Sinds 2002 wordt budgettaire informatie over fiscale regelingen opgenomen in de Miljoenennota en het Financieel Jaarverslag van het Rijk. In de Miljoenennota worden ook onder andere het beleidsverantwoordelijk departement en de afgeronde en geplande evaluaties vermeld. Meer beleidsmatige informatie over fiscale regelingen wordt opgenomen in de begrotingen en jaarverslagen van de verschillende vakdepartementen.

In het Financieel Jaarverslag wordt alleen het budgettaire belang gegeven van de fiscale regelingen waarvan op dat moment voorlopige realisatiegegevens over 2018 beschikbaar zijn. Dit betreft de afdrachtverminderingen in de loonbelasting voor zeevaart en speur- en ontwikkelingswerk (WBSO) en de investeringsfaciliteiten in de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting waarvoor een aanmeldingsverplichting geldt, namelijk de energie-investeringsaftrek (EIA), milieu-investeringsaftrek (MIA) en willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil). De voorlopige realisaties van deze regelingen worden hier vermeld. Definitieve realisaties worden pas in de loop van 2019 bekend en worden opgenomen in Miljoenennota 2020. Voor de overige fiscale regelingen zal in Miljoenennota 2020 een geactualiseerde raming voor 2018 worden opgenomen, op basis van de meest recente gegevens op dat moment.

De investeringsregelingen en de afdrachtvermindering speur- en ontwikkelingswerk zijn gebudgetteerde regelingen met een systematiek van meerjarige budgetegalisatie.

Afdrachtverminderingen in de loonbelasting

Tabel 7.1.1 laat de voorlopige (geschatte) realisaties van de betreffende afdrachtverminderingen over 2018 zien. De realisaties zijn gebaseerd op geaggregeerde informatie vanuit de loonaangiften.

Het totale beschikbare budget voor de afdrachtvermindering speur- en ontwikkelingswerk voor het jaar 2018 bedroeg € 1.163 miljoen (exclusief € 8 miljoen voor zelfstandigen). De geschatte voorlopige realisatie is € 1.073 miljoen. Met deze realisatie is er een lichte onderuitputting van € 90 miljoen. De onderuitputting wordt conform de geldende systematiek in 2020 aan het budget toegevoegd. De belangrijkste verklaring voor de verwachte onderuitputting is de 3% lagere verzilvering dan in voorgaande jaren. Dit komt mogelijk doordat bedrijven minder aan R&D hebben gedaan dan vooraf gepland. Naast de lagere verzilvering zijn de R&D-niet-loonkosten (investeringen en uitgaven ten behoeve van R&D-werkzaamheden) licht lager uitgevallen dan eerder voorzien. De definitieve verzilvering van de S&O-afdrachtvermindering over 2018 wordt in juli 2019 vastgesteld.

De afdrachtvermindering zeevaart is geen gebudgetteerde regeling. De voorlopige realisatie voor 2018 ligt niet ver af van de raming in Miljoenennota 2019. Het budgettaire belang van deze regeling is vrij constant over de jaren.

Investeringsfaciliteiten

Tabel 7.2.1 bevat voorlopige realisatiegegevens over het jaar 2018 voor de investeringsfaciliteiten waarvoor een aanmeldingsverplichting geldt.

Uit de voorlopige realisatiecijfers blijkt dat van het beschikbare budget voor de EIA van € 147 miljoen circa € 160 miljoen is gebruikt. Zoals vorig jaar werd verwacht, is het budgetgebruik gestegen ten opzichte van 2017. De (beperkte) overschrijding van het budget is onder andere het gevolg van enkele incidentele grote aanvragen. Vanaf 2019 is het aftrekpercentage verlaagd van 54,5 naar 45 procent, waardoor er ruimte is geweest om de Energielijst te verruimen. Hiermee wordt het budget naar verwachting doelmatiger besteed.

Net als de afgelopen jaren is er overschrijding bij de MIA en onderuitputting bij de Vamil. Naar aanleiding van de evaluatie die vorig jaar aan de Kamer is aangeboden,6 heeft het kabinet de budgetschuif van MIA naar Vamil van € 8 miljoen uit 2014 ongedaan gemaakt per 2019. Bij het opstellen van de Milieulijst 2019 is besloten om additioneel € 7 miljoen budget van de Vamil naar de MIA te schuiven. Per 2019 bedraagt daarmee het MIA-budget € 114 miljoen en het Vamil-budget € 25 miljoen, waarmee naar verwachting een betere balans tussen de regelingen wordt gevonden.

De overschrijding in 2018 op het MIA-budget bedraagt € 40 miljoen. Dit tekort kan worden opgevangen door de budgetreserve uit eerdere jaren. De overschrijding is het gevolg van een toename van meldingen voor elektrische voertuigen. Om de kosten hiervan in de toekomst te beheersen, is vanaf 2019 het aftrekpercentage op deze voertuigen verlaagd van 36 procent naar 27 procent en is het claimbedrag per voertuig gemaximeerd op € 40.000.

Achtergrond

Op basis van de Vamil mag willekeurig worden afgeschreven op aangewezen milieu-investeringen. Deze regeling leidt in principe, evenals de andere regelingen voor vervroegde afschrijving, tot een liquiditeits- en rentevoordeel voor de belastingplichtige. Het budgettaire belang wordt berekend met de netto contante waarde-methode gebaseerd op het gemelde investeringsbedrag.

Het budgettaire belang van de EIA en MIA wordt gebaseerd op gemelde investeringsbedragen, in principe volgens de volgende formule: budgettair belang = (investeringsbedrag -/- correctiepercentage) * aftrekpercentage faciliteit * gemiddeld marginaal belastingtarief.