Toelichting

• 1. Forensische geneeskunde Forensisch medische expertise en de lijkschouw spelen een belangrijke rol bij het voorkomen en opsporen van misdrijven. Om te komen tot een toekomstbestendige dienstverlening van forensische geneeskunde en daarmee ook een versterking van de keten (waaronder zedenzaken, kindermishandeling en huiselijk geweld) is er een goed werkend systeem van forensische geneeskunde nodig. Hiervoor is in 2024 het budget met 9 mln. verhoogd met een oploop naar 12,6 mln. vanaf 2027.

• 2. Cybersecurity politieOp het gebied van cybersecurity blijft de digitale dreiging zich ontwikkelen en daarmee nemen ook de risico’s toe. De weerbaarheid tegen digitale aanvallen kan worden vergroot zodat deze aanvallen sneller kunnen worden gedetecteerd en kunnen herstellen. Dit om zowel de continuïteit van de ICT-voorzieningen te kunnen verbeteren maar ook om de integriteit en de exclusiviteit van onze gegevens te borgen. Vanuit de motie-Hermans zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld voor het verbeteren van cybersecurity bij de politie. Daarnaast zijn er vanuit het Coalitieakkoord middelen ingezet ten behoeve van cybersecurity. Het budget wordt in 2024 aanvullend hierop opgehoogd met 18,4 mln. met een oploop naar 38,7 mln. vanaf 2027.

• 3. Recherche Samenwerkingsteam (RST) Op basis van het Convenant Financieringssystematiek recherchesamenwerkingsteam d.d. 4 juli 2019 worden de voor het Recherche samenwerkingsteam beschikbare ondermijningsmiddelen overgeheveld van begrotingshoofdstuk 4 Koninkrijksrelaties naar begrotingshoofdstuk 6 Justitie en Veiligheid. In aanvulling op de reeds beschikbare middelen ontvangt JenV in 2023 een bedrag van 12,2 mln. inclusief de extra middelen in het kader van de landspakketten en voor 2026 17,9 mln. Daarnaast ontvangt JenV loon- en prijsbijstelling hierover voor de jaren 2025 en 2026 voor totaal 1,2 mln.

• 4. Balanspositie meldkamers

  Dit betreft een bijstelling van de balanspositie meldkamers in 2023 en 2024 met 45 mln. en in 2025 met 10 mln.

• 5. Meerjaren Productie Prognose (MPP)

  De raming van de Meerjaren Productie Prognose leidt in 2023 tot een budgetverhoging van 1.132,8 mln. die oploopt tot 1.350,7 mln. in 2026. Vanwege de onzekerheid in de asielprognose worden de middelen nu budgettair verwerkt voor de periode 2023 tot en met 2026, waarbij in 2026 uitgegaan wordt van het uitgavenniveau in 2025. In de ramingen is uitgegaan van het medio scenario van de MPP. De verhoging wordt voornamelijk veroorzaakt door de kosten van de hogere asielinstroom en bezetting van de opvang bij COA voor 91,8 mln. in 2023 met een oploop naar 957,9 mln. in 2026. Een deel van de hogere kosten wordt gedekt door de hogere ODA-toerekening, zie punt 25. Ook zijn er meerkosten voorzien voor de (crisis) noodopvang voor 700 mln. in 2023 en 325 mln. in 2024. De effecten van de hogere asielinstroom zijn ook zichtbaar bij de organisaties IND, Nidos, VWN, de politie in het kader van de identificatie en registratietaak (IenR) en de Raad voor de rechtspraak. Het negatief eigen vermogen, ad 26 mln. van IND is volgens de geldende regels tevens aangevuld naar 0.

• 6. ICT- vernieuwing Raad voor Rechtsbijstand

  De processen en processtappen waarmee de Raad uitvoering geeft aan de Wet op de rechtsbijstand (Wrb) wordt ondersteund door diverse applicaties. Het huidige applicatielandschap dat het Wrb-proces ondersteunt, is sterk verouderd en een deel van de processen en processtappen is niet gedigitaliseerd. Omdat het continuïteitsrisico voor het operationeel houden van het WRB-applicatielandschap toeneemt wordt het huidige applicatielandschap op korte termijn vervangen door een nieuw applicatielandschap. Voor uitvoering hiervan wordt 21,4 mln. beschikbaar gesteld in 2023.

• 7. Vertraging programma stelselvernieuwing rechtsbijstand

  Het programma stelselvernieuwing loopt al drie jaar. Door onder andere vertraging als gevolg van de coronamaatregelen maakt dat een looptijd tot 1 januari 2025 niet meer haalbaar is. Daarom is de looptijd van het programma met één jaar verlengd, tot 1 januari 2026. Het wetsvoorstel wordt aan het einde van de looptijd van het programma in consultatie gebracht.

• 8. Kasschuif rechtsbijstand

  Het meerjarige budget voor de toevoegingen, stelselherziening en ICT-vernieuwing over de jaren heen wordt door middel van deze kasschuif in overeenstemming gebracht met de uitgaven.

• 9. Kosten intensivering verkeershandhaving

  Om de verkeersveiligheid te bevorderen wordt geïntensiveerd op verkeershandhavingsmiddelen. Met deze middelen worden extra verkeershandhavingsmiddelen aangeschaft en onderhouden.

• 10. Prognosemodel Justitiële Keten (PMJ)

  Het Prognosemodel Justitiële Keten (PMJ) raamt de capaciteitsbehoefte van de justitiële keten. De grootse mutaties worden gedaan op de rechtsbijstand waarbij het budget meerjarig wordt verhoogd met 27,3 mln. in 2023 met een afloop naar 24,3 mln. in 2028 doordat er meer toevoegingen worden geraamd dan vorig jaar. Het PMJ-budget voor de Raad voor de rechtspraak wordt in 2023 verlaagd met 8,4 mln. met een verdere verlaging naar 20,4 mln. in 2028; hierbij is rekening gehouden met de gevolgen van het wetsvoorstel verlaging griffierechten die vanuit het coalitieakkoord worden gecompenseerd. Het Prognosemodel raamt ook de capaciteitsbehoefte van DJI. Op basis hiervan wordt in 2023 het PMJ-budget DJI verlaagd met 31,1 mln.

• 11. Hoge segment bewaken en beveiligen KMAR (Koninklijke Marechaussee)

  Dit betreft een structurele overheveling van middelen naar het ministerie van Defensie voor ondermijning-gerelateerde doelstellingen van de KMAR betreffende bewaken en beveiligen (hoog segment). De toekenning volgt uit de Miljoenennota 2022, waarmee het vorige kabinet (Rutte III) structureel 434 mln. euro vrij heeft gemaakt vanaf 2022 voor de bestrijding van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit.

• 12. Kasschuif verkeershandhavingsmiddelenBij de aanbesteding voor de vervanging van digitale flitspalen was rekening gehouden met de planning dat de masten in 2022 en 2023 werden uitgerold. Deze planning is niet haalbaar. De verwachting is nu dat de masten in drie jaar zullen worden geïmplementeerd. In verband met een aangepaste planning van aanbesteding en uitrol van verkeershandhavingsmiddelen wordt het kasritme aangepast via een kasschuif.

• 13. Programma EMMA Het Openbaar Ministerie heeft vanaf 2022 een structurele compensatie ontvangen voor de hogere kosten van het meerjarenplan van het Informatievoorziening (IV)-domein. In 2022 is er echter vertraging ontstaan bij het IV-programma Emma. Het budget wordt daarom doorgeschoven naar 2023 om alsnog hierover te kunnen beschikken.

• 14. Kasschuif ondermijning

  Op het onderdeel ondermijning wordt een kasschuif toegepast om de aanpassing van het verwachte uitgavenpatroon van verschillende programma's binnen de ondermijningsaanpak door te schuiven van 2023 naar de jaren 2024, 2025 en 2026. Het betreft diverse programma’s waaronder preventie, diverse wetgeving (waaronder NPS) en beleid/regelgeving rond strafrechtelijke aanpak en de (vertraagde) implementatie van het Beslag Informatie Systeem (BIS).

• 15. Kasschuif Wetboek van Strafvordering

  Voor de implementatie van het nieuwe wetboek van Strafvordering zijn bij het Coalitieakkoord middelen beschikbaar gesteld. Uitgaande van de invoering van het nieuwe wetboek medio 2026 worden de middelen middels een kasschuif beschikbaar gesteld over de jaren waarin naar verwachting ook de uitgaven zullen plaatsvinden.

• 16. Actieprogramma Grip op Onbegrip Dit betreft een overboeking van middelen naar het ministerie van VWS voor uitbreiding van het actieprogramma Grip op Onbegrip. Het programma richt zich op de regionale samenwerking tussen partijen uit het zorg-, veiligheids- en sociaaldomein. Politie, gemeenten en zorgaanbieders gaan intensiever samenwerken om te voorkomen dat personen met verward gedrag of onbegrepen gedrag onnodig in aanraking komen met de politie.

• 17. Bijdrage Commissie De Winter De regeling tegemoetkoming voor slachtoffers jeugdzorg (naar aanleiding van Commissie de Winter) wordt door het Schadefonds Geweldsmisdrijven (SGM) uitgevoerd. De kosten hiervan wordt door VWS en JenV gedekt. Voor de uitvoeringskosten 2023 wordt door VWS 23,3 mln. en door JenV 26,5 mln. beschikbaar gesteld.

• 18. Bijstelling DJI

  In verband met de Rijksbrede dekkingsopgave wordt vanaf 2024 het DJI budget neerwaarts bijgesteld met 15 mln. De precieze invulling wordt nog uitgewerkt.

• 19. Jeugdbescherming

  Het kabinet heeft in 2023 43 mln. en vanaf 2024 structureel 50 mln. beschikbaar gesteld voor jeugdbescherming. Het doel is om met de beschikbare middelen onder andere de werkdruk voor de professionals in de jeugdbescherming te verlagen (Gecertificeerde Instellingen en Raad voor de Kinderbescherming). De jeugdbeschermers moeten hierdoor meer tijd krijgen om kwetsbare kinderen en gezinnen beter te helpen. De precieze invulling van de gelden wordt nog verder uitgewerkt.

• 20. Werkdrukverlaging jeugdbescherming (van GF)

  Vanwege de urgente werkdrukproblematiek bij de gecertificeerde instellingen (GI's) voor jeugdbescherming heeft het Rijk 10 mln. extra per jaar beschikbaar gesteld aan de GI's in de jaren 2022 tot en met 2025 ten behoeve van werkdrukverlaging. Aanvullend hebben gemeenten besloten 10 mln aan het gemeentefonds in 2023 te onttrekken om de acute problematiek in de jeugdbescherming aan te pakken. Deze middelen worden overgeheveld naar de begroting van JenV om via een subsidie aan de GI's te doen toekomen.

• 21. Kasschuif Expertisecentrum interlandelijke adoptie

  Ten behoeve van het expertisecentrum adoptie, als opvolging van aanbevelingen van de Commissie Joustra, zijn extra middelen beschikbaar gesteld. Na aanvang van de implementatie blijkt dat een aangepast kasritme benodigd is. Hiervoor wordt een kasschuif toegepast om de middelen beschikbaar te stellen in latere jaren, wanneer naar verwachting ook de uitgaven zullen plaatsvinden.

• 22. Regeling Waterschade Limburg (WTS) Er is uitloop van 2022 naar latere jaren omdat de afhandeling van de schademeldingen op grond van de Regeling tegemoetkoming schade 2021 door RVO niet altijd met de gewenste snelheid kan plaatsvinden. Voor de regeling Tegemoetkoming waterschade Limburg wordt een kasschuif toegepast om de middelen beschikbaar te stellen voor begrotingsjaar 2023.

• 23. Bewaken en BeveiligenHet stelsel Bewakenen Beveiligen is een belangrijk instrument in het beschermen van de democratische rechtsstaat en in de strijd tegen georganiseerde criminaliteit. Na eerdere ingezette verbeteringen wordt het stelsel de komende jaren vernieuwd. Het stelsel moet eenduidiger, meer gericht op dreiging en transparanter worden. Vernieuwingen betreffen onder meer de wijze van ontsluiten en analyseren van informatie over dreiging en de wijze van organiseren met één gezag bij de NCTV. Voor het versterken van de capaciteit en de vernieuwing van het stelsel zijn er meer middelen nodig. In 2023 wordt 14 mln. toegevoegd aan het budget. Vanaf 2027 is er structureel 112 miljoen extra budget.

• 24. Entry Exit System (EES) op Amsterdam Airport Schiphol (AAS) Voor de implementatie van Entry Exit Systeem op Schiphol zijn aanvullende middelen nodig voor bekostiging van de uitgaven aan Schiphol. De middelen waren beschikbaar in 2022 maar niet tot betaling gekomen. Via de eindejaarsmarge wordt nu deze 14,5 mln. toegevoegd in 2023.

• 25. ODA (Official Development Assistance) toerekeningDe kosten van de eerstejaarsasielopvang worden (deels) toegerekend aan het budget voor ontwikkelingssamenwerking ODA. Als gevolg van de hogere bezetting bij COA wordt ook de toerekening aan ODA van eerstejaarsasielopvang verhoogd. Voor 2026 wordt uitgegaan van het uitgavepatroon van 2025.

• 26. Verschuiving uitgaven Gemeentelijke opvang OekraïnersDit betreft een afboeking van de verplichtingen voor de kosten van de gemeentelijk opvang. Een groter deel van de gemeenten heeft een voorschot aangevraagd in 2022 voor de opvang van ontheemde uit Oekraïne (GOO, Gemeentelijke Opvang Oekraïners en POO, Particuliere Opvang Oekraïners). Dit betekent dat het bedrag, voor de opvang in 2022, dat geraamd staat in 2023 verlaagd kan worden.

• 27. Bekostigingsbesluit Veiligheidsregio’s in het kader van Oekraïne

  De veiligheidsregio's spelen een belangrijke rol bij de coördinatie van de opvang van ontheemden uit Oekraïne en zorgen voor de eerste opvang bij aankomst in Nederland. Daartoe worden zij bekostigd via het Bekostigingsbesluit eerste opvang ontheemden Oekraïne door veiligheidsregio's.

• 28. IND Kosten Oekraïne De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) moet voor alle Oekraïners zorgen voor de juiste toelatingspapieren behorend bij hun status. Om deze extra kosten te dekken wordt het budget in 2023 en 2024 verhoogd met 17,5 mln.

• 29. Knooppunt Coördinatie Informatie Oekraïne (KCIO)

  Het KCIO verzorgt het verzamelen en inzichtelijk maken van de informatie van veiligheidsregio's en gemeenten over de beschikbare plekken en bezetting in de gemeentelijke opvang en de particuliere opvang. De kosten hiervan worden voor de jaren 2023 tot en met 2024 gedekt.

• 30. Opvang GOO en POO Oekraïense ontheemdenConform de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne krijgen de gemeenten een vergoeding voor het realiseren en exploiteren van plekken in de gemeentelijke en de particuliere opvang voor ontheemden uit Oekraïne. Dit is de schatting van de kosten bovenop het al geraamde bedrag in de begroting voor de komende jaren.

• 31. Regeling Medische Zorg Ontheemden (RMO) en tolken zorg Oekraïne opvang

  De zorg van ontheemden uit Oekraïne is geregeld via de RMO. Dit zijn de geschatte kosten bovenop het al geraamde bedrag in de begroting voor 2023 en 2024.

• 32. NGO's (non-gouvernementele organisatie) Oekraïne opvang

  Bij de opvang van ontheemden uit Oekraïne wordt gebruik gemaakt van de diensten van NGO's die daarvoor een subsidie ontvangen. Betreft onder andere VWN (Vluchtelingen Werk Nederland), Rode Kruis en RefugeeHomeNL.

• 33. Opvang ontheemden OekraïneDeze post betreft de overheveling vanaf de Aanvullende Post van de Rijksbegroting naar de begroting van het ministerie van JenV ten behoeve van de te dekken kosten van de gemeentelijke en particuliere opvang van ontheemden uit Oekraïne in 2023.

• 34. Apparaatsuitgaven Oekraïne

  Het budget apparaatsuitgaven wordt verhoogd met 7,4 mln. in 2023 en 14,2 mln. in 2024 die benodigd zijn voor eigen personeel, externe inhuur en overig materieel ten behoeve van Oekraïne.

• 35. Besparingsverlies Jeugdzorg, deel JenV

  Het kabinet heeft besloten de extra besparing van 100 miljoen euro in 2024 voor Jeugdzorg door gemeenten te laten vervallen,. JenV hevelt hiertoe 10 miljoen over naar de begroting van VWS.

• 36. Slavernijverleden

  Het kabinet heeft besloten om een pakket maatregelen te financieren in het kader van de Kabinetsreactie op het rapport van bevindingen van het Adviescollege dialooggroep slavernijverleden `Ketenen van het verleden’. Het gaat om een bedrag van incidenteel 200 mln. en een structurele bijdrage van 8 mln. voor de ondersteuning van de werkzaamheden van het op te richten Herdenkingscomité. In de Ministerraad is besloten dat de dekking plaatsvindt middels een verdeelsleutel over alle departementen. Voor de dekking van het incidentele bedrag van 200 mln. bedraagt de bijdrage vanuit het ministerie van JenV 10,9 mln. in 2023 en circa 0,4 mln. structureel vanaf 2024. Deze bijdrage wordt overgeheveld naar de begroting van BZK.

• 37. Commissie de WinterDe uitvoeringskosten 2023 voor Commissie de Winter wordt door JenV intern gecompenseerd.

• 38. Bijdrage Rijksbrede dekkingsopgave In verband met de Rijksbrede dekkingsopgave stelt JenV diverse programmabudgetten neerwaarts bij. Het aandeel van JenV is (uitgaven en ontvangsten) 117,7 mln. in 2023 oplopend naar 189,6 mln. vanaf 2028. De belangrijkste genomen maatregelen zijn het beleidsmatig verhogen van de boetes met 10% en het bijstellen van een aantal Coalitie Akkoord (CA) budgetten. Ook is op diverse onderdelen onderuitputting geboekt waarbij de uitgaven lager worden ingeschat dan begroot. Naast deze maatregelen is er ook een efficiencytaakstelling opgenomen in de eerste suppletoire begroting. Dit betreft het aandeel van JenV voor de Rijksbrede dekkingsopgave.

• 39. Aanvullende prijsbijstelling 2022 JenV ontvangt naast de prijsbijstelling 2023 een aanvullende prijsbijstellingstranche voor het verschil in 2022 tussen CEP 2022 (Centraal Economisch Plan) en CEP 2023. Deze aanvullende prijsbijstelling is doorverdeeld naar de desbetreffende artikelen

• 40. Eindejaarsmarge 2022De eindejaarsmarge 2022 is met deze mutatie aan de begroting van JenV toegevoegd.

• 41. Loonbijstelling 2023De tranche loonbijstelling 2023 is met deze mutatie aan de begroting van JenV toegevoegd en is vervolgens verdeeld naar de desbetreffende artikelen.

• 42. Prijsbijstelling 2023

  De jaarlijkse prijsbijstelling wordt met deze mutatie toegevoegd aan de JenV-begroting en is vervolgens verdeeld naar de desbetreffende artikelen.

• 43. Dekking uit Eindejaarsmarge De eindejaarsmarge 2022 is ingezet ter dekking van de kaseffecten van overlopende verplichtingen en overige tekorten.

Toelichting

• 1. Bijstelling verlaging griffierechtenIn verband met de Rijksbrede dekkingsopgave wordt de in het coalitieakkoord opgenomen verlaging van de griffierechten gedeeltelijk bijgesteld. Dit leidt tot lagere uitgaven bij de ZM, Hoge Raad en Rechtsbijstand en tot hogere ontvangsten.

• 2. Prognosemodel Justitiële Keten (PMJ Als gevolg van de ontwikkelingen in de geraamde instroom van zaken op basis van de PMJ, waarin sprake is van een te betalen griffierecht, zijn de verwachte ontvangsten voor de griffierechten in 2023 neerwaarts bijgesteld met 8,5 mln. in 2023 en in 2024 verhoogd met 24,8 mln. met een afloop naar 2,6 mln. in 2028. Bij het CJIB worden de administratiekosten de eerste drie jaren neerwaarts bijgesteld met 3,2 mln. in 2023 en 8,5 mln. in 2024 en 2025. Hierna wordt de raming lichtelijk verhoogd tot 3,4 mln. in 2028.

• 3. Boeten en Transacties (BenT)

  De raming op de boete en transactiegelden voorspelt een lagere ontvangst ten opzichte van het huidige ontvangstenkader. Bij de raming is rekening gehouden met de benodigde vervangingen van flitspalen en dat enkele trajectcontroles in de komende jaren worden stopgezet. De ontvangsten zijn meerjarig neerwaarts bijgesteld. In 2023 met 149,7 mln. met uiteindelijk een verlaging van 241,3 mln. in 2028.

• 4. Verhogen boetesIn verband met de Rijksbrede dekkingsopgave verhoogt JenV de boetes met ingang van 2024.

• 5. Afpakken

  Met deze mutatie wordt de afpakraming op de JenV-begroting vanaf 2026 bijgesteld tot het niveau van eerdere jaren.

• 6. Behoud trajectcontroles BenT

  Om de komende jaren een aantal trajectcontroles (TC’s) te vervangen zijn er extra middelen nodig vanwege stijgende prijzen van aanschaf en onderhoud van TC's. Daarnaast wordt het huidige budget meer ingezet voor andere handhavingsmiddelen zoals verplaatsbare digitale flitspalen (flexflitsers) en camera's met handhelddetectie systemen waarmee op handheld telefoongebruik gehandhaafd kan worden (focusflitsers). Dit compenseert op termijn de ramingsbijstelling van de B&T-ontvangsten.

• 7. Intensivering Verkeershandhaving

  Met de intensivering van de verkeershandhaving stijgen ook de ontvangsten van de Boeten en Transacties.

• 8. Outputfinanciering Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

  DJI dient over 2022 op basis van de outputfinancieringssystematiek een bedrag van 85 mln. terug te betalen aan het moederdepartement.

• 9. Afrekening IND

  De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) moet bij de afrekening van de opdracht 2022 14 mln. euro terugbetalen aan het moederdepartement.