Bijlage 4: Overzicht interventies financiële sector

Uitvoering

Voorjaarsnota
1e suppletoire
September suppletoire

Nota, d16e10364, 2013

Budgettair overzicht interventies kredietcrisis en EuropaSinds het najaar van 2008 heeft het kabinet interventies gepleegd om het financiële stelsel gezond te houden en de rust te helpen herstellen in de financiële wereld. Vanaf 2010 heeft de overheid ook aan Europese faciliteiten bijgedragen, in he

Ministerie van Financiën

Budgettair overzicht interventies kredietcrisis en Europa

Sinds het najaar van 2008 heeft het kabinet interventies gepleegd om het financiële stelsel gezond te houden en de rust te helpen herstellen in de financiële wereld. Vanaf 2010 heeft de overheid ook aan Europese faciliteiten bijgedragen, in het bijzonder door het verstrekken van garanties. Deze gebruikelijke bijlage geeft middels een aantal tabellen een overzicht van de verschillende interventies.

Tabel 4.1 geeft de kasstromen en de garanties die met de interventies gepaard gaan en de vindplaatsen ervan in de begroting IX integraal weer. Daarnaast zijn de effecten van de maatregelen op achtereenvolgens: het EMU-saldo, de EMU-schuld en de staatsschuld per thema becijferd. De kolom «telling» geeft hierbij aan welke posten bij elkaar moeten worden opgeteld. Onderaan de tabel worden de totalen van alle maatregelen opgeteld.

Tabel 4.1a Budgettair overzicht interventies kredietcrisis (in miljoenen euro)
#	Stand: FJR 2013			Telling	2008 2011	2012	2013	Bron:
	A. Fortis/RFS/AA
1	Aanschaf ABN AMRO Group – ASR Verzekeringen – RFS Holdings (incl. Z-share en residual N-share)				27.971	– 16	0	IX art.3
2			waarvan relevant voor het saldo		3.100			CBS
3	Overbruggingskrediet (voormalig) Fortis				3.750	0	0	IX art.11

4	Renteontvangsten overbruggingskredieten (voormalig) Fortis				– 1.543	– 152	– 103	IX art.11
5	Dividend ABN Amro Group				– 200	– 50	– 400	IX art.3
6	Dividend ASR Verzekeringen				0	– 71	– 88	IX art.3
7	Dividend RFS Holdings				– 6	0	0	IX art.3
8	Dividend financiële instellingen				0	0	0	IX art.3
9	Premieontvangsten capital relief instrument				– 193	0	0	IX art.3
10	Premieontvangsten counter indemnity				– 52	– 26	– 26	IX art.3

	Verleende garanties
11	Capital Relief Instrument ABN-AMRO				32.611			IX art.3
12			waarvan vervallen		– 32.611			IX art.3
13	Counter Indemnity ABN-AMRO				950			IX art.3

	Totale uitgaven – ontvangsten			1, 3 t/m 10	29.727	– 315	– 617
	Effect op EMU-saldo			2, 4 t/m 10	– 1.106	299	617
	Effect op EMU-schuld			1, 3 t/m 10	29.624	– 315	– 617
	Effect op staatsschuld			1, 3 t/m 101	29.624	– 315	– 617

	B. SNS Reaal
14	Kapitalisatie holding en bank				0	0	2.200	IX art.3
15	Overbruggingskrediet				0	0	1.100	IX art.3
16	Kapitalisatie Propertize (voormalig SNS Property Finance)				0	0	500	IX art.3

17	Renteontvangsten overbruggingskrediet				0	0	– 7	IX art.3
18	Dividend SNS Reaal N.V.				0	0	0	IX art.3
19	Premieontvangsten garantie				0	0	0	IX art.3

	Verleende garanties
20	Garantieverlening VBO				0	0	4.166	IX art.3

	Totale uitgaven – ontvangsten			14 t/m 19	0	0	3.793
	Effect op EMU-saldo			16 t/m 19	0	0	7
	Effect op EMU-schuld			14 t/m 202	0	0	7.848
	Effect op staatsschuld			14 t/m 20	0	0	3.793

	C. Kapitaalverstrekkingsfaciliteit
21	Verstrekt kapitaal ING				3.000	– 750	– 750	IX art.3
22	Verstrekt kapitaal Aegon				0	0	0	IX art.3
23	Verstrekt kapitaal SNS Reaal				565	0	0	IX art.3
	waarvan afgeboekt				0	– 565		IX art.3

24	Couponrente ING				– 684	– 34	– 31	IX art.3
25	Couponrente Aegon				– 177	0	0	IX art.3
26	Couponrente SNS Reaal				– 38	0	0	IX art.3
27	Repurchase fee ING				– 1.347	– 341	– 344	IX art.3
28	Repurchase fee Aegon				– 910	0	0	IX art.3
29	Repurchase fee SNS Reaal				0	0	0	IX art.3

	Totale uitgaven – ontvangsten			21 t/m 29	409	– 1.125	– 1.125
	Effect op EMU-saldo			24 t/m 26	899	34	31
	Effect op EMU-schuld			21 t/m 29	409	– 1.125	– 1.125
	Effect op staatsschuld			21 t/m 29	409	– 1.125	– 1.125

	D. Back-up faciliteit ING
30	Meerjarenverplichting aan ING				10.264	– 2.609	– 4.933	IX art.3
31	Alt-A portefeuille				13.934	– 2.794	– 6.454	IX art.3
32	relevant voor de EMU-schuld				10.555	– 3.054	– 4.779	CBS

33	Back-up faciliteit ING totaal:

34a		waarvan funding fee (rente + aflossing)			11.490	2.644	4.808	IX art.3
34b		waarvan management fee			145	33	26	IX art.3
34c		waarvan portefeuille ontvangsten (rente + aflossing)			– 10.889	– 2.434	– 4.275	IX art.3
34d		waarvan garantiefee			– 317	– 73	– 58	IX art.3
34e		waarvan additionele garantiefee			– 282	– 110	– 87	IX art.3
34f		waarvan additionele fee			– 146	– 46	– 35	IX art.3
34g		waarvan verhandelbaarheidsfee			0	– 15	– 18	IX art.3
34h		waarvan eenmalige uitkering			0	0	– 379	IX art.4
34i		waarvan incidentele uitgave			0	0	19	IX art.3

	Totale uitgaven – ontvangsten			34	1	0	0
	Effect op EMU-saldo			34b, f, g	1	28	27
	Effect op EMU-saldo inclusief afwikkeling				0		– 86
	Effect op EMU-schuld			33	10.555	– 3.054	– 4.779
	Effect op staatsschuld			34	1	0	0

	E. Garantiefaciliteit bancaire leningen
35	Premieontvangsten garanties bancaire leningen				– 884	– 230	– 165	IX art.2
36	Schade-uitkeringen				0	0	0	IX art.2
37	Garanties bancaire leningen				50.275			IX art.2
38	waarvan vervallen				– 17.100	– 15.933	– 7.349	IX art.2

	Totale uitgaven – ontvangsten			35, 36	– 884	– 230	– 165
	Effect op EMU-saldo			35, 36	884	230	165
	Effect op EMU-schuld			35, 36	– 884	– 230	– 165
	Effect op staatsschuld			35, 36	– 884	– 230	– 165

	F. IJsland
39	Vordering op IJsland				1.012	– 243	– 48	IX art.2
40	Tussenrekening «recovery topping up»				33	21	6	IX art.2

41	Uitkeringen depositogarantiestelsel Icesave				1.428	0	0	IX art.2
42	Uitvoeringskosten IJslandse DGS door DNB				7	0	0	IX art.2
43	Renteontvangsten lening IJsland				0	0	0	IX art.2
44	Aflossing hoofdsom lening IJsland				– 443	– 291	– 77	IX art.2

	Totale uitgaven – ontvangsten			41 t/m 44	992	– 291	– 77
	Effect op EMU-saldo			42, 43	– 7	0	0
	Effect op EMU-schuld			41 t/m 44	992	– 291	– 77
	Effect op staatsschuld			41 t/m 44	992	– 291	– 77

	Totaal maatregelen kredietcrisis:
	Toerekenbare rentelasten				5.173	1.040	759
	Effect op EMU-saldo				– 3.489	– 149	315
	Effect op EMU-schuld				40.696	– 5.015	1.085
	Effect op staatsschuld				30.142	– 1.961	1.809

De conversie van de op de MCN lening opgebouwde rente (103 miljoen) telt wel mee in de uitgaven van 2010 maar niet in de staatsschuld.

Het effect van de kapitaalinjectie in (500 miljoen) en staatsgarantie op de funding van (4.166 miljoen) Propertize telt in totaal voor 4.666 miljoen mee in de EMU schuld van 2013.

Tabel 4.1b Budgettair overzicht interventies kredietcrisis (in miljoenen euro)
#	Stand per: FJR 2013	Telling	2008–2011	2012	2013	Bron:
	G. Griekenland

45	Vordering op Griekenland		3.194	5	0	IX art.4

46	Rente lening Griekenland		– 145	– 41	– 26	IX art.4
47	Rentevergoeding Griekenland (ANFA)		0	13	13	IX art.4
48	Teruggave winsten SMP		0		126	IX art.4
			0
49	Verstrekt kapitaal EFSF		2			IX art.4
50	Verstrekt kapitaal ESM		0	1.829	1.829	IX art.4
			0
51	Crisisgerelateerde winst DNB		0		– 905	IX art.3
52	waarvan relevant voor het EMU saldo		0		807	IX art.3
			0
	Garanties		0
53	Garantieplafond Nederland EFSF		97.782		– 48.142	IX art.4
	effect verstrekte garantie op EMU schuld:		993	7.600	2.264	CBS
	voor Ierland		495	279	307	CBS
	voor Portugal		498	695	405	CBS
	voor Griekenland		0	6.627	1.552	CBS
			0
54	Garantieverlening Nl-aandeel ESM		0	35.445		IX art.4
55	Garantieverlening DNB i.v.m. ophoging middelen IMF		13.610			IX art.4
56	Garantieverlening DNB i.v.m. winstafdracht		0		5.700	IX art.3
57	Garantieverlening NL-aandeel EU-begroting		2.826	6		IX art.4

	Totale uitgaven minus ontvangsten	45 t/m 51	3.051	1.806	1.037
	Effect op EMU-saldo	46 t/m 48, 52	145	28	694
	Effect op EMU-schuld	45 t/m 51, 54	4.044	9.406	3.301
	Effect op staatsschuld	45 t/m 51	3.051	1.806	1.037

	Totaal maatregelen «Europa»:
	Toerekenbare rentelasten (saldorelevant)		86	120	140
	Effect op EMU-saldo		59	– 92	554
	Effect op EMU-schuld		4.044	9.406	3.301
	Effect op staatsschuld		3.051	1.806	1.037

Vanwege tussentijdse afronding op hele miljoenen kan de som der delen afwijken van het totaal.

Balans interventies

In de onderstaande tabel staan de bezittingen en schulden die vanwege de interventies (kredietcrisis en Europa) zijn ontstaan. Balansonderdelen zijn hierbij opgenomen tegen historische aankoopprijs, conform de bepalingen van de RBV die van toepassing zijn op het onderliggende departementale jaarverslag IX. De bezittingen zijn grotendeels gefinancierd met staatsschuld (zichtbaar in tabel 4.1). Verder is er het cumulatief saldo van kosten en opbrengsten («het resultaat») dat een deel van de bezittingen financiert (vanuit tabel 4.3).

Tabel 4.2 Balans interventies (in miljoenen euro)
Bezittingen	Ultimo 2013	Bron:	Schulden	Ultimo 2013	Bron:
Fortis/RFS/AA

ABN AMRO Group – ASR Verzekeringen – RFS Holdings (incl. Z-share en residual N-share)	27.955	art. 3	staatsschuld	35.884	tabel 1
Overbruggingskrediet Fortis	3.750	art. 11	cumulatief resultaat	1.227	tabel 3

SNS Reaal en Propertize
			cumulatieve rente	7.318	tabel 3
Kapitalisatie holding en bank	2.200	art. 3	cumulatieve uitvoeringskosten	54
Overbruggingskrediet SNS	1.100	art. 3
Kapitalisatie Propertize (vastgoedbeheerorganisatie)	500	art. 3

ING			ING

core-tier-1 securities	1.500	art. 3

back up facility:			back up facility:
vordering	4.686	art. 3	verplichting	2.722	art. 3
			voorziening en onverdeeld resultaat	1.964	art. 3

IJsland

lening (inc. opgebouwde rente)	721	art. 2

Griekenland

lening	3.199	art. 4

EFSF

deelneming	2	art. 4

ESM

deelneming	3.658	art. 4	technische aansluiting	103

Totaal:	49.271		Totaal:	49.272

Overzicht toerekenbare kosten en opbrengsten

Tabel 4.3 geeft een overzicht van de kosten en opbrengsten van interventies. Het resultaat betreft het jaarlijkse saldo die op kasbasis gerealiseerd worden. Eventuele afwaarderingen van activa (tabel 4.2) worden eveneens in het resultaat meegenomen maar dan pas op het moment dat deze daadwerkelijk gerealiseerd zijn. Deze behandeling wijkt af van de systematiek van het EMU-saldo.

Tabel 4.3 Overzicht toerekenbare kosten en opbrengsten (in miljoenen euro)
Kosten en opbrengsten	2008	2009	2010	2011	2012	2013	Cumulatief
Fortis/RFS/AA
dividend	0	0	6	200	121	488	815
premie counter indemnity	0	0	26	26	26	26	104
rente overbruggingskrediet (voormalig) Fortis	502	705	167	169	152	103	1.798
premieontvangsten CRI	0	28	165	0	0	0	193
dividend financiële instellingen	0	0	0	0	0	0	0

SNS Reaal
couponrente SNS Reaal	0	38	0	0	0	0	38
repurchase fee SNS Reaal	0	0	0	0	0	0	0
afboeking core-tier-1 securities					– 565		– 565
dividend	0	0	0	0	0	0	0
rente overbruggingskrediet	0	0	0	0	0	7	7
bankenheffing in het kader van de nationalisatie	0	0	0	0	0	0	0

Aegon
couponrente Aegon	0	166	11	0	0	0	177
repurchase fee Aegon	0	108	52	750	0	0	910

ING
couponrente ING	0	645	39	0	34	31	749
repurchase fee ING	0	295	52	1.000	341	344	2.032
back up faciliteit (na vorming voorziening)		0	0	0	0	0	0

Griekenland
rente en servicefee	0	0	30	115	41	26	212
rentevergoeding Griekenland (ANFA)	0	0	0	0	– 13	– 13	– 26
teruggave winsten SMP	0	0	0	0	0	– 126	– 126

IJsland
topping up		– 106					– 106
recovery topping up		0	0	33	21	6	60
aangegroeide rente		74	– 23	42	27	23	143

Europese instrumenten
crisisgerelateerde winst DNB	0	0	0	0	0	905	905

Overige
premieontvangsten garanties bancaire leningen	0	116	407	361	230	165	1.279
uitvoeringskosten crisismaatregelen	– 9	– 31	– 3	2	– 1	– 12	– 54
toerekenbare rentelasten op staatsschuld	– 450	– 2.036	– 1.493	– 1.280	– 1.160	– 899	– 7.318

Resultaat	43	2	– 564	1.418	– 746	1.074	1.227

Garantieoverzicht

In onderstaand overzicht staan de uitstaande garanties die in het kader van de kredietcrisis en Europa verstrekt zijn. Het cumulatief saldo geeft de stand van de uitstaande garanties per einde 2013 weer.

Tabel 4.4 Garantieoverzicht (in miljoenen euro)
Garanties kredietcrisis en Europa			2008	2009	2010	2011	2012	2013	Som:
A. Fortis/RFS/AA

Capital Relief Instrument ABN-AMRO			0	32.611	0	0	0	0	32.611
	waarvan vervallen		0	0	– 32.611	0	0	0	– 32.611

Counter Indemnity ABN-AMRO			0	0	950	0	0	0	950

B. SNS Reaal en Propertize

Garantieverlening Propertize			0	0	0	0	0	4.166	4.166

E. Garantiefaciliteit bancaire leningen

Garanties bancaire leningen			2.740	47.535	0	0	0	0	50.275
	waarvan vervallen		0	– 3.424	– 7.853	– 5.823	– 15.933	– 7.349	– 40.382

H. Europese instrumenten

Garantieplafond Nederland EFSF			0	0	25.872	71.910	0	– 48.142	49.640
	effect op EMU-schuld					993	7.600	2.264	10.857
		waarvan voor Ierland				495	279	307	1.081
		waarvan voor Portugal				498	695	405	1.598
		waarvan voor Griekenland				0	6.627	1.552	8.179

Garantieverlening ESM			0	0	0	0	35.445	0	35.445
Garantieverlening DNB i.v.m. IMF			0	0	0	13.610	0	0	13.610
Garantieverlening DNB i.v.m. SMP			0	0	0	0	0	5.700	5.700
Garantieverlening EU-begroting			0	0	2.946	– 120	6	0	2.832
Totaal			2.740	76.722	– 10.696	79.577	19.518	– 45.625	122.236