Doel
1. Betaalbaarheid voor iedereen;
2. Een brede en actieve inzet van corporaties ten dienste van het publiek belang: bij het aanpakken van de fysieke en sociale problematiek in steden en wijken en het zorgen voor voldoende betaalbare woningen voor lagere inkomens;
3. Een heldere en scherpe verantwoording van deze inzet naar de overheid die het publieke belang bepaalt.
Doelbereik
De huren zijn in 2010 gestegen met 1,2 %. Dit is gelijk aan het inflatiepercentage van het voorgaande jaar.
In 2010 zijn de doelen met betrekking tot de Wet Bevordering Eigenwoningbezit (BEW) en startersleningen gerealiseerd. In totaal zijn in 2010 5 875 BEW bijdragen en 3 968 VROM startersleningen verstrekt. Met name vanwege budgettaire redenen en beschikbare alternatieven ter ondersteuning van starters op de woningmarkt zijn beide regelingen nu gesloten. Bestaande BEW toekenningen worden wel gecontinueerd. In de beleidsevaluatie van de BEW die in het voorjaar 2011 naar de Tweede Kamer is verzonden wordt nader ingegaan op gerealiseerde doelstellingen van de BEW over de periode 1 januari 2007 tot eind maart 2010.
In 2010 zijn de werkzaamheden om te komen tot een vernieuwing van het corporatiebestel voortgezet. Via aanpassing van wet- en regelgeving wordt de verhouding tussen het Rijk en de corporatiesector zodanig aangescherpt, dat woningcorporaties hun maatschappelijke prestaties beter kunnen laten aansluiten op lokale, regionale en landelijke prioriteiten in de volkshuisvesting. De eind 2009 afgeronde bespreking met de Europese Commissie over staatssteun voor corporaties heeft eind 2010 geleid tot publicatie van de Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting, van kracht met ingang van 1 januari 2011.
Beoogde prestaties in 2010 | Bereikt resultaat in 2010 |
|---|---|
1. Matigen huurverhoging via koppeling aan inflatie | Gerealiseerd Het maximale huurverhogingspercentage bedraagt voor de periode 1 juli 2010 tot en met 30 juni 2011 1,2%. Dit is gelijk aan het inflatiepercentage over 2009. De gemiddelde huurstijging exclusief harmonisatie bedroeg per 1 juli 2010 eveneens 1,2%. Daarmee zijn de huren gestegen met het inflatiepercentage. Naar verwachting zal de inflatie in 2010 uitkomen op 1,25%. Op grond van de verwachte inflatie over 2010 kan geconcludeerd worden dat de reële huurstijging in 2010 nagenoeg op 0% zal uitkomen. |
2. Handhaven huurtoeslag en vereenvoudigen regelgeving | Gerealiseerd De regelgeving is vereenvoudigd. Onderdeel hiervan was het verschuiven van de jaarlijkse aanpassing van de huurgerelateerde parameters van 1 juli naar 1 januari, zodat in principe het jaarlijks te verlenen voorschot niet meer lopende het jaar hoeft te worden aangepast. Om dit vorm te geven is in 2010 de aanpassing van de huurgerelateerde parameters in de huurtoeslag eenmalig achterwege gebleven. Dit heeft een beperkte matigende werking op de huurquote (0,05 à 0,1%-punt) gehad. |
3. Als het beschikbare budget op is, uiterlijk 31 december 2011, wordt de regeling BEW gesloten voor nieuwe aanvragen | Gerealiseerd Het aantal aanvragen BEW was dusdanig groot dat na 29 maart 2010 de regeling gesloten is voor nieuwe aanvragen omdat het volledige budget tot eind 2011 was uitgeput. Ook het gebruik van de startersleningen is toegenomen. Het beschikbare budget voor het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) waarmee het Rijk startersleningen voor 50% ondersteunt was eind mei 2010 uitgeput. Wel kunnen gemeenten zelf nog startersleningen verstrekken zonder bijdrage vanuit de SVn. |
4. Op basis van het SEV-experiment huren-op-maat mogelijkheden voor een solidair betaalbaarheidsstelsel en de rolverdeling tussen rijk en corporaties in de toekomst verkennen | Niet gerealiseerd Op basis van een tussenevaluatie van begin 2010 konden nog geen concrete beleidconclusies worden getrokken. In maart 2011 is de eindevaluatie gereed en dan kan worden bezien of en hoe er verder gegaan kan worden met het experiment. |
5. Inzet van maatschappelijk bestemd vermogen van corporaties voor de volkshuisvesting | Gerealiseerd Op 21 december 2010 is de Tweede Kamer (Kamerstukken II, 2009–2010, 29 453 nr. 180) door middel van het Sectorbeeld Realisaties over de door corporaties geleverde volkshuisvestelijke inspanningen in 2009 geïnformeerd. Voor de nieuwbouwproductie door de sector was 2009 een topjaar. Verder heeft de Raad van State op 27 oktober 2010 uitspraak gedaan dat woningcorporaties niet op eigen verzoek het corporatiebestel mogen verlaten. Hiermee is gewaarborgd dat de woningvoorraad en het vermogen van de toegelaten instellingen behouden blijven voor sociale huisvestingsdoeleinden. Solidariteit tussen corporaties is uitgangspunt geweest om in 2008 bijzondere projectsteun ten bate van de 40-wijkenaanpak in te stellen. De rechtbank Utrecht heeft echter in november 2010 de door het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) opgelegde heffingen voor de jaren 2008 en 2009 ongegrond verklaard. In overleg met het Rijk heeft het CFV hiertegen beroep aangetekend. |
6. Waarborgen van het functioneren van woningcorporaties door benoemen van prestaties en regels | Gerealiseerd In 2010 is uitvoerig met Aedes, VNG, Woonbond en andere stakeholders gesproken over de omzetting van het Besluit van de Europese Commissie van 15 december 2009 in een regeling inzake staatssteun voor woningcorporaties. Vooruitlopend op de invoering van de herziene Woningwet is de Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting afgerond in 2010 en met ingang van 1 januari 2011 in werking getreden. Eventuele knelpunten in de uitvoering worden in overleg met de sector bezien. In het kader van de in 2009 in gang gezette intensivering van het toezicht op de integriteit van corporaties heeft het in 2009 ingerichte Meldpunt integriteit woningcorporaties haar werkzaamheden voortgezet. Het rapport Lessons learned is op 1 juni 2010 aan de Tweede Kamer aangeboden (Kamerstukken II, 2009–2010, 29 453, nr. 161). Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) heeft de tweede fase van de nulmeting integriteit in 2010 uitgevoerd, waarmee een beeld van de stand van zaken en de visie van (een beperkte groep) corporaties op integriteit en integer handelen wordt geschetst. Verder is er met het oog op eventuele onrechtmatigheid onderzoek gestart naar 1 000 vastgoedtransacties in de periode 2004–2008, waarbij gebruik is gemaakt van ABC-constructies. Ook is in 2010 gestart met een preventieve doorlichting van de corporatiesector met het oog op kwetsbaarheid voor financieel-economische criminaliteit. Dit rapport wordt in maart 2011 verwacht. |
7. Beoordelen van maatschappelijke prestaties van woningcorporaties | Gerealiseerd In het kader van het rechtmatigheids-, volkshuisvestelijk en financieel toezicht op woningcorporaties zijn in 2010 meerdere publicaties aan de Tweede Kamer aangeboden. Ten behoeve van een AO op 3 februari 2010 over de financiële positie van corporaties zijn de CFV-rapporten Sectorbeeld Realisaties en Verslag Financieel Toezicht over verslagjaar 2008 met begeleidende beleidsbrief d.d. 15 januari 2010 naar de Tweede Kamer gezonden (Kamerstukken II, 2009–2010, 29 453, nr. 149). Op 6 oktober 2010 ontving de Tweede Kamer (de beleidsreactie op) het CFV-rapport Sectorbeeld Voornemens 2010, prognoseperiode 2010–2014 (Kamerstukken II, 2010–2011, 29 453, nr. 170). Op 6 december 2010 zijn de samenvattingen van het Sectorbeeld Realisaties en het Verslag Financieel Toezicht over verslagjaar 2009 naar de Tweede Kamer gezonden (Kamerstukken II, 2010–2011, 29 453, nr. 179). Beide brieven zijn toegezonden ten behoeve van het AO op 8 december 2010 over short stay, integriteit en de financiële positie van corporaties. Op 21 december 2010 ontving de Tweede Kamer beide integrale CFV-rapporten over verslagjaar 2009 (Kamerstukken II, 2010–2011, 29 453, nr. 180) met een aanbiedingsbrief. Hiernaast hebben alle corporaties op 29 november 2010 een individuele oordeelsbrief van de minister ontvangen, waarin wordt ingegaan op het financiële oordeel van het CFV, aspecten van governance en de naleving van wet- en regelgeving in 2009. Ook is in 2010 een corporatieronde georganiseerd waarmee WWI de volkshuisvestelijke prestaties van 87 van de belangrijkste corporaties bespreekbaar heeft gemaakt en daardoor ook het netwerk in de corporatiesector heeft versterkt. In dit verband hebben 87 corporaties op 8 oktober 2010 een maatwerkbrief ontvangen die zich richt op verrichte en voorgenomen volkshuisvestelijke prestaties. Hiermee wordt beoogd om tot een op de lokale situatie afgestemde aanpak te komen, die past binnen de landelijke beleidskaders. |
8. Organiseren van effectief intern en extern toezicht (via nieuw op te richten corporatie-autoriteit) | Niet gerealiseerd Een verbeterd toezichtstelsel maakt onderdeel uit van de eerder aangekondigde vernieuwing van het bestel rond corporaties. De majeure herziening van de wet- en regelgeving voor woningcorporaties heeft in 2010 vertraging opgelopen door de demissionaire status van het kabinet. Op 12 juli 2010 is het advies van de Raad van State over het wetsvoorstel herziening Woningwet afgekomen. Het wetsvoorstel voorziet in een wijziging van alle bepalingen van de Woningwet over woningcorporaties. Indiening bij de Tweede Kamer is voorzien in 2011. |
Beleidsconclusie
In 2010 is de huurverhoging beperkt gebleven tot het niveau van de inflatie. Van de BEW en startersleningen is ook in 2010 voor zover het budget dit toeliet gebruik gemaakt.
De tijdelijke intensivering van het toezicht op de integriteit van woningcorporaties heeft in 2010 zijn vruchten afgeworpen en kan worden afgebouwd. Hoe dan ook blijft het Meldpunt integriteit woningcorporaties bestaan.
Gewerkt wordt aan het versterken van de solidariteit tussen corporaties.
Vooruitlopend op de inwerkingtreding van de Woningwet is een belangrijk onderdeel van de voorstellen inzake staatssteun vastgelegd in regelgeving.