De verticale toelichting geeft voor iedere begroting binnen de rijksbegroting een overzicht van de belangrijkste budgettaire veranderingen die zich hebben voorgedaan in de uitgaven en ontvangsten sinds de Miljoenennota 2018. Een meer gedetailleerde toelichting kan worden gevonden in de memories van toelichting op de slotwetten van de verschillende departementen.

Leeswijzer

Hierna volgt voor ieder begrotingshoofdstuk een tabel met de belangrijkste mutaties, gevolgd door toelichtingen hierop. De verticale toelichting onderscheidt drie categorieën mutaties:

1) Mee- en tegenvallers;

2) Beleidsmatige mutaties;

3) Technische mutaties.

De categorie technische mutaties omvat alle overboekingen met andere begrotingen, desalderingen, statistische correcties en mutaties die niet onder een uitgavenplafond vallen.

Mutaties worden toegelicht indien ze een bepaalde ondergrens overschrijden. De ondergrens is afhankelijk van de omvang van de begroting en verschilt voor de verschillende categorieën mutaties. De post diversen bevat de som van alle mutaties die onder de ondergrens vallen en wordt in principe alleen toegelicht indien zich bijzonderheden voordoen. Als samenhangende mutaties in meerdere categorieën voorkomen, worden ze eenmaal toegelicht.

De totalen per begroting worden in eerste instantie gepresenteerd exclusief de bedragen die onder de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS) vallen. Door middel van een aansluitregel wordt het deel van de begroting dat onder de HGIS valt zichtbaar gemaakt. De laatste regel geeft per begroting de totaalstand inclusief HGIS aan. De mutaties die optreden binnen de HGIS worden apart gepresenteerd in de verticale toelichting van de HGIS.

De bedragen in de tabellen zijn in miljoenen euro. Door afrondingen kan het totaal afwijken van de som der onderdelen.

Diversen – mee- en tegenvallers, uitgaven

Deze meevaller wordt voor 0,2 mln. verklaard door lagere overheadkosten bij Communicatie KH (RVD) en lagere uitgaven aan personeel bij het Kabinet van de Koning. Daarnaast was de doorwerking van de CAO van de sector Rijk naar de grondwettelijke uitkering van de Koning lager dan de oorspronkelijke ramingen.

Diversen – beleidsmatige en technische mutaties, uitgaven

Dit betreft een som van mutaties van de uitgekeerde eindejaarsmarge en loon- en prijsbijstelling.

Diversen - beleidsmatige mutaties, uitgaven

Deze post betreft onder andere een overheveling van 2 mln. naar de begroting van de Staten-Generaal voor verbetering van de informatiebeveiliging van de Tweede Kamer. Dit bedrag is bestemd voor het uitvoeren van de maatregelen uit de baseline informatiebeveiliging, het verder beveiligen van de emailomgeving van de Tweede Kamer en het verder aanscherpen van de beveiliging van de financiële informatiesystemen. Verder zijn met een kasschuif de budgetten van een ICT-project dat vertraging heeft opgelopen in het goede ritme gezet. Tot slot is de eindejaarsmarge aan de begroting toegevoegd.

Diversen - technische mutaties, uitgaven

De loon- en prijsbijstelling is toegevoegd aan de begroting. Deze post bestaat verder uit een overboeking van begrotingshoofdstuk 7 Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor de niet-huisvestigingskosten van de Eerste Kamer en de Tweede Kamer die samenhangen met de renovatie van het Binnenhof.

Diversen - beleidsmatige mutaties, uitgaven

Aan de begroting van de Hoge Colleges zijn middelen toegevoegd om de uitvoering van wettelijke taken en de handhaving van hun onafhankelijke positie de komende jaren te borgen. Daarnaast worden er meer procedures verwacht vanwege een grotere instroom in het Hoger Beroep Vreemdelingen. Dit leidt tot hogere kosten voor de Raad van State. Ook zijn met een kasschuif uit 2017 middelen toegevoegd voor de beheerkosten van het digitaal procederen en digitale dossier van de bestuursrechtspraak bij de Raad van State. Verder zijn middelen toegevoegd aan de begroting voor de tegenvallende wisselkoersmutaties van de Kabinetten. Tot slot is de eindejaarsmarge aan de begroting toegevoegd.

Diversen - technische mutaties, uitgaven

De loon- en prijsbijstelling is toegevoegd aan de begroting.

Diversen - technische mutaties, ontvangsten

De politie stelt extra middelen beschikbaar ten behoeve van de financiering van de politiemedailles. Dit is als desaldering verwerkt.

Diversen – mee- en tegenvallers, uitgaven

Dit betreft een som van meerdere mutaties. Het betreft een neerwaartse bijstelling van 1,2 mln. onder andere door vacatureruimte. Daarnaast is als gevolg van inhuizing TIB en verhuizing CTIVD een capaciteitstekort voor de uitvoering van een aantal ICT-projecten. Hierdoor is een aantal ICT projecten vertraagd dan wel doorgeschoven naar 2019. Ten derde hebben een aantal innovatieprojecten vertraging opgelopen of een kleiner financieel beslag gehad dan voorzien.

Diversen – beleidsmatige en technische mutaties, uitgaven

Dit betreft een som van mutaties van de uitgekeerde eindejaarsmarge, loon- en prijsbijstelling en diverse overboekingen van en naar de begroting van AZ.

Diversen – niet-belastingontvangsten

Dit betreft een neerwaartse bijstelling van de ontvangsten van per saldo 0,7 mln.

Kasschuif liquiditeitssteun Sint Maarten, liquiditeitssteun Sint Maarten en wederopbouw Sint Maarten

In 2017 is 550 mln. vrijgemaakt voor wederopbouw Sint Maarten op de aanvullende post bij Financiën. Daarvan is 41 mln. in 2017 overgeboekt naar de begroting van Koninkrijksrelaties voor liquiditeitssteun aan Sint Maarten. Deze middelen zijn in 2017 niet tot besteding gekomen en zijn buiten de eindejaarsmarge om aan de KR-begroting van 2018 toegevoegd. De daadwerkelijke liquiditeitssteun is in 2018 uitgekomen op circa 25 mln.. Het niet bestede deel van de liquiditeitssteun aan Sint Maarten wordt samen met middelen van de aanvullende post ingezet voor wederopbouw van Sint Maarten.

Een deel van de wederopbouw verloopt niet via het fonds bij de Wereldbank (zie onderstaande toelichting eerste en tweede tranche fonds Wereldbank), maar direct tussen Nederland en Sint Maarten. Het gaat onder andere om een bijdrage aan Korps Politie Sint Maarten en de douane om het grenstoezicht te versterken. Versterkt grenstoezicht is een van de voorwaarden om het fonds bij de Wereldbank zo snel mogelijk van start te laten gaan.

De middelen voor wederopbouw die in 2018 niet tot besteding zijn gekomen (28 mln.) worden in 2019 buiten de eindejaarsmarge om aan de begroting van KR toegevoegd.

Kasschuif restant noodhulp

Niet alle middelen die in 2017 zijn vrijgemaakt voor de noodhulp aan Sint Maarten waren besteed. Deze middelen zijn buiten de eindejaarsmarge aan de KR-begroting van 2018 toegevoegd.

Kasschuif wisselkoersreserve 2017

Het saldo van de wisselkoersreserve eind 2017 is buiten eindejaarsmarge om aan de KR-begroting van 2018 toegevoegd.

Kasschuif wisselkoersreserve 2018

Het saldo van de wisselkoersreserve eind 2018 schuift buiten de eindejaarsmarge door naar 2019.

Overlopende facturen

Een aantal facturen uit 2017 is pas na de financiële jaarafsluiting van 2017 verwerkt en valt daardoor in boekjaar 2018.

Diversen - beleidsmatige mutaties, uitgaven

Na de uitspraak van de Commissie van Wijzen is in februari 2018 de eilandsraad van Sint Eustatius ontbonden en is een regeringscommissaris benoemd. Voor de ondersteuning van deze regeringscommissaris zijn extra middelen vrijgemaakt binnen de begroting. Ook is vanuit de begroting van Koninkrijksrelaties bijgedragen aan het herstel van een beschadigde klif op Sint Eustatius. Tot slot is de eindejaarsmarge 2017 toegevoegd.

Directe steun activiteiten

BZK levert een bijdrage aan het ministerie van Justitie en Veiligheid voor Directe Steun activiteiten aan Sint-Maarten. De Directe Steun activiteiten zijn onderdeel van de wederopbouw bedoeld voor de instelling, de versterking en het herstel van de Integriteitskamer, Politie, Detentie, Technische assistentie en Kustwacht.

Liquiditeitssteun Sint Maarten

Door middel van een incidentele suppletoire begroting is uit de gereserveerde middelen op de Aanvullende Post voor de wederopbouw van Sint Maarten een bedrag van 15,3 mln. ten behoeve van liquiditeitssteun aan Sint Maarten toegevoegd aan de begroting van Koninkrijksrelaties.

Eerste en tweede tranche fonds Wereldbank

Na de verwoestingen die orkaan Irma heeft veroorzaakt zijn er middelen vrijgemaakt voor de wederopbouw van Sint Maarten. Het grootste deel van deze middelen komt in een fonds dat wordt beheerd door de Wereldbank. Dit betreft de eerste en de tweede tranche richting dat fonds.

Herstel klif Sint Eustatius

De orkaan Irma heeft schade veroorzaakt aan een klif op Sint Eustatius. Vanaf de Aanvullende Post van Financiën zijn vanuit de beschikbare middelen voor de wederopbouw van Saba en Sint Eustatius middelen toegevoegd aan de begroting voor het herstel van de klif.

Herverkaveling kustwacht

De budgetverantwoordelijkheid voor de Kustwacht is met ingang van het kabinet-Rutte III overgegaan naar de minister van Defensie. De middelen zijn overgeheveld met een nota van wijziging (34 775 IV, nr. 27).

Pensioenfonds Caribisch Nederland

In de MR is voor het Pensioenfonds Caribisch Nederland een incidentele herstelpremie afgesproken met een verdeelsleutel over departementen. Ook brengen de gezamenlijke werkgevers vanaf 2018 voor een periode van zes jaar een herstelpremie op.

Diversen - technische mutaties, uitgaven

Vanaf de aanvullende post is 7 mln. beschikbaar gesteld voor Early Recovery op Sint Maarten. Voor wederopbouw is 9 mln. van de Aanvullende Post toegevoegd aan de begroting voor vergoeding aan het ministerie van JenV voor kosten van detentie en bijstand. Ook het openbaar lichaam Saba heeft circa 3,9 mln. ontvangen voor de wederopbouw na orkaan Irma. Verder is de inzet van het Team Bestrijding Ondermijning vorig jaar verlengd met vier jaar (2018-2021). Hiervoor zijn middelen overgeboekt naar het ministerie van JenV voor het Hof en Openbaar Ministerie – BES.

Om de onvolkomenheid op de informatiebeveiliging bij Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) op te lossen is een plan van aanpak opgesteld. Bij de uitvoering is gebleken dat voor het vervangen van oude hardware 2,1 mln. nodig was in 2018. Daarnaast is Nederland 2,3 mln. verschuldigd aan Curaçao en Sint-Maarten vanwege vorderingen uit het solidariteitsfonds. Zoals afgesproken in het vereffeningsakkoord is deze schuld nu vereffend. Verder worden SVB-middelen uit de boedelscheiding na 10 oktober 2010 overgeboekt van de SZW-begroting voor sociaaleconomische initiatieven in Caribisch Nederland. Tot slot is de loon- en prijsbijstelling aan de begroting toegevoegd.

Diversen - beleidsmatige mutaties, ontvangsten

De bijdragen van Curaçao en Sint Maarten aan de Kustwacht zijn in 2017 niet ontvangen. Deze zijn in 2018 alsnog voldaan.

Verder betreft dit de ontvangsten van de EU-middelen die beschikbaar zijn gesteld voor de noodhulp aan Sint-Maarten in 2017 en de rente-ontvangsten op leningen aan de eilanden.

Diversen - technische mutaties, ontvangsten

De budgetverantwoordelijkheid voor de Kustwacht is met ingang van het kabinet-Rutte III overgegaan naar de minister van Defensie. Middels een nota van wijziging (34 775 IV, nr. 27) zijn de ontvangsten overgeheveld.

Dab 6: herziening invoerrechten - uitgaven

De Europese Commissie heeft de raming voor de invoerrechten voor 2018 in de zesde aanvullende begroting (DAB 6) geactualiseerd op basis van recente realisatiecijfers. Dit leidde tot een verlaging van de Nederlandse afdracht van invoerrechten aan de EU bij Najaarsnota met 51 mln. DAB staat voor Draft Amending Budget, dit zijn aanpassingen van de Europese begroting die worden voorgesteld door de Europese Commissie en moeten worden goedgekeurd door de lidstaten en het Europees Parlement.

Dab 2: surplus 2017 - uitgaven

De tweede aanvullende begroting Europese Commissie 2018 (DAB2) kende een surplus over 2017.

Door het surplus over 2017 is de raming van de Europese afdrachten voor 2019 neerwaarts bijgesteld. Het surplus over 2017 wordt in mindering gebracht op de BNI-middelen die de lidstaten moeten opbrengen. Het Europese surplus over 2017 bedroeg 556 miljoen; voor Nederland leidt dit incidenteel tot een 26 miljoen lagere BNI-afdracht in 2018.

Spring forecast 2018

De Spring Forecast 2018 leidt per saldo voor Nederland tot structureel hogere afdrachten. Deze toename is het gevolg van enerzijds een verhoging van de raming van het Nederlandse BNI, die leidt tot hogere BNI-afdrachten en anderzijds een verlaging van de raming van de invoerrechten. Voor 2018 en 2019 wijken de effecten echter af van het structurele effect. Dit komt doordat naar verwachting wel de verlaging van de invoerrechtenafdracht in 2018 plaats zal vinden, maar de verhoging van de BNI-afdracht voor 2018 pas in 2019 betaald wordt. Hierdoor is er sprake van een per saldo 269 miljoen lagere afdracht in 2018 en een per saldo 432 miljoen hogere afdracht in 2019. Vanaf 2020 treedt het structurele effect op.

Diversen - uitgaven

Eind 2017 hebben de Europese Raad en het Europees Parlement ingestemd met de Europese begroting voor 2018. De EC raamt in dit Begrotingsakkoord de overige inkomsten voor 2018 hoger dan voorzien was waardoor de Nederlandse afdracht dit jaar lager is. Verder is er sprake van een kleine aanpassing van de raming van de Nederlandse bijdrage aan de Britse korting, die in de Btw-afdracht verwerkt is. Deze aanpassing is een uitvloeisel van de aanname van DAB 6.

Dab 6: spring forecast 2017 – niet-belastingontvangsten

De Spring Forecast over 2017 is in de zesde aanvullende begroting 2017 (DAB 6) gepresenteerd door de Europese Commissie. Omdat deze DAB te laat in 2017 is aangenomen konden de effecten niet meer in 2017 door de Europese Commissie in de afdrachten verwerkt worden. De Spring Forecast over 2017 zou, wanneer deze in 2017 zou zijn verwerkt tot een 65 mln. hogere BTW- en BNI-afdracht in 2017 hebben geleid. Echter doordat de budgettaire verwerking naar 2018 is geschoven, leidt dit tot een tegenvaller van circa 65 mln. op de overige ontvangsten in 2018 op art. 3.10.

Dab 6: effect vertraging en hogere ontvangsten EU – niet-belastingontvangsten

Het verwerken van de effecten van de zesde aanvullende begroting 2017 (DAB 6) van de EU leidde tot een meevaller in 2018 bij de overige ontvangsten en een tegenvaller in latere jaren bij de BNI-afdracht. De meevaller wordt met name veroorzaakt door vertraging in de uitvoering van cohesiebeleid die naar verwachting later wordt ingehaald. Daarnaast waren er hogere boete-ontvangsten van de EU in 2017 die leidden tot een lagere afdracht voor de lidstaten. De vertragingen bij het opstarten van nieuwe cohesie programma’s zijn al langer bekend en zorgden in 2016 ook voor een neerwaartse bijstelling. Er is op dit moment geen specifieke informatie beschikbaar over wanneer deze uitgaven precies zullen plaatsvinden, daarom wordt vooralsnog ervan uitgegaan dat ze gelijkelijk verdeeld worden over 2019 en 2020 (de laatste twee jaren van het huidige MFK), enkel gecorrigeerd voor inflatie.

Nacalculatie 2017 – niet-belastingontvangsten

In januari 2018 heeft de Europese Commissie de effecten van de nacalculatie 2017 gepresenteerd.

Voor Nederland leidde de nacalculatie tot een teruggave van 64 mln. euro, ontvangen onder Art. 3.10 overige ontvangsten in 2018. Deze nacalculatie over 2017 is nader toegelicht in de kamerbrief van 13 februari 2018.

Diversen – beleidsmatige mutaties, niet-belastingontvangsten

De perceptiekostenvergoeding voor het heffen van de invoerrechten bedraagt een vast percentage (20%) van de invoerrechtenheffing. De herziening van de invoerrechtenraming bij Najaarsnota leidde daarom ook tot neerwaartse aanpassing van de raming van de perceptiekostenvergoeding met 10 mln.

Diversen - mee- en tegenvallers

De realisaties over 2018 zijn verwerkt. Per saldo komen de afdrachten 11 mln. lager uit dan geraamd bij tweede suppletoire begroting. Tegenover hogere realisatiecijfers voor de invoerrechten en de bijbehorend perceptiekostenvergoeding (niet-belastingontvangsten) staan lagere realisatiecijfers op de overige onderdelen van EU-afdracht (uitgaven).

DJI forensische zorg

Bij de forensische zorg van de Dienst Justitiële Instellingen (DJI) was er een hogere instroom en een langere verblijfsduur in de instellingen dan geraamd.

Slotwet: mee- en tegenvallers

De post mee-en tegenvallers bevat enkele mee- en tegenvallers als gevolg van verschillen tussen raming en realisatie in 2018 die zijn verwerkt bij Slotwet 2018.

Diversen – mee- en tegenvallers, uitgaven

Deze post bestaat uit kleinere mee- en tegenvallers, waaronder een tegenvaller bij het Openbaar Ministerie bij ICT (10 mln.).

Asiel

JenV heeft de bijstelling van de Meerjaren Productieprognose (MPP) voor de asielketen voor 2018 en 2019 verwerkt, evenals enkele andere kleine mutaties in het budget van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Ook in de toerekening van eerstejaarsasielopvangkosten aan het budget voor Official Development Assistance (ODA) is de MPP-mutatie voor 2018 en 2019 verwerkt, net als de bijstelling 2017, de nacalculatie over 2017 en de meerjarige doorwerking daarvan (zie ook Asiel: ODA-toerekening).

Asiel: oda-toerekening

In de ODA-toerekening is in het voorjaar 2018 de MPP-mutatie voor de instroom 2018 en 2019 verwerkt, net als de bijstelling 2017, de nacalculatie over 2017 en de meerjarige doorwerking daarvan. Dit leidt per saldo tot een overheveling van 94,2 mln. van de begroting van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) naar de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS). In het najaar is de instroomraming voor COA voor 2018 bijgesteld van 30.000 naar 37.000 personen. De ODA-toerekening is daarom naar boven bijgesteld, JenV heeft 42 mln. ontvangen van de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

Cybersecurity

Het kabinet maakte in 2018 30 mln. vrij voor cybersecurity. De middelen zijn toegevoegd aan de begroting van JenV als coördinerend departement.

Cybersecurity: verdeling

Dit betreft een interne verdeling van een deel van de bij Miljoenennota 2019 aangekondigde intensivering in cybersecurity. Het gaat o.a. om middelen voor de detectie van criminele geldstromen (2 mln.) en een project dat zich focust op wapenhandel via darkweb (1,4 mln.).

Eindejaarsmarge

De eindejaarsmarge (EJM) van 86,3 mln. is toegevoegd aan de begroting van het Ministerie van JenV.

Herverkaveling: naar artikel 37

Dit betreft een interne herverkaveling vanuit het uitgangspunt dat de artikelen 32 en 34 onder verantwoordelijkheid vallen van de Minister voor Rechtsbescherming en de overige artikelen onder verantwoordelijkheid van de Minister van Justitie en Veiligheid (Kamerstuk 34 775 VI, nr. 10).

Herverkaveling: van artikel 34

Dit betreft een interne herverkaveling vanuit het uitgangspunt dat de artikelen 32 en 34 onder verantwoordelijkheid vallen van de Minister voor Rechtsbescherming en de overige artikelen onder verantwoordelijkheid van de Minister van Justitie en Veiligheid.

Intrekken eigen bijdrageregeling

Het wetsvoorstel voor een eigen bijdrage in de kosten voor de strafvordering en de slachtofferzorg is ingetrokken. De ontvangsten die hiervoor op de begroting van JenV waren geraamd komen te vervallen. Met de derving van de baten is rekening gehouden bij de begrotingsvoorbereiding 2017, door een reservering van de betreffende middelen op de Aanvullende Post. De middelen zijn aan de begroting van JenV toegevoegd, waardoor de mutatie per saldo budgetneutraal is (zie ook Uitgaven – Technische mutaties en Ontvangsten – Beleidsmatige Mutaties).

Inzet eindejaarsmarge

JenV heeft de eindejaarsmarge (EJM) van 86,3 mln. ingezet om problematiek in 2018 (o.a. kosten voor verhuizing van de Justitiële Informatiedienst van JenV (Justid), middelen voor verwerking van drugstesten bij het NFI en besparingsverlies vitale ketens) te dekken.

Kasschuif DJI

Het betreft twee kasschuiven. De eerste kasschuif was om de frictiekosten voor het sluiten van vier inrichtingen bij DJI te dekken en de tweede kasschuif was om de bijdrage die DJI ontvangt van het moederdepartement af te stemmen op de jaarlijkse productie van DJI.

Onderuitputting en inzet exploitatieoverschot

Op basis van de realisaties in de afgelopen begrotingsjaren (onderuitputting en exploitatieoverschotten uitvoeringsorganisaties) is de begrotingsraming voor 2018 aangepast met 84,3 mln.

Overige problematiek

Deze post bestaat uit meerdere tegenvallers, waaronder de huisvesting van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Ook de deelname van Reclassering en Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) aan ZSM-tafels heeft geleid tot hogere uitgaven (ketenpartners uit de strafrechtketen beslissen na aanhouding van een verdachte via ZSM-tafels zo spoedig mogelijk over het afdoeningstraject).

DMJ DJI

JenV verwerkte in 2018 een tegenvaller bij DJI volgend uit het Prognosemodel Justitiële ketens (PMJ).

PMJ rechtsbijstand

Voor de rechtsbijstand verwerkte JenV een meevaller in de raming van de rechtsbijstand volgend uit het PMJ.

Diversen – beleidsmatige mutaties, uitgaven

Deze post bevat meerdere mee- en tegenvallers, waaronder een tegenvaller (10 mln.) vanwege vertraging bij de implementatie van het communicatiesysteem voor hulp- en veiligheidsdiensten C2000.

Afpakken

Bij de opbrengsten uit afpakken was sprake van een tegenvaller. De meevaller uit de schikking met ING is separaat verwerkt; er resteert een tegenvaller van ca. 50 mln.

B5 politie

Maatregel B5 uit het Regeerakkoord, Politie (o.a. agenten in de wijk, innovatie, recherche en werkgeverschap), heeft geleid tot een verhoging van de uitgaven vanaf 2018 met 100 miljoen euro. Dit budget wordt ingezet voor de eerste stap in de uitbreiding van de politiecapaciteit.

Loonbijstelling 2018

De loonbijstelling tranche 2018 is toegevoegd aan de begroting van JenV.

Prijsbijstelling 2018-2023

De prijsbijstelling tranche 2018 is toegevoegd aan de begroting van JenV.

RA-middelen 2018 voor politie (b5) (van fin./algemeen)

De resterende Regeerakkoordmiddelen voor de politie (reeks B5) voor 2018 zijn overgeheveld naar de begroting van JenV. De middelen worden onder andere ingezet voor een eenmalige impuls in lokale capaciteit (33 mln.) en voor de implementatie van een toekomstbestendige toegangsbeveiliging van de politie (19 mln.).

Diversen – technische mutaties, uitgaven

Deze post bevat enkele technische mutaties waaronder de afroming van het eigen vermogen COA (19,9 mln) en overheveling van middelen voor de landelijke vreemdelingenvoorzieningen (LVV) naar het gemeentefonds van BZK (-12 mln).

B11 afpakken crimineel vermogen (tegenvaller)

Maatregel B11 uit het Regeerakkoord leidde tot een neerwaartse bijstelling van de verwachte ontvangsten uit het afpakken van crimineel vermogen.

Minder griffierechten

Door een lagere instroom aan zaken bij de rechtspraak dan geraamd vielen de ontvangsten uit griffierechten lager uit.

Slotwet: mee- en tegenvallers

De post mee-en tegenvallers bevat enkele mee- en tegenvallers als gevolg van verschillen tussen raming en realisatie in 2018.

Diversen – mee- en tegenvallers, ontvangsten

Deze post bevat verschillende mee- en tegenvallers waaronder een meevallend financieringsresultaat bij Justis (9 mln).

Effect schikking ing

In 2018 heeft het Openbaar Ministerie een schikking met ING (775 mln.) getroffen. In de JenV-begroting is al rekening gehouden met te ontvangen bedragen vanwege afpakken. Daarom was het per saldo effect een meevaller van 624 mln.

Intrekken eigen bijdrageregeling

Het besparingsverlies van het intrekken van het wetsvoorstel eigen bijdrage in de kosten voor de strafvordering en de slachtofferzorg leidde tot een verlaging van de ontvangsten (zie ook Uitgaven – Beleidsmatige mutaties en Technische mutaties).

Onderuitputting en inzet exploitatieoverschot

Om invulling te geven aan het inpassen van aangepaste begrotingsraming voor 2018 (zie Uitgaven – Onderuitputting en inzet exploitatieoverschot) is het eigen vermogen van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), IND en DJI verlaagd.

PMJ griffierechten

JenV verwerkte de tegenvaller bij de griffieontvangsten volgend uit het PMJ. Er was een lagere instroom van zaken waarover griffierechten geheven worden.

Tegenvaller afpakken

Bij de opbrengsten uit afpakken was sprake van een tegenvaller op de zogenaamde ‘kleine afpakopbrengsten’. Dit betreft zaken waarbij minder dan 10 mln. wordt afgepakt. Omdat de meevaller uit de schikking met ING reeds verwerkt was bij Miljoenennota 2019, leidt dit tot een tegenvaller van ca. 50 mln.

Tegenvaller boeten en transacties

Er waren minder ontvangsten uit boeten en transacties, voornamelijk vanwege de acties in aanloop naar het sluiten van de nieuwe CAO-politie.

Diversen – beleidsmatige mutaties, ontvangsten

Deze post bevat enkele technische mutaties waaronder een besparingsverlies bij vitale ketens (9 mln.).

Diversen – technische mutaties, ontvangsten

Deze post bevat enkele technische mutaties waaronder een desaldering IND (19,7 mln.).

Huurtoeslag - mee- en tegenvallers, uitgaven en ontvangsten

Aan huurtoeslag is in 2018 76,7 mln. minder uitgegeven dan begroot door lagere voorschotbetalingen en nabetalingen. Bij de ontvangsten is 36,9 mln. minder binnengekomen, waardoor voor de huurtoeslag in 2018 een netto onderuitputting resulteert van 39,8 mln. ten opzichte van de begroting.

Voorlopige realisatie

Dit is een optelling van de voorlopige realisatiecijfers van de hele BZK-begroting. De grootste posten zijn 7,1 mln. onderuitputting op de tijdelijke regeling stimulering huisvesting vergunninghouders, 5 mln. onderuitputting op de bijdrage aan het Rijksvastgoedbedrijf voor doelmatige Rijkshuisvesting, 4 mln. onderuitputting op de budgetten voor externe inhuur en 2,5 mln. onderuitputting op de stimuleringsregeling voor woningcoöperaties

Diversen - mee- en tegenvallers, uitgaven

Onder deze post vallen realisatiecijfers. De grootste post is een bijstelling van 4 mln. op de voorlopige realisatiecijfers van de zakelijke lasten.

Aanvullen eigen vermogen SSC-ICT

SSC-ICT behaalde in 2017 een negatief resultaat, waardoor het eigen vermogen negatief is geworden. Zoals afgesproken in de regeling agentschappen is dit negatief eigen vermogen aangevuld door de eigenaar vanuit de begroting BZK.

Binnenstedelijke transformatie

De ontwikkeling van binnenstedelijke woonlocaties komt vaak niet tijdig tot stand omdat de kosten voor saneren, verwerven of ontsluiten van de locaties hoog kunnen zijn. De markt blijkt afwachtend met financiering van deze locaties. BZK zet samen met geïnteresseerde partijen het saneringsfonds binnenstedelijk bouwen op. BZK heeft hiervoor in 2018 28 mln. beschikbaar gesteld.

Huurtoeslag - beleidsmatige mutaties, uitgaven

Na verwerking van de inzichten van CEP 2018 vielen de uitgaven voor de huurtoeslag in de periode 2018 ‒ 2023 jaarlijks gemiddeld circa 120 mln. netto lager uit dan in de begroting 2018 was geraamd. Lagere werkloosheid, lagere asielinstroom, hogere inkomensontwikkeling en lagere huurprijsontwikkeling zijn hiervoor de voornaamste verklaringen. De raming is bij Voorjaarsnota 2018 bijgesteld.

Kasschuif STEP

Voor de Stimuleringsregeling Energiebesparing Huursector (STEP) is in totaal meerjarig 400 mln. beschikbaar. De afgelopen jaren zijn verplichtingen aangegaan voor de subsidieverstrekking, maar in een lager tempo dan verwacht. Inmiddels is het hele budget verplicht. Op basis van nieuwe ramingen van de kasuitgaven heeft een kasschuif plaatsgevonden, waarmee de kasuitgaven in een nieuw ritme zijn gezet: 74,2 mln. is doorgeschoven van 2018 naar 2020 en 69 mln. is doorgeschoven van 2019 naar 2020.

Diversen - beleidsmatige mutaties, uitgaven

BZK heeft binnen de eigen begroting geld vrijgemaakt voor verschillende maatregelen om de decentrale democratie te versterken (o.a. ondersteuning en opleidingsvergoeding voor gemeenteraadsleden). Ook is geld ingezet voor het vanuit Europa verplichte energielabel voor woningen (en andere gebouwen). BZK heeft 2 mln. beschikbaar gesteld voor een reorganisatievoorziening bij de huurcommissie. Daarnaast is conform de regeling agentschappen het negatief eigen vermogen 2017 van het Uitvoeringsbedrijf Rijk (UBR) vanuit de BZK-begroting aangevuld (2,9 mln.) en zijn middelen aan de BZK-begroting toegevoegd voor de voorbereidingskosten van het Rijksvastgoedbedrijf voor de renovatie van het Binnenhof. Ook heeft BZK eenmalig een eigenaarsbijdrage overgemaakt aan SSC-ICT voor de afwikkeling van ongedekte oude problematiek. BZK heeft concrete afspraken gemaakt ter verbetering en aanpak van de onderliggende problematiek. De onderuitputting op de budgetten voor digitale overheidsdienstverlening (GDI) in 2017 en 2018 is eenmalig teruggeboekt naar de oorspronkelijke inleggers. Tot slot is de eindejaarsmarge 2017 binnen de begroting ingezet.

Aardgasvrije wijken (proeftuinen)

BZK heeft 91,6 mln. overgemaakt naar het gemeentefonds als decentralisatie-uitkering aan gemeenten voor proeftuinen voor het aardgasvrij maken van een bestaande wijk.

Afdracht 2017 NHG - technische mutaties, uitgaven en ontvangsten

De Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) betaalt jaarlijks een achtervangvergoeding voor de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). De jaarlijkse vergoeding wordt gestort in de daarvoor bestemde risicovoorziening NHG. Deze storting loopt als een desaldering via de begroting van BZK (uitgave en ontvangst). De afdracht over het boekjaar 2017 bedroeg 30,6 mln.

E23 Envelop klimaat

In het regeerakkoord is budget beschikbaar gesteld voor maatregelen die bijdragen aan de ambitie om de CO2-uitstoot in Nederland met 49 procent te verminderen in 2030. Deze budgetten stonden op de Aanvullende Post van Financiën. Voor 2018 zijn middelen overgeheveld naar de BZK-begroting voor de start van een programma voor het aardgasvrij maken van bestaande woonwijken en een project om scholen te verduurzamen.

Herverkaveling - technische mutaties, uitgaven en ontvangsten

Met ingang van 1 januari 2018 is de begroting van Wonen en Rijksdienst (XVIII) komen te vervallen. De beleidsartikelen zijn na verwerking van de maatregelen uit het regeerakkoord toegevoegd aan de begroting van BZK (VII). Dit is eerder gemeld in de Nota van Wijziging op de begroting van BZK (34 777 VII, 41).

Herverkaveling IenW

Bij de start van het kabinet heeft een departementale herindeling plaatsgevonden. Ruimtelijke ontwikkeling, ruimtelijke ordening, de Omgevingswet en het Kadaster zijn overgeheveld van de begroting van IenW naar de begroting van BZK. Dit is eerder gemeld bij de derde Nota van Wijziging op de begroting van BZK (34775 VII, nr. 42).

Saneringsbijdrage WSG - technische mutaties, uitgaven en ontvangsten

De restschulden van woningcorporatie Woonstichting Geertruidenberg (WSG) zijn afgewikkeld met een saneringsbijdrage en betalingen door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (de onderlinge borgsteller van de corporatiesector). Deze bijdrage betaalt de saneerder uit de middelen die al in het saneringsfonds aanwezig zijn.

Saneringsheffing corporaties 2018 - technische mutaties, uitgaven en ontvangsten

Voor de afwikkeling van de problematiek van WSG was naast de bijdrage uit de bestaande middelen van het saneringsfonds ook een saneringsheffing nodig om het resterende deel van de subsidie en andere kosten te kunnen voldoen. Deze heffing wordt opgebracht door de corporatiesector zelf en loopt via de begroting van BZK.

Diversen - technische mutaties, uitgaven

Bij de start van het kabinet heeft een departementale herindeling plaatsgevonden. Digitale overheid voor bedrijven is daarbij overgeheveld van de begroting van EZK naar de begroting van BZK. Dit is eerder gemeld bij de tweede Nota van Wijziging op de begroting van BZK (34 775 VII, nr. 41). De onderuitputting in 2017 op het Infrastructuurfonds voor de Omgevingswet (22,7 mln.) is door IenW overgeboekt naar BZK. De middelen voor de investeringsambities GDI (19 mln.) zijn vanaf de Aanvullende Post bij Financiën overgeboekt naar de BZK-begroting.

Afromen surplus eigen vermogen RVB

Het surplus eigen vermogen van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) is conform de regeling Agentschappen afgeroomd.

Incidentele verkoopopbrengst RVB

Het Rijksvastgoedbedrijf had een incidentele verkoopopbrengst.

Veiling locaties benzinestations 2018

De veiling van locaties van benzinestations langs Rijkswegen heeft meer opgebracht dan geraamd.

Diversen - beleidsmatige mutaties, ontvangsten

Het surplus eigen vermogen van facilitair dienstverlener FMHaaglanden en de Dienst Huurcommissie is door de eigenaar afgeroomd.

Diversen - technische mutaties, ontvangsten

Met de herverkaveling met IenW zijn ook de ontvangsten voor Ruimte toegevoegd aan de begroting van BZK. Verder verloopt de dienstverlening tussen de baten-lastenagentschappen van BZK onderling via het kerndepartement. Dit heeft geleid tot ontvangsten en uitgaven voor het kerndepartement. Ook Doc-Direkt heeft gedurende het jaar 2018 middelen van overige departementen en derden (notariaat) ontvangen.

Aansluiting bij realisatie

Deze post bestaat uit diverse mutaties om de begrotingsstanden aan te sluiten bij de realisatie-cijfers.

Autonome bijstelling SF

De raming van de uitgaven aan de studiefinanciering (SF) is afgelopen voorjaar geactualiseerd en per saldo naar boven bijgesteld. De grootste oorzaak hiervan is het feit dat meer studenten afstuderen die nog onder de prestatiebeurssystematiek vallen dan eerder geraamd. De prestatiebeurzen van deze studenten worden na afstuderen omgezet in een gift. Dit zorgt voor de extra uitgaven. Daarnaast is er een tegenvaller op de kwijtscheldingen en ook op de studentenreisvoorziening.

Omzettingen, 2e sup, artikel 11

Op een aantal posten op artikel 11 is een wijziging van de boekingsgang van de diploma-omzetting verwerkt. Dit werd bijna altijd per 1 januari gedaan volgend op het afstuderen, maar in het nieuwe studiefinancieringssysteem is dit voor een aantal groepen studenten aangepast, zodat de boekingsgang meteen na afstuderen gebeurt en de student weet welk deel van de studiefinanciering in een gift wordt omgezet. Dit vergroot de begrijpelijkheid van het stelsel en voorkomt mogelijke vragen. Het betreft hier studenten die al aan het terugbetalen zijn, studenten die bijna moeten beginnen met terugbetalen en studenten waarvan de diplomatermijn binnen een jaar verstrijkt of al verstreken is. Deze wijziging resulteert in een verschuiving van 66,0 mln. van niet-relevante uitgaven naar relevante uitgaven in 2018.

Referentieraming 2018

De referentieraming is de jaarlijkse raming van de leerlingen- en studentenaantallen. Uit de referentieraming 2018 blijkt dat het verwachte aantal leerlingen en studenten hoger uitvalt dan geraamd. Hierachter gaan verschillende bewegingen schuil. Het grootste effect wordt veroorzaakt door hogere dan geraamde studentenaantallen in het hbo en wo. De hogere instroom in de wo-master en de wo-bachelor wordt veroorzaakt door een hogere instroom van buiten het onderwijs (één of meer tussenjaren) en respectievelijk een hogere instroom van hbo-bachelor gediplomeerden en een hoger aantal vwo-gediplomeerden. De hogere instroom in het hbo wordt veroorzaakt door meer ingeschreven studenten voor een Associate Degree en door meer studenten van buiten het (Nederlandse) onderwijs (met één of meer tussenjaren of, per 2019, uit landen behorende tot de Europese Economische Ruimte).

Slotwetmutatie artikel 11 r uitgaven

Deze post bestaat uit diverse mutaties. De omzettingen van prestatiebeurs in gift waren nog iets hoger dan geraamd. Daarnaast zijn minder reisvoorzieningen als prestatiebeurs toegekend wat een verhoging van de relevante uitgaven met zich meebrengt omdat bij het OV sprake is van een relevante tegenboeking bij prestatiebeurzen. De basisbeurs en aanvullende beurs die direct als gift worden toegekend waren juist iets hoger dan geraamd.

Diversen - Mee- en tegenvallers

Deze post bestaat uit diverse kleine mee- en tegenvallers, onderuitputting en realisatieverschillen. Een grote incidentele meevaller van 18,5 miljoen heeft plaatsgevonden op de bekostiging in het primair onderwijs als gevolg van het minder uitkeren van gewichtenmiddelen door een lager aantal achterstandsleerlingen.

Eindejaarsmarge 2017

Dit betreft de toevoeging van de eindejaarsmarge 2017 aan de OCW-begroting.

Regeerakkoordmaatregelen G34, G47 en G49

Dit betreft drie regeerakkoordmaatregelen, namelijk G34 modernisering cao primair onderwijs, G47 terugdraaien taakstelling OCW en G49 halvering collegegeld eerstejaars HO. Deze maatregelen zijn in een nota van wijziging op de begroting 2018 verwerkt.

Inzet eindejaarsmarge

Dit betreft de doorverdeling van de eindejaarsmarge op de OCW-begroting. Het grootste gedeelte wordt ingezet voor overlopende verplichtingen uit 2017 (60 mln.). Het resterende deel (36,2 mln.) wordt ingezet ter dekking van de per saldo tegenvaller bij de referentieraming en de studiefinancieringsraming.

Inzet loon- en prijsbijstelling

Een deel van de loon- en prijsbijstelling tranche 2018 wordt ingezet om een gedeelte van de tegenvaller bij de referentieraming en de studiefinancieringsraming te dekken.

Kasschuif ov

Ter optimalisatie van het kasritme van de staat wordt de verplichting aan de vervoersbedrijven voor de studentenreisvoorziening vooruitbetaald via kasschuiven. Dit betekent dat in december 2018 een deel van het bedrag voor het jaar 2019 wordt betaald, in december 2019 een deel voor het jaar 2020 en in december 2020 een deel voor het jaar 2021.

Verlaging subsidies

Om een deel van de per saldo tegenvaller bij de referentieraming en de studiefinancieringsraming in 2018 te dekken is een aantal subsidies op de OCW-begroting incidenteel verlaagd.

Diversen - Beleidsmatige mutaties, uitgaven

Deze post bestaat uit diverse kleine mutaties en enkele grotere mutaties zoals de opboeking van de eindejaarsmarge op verschillende artikelen van de begroting, de verwerking van regeerakkoordmaatregel G46 doelmatiger onderwijs, diverse kasschuiven (algemene media reserve, LPO, inzet lerarenbeurs, mbo) en de tegenvaller bij DUO.

G33 aanpak werkdruk primair onderwijs

Met deze regeerakkoordmaatregel wordt ingezet op het aanpakken van de werkdruk in het primair onderwijs. Via een Incidentele Suppletoire Begroting zijn de middelen behorende bij tranches 2018 en 2019 van de regeerakkoordmaatregel verwerkt.

G36 fundamenteel onderzoek OCW

Met deze regeerakkoordmaatregel wordt ingezet op vernieuwend en maatschappelijk relevant onderzoek via de Nationale Wetenschapsagenda en op het versterken van de basis. Dit laatste gebeurt door in te zetten op digitale infrastructuur, de vernieuwingsimpuls en sectorplannen.

G43 ra intensivering erfgoed en monumenten

Met deze regeerakkoordmaatregel wordt ingezet op diverse thema’s zoals restauratie, herbestemming, verduurzaming, archeologie, religieus erfgoed en digitalisering

Herverkaveling groen onderwijs

Dit betreft de budgettaire verwerking van de overheveling van groen onderwijs van het Ministerie van EZK naar het Ministerie van OCW.

Loon- en prijsbijstelling tranche 2018

De loon- en prijsbijstelling tranche 2018 over de plafondrelevante uitgaven op de OCW-begroting wordt toegevoegd aan de begroting

Diversen - Technische mutaties, uitgaven

Deze post bestaat uit diverse kleine mutaties en enkele grotere mutaties zoals desalderingen (bijv. vanwege Ster-inkomsten en negatief getoetsten), overboekingen, de budgettaire opboeking van diverse regeerakkoordmaatregelen (G32, G33, G35, G37, G38, G40, G41, G42, G44, G45) en de mutatie vanwege lagere raming van de reclameopbrengsten.

Loon- en prijsbijstelling tranche 2018 - niet-plafondrelevant

De loon- en prijsbijstelling tranche 2018 over de niet-plafondrelevante uitgaven op de OCW-begroting wordt toegevoegd aan de begroting.

Mutatie inkomensoverdrachten nr artikel 11 - niet-plafondrelevant

De niet-plafondrelevante overige uitgaven zijn naar boven bijgesteld met 125 mln. Dit is het gevolg van de invoering van het nieuwe PVS-systeem. De omzetting van prestatiebeurzen naar een lening vindt nu plaats na het verstrijken van de diplomatermijn in plaats van direct. Dit heeft een grote bijstelling omhoog tot gevolg. Daarnaast zijn de niet-plafondrelevante toekenningen van basisbeurzen, aanvullende beurzen en de reisvoorziening in totaal met 28 mln. naar beneden bijgesteld.

Mutatie leningen nr artikel 11 - niet-plafondrelevant

De post niet-plafondrelevante rentedragende leningen is naar beneden bijgesteld met 175 mln. Dit is deels de tegenhanger van wat er gebeurt op de niet-relevante uitgaven. Prestatiebeurzen worden als gevolg van het nieuwe studiefinancieringssysteem pas omgezet naar lening als de diplomatermijn verstrijkt, waarbij dit in de oude situatie al eerder gebeurde. Ook minder omzettingen naar langlopende vorderingen zijn het gevolg van deze bijstelling. Verder zijn de niet-relevante uitgaven op het collegegeldkrediet wat naar beneden bijgesteld als gevolg van de reeds bekende realisatie op het moment van bijstellen.

Omzettingen, 2e sup, artikel 11 - niet-plafondrelevant

Deze mutatie is ook al toegelicht bij de relevante uitgaven. De mutatie op artikel 11 Studiefinanciering resulteert namelijk in een verschuiving van 66 mln. van niet-relevante uitgaven naar relevante uitgaven in 2018.

Slotwetmutatie artikel 11 nr uitgaven - niet-plafondrelevant

Deze post bestaat uit verschillende mutaties. De niet-relevante uitgaven voor de prestatiebeurs (basisbeurs en aanvullende beurs) zijn 26 mln. lager uitgevallen dan geraamd. De niet-relevante uitgaven op de rentedragende lening en het collegegeldkrediet zijn naar beneden bijgesteld met respectievelijk 91 mln. en 21 mln. Uit de realisatiegegevens van DUO blijkt dat de uitgaven op deze posten lager zijn dan geraamd.

Diversen - Technische mutaties, Niet relevant voor het uitgavenplafond

Deze post bestaat uit enkele mutaties. Op basis van realisaties is de raming van de terugbetalingen op de hoofdsom van de studieleningen naar beneden bijgesteld en zijn de rentedragende lening en het collegegeldkrediet op basis van de referentieraming omhoog bijgesteld.

Diversen - Mee- en tegenvallers, niet-belastingontvangsten

Deze post bestaat uit diverse kleine mutaties en enkele grotere mutaties vanwege meevallers. Een grote meevaller ontstaat vanwege terugvordering van gewichtenmiddelen.

Diversen - Technische mutaties, niet-belastingontvangsten

Deze post bestaat uit diverse kleine mutaties en enkele grotere mutaties vanwege desalderingen.

Diversen - Technische mutaties, niet-belastingontvangsten, niet-plafondrelevant

Deze post bestaat uit enkele grotere mutaties vanwege lagere ontvangsten van terugbetalingen op de hoofdsom van de studieleningen.

Rente vaste schuld

De rentelasten op de vaste schuld vallen mee als gevolg van lagere rentestanden en een kleiner dan verwachte financieringsbehoefte.

Omboeking rente onder kader

Bij het vaststellen van de nieuwe begrotingsregels bij het Regeerakkoord is bepaald dat de rentelasten van de staatschuld onder het uitgavenplafond worden geplaatst.

Mutatie in rekening-courant en deposito

Decentrale overheden hebben gezamenlijk per saldo 708 mln. van de rekening-courant opgenomen. Op basis van het verleden was verwacht dat de decentrale overheden juist geld zouden stallen op de rekening. Met name hierdoor zijn de ontvangsten met 937,9 mln. tegengevallen.

Verstrekte leningen

Er was een grotere vraag naar leningen bij agentschappen en rechtspersonen met een wettelijke taak (RWT’s).

Rente vlottende schuld

De rentebaten op de vlottende schuld zijn 30 mln. lager uitgevallen. Dit komt doordat de rente op de geldmarkt minder negatief was dan geraamd en deels doordat de gemiddelde omvang van de geldmarktfinanciering gedurende het jaar lager was dan geraamd.

Rentebaten

De rentebaten kasbeheer zijn lager uitgevallen dan geraamd als gevolg van een wijziging van de rekenrente en veranderingen in de hoeveelheid middelen die deelnemers aan het schatkistbankieren in de schatkist hebben gestald.

Aflossingen op leningen

In 2018 is er voor 1.095 mln. meer aan leningen afgelost dan in de begroting werd geraamd. Dit komt met name omdat deelnemers de mogelijkheid hebben om hun leningen (deels) vervroegd af te lossen, bijvoorbeeld bij verkoop van de activa waarvoor was geleend. In 2018 is met name door de agentschappen veelvuldig gebruik gemaakt van de mogelijkheid om leningen vervroegd af te lossen.

Rente derivaten & voortijdige beëindiging derivaten

In 2018 zijn rentederivaten voortijdig beëindigd. Bij het beëindigen van een rentederivaat wordt de actuele marktwaarde van het derivaat verrekend tussen beide partijen. Doordat de derivaten voortijdig worden beëindigd, wordt de meerjarig geraamde renteontvangst in een keer ontvangen. Dit heeft het afgelopen jaar geleid tot 3,3 mld. aan extra ontvangsten. Als gevolg hiervan dalen de reguliere renteontvangsten op de derivatenportefeuille met 305 mln.

Belasting- en invorderingsrente

Bij de belasting- en invorderingsrente heeft zich een per saldo tegenvaller voorgedaan. Deze wordt onder andere veroorzaakt door hogere dan geraamde rente-uitgaven voor bijstellingen van aanslagen uit eerdere belastingjaren, waarvoor nog de heffingsrenteregeling van toepassing is.

Bijstelling BCF

De bijdrage aan gemeenten vanuit het btw-compensatiefonds (BCF) is hoger uitgevallen dan geraamd.

Overig materieel

Deze mutatie komt onder meer doordat een aantal ICT-projecten vertraagd is, waardoor andere projecten eerder zijn gestart. Ook leiden een aantal ICT-projecten tot hogere uitgaven dan voorzien. Dit heeft geleid tot een ramingsbijstelling en per saldo hogere uitgaven.

Schade-uitkering EKV

De uitgaven bij de exportkredietverzekering (EKV) zijn lager uitgevallen dan verwacht omdat in 2018 geen grote schades zijn uitgekeerd.

Diversen – uitgaven

Dit betreft de som van meerdere mutaties, waaronder de eenmalige compensatie van 21,5 mln. voor de Belastingdienst als gevolg van de doorbelasting van de Generieke Digitale Infrastructuur (GDI). Daarnaast is 15 mln. aan uitvoeringskosten voor fiscale wetgeving overgeheveld van de Aanvullende Post naar het Ministerie van Financiën. Ook is in 2018 17,3 mln. overgeheveld naar het btw-compensatiefonds.

Douane (brexit)

Voor de voorbereiding op het «no deal» scenario worden de kosten voor de Douane geraamd op 19,4 mln. in 2018, oplopend tot structureel 78 mln. in 2022 e.v. Dit is gebaseerd op een additioneel benodigde capaciteit van 928 fte, uitgaande van gelijkblijvende handelsvolumes en een ongewijzigde handhavingsaanpak. Wanneer blijkt dat zich een ander scenario voordoet, zal de raming worden bijgesteld.

Eindejaarsmarge

Dit betreft de inzet van de eindejaarsmarge van Financiën.

ICT programma

De Belastingdienst staat voor een grote opgave op het gebied van ICT. Het proces om de (reguliere) ICT in den brede te verbeteren wordt opgepakt. De hiermee samenhangende investeringen in ICT die in 2018 zijn verricht, leidden tot meer ICT-uitgaven dan geraamd.

Inzet onderuitputting

Financiën droeg in 2018 60 mln. bij aan de Rijksbrede problematiek.

Kasschuiven

Financiën voerde enkele kasschuiven door. Dit omvat onder meer de kasschuiven van GDI-middelen van 2018 naar 2019 en 2020. Ook het resterende budget voor het opstarten van Invest-NL in 2018 is deels nodig in 2019. Daarnaast schuiven middelen voor de Belastingdienst van 2018 door naar 2019 en 2020 om te zorgen voor dekking voor de vertraagde realisatie van de taakstelling naar aanleiding van de herijking Investeringsagenda.

Afdrachten staatsloterij

Op basis van de Wet op de Kansspelen komen de opbrengsten van de Staatsloterij toe aan de Staat. Op basis van de fusieovereenkomst met De Lotto worden deze verrekend met de afdrachten van de Lotto, waarna 63% van het totaal toekomt aan de Staat. De verrekening is opgenomen als technische post bij de uitgaven en ontvangsten. De ontvangst na verrekening is opgenomen onder de post dividend staatsdeelnemingen.

Investeringsagenda

Vanuit de Aanvullende Post zijn middelen vrijgegeven voor verschillende ICT-projecten en het aannemen van nieuw personeel in het kader van de Investeringsagenda en de stabiliteit van de Belastingdienst.

Loon- en prijsbijstelling tranche 2018

De loon- en prijsbijstelling tranche 2018 is toegevoegd aan de departementale begrotingen.

Dividenden en afdrachten staatsdeelnemingen

De nieuwste winstramingen van de staatsdeelnemingen leidden tot autonome aanpassingen in de dividendraming. De meevallers zijn vrijwel volledig toe te schrijven aan Gasunie, Holland Casino, BNG en FMO.

Doorbelasten kosten vervolging

De aan burgers en bedrijven doorbelaste kosten van vervolging, die voortkomen uit het niet betalen van belasting, vielen hoger uit. Dit is veroorzaakt door een stijging van het aantal invorderingsmaatregelen (zoals dwangbevelen en aanmaningen) bij de Belastingdienst.

Schaderestituties ekv

Bij het verhalen van uitgekeerde schade op andere landen zijn minder schaderestituties gerealiseerd dan geraamd. De recuperatieramingen zijn volatiel en lastig te ramen. De raming voor de restituties is niet gerealiseerd.

Winstafdracht dnb

Deze toename is voornamelijk het gevolg van een stijging van de (geraamde) inkomsten op de bij DNB (De Nederlandsche Bank) aangehouden deposito’s van centrale banken van buiten het Eurosysteem. De omvang van deze balanspost is sinds eind 2016 fors gestegen. De verdere afbouw van de eigen beleggingen Europortefeuille van DNB heeft ook positief bijgedragen aan de geschatte winst.

Diversen – niet-belastingontvangsten

Dit betreft de som van meerdere mutaties, waaronder het interim-dividend van ABN AMRO. Dit is 14,9 mln. lager uitgevallen dan verwacht.

Dividend financiële deelnemingen

Vanwege de verkoop van aandelen ABN Amro en a.s.r. in september 2017 is de meerjarige dividendraming financiële instellingen naar beneden bijgesteld. In 2018 is wel meer dividend ontvangen vanwege de positieve resultaten uit 2017. Ook zijn de ontvangsten hoger door het in augustus 2018 aangekondigde interimdividend van ABN AMRO.

Bijstellen voorlopige rekening - uitgaven

Facturen die later betaald zijn dan initieel voorzien hebben tot bijstellingen op diverse artikelen geleid.

BIV trekkingsrechten Defensie

Dit is de overheveling van middelen uit het Budget Internationale Veiligheid (BIV) naar verschillende artikelonderdelen binnen de Defensiebegroting. Defensie bekostigt met de trekkingsrechten activiteiten die samenhangen met de missies. Het totale trekkingsrecht van Defensie bedraagt 59,5 mln. (zie ook de Verticale Toelichting van Homogene Groep Internationale Samenwerking). Defensie zet de 59,5 mln. in binnen diverse onderdelen van de Defensiebegroting, ook voor bijvoorbeeld de nazorg van uitgezonden militairen.

Defensiebrede herwaardering termijndollar koersen

Er is sprake van een Defensiebrede herwaardering van 24 mln. van de koers van termijndollars voor grote betalingen.

Doorwerking eindejaarsmarge 2017

De eindejaarsmarge 2017 is in 2018 aan de begroting van Defensie toegevoegd.

Herschikking pensioenen

Bij de startnota is een technische herschikking uitgevoerd van het budget voor pensioenen van de niet-plafondrelevante uitgaven naar plafondrelevante uitgaven.

Kasschuif exploitatie 2019

Defensie verwacht de RA-middelen voor exploitatie in een ander ritme uit te geven dan aanvankelijk begroot. Deze kasschuif zorgt ervoor dat de exploitatiemiddelen weer in het juiste ritme komen.

Kasschuif incidentele uitkering

Naar aanleiding van het (afgewezen) onderhandelingsresultaat Arbeidsvoorwaarden 2018-2020 is budget van 2019 naar 2018 verschoven. Met deze kasschuif is de incidentele uitkering van 750 euro in 2018 mogelijk gemaakt.

Kasschuif nationaal fonds ereschuld

Bij het Regeerakkoord is 20 mln. in 2018 vrijgemaakt voor het Nationaal Fonds Ereschuld. Deze kasschuif brengt het kasritme in lijn met de verwachte uitgaven.

Kasschuif onderuitputting

De onderuitputting op de investeringsmiddelen op de Defensiebegroting is samen met de bijbehorende eindejaarsmarge reeds verwerkt.

Kasschuif schadeclaims Libanonveteranen

De kasschuif schadeclaims Libanonveteranen brengt het kasritme in lijn met de verwachte uitbetaling van de schadeclaims.

Uitdelen budget convenant brigade speciale beveiligingsopdrachten (BSB)

Ten behoeve van bescherming van diplomaten en ambassades door de BSB hevelt Buitenlandse Zaken 15,3 mln. over naar de Defensiebegroting.

Diversen – beleidsmatige mutaties

Onder diverse beleidsmatige mutaties vallen verschillende mutaties, waaronder de tweede batch lucht- en maritieme grensbewaking, onderuitputting en het intern herschikken van budget tussen verschillende Defensieonderdelen.

C18 ondersteuning krijgsmacht

In het Regeerakkoord is er structureel 1,51 mld. aan extra budget voor de krijgsmacht vrijgemaakt en op de Aanvullende Post bij het ministerie van Financiën geplaatst. Met een nota van wijziging op de ontwerpbegroting 2018 is een groot deel van de middelen voor de reeks ten behoeve van ondersteuning krijgsmacht al aan de Defensiebegroting toegevoegd. Naar aanleiding van de Defensienota zijn de resterende middelen uit deze reeks (C18) aan de Defensiebegroting toegevoegd.

C19 investeringen modernisering krijgsmacht

De structureel vrijgemaakte 1,51 mld. in het Regeerakkoord wordt ook ingezet om de krijgsmacht te moderniseren. Naar aanleiding van de Defensienota zijn alle middelen uit de reeks investeringen modernisering krijgsmacht (C19) aan de Defensiebegroting toegevoegd.

C20 uitbreiding slagkracht, cyber en werkgeverschap

De reeks C20 Uitbreiding slagkracht, cyber en werkgeverschap is volledig aan de Defensiebegroting toegevoegd. Bij de Nota van Wijziging is 20 mln. toegevoegd aan de Defensiebegroting en daar kwam bij voorjaarsnota 85 mln. extra bij. Er is structureel geld toegevoegd aan de Defensiebegroting ten behoeve van de uitvoering van de maatregelen aangekondigd in de Nederlandse Cyber Security Agenda en voor arbeidsvoorwaarden.

Doorwerking ontvangst belastingdienst te hoge heffing ereschulden

Uit de nacalculatie van de eindheffing ereschulden over de jaren 2012 ‒ 2016 is gebleken dat uitgegaan is van een te hoog eindheffingspercentage. Het te veel betaalde bedrag is door de Belastingdienst terugbetaald aan het Ministerie van Defensie (eenmalig 45,4 mln.). Defensie verhoogt de uitgavenruimte van de begroting met eenzelfde bedrag.

Doorwerking ontvangsten

De programma-ontvangsten dalen per saldo met 35,9 mln. doordat in de recent goedgekeurde herijking van de businesscase over civiele dienstauto’s het ontvangstenbudget voor inruil van dienstvoertuigen neerwaarts is bijgesteld met 59,2 mln.

Doorwerking verkoop opbrengsten – uitgaven en niet-belastingontvangsten

De verkoopopbrengsten van dienstpersonenauto’s en de opbrengsten van groot materieel waren oorspronkelijk voorzien voor 2017, zoals gemeld in de 2e suppletoire begroting 2017. Deze opbrengsten zijn in 2018 gerealiseerd. Zie ook: ontvangsten – doorwerking verkoop opbrengsten Defensie verhoogt de uitgavenruimte op de begroting met eenzelfde bedrag.

Herverkaveling kustwacht CARIB

In het Regeerakkoord zijn de budgetten van de kustwacht CARIB overgeheveld van de begroting van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties naar de begroting van Defensie.

Loonbijstelling

Toevoeging van de loonbijstelling tranche 2018 aan de departementale begrotingen.

PrijsbijstellingToevoeging van de prijsbijstelling tranche 2018 aan de departementale begrotingen.

Diversen – technische mutaties, uitgaven

Dit is het saldo van verschillende mutaties, waaronder directe steun voor de wederopbouw van Sint Maarten na de verwoestingen achtergelaten door orkaan Irma en uitgaven aan het versterken van het grenstoezicht op Sint Maarten.

Herschikking pensioenen – niet tot een ijklijn behorend, uitgaven

Dit betreft een technische herschikking bij de startnota van het budget voor pensioenen van de niet-plafondrelevante uitgaven naar plafondrelevante uitgaven.

Diversen – niet relevant voor het uitgavenplafond

Dit betreft het afbetalen van de financieringsconstructie pensioenen van het ABP.

Bijstellen voorlopige rekening – niet-belastingontvangsten

Het gaat hier over bijstelling op verschillende artikelen zoals hogere instandhoudingskosten van o.a. de zeesystemen en de lagere realisatie o.a. door niet tijdig leveren en betalen van munitie.

Diversen – beleidsmatige mutaties, niet-belastingontvangsten

Defensie verplaatst budget voor Vessel Protection Detachments (VPD’s) naar het budget voor overige inzet (geen missies). Het gaat bij VPD’s om de bescherming van koopvaardijschepen, een taak die Defensie moet uitvoeren zonder dat dit gelieerd is aan een specifieke missie.

Doorwerking verkoop opbrengsten

Dit betreft de verwachte verkoopopbrengsten van de dienstpersonenauto’s en de opbrengsten van groot materieel zoals gemeld in de 2e suppletoire begroting 2017. Deze opbrengsten waren oorspronkelijk voorzien voor 2017 maar zullen in 2018 worden gerealiseerd. Hierdoor wordt de uitgavenruimte op de Defensiebegroting opgehoogd.

Lagere ontvangsten inruilwaarde dienstpersonenauto's

In de recente herijking van de businesscase over civiele dienstauto’s is het ontvangstenbudget voor inruil van dienstvoertuigen neerwaarts bijgesteld met cumulatief 59,2 mln.. Dit cumulatieve bedrag heeft betrekking op de planperiode 2019-2023 en betreft circa 5.500 voertuigen. Diverse elementen spelen een rol bij de neerwaartse bijstelling. Voorbeelden zijn het rekening houden met de diversiteit van de samenstelling van het wagenpark en daling van de marktwaarde van bepaalde types ten opzichte van de eerder verwachte restwaarde. Daarnaast vallen de exploitatiekosten bij bepaalde types lager uit dan verwacht, waardoor het niet loont om dit type auto's al snel te verkopen. Omdat dit nu later dan eerder gepland gebeurt, is de inruilwaarde lager.

Raming ontvangst belastingdienst te hoge heffing ereschulden

Door de nacalculatie eindheffing ereschulden over de jaren 2012 ‒ 2016 is gebleken dat uitgegaan is van een te hoog eindheffingspercentage. De Belastingdienst betaalt het te veel betaalde bedrag terug aan het Ministerie van Defensie (eenmalig 45,4 mln.).

Diversen - technische mutaties, niet-belastingontvangsten

Dit is het saldo van diverse mutaties waaronder een afdracht van het agentschap Operations aan het moederdepartement en een bijdrage van de provincie Noord-Brabant ten behoeve van motorenonderhoud bij de F35.

Ontvangsten vervroegde aflossing lening ABP – niet relevant voor het uitgavenplafond

Door de verwerking van het financieringsarrangement ABP stijgen de ontvangsten met 110,5 mln. Deze mutatie betreft de betaling van het ABP aan de Staat, die via de begroting van Defensie wordt verwerkt.

Eindejaarsmarge regeringsvliegtuig - Mee- en tegenvallers

In 2016 is een reservering getroffen van 90 mln. op de IenW-begroting voor de vervanging van het regeringsvliegtuig. In 2017 is het koopcontract voor de levering van het nieuwe regeringsvliegtuig getekend en is het oude regeringsvliegtuig verkocht. Het niet-bestede deel van de reservering voor het regeringsvliegtuig uit 2017 wordt toegevoegd aan de IenW-begroting 2018.

Niet ingevulde minregel - Mee- en tegenvallers

Op de IenW-begroting is een structurele onderuitputting ingeboekt in afwachting van concrete invulling. Met deze mutatie wordt de taakstelling tegen geboekt. De onderuitputting op andere artikelen vormt de concrete invulling hiervan. De resterende opgave loopt mee in de eindejaarsmarge 2018.

Eindejaarsmarge - Beleidsmatige mutaties

De eindejaarsmarge van 2017 wordt toegevoegd aan de begroting van IenW.

ISB Thermphos - Beleidsmatige mutaties

Bij Miljoenennota 2018 is 27,7 mln. op de begroting van IenW toegevoegd voor de uitvoering van de complexe sanering van het Thermphosterrein. Deze middelen zijn in 2017 niet tot besteding gekomen en zijn via een incidentele suppletoire begroting toegevoegd aan de begroting van IenW (TK 34 896 nr. 1 en 2). Middels een kasschuif op de IenW-begroting zijn deze middelen in het juiste kasritme geplaatst.

Onderuitputting - Beleidsmatige mutaties

Op de IenW-begroting wordt een structurele onderuitputting ingeboekt in afwachting van concrete invulling. In de loop van het jaar wordt dit concreet ingevuld met onderuitputting waarvan bij aanvang van het jaar nog niet bekend is waar deze precies optreedt.

Regeringsvliegtuig - Beleidsmatige mutaties

In 2016 is een reservering getroffen van 90 mln. op de IenW-begroting voor de vervanging van het regeringsvliegtuig. In 2017 is het koopcontract voor de levering van het nieuwe regeringsvliegtuig getekend en is het oude regeringsvliegtuig verkocht. In 2018 heeft een aantal betalingen plaatsgevonden. Het niet-bestede deel van de reservering voor het regeringsvliegtuig uit 2018 wordt toegevoegd aan de IenW-begroting 2019.

Voordelig saldo - Beleidsmatige mutaties

Vanuit de extra middelen uit het regeerakkoord zijn nieuwe maatregelen aangekondigd en is gestart met de voorbereiding van diverse projecten. Door de aard van de infrastructurele planning en de noodzakelijke voorbereidende besluitvorming is een aanloopperiode nodig, voordat de daadwerkelijke uitgaven aan projecten gedaan worden. Dit betekent dat een deel van de in 2018 beschikbaar gestelde middelen niet besteed wordt. Anticiperend hierop wordt nu het voordelig saldo voor 2018 ingeboekt op het Infrastructuurfonds en toegevoegd in de jaren 2020 en 2021 om te besteden aan de in het Regeerakkoord genoemde doelen.

Diversen - Beleidsmatige mutaties

Deze post bevat per saldo lagere uitgaven dan verwacht. Dit zijn onder andere lagere uitgaven dan geraamd voor Caribisch Nederland (-1,5 mln.), de DKTI-regeling (-1,5 mln.) en dekking vanuit een reservering voor lagere ontvangsten voor de Stichting Buisleidingenstraat (-2,0 mln.). De uitvoeringskosten bij de Nederlandse Emissie-autoriteit van de oplopende CO2-minimumprijs vallen hoger uit (3 mln.)

D22 verhoging infrastructuurfonds - Technische mutaties

De regeerakkoordmiddelen voor Verhoging Infrastructuurfonds worden toegevoegd aan de IenW-begroting. IenW zet deze middelen in voor een inhaalslag in infrastructuur (spoor, (vaar)wegen en fiets). Middels een incidentele suppletoire begroting is een kasschuif van ongeveer 43 mln. gedaan naar 2018 vanuit 2019 en 2020. Hierdoor konden de middelen inzake wederopbouw Saba en Sint-Eustatius worden geschoven van 2018 naar 2019 en 2020.

E23 envelop klimaat - Technische mutaties

Het IenW-aandeel in de regeerakkoordmiddelen Klimaat wordt toegevoegd aan de IenW-begroting, zoals gemeld in de incidentele suppletoire begroting (TK 34 903 nr. 1 en 2). Deze middelen worden onder andere ingezet voor projecten in wegverkeersbeleid, innovaties in grond-, weg- en waterbouw en subsidie voor innovatie duurzame binnenvaart en duurzame mobiliteit.

E25 natuur en waterkwaliteit- Technische mutaties

Het IenW-aandeel in de regeerakkoordmiddelen Natuur en waterkwaliteit wordt toegevoegd aan de IenW-begroting. Deze middelen worden ingezet voor de aanpak van medicijnresten en opgaven voor natuur en waterkwaliteit in grote wateren zoals gemeld in de Kamerbrief (TK 27 625 nr. 422).

Herverkaveling BZK - Technische mutaties

Dit betreft de departementale herindeling met betrekking tot de ruimtelijke ontwikkeling, ruimtelijke ordening, de Omgevingswet en het Kadaster, zoals gemeld in de derde Nota van Wijziging (TK 34775 nr. 63) op de IenW-begroting.

Loon- en prijsbijstelling 2018 - Technische mutaties

De loon- en prijsbijstelling tranches 2018 worden toegevoegd aan de begrotingen van IenW.

Ooijen Wanssum - Technische mutaties

Dit betreft een bijdrage vanuit het Deltafonds naar het Provinciefonds, via de IenW-begroting, ten behoeve van een bijdrage aan de provincie Limburg in de voorbereiding- en uitvoeringskosten van Ooijen Wanssum.

Diversen - Technische mutaties

Deze post bestaat uit diverse overboekingen (-168,7 mln.), diverse desalderingen (20 mln.) en technische boekingen (-13,6 mln.).

• • De bijdrage aan diverse gemeenten en provincies (-24,9 mln.) voor het programma Beter Benutten dat vanaf het Infrastructuurfonds via de begroting van IenW wordt overgeboekt;

• • Een bijdrage aan de provinciefondsen van Friesland en Groningen t.b.v. de extra sneltrein Groningen-Leeuwarden (-30,4 mln.);

• • Een bijdrage aan de provincie Flevoland voor de aansluiting A6 Lelystad Airport (-14,1 mln.);

• • Een bijdrage voor Bodemsanering (-28,9 mln.).

• 1. Overboekingen (-31,3 mln.) naar het ministerie Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in het kader van de departementale herindeling vanaf de begroting van IenW waaronder:

• • bijdragen vanuit het Infrastructuurfonds (-22,7 mln.) voor de Omgevingswet;

• • vanuit het Deltafonds de reservering van de Basisregistratie Ondergrond (6,5 mln.).

• 1. De desalderingen bestaan voornamelijk uit bijdragen (7,7 mln.) van agentschappen aan centraal betaalde apparaatsuitgaven. De technische boekingen zijn gedaan in het kader van de herverkavelingen met Ministerie EZK.

Diversen - Technische mutaties, niet belastingontvangsten

Deze post bestaat o.a. uit een overboeking naar BZK i.v.m. herverkaveling BZK (-8,8 mln.) en een bijdrage van agentschappen t.b.v. herschikking apparaatsbudgetten (7,7 mln.).

Herverkaveling EZK - Technische mutaties, niet belastingontvangsten

Dit betreft de departementale herindeling met betrekking tot Klimaat en uitvoeringsorganisatie NEa (Nederlandse Emissieautoriteit) zoals gemeld in de tweede Nota van Wijziging (TK 34775 nr. 62). Dit omvat de overheveling van de ETS-ontvangsten waar door de NEa toezicht op wordt gehouden.

Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. Deze middelen bleven in 2018 onbenut doordat onder andere de regeling Thematische Technology Transfer niet in 2018 werd gepubliceerd. Daarnaast kende de regeling Toekomstfondskrediet Onderzoeksfaciliteiten (TOF) een andere kasritme dan aanvankelijk was aangenomen. Eén van de projecten van de TOF-regeling is uiteindelijk niet doorgegaan. Dit betrof een project van 7,5 mln.

Risicokapitaal Seed

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. Deze onderbenutting van het kasbudget werd onder andere veroorzaakt doordat er een lager dan begroot aantal toekenningen is gedaan voor de Seed Business Angels waardoor de kasrealisatie lager was dan oorspronkelijk geraamd. Daarnaast vindt de uitfinanciering van de verplichtingen plaats op basis van liquiditeitsbehoefte van de Seedfondsen. Dit kan van jaar op jaar fluctueren.

Schadebetalingen Groningen

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. De schadevergoedingen aan gedupeerden van aardbevingsschade waren voor 2018 geraamd op 42,5 mln. RVO betaalt deze vergoedingen en deze worden achteraf, per kwartaal gefactureerd bij de NAM. Er zijn in 2018 relatief weinig schadevergoedingen uitgekeerd, omdat de afhandeling van de schademeldingen door de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG) in 2018 nog op gang moest gekomen. De TCMG werkt op dit moment aan allerlei versnellingsmaatregelen.

SDE/SDE+

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. De lagere realisatie is toe te schrijven aan tragere realisatie van subsidiabele productie dan verwacht bij het opstellen van de raming in 2013. De voor SDE, SDE+ en aanverwante instrumenten per saldo niet uitgegeven middelen zijn gestort in de begrotingsreserve duurzame energie.

Storting reserve duurzame energie

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. De begrotingsreserve Duurzame energie is bestemd voor onbesteed gebleven middelen als gevolg van vertraging bij projecten waaraan reeds subsidie is toegekend en reeds verplichte projecten die niet tot uitvoering komen en door andere projecten moeten worden vervangen met het oog op het bereiken van de doelstelling voor duurzame energieproductie. Het gaat hier om middelen ten behoeve van de MEP, SDE, SDE+, ISDE en de SDE+-projecten van de topsectoren energie. Via de begrotingsreserve blijven de middelen beschikbaar tot het moment dat ze alsnog in latere jaren zullen worden uitbetaald. In 2018 is 537,7 mln. in de reserve gestort als gevolg van de in 2018 overgebleven kasmiddelen die onder de SDE en SDE+ vallen.

Diversen – mee- en tegenvallers, uitgaven

Deze post bevat een diversiteit van mutaties met merendeels relatief kleine bedragen. Voor de EZK-begrotingsstaat zijn de grotere posten o.a. 10,2 mln. lagere uitgaven aan het instrument co-investment venture capital, 7,1 mln. lagere uitgaven aan de topsector energie tenderregeling en 4 mln. lagere uitgaven voor fund to fund. Daarnaast waren de uitgaven (schadedeclaraties) voor de garantieregeling Groeifaciliteit (GF) en Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) lager, respectievelijk ruim 8 mln. en 6 mln. lager dan geraamd. Hierdoor kon voor de GF 4,5 mln. en voor de GO 2,1 mln. worden gestort in de begrotingsreserves. Voor de LNV begrotingsstaat betreft dit onder andere het deel van niet benutte ICT middelen (-9,9 mln.) die in 2018 generaal verstrekt zijn in het kader van de herinrichting LNV/EZK.

AW LNV dekking apparaat

Dit betreft de middelen die ingezet worden voor de dekking van de problematiek op het gebied van ICT, zoals de Cloud Werkplek en de kosten voor het Inkoop Uitvoeringscentrum. Het gaat om verkregen middelen bij Voorjaarsnota voor ICT problematiek en om dekking uit loon- en prijsbijstelling.

AW LNV problematiek ICT & bedrijfsvoering apparaat

Dit betreft diverse problematiek op het gebied van ICT en bedrijfsvoering dat naar rato verdeeld is tussen LNV en EZK. Het gaat onder meer om de kosten van de Cloud Werkplek (8,7 mln. in 2018), implementatiekosten voor de Algemene Verordening Gegevensbescherming (5,8 mln. in 2018 aflopend tot 2,4 mln. structureel in 2021), om kosten voor het Inkoop Uitvoeringscentrum (IUC) (5,0 mln. in 2018) en Informatiebeveiliging (4,1 mln. in 2018).

Begrotingsreserve maatregelen CO2-reductie

Het kabinet zal mogelijk additionele maatregelen nemen om aanvullende CO2-reductie te realiseren. Omdat de aard en timing van de eventuele aanvullende maatregelen nog onzeker is, heeft het kabinet besloten deze eventuele maatregelen via een tijdelijke begrotingsreserve mogelijk te maken. De reserve loopt tot en met 2020, wordt gekoppeld aan artikel 4 (Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering) van de EZK-begroting en staat onder voorafgaand toezicht van het Ministerie van Financiën. De reserve wordt eenmalig gevuld met 500 mln. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat coördineert de set aan maatregelen om CO2 te reduceren. Andere departementen zoals LNV, IenW en BZK kunnen ook een beroep doen op deze middelen voor CO2-reducerende maatregelen.

Eindejaarsmarge 2017

Dit betreft de toevoeging van de eindejaarsmarge 2017 aan de begrotingsstaat van EZK. Voor LNV bedraagt de eindejaarsmarge 14,8 mln.

ETS

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. Door de introductie van het Europese Emissiehandelssysteem (ETS) wordt de CO2-prijs door de elektriciteitsproducenten aan de elektriciteitsgrootgebruikers doorberekend. De ETS regeling voorziet in compensatie hiervan voor energie-intensieve bedrijven. Met deze kasschuif worden de middelen voor de compensatie van indirecte emissiekosten ETS in een meer realistisch ritme gezet.

Herinrichting LNV/EZK

Voor de inrichting van het nieuwe ministerie van LNV en herinrichting van het ministerie van EZK (beide voormalig EZ) wordt een generale bijdrage gedaan van 37,2 mln., die bestaat uit een structureel bedrag van 24,1 mln. voor extra personeel, ICT en materiële kosten en 13,1 mln. structureel aan EU-regelgeving gerelateerde uitvoeringskosten bij LNV. Daarnaast wordt 69,9 mln. incidenteel over de periode 2018-2020 aan de inrichting besteed, hoofdzakelijk aan ICT voor de herinrichting van het departement. De middelen zijn overgeheveld naar LNV.

Inzet eindejaarsmarge 2017

EZK zet de eindejaarmarge 2017 in ter dekking hogere uitgaven, voor o.a. het programma Cloud Werkplek en een niet voor 2018 geraamde uitgave inzake Pallas.

Kasschuiven toekomstfonds

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. De niet benutte middelen in 2017, die bij Voorjaarsnota 2018 aan de begroting 2018 van het Toekomstfonds zijn toegevoegd, zijn op basis van de liquiditeitsprognoses voor de diverse instrumenten gespreid over de komende jaren. Dit betrof in het bijzonder het Innovatiekrediet, de Seed en het Dutch Venture Initiative.

Pallas

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat en is een verplichting aan de stichting voorbereiding Pallas-reactor. In 2014 is door EZ voor Pallas een lening verstrekt van 40 mln., waarvan 20,2 mln. is betaald. In 2018 is het restant van de lening van 19,8 mln. door Pallas opgevraagd en uitgekeerd in de vorm van een escrow. De beleidsmatige verantwoordelijkheid voor Pallas is door de minister van EZK overgedragen aan de minister voor Medische Zorg (vanwege de focus op medische isotopen), maar het technisch beheer van de lening aan Pallas blijft bij EZK.

Toekomstfonds

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. Dit betreft het toevoegen van de onderuitputting en de hoger dan geraamde ontvangsten van het Toekomstfonds 2017 aan de begroting van EZK.

Diversen – beleidsmatige mutaties, uitgaven

Voor de EZK-begrotingsstaat betreft deze post o.a. middelen uit de klimaatenvelop 2018 van ongeveer 23 mln. die niet meer in 2018 tot uitbetaling komen: verduurzaming industrie (18,2 mln.) en implementatie minimum CO2-prijs NEa (1,85 mln.). Deze middelen moeten meerjarig beschikbaar blijven voor de klimaatdoelen en worden in 2019 weer aan de begroting toegevoegd. Voor de LNV-begrotingsstaat betreft deze post ook middelen uit de klimaatenvelop 2018 van 10 mln. die dit jaar niet meer tot uitbetaling komen. Deze middelen worden in 2019 weer aan de begroting toegevoegd.

Boeking RVO budget voor ondersteuning bij schade

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. Deze post omvat de uitvoeringskosten die RVO.nl maakt voor het hele proces van de schadeafhandeling voor Groningen. Conform het nieuwe schadeprotocol, is de schadeafhandeling publiek gemaakt en is de NAM op afstand van de schadeafhandeling gezet. RVO.nl voert de schadeafhandeling uit. Overeenkomstig met de NAM gemaakte afspraken, declareert EZK bij de NAM de door RVO.nl uit te keren schadevergoedingen en de uitvoeringskosten voor de schadeafwikkeling.

E23 Envelop klimaat

In het Regeerakkoord is een enveloppe van 300 mln. per jaar (2018-2030) opgenomen op de aanvullende post voor Klimaat (maatregel E23 uit het Regeerakkoord). Voor 2018 is er een bedrag van 161,5 mln. overgeheveld naar de begroting van EZK (117 mln.) en LNV (44,5 mln).

G37 toegepast onderzoek innovatie

EZK ontvangt uit de Regeerakkoord-enveloppe Toegepast onderzoek en innovatie een bedrag van 75 mln. in 2018. In 2019 is deze bijdrage 112 mln. oplopend tot 150 mln. structureel vanaf 2020. De middelen worden onder andere ingezet voor de TO2-instellingen, de regeling MKB innovatiestimulering Topsectoren, de PPS-toeslag regeling, het Innovatiekrediet, valorisatie en MKB digitalisering.

Herverkaveling

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. Bij het Regeerakkoord is besloten om klimaat over te hevelen van IenW naar EZK. Tegelijkertijd zijn de onderdelen elektrisch vervoer en digitale overheid overgeheveld naar respectievelijk IenW en BZK. De grootste herverkaveling betrof de overheveling van Groen onderwijs van LNV naar OCW. Deze post bevat de overheveling van de middelen.

Loon- en prijsbijstelling tranche 2018

De loon- en prijsbijstelling tranche 2018 wordt toegevoegd aan de begrotingen van EZK en LNV.

L105 reservering regionale knelpunten

In het Regeerakkoord wordt totaal 950 mln. gereserveerd in 2018-2021 voor de aanpak van regionale knelpunten, waaronder nucleaire problematiek, ESTEC, Zeeland, Eindhoven, Rotterdam-Zuid en de BES-eilanden. Deze mutatie betreft de bijdragen aan ESTEC (15 mln. in 2018 en 25 mln. in 2020) en nucleaire problematiek (117 mln. in 2018), die aan de EZK-begroting zijn toegevoegd. Daarnaast bevat deze mutatie de bijdragen aan Eindhoven (39,9 mln. in 2018) en Zeeland via het Provinciefonds (7,6 mln. in 2018, 5,5 mln. in 2019 en 0,1 mln. in 2020).

Regionale knelpunten: overboeking Eindhoven naar GF

Dit betreft de overboeking van de bijdrage voor Eindoven naar het gemeentefonds. Deze overboeking vindt plaats in het kader van de Regeerakkoord-enveloppe Reservering regionale knelpunten.

Schadebetalingen Groningen aan particulieren uit ontvangsten

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. De schadevergoeding aan particulieren zijn de feitelijke schadevergoedingen die aan de Groningers worden uitgekeerd. De Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG) besluit over de schadevergoedingen aan bewoners uit Groningen die aardbevingsschade hebben als gevolg van de gaswinning. Deze schadevergoedingen worden uitbetaald door EZK en daarna volledig verhaald op de NAM, conform de hierover gemaakte afspraken.

Diversen – technische mutaties, uitgaven

Deze post betreft diverse overboekingen van en naar andere departementen en desalderingen. De grootste mutatie van deze post is de desaldering (ontvangsten waarmee uitgaven betaald worden) in het kader van de uitvoering van het fosfaatreductieplan (19,3). Het betreft de uitvoeringskosten die RVO maakt en waarvoor de sector/ZuivelNL betaalt.

Diversen – niet relevant voor het uitgavenplafond, uitgaven

Deze post betreft de EZK-begrotingsstaat. Deze post bestaat voornamelijk uit de 17,4 mln. aan uitfinanciering voor een lening van ECN. In het verleden (2014) is afgesproken tussen o.a. FIN en EZK dat ECN/NRG een lening krijgt die generaal wordt verstrekt. Voor 2018 wordt 17,4 mln. meer opgevraagd dan geraamd. Het opvragen van de lening door ECN in een ander ritme dan geraamd, wordt ook generaal verwerkt. Dit heeft geen invloed op hoofdsom van de lening, deze neemt niet toe. Onder de diversen valt ook een overboeking van kosten apparaat Nationaal Coördinator Groningen (6 mln. voor personeel en 0,7 mln. voor materieel) naar het apparaatsartikel van EZK.

Ontvangsten Groningen

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. EZK bevoorschot schadevergoedingen die de TCMG toekent, alsmede de uitvoeringskosten van RVO.NL voor de uitvoering van het schadeproces. EZK declareert deze kosten vervolgens volledig bij de NAM. In principe lopen daarmee de uitgaven en ontvangsten per saldo glad. In 2018 ontstaat er echter een verschil omdat de uitgaven al zijn gedaan (realisatie is ingeboekt), maar deze bedragen nog bij de NAM moeten worden gedeclareerd. Hierdoor blijven de ontvangsten achter.

Diversen – mee- en tegenvallers, niet-belastingontvangsten

Deze post wordt voornamelijk veroorzaakt door de verlaging van de ontvangsten (8,1 mln.) in het kader van de regeling fosfaatreductieplan. Deze verlaging wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat niet alle geraamde ontvangsten vanuit de sector volledig in 2018 gerealiseerd worden maar deels doorschuiven naar 2019.

Actualisatie raming aardgasbaten – beleidsmatige mutaties, technische mutaties, niet relevant voor het uitgavenplafond, niet-belastingontvangsten

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. Deze post betreft de totale mutatie in de aardgasbaten ten opzichte van de Voorjaarsnota 2018. In deze mutaties zijn de volgende ontwikkelingen verwerkt: het volume-effect van het Kabinetsbesluit om de gaswinning in Groningen te beëindigen, de nieuwe afdrachtensystematiek als gevolg van het Akkoord op Hoofdlijnen met Shell en ExxonMobil, de meest recente gasprijzen en aangepaste ramingen van diverse kosten, zoals schade, versterken en operationele kosten. Conform de begrotingsregels wordt de mutatie in volume ingepast onder het uitgavenplafond.

Minder ontvangsten high trust

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. High Trust bestaat uit het saldo van de door ACM ontvangen en terugbetaalde boetes in het boekjaar. Door onzekerheid over gerechtelijke uitspraken en het moment waarop dit in de tijd plaatsvindt, fluctueert het saldo aan High trust ontvangsten door de jaren heen en laat zich niet plannen.

Verlaging aardgasbaten – beleidsmatige mutaties, technische mutaties, niet relevant voor het uitgavenplafond, niet-belastingontvangsten

Dit betreft de verwerking bij Voorjaarsnota 2018 in de EZK-begrotingsstaat van het kabinetsbesluit d.d. 29 maart 2018 om de gaswinning in Groningen op zo kort mogelijke termijn te beëindigen. Hierdoor wordt de gasbatenreeks verlaagd. Hierbij is nog rekening gehouden met enkele onzekerheden rond het afbouwpad van het Kabinet.

Diversen – beleidsmatige mutaties, niet-belastingontvangsten

Deze post bevat de EZK-begrotingsstaat. Onder deze post vallen onder andere de bijstelling van ontvangsten JSF met ‒ 1,6 mln. en 3,2 mln. hogere ontvangsten in het kader van het afsluiten van de opdracht aan RVO.nl voor het reeds beëindigde programma Pieken in de Delta. De met het programma gemoeide uitvoeringskosten vielen lager uit dan oorspronkelijk was geraamd. De ontvangsten JSF vallen lager uit door vertraging in de productie van de JSF waardoor ook de Nederlandse productie vertraagd is en de afdrachten lager uitvallen dan geraamd.

Boeking RVO budget voor ondersteuning bij schade

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. Deze post omvat de uitvoeringskosten die RVO.nl maakt voor het hele proces van de schadeafhandeling voor Groningen. Conform het nieuwe schadeprotocol, is de schadeafhandeling publiek gemaakt en is de NAM op afstand van de schadeafhandeling gezet. RVO.nl voert de schadeafhandeling uit. Overeenkomstig met de NAM gemaakte afspraken, declareert EZK bij de NAM de door RVO.nl uit te keren schadevergoedingen en de uitvoeringskosten voor de schadeafwikkeling.

Schadebetalingen Groningen aan particulieren uit ontvangsten

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. De schadevergoeding aan particulieren zijn de feitelijke schadevergoedingen die aan de Groningers worden uitgekeerd. De Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG) besluit over de schadevergoedingen aan bewoners uit Groningen die aardbevingsschade hebben als gevolg van de gaswinning. Deze schadevergoedingen worden uitbetaald door EZK en daarna volledig verhaald op de NAM, conform de hierover gemaakte afspraken.

Diversen – technische mutaties, niet-belastingontvangsten

Voor de EZK-begrotingsstaat bevat deze post een desaldering van EFRO van 6,2 mln. Dit betreft een terugbetaling van niet-benutte rijkcofinanciering die betrekking had op de INTERREG programma’s Duitsland-Nederland, Euregio Maas-Rijn en Vlaanderen-Nederland in de periode 2007-2013. Voor de LNV-begrotingsstaat bevat deze post o.a. een desaldering (ontvangsten waarmee uitgaven betaald worden) in het kader van de uitvoering van het fosfaatreductieplan (19,3).

Aardgasbaten

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. De ontvangen aardgasbaten zijn achtergebleven bij de in de begroting geraamde te ontvangen bedragen. De belangrijkste oorzaak hiervoor is de opbouw van voorzieningen door NAM en EBN zoals in de Kamerbrief over de budgettaire gevolgen van de gaswinning in Groningen van 18 september 2018 reeds aangekondigd (Kamerstuk 33 529, nr. 524). Het gaat daarbij om voorzieningen voor bijvoorbeeld de versterkingsopgave en de bijdrage voor het Nationaal Programma Groningen. NAM en EBN zijn verplicht om voorzieningen te nemen voor toekomstige uitgaven die qua omvang met voldoende zekerheid berekend kunnen worden.

Bijstelling ETS-raming

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. Onder de Europese Richtlijn voor de handel in broeikasgasemissierechten wordt een deel van de emissierechten met een veilingsysteem beschikbaar gesteld. Door vraag en aanbod in de markt wordt de prijs van een emissierecht bepaald. Nederland ontvangt een deel van de veilingopbrengsten. Van januari 2018 tot augustus 2018 is de prijs van deze rechten van 7,77 naar 17,30 gestegen. De raming voor 2019 en verder is lager dan die voor 2018, omdat het aantal rechten dat in 2019 wordt geveild wordt verminderd. Voor Nederland gaat het daarbij om de opbrengst van 12,9 miljoen rechten. Het aantal te veilen rechten voor 2020 en verder moet nog worden vastgesteld.

ETS-ontvangsten

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. Dit jaar is de ETS-prijs gestegen en deze stijging is gepaard gegaan met zeer grote fluctuaties. In het laatste half jaar is de gemiddelde ETS-prijs veel sterker gestegen dan verwacht, waardoor de ETS-opbrengsten hoger zijn uitgevallen dan geraamd.

Herverkaveling

Deze post bevat de overheveling van de geraamde opbrengsten van de verkoop van CO2-emissierechten, als onderdeel van het Europese Emissions Trading System (EU ETS) van IenW naar EZK, naar aanleiding van het Regeerakkoordbesluit om klimaat onder EZK te voegen.

Ontvangsten SDE+

Dit betreft de EZK-begrotingsstaat. De inkomsten uit de Opslag Duurzame Energie (ODE) zijn achtergebleven bij de in de begroting geraamde inkomsten. Bij de bepaling van de ODE-tarieven dienen vooraf inschattingen te worden gemaakt voor onder andere het elektriciteits- en gasverbruik. Aangezien het gerealiseerde verbruik daarvan kan afwijken, zullen de daadwerkelijke opbrengsten in het algemeen iets afwijken van de geraamde opbrengsten.

Diversen – niet relevant voor het uitgavenplafond, niet-belastingontvangsten

Dit betreft voornamelijk de EZK-begrotingsstaat en omvat de terugontvangsten van dividendbelasting (1,5 mln. in 2018). Daarnaast bevat deze post ook een desaldering van de NAM-bijdrage voor het werkbudget van NCG (10 mln. in 2018).

Uitgaven

Mee- en tegenvallers

Rijksbegroting

Diversen

Dit betreft voornamelijk onderuitputting op de budgetten van verschillende artikelen. Dit gaat o.a. om opdrachten budgetten op artikel 1 (arbeidsmarkt), subsidie budgetten op artikel 2 (Participatiewet, Bijstand en Toeslagenwet), opdrachtenbudgetten die vallen onder Inburgering en de budgetten op het apparaatsartikel.

Sociale Zekerheid

AIO

De uitkeringslasten voor de Aanvullende Inkomensondersteuning Ouderen (AIO) zijn hoger uitgevallen dan eerder geraamd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat het aantal AIO-gerechtigden hoger is uitgevallen dan geraamd. Daarnaast viel ook de gemiddelde uitkering hoger uit dan verwacht.

Kinderopvangtoeslag

De uitgaven aan kinderopvangtoeslag zijn hoger uitgevallen dan eerder geraamd. Dit wordt grotendeels verklaard door twee tegenovergestelde effecten. Het gebruik van kinderopvang is hoger dan voorzien, deels omdat de conjunctuur zich in 2018 gunstiger heeft ontwikkeld dan verwacht. Daarnaast hebben ouders waarschijnlijk sterker gereageerd op de intensivering van de kinderopvangtoeslag in 2017 (gedragseffecten). Hierdoor is het gebruik in 2018 meer toegenomen dan was voorzien. De nabetalingen over eerdere toeslagjaren waren in 2018 juist lager dan begroot. Per saldo resulteert een opwaartse bijstelling van de uitgaven.

Kindgebonden budget

De uitgaven kindgebonden budget (WKB) komen 144 miljoen lager uit dan begroot. Tegenover deze meevaller staat een (daarmee samenhangende) tegenvaller van 55 miljoen op de ontvangsten. Een verklaring voor de uitgavenmeevaller is allereerst dat de inkomensontwikkeling van de WKB-gerechtigden gunstiger is uitgekomen dan verwacht. Dit verklaart ruim 80 miljoen van de neerwaartse bijstelling. Daarnaast zijn de nabetalingen lager uitgekomen dan verwacht. Deels wordt dit verklaard uit een kleinere doorwerking van de invoering van de toeslag voor alleenstaande ouderen op nabetalingen. Ook leiden verbeteringen in het vooraf inschatten van het verzamelinkomen bij de Belastingdienst tot minder hoge nabetalingen aan WKB-gerechtigden. Deze redenen leiden niet alleen tot lagere nabetalingen, maar ook tot lagere terugvorderingen.

Leningen inburgering

Uit uitvoeringsgegevens van DUO blijkt dat de uitgaven aan leningen hoger zijn uitgevallen dan bij begroting voorzien. Oorzaak daarvan ligt zowel in het volume (aantal leningen) als in de prijs (hoogte opgenomen leenbedrag).

Participatiewet

De raming van de Participatiewet heeft betrekking op de bijstand, Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werkloze werknemers (IOAW), Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Zelfstandigen (IOAZ) en Bijstand voor zelfstandigen (Bbz).

Deze post betreft voornamelijk de doorwerking van de conjunctuureffecten van het Regeerakkoord op de uitgaven in de bijstand. Daarnaast is de raming neerwaarts bijgesteld door de verwerking van de realisatiecijfers over 2017 in de ramingen voor de regelingen IOAW en IOAZ. In de begrotingsregels die door dit kabinet zijn vastgesteld is afgesproken dat de conjuncturele component van de bijstand en WW buiten het uitgavenplafond is geplaatst. Hierdoor valt de verwerking van de realisatiecijfers 2017 in de bijstandsraming onder de technische mutaties.

Toeslagenwet

De uitgaven aan de Toeslagenwet (TW) zijn naar beneden bijgesteld. De neerwaartse bijstelling komt grotendeels door een lager aantal extra TW-aanvragen bij Wajong-uitkeringsgerechtigden dan oorspronkelijk verwacht.

Wajong

Op basis van realisatiegegevens van het UWV zijn de uitkeringslasten Wajong neerwaarts bijgesteld. Zo is de raming van het aantal personen met een Wajong-uitkering licht naar beneden bijgesteld. Daarnaast is ook de gemiddelde uitkering van werkende Wajongers licht gedaald.

Diversen

Hieronder vallen onder andere meevallers op het budget van het COA en de remigratievergoeding.

Beleidsmatige mutaties

Rijksbegroting

EJM Sectorplannen

Dit betreft het via de eindejaarsmarge van 2017 naar 2018 doorgeschoven budget voor de Sectorplannen, dit is inclusief de DWSRA-subsidie (Dienstverlening Werkzoekenden en projecten Samenwerking en Regie Arbeidsmarkt).

Diversen

Hieronder vallen onder andere de veranderopgave inburgering, verdere integratie op de arbeidsmarkt, de overige eindejaarsmarge onder plafond Rijksbegroting en de Rijksschoonmaakorganisatie (RSO).

Sociale Zekerheid

Dekking beleidsbrief

De dekking voor de beleidsmatige reeksen op de SZW-begroting loopt via de post onverdeeld (artikel 99).

Eindejaarsmarge

Dit betreft de toevoeging van de eindejaarsmarge 2017 die valt onder uitgavenplafond Sociale Zekerheid aan de begroting van SZW.

Financieringssystematiek maatschappelijke begeleiding

Gemeenten krijgen middelen voor maatschappelijke begeleiding via een decentralisatie-uitkering. Dat geschiedt op basis van realisatiecijfers en leidt daardoor tot een verschuiving van uitbetalingen in de tijd.

Kasschuiven plafond sociale zekerheid

Dit zijn verschillende kasschuiven onder het uitgavenplafond Sociale Zekerheid in 2018, en betreft onder andere de voorfinanciering bijstand 2017 (bestuursakkoord verhoogde instroom asiel 2015). Verder gaat het om een kasschuif die betrekking heeft op de uitvoering van het amendement Van Weyenberg t.a.v. scholingstrajecten, en een kasschuif voor de juridische verplichting vanuit de vorige kabinetsperiode voor de uitbetaling van de compensatieregeling Zwangerschaps- en bevallingsuitkering Zelfstandigen (ZEZ).

M137 kinderopvangtoeslag verhogen

Zoals in het Regeerakkoord opgenomen is de kinderopvangtoeslag verhoogd. Omdat toeslagen, waaronder de kinderopvangtoeslag, een maand vooruit worden betaald, zijn er ook hogere uitgaven in 2018. Hier is rekening mee gehouden.

Niet uitdelen van LPO aan UWV

In 2018 is incidenteel de loon-prijs ontwikkeling (LPO) niet uitgekeerd aan het UWV.

Nominale ontwikkeling

De toegekende loon- en prijsindexatie is verdeeld over de artikelen. Hiermee zijn de begrotingsgefinancierde uitkeringen op het prijspeil van 2018 gebracht.

Participatiewet

De systematiek is onder andere aangepast voor de verwerking van statushouders in de bijstandsraming zodat de verhoogde instroom van statushouders al in het uitvoeringsjaar in het macrobudget Participatiewet uitkeringen kon worden verwerkt.

Re-integratie Wajong

Vanuit het re-integratiebudget heeft het UWV trajecten en voorzieningen ingekocht voor de re-integratie van arbeidsgehandicapten en Wajongers. Op basis van een inschatting van UWV van het benodigde budget is besloten om een gedeelte van het budget te prioriteren voor andere doeleinden.

Wet tegemoetkomingen loondomein

Bij Startnota zijn de budgetten voor het Lage-Inkomensvoordeel (LIV), de tegemoetkoming verhoging minimumjeugdloon (Jeugd-LIV) en het Loonkostenvoordeel (LKV) onder het uitgavenplafond Sociale Zekerheid geplaatst (vandaar deze boeking). Hiervoor vielen deze budgetten onder het lastenkader. Hiermee heeft het kabinet het advies van de Studiegroep Begrotingsruimte gevolgd.

Diversen

Hieronder vallen onder andere de uitwerking van de sociaaleconomische agenda op het gebied van kinderopvang Caribisch Nederland en verschillende uitvoeringskosten.

Technische mutaties

Rijksbegroting

Amendement scholingstrajecten

In december 2017 is er door Kamerlid Van Weyenberg een amendement scholingstrajecten ingediend om werklozen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie beter te begeleiden naar werk. Dit betreft een overboeking van plafond Rijksbegroting naar plafond Sociale Zekerheid.

I92 bestrijden schulden en armoede

Op basis van Regeerakkoord trekt het kabinet 80 mln. euro uit voor de bestrijding van schulden en armoede bij gezinnen met kinderen.

Diversen

Dit zijn onder andere de dekking voor het schakelpunt landelijke werkgevers, de kabinetsreactie op het onderzoek van Regioplan naar bestaanszekerheid op Caribisch Nederland en overboekingen naar andere departementen.

Sociale Zekerheid

Amendement scholingstrajecten

In december 2017 is er door Kamerlid Van Weyenberg een amendement scholingstrajecten ingediend om werklozen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie beter te begeleiden naar werk. Dit betreft een overboeking van plafond Rijksbegroting naar plafond Sociale Zekerheid.

Participatiewet

Het macrobudget Participatiewetuitkeringen is bijgesteld aan de hand van de werkloosheidscijfers van het CPB (neerwaarts) en de verwerking van realisatiegegevens over 2017 (opwaarts). In de begrotingsregels is afgesproken dat het SZ-plafond hiervoor wordt aangepast.

Diversen

Hieronder vallen onder andere de bijdrage aan het schakelpunt landelijke werkgevers, de uitbreiding van de examencapaciteit van DUO en diverse overboekingen met departementen.

Niet relevant voor het uitgavenplafond

Rijksbijdrage vermogenstekort ouderenfonds

Op basis van het Centraal Economisch Plan (CEP) van het CPB is de raming voor de rijksbijdrage aan het vermogenstekort van het Ouderdomsfonds opwaarts bijgesteld.

Wet tegemoetkomingen loondomein

Bij Startnota zijn de budgetten voor het Lage-Inkomensvoordeel (LIV), de tegemoetkoming verhoging minimumjeugdloon (Jeugd-LIV) en het Loonkostenvoordeel (LKV) onder het uitgavenplafond Sociale Zekerheid geplaatst (vandaar deze boeking). Hiervoor vielen deze budgetten onder het lastenkader. Hiermee heeft het kabinet het advies van de Studiegroep Begrotingsruimte gevolgd.

Diversen

Dit betreft onder andere de rijksbijdrage aan de uitvoeringskosten van de ZEZ-compensatieregeling (Zwangerschaps- en bevallingsuitkering Zelfstandigen).

Ontvangsten

Mee- en tegenvallers

Rijksbegroting

Waarborgfonds kinderopvang

In 2004 zijn tijdelijk middelen beschikbaar gesteld aan de Stichting Waarborgfonds Kinderopvang. Dit om kinderopvangorganisaties middels een garantstelling te kunnen ondersteunen bij de overgang naar het huidige stelsel van kinderopvangtoeslag. Deze middelen worden nu terugbetaald.

Diversen

Dit betreft onder andere een meevaller op de ontvangsten op het apparaatsartikel.

Sociale Zekerheid

Kinderopvangtoeslag

De ontvangsten uit terugvorderingen kinderopvangtoeslag zijn lager uitgekomen dan bij het opstellen van de begroting werd verwacht. Dit is met name het gevolg van minder terugontvangsten in 2018 over de toeslagjaren 2014 en 2017.

Kindgebonden budget

De ontvangsten zijn € 55 miljoen lager dan begroot. De verklaringen voor de lagere ontvangsten komen grotendeels overeen met de verklaringen voor de lagere nabetalingen. Een deel wordt verklaard door lagere beschikkingen als gevolg van economische ontwikkelingen (kleinere grondslag). Daarnaast lijkt de doorwerking op terugvorderingen van de invoering van de alleenstaande ouderkop in 2015 lager uit te komen dan verwacht. Omdat de definitieve afrekening achteraf plaatsvindt, komen de ontvangsten over de berekeningsjaren 2015 en verder met enkele jaren vertraging lager uit. Tevens leiden verbeteringen in het vooraf inschatten van het verzamelinkomen bij de Belastingdienst ook tot minder hoge terugvorderingen. Dit leidde tot minder ontvangsten in 2018.

Participatiewet

De gerealiseerde ontvangsten zijn € 24 miljoen hoger dan begroot. De hogere ontvangsten hebben betrekking op terugvorderingen van te hoge voorschotten inzake Rijksvergoedingen, zoals Bijstand zelfstandigen (bijna € 13 miljoen) en Toeslagenwet (TW, bijna € 3 miljoen). Verder gaat het vooral om terugvordering van te hoge voorschotten bij subsidies voor sectorplannen (ruim € 6 miljoen) en terugontvangsten van de intertemporele tegemoetkoming (ruim € 2 miljoen). Dit laatste betreft een afspraak uit het bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom over de intertemporele tegemoetkoming voor gemeenten voor de verhoogde asielinstroom in 2016.

Wajong

De ontvangsten op de Wajong betreffen een terugbetaling van het UWV van te veel ontvangen middelen in 2017. Het voorschot dat in 2017 aan het UWV is overgemaakt met betrekking tot de Wajong en re-integratie Wajong bleek achteraf circa € 25,6 miljoen hoger te zijn dan de uitgaven van het UWV in dat jaar. Dit bedrag is in 2018 door het UWV terugbetaald.

Diversen

Hieronder vallen verschillende mutaties waaronder de afrekening van het UWV en SVB over 2017.

Beleidsmatige mutaties

Sociale Zekerheid

Diversen

Hieronder valt onder andere de nominale ontwikkeling van de beleidsmatige mutaties op ontvangsten.

Technische mutaties

Rijksbegroting

Diversen

Dit betreft onder andere het aanpassen van de begrotingen van het Uitvoeringsbedrijf (UVB) en de Rijksschoonmaakorganisatie (RSO) en het afboeken van de BRZO (Besluit risico’s zware ongevallen).

Niet relevant voor het uitgavenplafond

Diversen

Dit betreft onder andere over afrekeningen van het UWV en de werkgeversbijdrage kinderopvangtoeslag

Realisatie opdrachten

Deze post bestaat uit diverse mee- en tegenvallers op het instrument opdrachten. De grootste post betreft vrijval van 11,8 mln. bij opdrachten voor de stimulering van participatie en zelfredzaamheid van mensen met een beperking.

Realisatie subsidies

Deze post bestaat uit mee- en tegenvallers op het instrument subsidies. De grootste meevaller betreft 9,5 mln. bij subsidies voor opleidingen en de arbeidsmarkt.

Diversen - Mee- en tegenvallers – Rijksbegroting

Het betreft het saldo van mee- en tegenvallers op alle instrumenten behalve opdrachten en subsidies. Per saldo doen de grootste meevallers zich voor op de instrumenten apparaat (11,8 mln.) en bijdrage aan agentschappen (8,8 mln.).

Diversen – Mee- en tegenvallers – Zorg

Dit betreft het saldo van diversen kleine mee- en tegenvallers op de begrotingsgefinancierde zorguitgaven. De grootste overschrijding betreft de uitgaven aan zorg op Caribisch Nederland (6,7 mln.).

Taakstellende onderuitputting

Dit betreft het invullen van de taakstellende onderuitputting. Deze wordt ingevuld met onderuitputting op diverse begrotingsartikelen bij de 2e suppletoire begrotingswet (onderdeel van de post ‘diversen’).

Uitgaven subsidies transitie jeugd

In 2018 was er ruim 19 mln. beschikbaar voor de subsidieregeling 'Bijzondere transitiekosten Jeugdwet'. In eerdere jaren is minder subsidie verstrekt dan eerder verwacht, in 2018 werd verwacht dat deze subsidie in 2018 alsnog (deels) werd aangevraagd. Het beschikbare budget was niet toereikend voor deze extra aanvragen en werd daarom verhoogd met 35 mln.

Diversen – beleidsmatige mutaties - rijksbegroting

Deze post is het saldo van een groot aantal kleinere mutaties. Het gaat onder meer om een onderschrijding van in totaal 32,6 mln. op Regeerakkoordmiddelen, hoofdzakelijk voor de enveloppe waardig ouder worden. Dit geld wordt d.m.v. een kasschuif doorgeschoven zodat het beschikbaar blijft voor de uitvoering van de betreffende maatregelen uit het Regeerakkoord. Daarnaast waren er ook nog voor 42,5 mln. kasschuiven van niet Regeerakkoordmiddelen en was er vrijval van niet bestede loon- en prijsbijstelling van in totaal 11,6 mln. De rest betreft het saldo van kleinere diverse mutaties in de gehele begroting.

Kasschuif VIPP ggz

Het informatie-uitwisselingsprogramma in de ggz (VIPP ggz) is erop gericht dat instellingen de digitale basis op orde brengen. De kasschuif naar 2019 (6,2 mln.) en 2020 (17 mln.) is om twee redenen nodig. Ten eerste omdat er in de eerste planning onvoldoende rekening gehouden was met de aanloopfase (opzet en uitwerking subsidieregeling) om de middelen daadwerkelijk ter beschikking te kunnen stellen. Ten tweede omdat de instellingen hebben aangegeven dat zij 2 jaar nodig hebben om de gevraagde resultaten te kunnen realiseren.

Diversen – beleidsmatige mutaties - zorg

Dit betreft voornamelijk een bijdrage van 7,2 mln. aan het Pensioenfonds Caribisch Nederland vanwege een te lage dekkingsgraad (aandeel VWS). Daarnaast zijn er contractafspraken gemaakt met het ziekenhuis op Bonaire om het budget op te hogen met jaarlijks 2,5 mln. De kosten voor 2017 en 2018 vallen nu allebei in 2018 en betreffen dus 5 mln.

Buurtsportcoaches

De brede impuls combinatiefunctie (buurtsportcoach) is een onderdeel van het programma ‘Sport en bewegen in de buurt’. Dit programma wordt uitgevoerd door gemeenten en het Rijk draagt hieraan voor 40 % per fte bij. De middelen voor 2018 zijn toegevoegd aan de decentralisatie-uitkering buurtsportcoaches.

H61 waardig ouder worden

In het Regeerakkoord is 50 mln. in 2018 beschikbaar gesteld voor «waardig ouder worden» op de Aanvullende Post bij Financiën (maatregel H61). Het resterende budget van 42 mln. in 2018 is afgelopen februari door middel van een incidentele suppletoire wet toegevoegd aan de begroting van VWS. Het budget voor palliatieve zorg (8 mln.) is eerder (15 december 2017) bij de tweede Nota van Wijziging aan de VWS-begroting toegevoegd.

Loon- en prijsbijstelling tranche 2018

De loon- en prijsbijstelling tranche 2018 werd toegevoegd aan de departementale begrotingen.

Overheveling transformatiegelden jeugd naar gemeentes

In het Regeerakkoord is een Transformatiefonds Jeugd aangekondigd voor drie jaar (2018 ‒ 2020) om de vernieuwing van het jeugdhulpstelsel een extra impuls te geven. Jaarlijks is 36 mln. beschikbaar voor het transformatiefonds (18 mln. wordt gefinancierd door het Rijk en 18 mln. door gemeentes). De middelen zijn overgeheveld naar het Gemeentefonds.

Diversen – Technische mutaties – Rijksbegroting

Deze post bestaat uit een groot aantal mutaties. De grootste categorie betreft de overheveling van Regeerakkoordmiddelen naar de VWS-begroting (107,4 mln.), waaronder 23,2 mln. voor Regeerakkoordmaatregel H59 preventiemaatregelen en 15 mln. voor H62 onafhankelijke cliëntondersteuning.

Diversen – technische mutaties – zorg

Dit betreft onder andere de toevoeging van de loon- en prijsbijstelling tranche 2018 voor de begrotingsgefinancierde zorguitgaven op de VWS-begroting (14,2 mln.) en een bijdrage van 7,2 mln. aan het Pensioenfonds Caribisch Nederland.

Zorgtoeslag

Dit is de optelsom van bijstellingen van de zorgtoeslagraming gedurende 2018 (-677,6 mln.) en de realisatie van de uitgaven aan zorgtoeslag in 2018 (723,0 mln.; samen per saldo 45,4 mln.). In de VWS-begroting worden de netto uitgaven aan zorgtoeslag weergegeven (dat wil zeggen de uitgaven aan zorgtoeslag verminderd met de terugvorderingen van zorgtoeslag). Bij Slotwet worden de uitgaven en ontvangsten zorgtoeslag bruto gepresenteerd. De realisatiecijfers leiden tot een verhoging van de uitgaven aan zorgtoeslag bij Slotwet van 723,0 mln. en een verhoging van de ontvangsten van zorgtoeslag (terugvorderingen van te veel ontvangen zorgtoeslag) van 662,7 mln.

Diversen – technische mutaties – niet tot een ijklijn behorend

Dit betreft een optelling van diverse bijstellingen van ramingen (BIKK Wlz, Rijksbijdrage 18- en tegemoetkoming specifieke zorgkosten). Daarnaast betreft het de doorwerking van Regeerakkoordmaatregelen op de zorgtoeslag (H76 en M143).

Diversen – Niet-belastingontvangsten – Mee- en tegenvallers – Rijksbegroting

Het betreft de realisatie van de ontvangsten verspreid over de gehele begroting. Het gaat om de ontvangsten van onder meer het RIVM, ZonMw en CIZ.

Meerontvangsten artikel 1

De hogere ontvangsten worden veroorzaakt door ontvangsten in verband met de afrekening van in 2017 betaalde voorschotten aan het RIVM voor het Nationaal Programma Grieppreventie, het Rijksvaccinatieprogramma en de invoering van de HPV-vaccinatie en de Nationale Hielprik Screening (6,7 mln.) en door ontvangsten vanuit de Subsidieregeling Publieke Gezondheid (8,7 mln.). Verder is er een ontvangst i.v.m. de liquidatie van de Stichting Garantiefonds voor Hemofiliepatiënten (2,9 mln.).

Diversen – Niet-belastingontvangsten – beleidsmatige mutaties - Rijksbegroting

Dit betreft voornamelijk een terugontvangst van het CIZ (8 mln.), hoofdzakelijk als gevolg van lagere gerealiseerde operationele kosten in 2016 en 2017.

Diversen – Niet-belastingontvangsten – technische mutaties – Rijksbegroting

Dit betreft hoofdzakelijk een verhoging van de ontvangsten (en uitgaven) in verband met de tijdelijke Projectdirectie Antoni van Leeuwenhoekterrein (PD ALT).

Ontvangsten zorgtoeslag

In de VWS-begroting worden de netto uitgaven aan zorgtoeslag weergegeven (de uitgaven aan zorgtoeslag verminderd met de terugvorderingen van zorgtoeslag). Bij Slotwet wordt de zorgtoeslag bruto geboekt. Dit leidt onder meer tot een verhoging van de ontvangsten van zorgtoeslag (terugvorderingen van te veel ontvangen zorgtoeslag) van 662,7 mln.

Diversen – Niet-belastingontvangsten – technische mutaties – niet tot een ijklijn behorend

Deze post bevat een terugontvangst m.b.t. de regeling Tegemoetkoming Buitengewone Uitgaven.

De begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking bestaat uit HGIS-uitgaven en -ontvangsten, en niet-HGIS-ontvangsten. De HGIS-uitgaven en -ontvangsten worden in de VT HGIS verderop in deze bijlage toegelicht. Er hebben zich geen mutaties voorgedaan op de niet-HGIS-ontvangsten op de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

Herverkaveling – technische mutaties, uitgaven en niet-belastingontvangsten

Met ingang van 1 januari 2018 is de begroting van Wonen en Rijksdienst (XVIII) komen te vervallen. De beleidsartikelen zijn na verwerking van de maatregelen uit het regeerakkoord toegevoegd aan de begroting van BZK (VII).

Uitgaven

Mee- en tegenvallers

AIO

De uitkeringslasten voor de Aanvullende Inkomensondersteuning Ouderen (AIO) zijn hoger uitgevallen dan eerder geraamd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat het aantal AIO-gerechtigden hoger is uitgevallen dan geraamd. Daarnaast viel ook de gemiddelde uitkering hoger uit dan verwacht.

AOW

De uitgaven aan de Algemene Ouderdomswet (AOW) zijn lager uitgevallen dan eerder geraamd. Dit komt doordat ten opzichte van eerdere ramingen het aantal AOW-gerechtigden lager is uitgevallen. Daarnaast valt de gemiddelde hoogte van de AOW-uitkeringen iets lager uit dan eerder geraamd, doordat de indexatie van de AOW-uitkering, de uitgaven aan AOW-partnertoeslag, en het aandeel alleenstaanden (die recht hebben op een hogere AOW-uitkering) lager zijn uitgevallen.

IVA

De Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA)-uitgaven worden opwaarts bijgesteld. Dit komt met name door een hoger aantal uitkeringen. Uit realisatiecijfers van het UWV blijkt dat het aantal mensen dat uitstroomt uit de IVA lager is dan verwacht. Daarnaast stromen er meer mensen door vanuit de WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten).

Kinderopvangtoeslag

De uitgaven aan kinderopvangtoeslag zijn hoger uitgevallen dan eerder geraamd. Dit wordt grotendeels verklaard door twee tegenovergestelde effecten. Het gebruik van kinderopvang is hoger dan voorzien, deels omdat de conjunctuur zich in 2018 gunstiger heeft ontwikkeld dan verwacht. Daarnaast hebben ouders waarschijnlijk sterker gereageerd op de intensivering van de kinderopvangtoeslag in 2017 (gedragseffecten). Hierdoor is het gebruik in 2018 meer toegenomen dan was voorzien. De nabetalingen over eerdere toeslagjaren waren in 2018 juist lager dan begroot. Per saldo resulteert een opwaartse bijstelling van de uitgaven.

Kindgebonden budget

De uitgaven kindgebonden budget (WKB) komen 144 miljoen lager uit dan begroot. Tegenover deze meevaller staat een (daarmee samenhangende) tegenvaller van 55 miljoen op de ontvangsten. Een verklaring voor de uitgavenmeevaller is allereerst dat de inkomensontwikkeling van de WKB-gerechtigden gunstiger is uitgekomen dan verwacht. Dit verklaart ruim 80 miljoen van de neerwaartse bijstelling. Daarnaast zijn de nabetalingen lager uitgekomen dan verwacht. Deels wordt dit verklaard uit een kleinere doorwerking van de invoering van de toeslag voor alleenstaande ouderen op nabetalingen. Ook leiden verbeteringen in het vooraf inschatten van het verzamelinkomen bij de Belastingdienst tot minder hoge nabetalingen aan WKB-gerechtigden. Deze redenen leiden niet alleen tot lagere nabetalingen, maar ook tot lagere terugvorderingen.

Leningen inburgering

Uit uitvoeringsgegevens van DUO blijkt dat de uitgaven aan leningen hoger zijn uitgevallen dan bij begroting voorzien. Oorzaak daarvan ligt zowel in het volume (aantal leningen) als in de prijs (hoogte opgenomen leenbedrag).

Loon- en prijsontwikkeling

De loon- en prijsbijstelling tranche 2018 is overgemaakt naar de departementale begrotingen.

Participatiewet

De raming van de Participatiewet heeft betrekking op de bijstand, Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werkloze werknemers (IOAW), Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Zelfstandigen (IOAZ) en Bijstand voor zelfstandigen (Bbz).

Deze post betreft voornamelijk de doorwerking van de conjunctuureffecten van het Regeerakkoord op de uitgaven in de bijstand. Daarnaast is de raming neerwaarts bijgesteld door de verwerking van de realisatiecijfers over 2017 in de ramingen voor de regelingen IOAW en IOAZ. In de begrotingsregels die door dit kabinet zijn vastgesteld is afgesproken dat de conjuncturele component van de bijstand en WW buiten het uitgavenplafond is geplaatst. Hierdoor valt de verwerking van de realisatiecijfers 2017 in de bijstandsraming onder de technische mutaties.

Toeslagenwet

De uitgaven aan de Toeslagenwet (TW) zijn naar beneden bijgesteld. De neerwaartse bijstelling komt grotendeels door een lager aantal extra TW-aanvragen bij Wajong-uitkeringsgerechtigden dan oorspronkelijk verwacht.

Wajong

Op basis van realisatiegegevens van het UWV zijn de uitkeringslasten Wajong neerwaarts bijgesteld. Zo is de raming van het aantal personen met een Wajong-uitkering licht naar beneden bijgesteld. Daarnaast is ook de gemiddelde uitkering van werkende Wajongers licht gedaald.

WAZO (Wet Arbeid en Zorg)

De raming van de uitkeringslasten voor de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) is neerwaarts bijgesteld. Het is een saldo van enerzijds een hoger gemiddelde uitkering dan verwacht. Anderzijds zijn er in 2018 minder kinderen geboren dan in de raming was verondersteld.

WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten)

De uitgaven aan de WGA zijn lager uitgevallen door lagere instroom en hogere doorstroom naar de IVA (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten). Ook de prijs kwam lager uit dan verwacht.

WW (Werkloosheidswet)

Dit betreft de doorwerking van het Regeerakkoord op de Werkloosheidswet (WW)-uitgaven. Als gevolg van de maatregelen in het Regeerakkoord zijn er minder werklozen verwacht en daarmee minder mensen met een WW-uitkering. In de begrotingsregels die door dit kabinet zijn vastgesteld is afgesproken dat de conjuncturele component van de bijstand en WW buiten het uitgavenplafond zijn geplaatst, waardoor deze mutaties voortaan als technische mutaties worden beschouwd. Bij Startnota waren er echter nog geen uitgavenplafonds. Om die reden is deze reeks zichtbaar bij de mee- en tegenvallers. Feitelijk betreft dit dus een technische mutatie waar het uitgavenplafond Sociale Zekerheid voor gecorrigeerd wordt.

ZW (Ziektewet)

De ZW-uitkeringslasten komen hoger uit dan ten tijde van de begroting werd verwacht. Dit komt vooral omdat het aantal uitkeringen groter is. Dit doet zich vooral voor bij uitzendkrachten en eindedienstverbanders (werknemers die ziek uit dienst gaan). Daarnaast is de gemiddelde jaaruitkering hoger uitgevallen dan vooraf rekening mee werd gehouden. Per saldo is sprake van een tegenvaller.

Diversen

Hieronder vallen verschillende mee- en tegenvallers waaronder tegenvallers op onder andere de Algemene Nabestaandenwet (ANW). Ook zijn er kleine meevallers waaronder op de Lage-Inkomensvoordeel (LIV).

Beleidsmatige mutaties

Dekking beleidsbrief

De dekking voor de beleidsmatige reeksen op de SZW-begroting loopt via de post onverdeeld (artikel 99).

Eindejaarsmarge

Dit betreft de toevoeging van de eindejaarsmarge 2017 die valt onder uitgavenplafond Sociale Zekerheid aan de begroting van SZW.

Financieringssystematiek maatschappelijke begeleiding

Gemeenten krijgen middelen voor maatschappelijke begeleiding via een decentralisatie-uitkering. Dat geschiedt op basis van realisatiecijfers en leidt daardoor tot een verschuiving van uitbetalingen in de tijd.

In=uit taakstelling

Departementen kunnen onbestede middelen in 2017 met behulp van de eindejaarsmarge doorschuiven naar 2018. Als tegenhanger van de uitgekeerde eindejaarsmarges is de in=uit taakstelling op de Aanvullende Post ingeboekt, met de veronderstelling dat departementen ieder jaar een soortgelijk bedrag doorschuiven met behulp van de eindejaarsmarge.

I92 bestrijden van schulden en armoede bij gezinnen met kinderen

Op basis van het Regeerakkoord trekt het kabinet 80 mln. euro uit voor de bestrijding van schulden en armoede bij gezinnen met kinderen. Het grootste deel hiervan zal conform bestuurlijke afspraken via het gemeentefonds aan gemeenten worden overgemaakt middels een decentralisatie-uitkering.

Kasschuiven plafond sociale zekerheid

Dit zijn verschillende kasschuiven onder het uitgavenplafond Sociale Zekerheid in 2018, en betreft onder andere de voorfinanciering bijstand 2017 (bestuursakkoord verhoogde instroom asiel 2015). Verder gaat het om een kasschuif die betrekking heeft op de uitvoering van het amendement Van Weyenberg t.a.v. scholingstrajecten, en een kasschuif voor de juridische verplichting vanuit de vorige kabinetsperiode voor de uitbetaling van de compensatieregeling Zwangerschaps- en bevallingsuitkering Zelfstandigen (ZEZ).

Participatiewet

De systematiek is onder andere aangepast voor de verwerking van statushouders in de bijstandsraming zodat de verhoogde instroom van statushouders al in het uitvoeringsjaar in het macrobudget Participatiewet uitkeringen kon worden verwerkt.

Wet tegemoetkomingen loondomein

Bij Startnota zijn de budgetten voor het Lage-Inkomensvoordeel (LIV), de tegemoetkoming verhoging minimumjeugdloon (Jeugd-LIV) en het Loonkostenvoordeel (LKV) onder het uitgavenplafond Sociale Zekerheid geplaatst (vandaar deze boeking). Hiervoor vielen deze budgetten onder het lastenkader. Hiermee heeft het kabinet het advies van de Studiegroep Begrotingsruimte gevolgd.

Diversen

Hieronder vallen onder andere de uitvoeringstoets, GDI-maatregelen en de informatiebeveiliging SVB.

Technische mutaties

Loon- en prijsbijstelling tranche 2018

De loonbijstelling tranche 2018 is overgemaakt naar het gemeentefonds.

Loonbijstelling tranche 2018

De loonbijstelling tranche 2018 is overgemaakt naar de departementale begrotingen.

Nominale ontwikkeling

Deze mutatie betreft een aanpassing in de geraamde nominale ontwikkeling onder het uitgavenplafond Sociale Zekerheid als gevolg van CEP 2018-ramingen van loon- en prijsontwikkeling en als gevolg van mutaties in uitgavenramingen binnen de sociale zekerheid.

Participatiewet

Het macrobudget Participatiewetuitkeringen is bijgesteld aan de hand van de werkloosheidscijfers van het CPB (neerwaarts) en de verwerking van realisatiegegevens over 2017 (opwaarts). In de begrotingsregels is afgesproken dat het SZ-plafond hiervoor wordt aangepast.

WW

De WW-uitkeringslasten komen hoger uit dan eerder geraamd, met name omdat de gemiddelde jaaruitkering hoger is uitgevallen. Het aantal WW-uitkeringen in goedkopere sectoren is teruggelopen, waardoor hun bijdrage aan het totaal kleiner is geworden en de gemiddelde uitkering hoger is uitgevallen. In de begrotingsregels is afgesproken dat uitgavenplafond Sociale Zekerheid hiervoor wordt aangepast.

Diversen

Hieronder vallen onder andere overboekingen van Regeerakkoordmiddelen tussen plafond Sociale Zekerheid en plafond Rijksbegroting.

Ontvangsten

Mee- en tegenvallers

Correctie sociale lasten UFO

Dit betreft een technische correctie van de ontvangsten op het Uitvoeringsfonds voor de Overheid (UFO-ontvangsten). Met deze correctie wordt de methodiek van het CPB overgenomen waarbij de UFO-ontvangsten (de door het UWV op overheidswerkgevers verhaalde bedragen) voortaan exclusief werkgeverslasten worden geboekt. Hierdoor sluiten de UFO-ontvangsten beter aan bij de uitkeringslasten, waarin de werkgeverslasten ook niet zijn meegeteld.

Kinderopvangtoeslag

De ontvangsten uit terugvorderingen kinderopvangtoeslag zijn lager uitgekomen dan bij het opstellen van de begroting werd verwacht. Dit is met name het gevolg van minder terugontvangsten in 2018 over de toeslagjaren 2014 en 2017.

Kindgebonden budget

De ontvangsten zijn € 55 miljoen lager dan begroot. De verklaringen voor de lagere ontvangsten komen grotendeels overeen met de verklaringen voor de lagere nabetalingen. Een deel wordt verklaard door lagere beschikkingen als gevolg van economische ontwikkelingen (kleinere grondslag). Daarnaast lijkt de doorwerking op terugvorderingen van de invoering van de alleenstaande ouderkop in 2015 lager uit te komen dan verwacht. Omdat de definitieve afrekening achteraf plaatsvindt, komen de ontvangsten over de berekeningsjaren 2015 en verder met enkele jaren vertraging lager uit. Tevens leiden verbeteringen in het vooraf inschatten van het verzamelinkomen bij de Belastingdienst ook tot minder hoge terugvorderingen. Dit leidde tot minder ontvangsten in 2018.

Wajong

De ontvangsten op de Wajong betreffen een terugbetaling van het UWV van te veel ontvangen middelen in 2017. Het voorschot dat in 2017 aan het UWV is overgemaakt met betrekking tot de Wajong en re-integratie Wajong bleek achteraf circa € 25,6 miljoen hoger te zijn dan de uitgaven van het UWV in dat jaar. Dit bedrag is in 2018 door het UWV terugbetaald.

Diversen

Hieronder vallen verschillende mutaties waaronder de afrekening van het UWV en SVB over 2017.

Technische mutaties

Diversen

Hieronder vallen onder andere wijzigingen in de UFO-ontvangsten. Hiervoor wordt het uitgavenplafond gecorrigeerd.

Beschikbaarheidbijdrage opleidingen Zvw

Het Capaciteitsorgaan constateert dat er steeds meer artsen in opleiding tot specialist (aios) in deeltijd werken. Als gevolg daarvan vallen de kosten van het opleiden van deze aios lager uit. Tevens leiden ziekenhuizen minder gespecialiseerde verpleegkundigen en medisch ondersteunend personeel op dan waarmee in de raming van het Capaciteitsorgaan rekening is gehouden.

Geestelijke gezondheidszorg

In het bestuurlijk akkoord geestelijke gezondheidszorg 2019-2022 is afgesproken dat de onderschrijding in 2017 van 300 mln. structureel wordt verwerkt in de begroting. De actualisering is voor 2018 voorts gecorrigeerd met 57 mln., omdat voor dit jaar (incidenteel) middelen naar de begroting zijn overgeheveld voor het informatiegegevensuitwisselingprogramma in de ggz (50 mln.) en voor kwaliteitsmiddelen (7 mln.). Bovenop deze 243 mln. liet de geneeskundige ggz een voorlopige onderschrijding zien in 2018 van 59 mln.

Genees- en hulpmiddelen

De uitgaven aan genees- en hulpmiddelen zijn in 2017 ca. 350 mln. lager uitgevallen dan geraamd. Deze lagere uitgaven zijn structureel verwerkt in de begroting en worden onder andere verklaard door de lagere koers van het Britse pond (via de Wet geneesmiddelenprijzen), de scherpe inkoop door verzekeraars en de effecten van financiële arrangementen. Verder is er in 2018 sprake van een onderschrijding van ca. 150 mln. door met name scherpere inkoop door zorgverzekeraars en hoger dan ingeschatte opbrengsten van de prijsarrangementen.

Geriatrische revalidatiezorg en eerstelijnsverblijf

De uitgaven aan geriatrische revalidatiezorg en eerstelijnsverblijf zijn lager uitgevallen dan geraamd. Dit komt met name door een onderschrijding van 44 mln. bij eerstelijnsverblijf. In 2017 is het eerstelijnsverblijf overgeheveld van de Wlz naar de Zvw.

Grensoverschrijdende zorg

De onderschrijding in de grensoverschrijdende zorg hangt onder andere samen met het feit dat een aantal vorderingen vanuit het buitenland niet meer verwerkt kunnen worden in 2018. In mei 2018 heeft een systeemwijziging plaatsgevonden, waardoor de doorlooptijden van vorderingen zijn verlengd.

Huisartsenzorg

In het bestuurlijk akkoord huisartsenzorg en multidisciplinaire zorgverlening 2019-2022 is afgesproken dat de onderschrijding in 2017 van 200 mln. bij huisartsenzorg en de overschrijding van 100 mln. bij multidisciplinaire zorgverlening structureel worden verwerkt in de begroting. Daarnaast heeft zich een additionele onderschrijding voorgedaan van 83 mln.

Loon- en prijsontwikkeling

Ten opzichte van de MEV-raming bij Miljoenennota 2018 is de raming van loon- en prijsontwikkeling in de zorg op basis van de CPB-raming bij Startnota naar boven bijgesteld.

Multidisciplinaire zorgverlening

In het bestuurlijk akkoord huisartsenzorg en multidisciplinaire zorgverlening 2019-2022 is afgesproken dat de onderschrijding in 2017 van 200 mln. bij huisartsenzorg en de overschrijding van 100 mln. bij multidisciplinaire zorgverlening structureel worden verwerkt in de begroting. Daarnaast is er een onderschrijding van circa 15 mln. in 2018.

Nominaal en onverdeeld Zvw

Een deel van de gereserveerde middelen op deze post blijkt niet nodig te zijn en valt daarom vrij. Het gaat voornamelijk om gereserveerde middelen voor voorwaardelijke toelating.

Overige eerstelijnszorg

Op basis van de realisatiecijfers over 2017 worden de uitgaven voor eerstelijnszorg neerwaarts bijgesteld met 34 mln. Daarnaast is er in 2018 o.m. een onderschrijding bij de fysiotherapie (53 mln.), tandheelkundige zorg (20 mln.) en zintuiglijk gehandicapten (19 mln.). De onderschrijding 2018 bij de fysiotherapie wordt deels verklaard doordat de overheveling van de behandeling bij claudicatio intermittens vanuit de MSZ naar fysiotherapie nog niet geheel heeft plaatsgevonden.

Persoonsgebonden budgetten

De 337 mln. onderschrijding bij persoonsgebonden budgetten heeft twee verklaringen. Ten eerste was er sprake van een verschuiving tussen de verschillende leveringsvormen in de Wlz. Het gaat met name om een verschuiving binnen het Wlz-kader van persoonsgebonden budget naar zorg in natura (248 mln.). De gerealiseerde uitgaven per leveringsvorm weerspiegelen de voorkeuren van de cliënt voor de betreffende leveringsvorm. Daarnaast is er een onderschrijding van 89 mln. omdat een deel van de herverdelingsmiddelen in het Wlz-kader niet nodig waren en vanwege vrijval als gevolg van overdekking van het Wlz-kader.

Ramingsbijstelling geneesmiddelen

De uitgaven aan geneesmiddelen vallen in 2018 lager uit dan geraamd. Dit is onder andere het gevolg van prijsdruk op geneesmiddelen.

Ramingsbijstelling Wlz

Uit uitvoeringsgegevens blijkt dat er ruimte is tussen het beschikbare Wlz-kader voor zorg in natura en persoonsgebonden budgetten en de raming in de begroting. Dit is structureel verwerkt in de begroting en betekent een verlaging van de uitgavenraming in 2018 met 100 mln.

Wijkverpleging

De onderschrijding is op te delen in het structureel doortrekken van de onderschrijding 2017 (100 mln.) en een verwachte onderschrijding van circa 218 mln. in 2018. De onderschrijding in 2018 hangt samen met verschillende factoren. Verzekeraars controleren vanaf 2018 strenger op in de Zvw gedeclareerde zorg voor cliënten met een Wlz-indicatie. Op grond van een onderzoek door het CBS is geconstateerd dat 80 mln. aan zorglasten die voorheen ten onrechte in de Zvw werden gedeclareerd nu ten laste van de Wlz worden gebracht. Daarnaast lijkt uit voorlopige gegevens van Vektis te kunnen worden geconcludeerd dat het gemiddeld aantal geleverde uren wijkverpleegkundige zorg in 2018 is gedaald ten opzichte van voorgaande jaren. Dit lagere aantal uren geleverde zorg kan het gevolg zijn van het sterker inzetten op doelmatige zorg via benchmark-vergelijking tussen verschillende aanbieders, waarbij ook de schaarste aan wijkverpleegkundigen een rol zal spelen.

Zorg in natura

Er was sprake van een verschuiving tussen de verschillende leveringsvormen in de Wlz. Het gaat met name om een verschuiving binnen het Wlz-kader van persoonsgebonden budget naar zorg in natura (248 mln.). De gerealiseerde uitgaven per leveringsvorm weerspiegelen de voorkeuren van de cliënt voor de betreffende leveringsvorm. Daarnaast is er een onderschrijding van 88 mln. omdat een deel van de herverdelingsmiddelen in het Wlz-kader niet nodig waren en vanwege vrijval als gevolg van overdekking van het Wlz-kader.

Diversen mee- en tegenvallers

Deze post betreft voornamelijk het saldo van een overschrijding bij de medisch-specialistische zorg in 2018, een onderschrijding bij de Beschikbaarheidbijdragen MSZ in 2018 en de doorwerking van de onderschrijding in 2017 bij de overige curatieve zorg.

HLA: huisartsenzorg

Om de ambities in het hoofdlijnenakkoord huisartsen te realiseren, is afgesproken dat 50 mln. per jaar beschikbaar blijft voor de sector. Deze middelen zijn onder andere beschikbaar om de juiste zorg op de juiste plek te realiseren, het versterken van de organisatiegraad van de eerste lijn en de inzet van praktijkondersteuners of e-health.

HLA: wijkverpleging

Om de ambities in het bestuurlijk akkoord wijkverpleging te realiseren, is afgesproken dat 50 mln. per jaar beschikbaar blijft voor de sector. Deze middelen zijn onder andere beschikbaar om de juiste zorg op de juiste plek te realiseren, e-health te stimuleren en arbeidsproblematiek aan te pakken.

H55 Gedragseffect stabilisatie eigen risico

In het regeerakkoord (RA) is besloten het verplicht eigen risico te stabiliseren op 385 euro. Dit leidt tot een verlaagd remgeldeffect, dat wil zeggen extra zorgconsumptie en extra zorguitgaven (RA-maatregel H55).

Middelen interbestuurlijk programma

Het Rijk en de VNG hebben in het Interbestuurlijk programma (IBP) afspraken gemaakt over de financiële consequenties van het Regeerakkoord. In het kader van het IBP heeft VWS 100 mln. in 2018 beschikbaar gesteld voor gemeenten.

Verlaging veronderstelde onderuitputting zorg in natura

Naar aanleiding van actualisatiecijfers 2017 wordt de in de VWS-begroting veronderstelde onderuitputting van de Wlz-leveringsvorm zorg in natura vanaf 2018 verlaagd van 0,6% naar 0,3%. De in de begroting geraamde uitgaven vallen hierdoor 54 mln. hoger uit. Het budget dat beschikbaar is voor inkoop van zorg in natura verandert niet door deze aanpassing.

Diversen beleidsmatige mutaties

Dit is de optelsom van diverse mutaties waaronder een kasschuif bij het informatie-uitwisselingsprogramma in de ggz (23 mln.) en het toevoegen van 15 mln. voor Regeerakkoordafspraak H62 onafhankelijke cliëntondersteuning.

Overheveling middelen interbestuurlijk programma

Het Rijk en de VNG hebben in het Interbestuurlijk programma (IBP) afspraken gemaakt over de financiële consequenties van het Regeerakkoord. In het kader van het IBP heeft VWS 100 mln. in 2018 beschikbaar gesteld voor gemeentes. Dit bedrag wordt overgeheveld van het uitgavenplafond zorg naar een decentralisatie-uitkering binnen het Gemeentefonds (uitgavenplafond rijksbegroting).

Diversen technische mutaties

Dit is de optelsom van een aantal technische mutaties. Het betreft onder meer aanpassingen in de loon- en prijsbijstelling bij CEP 2018 t.o.v. Startnota (45 mln.). Daarnaast bevat deze post overhevelingen van uitgavenplafond zorg naar uitgavenplafond rijksbegroting. Daarbij gaat het onder andere om middelen voor onafhankelijke cliëntondersteuning (-15 mln.).

Lagere opbrengst eigen bijdrage Wlz

De ontvangsten in de Wlz zijn 49,8 mln. lager uitgevallen. Dit komt door een tegenvaller bij de eigen bijdragen Wlz en een tegenvaller bij de inkomsten van internationale verdragen, d.w.z. de vorderingen op verdragspartners voor in Nederland verleende Wlz-zorg aan het in het buitenland verzekerde personen.

H55 Stabilisatie eigen risico 2018-2021

In het regeerakkoord (RA) is besloten het verplicht eigen risico te stabiliseren op 385 euro. Dit leidt tot een derving van de opbrengst van het eigen risico (RA-maatregel H55).

Diversen beleidsmatige mutaties

Door aanpassing van de vermogensrendementsheffing valt de opbrengst van de eigen bijdrage Wlz lager uit.

Wijziging betalingsverloop 2018

De voorlopige verdeling over gemeenten van een aantal middelen is pas laat in het jaar bekend geworden. Sommige middelen konden daarom niet meer in 2018 worden bevoorschot. Deze middelen worden over de jaargrens heen meegenomen. Het gaat hierbij om een verschil van 33,2 mln. bij de algemene uitkering. Ook is er 276,1 mln. aan decentralisatie-uitkeringen minder tot uitkering gekomen. Het betreft met name de knelpuntenvoorziening sociaal domein (200 mln.), transformatiefonds jeugd (36 mln.) en de middelen voor de landelijke vreemdelingenvoorziening (12 mln.).

Diversen - mee- en tegenvallers, rijksbegroting

Het onderzoeksbudget is in 2018 niet volledig besteed.

Verhoogde asielinstroom

Vanwege de verhoogde asielinstroom is in het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom overeengekomen dat gemeenten extra middelen ontvangen. Het niet gebruikte budget voor 2017 is doorgeschoven naar 2018.

Wijziging betalingsverloop

In 2017 is een gedeelte van het gemeentefonds niet uitbetaald aan gemeenten. Het resterende bedrag is in 2018 alsnog uitbetaald. Hiertoe werd de begroting van het gemeentefonds opgehoogd.

Diversen - beleidsmatige mutaties, rijksbegroting

In 2017 was er geld over van het onderzoeksbudget. Hiervan werd 1 mln. meegenomen naar 2018.

Diversen - beleidsmatige mutaties, zorg

Dit betrof een toevoeging van middelen vanwege de maatregel in het regeerakkoord Verlaging eigen bijdrage Wlz.

Aardgasvrije wijken

Voor 27 proeftuinen in het programma Aardgasvrije wijken boekte BZK in 2018 85 mln. over naar het gemeentefonds vanuit de klimaatenvelop. Het resterende bedrag heeft BZK binnen de eigen begroting vrijgemaakt.

Accrestranche 2018

De omvang van het gemeentefonds ademt mee met de Rijksbegroting. Op basis van de geactualiseerde begroting van het Rijk voor 2018 wijzigde de accrestranche 2018 voor het gemeentefonds.

Buurtsportcoaches

Dit betrof overboekingen van de begrotingen van de ministeries van VWS (47 mln.) en OCW (11 mln.) ten behoeve van de buurtsportcoaches. Dit gebeurde in het kader van het programma «Sport en bewegen in de buurt».

Loon- en prijsbijstelling tranche 2018

Jaarlijks wordt de integratie-uitkering sociaal domein gecorrigeerd voor loon- en prijsbijstellingen. De middelen in de integratie-uitkering sociaal domein vallen deels onder het plafond rijksbegroting.

Overheveling middelen IBP

In het kader van het Interbestuurlijk programma (IBP) is met de VNG afgesproken dat er een voorziening voor knelpunten in het sociaal domein zou worden gevormd. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport droeg eenmalig 100 mln. bij. De middelen werden toegevoegd aan een decentralisatie-uitkering binnen van het gemeentefonds.

Regiodeal Eindhoven

Dit betrof de eerste overboeking vanuit de enveloppe voor regiodeals van het Ministerie van LNV voor de regiodeal Eindhoven.

Transformatiefonds sociaal domein jeugd

Het Rijk en de VNG zijn overeen gekomen om een Transformatiefonds Sociaal Domein Jeugd in te stellen. Het Transformatiefonds is bedoeld om de vernieuwing van de jeugdhulp te bevorderen en sluit aan bij het Actieprogramma Zorg voor de Jeugd.

Voorlopige afrekening BCF 2018

Ruimte die overblijft onder het plafond van het BCF wordt aan het gemeentefonds toegevoegd. Tussentijds wordt de ruimte geraamd. Op basis van de raming vond bij Miljoenennota een voorlopige afrekening plaats tussen het btw-compensatiefonds en het gemeentefonds voor het lopende uitvoeringsjaar.

Diversen - technische mutaties, rijksbegroting

Er hebben diverse overboekingen plaatsgevonden. De belangrijke mutaties worden hieronder toegelicht. Zo betrof dit de afrekening accres 2017 (– 23,4 mln. incidenteel in 2018), de definitieve afrekening van ruimte onder het BCF-plafond 2017 (– 7,4 mln. in 2018) en diverse overboekingen van en naar de begrotingen van de ministeries van SZW, VWS, OCW, BZK, IenW, EZK, LNV en JenV. Onder meer zijn dat de verhoogde asielinstroom (– 28 mln.), voorkomen van schulden en bestrijding van armoede (27 mln.), bodemsanering (8,3 mln.), referendum Wiv (8 mln.), Roode Vaart Zevenbergen (8 mln.), innovatieve aanpak energiebesparing (7,3 mln.) versterking lokale aanpak jihadisme (5,3 mln.), digiD en MijnOverheid (– 3,9 mln.), versnelling lokale aanpak tegen eenzaamheid (3,5 mln.), matchen op werk (3,1 mln.). regio-envelop Rotterdam-Zuid 2018 (24 mln.), programma Baankansen (17 mln.), aanvullende bijdrage aanpak bodemsanering (13,6 mln.), verhogen vergoeding van raadsleden in kleine gemeenten (10 mln.), vrijval op de Bonus beschut werk (-12,2 mln.) die tussen de plafonds werd verschoven (zie toelichting hieronder bij diversen, sociale zekerheid), een kasschuif van 2019 naar 2018 (8 mln.) voor de voorkoming van schulden en bestrijding van armoede bij kwetsbare mensen ter uitvoering van de motie-Segers (Kamerstukken II, 35 000, nr. 25) en de Landelijke Vreemdelingenvoorziening (12 mln.). Verder betreft deze post diverse overboekingen voor kleinere decentralisatie-uitkeringen. Een overzicht van alle decentralisatie-uitkeringen maakte onderdeel uit van de decembercirculaire van het gemeentefonds.

Loon- en prijsbijstelling tranche 2018

Jaarlijks wordt de integratie-uitkering sociaal domein gecorrigeerd voor loon- en prijsbijstellingen. De middelen in de integratie-uitkering sociaal domein vallen deels onder het plafond sociale zekerheid.

Diversen - technische mutaties, sociale zekerheid

Dit betreft de vrijval op de Bonus beschut werk. De staatssecretaris van SZW heeft toegezegd dat de middelen die in enig jaar niet nodig zijn in het kader van de decentralisatie-uitkering Bonus beschut werk, beschikbaar blijven voor gemeenten. De vrijval wordt toegevoegd aan de integratie-uitkering sociaal domein, onderdeel participatie. Dit betreft een mutatie tussen plafonds, van plafond Rijksbegroting naar plafond Sociale zekerheid.

Loon- en prijsbijstelling tranche 2018

Jaarlijks wordt de integratie-uitkering sociaal domein gecorrigeerd voor loon- en prijsbijstellingen. De middelen in de integratie-uitkering sociaal domein vallen deels onder het plafond zorg.

Diversen - technische mutaties, zorg

Vanuit het plafond zorg van VWS zijn in 2018 middelen overgeboekt voor de verlenging van pleegzorg tot de leeftijd van 21 jaar. Het betreft een oplopende structurele reeks.

Diversen - ontvangsten

De Waarderingskamer heeft het boekjaar 2017 afgesloten met een positief saldo. Conform afspraak is het overschot in 2018 terugbetaald aan de afnemers.

Diversen - mee- en tegenvallers

De voorlopige verdeling over provincies van een aantal middelen is pas laat in het jaar bekend geworden en kon niet meer in 2018 worden bevoorschot. Deze middelen worden over de jaargrens heen meegenomen. Het gaat hierbij om een verschil van drieënveertigduizend euro bij de decentralisatie-uitkeringen.

Diversen - beleidsmatige mutaties

Dit betrof een toevoeging aan het provinciefonds van middelen die in 2017 niet waren uitbetaald. Het resterende bedrag is in 2018 alsnog uitbetaald. Hiertoe werd de begroting van het provinciefonds opgehoogd.

Aansluiting A6 Lelystad

Voor de aansluiting en ruimtelijke inpassing van de A6 Lelystad-Airport werd 14,1 mln. beschikbaar gesteld aan de provincie Flevoland, inclusief de resterende 0,1 mln. voor de ruimtelijke inpassing.

Accrestranche 2018

De omvang van het provinciefonds ademt mee met de Rijksbegroting. Op basis van de geactualiseerde begroting van het Rijk voor 2018 wijzigde de accrestranche 2018 voor het provinciefonds.

Beter benutten

Het Ministerie van IenW leverde een bijdrage aan provincies vanuit het Programma Beter Benutten. De middelen daarvoor werden via een decentralisatie-uitkering in het Provinciefonds overgemaakt aan de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant, Limburg en Flevoland.

Extra sneltrein Groningen - Leeuwarden

Het project Extra sneltrein Groningen - Leeuwarden ging over naar de realisatiefase. De betrokken provincies waren opdrachtgever en ontvingen hiervoor een bijdrage.

Mkb innovatiestimulering topsectoren

Ten behoeve van de decentrale uitvoering van de Mkb-innovatiestimulering Topsectoren (MIT) voor regiogrens overschrijdende innovatiesubsidies werden er middelen overgeboekt naar het provinciefonds.

Nationaal programma Groningen

Het kabinet heeft, gelijktijdig met het besluit om de gaswinning te beëindigen, de toezegging gedaan om een substantiële meerjarige bijdrage te leveren aan een toekomstbestendig Groningen. De middelen voor het Nationaal programma Groningen tranche 2018 werden middels een decentralisatie-uitkering overgemaakt aan de provincie Groningen.

Voorbereidings- en uitvoeringskosten Ooijen-Wansum

Het Ministerie van IenW leverde een bijdrage aan de voorbereidings- en uitvoeringskosten van de gebiedsontwikkeling Ooien-Wanssum. De middelen daarvoor worden via een decentralisatie-uitkering in het Provinciefonds overgemaakt.

Voorlopige afrekening BCF

Ruimte die overblijft onder het plafond van het (BCF) wordt aan het gemeentefonds toegevoegd. Tussentijds wordt de ruimte geraamd. Op basis van de raming vond bij Miljoenennota een voorlopige afrekening plaats tussen het BTW-compensatiefonds (BCF) en het gemeentefonds voor het lopende uitvoeringsjaar.

Diversen - technische mutaties

Dit betreft diverse overboekingen van en naar de begrotingen van de ministeries van BZK, OCW, IenW, EZK en LNV. Onder meer zijn dat de omzetting van vaste naar gebruiksbijdrage voor de GDI-voorziening MijnOverheid (0,5 mln.), het erfgoedprogramma aardbevingsgebied (4,0 mln.), de pilot waterstofvulpunt in Delfzijl voor OV-bussen (0,8 mln.), bodemsanering in het kader van de tweede tranche van het convenant «Bodem en Ondergrond» (6,7 mln.), de Rijkscofinancieringsregeling Interreg V (CETSI) en de InterregProjectstimuleringsregeling V (PSR) (0,5 mln.), de bijdrage aan het Value Data Centre (0,1 mln.), de Mkb-innovatiestimulering Regio en Topsectoren (3,2 mln.), de implementatieagenda Smart Industry Hub (1,4 mln.), het na-ijlende effecten van mijnbouw in Limburg (1,4 mln.), het Tidal Test Centre Grevelingendam (1,8 mln.), het ‘Het mooiste natuurgebied van Nederland’ (0,3 mln.), investeringssteun aan ondernemingen in de Eemsdelta en de Zernike-campus in het kader van de Regionale Investeringssteun Groningen (5 mln.) en de pilot klimaatslimme landbouw in de veenweiden van Zuid-Holland en Utrecht (3,2 mln.). Verder betreft het diverse overboekingen voor decentralisatie-uitkeringen. Een compleet overzicht van alle decentralisatie-uitkeringen maakte onderdeel uit van de decembercirculaire van het provinciefonds.

Diversen – Mee- en tegenvallers

Onder deze post vallen verschillende mutaties die bij Slotwet zijn opgetreden op de artikelen Megaprojecten Verkeer en vervoer (-16,0 mln. waarvan ‒ 11,0 mln. op ZuidAsDok), Spoorwegen (-14,8 mln. waarvan ‒ 5,8 mln. op Beheer, Onderhoud en Vervanging), Regionaal lokale infrastructuur (-7,8 mln.), Hoofdvaarwegen (-7,5 mln.) en Hoofdwegennet (-6,2 mln.).

Kasschuiven binnen hoofdvaarwegennet – Beleidsmatige mutaties, uitgaven en niet-belasting- ontvangsten

Het kasritme wordt aangepast aan het verwachte uitgavenritme van diverse projecten. De grootste kasschuif (-50,0 mln. in 2018) heeft betrekking op Groot variabel onderhoud: Vervanging en Renovatie en Stalen kunstwerken op het artikelonderdeel 15.02 Beheer, onderhoud en vervanging. Tevens vindt een actualisatie van de ontvangstenraming plaats op het project Nieuwe Sluis Terneuzen waarbij enkele ontvangsten pas in latere jaren worden verwacht in plaats van in 2018 en 2019.

Saldo 2017 – Beleidsmatige mutaties, uitgaven

Het voordelig saldo over 2017 is in 2018 toegevoegd aan de begroting van het Infrastructuurfonds. Het saldo 2017 bedraagt 83,5 mln. op de uitgaven.

Saldo 2018 Hoofdvaarwegennet

Er is minder uitgegeven dan verwacht op het artikel Megaprojecten verkeer en vervoer. Dit betreft met name het verschuiven van de programmabeslissing naar 2019 voor het project ERTMS (-43,9 mln.), het project ZuidasDok (-33,7 mln.) in verband met een herijkingsfase van het project en verschillende vertragende oorzaken zoals veranderingen in de constructie en verwerving van gronden en panden bij projecten in het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (-21,6 mln.).

Saldo 2018 Regionaal, lokale infrastructuur

Er is minder uitgegeven dan verwacht op het artikel Regionaal, lokale infrastructuur. Dit komt door vertraging in de betalingstermijnen door een gewijzigde planning bij project Uithoflijn (-30 mln.) en een andere uitvoeringsstrategie bij de Amstelveenlijn (-25 mln.).

Saldo 2018 Spoorwegen

Voordelig saldo – Beleidsmatige mutaties, uitgaven en niet-belasting ontvangsten

Vanuit de extra middelen uit het Regeerakkoord zijn nieuwe maatregelen aangekondigd en is gestart met de voorbereiding van diverse projecten. Door de aard van de infrastructurele planning en de noodzakelijke voorbereidende besluitvorming is een aanloopperiode nodig, voordat de daadwerkelijke uitgaven aan projecten gedaan worden. Dit betekent dat een deel van de in 2018 beschikbaar gestelde middelen niet besteed wordt. Anticiperend hierop wordt nu het voordelig saldo voor 2018 ingeboekt en toegevoegd in de jaren 2020 en 2021 om te besteden aan de in het Regeerakkoord genoemde doelen.

Afrekening Prorail 3e tertaal 2017 – Technische mutaties, uitgaven en niet-belasting ontvangsten

Dit betreft de afrekening over het derde tertaal van 2017 van te hoog bevoorschotte projecten aan ProRail. ProRail ontvangt voor in uitvoering zijnde aanlegprojecten ieder tertaal voorschotten. Deze voorschotten worden het daaropvolgende tertaal afgerekend op basis van de werkelijke gemaakte kosten.

Beter benutten – Technische mutaties, uitgaven en niet-belasting ontvangsten

Voor het programma Beter Benutten wordt vanuit het Infrastructuurfonds via de IenW-begroting bijgedragen aan projecten. Een deel van de bijdrage wordt via de Brede Doeluitkering (-26,4 mln.) uitgekeerd, een deel van de bijdrage aan diverse gemeenten en provincies (-20,2 mln.) verloopt via een overboeking vanaf de begroting van IenW naar het Gemeentefonds, Provinciefonds en BTW-compensatiefonds en een klein deel is een bijdrage aan de IenW-begroting HXII (-2,7 mln.).

D22 verhoging infrastructuurfonds – Technische mutaties, uitgaven en niet-belasting ontvangsten

De Regeerakkoordmiddelen voor Verhoging Infrastructuurfonds worden toegevoegd aan de IenW-begroting. Deze middelen worden ingezet voor een inhaalslag in infrastructuur (spoor, (vaar)wegen en fiets). Middels een incidentele suppletoire begroting is een kasschuif van ongeveer 43 mln. gedaan naar 2018 vanuit 2019 en 2020. Hierdoor konden de middelen inzake wederopbouw Saba en Sint Eustatius worden geschoven van 2018 naar 2019 en 2020.

Prijsbijstelling 2018 – Technische mutaties, uitgaven en niet-belasting ontvangsten

De prijsbijstelling tranche 2018 voor het Infrastructuurfonds wordt vanuit de IenW-begroting toegevoegd.

Diversen – Technische mutaties, uitgaven en niet-belasting ontvangsten

Dit betreft voornamelijk overboekingen naar het Provinciefonds, Gemeentefonds en BTW Compensatiefonds (totaal ‒ 64,1 mln. waarvan ‒ 31,9 mln. voor extra sneltrein Groningen-Leeuwarden), overboekingen naar HXII voor bijdrage in projecten die daar verantwoord worden (-26,9 mln.) en bijdragen van derden (+44,0 mln., waarvan +23,1 voor hoofdvaarwegennet, +16,2 aan hoofdwegennet en +4,7 mln. aan spoorwegen).

Saldo 2018 megaprojecten ontvangsten spoor – Mee- en tegenvallers, niet-belastingontvangsten

Dit betreft ontvangsten van de provincie Noord-Brabant en de gemeente Vught voor het Programma Hoogfrequent Spoor-project Meteren-Boxtel die niet in 2018 maar in 2019 plaatsvinden.

Saldo 2018 spoorwegen

De per saldo lagere ontvangsten worden met name veroorzaakt doordat een deel van de concessievergoeding voor de HSL-Zuid (22,3 mln.) later plaatsvindt.

Diversen - Beleidsmatige mutaties, niet-belastingontvangsten 

Dit betreft kasschuiven op het hoofdwegennet (12,9 mln.), het voordelig saldo over 2017 aan ontvangsten (4,7 mln.) dat in 2018 is toegevoegd aan de begroting en saldo 2018 (-3,0 mln.) op hoofdwegennet, hoofdvaarwegennet, bijdrage andere begrotingen Rijk en megaprojecten verkeer en vervoer.

Saldo 2017 – Niet relevant, Technische mutaties, niet-belastingontvangsten

Het voordelig saldo over 2017 is in 2018 toegevoegd aan de begroting van het Infrastructuurfonds. Het saldo 2017 bedraagt 83,5 mln. op de uitgaven en 4,7 mln. op de ontvangsten, waardoor het netto saldo (uitgaven minus ontvangsten) uitkomt op 78,7 mln.

Toevoeging eindsaldo 2017 – uitgaven en niet-belastingontvangsten

Het eindsaldo van 2017 is toegevoegd aan de begroting 2018.