Beleidsevaluaties laten zien wat de effecten van het beleid zijn en in hoeverre de (beoogde) doelstellingen zijn bereikt. Daarnaast kunnen beleidsevaluaties mogelijke effecten van toekomstig beleid in kaart brengen. Beleidsevaluaties worden als instrument door middel van een syntheseonderzoek samengebracht in een beleidsdoorlichting op het niveau van een begrotingsartikel om de doeltreffendheid en doelmatigheid van het gevoerde beleid te beoordelen. Ieder begrotingsartikel moet ten minste elke zeven jaar worden doorgelicht. De Minister van Financiën is stelselverantwoordelijk voor de beleidsdoorlichtingen.
De aandacht voor het instrument beleidsdoorlichtingen groeit. De departementen pakken de beleidsdoorlichtingen meer gestructureerd aan. Het proces is sinds 2015 transparanter geworden door de opzet en de vraagstelling van de beleidsdoorlichtingen vooraf aan de Tweede Kamer te sturen (uitwerking van de motie Harbers68). Dit heeft bij vrijwel alle beleidsdoorlichtingen tot vragen van de Tweede Kamer geleid, waardoor een betere afstemming mogelijk was tussen de verwachtingen van het kabinet en de Tweede Kamer. De Tweede Kamer wordt geïnformeerd bij een vertraagde oplevering van een beleidsdoorlichting. Om de bruikbaarheid en kwaliteit van beleidsdoorlichtingen verder te verbeteren is interdepartementaal een handreiking ontwikkeld, in samenwerking met de Algemene Rekenkamer en het Bureau Onderzoek en Rijksuitgaven. Deze handreiking is begin 2016 gepubliceerd op www.rijksbegroting.nl. Daarnaast heeft de Rijksacademie voor Financiën, Economie en Bedrijfsvoering in 2015 een cursus ontwikkeld over beleidscontrol, evaluaties en beleidsdoorlichtingen.
Sinds 1 januari 2015 geldt de nieuwe regeling periodiek evaluatieonderzoek. Er is veel aandacht voor de toevoeging van een 20 procent besparingsvariant aan de beleidsdoorlichting ten behoeve van de discussie over de strategische overwegingen bij het maken van beleid. Dit jaar wordt bekeken hoe het instrument beleidsdoorlichting werkt voor het bredere begrotingsbeleid in de beleidsdoorlichting Begrotingsbeleid (onderdeel van de Studiegroep Begrotingsruimte).
| Beleidsdoorlichtingen aangekondigd bij begroting 2015 om in 2015 aan te bieden aan de Tweede Kamer | Overige beleids-doorlichtingen, aangeboden in 20151 | |||
|---|---|---|---|---|
| Totaal aantal geplande beleids-doorlichtingen | In 2015 aan de Kamer aangeboden | Vertraagde beleids-doorlichtingen | ||
| Buitenlandse Zaken (incl. BHOS) | 7 | 1 | 62 | 3 |
| Veiligheid en Justitie | 3 | 0 | 33 | |
| Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties | 1 | 1 | 0 | |
| Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | 2 | 2 | 0 | |
| Financiën en Nationale Schuld | 3 | 2 | 14 | |
| Defensie | 1 | 0 | 15 | 1 |
| Infrastructuur en Milieu | 2 | 1 | 16 | |
| Economische Zaken | 3 | 2 | 17 | 1 |
| Sociale Zaken en Werkgelegenheid | 2 | 2 | 0 | |
| Volksgezondheid, Welzijn en Sport | 3 | 1 | 28 | 1 |
| Wonen en Rijksdienst | 1 | 1 | 0 | |
| Totaal | 28 | 13 | 15 | 6 |
Aanpassingen in planningen en vertragingen zijn gemeld aan de Tweede Kamer: Tweede Kamer, vergaderjaar 2014–2015, 31 271, nr. 15 en Tweede Kamer, vergaderjaar 2014–2015, 31 271, nr. 22 en Tweede Kamer, vergaderjaar 2014–2015, 34 124, nr. 1.
Gemeld aan de Tweede Kamer dat de beleidsdoorlichting Rechtspraak in 2016 wordt aangeboden: Tweede Kamer, vergaderjaar 2015–2016, 33 199, nr. 13. Opname van de beleidsdoorlichting Nationale Politie in het IBO Politie is gemeld in de Miljoenennota 2015.
Gemeld aan de Tweede Kamer: Tweede Kamer, vergaderjaar 2015–2016, 31 935, nr. 22.
Gemeld aan de Tweede Kamer: Tweede Kamer, vergaderjaar 2014–2015, 31 516, nr. 7 en Tweede Kamer, vergaderjaar 2015–2016, 31 516, nr. 13.
Beleidsdoorlichting is 3 februari 2016 naar de Kamer gestuurd: Tweede Kamer, vergaderjaar 2015–2016, 32 861, nr. 17.
Gemeld aan de Tweede Kamer: Tweede Kamer, vergaderjaar 2015–2016, 30 991, nr. 28.
Beleidsdoorlichting positie cliënt is eind januari aan de Tweede Kamer verzonden: Tweede Kamer, vergaderjaar 2015–2016, 32 772, nr. 10. Aan de Tweede Kamer is gemeld dat de beleidsdoorlichting bevordering van de werking van het stelsel in 2016 wordt aangeboden: Tweede Kamer, vergaderjaar 2015–2016, 34 300, nr. 150.
Bijlage 8 geeft een nader overzicht van de voor 2015 aangekondigde beleidsdoorlichtingen en van de beleidsdoorlichtingen uit voorgaande jaren die in 2015 zijn afgerond. Daarnaast is op de website rijksbegroting.nl (zie http://www.rijksbegroting.nl/beleidsevaluaties/evaluaties-en-beleidsdoorlichtingen/2015) informatie te vinden over de geprogrammeerde en afgeronde evaluaties per departement. Alle afgeronde beleidsdoorlichtingen en interdepartementale beleidsonderzoeken, inclusief kabinetsreactie, zijn hier eveneens te vinden.