Base description which applies to whole site

Bijlage 5: Uitwerking Strategische Evaluatie Agenda

In deze bijlage wordt het overzicht van thema’s en onderzoeken van de Strategische Evaluatie Agenda, zoals in hoofdstuk 2.5 opgenomen, nader toegelicht.

Tabel 118 Artikel 31 en 36 – Politie en Veiligheidsregio's

Thema

Subthema

Type onderzoek

Afronding

Status

Toelichting onderzoek

Begrotingsartikel(en)

Kritische communicatie en veiligheidsprocessen

Systeembeheer

Ex durante

2025

Te starten

Een audit op het geactualiseerde C2000 gelieerdenbeleid en naleving hiervan. De geactualiseerde C2000 is in T1 2024 gepubliceerd.

31

 

Ex durante

2028

Te starten

Audit werking strategisch kader informatiebeveiligingsbeleid meldkamervoorzieningen. Deze is in T2 2023 gepubliceerd en in werking getreden.

31

Governance

Ex post

2026

Te starten

Evaluatie hernieuwing onderwijsstelsel brandweerzorg. De vernieuwing wordt in 2024 door de veiligheidsregio's doorgevoerd.

36

Beleid t.o.v. de continuïteit van de politieorganisatie

Politiepersoneel

Ex ante

2025

Te starten

Nul-meting van de huidige inrichting van operationeel leiderschap in teams van de politie.

31

 

Ex durante

2028

Te starten

Evaluatie van de inrichting van het nieuwe operationeel leiderschap in teams van de politie. Inrichting wordt gefaseerd ingevoerd in 2025-2028. Evaluatie vindt ca. drie jaar na inwerkingtreding plaats.

31

 

Ex durante

2028

Te starten

Tussentijdse evaluatie (drie jaar na inwerkingtreding) van de doelmatigheid en doeltreffendheid van de werking van het stelsel beroepsgerelateerde gezondheidsklachten.

31

 

Ex post

2030

Te starten

Formele evaluatie van het stelsel beroepsgerelateerde gezondheidsklachten (vijf jaar na inwerkingtreding).

31

  

Ex post

2028

Te starten

Evaluatie ZBO Politieacademie. De Politieacademie (PA) is een zelfstandig bestuursorgaan vallend onder de kaderwet ZBO's. Deze wet schrijft voor dat eens in de vijf jaar onderzoek moet plaatsvinden naar in ieder geval de doeltreffend- en doelmatigheid van het functioneren van de PA, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen onderwijs, examinering en onderzoek.

31

 

Internationaal

Ex ante

2025

Te starten

Onderzoek werking internationale informatieuitwisseling.

31

 

Ex ante

2024/2025

Lopend

Internationale verkenning bevoegdheden online gegevensvergaring politie bij (dreiging van) openbare ordeverstoringen.

31

 

Ex ante

2024/2025

Te starten

Internationale verkenning bevoegdheden bewaken en beveiligen (Deel 1 en 2).

36

 

Ex durante

2029

Te starten

Evaluatie beleidskader uitzending politiepersoneel op internationale missies (vijf jaar na inwerkingtreding). Het beleidskader is in 2023 vastgesteld.

31

Politie en de samenleving

Ex durante

2024

Lopend

Review werkzame mechanismen bij interventies bij het bevorderen van diversiteit en inclusie binnen de publieke sector en politieorganisaties, zowel nationaal als internationaal.

31

 

Ex ante

2024

Lopend

Review literatuuronderzoek omvang, werking en gevolgen van publiek-private samenwerking in relatie tot de politiefunctie.

31

 

Ex ante, ex post

2024

Lopend

Onderzoek naar herhaald slachtofferschap van agressie en geweld tegen hulpverleners.

31

 

Ex ante

2025

Te starten

Empirisch vervolgonderzoek naar publiek-private samenwerking in relatie tot de politiefunctie.

31

 

Ex durante

2025

Te starten

Empirisch vervolgonderzoek naar hoe diversiteit en inclusie binnen de politie in de praktijk wordt vormgegeven.

31

 

Ex ante

2025

Te starten

Vervolgonderzoek over etnisch profileren door de politie naar aanleiding van de uitkomsten van de systematische review afgerond in 2023.

31

Politiestelsel (wetten)

Bevoegdheden

Ex durante

2030

Te starten

Evaluatie Aanpassing wet en besluit politiegegevens (5 jaar na inwerkingtreding).

31

 

Ex durante

2032

Te starten

Evaluatie nieuwe bevoegdheden informatievergaring voor de openbare orde en bewaken & beveiligen (5 jaar na inwerkingtreding). Naar verwachting zal de wet niet voor 2027 in werking treden.

31

  

2024

Lopend

Onderzoek bevoegdheden online openbare orde in voorbereiding op nieuwe regelgeving.

31

 

Ex post

2024/2025

Lopend

Evaluatie van de Eenduidige landelijke afspraken (ELA).

31

Politiebestel

Ex durante

2026

Te starten

Evaluatie Politiewet 2012, met specifieke focus op bijvoorbeeld de norm 1:5000 wijkagenten en de landelijke beleidsprioriteiten uit de Veiligheidsagenda. Ook zou de evaluatie kunnen zien op de vraag of de in het kabinetsstandpunt evaluatie Politiewet 2012 opgenomen maatregelen hebben bijgedragen aan een beter bestuurde meer flexibele en wendbare politie.

31

Tabel 119 Artikel 32 – Rechtsbijstand en Rechtspleging

Thema

Subthema

Type onderzoek

Afronding

Status

Toelichting onderzoek

Begrotingsartikel(en)

Rechtsbestel

Toegang tot het recht

Ex durante

2024/2025

Lopend

Deze evaluatie beoogt een volledig beeld te scheppen van de huidige invulling van de kwaliteitseis Doenvermogen, zodat een goed beeld ontstaat van de verbeterpunten die er zijn. Hiermee wordt bijgedragen aan de doorontwikkeling van de kwaliteitseis en indirect aan de doenlijkheid van beleid en regelgeving, zodat alle betrokkenen hier meer van kunnen profiteren en minder nadelen van ondervinden. Het betreft een plan-, proces- en doelbereikingsevaluatie.

32.2

  

Ex post

2025

Te starten

Het doel van het onderzoek is om inzicht te geven in het functioneren van de SGC, wat daarbij goed gaat en waar verbeteringen mogelijk zijn. Meer in het bijzonder gaat het om de doelmatigheid van de procedures van de SGC, de doeltreffendheid wat betreft de toegankelijkheid en kwaliteit van de klachtbehandeling en geschilafdoening, alsook de positie die de SGC bekleedt in het geheel van geschilbeslechting in Nederland. Daarmee biedt het onderzoek bouwstenen voor een versterking van een laagdrempelige toegang tot het recht.

32

  

Ex durante

2025

Te starten

De WAMCA heeft tot doel een efficiënte en effectieve collectieve afwikkeling van massaschade te bevorderen en schikken aantrekkelijker te maken door verbetering van de kwaliteit van belangenorganisaties, coördinatie van collectieve procedures en meer finaliteit. Het doel van de evaluatie is te onderzoeken of de door de WAMCA gestelde doelen in de praktijk zijn bereikt en of de ervaringen met de wet in de praktijk aanleiding geeft tot wijziging van de wet.

32

 

Ex durante

2025

Te starten

Tussenevaluatie functioneren van Netherlands Commercial Court, in eerste aanleg en in hoger beroep.

32

  

Ex durante

2025

Te starten

Het in beeld brengen van de kwaliteit die op dit moment met mediation als geschiloplossingsmethode wordt geboden. Het werkveld in Nederland kenmerkt zich door een aantal private mediatorsorganisaties/registers die aan de bij hen aangesloten mediators elk hun eigen kwaliteitseisen stellen. De kwaliteitseisen die gelden voor het deel van mediation waar de overheid een taak heeft (Wet op de rechtsbijstand, verwijzingen vanuit de rechtspraak, bijzondere regelingen voor gedupeerden van overheidshandelen) zijn historisch gestoeld en lijken gebaseerd op aannames. Onduidelijk is hoe die kwaliteitseisen in de praktijk uitpakken en welke kwaliteit rechtzoekenden ervaren. Het doel is om daar inzicht in te krijgen.

 
  

Ex post

2025/2026

Te starten

Onderzoek middels een survey onder de Nederlandse bevolking naar de mate waarin problemen voorkomen waarvoor een juridische oplossing mogelijk is en het verloop en de afloop van deze problemen. Met de Geschilbeslechtingsdelta wordt een beeld verkregen van de toegang tot het recht en het functioneren van juridische instanties, dienstverleners en procedures vanuit het perspectief van de burger. Ook problemen waarbij geen stappen worden genomen om ze aan te pakken en niet-juridische oplossingsrichtingen worden in kaart gebracht.

32

 

Strafrechtelijk bestel

Ex ante

2025

Lopend

De toemalige minister voor Rechtsbescherming heeft aan de TK en EK toegezegd dat hij twee jaar na inwerkingtreding van de verschijningsplicht voor inhoudelijke zittingen (in 2026), zal evalueren wat de effecten van de verschijningsplicht zijn op het slachtoffer, de verdachte, de betrokken organisaties en de veiligheid van de omgeving door de vervoersbewegingen. Hiermee kan gewogen worden wat de toegevoegde waarde van de verschijningsplicht in de praktijk is. Daarnaast zal in de evaluatie specifiek aandacht besteed worden aan de vraag of de verschijningsplicht uitgebreid kan worden met de uitspraakzittingen. Op basis van deze evaluatie en de dan bestaande financiële en personele mogelijkheden kan dan een zorgvuldige afweging worden gemaakt welke vervolgstappen er genomen moeten worden.

32, 33, 34

  

Ex ante

2024/2025

Lopend

Registerfunctie Rechtspraak. De wettelijke basis van openbare registers werd gelegd in de tijd vóór internet en de regelgeving voor gegevensbescherming. Het met het oog op derdenwerking openstellen van registers voor ‘een ieder’ kan een inbreuk op de privacy van betrokkenen opleveren, van wie de gegevens in de openbare registers te raadplegen zijn. De centrale vraag in dit onderzoek is of die inbreuk op de privacy (nog) wel proportioneel is - in het digitale tijdperk. Voorts dient het onderzoek zicht te geven op de mogelijkheid om met behulp van privacy beschermende techniek of anderszins de informatiedeling te faciliteren met behoud van de gegevensbescherming.

32

  

Ex durante

2025

Te starten

Hoe ziet het juridisch kader m.b.t. vertrouwelijke communicatie, geheimhoudingsplicht en verschoningsrecht in een aantal EU-landen er uit? Wat is bekend over de vertaling van het juridisch kader in de praktijk van de vertrouwelijke communicatie, de geheimhoudingsplicht en de beroepen op het verschoningsrecht? Wat is bekend over de verhouding tussen geheimhoudingsplicht en verschoningsrecht enerzijds en (bestuursrechtelijke) handhaving, opsporing en vervolging anderzijds? Tot welke aanbevelingen ter inspiratie en/of voor concrete handvatten voor beleid en wetgeving leiden de uitkomsten van het onderzoek?

32

Tabel 120 Artikel 33 – Veiligheid en criminaliteitsbestrijding (exclusief ondermijning)

Thema

Subthema

Type onderzoek

Afronding

Status

Toelichting onderzoek

Begrotingsartikel(en)

Rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding

Bijzonder strafrecht

Ex post

2025

Lopend

Het onderzoek brengt in kaart hoe de strafpraktijk bij milieudelicten functioneert en de eventuele knelpunten die zich daarbij voordoen, teneinde meer zicht te krijgen op welke straf effectief is bij welk type milieudelict.

33

  

Ex ante

2025

Te starten

Doel is inzicht verkrijgen in aard en omvang van de problematiek en in hoe de huidige aanpak is ingericht, welke knelpunten zich voordoen hoe dit te verbeteren.

33

  

Ex durante

N.t.b.

Lopend

Het doel is om de bewustwording van risico’s binnen overheidsorganisaties te vergroten, door middel van een gestructureerde scan van risico’ s van de organisaties in de publieke sector.

33

  

Ex durante

2025

Lopend

Cumulatieve oververtegenwoordiging groepen met een migratieachtergrond in de strafrechtsketen (COMS).

33

  

Ex ante

2025

Lopend

Maatschappelijke kosten van drie hypothetische criminele carrières van adolescenten.

33

 

Verkeershandhaving

Ex post

2025/2026

Te starten

Evaluatie van de WAHV, algemeen en specifiek op gesignaleerde knelpunten en de vraag of het wenselijk is om het toepassingsbereik van de wet te vergroten.

33

 

Mensenhandel

Ex ante

2025

Te starten

Het doel van het onderzoek is te komen tot een plan van aanpak t.b.v. de monitoring van de effecten van deze wetgeving.

33

  

Ex durante

2026

Te starten

De nulmeting van professionals die werken met slachtoffers van mensenhandel geeft een beeld van hun kennis over (signalen van) mensenhandel en de mogelijke follow-up van die signalen.

33

  

Ex ante

2025

Te starten

Het doel van het onderzoek is te komen tot een plan van aanpak t.b.v. de monitoring van de effecten van de wetgeving Seksuele Misdrijven.

33

 

Cybercrime

Ex post

2024

Lopend

Evaluatie Wet Computercriminaliteit III.

33.3

 

Veilige publieke taak

Ex post

2025

Lopend

Werknemers met een publieke taak kunnen geconfronteerd worden met geweld en agressie. Politie en OM treden hier sterk tegenop a.d.h.v. de «Eenduidige Landelijke Afspraken» (ELA). In het onderzoek wordt nagegaan of deze afspraken voldoen of doorontwikkeling behoeven.

33

 

Wapens en munitie

Ex post

2025

Lopend

Regulier evaluatie-onderzoek naar de doeltreffendheid en de effecten van een wijziging van de Wet wapens en munitie.

33

 

FINEC

Ex durante

2025

Lopend

Monitor FINEC.

33

  

Ex durante

2025

Lopend

Gebruik van interventies in de aanpak van financieel-economische criminaliteit.

33

 

Zeden

Ex durante

2024/2025

Lopend

Profielen daders transnationaal seksueel kindermisbruik en risicotaxatie.

33

Veiligheid en lokaal bestuur

Veilig ondernemen

Ex durante

2025

Te starten

Beeld van tussentijdse realisatie van voorgenomen acties in Actieprogramma Veilig Ondernemen 2023-2026.

33

  

Ex durante

2026

Te starten

Doel van dit onderzoek is het toetsen van de effectiviteit van PVO. Wordt met de inzet van PVO de beleidsdoelstelling, ondernemers weerbaarder maken tegen (ondermijnende) criminaliteit zodat zij veilig kunnen ondernemen en bijdragen aan maatschappelijke veiligheid in voldoende mate gerealiseerd?

33

 

Bestuurlijke aanpak

Ex durante

PM

Te starten

De aanleiding voor het onderzoek zijn de wijzigingen van de Wet Bibob eerste en tweede tranche (en genoemde moties), met de toezegging dat de wijzigingen na vijf jaar – gezamenlijk – zouden worden geëvalueerd. In de Tweede Kamer bestond voorts de wens om de moties binnen een termijn van vijf jaar uit te voeren.

33

  

Ex durante

Q4 2024/Q1 2025

Te starten

In de laatste jaren is een dalende trend in het aantal door het Landelijke Bijzondere Bijstandseenheid (LBB) uitgebrachte adviezen zichtbaar. De oorzaken hiervoor zijn niet eenduidig. DGRR/DVB beschikt over onvoldoende informatie om de oorzaak te concretiseren. Met het oog op de toekomst van het LBB dient onderzoek te worden gedaan naar de oorzaak van deze dalende trend.

33

  

Ex durante

2024

Te starten

Het doel van het onderzoek is om kansen te identificeren om de RIEC/LIEC-samenwerking verder te optimaliseren, onder andere door te onderzoeken hoe de effectiviteit van de samenwerking kan worden vergroot, en hoe kan worden toegewerkt naar een toekomstbestendige samenwerking van de partners en welke rol de RIEC-bureaus en het LIEC daarbij (zouden kunnen) hebben.

33

 

Coffeshopbeleid

Ex durante

2024

Lopend

Borgen van kennis en ervaringen die de afgelopen jaren door alle betrokkenen zijn opgedaan bij het opzetten van het experiment + geleerde lessen trekken.

33

 

Burgermeester bevoegdheden

Ex ante

2024

Lopend

Doel van het onderzoek is het bieden van inzicht in de aard en omvang van de (indirecte) gevolgen van de toepassing van art. 13b Opiumwet (waarschuwing, last onder dwangsom of sluiting pand) voor bewoners, ondernemers, verhuurders/pandeigenaren en omwonenden. Waarbij onderzoek naar de gevolgen voor bewoners en omwonenden de focus dient te krijgen.

33

 

Lokale veiligheid(sgevoelens) en overlast in (semi)publieke ruimte

Ex post

2026/2027

Te starten

Een half jaar na implementatie van de toegang tot het rijbewijzenregister voor boa's zal dit worden geevalueerd. Afhankelijk hiervan kan de toegang tot het rijbewijzenregister worden uitgebreid. Verwachte implementatie van toegang rijbewijzenregister voor boa's is op zijn vroegst medio 2025. Start van de evaluatie zal daarom pas in 2026 zijn met afronding in 2026/2027.

33

  

Ex ante

2024

Lopend

Vergroten van het inzicht in de verschillende typen daders van economische vuurwerkcriminaliteit en de bedoelde en onbedoelde effecten van straffen en interventies per dadergroep.

33

  

Ex durante

2025

Te starten

Evaluatie van de bruikbaarheid van de Mini ID als digitale meldfaciliteit.

33

 

Sekswerkbeleid en gemeentelijke aanpak mensenhandel

Ex post

2025

Lopend

Evalueren van de financiële regeling DUUP (Decentralisatie uitkering uitstapprogramma’s prostituees).

33

  

Ex durante

2025

Lopend

Zicht op (hulp bij) stoppen met sekswerk.

33

 

Overkoepelend

Ex durante

2025

Te starten

Het doel van dit onderzoek is het toetsen van de effectiviteit van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). Wordt met de inzet van het CCV de beleidsdoelstelling, het vergroten van de maatschappelijke veiligheid, in voldoende mate gerealiseerd?

33

  

Ex ante

2025

Te starten

De toekomst van wettelijke vertegenwoordiging van volwassenen. Onderzoek naar of er voldoende financiering, capaciteit en middelen zijn om toezicht te houden op de bewindvoerders. Daarnaast dienen de voor- en nadelen in kaart te worden gebracht over het publiek organiseren van bewindvoering.

33

  

Ex post

2026

Te starten

Momenteel evalueert het WODC vijf lopende innovatiepilots voor strafvordering. Aan de hand van het evaluatierapport wordt besloten over eventueel vervolg. Bij voortzetting pilots is evaluatie van de resultaten in de nieuwe pilotperiode gewenst.

33

  

Ex ante

2025

Te starten

Staat van notariaat deel II. Onderzoek naar de toegang tot het beroep en loopbaan.

33

  

Ex durante

2024/2025

Lopend

Het doel van het onderzoek is inzicht te krijgen in de vraag of er sprake is van klassenjustitie in de Nederlandse strafrechtketen en zo ja, welke verklaringen daaraan ten grondslag kunnen liggen.

33.2

Toelichting rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding

De missie met betrekking tot maatschappelijke veiligheid is om bij te dragen aan het stellen van normen die aansluiten bij maatschappelijke ontwikkelingen, opdat in samenwerking met relevante partijen het strafrecht betekenisvol en effectief kan worden ingezet (naast andere instrumenten). Het doel is om het maatschappelijk vertrouwen in de strafrechtelijke handhaving te behouden en zo mogelijk te versterken. Subthema’s waarop dit zich o.a. richt zijn bijzonder strafrecht, verkeershandhaving, mensenhandel, cybercrime, de aanpak van discriminatie, Veilige publieke taak (VPT) en wapenbeleid.

De maatschappelijke en politieke aandacht voor corruptie groeit. Daarom is in samenwerking met DG Ondermijning en intensivering van de preventieve aanpak van corruptie nodig.

De verschijningsvormen van fraude zijn divers en vormen de grootste criminaliteitsvorm in Nederland. De maatschappelijke impact en schade voor slachtoffers, bedrijven en overheid is enorm. Deze criminaliteit verschuift naar het digitale domein. Dit vergt een andere benadering van het netwerk, preventieve maatregelen en interventies.

Met de verkeershandhaving levert JenV een bijdrage aan de algemene doelstelling om de verkeersveiligheid te verbeteren. Het verkeersveiligheidsbeleid in den brede is primair de verantwoordelijkheid vanhet ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Gebaseerd op de drie E‘s : Education -voorlichting-, Environment -weginrichting en technologie – en Enforcement -handhaving- worden door het Rijk initiatieven genomen om de verkeersveiligheid te verbeteren. Met de evaluaties die op het thema verkeershandhaving om de SEA staan wordt bijgedragen aan de kennis over of de handhaving zoals die nu is vormgegeven effectief is. De evaluatie van de Wahv draagt bij aan de kennis over de vormgeving van de afdoening van lichte verkeersovertredingen en de evaluatie van de Wet aanscherping strafrechtelijke afdoening ernstige verkeersdelicten draagt bij aan de kennis over de vormgeving van de afdoening van juist de meer ernstige verkeersdelicten.

JenV heeft een beleidsverantwoordelijkheid als het gaat om de strafrechtelijke opsporing en vervolging van milieucriminaliteit. Dit houdt in het zo mogelijk via wet- en regelgeving en met beleid (al dan niet gezamenlijk met beleidsdepartementen) het OM en de opsporing zo effectief mogelijk milieucriminaliteit te laten opsporen en vervolgen.

Het internet mag geen vrijhaven zijn voor criminaliteit. Van steeds meer criminele activiteiten is bewijs in digitale vorm, en vaak alleen nog in die vorm, te vinden. De samenleving is zodanig gedigitaliseerd dat over al het gedrag, en dus ook over criminele gedragingen, steeds meer gegevens digitaal en territoriaal ongebonden worden bewaard. Die gegevens zijn van belang om strafbare feiten op te sporen en verdachten te vervolgen. De preventie en aanpak van cybercrime, digitale rechtshandhaving, de (moderatie van) content online en interceptie omvat de nationale en internationale aanpak van cybercrime en digitale handhaving, met dossiers als ransomware, preventie cybercrime, e-evidence, CC3, aanpak van bad hosts, encryptie, 5G/OTT, online handhaving en andere vraagstukken, zoals het project Content Online Moderatie (PrOCoM).

Bij het subthema mensenhandel zijn de opgaven: behandeling en implementatie wet seksuele misdrijven (inclusief ICT-component); deelname aan het Nationaal Actieplan seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld; verbeteren doorlooptijden zedenzaken en strafbaarstelling necrofilie. De preventie en aanpak van seksuele misdrijven, seksueel misbruik van minderjarigen online en mensenhandel omvat onder meer de (implementatie van) de nieuwe Wet Seksuele misdrijven, de aanpak seksueel misbruik minderjarigen met een focus op beeldmateriaal online en de aanpak van mensenhandel (seksuele en arbeidsuitbuiting). 

Tabel 121 Artikel 33 – Veiligheid en criminaliteitsbestrijding (Ondermijning)

Thema

Subthema

Type onderzoek

Afronding

Status

Toelichting onderzoek

Begrotingsartikel(en)

Georganiseerde, ondermijnende criminaliteit

Preventie met gezag

Ex durante

2026

Te starten

Brede monitoring van de landelijke aanpak Preventie met gezag. Hierin wordt gekeken naar de voortgang van de lokale aanpakken en interventies (output) en criminaliteitsdata (outcome) in samenwerking met het CBS. Na 2026 start een nieuwe monitoringcyclus.

33

  

Ex durante, ex post

2025

Te starten

Er wordt een onafhankelijke (proces)evaluatie uitgezet over de aanpak als geheel. In deze procesevaluatie ligt de focus op de begeleiding van gemeenten en het lerend vermogen van de aanpak. Inzichten uit deze evaluatie worden meegenomen in de voortzetting van de aanpak na juni 2026.

33

 

Terugdringen vraag naar en het aanbod van illegale drugs

Ex post

2026

Te starten

Dit traject is een samenwerking tussen JenV en VWS. Het lachgasverbod is in januari 2023 in werking getreden. De regering is voornemens om 3 jaar na de inwerkingtreding (2026) van het besluit een evaluatie van dit besluit mee te laten lopen in de onderzoeksprogrammering van het WODC.

33

  

Ex post

2027

Te starten

Dit traject is een samenwerking tussen JenV en VWS. Het wetsvoorstel NPS zal naar verwachting in 2024 in werking treden. Binnen 3 jaar na inwerkingtreding wordt er gerapporteerd over de doeltreffendheid en effecten van deze wet.

33

  

Ex durante, ex post

2024

Lopend

Bij Skip die Trip is een onderzoek uitgevraagd naar wanneer er sprake is van normalisering van drugsgebruik en welke mogelijke interventies kunnen worden ingezet om normalisering tegen te gaan. Dit onderzoek is gestart in januari 2024 en het resultaat wordt na de zomer 2024 opgeleverd.

33

  

Ex ante

2024

Lopend

De (pilot) rioolwatermetingen zal naar verwachting – samen met de cijfers uit de Nationale Drug Monitor – tot een (nog) nauwkeuriger beeld van het drugsgebruik in Nederland en de effecten van beleid gericht op ontmoediging van drugsgebruik leiden.

33

 

Publiek-private samenwerking

Ex durante

2025

Te starten

Halverwege de looptijd evalueren wat de stand van zaken is in de diverse onderdelen van het programma en een bestuurskundige beschouwing over de samenwerking in publiek-privaat verband op het gebied van (ondermijnende) criminaliteit.

33

  

Ex durante

2025

Te starten

Drie jaar na de impuls aan de Platform Veilig Ondernemen analyseren wat de resultaten zijn en welke verbeteringen nog kunnen worden gerealiseerd.

33

 

Criminele geldstromen

Ex ante

2024

Lopend

Dit onderzoek beoogt actueel inzicht te bieden in de aard van het fenomeen ondergronds bankieren in Nederland, met een specifieke focus op crimineel ondergronds bankieren (ondergronds bankieren met crimineel verkregen geld of ondergronds bankieren met legaal geld voor criminele doeleinden).

33

  

Ex durante

2024

Lopend

De evaluatie gaat inzicht geven in hoe de projecten in het FEC tot stand komen, of deze meetbare doelen bevatten, of deze projecten datgane opleveren wat werd beoogd, en of de opbrengsten van de projecten na afloop in de FEC-organisaties zijn opgenomen (lerend vermogen van de organisaties).

33

 

Ex ante

2025

Lopend

Georganiseerde criminaliteit en ondergronds bankieren.

33

 

Aanpak Outlaw Motorcycle Gangs (OMG's)

Ex durante, ex post

2024

Lopend

Het voorgenomen onderzoek heeft als doel om inzicht te bieden in de effecten van het civiele verbod op OMG’s.

33

 

Strafrechtelijke aanpak

Ex post

2027

Te starten

In de wet is opgenomen dat 5 jaar na inwerkingtreding alle onderdelen van de wet worden geëvalueerd op doeltreffendheid en effectiviteit. Per onderdeel lopen er momenteel aparte monitoring en evalutatie initiatieven. De Kamer zal 5 jaar na inwerkingtreding gebundeld geïnformeerd worden over deze trajecten.

33

  

Ex post

2027

Te starten

De strafmaat voor bedreiging is verhoogd en een nieuwe lid is geïntroduceerd waarbij bedreiging van personen met een publieke taak extra zwaar kan worden bestraft. Geëvalueerd wordt in hoeverre gebruikt is gemaakt van dit nieuwe artikelid en in hoeverre de gemiddelde straffen voor het bestaande delict omhoog zijn gegaan.

33

  

Ex post

2027

Te starten

Toegezegd is dat de wijze waarop Uithalerswet in de praktijk uitwerkt, de jurisprudentie en de ontwikkelingen rondom de cijfers worden gemonitord en na 5 jaar geëvalueerd.

33

  

Ex post

2027

Te starten

Sinds inwerkingtreding van de Wet Ondermijning I is het verboden om drugsprecursoren in te voeren, uit te voeren, te vervoeren of voorhanden te hebben. Geëavalueerd wordt welke efffecten het verbod heeft op de productie van synthethische drugs, waarbij in het bijzonder wordt gekeken of het verbod de productie van synthetische drugs heeft bemoeilijkt en/of teruggedrongen.

33

  

Ex post

2027

Te starten

De nieuwe maatregel kostenverhaal zal worden gemonitord op kwantiteit (hoevaak opgelegd) en kwaliteit (welke bedragen opgelegd). Tussentijds zal worden geëvalueerd of het nodig is om tussentijdse maatregelen te treffen over de toepasselijkheid van dit instrument, indien blijkt dat de praktijk er weinig gebruik van maakt.

33

 

Georganiseerde criminaliteit

Ex ante

2025

Lopend

Monitor georganiseerde criminaliteit (zesde ronde).

33.3

 

Overig

Ex ante

2025

Lopend

Verkennend onderzoek naar criminaliteit in de persoonlijke verzorgingsbranche.

33

Toelichting georganiseerde, ondermijnende criminaliteit

Preventie met gezag

Met de brede preventieve aanpak van (georganiseerde en ondermijnende) jeugdcriminaliteit voorkomen we dat kinderen en jongeren van 8 tot en met 27 jaar in aanraking komen met ondermijnende criminaliteit of daarin doorgroeien. Dit doen wij door selectief maar fors te investeren in die gebieden waar jongeren extra vatbaar zijn voor jeugdcriminaliteit en de veiligheid en leefbaarheid onder druk staat. Daarom zetten wij in 27 gebieden in op de wijkgerichte aanpak Preventie met gezag, investeren we met incidentele ondersteuning in 20 gebieden met acute en ernstige problematiek en zetten we in op versterking van de jeugdstrafrechtketen. Door te investeren in perspectief en repressie beroven we criminele netwerken van hun uitvoeringskracht en voorkomen we dat jongeren doorgroeien tot beroepscriminelen. De brede preventieve aanpak is een lerende aanpak. Door inzichten uit verschillende data en wetenschappelijke bronnen te combineren krijgen we op de lange termijn steeds meer zicht op de voortgang en mogelijke impact van de aanpak. Daarom worden alle (nieuwe) wetenschappelijke overkoepelende en lokale onderzoeken en evaluaties geïnventariseerd. Dit geeft inzicht in de effectiviteit van verschillende interventies. Door de aanpakken goed te monitoren weten we vervolgens meer over de status en het bereik van deze interventies. Hierdoor kunnen we steviger inzetten op goede resultaten en ook stoppen met interventies en werkwijzen die niet werken. De geleerde lessen worden vervolgens weer verspreid, bijvoorbeeld via lerende netwerken. Niet alleen aan de deelnemende gemeenten, maar ook aan de andere gemeenten en partners. Daarnaast wordt de aanpak als geheel en het lerend vermogen onafhankelijk geëvalueerd.

Monitoring (ex durante ‒ 2026)

Om zicht te krijgen op de voortgang van de brede preventieaanpak wordt samen met gemeenten en CBS een monitorproces opgezet. Binnen deze monitoring ligt de nadruk op het inzichtelijk maken van de voortgang (output) en impact (outcome) van het preventiebeleid via de verzameling van (administratieve) data. Hierbij kijken we op overkoepelend niveau naar de voortgang van alle lokale aanpakken. Daarnaast wordt er samen met het CBS gekeken naar kwantitatieve data over de doelgroep in de focusgebieden om een zo actueel mogelijk beeld te krijgen van de problematiek en op de lange termijn eventuele trends waar te nemen. Jaarlijks wordt er gerapporteerd over de voortgang in de DGO-voortgangsrapportage en de brief over de brede preventieaanpak van (georganiseerde en ondermijnende) jeugdcriminaliteit.

Evaluatie (ex durante/ex post ‒ 2026)

  • 1. Binnen de lerende aanpak wordt met een externe groep professionals uit de wetenschap en praktijk gereflecteerd op de voortgang van de aanpak. De hieruit geleerde lessen worden met gemeenten en partners gedeeld om de aanpak beter te maken. Hiervoor wordt het beeld uit het monitoringsproces verrijkt met lokale onderzoeken naar de effectiviteit van projecten en specifieke interventies. Een voorbeeld van dergelijke onderzoeken zijn de inspanningen binnen het EPIC-project vanuit de Nationale Wetenschapsagenda: Grip op jeugdcriminaliteit – betrokkenheid van jongeren bij zware en georganiseerde criminaliteit. Vanuit dit onderzoeksproject hebben we meer wetenschappelijke inzichten verkregen in de betrokkenheid van jongeren in georganiseerde (drugs)criminaliteit en de latente kennis op dit gebied bij professionals uit het veld. In de toekomst wordt vanuit dit project ook onderzoek gedaan naar de effectiviteit van specifieke interventies die binnen het kader van de preventieve aanpak worden ingezet.

  • 2. In 2025-26 wordt een onafhankelijk (proces)evaluatieonderzoek naar de domeinoverstijgende aanpak Preventie met Gezag uitgevoerd. Binnen dit onderzoek ligt de focus op de aanpak als geheel in plaats van individuele gemeenten. Inzichten uit dit evaluatieonderzoek worden meegenomen bij de continuering van de aanpak in 2026.

Terugdringen vraag naar en het aanbod van illegale drugs

Er wordt al jaren een maatschappelijke en politieke discussie gevoerd over het gebruik van drugs, de (al dan niet) schadelijke gevolgen daarvan voor individu en samenleving en wat we hier als (Rijks)overheid aan zouden kunnen en moeten doen. Ons uitgangspunt hierbij is –uiteraard- dat we evidence-based werken. Voor de cijfers over het gebruik van drugs maken wij gebruik van de Nationale Drug Monitor (NDM). Die geeft een breed beeld van welke drugs er worden gebruikt, door welke leeftijdsgroepen en welke trends hierbij zichtbaar zijn. Om het beeld verder in te vullen en de discussie te voeden met (nog) meer cijfers en inzicht vanuit verschillende perspectieven, willen wij de komende jaren de volgende onderzoeken doen:

  • 1. De pilot rioolwatermetingen is in 2023 gestart en wordt in 2024 afgerond. Afhankelijk van de uitkomsten van deze pilot zou dit mogelijk op de middellange termijn kunnen leiden tot een landelijke uitrol van rioolwatermetingen. De (pilot) rioolwatermetingen zou – samen met de cijfers uit de NDM – tot een (nog) nauwkeuriger beeld van het drugsgebruik in Nederland en de effecten van beleid gericht op ontmoediging van drugsgebruik moeten leiden.

  • 2. Vervolgonderzoek naar denormalisering van drugsgebruik. In februari 2024 heeft de Tweede Kamer de motie Bikker c.s. aangenomen, waarin de regering wordt opgeroepen naar Rotterdams voorbeeld een landelijke campagne te starten waarin drugsgebruikers worden geconfronteerd met de gevolgen van drugsgebruik voor de samenleving. De uitwerking van deze motie is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de ministeries van JenV en VWS. Deze uitwerking wordt voor de zomer 2024 in een separate brief naar de Kamer verstuurd door de minister voor medische zorg. De doelen van de communicatie-inzet en de effecten op de doelgroep(en) worden geëvalueerd.

Publiek-private samenwerking

In het Actieprogramma Veilig Ondernemen is opgenomen onderzoek te doen naar indicatoren van criminele inmenging in bedrijfsprocessen. In 2024 is hiertoe de handreiking kwetsbare branches gepubliceerd. Tijdens de ontwikkeling van de handreiking kwetsbare branches is onderzoek naar de persoonlijke verzorgingsbranche ingesteld. Medio 2025 wordt de oplevering van dat onderzoek verwacht. In de tweede helft van 2024 en 2025 wordt verder opvolging gegeven aan de handreiking kwetsbare branches. De uitkomsten van deze onderzoeken kunnen publieke en private partners meer inzicht in risicobranches bieden en wat vervolgens ondernomen kan worden om meer weerbaarheid te creëren. Eind 2024 wordt het Actieprogramma Veilig Ondernemen 2023-2026 tussentijds geëvalueerd. Aan het einde van het eerste kwartaal van 2025 worden de resultaten hiervan verwacht. Eind 2025 wordt gestart met het evaluatieonderzoek van de Platforms Veilig Ondernemen dat naar verwachting medio 2026 wordt opgeleverd.

Aanpak van logistieke knooppunten

Begin 2024 heeft RAND Europe het eindrapport van het onderzoek naar drugsgerelateerde corruptie op Schiphol en in de Rotterdamse haven opgeleverd. Hierin komt het omkopen van medewerkers van publieke instanties met verantwoordelijkheid voor toezicht, opsporing en handhaving komt naar voren als risico met de grootste potentiële impact. Ook corruptie via het wegkijken of het faciliteren van corrumperend gedrag kan bij beide mainports een grote impact hebben. Het onderzoek is op 18 maart 2024 met een beleidsreactie door de Minister van Justitie en Veiligheid aan de Tweede Kamer aangeboden (TK 24 077 /29 911, nr. 540).

Criminele geldstromen

Met betrekking tot de aanpak van criminele geldstromen zijn drie evaluatieonderzoeken lopend of recent afgerond. Het WODC-onderzoek naar ondergronds bankieren heeft tot doel actueel inzicht te bieden in de aard van het fenomeen ondergronds bankieren in Nederland, met een specifieke focus op crimineel ondergronds bankieren (ondergronds bankieren met crimineel verkregen geld of ondergronds bankieren met legaal geld voor criminele doeleinden). Er zal onder meer worden gekeken naar de verschillende verschijningsvormen, de onderlinge relaties en rollen van ondergrondse bankiers(netwerken), de werkwijze, en de relatie tussen ondergronds bankieren en georganiseerde drugscriminaliteit. Ook zal worden bekeken of er over de tijd een ontwikkeling te zien is in de aard van het fenomeen, bijvoorbeeld in de wijze waarop ondergrondse bankiers te werk gaan.

De National Risk Assessment witwassen (NRA) is op 3 april 2024 aangeboden aan de Tweede Kamer. Deze NRA Witwassen geeft een overzicht van Nederlandse kwetsbaarheden, de potentiële impact van de grootste witwasdreigingen en de weerbaarheid van het beleidsinstrumentarium ter preventie en/of repressie van witwassen. Achterliggend idee van de NRA is dat deze als groeimodel functioneert, waarbij steeds de getrokken lessen uit vorige NRA’s worden toegepast bij daaropvolgende NRA’s. Zo ontstaat meer informatie over mogelijke blinde vlekken en kunnen prioriteiten steeds beter op basis van de NRA worden vastgesteld.De FEC-evaluatie wordt uitgevoerd op basis van een afspraak gemaakt tussen de betrokken partijen in het FEC-convenant. De evaluatie dient iedere drie jaar plaats te vinden. Naar verwachting start de evaluatie na de zomer van 2024. Hoofddoel van de komende evaluatie is inzicht krijgen in de wijze waarop FEC-projecten tot stand komen, en of de opbrengsten hiervan in de werkwijze van de FEC-organisaties worden opgenomen.

Aanpak Outlaw Motorcycle Gangs (OMG’s)

Er wordt momenteel een WODC-onderzoek uitgevoerd naar de effecten van de civiele verboden op OMG´s. In de afgelopen jaren zijn enkele OMG’s civielrechtelijk verboden. Het voorgenomen onderzoek heeft als doel om inzicht te bieden in de effecten van het civiele verbod op OMG’s. Zo moet het onderzoek in kaart brengen welke bedoelde en onbedoelde (neven)effecten het civiele verbod op OMG’s heeft voor onder meer de zichtbaarheid van de verboden OMG’s en hun (voormalige) leden in de openbare ruimte of elders, de mate waarin zij lid zijn geworden van ‘voortzettingsvormen’ van verboden OMG’s, niet-verboden OMG’s, nieuw opgerichte OMG’s of ‘brotherhoods’ en het mogelijk continueren van criminele activiteiten. Het onderzoek moet leiden tot aanbevelingen ten aanzien van de aanpak van OMG’s vanuit een breed integraal (beleids)perspectief (strafrechtelijk, civiel, bestuurlijk en fiscaal). Ook kan het onderzoek lessen opleveren ten behoeve van de aanpak van daders van andere vormen van criminaliteit in georganiseerd verband.

Strafrechtelijke aanpak

De wet versterking strafrechtelijke aanpak ondermijnende criminaliteit is op 1 januari 2022 in werking getreden. De minister van Justitie en Veiligheid heeft aan de Tweede Kamer toegezegd deze wet uiterlijk 5 jaar na inwerkingtreding te evalueren. Met deze wet zijn verschillende vormen van faciliterende criminaliteit zwaarder bestraft. Bij faciliterende criminaliteit moet gedacht worden aan bedreigingen, het importeren, exporteren en voorhanden hebben van stoffen die worden gebruikt voor de illegale vervaardiging van drugs (precursoren). Daarnaast worden de kosten voor vernietiging van voorwerpen die in beslag zijn genomen door opsporingsdiensten en het Openbaar Ministerie (zoals bijvoorbeeld illegaal vuurwerk, drugs en wapens) verhaald op degene die daarvoor veroordeeld wordt. Ook wordt een strafrechtelijk executieonderzoek in meer gevallen mogelijk, zodat ook andere financiële sancties (zoals een geldboete) effectiever ten uitvoer kunnen worden gelegd.

Tabel 122 Artikel 34 – Straffen en beschermen

Thema

Subthema

Type onderzoek

Afronding

Status

Toelichting onderzoek

Begrotingsartikel(en)

Genoegdoening aan slachtoffers en samenleving

Rechten, hulp en schadevergoeding aan slachtoffers

Ex durante

2027

Te starten

Slachtoffermonitor wordt opnieuw ingericht waarbij de data van de huidige slachtoffermonitor, de veiligheidsmonitor, het CBS, Slachtofferhulp Nederland (SHN), het CJIB, Schadefonds Geweldsmidrijven (SGM) en WODC aan elkaar worden gekoppeld zodat meer kan worden gezegd over de doelmatigheid van de getroffen slachtoffervoorzieningen en voor slachtoffers geïntroduceerde rechten (WODC).

34.4

 

Ex post

N.t.b.

Te starten

Review 10 jaar slachtofferrechten in nationaal en internationaal verband (WODC).

34.4

 

Ex post

2024

Lopend

Onderzoek naar de wensen van slachtoffers als het gaat om het raadplegen in het kader van de uitvoering van de Wet Langdurig Toezicht (WLT). (WODC).

34.4

 

Ex ante

2025

Te starten

Nulmeting verschijningsplicht en spreekrecht tbs/pij (WODC).

34.4

 

Ex post

2026

Te starten

Evaluatie van de Wet uitvoering slachtofferrechten (Wus). Omdat deze wet gefaseerd in werking treedt wordt bezien hoe de verschillende onderdelen in samenhang het beste geëvalueerd kunnen worden (WODC).

34.4

 

Ex ante

2025

Te starten

Nulmeting algemene maatregel van bestuur (AMvB) ter uitvoering van Amendement van Wijngaarden om persoonsgegevens weg te laten uit het strafprocesdossier (WODC).

34.4

 

Ex durante

2027

Te starten

Meta-analyse van de (mogelijk veranderde) behoeften van (nieuwe groepen) slachtoffers (WODC).

34.4

 

Ex durante

2029

Te starten

Prospectief longitudinaal onderzoek naar de impact op en de ervaringen van slachtoffers op de korte en lange termijn (WODC).

34.4

 

Ex durante

2025

Lopend

Vervolgonderzoek ‘omgang met seksueel misbruik en aangiftebereidheid binnen religieuze gemeenschappen’. Binnen dit onderzoek zal in kaart worden gebracht of binnen religieuze gemeenschappen in de afgelopen jaren protocollen, voorlichting en regels zijn aangepast met als doel om seksueel (kinder)misbruik te voorkomen (WODC).

34.4

 

Ex durante

2024

Lopend

Vervolgonderzoek passende terminologie en hulp voor slachtoffers van dwingende groepsculturen die willen uittreden of uitgetreden zijn (WODC).

34.4

 

Ex post

2025

Lopend

Evaluatie van de erkenningsmaatregelen die zijn getroffen op basis van het rapport van De Winter. Eindrapport wordt in 2025 verwacht (WODC).

34.4

 

Ex ante

2025

Te starten

Evaluatie van Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM) ihkv kaderwet Zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) (DEA).

34.4

 

Ex post

2027

Te starten

Voor 2027 staat de periodieke rapportage over het thema ‘slachtofferzorg’ gepland. Het Slachtofferbeleid heeft naast de hoofddoelstelling ‘recht doen aan en erkennen van slachtoffers’ vier subdoelstellingen: 1) het versterken van de rechtspositie van slachtoffers, 2) het verbeteren van de ondersteuning van slachtoffers bij het herstel van hen aangedaan leed, 3) het beschermen van slachtoffers tegen herhaald slachtofferschap en secundaire victimisatie en 4) het herijken van het schadeverhaal en het tegemoetkomen aan door slachtoffers geleden schade. Op basis van de onderzoekresultaten en evaluaties uit de SEA zal worden bezien in hoeverre de instrumenten die zijn ingezet om deze doelstellingen te bereiken ook daadwerkelijk doelmatig en doeltreffend zijn (Slachtofferbeleid).

34.4

 

Ex durante

2024/2025

Lopend

Evaluatie van de erkenningsmaatregelen voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg.

34.4

 

Ex ante

2024/2025

Lopend

Onderzoek behoefte aan erkenning en ondersteuning van slachtoffers van de gijzeling in Bovensmilde.

34.4

Strafrechtelijke sancties

Ex post

2026

Lopend

Evaluatie Wet Straffen en Beschermen en visiedocument ´Recht doen, kansen bieden´. Er heeft in 2023 een invoeringstoets plaatsgevonden.

34.3

  

Ex durante

N.t.b.

 

Gateway review op de Wet straffen en beschermen (SenB).

34.3

  

Ex durante

2026

Lopend

Actieonderzoek naar project huis van herstel (KV in PI Almelo)

34.3

  

Ex durante

2024

Lopend

Evaluatie pilot Kleinschalige Voorziening Middelburg

34.3

  

Ex durante, ex post

2024

Lopend

Evaluatie pilot Maatwerk Gevangenenzorg Nederland/PI Alphen a/d Rijn

34.3

  

Ex ante

N.t.b.

Te starten

WODC-onderzoek naar de negen maanden-grens voor het verblijf van een baby bij zijn/haar gedetineerde moeder. Is deze grens nog steeds gewenst, in het belang van het kind en binnen de mogelijkheden van DJI?

34.3

  

Ex post

2024

Lopend

Een meta-review naar effectieve (elementen van) toezicht/behandelprogramma’s en veronderstelde werkzame mechanismen (3125C).

34.3

  

Ex durante

2025

Te starten

Wensen en belangen van slachtoffers en daders (3125F).

34.3

  

Ex post

2025

Te starten

Onderzoek WLT en terroristen (3125G).

34.3

  

Ex durante

2025

Te starten

Toepassingen WLT 2017 tot en met 2022: monitoring en verdiepende vragen (3125H).

34.3

  

Ex post

2025

Te starten

Recidivemeting tijdens v.i. (3125I).

34.3

  

Ex post

2025

Te starten

Recividemeting na v.i. (3125J).

34.3

  

Ex post

2026

Te starten

Eindevaluatie Wet langdurig toezicht (3125K).

34.3

  

Ex post

N.t.b.

Te starten

Evaluatie regeling weigerende verdachten.

34.3

  

Ex post

2025

Te starten

Monitor Gedragsbeïnvloedende en Vrijheidsbeperkende Maatregel (GVM) 2022 (3125J).

34.3

  

Ex post

2024

Lopend

Evaluatie twee wetswijzigingen voorwaardelijke beëndiging (VB) van de tbs-maatregel (3125E).

34.3

  

Ex post

2024

Lopend

Prevalentieonderzoek weigerende verdachten (3255D).

34.3

  

Ex post

2024

Lopend

Recidievemeting weigerende verdachten (3255C).

34.3

  

Ex post

2025

Te starten

Eindevaluatie Aanpak weigerende observandi (3255E).

34.3

  

Ex post

2025

Te starten

Evaluatie van de mogelijkheid van betaling in termijnen van administratieve sancties op grond van de Wet administratierechtelijke handhaving verkeersvoorschriften en de mogelijkheid van beëindiging van de tenuitvoerlegging van geldboeten waarvoor geen gratie kan worden verleend indien met de voortzetting daarvan geen redelijk doel wordt gediend.

34.3

  

Ex post

N.t.b.

 

Effectevaluatie wetsvoorstel verhoging v.d. strafmaat op doodslag (van 15 naar 25 jaar) 3 jaar na inwerkingtreding. Wetsvoorstel is op 1 juli 2023 inwerkinggetreden.

34.3

  

Ex durante

Periodiek

Eerst volgende in 2026

Vierjaarlijkse monitor recidive en reïntegratie na verblijf op de terroristenafdeling (TA).

34.3

  

Ex durante

Periodiek

Lopend

Recidivemonitor.

34.3

  

Ex durante

2024

Lopend

Monitor nazorg. Verwacht medio september 2024.

34.3

  

Ex post

N.t.b.

Te starten

Het beleid rondom Voortgezet Crimineel Handelen vanuit Detentie (VCHD) is met name de laatste jaren volop in ontwikkeling. Het doel van het onderzoek is te komen tot een werkwijze voor het monitoren van de resultaten en effecten van staand beleid en beleids-/wetswijzigingen die zijn/worden gedaan om VCHD zoveel mogelijk in te perken.

34.3

   

N.t.b.

Te starten

WODC onderzoek naar aanleiding van het Italiaanse 41-bis antimaffia detentieregime beleidsreactie.

34.3

   

N.t.b.

Te starten

Wet herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen (USB) 1 janauri 2020 inwerking getreden - evaluatie bepaling.

34.3

  

Ex post

N.t.b.

Te starten

Toezegging Kamer nav EU-evaluatie kaderbesluit 2008/909/JBZ. Een verkennend onderzoek naar onderdelen van de erkenningsprocedure in het kader van de Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging vrijheidsbenemende en voorwaardelijke sancties (WETS).

34.3

  

Ex post

2024/2025

Lopend

Onderzoek WODC naar de effecten van lange straffen. Het eerst concept wordt medio oktober 2024 verwacht.

34.3

  

Ex post

N.t.b.

Te starten

Onderzoek onder meer naar naar de effecten van ons beleid op het vergeldendende element van sancties.

34.3

  

Ex ante

2024/2025

Te starten

In advies over uitbreiding bereik Bestuurlijke Informatie Justitiabelen (BIJ)-regeling (Motie Knops 2022) is de toenmalige Mrb geadviseerd om de gegevensdeling over (ex-)gedetineerden die vertrekken naar het buitenland te laten onderzoeken. Welke mogelijkheden zijn er nu? Welke mogelijkheden worden er gemist en zouden bijdragen aan de verbetering van de openbare orde, veiligheid en de resocialisatie en re-integratie.

 
  

Ex ante

2024/2025

Te starten

Strafrechtelijke aanpak van psychisch geweld bij begin van deskundigheidsbevordering.

34.2

  

Te starten

2025

Te starten

Evalueren ID kaarten proces (per september 2023 ingeregeld).

34.3

Voorkomen van (herhaald) crimineel gedrag

Forensische zorg

Ex durante

Periodiek

Lopend

Het programma bestaat uit drie delen: 1.een recidivemonitor, 2. een kwalitatief onderzoek en 3. onderzoek naar het effect van Forensische Zorg (FZ) op recidive. Eenmalig wordt onderzoek gedaan naar risicofactoren voor recidive na uitstroom uit FZ-trajecten (mogelijk uitgesplitst naar type FZ-traject). Periodiek worden in kaart gebracht de recidiveprevalentie en de recidivefrequentie.

34.3

 

Ex durante

2025

Te starten

Evaluatie ketensamenwerking gemaximeerde tbs door het WODC.

34.2

 

Ex durante

2024

Lopend

Onderzoek naar domeinoverstijgend kader.

34.3

 

Ex durante

2024

Lopend

Evaluatie naar maatschappelijke businesscase.

34.3

 

Ex durante

2024

Lopend

Samenwerking Forensische Zorg en gemeenten': onderzoek naar de huidige lokale en regionle werkprocessen rondom de uitstroom van forensische zorg naar het sociaal domein.

34.3

 

Ex durante

2024

Lopend

(Deel)onderzoek door Expertisecentrum Forensische Psychiatrie (EFP) bij onderzoek Samenwerking Forensische Zorg en gemeenten, naar mogelijkheid van bovenregionaal plaatsen.

34.3

 

Ex durante

2024

Lopend

Vierde evaluatie Beginselenwet verpleging terbeschikking gestelden (Bvt).

34.3

 

Ex durante, ex post

2024

Te starten

Stoornissen in middelengebruik zijn moeilijk te behandelen en gaan doorgaans gepaard met perioden van terugval van de patiënt. Een knelpunt bij de (verslavings)behandeling in een strafrechtelijk kader is dat overtredingen van gestelde voorwaarden niet zonder consequenties zijn. Hierbij valt te denken aan het intrekken van verkregen vrijheden (verlof) of (terug)plaatsing naar een hoger beveiligingsniveau. De vraag is hoe meer balans kan worden gebracht in een adequate behandeling van de stoornis in middelengebruik, de rechtspositie van de justitiabele en een goed verloop van de resocialisatie, met oog voor de veiligheid van de samenleving en een veilig klimaat binnen de instellingen.

34.3

 

Ex post

2026

Lopend

Brede wetsevaluatie Wet forensische zorg (Wfz) door WODC. Bestaat uit verschillende deelprojecten. Twee zien op artikel 2.3 Wfz en zijn in 2021 resp. 2022 opgeleverd.

34.3

 

Ex durante

Periodiek

Lopend

Deelproject Monitor Wet forensische zorg (Wfz) door WODC.

34.3

 

Ex post

2024

Lopend

Deelproject procesevaluatie Wet forensische zorg (Wfz) waarin de uitvoering in de praktijk centraal staat.

34.3

 

Ex durante

2025

Te starten

Doelbereikingsevaluatie waarin wordt nagegaan in hoeverre de belangrijkste beoogde doelen worden behaald.

34.3

 

Ex durante

2025

Lopend

Onderzoek naar justitiabelen met een wooncomponent die verblijven in de Maatschappelijke Opvang van gemeente Rotterdam. Onderzoek in samenwerking met gemeente Rotterdam.

34.3

 

Ex durante

2023/2024

Lopend (Deelonderzoek 1 is opgeleverd in januari 2023. Deelonderzoek 2 wordt in juni 2024 opgeleverd en deelonderzoek 3 wordt eind 2024 verwacht).

Evaluatie WODC naar weigeraanpak. De maatregelen uit de weigeraanpak worden geevalueerd en onderzocht wordt of met de weigeraanpak de beoogde doelstellingen zijn bereikt. Beoogde doelstellingen: 1) het veiliger maken van de maatschappij ten aanzien van weigerende verdachten; 2) het terugdringen van het aantal weigeraars; 3) het verminderen van de mogelijke effecten van weigeren: a) het verzamelen van meer informatie over de psychische gesteldheid van de justitiabele; b) het makkelijker kunnen opleggen van een passende straf en/of maatregel door de rechter, zoals een tbs-maatregel of anderszins.

34.3

 

Ex ante

2024

Lopend

Fokkensregeling; «Combinatievonnissen van een langdurige gevangenisstraf en een tbs-maatregel» door WODC.

34.3

 

Ex ante

2024

Lopend

Aan de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) wordt gevraagd een kader te schetsen met betrekking tot rechtspositionele en ethische afwegingen bij de inzet van nieuwe vormen van technologie in de forensische zorg en daarbij ook experimenteerbepaling(en) voor wetgeving te betrekken.

34.3

Screenen

Ex post

2024

Lopend

De ADR audit het VOG-NP-proces binnen de afdeling COVOG van Justis in de periode april en juni 2024 om inzicht te geven in kwetsbaarheden in het proces van VOG-NP-aanvragen met een justitieel dossier, teneinde de opdrachtgever in staat te stellen om deze mogelijke kwetsbaarheden te mitigeren.

34.2

  

Ex durante

2027

Te starten

Evaluatie Wet VOG politiegegevens.

34.2

  

Ex durante

2025

Te starten

Onderzoek naar het toevoegen van politiegegevens bij de VOG-screening voor het werken met minderjarigen.

34.2

  

Ex durante

2025

Te starten

Informatie over recidive in relatie tot de specifieke risicogebieden die reeds bestaan binnen het beoordelingsstelsel van de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG).

34.2

 

Kansspelen

Ex post

2024

Lopend

Evaluatie van de wet Kansspelen op afstand, 3 jaar na inwerkingtreding.

34.2

  

Ex durante

Periodiek

Lopend

Doorlopende monitoring op effecten kansspelen op afstand door de Kansspelauthoriteit.

34.2

  

Ex durante

Periodiek

Lopend

Doorlopende monitoring van vergunde kansspelmarkt door de Kansspelauthoriteit.

34.2

  

Ex durante

Periodiek

Lopend

Onderzoeksprogrammering verslavingspreventie ZonMw.

34.2

  

Ex ante

2024

Lopend

Nudging speellimieten.

34.2

  

Ex durante

2024

Lopend

Incidentele loterijen.

34.2

  

Ex durante

2024

Lopend

Spelersvoorkeuren panelonderzoek.

34.2

  

Ex durante

2024

Te starten

Onderzoek speelautomaten.

34.2

  

Ex durante

2025

Te starten

Effecten van reclame en bonussen.

34.2

  

Ex ante

2025

Te starten

Mogelijkheden voor gebruik van data (waaronder CDB) voor kansspelonderzoek.

34.2

  

Ex durante

2025

Te starten

Kwalitatief onderzoek problematisch speelgedrag en ervaringen van risico- en probleemspelers.

34.2

  

Ex ante

2024

Te starten

Onderscheid in risico's tussen verschillende kansspelproducten en spelelementen, en informeren van (potentiële) spelers over deze risico's.

34.2

  

Ex durante

2026

Lopend

Onderzoek door het Trimbos Instituut naar indicatoren voor risicovol speelgedrag (gesubsidieerd).

34.2

 

Aanpak criminaliteits fenomenen

Ex ante

2025

Lopend

Onderzoek cumulatieve oververtegenwoordiging in de strafrechtsketen van personen met een migratieachtergrond.

34.2

  

Ex ante

2025

Te starten

Verkrijgen van meer inzicht in de aard & omvang (wie zijn de daders en slachtoffers, welke motieven etc.) van online geweld.

34.2

  

Ex post

2024

Lopend

Effectevaluatie Wet Middelenonderzoek bij Geweldplegers.

34.2

 

Aanpak jeugdcriminaliteit

Ex durante

Periodiek

Lopend

Strafrechtketenmonitor / doorlooptijden.

34.5

  

Ex durante

2025

Lopend

Complexiteit reclasseringstoezicht.

34.2

  

Ex durante, ex post

2025-2027

Te starten

Procesevaluatie implementatie JRIV (Jeugdreclassering in Verbinding: tussentijdse rapportage en eindrapport)

34.5

  

Ex durante, ex post

2025

Lopend

Volume ontwikkeling jeugdbescherming en jeugdreclassering; A.Deelrapportage en B. Eindrapport.

34.5

  

Ex durante, ex post

2027

Lopend

Evaluatie Halt; procesevaluatie, monitoren en effectmeting inclusief recidivemeting.

34.5

  

Ex durante

2024

Lopend

Monitor zelfgerapporteerde jeugddelinquentie (MZJ 2022-2025).

34.5

  

Ex durante

2025

Lopend

Aanpassing screeningslijsten.

34.5

  

Ex durante

2024

Lopend

Onderzoek naar kenmerken jeugdigen in justitiële jeugdinrichtingen (JJI).

34.5

  

Ex durante

2025

Te starten

Onderzoek naar doelmatigheid en doeltreffendheid kleinschalige voorzieningen justitiele jeugd.

34.5

  

Ex post

Periodiek

Lopend

Recidivemonitor.

34.5

  

Ex post

N.t.b.

Te starten

Evaluatie JR methodiek/menukaart.

34.5

  

Ex durante

N.t.b.

Te starten

Evaluatie jeugdstrafrecht BES. Inventariseren in hoeverre het huidig wettelijk kader voldoet.

34.5

Beschermen van kinderen

Jeugdbescherming

Ex durante

Periodiek

Lopend

Impactmonitor aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling (CBS, jaarlijks rapport naar TK, halfjaarlijks vernieuwd op online CBS-dashboard).

34.5

 

Ex durante

2024 (evt. ook 2026 en 2028)

Lopend

Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel overschrijdend gedrag (WODC & CBS).

34.5

 

Ex durante

Periodiek

Lopend

Beleidsinformatie Veilig Thuis (CBS, halfjaarlijks).

34.5

 

Ex ante

2024

Lopend

Opzet werkproces tijdelijk huisverbod Caribisch Nederland + pilot (SRCN).

34.5

 

Ex durante, ex post

2029

Lopend

Meerjarenonderzoeksprogramma huiselijk geweld en kindermishandeling (WODC).

34.5

 

Ex durante

2024

Lopend

Internationaal rechtsvergelijkend onderzoek naar beschermingsbevelen.

34.5

 

Ex post

2025

Lopend

Procesevaluatie Digiplein

34.5

 

Ex ante

2024/2025

Te starten

Omvang en diversiteit doelgroep(en) meerouderschap en meerpersoonsgezag.

34.5

 

Ex durante

2024/2025

Lopend

Analyse bij gevallen van (poging tot) moord en doodslag na huiselijk geweld en/of kindermishandeling.

34.5

 

Ex post

2024

Lopend

Evaluatie pilot kosteloze rechtsbijstand.

34.5

 

Ex post

2027

Te starten

Evaluatie Wet tot wijziging van Boek 1 BW in verband met de introductie van de dubbele geslachtsnaam.

34.5

Tabel 123 Artikel 36 – Contraterrorisme en nationaal Veiligheidsbeleid

Thema

Subthema

Type onderzoek

Afronding

Status

Toelichting onderzoek

Begrotingsartikel(en)

Nationale veiligheid

Nationale veiligheid

Ex durante

2026

Te starten

Om inzicht te krijgen in de effecten van de Veiligheidsstrategie voor het Koninkrijk der Nederlanden 2023-2029, daarvan te leren en om verantwoording af te kunnen leggen over de uitvoering ervan, wordt deze tussentijds geëvalueerd.

36.2

  

Ex post

2029

Te starten

Om inzicht te krijgen in de effecten van de Veiligheidsstrategie voor het Koninkrijk der Nederlanden 2023-2029, daarvan te leren en om verantwoording af te kunnen leggen over de uitvoering ervan, wordt deze geëvalueerd.

36.2

 

Contraterrorisme

Ex post

2024

Lopend

Evaluatie CBRN. De tool wordt hierzien en aangescherpt. Dit betreft niet een volledige evaluatie.

36.2

 

Ex post

2025

Te starten

De Europese Commissie dient voor februari 2026 de Europese verordening 2019/1148 te evalueren. De evaluatie van de Wet precursoren explosieven ligt in het verlengde van de evaluatie van de verordening.

36.2

  

Ex post

2025

Te starten

Interventies bij radicalisering. Onderzoek richt zich specifiek op zorg en sociale interventies voor geradicaliseerde personen met psychosociale problematiek.

36.2

 

Ex post

2024

Lopend

Evaluatie van de trainingen die het ROR verstrekt.

36.2

  

Ex post

2024

Lopend

Evaluatie tijdelijke wet bestuurlijke maatregelen terrorismebestrijding. Deze evaluatie moet inzichtelijk maken in hoeverre de maatregelen uit de Twbmt afdoende zijn (gebleken) voor het reduceren van de risico’s van terrorisme.

36.2

 

Fenomeenanalyse

2025

Te starten

Anti-institutioneel extremisme in NL en handelingsperspectieven ter vergroting maatschappelijke weerbaarheid.

36.2

 

Ex post

2026

Te starten

Evaluatie van de Nationale Contraterrorisme Stragie om inzicht te krijgen in de effecten van de Nationale Contraterrorisme Strategie 2022-2026, daarvan te leren en om verantwoording af te kunnen leggen over de uitvoering ervan, wordt deze geëvalueerd.

36.2

Cybersecurity

Ex ante

2025

Te starten

Meetinstrument digitale weerbaarheid. Om effectief cybersecuritybeleid te kunnen ontwikkelen, is noodzakelijk om een kwantitatief beeld te hebben over de digitale weerbaarheid van organisaties in Nederland. In dat kader wordt een onderzoek gestart naar een meetinstrument dat de digitale weerbaaheid bij organisaties kan meten. Dit instrument zal vervolgens frequent ingezet kunnen worden om de trends in digitale weerbaarheid te kunnen meten en daarmee beleidsontwikkeling te helpen sturen.

36.2

  

Ex durante

2025

Te starten

Tussentijdse evaluatie van de Nederlandse Cybersecurity Strategie om inzicht te krijgen in de effecten van de Nederlandse Cybersecurity Strategie 2022-2028, daarvan te leren en om verantwoording af te kunnen leggen over de uitvoering ervan, wordt deze tussentijds geëvalueerd.

36.2

 

Ex post

2028

Te starten

Evaluatie van de Nederlandse Cybersecurity Strategie. Dit onderzoek heeft als doel om inzicht te krijgen in de effecten van de Nederlandse Cybersecurity Strategie 2022-2028, daarvan te leren en om verantwoording af te kunnen leggen over de uitvoering ervan, wordt deze geëvalueerd.

36.2

Statelijke dreigingen

Ex post

2024

Lopend

Veilige en strategische autonome, digitale infrastructuur voor vitale sectoren. Dit onderzoek is onderdeel van de uitvoering van de motie Rajkowski/Van Weerdenburg (motie 26643, nr. 830). Bezien wordt in hoeverre digitale apparatuur of programmatuur van organisaties uit landen met een tegen Nederland gerichte offensieve cyberagenda aanwezig is binnen (de kernsystemen van) de vitale sector.

36.2

Toelichting nationale veiligheid

Bewaken en beveiligen

De stelselherziening bewaken en beveiligen kent verschillende maatregelen die doorlopen tot 2025 en tot doel hebben een lerend stelsel te realiseren dat adequaat op opkomende dreigingen en vraagstukken kan reageren:

  • 1. De NCTV zal de kwaliteit in het stelsel gaan monitoren om, indien nodig, bij te kunnen sturen. Hiervoor worden een kwaliteitsmonitor en evaluatiefunctie ingericht.

  • 2. De Inspectie Justitie en Veiligheid zal op de wettelijke taakuitvoering in het nieuwe stelsel beveiligen van personen gaan toezien.

  • 3. Een onafhankelijk adviesorgaan zal worden ingericht om te adviseren over de kwaliteit van het functioneren van het stelsel en over de doorontwikkeling van het stelsel.

Integrale evaluatie van deze maatregelen is vanaf 2027 opportuun.

Contraterrorisme

In het kader van de operationalisering van de Nationale Contraterrorisme Strategie 2022-2026 hebben de op de SEA vermelde evaluatieonderzoeken als doel het inzicht te verhogen waar het gaat om de effecten van wetgeving, beleidsmaatregelen en de werking van beleidsinstrumenten gericht op de verbetering van de maatschappelijke weerbaarheid tegen terroristische dreigingen. De Rapportage Integrale Aanpak Terrorisme 2024 en de evaluatie van de Nationale Contraterrorisme Strategie 2022-2026 beogen daarenboven het inzicht in de effecten van deze strategie te vergroten, daarvan te leren en om verantwoording af te kunnen leggen over de uitvoering ervan.

Crisisbeheersing

In de Contourennota Versterking Crisisbeheersing en Brandweerzorg (Kamerstuk 29517, nr. 225, 13 december 2022) is aangekondigd dat Rijk en veiligheidsregio’s in het kader van de Landelijke Agenda Crisisbeheersing een meerjarig onderzoeks- en innovatieprogramma opzetten. De Landelijke Agenda Crisisbeheersing is op 10 juni jl. aangeboden aan de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2023/2024, 29517, nr. 255). Het aangekondigde onderzoeks- en innovatieprogramma wordt de komende jaren ontwikkeld.

Cybersecurity

In het coalitieakkoord 2021-2025 is afgesproken dat het kabinet investeert in een brede meerjarige cybersecurity aanpak. Hiervoor zijn ook financiële middelen ter beschikking gesteld. Deze aanpak bouwt voort op eerdere strategieën, waaronder de Nederlandse Cybersecurity Agenda (NCSA). Om te kunnen leren en verantwoorden over deze inzet is het noodzakelijk om onderweg en achteraf te evalueren. Bij de eerdere evaluatie van de NCSA bleek een effectevaluatie niet goed mogelijk. Eén van de redenen hiervoor was het ontbreken van een nulmeting. Via de nulmeting wordt hierin voorzien voor de NLCS en wordt een kader voor de tussentijdse evaluatie geboden. De nulmeting heeft tevens tot doel om te komen tot een monitoringskader dat kan worden benut bij de jaarlijkse voortgangsrapportage om zo ook opvolging te kunnen geven aan de lessen uit de evaluatie en bijstelling van het actieplan uit de NLCS. De tussentijdse evaluatie en de evaluatie van de NLCS hebben als doel om lessen op te leveren die kunnen worden meegenomen in beleidsvorming voor na de looptijd ervan. In 2024 zal een besluit worden genomen over de invalshoek van de tussentijdse evaluatie zodat deze in 2025 kan worden uitgevoerd.

Statelijke dreigingen

Het onderzoek naar de digitale veiligheid van de vitale infrastructuur geeft meer zicht op de eventuele dreigingen waarmee deze sector te maken heeft.

Tabel 124 Artikel 38 - Inburgering

Thema

Subthema

Type onderzoek

Afronding

Status

Toelichting onderzoek

Begrotingsartikel(en)

Inburgering

Wet inburgering 2021

Ex durante

2025

Te starten

Met de VNG is afgesproken 3 jaar na de start van de Wi2021 een onderzoek naar de betaalbaarheid van het inburgeringsstelsel uit te voeren. Dit wordt ook gebruikt als input voor de tussenevaluatie voor eerste inzichten in de doelmatigheid van de Wi2021. Publicatie is voorzien voor december 2025.

38.2

  

Ex durante

2025

Te starten

Dit is een synthese-studie van alle uitgevoerde deelonderzoeken in het kader van de monitoring en evaluatie van de Wi2021. Het geeft een eerste beeld van de werking, doeltreffendheid en doelmatigheid van de Wi2021. Publicatie in december 2025.

38.2

  

Ex durante

2027

Lopend

Onderzoek naar ontwikkelingen en werking van de markt van inburgeringsaanbod, met vijf rapportages, waarvan de eerste twee in 2023 zijn afgerond. De derde rapportage wordt in oktober 2024 gepubliceerd en de vierde in 2025.

38.2

  

Ex durante

2027

Lopend

Onderzoek naar de ervaringen van inburgeraars met de Wet inburgering 2021. Er worden vier metingen voorzien waarvan de eerste in december 2023 is gepubliceerd. De tweede rapportage wordt in oktober 2024 gepubliceerd en de derde in juni 2025.

38.2

  

Ex durante

2027

Lopend

Kwantitatief onderzoek op basis van de Statistiek Wet inburgering. Het CBS levert jaarlijks een jaarrapport op, waarvan de eerste (over 2022) in april 2024 is gepubliceerd. De tweede (over 2023) wordt in september 2024 gepubliceerd, de derde (over 2024) eind juni 2025.

38.2

  

Ex durante, ex post

2027

Lopend

Diverse deelonderzoeken naar de werking van onderdelen en aspecten van de Wet inburgering 2021 uitmondend in een tussenevaluatie in 2025 en een wetsevaluatie in 2027 gericht op het vaststellen van doeltreffendheid en doelmatigheid van het stelsel. Het eerste deelonderzoek is een kwalitatief onderzoek naar de eerste fase van de inburgering waarvan het rapport in juni 2024 wordt gepubliceerd. In de tweede helft van 2024 zal ook een kwalitatief onderzoek uitgevoerd worden naar de dan actuele onderdelen van de Wi2021; de publicatie daarvan is in de eerste helft van 2025.

38.2

Licence