Motivering
In 2005 heeft het kabinet deel 1 van de PKB Ruimte voor de Rivier vastgesteld en samen met de milieueffectrapportage ter inzage gelegd. Na de inspraakronde (deel 2) heeft het kabinet op 22 december 2005 in deel 3 een definitief standpunt ingenomen (PKB, Kamerstukken II, 2004–2006, 30 080, nrs. 1–6). In de zomer 2006 en december 2006 hebben de Tweede Kamer en Eerste Kamer de PKB unaniem aanvaard.
Met de PKB (deel 4) wil het kabinet twee doelstellingen bereiken:
-
1. Het op het vereiste niveau brengen van de bescherming van het rivierengebied tegen overstromingen. Dit houdt in dat de veiligheid langs de Rijntakken en het benedenstroomse deel van de bedijkte Maas (vanaf Hedikhuizen) uiterlijk in 2015 in overeenstemming moet worden gebracht met de wettelijke vereiste norm.
-
2. Een bijdrage leveren aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied. Daarmee wordt het rivierengebied economisch, ecologisch en landschappelijk versterkt.
Producten
De PKB deel 4 bevat een besluit over het uiterlijk eind 2015 uit te voeren basispakket van 39 maatregelen én de plaats waar ze getroffen moeten worden. In de PKB wordt bovendien een doorkijk gegeven naar de lange termijnopgave voor waterveiligheid. Om flexibiliteit in te bouwen is gekozen voor een programmatische aanpak. Conform de Regeling Grote Projecten heeft de Tweede Kamer in 2011 2 voortgangsrapportrages ontvangen: VGR17 en VGR18.
In 2011 zijn de projectbeslissingen genomen voor:
-
• Diverse in de PKB opgenomen dijkverbeteringen: Amer/Donge, Steurgat/Land van Altena, Bergsche Maas/Land van Altena, Nederrijn/Arnhemse en Velpsebroek.
-
• Kribverlagingen Waal Fort St. Andries en de Beneden Waal.
-
• De Honswijkerwaarden, Stuweiland Hagestein, Hagesteinse Uiterwaard en Heerenwaard (Ruimte voor de Lek).
-
• Uiterwaardvergraving Meinerswijk.
-
• Dijkteruglegging Lent.
De stand van zaken per 31 december 2011 is:
-
• Voor 23 van de 39 maatregelen is een projectbeslissing genomen en is de realisatie gestart
-
• 5 van de 39 maatregelen zijn geschrapt: voor het bereiken van de waterveiligheidsdoelstelling bleken ze niet nodig
-
• Voor 73% van het realisatiebudget is de aanbesteding gestart
Met de overgang naar de uitvoeringsfase van de meeste maatregelen, is het opdrachtgeversschap binnen het ministerie van I&M met ingang van 1 januari 2012 overgegaan van DGRW naar DGRWS.
Meetbare gegevens
Het vereiste veiligheidsniveau in het rivierengebied rond de Rijntakken moet uiterlijk in 2015 in overeenstemming zijn gebracht met een maatgevende hoogwater afvoer van 16 000 m3/s bij Lobith. Een aantal projecten-maatregelen, zoals de hoogwatergeul Veessen-Wapenveld, dijkteruglegging Lent en dijkverleggingen Cortenoever en Voorsterklei zullen pas na 2015 gereed zijn omdat in deze gebieden relatief veel mensen wonen die moeten wijken. Dat vergt een zorgvuldige aanpak en kost tijd. Deze 3 projecten volgen snel na 2015.
| Uitgaven 2011 in € mln. | Gereed | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Projectomschrijving | Begroting | Realisatie | Verschil | Begroting 2011 | Realisatie 2011 | |
| CATEGORIE 0 | ||||||
| Ruimte voor de Rivier 16.02 | ||||||
| Projecten Nationaal | ||||||
| Uitvoeringskosten | 135 | 145 | 10 | 2015 | 2015 | |
| Planstudiekosten | 5 | 11 | 6 | 2011 | 2011 | |
| Projectorganisatie en projectmanagement | 13 | 0 | – 13 | 2015 | 2015 | |
| EU en projectgebonden ontvangsten | 20 | 0 | – 20 | |||
| Totaal categorie 0 (IF 16.02) | 173 | 156 | – 17 | |||
De overschrijding van het uitvoeringsbudget wordt veroorzaakt door een snellere realisatie van vastgoedaankopen bij de ontpoldering Noordwaard, doordat het mogelijk is gebleken om een groter deel dan verwacht minnelijk te verwerven. Daarnaast hebben de versnelde marktbenaderingen van Avelingen, Deventer en Zwolle geleid tot gunning aan de markt in 2011 in plaats van 2012. Bij gunning vindt tevens een betaling plaats, waardoor een hogere realisatie heeft plaatsgevonden in 2011.
De overschrijding van het planstudiebudget wordt veroorzaakt door:
• Vertraging in het traject van gemeentelijke bestemmingsplannen. Deze duren bij de maatregelen langer doordat de in de planstudiefase betrokken bestuurders uit de regionale en lokale colleges en raden na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2010 en de verkiezingen voor de Provinciale Staten in 2011 veelal plaats hebben gemaakt voor anderen.
• De in de Crisis- en Herstelwet geregelde versnelling in behandeling van beroepszaken bij de Raad van State blijkt niet te werken.
• Vaststelling van projectbeslissingen van een paar grote maatregelen (Noordwaard, Lent, Veessen-Wapenveld, Cortenoever-Voorsterklei, Vianen, Zomerbedverlaging Beneden-IJssel) is ten opzichte van de planning (december 2008; VGR13) minstens een half jaar uitgelopen door bestuurlijke of inhoudelijke complexiteit of door landelijke politieke heroverwegingen of anderszins.