De kwaliteit van het financieel management bij het Rijk is al jaren op een goed niveau. Het financieel management waarborgt een goede beheersing van de uitgaven van de Rijksoverheid.
De inspanningen van de afgelopen jaren hebben ertoe geleid dat zich geen nieuwe grote problemen hebben voorgedaan in de financiële functie. De bedrijfsvoering is in 2010 over het algemeen beheerst verlopen. Het betekent niet dat de financiële functie vrij is van risico’s. Een aantal langlopende tekortkomingen blijkt lastig definitief op te lossen. Ook blijkt dat bij enkele processen de tolerantiegrenzen voor fouten dicht worden genaderd. In drie gevallen is de (rapporterings)tolerantie op begrotingshoofdstuk- of artikelniveau overschreden (huurtoeslag (WWI), subsidies schippersinternaten (J&G) en diverse uitgaven door het ministerie van VROM). De processen binnen de financiële functie blijven onverminderd de aandacht vragen om de kwaliteit ervan te waarborgen.
Het Regeerakkoord en de departementale herindeling (zie hierna) hebben flinke gevolgen voor de financiële functie. De financiële functie is essentieel bij het realiseren van ingrijpende taakstellingen. De financiële kolom wordt zelf ook getroffen door deze taakstellingen en staat voor de opgave om met minder capaciteit het financiële beheer van de ministeries op orde te houden. Dit kan nieuwe risico’s voor de kwaliteit van de financiële functie tot gevolg hebben. Het belang van goed functionerend toezicht op de financiële functie van het Rijk en goed functionerende Audit Committees wordt hierdoor belangrijker.
Als gevolg van het Regeerakkoord van het kabinet heeft per 14 oktober 2010 een departementale herindeling plaatsgevonden. Hierdoor zijn de dertien ministeries en twee programmaministeries omgevormd tot elf ministeries. Deze herindeling heeft met ingang van die datum gevolgen voor de verantwoordelijkheidsverdeling van de ministers voor het beheer van de begrotingen en voor de verantwoording die daarover wordt afgelegd aan de hand van de jaarverslagen 2010. De administratieve gevolgen voor de begrotingen 2010 en de jaarverslagen 2010 konden evenwel niet per die datum worden doorgevoerd, omdat het praktisch onmogelijk is – en in elk geval zeer ondoelmatig zou zijn geweest – om op een willekeurige datum in het jaar een tussentijdse financiële periode-afsluiting toe te passen. De jaarverslagen 2010 (en ook de slotwetten 2010) zijn daarom opgesteld op basis van de departementale indeling zoals deze gold vóór 14 oktober 2010. De nieuwe ministeriële verantwoordelijkheidsverdeling is vanzelfsprekend wel per 14 oktober ingegaan. In de departementale jaarverslagen 2010 komt dit tot uitdrukking in het onderdeel «Aanbieding en dechargeverlening». Als gevolg hiervan worden de betrokken jaarverslagen door meer dan één beherende minister aangeboden en het verzoek om dechargeverlening wordt door of namens alle betrokken bewindspersonen gedaan.
In dit hoofdstuk wordt grotendeels de indeling van de ministeries vóór de herverdeling aangehouden, behalve in passages die expliciet gaan over een nieuw ministerie.
De overgang van de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES) naar Caribisch Nederland per 10 oktober 2010 heeft gevolgen voor het financieel beheer van de ministeries die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van wet- en regelgeving op de BES-eilanden.
In 2010 is een start gemaakt met de verdere centralisatie en herinrichting van de auditfunctie voor het Rijk, zoals opgenomen in het Regeerakkoord. Het streven is erop gericht om vanaf 2012 zoveel mogelijk deze gezamenlijke auditdienst in te richten, nadat in 2011 het gewenste organisatiemodel en het transitiepad zijn vastgesteld.
Het ministerie van BZK brengt vanaf 2010 een jaarrapportage bedrijfsvoering Rijk uit. De jaarrapportage bedrijfsvoering 2010 behandelt de ontwikkelingen in de organisatie en bedrijfsvoering van de Rijksoverheid. De financiële gegevens in de jaarrapportage zijn onder meer gebaseerd op feitelijke informatie die ontleend is aan de departementale jaarverslagen van de ministeries. De jaarlijkse verantwoording over het financieel en materieel beheer van de ministeries blijft via deze departementale jaarverslagen plaatsvinden. Ook de jaarlijkse verantwoording over het financieel en materieel beheer van het Rijk, inclusief de bedrijfsvoering, blijft plaatsvinden in dit hoofdstuk van het Financieel Jaarverslag van het Rijk.