Bijlage 5: Overzicht interventies financiële sector

Uitvoering

Voorjaarsnota
1e suppletoire
September suppletoire

Nota, d16e10545, 2014

Budgettair overzicht interventies kredietcrisis en EuropaSinds het najaar van 2008 heeft het kabinet interventies gepleegd om het financiële stelsel gezond te houden en bij te dragen aan het herstellen van de rust op de financiële markten. Vanaf 2010 heeft de overheid ook aan Europese faciliteiten b

Ministerie van Financiën

Budgettair overzicht interventies kredietcrisis en Europa

Sinds het najaar van 2008 heeft het kabinet interventies gepleegd om het financiële stelsel gezond te houden en bij te dragen aan het herstellen van de rust op de financiële markten. Vanaf 2010 heeft de overheid ook aan Europese faciliteiten bijgedragen, in het bijzonder door het verstrekken van garanties. Deze bijlage geeft middels een aantal tabellen een overzicht van de verschillende interventies.

Tabel 5.1 geeft de kasstromen en de garanties die met de interventies gepaard gaan en de vindplaatsen ervan in de begroting IX integraal weer. Daarnaast zijn de effecten van de maatregelen op achtereenvolgens: het EMU-saldo, de EMU-schuld en de staatsschuld per thema becijferd. De kolom «telling» geeft hierbij aan welke posten bij elkaar moeten worden opgeteld. Onderaan de tabel worden de totalen van alle maatregelen opgeteld.

Tabel 5.1a Budgettair overzicht interventies kredietcrisis (in miljoenen euro)
#	Stand: FJR 2014	Telling	2008–2012	2013	2014	Bron
	A. Fortis/RFS/AA

1	Aanschaf ABN AMRO Group – ASR Verzekeringen – RFS Holdings (incl. Z-share en residual N-share)		27.955	0	0	IX art.3
2	waarvan relevant voor het EMU saldo		3.088			CBS/Eurostat
3	Overbruggingskrediet (voormalig) Fortis		3.750	0	– 200	IX art. 11

4	Renteontvangsten overbruggingskredieten (voormalig) Fortis		– 1.695	– 103	– 98	IX art. 11
5	Dividend ABN Amro Group		– 250	– 400	– 325	IX art.3
6	Dividend ASR Verzekeringen		– 71	– 88	– 99	IX art.3
7	Dividend RFS Holdings		– 6	0	0	IX art.3
8	Dividend financiële instellingen		0	0	0	IX art.3
9	Premieontvangsten capital relief instrument		– 193	0	0	IX art.3
10	Premieontvangsten counter indemnity		– 78	– 26	– 12	IX art.3

	Verleende garanties
11	Capital Relief Instrument ABN-AMRO (CRI)		32.611			IX art.3
12	waarvan vervallen		– 32.611			IX art.3
13	Counter Indemnity ABN-AMRO		950			IX art.3
14	waarvan vervallen				– 950	IX art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	1, 3 t/m 10	29.412	– 617	– 734
	Effect op EMU saldo	2, 4 t/m 10	– 795	617	534
	Effect op EMU schuld	1, 3 t/m 10	29.309	– 617	– 734
	Effect op staatsschuld1	1, 3 t/m 10	29.309	– 617	– 734

	B. SNS Reaal

15	Kapitalisatie holding en bank		0	2.200	0	IX art.3
16	Overbruggingskrediet		0	1.100	0	IX art.3
17	Kapitalisatie Propertize (vastgoedorganisatie)		0	500	0	IX art.3

18	Renteontvangsten overbruggingskrediet		0	– 7	– 21	IX art.3
19	Dividend SNS Reaal N.V.		0	0	0	IX art.3
20	Premieontvangsten garantie Propertize		0	0	– 2	IX art.3
21	Resolutieheffing		0	0	– 1.005	IX art.1

	Verleende garanties
22	Garantieverlening Propertize		0	4.166		IX art.3
23	waarvan vervallen				– 566	IX art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	15 t/m 21	0	3.793	– 1.028
	Effect op EMU saldo2	18 t/m 21	0	– 1.123	1.028
	Effect op EMU schuld3	15 t/m 23	0	7.848	– 1.594
	Effect op staatsschuld	15 t/m 21	0	3.793	– 1.028

	C. Kapitaalverstrekkingsfaciliteit (€ 20 mld.)

24	Verstrekt kapitaal ING		2.250	– 750	– 1.500	IX art.3
25	Verstrekt kapitaal Aegon		0	0	0	IX art.3
26	Verstrekt kapitaal SNS Reaal		565	0	0	IX art.3
	waarvan afgeboekt		– 565			IX art.3

27	Couponrente ING		– 718	– 31	– 90	IX art.3
28	Couponrente Aegon		– 177	0	0	IX art.3
29	Couponrente SNS Reaal		– 38	0	0	IX art.3
30	Repurchase fee ING		– 1.688	– 344	– 660	IX art.3
31	Repurchase fee Aegon		– 910	0	0	IX art.3
32	Repurchase fee SNS Reaal		0	0	0	IX art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	24 t/m 32	– 716	– 1.125	– 2.250
	Effect op EMU saldo	27 t/m 29	933	31	90
	Effect op EMU schuld	24 t/m 32	– 716	– 1.125	– 2.250
	Effect op staatsschuld	24 t/m 32	– 716	– 1.125	– 2.250

	D. Back-up faciliteit ING

33	Meerjarenverplichting aan ING		7.655	– 4.933	– 2.722	IX art.3
34	Alt-A portefeuille		11.140	– 6.454	– 4.686	IX art.3
35	relevant voor de EMU schuld		7.501	– 4.779	– 2.722	CBS/ Eurostat

36	Back-up faciliteit ING totaal:		– 1	1	– 1.455	IX art.3
a	waarvan funding fee (rente + aflossing)		14.134	4.808	2.778	IX art.3
b	waarvan management fee		178	26	0	IX art.3
c	waarvan portefeuille ontvangsten (rente + aflossing)		– 13.323	– 4.275	– 4.231	IX art.3
d	waarvan garantiefee		– 390	– 58	0	IX art.3
e	waarvan additionele garantiefee		– 392	– 87	0	IX art.3
f	waarvan additionele fee		– 193	– 35	– 1	IX art.3
g	waarvan verhandelbaarheidsfee		– 15	– 18	– 1	IX art.3
h	waarvan eenmalige uitkering		0	– 379		IX art.4
i	waarvan incidentele uitgave		0	19		IX art.3

	Totale uitgaven minus ontvangsten	36	– 1	1	– 1.455
	Effect op EMU saldo	36b, f, g	30	27	2
	Effect op EMU schuld	35	7.501	– 4.779	– 4.177
	Effect op staatsschuld	36	– 1	1	– 1.455

	E. Garantiefaciliteit bancaire leningen

37	Premieontvangsten garanties bancaire leningen		– 1.114	– 165	– 100	IX art.2
38	Schade-uitkeringen		0	0	0	IX art.2

39	Garanties bancaire leningen		50.275			IX art.2
40	waarvan vervallen		– 33.033	– 7.349	– 9.893	IX art.2

	Totale uitgaven minus ontvangsten	37, 38	– 1.114	– 165	– 100
	Effect op EMU saldo	37, 38	1.114	165	100
	Effect op EMU schuld	37, 38	– 1.114	– 165	– 100
	Effect op staatsschuld	37, 38	– 1.114	– 165	– 100

	F. IJsland
41	Vordering op IJsland		769	– 48	– 562	IX art.2
42	Tussenrekening «recovery oude topping up»		54	6	46	IX art.2

43	Uitkeringen depositogarantiestelsel Icesave		1.428	0	0	IX art.2
44	Uitvoeringskosten IJslandse DGS door DNB		7	0	– 6	IX art.2
45	Renteontvangsten lening IJsland		0	0	0	IX art.2
46	Aflossing hoofdsom lening IJsland		– 734	– 77	– 617	IX art.2

	Totale uitgaven minus ontvangsten	43, 44, 45, 46	701	– 77	– 623
	Effect op EMU saldo	44, 45	– 7	0	6
	Effect op EMU schuld	43, 44, 45, 46	701	– 77	– 623
	Effect op staatsschuld	43, 44, 45, 46	701	– 77	– 623

	Totaal maatregelen «kredietcrisis»:
	Toerekenbare rentelasten		6.213	767	656
	Effect op EMU saldo		– 3.638	– 823	1.104
	Effect op EMU schuld		35.681	1.085	– 9.478
	Effect op staatsschuld		28.179	1.810	– 6.190

De conversie van de op de MCN lening opgebouwde rente (103 miljoen) telt wel mee in de uitgaven van 2010 maar niet in de staatsschuld.

Het door Eurostat toegerekende effect van de herkapitalisatie van SNS Reaal Holding en SNS Bank van EUR 2.200 miljoen aan het EMU-saldo is EUR 1.130 miljoen.

Het effect van de kapitaalinjectie van EUR 500 miljoen en de garantie op de funding fee van EUR 4.166 miljoen van Propertize telt in totaal voor EUR 4.666 miljoen mee in de EMU-schuld van 2013.

Tabel 5.1b Budgettair overzicht interventies eurocrisis (in miljoenen euro)
#	Stand per: FJR 2014			Telling	2008–2012	2013	2014	Bron:
	G. Griekenland

47	Vordering op Griekenland				3.198	0	0	IX art.4

48	Rente lening Griekenland				– 186	– 26	– 14	IX art.4
49	Rentevergoeding Griekenland (ANFA)				13	13	13	IX art.4
50	Teruggave winsten SMP				0	126	112	IX art.4

51	Verstrekt kapitaal EFSF				2	0	0	IX art.4
52	Verstrekt kapitaal ESM				1.829	1.829	915	IX art.4

53	Crisisgerelateerde winst DNB				0	– 905	– 754	IX art.3
54		waarvan relevant voor het EMU saldo			0	807	658	IX art.3

	Garanties
55	Garantieplafond Nederland EFSF				97.782	– 48.142	0	IX art.4
		effect verstrekte garantie op EMU schuld:1			8.594	2.352	583	CBS/Eurostat
			voor Ierland		774	348	0	CBS/Eurostat
			voor Portugal		1.193	405	74	CBS/Eurostat
			voor Griekenland		6.627	1.599	509	CBS/Eurostat

56	Garantieverlening Nl-aandeel ESM				35.445	0	0	IX art.4
57	Garantieverlening DNB i.v.m. ophoging middelen IMF				13.610	0	0	IX art.4
58	Garantieverlening DNB i.v.m. winstafdracht				0	5.700	0	IX art.3
59	Garantieverlening NL-aandeel EU-begroting				2.832	– 42	– 12	IX art.4

	Totale uitgaven minus ontvangsten			47 t/m 53	4.856	1.037	272
	Effect op EMU saldo			48 t/m 50, 54	173	694	547
	Effect op EMU schuld			47 t/m 53, 56	13.451	3.389	855
	Effect op staatsschuld			47 t/m 53	4.856	1.037	272

	Totaal maatregelen «Europa»:
	Toerekenbare rentelasten (saldorelevant)				206	142	147
	Effect op EMU saldo				– 33	552	400
	Effect op EMU schuld				13.451	3.389	855
	Effect op staatsschuld				4.856	1.037	272

Cijfers zijn voorlopig, omdat het jaarverslag van het EFSF gepubliceerd wordt na de publicatie van het FJR.

Balans interventies

In de onderstaande tabel zijn de bezittingen en schulden die vanwege de interventies (kredietcrisis en Europa) zijn ontstaan weergegeven. Balansonderdelen zijn hierbij opgenomen tegen historische aankoopprijs, conform de bepalingen van de RBV die van toepassing zijn op het onderliggende departementale jaarverslag IX. De bezittingen zijn grotendeels gefinancierd met staatsschuld (zichtbaar in tabel 4.1). Verder is er het cumulatief saldo van kosten en opbrengsten («het resultaat») dat een deel van de bezittingen financiert (vanuit tabel 4.3).

Tabel 5.2 Balans interventies (in miljoenen euro)
Bezittingen	ultimo 2014	Bron	Schulden	ultimo 2014	Begroting
Fortis/RFS/AA

aanschaf ABN AMRO Group – ASR Verzekeringen – RFS Holdings (incl. Z-share en residual N-share)	27.955	art. 3	staatsschuld	29.964	tabel 1
overbruggingskrediet (voormalig) Fortis	3.550	art. 11	cumulatief resultaat	4.989	tabel 3

SNS Reaal en Propertize
			cumulatieve rente	8.132	tabel 3
kapitalisatie holding en bank	2.200	art. 3	cumulatieve uitvoeringskosten	49
overbruggingskrediet	1.100	art. 3
kapitalisatie Propertize (vastgoedbeheerorganisatie)	500	art. 3

ING			ING

core-tier-1 securities	0	art. 3

back up facility:			back up facility:
vordering	0	art. 3	verplichting	0	art. 3
			voorziening en onverdeeld resultaat	0	art. 3

IJsland

lening (incl rente)	159	art. 2

Griekenland

lening	3.198	art. 4

EFSF

deelneming	2	art. 4

ESM

deelneming	4.573	art. 4	technische aansluiting	104

Totaal:	43.237		Totaal:	43.237

Overzicht toerekenbare kosten en opbrengsten

Tabel 5.3 geeft een overzicht van de kosten en opbrengsten van de interventies. Het resultaat betreft het jaarlijkse saldo dat op kasbasis gerealiseerd wordt. Eventuele afwaarderingen van activa (tabel 5.2) worden op het moment dat deze daadwerkelijk gerealiseerd zijn in het resultaat meegenomen. Deze behandeling wijkt af van de systematiek van het EMU-saldo.

Tabel 5.3 Overzicht toerekenbare kosten en opbrengsten (in miljoenen euro)
Kosten en opbrengsten	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	Cumulatief
Fortis/RFS/AA
dividend	0	0	6	200	121	488	424	1.239
premie counter indemnity	0	0	26	26	26	26	12	116
rente overbruggingskrediet (voormalig) Fortis	502	705	167	169	152	103	98	1.896
premieontvangsten CRI	0	28	165	0	0	0	0	193

SNS Reaal
couponrente SNS Reaal	0	38	0	0	0	0	0	38
repurchase fee SNS Reaal	0	0	0	0	0	0	0	0
afboeking core-tier-1 securities					– 565			– 565
dividend	0	0	0	0				0
rente overbruggingskrediet						7	21	28
Resolutieheffing						0	1.005	1.005

Aegon
couponrente Aegon	0	166	11	0	0	0	0	177
repurchase fee Aegon	0	108	52	750	0	0	0	910

ING
couponrente ING	0	645	39	0	34	31	90	839
repurchase fee ING	0	295	52	1.000	341	344	660	2.692
back up faciliteit (na vorming voorziening)		0	0	0	0	0	1.455	1.455

Griekenland
rente en servicefee	0	0	30	115	41	26	14	226
rentevergoeding Griekenland (ANFA)	0	0	0	0	– 13	– 13	– 13	– 39
teruggave winsten SMP	0	0	0	0	0	– 126	– 112	– 238

IJsland
topping up		– 106						– 106
recovery topping up		0	0	33	21	6	46	106
aangegroeide rente		74	– 23	42	27	23	16	159

Europese instrumenten
crisisgerelateerde winst DNB	0	0	0	0	0	905	754	1.659

Overige
premieontvangsten garanties bancaire leningen	0	116	407	361	230	165	100	1.379
uitvoeringskosten crisismaatregelen	– 9	– 31	– 3	2	– 1	– 12	5	– 49
toerekenbare rentelasten op staatsschuld	– 450	– 2.036	– 1.493	– 1.280	– 1.160	– 909	– 804	– 8.132

Resultaat	43	2	– 564	1.418	– 746	1.064	3.771	4.989

In onderstaand overzicht staan de uitstaande garanties die in het kader van de kredietcrisis en Europa verstrekt zijn. Het cumulatief saldo geeft de stand van de uitstaande garanties per einde 2014 weer.

Tabel 5.4 Garantieoverzicht (bedragen in miljoenen euro)
Garanties «kredietcrisis en Europa»	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	Som:	Bron:
A. Fortis/RFS/AA

Capital Relief Instrument ABN-AMRO (CRI)	0	32.611	0	0	0	0	0	32.611	IX art.3
waarvan vervallen	0	0	– 32.611	0	0	0	0	– 32.611	IX art.3

Counter Indemnity ABN-AMRO	0	0	950	0	0	0	0	950	IX art.3
waarvan vervallen							– 950	– 950	IX art.3

B. SNS Reaal

Garantieverlening Propertize	0	0	0	0	0	4.166	0	4.166	IX art.3
waarvan vervallen							– 566	– 566	IX art.3

E. Garantiefaciliteit bancaire leningen

Garanties bancaire leningen	2.740	47.535	0	0	0	0	0	50.275	IX art.2
waarvan vervallen	0	– 3.174	– 8.103	– 5.823	– 15.933	– 7.349	– 9.893	– 50.275	IX art.2

H. Europese instrumenten

Garantieplafond Nederland EFSF	0	0	25.872	71.910	0	– 48.142	0	49.640	IX art.4
effect verstrekte garantie op EMU schuld:				993	7.601	2.352	583	11.529	CBS/ Eurostat
voor Ierland				495	279	348	0	1.122	CBS/ Eurostat
voor Portugal				498	695	405	74	1.672	CBS/ Eurostat
voor Griekenland				0	6.627	1.599	509	8.735	CBS/ Eurostat

Garantieverlening Nl-aandeel ESM	0	0	0	0	35.445	0	0	35.445	IX art.4
Garantieverlening DNB i.v.m. ophoging middelen IMF	0	0	0	13.610	0	0	0	13.610	IX art.4
Garantieverlening DNB i.v.m. winstafdracht	0	0	0	0	0	5.700	0	5.700	IX art.3
Garantieverlening NL-aandeel EU-begroting	0	0	2.946	– 120	6	– 42	– 12	2.778	IX art.4

Totaal	2.740	76.972	– 10.946	79.577	19.518	– 45.667	– 11.421	110.773