In tabel 1 staan de geactualiseerde cijfers van de maatregelen, zoals die zijn voorgenomen in de ontwerpbegroting 2010, paragraaf Financieel Beeld Zorg. Per maatregel wordt een toelichting gegeven.

Curatieve zorg

Preferentiebeleid en verlopen patenten

Het gaat hier om de geraamde opbrengsten van het preferentiebeleid en hogere besparingen dan geraamd als gevolg van het verlopen van octrooien van geneesmiddelen. Recente cijfers voor de farmaceutische zorg maken duidelijk dat deze opbrengsten zijn gerealiseerd.

Tegenvaller receptregelvergoeding, aflopen transitieakkoord en volume (gebruik) geneesmiddelen

Dit betreft de gevolgen van de door de NZa vastgestelde vergoeding per receptregel voor apothekers, de gevolgen van het aflopen van het transitieakkoord geneesmiddelen per 2010 en de verwachte stijging van het gebruik van geneesmiddelen. De tegenvaller is bij de begroting 2010 geredresseerd. Recente cijfers voor de farmaceutische zorg maken duidelijk dat de maatregelen effect hebben gesorteerd.

(pseudo-) WW-premie

Overheidswerkgevers waaronder academische ziekenhuizen zijn eigen risicodrager voor de WW. Zij gebruikten de WW-werknemerspremie ter gedeeltelijke dekking van de WW-lasten. Met ingang van 2009 is het tarief WW-werknemerspremie op nul gezet, waardoor de academische ziekenhuizen deze inkomsten verliezen. Voor het vervallen van deze inkomsten zijn deze ziekenhuizen gecompenseerd.

Wijziging voorcalculatie

Het betreft hier de financiële effecten van de wijziging van de voorcalculatie van de loon- en prijsindexatie cure.

Besparingsverlies niet indexeren huisartsen

Nieuwe cijfers van het CPB hebben geleid tot een aanpassing van de geraamde opbrengst van de maatregel om de huisartsentarieven niet te indexeren. Daarnaast was bij het niet indexeren 2009 abusievelijk geen rekening gehouden met de gewijzigde voor- en nacalculatiesystematiek.

Maatregelen medisch specialisten

De overschrijding over 2008 is verder opgelopen van € 375 miljoen naar € 512 miljoen. De NZa heeft de korting van € 512 miljoen gedifferentieerd in de tarieven verwerkt. Een deel van de korting in 2010 slaat echter neer op 2011. Daarom wordt € 33 miljoen van 2010 intertemporeel gecompenseerd in 2011. De verwerkte korting komt daarmee op € 479 miljoen.

Tariefmaatregel ggz

Om de overschrijding van de zorguitgaven te mitigeren zijn de budgetten in de geneeskundige ggz neerwaarts bijgesteld.

Wet geneesmiddelenprijzen

De Wet geneesmiddelenprijzen (Wgp) is aangepast. Injectables zijn onder de Wgp gebracht.

Doelmatig voorschrijven

Dit betreft de geraamde opbrengst van het doelmatiger voorschrijven van geneesmiddelen door huisartsen. Voor 2010 en 2011 gaat het daarbij met name om het meer voorschrijven van generieke varianten van maagzuurremmers en cholesterolverlagers. De maatregelen zijn geëffectueerd, maar hebben over 2010 nog niet het volledig beoogde effect gesorteerd.

Aanpassing inschrijftarief

Met ingang van 1 januari 2010 is een negatieve herijking ingevoerd van het inschrijftarief van € 60 miljoen.

Zelfverwijzers

In 2010 is in de bekostiging voor de huisartsenposten een eerste stap gezet om te bewerkstelligen dat substitutie van ziekenhuizen naar huisartsenposten plaatsvindt. Op basis van aantoonbare besparingen op het aantal rechtstreekse zelfverwijzers op de spoedeisende hulp, is het voor de verzekeraar mogelijk om de huisartsenposten te belonen voor het extra werk dat wordt geleverd. Dit heeft ervoor gezorgd dat de integratie van spoedeisende hulpposten van ziekenhuizen met huisartsenposten verder wordt gestimuleerd. Het is wenselijk om hier nadrukkelijk aandacht aan te besteden vanwege een relatief groot aantal zelfverwijzers dat naar de relatief duurdere spoedeisende hulp gaat. Een groot deel daarvan had door de huisarts geholpen kunnen worden. In 2011 worden verdere aanpassingen in de bekostiging voor huisartsenposten en spoedeisende hulp meegenomen in het visietraject rondom de acute zorg.

Daarnaast moeten ziekenhuizen er strenger op toezien dat specialistische zorg die gedeclareerd wordt, plaatsvindt op basis van een verwijzing. Dit zorgt ervoor dat een zorgvraag eerst door een zorgverlener in de eerstelijnszorg wordt beoordeeld, waardoor het beroep op de duurdere tweedelijnszorg afneemt.

Tariefmaatregel alle vrije beroepsbeoefenaren

VWS heeft voor alle vrije beroepsbeoefenaren (medisch specialisten, huisartsen, kraamzorg, verloskundigen etc.) het inkomensgerelateerde kostenbestanddeel van de tarieven niet geïndexeerd voor de tweede helft van 2009 en voor heel 2010.

Pakketuit-/opname

Op basis van het Pakketadvies 2009 van het CVZ is het Mandibulair repositie apparaat (een hulpmiddel voor het ademhalingsstelsel) met ingang van 2010 in het basispakket opgenomen. De vergoeding van Acetylcysteïne (een slijmoplossend middel) is per 1 januari 2010 uit het verzekerde pakket gehaald.

Langdurige zorg

Ramingsbijstelling pgb

Door het CVZ is op basis van de halfjaarcijfers in 2008 een lagere instroom van het aantal budgethouders in 2009 verwacht dan eerder geraamd. Dit heeft geleid tot een neerwaartse bijstelling van de ramingen vanaf 2009. Voor 2010 en verder gaat het om een bedrag van € 60 miljoen. De besparing is echter niet gerealiseerd door een toename van de vraag naar pgb’s. In 2010 zijn hiervoor extra middelen beschikbaar gesteld (€ 208 miljoen).

Vermogensinkomensbijtelling

Deze post heeft betrekking op de structurele doorwerking in 2010 en latere jaren van de effecten van de motie De Vries bij de begroting 2009 over de vermogensinkomensbijtelling (VIB). Het niet invoeren van de VIB heeft geleid tot een tegenvaller van € 70 miljoen in 2010.

Invulling taakstelling best practices

In 2008 is de intramurale capaciteit sneller toegenomen dan geraamd. De doorwerking hiervan is gedekt door een ophoging van de taakstelling best practices. Voor het bedrag van de totale taakstelling is de contracteerruimte gekort. Zorgkantoren vullen de maatregel in door voor goed presterende instellingen hogere tarieven te hanteren dan voor minder goed presterende instellingen. Op deze wijze zijn best practices beloond.

Inzet reserve AWBZ knelpunten

Er is een bedrag gereserveerd voor eventuele knelpunten in de contracteerruimte en het pgb subsidieplafond. Dit bedrag is in 2010 aangewend.

Ramingsbijstelling tariefsmaatregelen AWBZ

Dit betreft een eerder wel doorgevoerde maar niet structureel geboekte tariefswijziging bij de ondersteunende begeleiding.