Vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling door het voorkomen en terugdringen van gewelddadig conflict en het bevorderen van rechtstaatontwikkeling, vredesopbouw en legitieme staatsstructuren. Tevens het bevorderen van migratiesamenwerking, het verbeteren van de perspectieven van vluchtelingen en gastgemeenschappen (met focus op onderwijs en werk) en het verlenen van noodhulp ter leniging van humanitaire nood wereldwijd.
De minister is verantwoordelijk voor:
Financieren
– Programma’s en partners op het terrein van veiligheid & rechtsorde, gericht op het aanpakken van de grondoorzaken van conflict, waaronder early warning, early action en conflictpreventie, veiligheid van mensen, rechtsstaatontwikkeling, vredesprocessen, politieke staatsopbouw en sociaal- economische wederopbouw met nadruk op de focus regio’s (Sahel, MENA en Hoorn van Afrika). Voor een deel worden deze gefinancierd uit het geïntegreerde Budget Internationale Veiligheid (Defensiebegroting) en het Stabiliteitsfonds (BZ-begroting), waarmee het geïntegreerde karakter van de inzet van diplomatieke, civiele en/of militaire activiteiten wordt geborgd.
– Humanitaire hulpverlening door gespecialiseerde VN-organisaties, het Internationale en Nederlandse Rode Kruis, en Nederlandse NGO’s (Dutch Relief Alliance).
– Programma’s gericht op innovatie van de humanitaire hulpverlening.
– Programma’s gericht op duurzame opvang en bescherming van vluchtelingen in de regio.
– Het ondersteunen van brede partnerschappen op migratieterrein met prioritaire herkomst-, transit- en opvanglanden, door financiering van activiteiten die belangrijk zijn voor betrokken ontwikkelingslanden en die bijdragen aan beter migratiesamenwerking, betere bescherming en perspectieven voor vluchtelingen en gastgemeenschappen, tegengaan van uitbuiting en mishandeling van migranten en bestrijding mensensmokkel/handel, en het bevorderen van vrijwillige terugkeer en herintegratie.
Stimuleren
– Programma’s gericht op veiligheid & rechtsorde en ‘legitieme stabiliteit’ in partnerlanden in landen waarin zich actuele crises voordoen, met name in landen in de Sahel, MENA en Hoorn van Afrika regio’s en Grote Meren van Afrika. Onder deze programma’s valt ook grote inzet op fysieke veiligheid van burgers via humanitair ontmijnen en cluster munitie programma’s.
– De nadruk ligt daarbij steeds meer op het bereiken van resultaten onder Sustainable Develoment Goal 16, wat zich specifiek richt op vrede, justitie en sterke (inclusieve) instellingen, als leidraad voor de Nederlandse inzet.
– Innovatie ligt vooral op een nog grotere synergie bereiken tussen de verschillende thema’s en programma’s binnen deze landen op het terrein van veiligheid en rechtsorde. Bijvoorbeeld door een samenwerking te stimuleren tussen verschillende Nederlandse partners die actief zijn op lokaal bestuur en politieke partijenversterking, waarbij ook speciale aandacht wordt gegeven aan jongeren.
– Innovatie en hervorming bij noodhulporganisaties om efficiënter en effectiever te werken en om de onderlinge coördinatie te versterken.
– Vergroten van paraatheid voor tijdige en effectieve rampenrespons.
– Betrekken van kwetsbare groepen in humanitaire situaties bij beleid en uitvoering en het tegengaan van seksueel geweld.
– De positieve bijdrage van migratie aan ontwikkeling bevorderen en de negatieve effecten tegengaan door tegengaan van uitbuiting en mishandeling van migranten en bestrijding mensensmokkel/handel, en het bevorderen van vrijwillige terugkeer en herintegratie.
– Realisatie van brede partnerschappen op migratieterrein met prioritaire herkomst-, transit- en opvanglanden, waar zowel betrokken landen, NL/EU als vluchtelingen/migranten baat bij hebben.
– Versterking opvang en bescherming van vluchtelingen in de regio, door inzet op betere bescherming en een sterkere rechtspositie voor vluchtelingen (inclusief toegang tot werk), meer en betere voorzieningen (onderwijs, gezondheidszorg, water etc.) en het stimuleren van economische ontwikkeling en banengroei, zodat vluchtelingen en gastgemeenschap-pen betere perspectieven en dienstverlening krijgen. Toegang tot werk en onderwijs vormen hierbij speerpunten. Speciale aandacht gaat uit naar vrouwen en jongeren.
Regisseren
– Handhaving en bevordering van internationaal humanitair recht en humanitaire principes en vergroten van effectiviteit van humanitaire hulpverlening door onder andere innovatie. Nederland blijft tevens aandringen op het nakomen en stimuleren van afspraken gemaakt in de Grand Bargain en tijdens de World Humanitarian Summit in 2016.
– Samenwerking met actoren zoals de VN, het Rode Kruis en NGO’s voor een effectievere noodhulpverlening, en met de Europese Commissie Office for Humanitarian Aid Department (ECHO) en EU-lidstaten.
– Betere samenwerking op veiligheid & rechtsorde tussen UNDP (team rechtsstaatsontwikkeling) en VN-DPKO via multi-donor dialoog over het Global Focal Point for Justice, Police and Corrections.
– Meer interne cohesie tussen EU-lidstaten en -instellingen, met name de Europese Commissie en EDEO, op crisisbeheersing en conflictpreventie, onder meer via het ‘Comprehensie Approach Action Plan’, het ‘EU wide Security Sector Reform framework’ en de ‘Joint Communication on Capacity Building in support of security and development’ waarbij Nederland eigen ‘best practices’ inbrengt.
– Bevordering van herstel na crises en stimulering van een belangrijke rol voor het maatschappelijk middenveld bij lokale conflictpreventie, het bevorderen van participatie van burgers en sociaal-economische wederopbouw.
– Nederland leidt en coördineert namens de EU en de EU-lidstaten de uitrol van het EU-programma om vluchtelingenopvang in de Hoorn van Afrika te versterken. Dit heeft als doel een betere bescherming van vluchtelingen (speciale aandacht voor vrouwen en meisjes), betere perspectieven voor gastgemeenschappen en vluchtelingen inclusief meer mogelijkheden om buiten de vluchtelingenkampen te wonen, werken en onderwijs te volgen.
Veiligheid & Rechtsorde
– In 2022 zal Nederland via deelname aan een nieuwe coalitie van landen, organisaties en experts internationale samenwerking op mensgerichte toegang tot recht in ontwikkelingslanden bevorderen. Nederland zet hierbij in op beter gebruik van data, bewijsvoering en innovatie met speciale aandacht voor vrouwen, jeugd en andere achtergestelde groepen.
– De gevolgen van de COVID-19 pandemie onderstrepen het belang van sterk, adequaat en inclusief bestuur voor ontwikkeling. In 2022 zal het te ontwikkelen meerjarig, multi-thematisch partnerschap met VNG-international starten, gericht op het versterken van lokaal bestuur en van lokale weerbaarheid in ontwikkelingslanden.
– Als opvolging van het voorzitterschap van het Antipersoneelmijnverbod Conventie (in 2021) zet Nederland zich in 2022 in voor meer ondersteuning en capaciteitsontwikkeling in door mijnen getroffen landen. Nederland zal daarvoor twee jaar lang zitting nemen in de Commitee on the Enhancement of Cooperation and Assistance.
– In 2022 intensiveert Nederland zijn inzet op hervormingen van de veiligheidssector, vanuit een mensgerichte benadering. Nederlands beleid op het gebied van Security Sector Reform wordt in 2021 in samenwerking tussen BZ, Defensie en JenV vertaald naar een interdepartementale implementatiestrategie. In 2022 wordt deze geïntegreerde aanpak toegepast met als doel de impact en meerwaarde van brede Nederlandse inzet op hervormingen van de veiligheidssector te vergroten.
– Nederland wil de Afghaanse bevolking blijven steunen. Hoe deze steun er op middellange dan wel lange termijn uit zal zien, is op dit moment nog onduidelijk – Nederland zal de mogelijkheden en opties hiervoor onderzoeken en uitwerken. Op korte termijn blijft Nederland de humanitaire noden in Afghanistan nauwgezet volgen, met het oog op het verlenen van noodhulp.
Migratie en ontheemding
In 2021-2022 voert IOB de evaluatie Development Approaches to Forced Displacement in the Syria region uit. Op basis van de conclusies en aanbevelingen zal vervolgens een beleidsreactie worden geformuleerd.
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 487 737 | 659 267 | 1 000 214 | 397 560 | 652 137 | 643 137 | 458 137 | |
Uitgaven: | ||||||||
Programma-uitgaven totaal | 837 332 | 771 296 | 815 152 | 742 212 | 744 812 | 767 260 | 767 260 | |
waarvan juridisch verplicht | 86% | |||||||
4.1 | Humanitaire hulp | 470 807 | 392 017 | 438 017 | 370 017 | 370 017 | 370 017 | 370 017 |
Subsidies (regelingen) | ||||||||
Noodhulpprogramma's | 112 262 | 95 000 | 107 000 | 87 000 | 87 000 | 87 000 | 87 000 | |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | ||||||||
Noodhulpprogramma's | 261 650 | 214 000 | 248 000 | 200 000 | 200 000 | 200 000 | 200 000 | |
Noodhulpprogramma's non-ODA | 1 895 | 1 017 | 1 017 | 1 017 | 1 017 | 1 017 | 1 017 | |
UNHCR | 33 000 | 33 000 | 33 000 | 33 000 | 33 000 | 33 000 | 33 000 | |
UNRWA | 19 000 | 13 000 | 13 000 | 13 000 | 13 000 | 13 000 | 13 000 | |
Wereldvoedselprogramma | 43 000 | 36 000 | 36 000 | 36 000 | 36 000 | 36 000 | 36 000 | |
4.2 | Opvang en bescherming in de regio en migratiesamenwerking | 157 560 | 177 000 | 162 000 | 162 000 | 162 000 | 162 000 | 162 000 |
Subsidies (regelingen) | ||||||||
Opvang in de regio | 16 476 | 5 000 | 5 000 | 5 000 | 5 000 | 5 000 | 5 000 | |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | ||||||||
Opvang in de regio | 111 592 | 138 000 | 123 000 | 123 000 | 123 000 | 123 000 | 123 000 | |
Migratie en ontwikkeling | 29 492 | 34 000 | 34 000 | 34 000 | 34 000 | 34 000 | 34 000 | |
4.3 | Veiligheid en Rechtstaatontwikkeling | 208 965 | 202 279 | 215 135 | 210 195 | 212 795 | 235 243 | 235 243 |
Subsidies (regelingen) | ||||||||
Legitieme stabiliteit | 7 013 | 7 000 | 7 000 | 7 000 | 7 000 | 16 950 | 16 950 | |
Inclusieve vredes- en politieke processen | 24 835 | 8 000 | 8 000 | 8 000 | 10 000 | 10 000 | 10 000 | |
Vredesdividend: werkgelegenheid en basisvoorzieningen | 10 867 | 6 000 | 2 000 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Functionerende rechtsorde | 11 215 | 17 309 | 21 205 | 22 045 | 22 345 | 33 538 | 33 538 | |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | ||||||||
Legitieme stabiliteit | 5 561 | 9 000 | 9 000 | 9 000 | 9 000 | 10 000 | 10 000 | |
Functionerende rechtsorde | 108 329 | 129 970 | 132 930 | 129 150 | 127 450 | 126 950 | 126 950 | |
Inclusieve vredes- en politieke processen | 41 145 | 25 000 | 35 000 | 35 000 | 37 000 | 37 805 | 37 805 | |
Nog te verdelen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Budgetflexibiliteit
Het budget voor humanitaire hulp (artikel 4.1) is voor 85% juridisch verplicht. Het overige deel is bestemd voor crisis-specifieke bijdragen humanitaire hulp, voor acute noodhulp en voor bijdragen thematische noodhulp, waaronder aan geestelijke gezondheid en psychosociale hulp (MHPSS). Het betreft vooral uitgaven die afhankelijk zijn van de actualiteit en de behoefte bij de inzet in noodsituaties.
Voor opvang en bescherming in de regio en migratiesamenwerking (artikel 4.2) is 85% juridisch verplicht. Het overige deel is reeds bestemd voor het Opportunity Fund binnen het partnerschap Prospects (opvang in de regio) als ook voor programma's op het gebied van migratiesamenwerking.
De programma's op het gebied van veiligheid en rechtstaatontwikkeling (artikel 4.3) zijn voor een groot deel (88%) juridisch verplicht. Voor het overige deel zijn onder andere bijdragen aan het Peace and Statebuilding Fund van de Wereldbank en het Peace Building Fund van de Verenigde Naties voorzien.
4.1 Humanitaire Hulp
Onder dit artikel vallen:
– Ongeoormerkte bijdragen aan het wereldwijde VN-noodhulpfonds Central Emergency Response Fund (CERF), UN-OCHA en het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) ten behoeve van de snelle beschikbaarheid en flexibiliteit van de humanitaire hulp;
– Ongeoormerkte bijdragen aan UNHCR, UNRWA, UNICEF, WHO en WFP, eveneens ten behoeve van snelle beschikbaarheid en flexibiliteit;
– Crisisspecifieke bijdragen aan VN-organisaties, het Internationale Rode Kruis en subsidies aan Nederlandse NGO’s (Dutch Relief Alliance-DRA);
– Bijdragen ten behoeve van versterking van de responscapaciteit van lokale actoren en innovatie van het humanitaire systeem;
– Bijdragen ten behoeve van de integratie van specifieke thema’s in humanitaire hulp, zoals geestelijke gezondheid en psychosociale steun en onderwijs; en
– Bijdragen ten behoeve van de hervorming van het systeem voor internationale humanitaire hulpverlening.
– Zoals gebruikelijk informeert het kabinet de Tweede Kamer aan het begin van het nieuwe begrotingsjaar over de humanitaire crises en de Nederlandse inzet op het gebied van noodhulp in het afgelopen jaar. Deze brief zal daarnaast ook een vooruitblik op de financiële inzet van humanitaire middelen in 2022 bieden.
4.2 Opvang en bescherming in de regio en migratiesamenwerking
Opvang en bescherming in de regio
– Nederland subsidieert via het subsidiebeleidskader ‘Migratie en Ontwikkeling 2019-2022’ activiteiten gericht op opvang en bescherming in de regio.
– Nederland draagt bij aan een partnerschap met Wereldbank/IFC/ILO/UNICEF/UNHCR in een strategisch samenwerkingskader waarbinnen landen specifieke programma’s worden uitgewerkt, met de focus op onderwijs en werk voor vluchtelingen en kwetsbare lokale bevolking. Het partnerschap voorziet eveneens in een meer strategische beleidsdialoog met deze organisaties die een voortrekkersrol spelen bij de transformatie van een humanitaire naar een ontwikkelingsaanpak in landen die veel vluchtelingen opvangen.
– Nederland steunt via deze subsidies en bijdragen programma’s gericht op onderwijs voor vluchtelingenkinderen, toegang tot voorzieningen, bescherming van kwetsbare groepen en werk voor vluchtelingen en kwetsbare gastgemeenschappen.
Migratiesamenwerking
– Bijdragen aan van programma’s voor migratie en ontwikkeling van IOM en maatschappelijke organisaties in Nederland ter bevordering van vrijwillige terugkeer en herintegratie van ex-asielzoekers uit ontwikkelingslanden.
– Via bijdragen het ondersteunen van brede partnerschappen op migratieterrein met prioritaire herkomst-, transit- en opvanglanden, door financiering van activiteiten die belangrijk zijn voor betrokken ontwikkelingslanden en die bijdragen aan beter migratiemanagement, betere bescherming en perspectieven voor vluchtelingen en gastgemeenschappen, tegengaan van uitbuiting en mishandeling van migranten, bestrijding mensensmokkel/-handel, datacollectie en onderzoek, voorkomen van irreguliere migratie en het bevorderen van terugkeer en herintegratie.
– Bevorderen van dataverzameling –analyse inzake migratiestromen.
4.3 Veiligheid en Rechtstaatontwikkeling
– Onder legitieme stabiliteit wordt vooral via het instrument subsidies met een beperkt aantal multilaterale en niet-gouvernementele organisaties samengewerkt en is op landenniveau een aantal NGO’s actief.
– Bevordering van inclusieve vredes- en politieke processen, bestaande uit conflictpreventie, mediation en inclusief bestuur op lokaal en nationaal niveau, wordt voor het overgrote deel uitgevoerd via subsidies aan een mix van nationale en internationale NGO’s. Daarnaast wordt bijgedragen aan het United Nations Peace Building Fund.
– Subsidies voor een beter functionerende rechtsorde wordt geheel gefinancierd via een aantal grote, internationaal opererende organisaties op het gebied van democratisering, lokaal bestuur, politieke partijen en parlementen samen met lokale organisaties. Via de landenprogramma’s van ambassades worden zowel bijdragen als subsidies vertrekt.