opdrachtgevende beleidsdirectie Woningmarkt (Wm). De opdracht voor 2017 is aangegaan op basis van voorschot en afrekening. De verwachting was dat in 2017 een wetsvoorstel zou worden ingediend bij de Tweede Kamer waarmee de financieringsstructuur van de Huurcommissie zou worden aangepast. Naast een bijdrage van de opdrachtgever zou ook een bijdrage door de verhuurders aan de werkzaamheden van de Huurcommissie worden voorgelegd. Door het controversieel verklaren van dit wetsvoorstel door de Tweede Kamer, in verband met de demissionaire status van het kabinet, is de verhuurdersbijdrage niet tot uitvoering gekomen. In de loop van 2017 heeft de opdrachtgever de financiering van de totale opdracht 2017 (€ 14,5 mln.) voor zijn rekening genomen
De totale productie was lager dan vermeld in de begroting, zoals blijkt uit de volgende tabel:
| Soort zaak | Begroting 2017 | Offerte/opdracht 2017 (1) | Realisatie 2017 (2) | Verschil (3=2–1) |
|---|---|---|---|---|
| Huurprijsgeschillen | 5.800 | 4.650 | 4.203 | – 447 |
| Servicekostengeschillen | 2.700 | 3.000 | 2.525 | – 475 |
| Huurverhogingsgeschillen op grond van punten | 690 | 400 | 502 | 102 |
| Huurverhogingsgeschillen op grond van inkomen | 1.200 | 709 | – 491 | |
| WOHV-geschillen1 | 10 | 10 | 6 | – 4 |
| Totaal | 9.200 | 9.260 | 7.945 | – 1.315 |
De lagere totale productie hangt samen met een lagere instroom dan verwacht: indien minder verzoeken tot geschilbeslechting worden ontvangen, zijn er ook minder verzoeken af te wikkelen. Dit deed zich nagenoeg voor alle huurprijsgeschillen voor, zoals blijkt uit de volgende tabel:
| Soort zaak | Offerte/opdracht 2017 (1) | Realisatie 2017 (2) | Verschil (2 – 1) |
|---|---|---|---|
| Huurprijsgeschillen | 4.955 | 4.186 | – 769 |
| Servicekostengeschillen | 2.525 | 2.265 | – 260 |
| Huurverhogingsgeschillen op grond van punten | 505 | 466 | – 39 |
| Huurverhogingsgeschillen op grond van inkomen | 1.485 | 667 | – 818 |
| WOHV-geschillen | 10 | 4 | – 6 |
| Totaal | 9.480 | 7.588 | – 1.892 |
Omzet derden
De omzet derden is lager dan bij de ontwerpbegroting geraamd is. Dit komt, zoals hiervoor is aangegeven, door het controversieel verklaren van het wetsvoorstel dat een verhuurdersbijdrage zou inhouden. Het bedrag dat nu gerealiseerd is betreft legesgelden.
Vrijval voorzieningen
De voorziening leges kon verlaagd worden gelet op de verwachte kosten in de periode 2018 en latere jaren.
Bijzondere baten
Ten behoeve van een aantal specifieke werkzaamheden, opgenomen in de offerte van de Huurcommissie, heeft het moederdepartement in 2017 bijdragen toegezegd en bij wijze van voorschot betaald.
Lasten
Apparaatskosten: personele kosten
Personele kosten die zijn gemaakt voor specifieke werkzaamheden, niet behorend tot de kostprijzen, zijn bij de bijzondere lasten verantwoord. In de kosten voor eigen personeel zijn kosten opgenomen (€ 1,0 mln.) voor werknemers die eind 2017 een overeenkomst met de Huurcommissie zijn aangegaan en gebruik maken van de stimuleringspremie bij ontslag op eigen verzoek.
Externe medewerkers zijn ingeschakeld in de reguliere processen van geschilbeslechting opdat vaste medewerkers daarvan vrijgesteld konden worden en ingezet konden worden in de nieuwe processen van Brede Intake en Bemiddelen.
De overige personele kosten waren in de oorspronkelijke begroting opgenomen in de overige materiële kosten. Deze kosten worden nu apart vermeld.
Apparaatskosten: materiële kosten
De materiële kosten waren in 2017 lager dan aanvankelijk begroot door een scherper inkoopbeleid.
Bijzondere lasten
Dit betreft de transitiekosten 2017, zoals opgenomen in de offerte 2017 en waarvoor opdracht is verkregen. Ook de waardevermindering van onderhanden werk is onder deze post verantwoord.
Saldo van baten en lasten
Over 2017 heeft de Huurcommissie een positief exploitatieresultaat behaald (ruim € 0,1 mln). De materiële lasten vielen lager uit dan begroot. De stijging van de bijzondere lasten werd grotendeels gecompenseerd door de hiervoor ontvangen vergoeding die is verantwoord in de bijzondere baten.
| Balans 2017 | Balans 2016 | |
|---|---|---|
| Activa | ||
| Immateriële vaste activa | 0 | 392 |
| Materiële vaste activa | 163 | 55 |
| – Grond en gebouwen | 0 | 34 |
| – Installaties en inventarissen | 163 | 21 |
| – Overige materiële vaste activa | 0 | 0 |
| Vlottende activa | 4.228 | 6.413 |
| – Voorraden en onderhanden projecten | 1.191 | 1.674 |
| – Debiteuren | 278 | 415 |
| – Overige vorderingen en overlopende activa | 57 | 0 |
| – Liquide middelen | 2.702 | 4.324 |
| Totaal activa | 4.391 | 6.860 |
| Passiva | ||
| Eigen Vermogen | 817 | 1.553 |
| – Exploitatiereserve | 699 | 735 |
| – Onverdeeld resultaat | 118 | 818 |
| Voorzieningen | 252 | 421 |
| Langlopende schulden | ||
| – Leningen bij het MvF | 0 | 0 |
| Kortlopende schulden | 3.322 | 4.886 |
| – Crediteuren | 1.416 | 210 |
| – Overige verplichtingen en overlopende passiva | 1.906 | 4.676 |
| Totaal passiva | 4.391 | 6.860 |
Toelichting
Activa
Immateriële vaste activa
De immateriële activa bestaan uit aangeschafte software en het Themis bedrijfssoftwarepakket dat in opdracht van de Huurcommissie door derden in 2010 is ontwikkeld en in januari 2011 in gebruik is genomen. Aan het einde van 2017 is Themis buiten gebruik gesteld en geheel afgeschreven.
Materiële vaste activa
De materiële activa bestaan uit inventaris, hardware, installaties en verbouwingen die in de afgelopen jaren zijn gedaan aan het kantoor Den Haag en de DHC-ruimte in het Havengebouw te Amsterdam. DHC huurt zijn kantoorruimten, deze panden staan daarom niet op de balans als activa.
Het grootste deel van de activa is begin deze eeuw aangeschaft waardoor de restwaarde beperkt is. Veel activa worden nog gebruikt terwijl ze inmiddels afgeschreven zijn. In 2017 zijn voor € 0,2 mln. nieuwe laptops en iPhones aangeschaft.
Voorraden en onderhanden projecten
Dit betreft het onderhanden werk.Ultimo 2017 was de waarde van de voorraad onderhanden werk (in bewerking genomen aanvragen) lager dan aan het begin van het jaar. In de begroting was met deze afname geen rekening gehouden. De mutatie is het verschil tussen de waarde van de voorraad per 1-1-2017 en 31-12-2017.
Debiteuren
Deze post heeft in de eerste plaats betrekking op nog te ontvangen leges van huurders en verhuurders die een verzoek tot behandeling van een huurgeschil hebben ingediend en van huurders en verhuurders die (geheel of gedeeltelijk) in het ongelijk zijn gesteld en als niet-indiener deze leges niet als voorschot hadden betaald en derhalve veroordeeld zijn tot het betalen van leges; beide categorieën vallen onder de post «legesdebiteuren». In de tweede plaats zijn er debiteuren in verband met detacheringen van DHC-medewerkers bij andere BZK onderdelen.
Passiva
Eigen vermogen
Het eigen vermogen wordt gevormd door enerzijds de exploitatiereserve en anderzijds het onverdeeld resultaat over 2017. De exploitatiereserve is in 2017 gemuteerd door verwerking van het onverdeeld resultaat 2016 en het afdragen van het eigen vermogen surplus over 2016. Na toevoeging van het onverdeeld resultaat 2017 bedraagt het eigen vermogen € 0,8 mln. In de Regeling Agentschappen 2013 is aangegeven dat er de mogelijkheid is voor de dienst om een exploitatiereserve op te bouwen. De maximale exploitatiereserve bedraagt 5% van de gemiddelde omzet van de afgelopen drie jaren. Het maximale eigen vermogen in 2017 bedraagt € 0,7 mln. Het verschil tussen het vermogen per 31-12-2017 en het maximaal toegestane eigen vermogen bedraagt € 0,1 mln. Voor de eerstvolgende suppletoire begrotingswet wordt het surplus aan eigen vermogen afgeroomd
Voorzieningen
De voorzieningen die op de balans staan, betreffen kosten in verband met de reorganisaties in 2009 en 2012 en onzekere legesontvangsten. De voorziening dubieuze legesdebiteuren is toegevoegd aan de debiteuren.
| Bestemming (bedragen x € 1.000) | Stand per 1-1-2017 | Onttrekking | Vrijval | Dotatie | Overgeboekt naar debiteuren | Saldo per 31-12-2017 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Reorganisatie 2009: | ||||||
| • Herplaatsers | 134 | 36 | 0 | 4 | 102 | |
| Reorganisatie 2012: | ||||||
| • Herplaatsers | 147 | 31 | 0 | 11 | 127 | |
| • Maatwerkafspraken | 113 | 93 | 0 | 3 | 23 | |
| Voorziening dubieuze legesdebiteuren | 27 | 10 | 3 | 0 | 14 | 0 |
| Totaal | 421 | 170 | 3 | 18 | 14 | 252 |
Crediteuren
Dit betreft in 2017 ontvangen maar per ultimo 2017 nog niet betaalde facturen voor gemaakte kosten die betrekking hebben op 2017.
| Crediteuren (bedragen x € 1.000) | 31-12-2017 | 31-12-2016 |
|---|---|---|
| Crediteuren moederdepartement | 943 | 0 |
| Crediteuren overige departementen | 16 | 0 |
| Crediteuren derden | 457 | 210 |
| Totaal | 1.416 | 210 |
Overige verplichtingen en overlopende passiva
Deze post bestaat uit nog te ontvangen facturen, legesvoorschotten en verplichtingen jegens het personeel en bevat alleen maar schulden aan derden.
| Vastgestelde begroting (1) | Realisatie (2) | Verschil realisatie en vastgestelde begroting (3)=(2)-(1) | ||
|---|---|---|---|---|
| 1. | Rekening-courant RHB 1 januari 2017 | 1.172 | 4.324 | 3.152 |
| Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+) | 14.200 | 15.746 | – 1.546 | |
| Totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-) | – 14.200 | – 16.304 | – 2.104 | |
| 2. | Totaal operationele kasstroom | 0 | – 558 | – 558 |
| Totaal investeringen (-/-) | – 988 | – 210 | 778 | |
| Totaal boekwaarde desinvesteringen (+) | 0 | 0 | 0 | |
| 3. | Totaal investeringskasstroom | – 988 | – 210 | 778 |
| Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-) | 0 | – 854 | – 854 | |
| Eenmalige storting door het moederdepartement (+) | 0 | 0 | 0 | |
| Aflossingen op leningen (-/-) | 0 | 0 | 0 | |
| Beroep op leenfaciliteit (+) | 988 | 0 | – 988 | |
| 4. | Totaal financieringskasstroom | 988 | – 854 | – 1.842 |
| 5. | Rekening courant RHB 31 december 2017 (=1+2+3+4) | 1.172 | 2.702 | 1.530 |
| (maximale roodstand € 0,5 mln.) |
Toelichting op het kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De operationele ontvangsten zijn hoger dan begroot doordat in 2017 extra budget is verkregen voor voorbereidende werkzaamheden met betrekking tot nieuwe wetgeving en de reorganisatie van de Huurcommissie. De operationele uitgaven zijn als gevolg hiervan ook hoger dan oorspronkelijk begroot.
In 2017 is voor € 0,2 mln. geïnvesteerd in laptops en iPhones en is daarmee onder de verwachte investeringen gebleven. Het surplus aan eigen vermogen 2016 is afgedragen aan het moederdepartement. Er is geen gebruik gemaakt van de leenfaciliteit bij het Ministerie van Financiën.
| Omschrijving generiek deel | Realisatie | Vastgestelde begroting | |||
|---|---|---|---|---|---|
| 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2017 | |
| % Huurprijsgeschillen afgerond binnen 4 maanden | 63% | 77% | 66% | 64% | 90% |
| % Servicekostengeschillen afgerond binnen 5 maanden | 70% | 72% | 63% | 47% | 90% |
| % Huurverhogingsgeschillen afgerond binnen 4 maanden | 96% | 88% | 92% | 90% | 90% |
| % WOVH-geschillen afgerond binnen 4 maanden | 35% | 25% | 0% | 50% | 90% |
| FTE-totaal (excl. externe inhuur) | 66 | 70 | 67 | 63 | 69 |
| Saldo van baten en lasten (%) | – 7% | 0% | 6% | 1% | 0% |
Toelichting
Doorlooptijden
De Huurcommissie heeft zich ook in 2017 ingezet om een zo groot mogelijk aantal zaken af te handelen binnen de daarvoor gestelde norm (de zogeheten doorlooptijd). Bij de verschillende typen geschillen daalde het percentage zaken dat werd afgehandeld binnen de daarvoor geldende norm. Deze daling werd veroorzaakt door de inzet van capaciteit op twee verandertrajecten, te weten het wisselen van ICT-zaaksysteem en het opleiden van medewerkers ten behoeve van de nieuwe dienstverlening «Brede Intake en Bemiddeling». Daarnaast nam ook de voorgenomen reorganisatie van de Huurcommissie de nodige capaciteit in beslag. Door de verschillende verschuivingen in capaciteit zijn er, ondanks extra inhuur, (negatieve) gevolgen voor de doorlooptijd van de productie ontstaan.
Personeel
Het aantal medewerkers in vaste dienst (uitgedrukt in fte) en de ontwikkeling daarvan in de loop der jaren.