Algemene doelstelling

EZ streeft naar internationaal toonaangevende concurrerende, sociaal verantwoorde, veilige en dier- en milieuvriendelijke agro-, visserij- en voedselketens.

Rol en verantwoordelijkheid

De Staatssecretaris van EZ is vanuit een bewakende en stimulerende rol verantwoordelijk voor:

• • Het versterken van de positie van de Nederlandse agrarische en visserijketen (artikelonderdeel 16.1).

• • Het borgen van voedselveiligheid en voedselkwaliteit (artikelonderdeel 16.2). Producenten en partijen uit de voedselketen zijn primair verantwoordelijk voor hun producten en productiewijze. Zij opereren op basis van normen en kaders die de overheid stelt en die goeddeels hun grondslag vinden in internationale, vooral Europese regelgeving. De Minister van VWS is verantwoordelijk voor de gehele Europese wetgeving voor voedselveiligheid, met uitzondering van de slacht van dieren en het keuren en uitsnijden van vlees, daarvoor is de Staatssecretaris van EZ verantwoordelijk is, evenals voor de wetgeving voor diervoeders, dierlijke bijproducten en diergeneesmiddelen. De Staatssecretaris van EZ is voorts samen met de Minister van VWS verantwoordelijk voor de controle en handhaving op de regels voor de veiligheid van voedsel.

• • Het voeren van adequaat fytosanitair beleid, waaronder markttoegang en het zeker stellen van goede gewasbescherming, evenals het borgen van diergezondheid en dierenwelzijn (artikelonderdeel 16.3).

• • Kennisontwikkeling en innovatie ten behoeve van het groene domein (artikelonderdeel 16.4).

• • Het bijdragen aan een adequate en duurzame voedselvoorziening/voedselzekerheid op Europees en mondiaal niveau evenals het bijdragen aan het Europese en internationale landbouwbeleid (artikelonderdeel 16.5).

Bij het vaststellen van het Europees Landbouwbeleid voor de periode 2014–2020 heeft de Staatssecretaris van EZ de rol om te zorgen dat de Nederlandse inbreng met betrekking tot versterking concurrentiekracht, vergroening en verduurzaming goed tot hun recht komen.

• 1. Net als bij de voorgaande metingen heeft het merendeel van de respondenten een neutraal tot zeer positief beeld van zowel de agrarische als de visserijsector.

• 2. Het kengetal «mate van vertrouwen consumenten in voedsel» is gebaseerd op de antwoorden op de vraag «Ik maak me zorgen over de veiligheid van voedingsmiddelen». De gemeten waarde op een schaal van vijf. Het kengetal over 2013 is lager dan in 2011 en de jaren daarvoor. Zonder dat de oorzaken zijn onderzocht, is het aannemelijk dat de daling gerelateerd is aan de voedselincidenten in het voorjaar 2013. Vanaf 2011 vindt de meting tweejaarlijks plaats, daarom geen meting over 2012.

• 3. Het percentage Nederlandse aanvragen Kwekersrecht van het Totaal aantal aanvragen voor de EU bron Community Plant Variety Office (CPVO), Annual reports 2007 tot en met 2012. Het percentage Nederlandse aanvragen handhaaft zich op het hoge niveau van de voorgaande jaren. De resultaten over 2013 komen in het jaarverslag 2014 beschikbaar.

• 4. Betreft het percentage Nederlandse octrooiaanvragen van het totaal aantal internationale aanvragen (bij de World Intellectual Property Organization en bij het Europees Octrooibureau) ingediend voor de agrarische sector en verwerkende industrie. Het totaal aantal aanvragen blijkt in 2011 met 9% te zijn gestegen, terwijl het aantal Nederlandse aanvragen met 13% is gedaald. Overnames en afstoten van bedrijfsonderdelen bij de grote concerns (Unilever en Nutricia) zijn hiervan waarschijnlijk de oorzaak. De daling zit op de onderwerpen Dierhouderij, Landbewerking, Voedselverwerking en Voedselverrijking. Bij primaire voedselverwerking en Tuinbouw en plantveredeling is sprake van absolute en relatieve stijging. In verband met de bescherming van octrooi-informatie stelt NL-Octrooicentrum deze informatie met vertraging beschikbaar. De gegevens over 2012 worden in het Jaarverslag 2015 gepubliceerd, die over 2013 in het Jaarverslag 2016.

• 5. Hoogste netto handelsoverschot: Nederland is met € 24,1 mld in 2012 weer van de vierde naar de derde plaats van de wereld gestegen met het hoogste handelsoverschot in agrarische producten. Alleen Brazilië en Argentinië hebben een hoger netto handelsoverschot in agrarische producten.

Beleidsconclusies

16.1 Versterking concurrentiekracht en verduurzaming agroketens en visserij;

Agrarische innovatie

De effectevaluatie van de regeling Samenwerking bij Innovatie geeft aan dat dit een effectief instrument is om innovatie te stimuleren. De aanbevelingen worden opgepakt voor een soortgelijke regeling in het Plattelandsontwikkelingsprogramma 2014–2020 onder provinciale regie.

Mestbeleid

Duurzame veehouderij

In de Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij en het «Kabinetsstandpunt over omvang intensieve veehouderij en schaalgrootte» (Tweede Kamer, 28 973 nr. 134) staan de uitdagingen beschreven. De transitie naar een toekomstbestendige en duurzame veehouderij is ingezet via twee sporen. Het eerste spoor betreft ketengestuurde verduurzaming (stimuleren van samenwerking tussen ketenpartners). Op dit onderwerp zijn in 2013 zeven versnellingsprojecten gestart. De ontwikkeling op de diverse sporen inclusief een vooruitblik van de Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij (UDV) is aan de Tweede Kamer gezonden in oktober 2013 (Vierde voortgangsrapportage Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij 28 973 nr. 35). Het tweede spoor betreft de zorgvuldige veehouderij, waarbij in de UDV 15 doelen voor een duurzame veehouderij zijn vastgesteld (zie voortgangsrapportage) en afspraken zijn voorbereid over de gezamenlijke aanpak van de ambitie «vanaf 2015 alle nieuw te bouwen stallen integraal duurzaam». Kernthema’s zijn dierenwelzijn, dier- en humane gezondheid, milieu en maatschappelijke inpassing.

Visserij

In 2013 zijn, vergelijkbaar met de afgelopen jaren, verschillende subsidieregelingen opengesteld en gefinancierd uit het Europees Visserijfonds (EVF) met als doelstelling de verdere verduurzaming en economische rendementen van de visserij, de visketen en de aquacultuur te bevorderen. Via regelingen zoals «Innovatie in de visketen» en »Collectieve actie in de visketen» is in totaal aan 17 projecten steun verleend, voor in totaal € 3,25 mln. Eind 2013 zijn twee EVF regelingen opengesteld te weten de regeling collectieve actie aanlandplicht € 3 mln en voor de duurzame ontwikkeling van visserijgebieden € 4,92 mln. De projecten worden naar verwachting in 2014 toegekend.

16.2 Borgen voedselveiligheid en -kwaliteit

Voedselkwaliteit en transparantie in de keten

EZ heeft de beleidsbrief «duurzame voedselproductie» opgesteld die in juli 2013 naar de Tweede Kamer is gestuurd. Deze vormt de kaders van het beleid van voedsel van EZ. EZ heeft in 2013 bijgedragen aan nieuw EU-beleid op het gebied van voedselkwaliteit. EZ heeft samen met het Ministerie van I&M gereageerd op de Consultatie van de Europese Commissie over verduurzaming voedselsystemen. Daarbij heeft Nederland aangegeven wat zij van de Europese Commissie verwacht van de in 2014 te verschijnen Mededeling over duurzaam Voedsel.

Risicomanagement voedselproductie

Door de Staatssecretaris van EZ en de Minister van VWS is in 2013 samen met het bedrijfsleven (de voedselproductieketen vlees en zuivel) de Taskforce Voedselvertrouwen in het leven geroepen om de fraude in de voedselproductie aan te pakken. De Taskforce heeft een actieplan opgesteld dat doorloopt tot eind 2014. Ook hebben deze bewindspersonen in december 2013 een plan van aanpak voor de NVWA naar de Tweede Kamer gestuurd om de controle en het toezicht te verbeteren evenals het risicogebaseerd werken. De Europese Commissie heeft vijf-punten actieplan opgesteld, waarvan onder andere de nieuw ingestelde Working Group Food Fraud, onderdeel uitmaakt. EZ neemt, naast VWS en de NVWA, deel in deze Working Group. Nederland is voor de periode 2013–2015 voorzitter geworden van het Comité voor de Europese Codex Regio.

16.3 Plant- en diergezondheid

Borgen plantgezondheid

In 2013 heeft de Europese Commissie vijf verordeningen op het gebied van de stroomlijning van regelgeving betreffende plant- en diergezondheid, teeltmateriaal en controles daarop gepresenteerd. Deze voorstellen zijn van wezenlijk belang voor Nederland. Daarnaast zijn in 2013 de voorbereidingen getroffen om samen met het bedrijfsleven een intentieverklaring te tekenen, die geldt als startpunt voor nadere afspraken op het gebied van fytosanitaire preventie en risicoafdekking.

Dierenwelzijn

Preventieve diergezondheid

Een uitbraak van een bestrijdingsplichtige dierziekte heeft grote maatschappelijke en economische gevolgen. EZ heeft geïnvesteerd in het voorkomen ervan (preventie) en in het tijdig opsporen ervan via gerichte monitoringsonderzoeken. Deze inspanningen bewezen onder andere hun waarde bij de detectie en opvolging van uitbraken van laagpathogene aviaire influenza (AI, vogelgriep) in 2013. Voorts is geïnvesteerd in het opstellen/updaten van beleidsdraaiboeken op het gebied van diverse bestrijdingsplichtige dierziekten en het afronden en implementeren van het Handboek Crisisbesluitvorming.

16.4 Kennisontwikkeling en innovatie ten behoeve van het groene domein

• • De agenda’s van de topsectoren Agrofood (AF) en Tuinbouw/uitgangsmaterialen (TU) zijn gezamenlijk met bedrijfsleven en de kennisinstellingen verder doorvertaald in Publieke- private samenwerking (PPS)-constructies. De PPS-en in AF en TU kennen een goede verbinding met de maatschappelijke beleidsagenda. Een groot aantal maatschappelijke kwesties is opgepakt (bijvoorbeeld mest, gezondheid, voedselzekerheid, energie).

• • Met NWO zijn afspraken gemaakt voor het opstarten van een aantal nieuwe AF- en TU onderzoeksprogramma’s, die fundamentele vraagstukken oppakken en op zoek gaan naar robuuste innovaties voor verdere verduurzaming in het groene domein.

• • Duidelijkheid is verkregen over de gevolgen voor kennis en innovatie van de opheffing van de Publiekrechtelijke Bedrijfs Organisaties (PBO’s). Na de opheffing van de PBO 's blijft kennis en innovatie in principe een taak voor het bedrijfsleven.

• • Ten behoeve van de kennisbehoefte bij de Topsectoren AF en TU werd actief het Europese Kaderprogramma voor Onderzoek en Innovatie (Horizon 2020) beïnvloed. Dit vond plaats binnen en buiten het desbetreffende Programmacomité van de Europese Commissie, en samen met gelijkgezinde andere Lidstaten.

• • InnovatieNetwerk heeft gewerkt aan baanbrekende innovaties. Voorbeelden hiervan zijn: een koeientuin, een nieuw stalontwerp waarin de behoeftes van het dier centraal staan en een greenfertilizer: het produceren van kunstmest met zonne-energie op het boerenbedrijf.

16.5 Borgen voedselzekerheid en internationaal en Europees landbouwbeleid.

De uitvoering van het beleid is volgens planning in 2013 volop op gang gekomen. Met onze expertise en publiekprivate samenwerking levert Nederland internationaal een belangrijke bijdrage aan een duurzame wereldvoedselvoorziening. Specifieke en strategische internationaliseringsinitiatieven van de topsectoren zijn vanuit EZ actief ondersteund. Dit heeft geleid tot versterking van handelsrelaties en een groeiende belangstelling van het Nederlands bedrijfsleven om te investeren in het ontwikkelen van duurzame landbouw en agroketens in en met het buitenland. In december 2013 is er met de derde Global Conference on Agriculture, Food and Nutrition Security and Climate Change de basis gelegd voor een Climate Smart Agriculture Alliance, die verder vorm zal geven aan klimaat slimme landbouw. Ook concrete samenwerkingsovereenkomsten met de Clinton Foundation en AGRA dragen daaraan bij. Er is internationaal verder gewekt aan de relaties tussen voedselzekerheid en oceanen, die in 2014 via de in Nederland te organiseren «Oceans Action Summit» een vervolg zal krijgen.

Realisatie meetbare gegevens bij het artikelonderdeel

Versterken concurrentiekracht en verduurzaming agroketens en visserij (16.1)

De gegevens hebben betrekking op de realisatie 2012 en zijn voorlopig. De «verhouding totale – duurzame investeringen» is gestegen van 20% in 2011 naar 27% in 2012. In 2012 zijn de totale investeringen in productiemiddelen gedaald van € 3,7 mld in 2011 tot € 3,3 mld. De totale duurzame investeringen zijn gestegen tot € 886 mln in 2012. Vooral werd geïnvesteerd in duurzame (pluimvee)stallen.

De indicatoren «realisatie normen fosfaat» en «realisatie normen stikstof» geven de bodemoverschotten voor beide stoffen op Nederlandse landbouwgronden weer. Zij zijn een maat voor het berekende verlies aan mineralen naar landbouwgrond, na aftrek van de opname door landbouwgewassen en vervluchtiging van stikstof. De raming 2012 voor fosfaat (15 mln kg) is een streefwaarde die gebaseerd is op de dan geldende fosfaatgebruiksnormen voor bouwland en grasland. De realisatie is sterk afhankelijk van (vooral) natuurlijke omstandigheden in het groeiseizoen, met name het weer. Door minder groeizaam weer kan de opname van fosfaat door het gewas achterblijven waardoor er meer verliezen naar het milieu optreden (hier uitgedrukt in een bodemoverschot voor fosfaat). Dit is mogelijk het geval geweest in 2012 met een realisatie van 27 mln kg. De realisatie stikstof in 2012 is 328 mln kg stikstof volgens voorlopige CBS-cijfers. De raming voor stikstof uit de begroting 2012 (345 mln kg) is, op basis van de voorlopige cijfers voor 2012, ruim gehaald. De realisatiecijfers voor 2013 worden omstreeks juli 2014 gepubliceerd.

Ten opzichte van 2011 is het percentage innovatoren in de land- en tuinbouw in 2012 licht toegenomen. Ook het aandeel vernieuwers (innovatoren en volgers) liet een kleine stijging zien. De realisatiecijfers over 2013 van innoverende agrarische bedrijven (innovatoren, vroege- en late volgers) zijn in de tweede helft van 2014 bekend.

Borgen voedselveiligheid en -kwaliteit (16.2)

• 1. De verkoop en het gebruik van antibiotica in 2012 (TK, 29 683, nr. 168, van 29 augustus 2013) is in 2012 met 49% is afgenomen. De reductiedoelstelling voor 2013 (gemiddeld over alle sectoren) is hiermee al bijna gehaald. De verkoop van antibiotica die voor de humane gezondheid van kritisch belang zijn, fluoroquinolonen en derde en vierde generatie cefalosporinen is in 2012 met respectievelijk 45% en 94% afgenomen ten opzichte van 2011. De gegevens over het antibioticagebruik in de veehouderij over 2013 komen in mei/juni 2014 beschikbaar en worden in het Jaarverslag 2014 gepubliceerd.

• 2. Er is weinig verandering opgetreden in de realisatie van het nalevingspercentage HACCP in vergelijking met voorgaande jaren. De realisatie 2013 wordt in mei 2014 vastgesteld.

De streefwaarde voor het schooljaar 2012–2013, 3.000 Smaaklesscholen, is ruimschoots gehaald.

Plant- en diergezondheid (16.3)

Deze indicator geeft het aantal ziekten weer, waarvoor Nederland een officiële EU en/of OIE dierziektevrije status heeft. Formele bevestiging van de vrijstatus van de betreffende ziekten volgt uit monitorings-onderzoeken en daadwerkelijke uitbraken. De raming voor 2013 is gerealiseerd.

Deze indicator betreft het aantal goedgekeurde draaiboeken. In de oorspronkelijke raming zaten niet de 2 draaiboeken voor de ondersteunende processen Communicatie en Financieel Management in crises situaties. Hiermee rekening houdend is de raming gerealiseerd.

Kennisontwikkeling en innovatie voor het groene domein (16.4)

• 1. De realisatie 2013 betreft de uitkomst van de meting over onderzoeksprojecten in het jaar 2012. Realisatiegegevens over onderzoeksprojecten in 2013 komen in het najaar van 2014 beschikbaar. De realisatie is hoger dan de raming en de referentiewaarde.

• 2. De realisatie 2013 betreft de uitkomst van de meting over onderzoeksprojecten in het jaar 2012. Realisatiegegevens over onderzoeksprojecten in 2013 komen in het najaar van 2014 beschikbaar.

• 3. Het betreft het totaal van de regelingen Samenwerking bij innovatie, Nieuwe uitdagingen. Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en Innovatienetwerken. De realisatie is hoger dan de raming en de referentiewaarde.

Toelichting op de verplichtingen

De hogere verplichtingen hangen samen met de hogere uitgaven op artikel 16, zoals de hogere bijdrage aan de agentschappen van € 91,3 mln, de verliesdeclaraties borgstellingsfaciliteit van € 18,5 mln, de onttrekking uit de reserve visserij van € 1,6 mln en de storting van de vanuit artikel 18 overgehevelde PAS-middelen van € 14 mln in de reserve landbouw. Hiertegenover staan lagere verplichtingen van € 101,7 mln aangezien van het geraamde garantieplafond in het kader van de garantiefaciliteit landbouw van € 138 mln slechts een bedrag van € 37,7 mln aan garantieverplichtingen zijn aangegaan waardoor de garantieverplichtingen lager uitkomen.

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Agrarisch ondernemerschap (16.1)

De hogere realisatie (€ 4,7 mln) hangt onder meer samen met hogere uitgaven voor de demoregeling proefprojecten Gemeenschappelijk Landbouwbeleid als onderdeel van het tweede Plattelands Ontwikkelings Plan, POP-2 (€ 2,0 mln) en meeruitgaven aan de investeringsregeling jonge agrariërs (€ 2,1 mln).

Duurzame veehouderij (16.1)

De hogere uitgaven (€ 10,7 mln) houden onder meer verband met de overheveling in 2013 van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) van begrotingsartikel 18 Natuur en Regio naar artikel 16. De uitgaven van € 8,4 mln staan nu op artikel 16 verantwoord terwijl het oorspronkelijk budget (vastgestelde begroting 2013) stond op artikel 18. Hiervan heeft € 7,4 mln betrekking op de uitvoering van de subsidieregeling en het meetprogramma Duurzame Stallen en € 1,0 mln op de beroepsopleiding/voorlichting en praktijknetwerken. Verder houden de meeruitgaven voor € 2,2 mln verband met uitfinanciering van de SBIR duurzame stallen, de investeringssregeling luchtwassers en de praktijknetwerken veehouderij.

Agrarische innovatie en overig (16.1)

De lagere realisatie (€ 5,3 mln) houdt voornamelijk verband met lagere uitgaven aan de VAMIL-compensatieregeling (€ 4,2 mln). Het overige heeft betrekking op lagere uitgaven voor de innovatieregeling.

Visserij (16.1)

De meeruitgaven (€ 2,8 mln) houden verband met de uitfinanciering van projecten in het kader van het Europees Visserijfonds (EVF).

Interne begrotingsreserve Landbouw (16.1)

Toelichting op de stortingen

Investeringsregeling Duurzame stallen/ Regeling Marktintroductie Energie Innovaties

De middelen voor de regelingen Duurzame stallen en Marktintroductie Energie Innovaties (MEI) zijn grotendeels vóór 2011 beschikbaar gesteld, terwijl de uitfinanciering van de openstellingen van deze regelingen door loopt naar 2017. Om kasbudget beschikbaar te houden voor de betalingen op deze openstellingen in 2014 en verder is in 2013 het niet gebruikte kasbudget van deze regelingen in de reserve landbouw gestort.

Regelingen gefinancierd met PAS-middelen

In 2013 is een omvangrijk budget (€ 14,9 mln) aan PAS-middelen (Programmatische Aanpak Stikstof) overgeheveld van artikel 18 naar artikel 16 ter financiering van respectievelijk vier regelingen, twee SBIR’s en kennis- en innovatieprojecten. Omdat het overgrote deel van de uitgaven die hiermee samenhangen pas in 2014 en verder tot betaling komen, wordt van het overgehevelde budget € 14,1 mln in de reserve gestort.

Toelichting op de onttrekkingen

Regelingen Jonge agrariërs/gecombineerde luchtwassers/VAMIL-compensatieregeling

In het verleden zijn bedragen in de reserve gestort om de uitfinanciering op de regelingen Jonge agrariërs, gecombineerde luchtwassers en VAMIL-compensatie te kunnen financieren. In 2013 zijn daarvoor bedragen aan de reserve onttrokken.

Precisielandbouw/ SBIR Biobased/Agrologistiek

In 2013 zijn voor de uitfinanciering van projecten die onder het programma Precisielandbouw en de SBIR Biobased/Agrologistiek bekostigd werden een budget aan de reserve onttrokken.

Schadevergoedingen

Voor de uitbetaling van enkele omvangrijke schadevergoedingen die in 2013 zijn uitgekeerd (onder andere in verband met de varkenspest uit 1997, de bestrijding van de pepper weevil en het EU-verbod op diermeel in diervoeders) is in 2013 in totaal € 1,2 mln aan de reserve onttrokken, omdat hiervoor geen budget gereserveerd stond op de begroting 2013.

College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb)

Op het budget voor de bijdrage aan het Ctgb is een tekort (na aftrek van de bijdragen van de Ministeries van I&M, VWS en SZW) van € 0,25 mln. De onttrekking uit de reserve had tot doel dit tekort voor 2013 te dekken. Voor 2014 en 2015 wordt onttrekking voorzien van in totaal € 0,7 mln, waarmee het Ctgb-aandeel in de reserve is uitgeput. EZ zal met voorstellen komen om het tekort voor 2014 en verder structureel terug te dringen.

Interne begrotingsreserve Visserij (16.1)

Er is per saldo € 1,45 mln onttrokken aan de interne begrotingsreserve Visserij om de nationale cofinanciering van het Europees Visserijfonds (EVF) aan te vullen. Hiervoor is de reserve ook bedoeld.

Interne begrotingsreserve apurement (16.5)

De reserve is bestemd voor door de Europese commissie opgelegde correctievoorstellen op ingediende declaraties. In 2013 is door de Europese commissie voor een bedrag van € 1,3 mln aan correctievoorstellen opgelegd. Het beschikbare budget voor 2013 was € 12,3 mln. Conform afspraken met het Ministerie van Financiën is het verschil ad. € 11,0 mln gestort in de begrotingsreserve.

Garanties

Verliesdeclaraties Borgstellingsfaciliteit (16.1)

De overschrijding heeft met name (voor € 14,1 mln) betrekking op de Verliesdeclaraties Borgstellingsfaciliteit. Als gevolg van de economische crisis is een groter beroep gedaan op de garantieregeling dan bij ontwerpbegroting 2013 was voorzien.

Interne begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit

Deze reserve is bedoeld om de verliesdeclaraties te betalen voor afgegeven garantiestellingen aan banken waarmee innovatieve en duurzame investeringen in de landbouw en visserij worden gefaciliteerd. Hiervoor is een reguliere storting gedaan van € 2,5 mln. Daarnaast is de jaarlijkse storting van € 2 mln gedaan die benodigd is voor het flankerend beleid bij het eventuele verbod op de pelsdierhouderij (amendement van Gerven/Dijsselbloem, TK, 2010–2011, 32 609 XIII, nr 4).

Opdrachten

Plant- en diergezondheid (16.3)

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Medebewind productschappen (16.5)

Productschappen voeren taken op gebied van marktordening in medebewind uit. Het hiervoor beschikbare uitvoeringsbudget is vanaf 2013 sterk afgebouwd als gevolg van de uitkomsten van de tussentijdse evaluatie van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) in 2009 (Health Check). De uitkomst was om het systeem van marktordening vanaf 2013 af te bouwen. In latere besluiten van de Europese Commissie is de eerder geplande afbouw deels teruggedraaid waardoor de uitvoeringskosten hoger (€ 10,2 mln) zijn uitvallen dan eerder geraamd op basis van de Health Check.

Kennisontwikkeling en innovatie (16.4)

College Toelating Bestrijdingsmiddelen en Biociden (16.3)

De bijdrage aan het College Toelating Bestrijdingsmiddelen en Biociden van € 2 mln is in de vastgestelde begroting abusievelijk op de categorie «Opdrachten» geraamd in plaats van op de categorie «Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s».

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

Diergezondheidsfonds

Er is in 2013 € 1,4 mln meer gestort in het Diergezondheidsfonds. Deze hogere bijdrage heeft betrekking op hogere uitgaven voor MKZ-vaccins, de calamiteitenreserve Rendac, TSE-monitoring en monitoring brucella melitensis.

Bijdragen aan agentschappen

NVWA

De realisatie is € 50,8 mln hoger dan de oorspronkelijke begroting. Dit houdt met name verband met de volgende posten:

• – Een verhoging met € 17,7 mln van het opdrachtenbudget van de NVWA om de kwaliteit van uitvoering, handhaving en toezicht te waarborgen. Deze bijstellingen zijn verwerkt en toegelicht in de suppletoire begrotingen (€ 10,1 mln bij 1^e suppletoire begroting, € 6,9 mln bij de 2^e suppletoire begroting en € 0,7 mln bij de Slotwet).

• – Tevens is bij de 1^e suppletoire begroting 2013 de bijdrage verhoogd met € 14,1 mln voor investeringen die het mogelijk maken de beoogde fusiebesparingen op het gebied van huisvesting, ICT en arbeidsvoorwaarden te realiseren. Deze investeringen zijn nodig om uitvoering te geven aan de motie Jacobi c.s. (TK, 33 240 XIII, nr 18).

• – Voor de afkoop van huurcontracten van niet langer benodigde huisvesting heeft NVWA een voorziening op de balans getroffen. Deze voorziening is bij de 2^e suppletoire begroting 2013 door EZ aangevuld met € 8 mln en door VWS met € 10 mln.

Dienst Regelingen

De realisatie is € 27,9 mln hoger dan oorspronkelijk begroot. Dit houdt verband met hogere uitvoeringskosten voor:

• • De uitvoering van EU-regelingen (Bedrijfstoeslagregeling en nationale co-financiering EU-programma’s) die volgens EU-voorschriften moeten worden uitgevoerd. Bij 1e suppletoire begroting 2013 is hiervoor de bijdrage verhoogd met € 15,9 mln.

• • De overgehevelde PAS-middelen (zie toelichting subsidies). Bij 1e suppletoire begroting 2013 is hiervoor de bijdrage verhoogd met € 1,9 mln.

• • De uitvoering- en transitiekosten in het kader van de nationale cofinanciering van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en Gemeenschappelijk Visserijbeleid (GLB/GVB 2014–2020). Bij 2e suppletoire begroting 2013 is hiervoor de bijdrage verhoogd met € 11,8 mln.

Agentschap NL

De hogere bijdrage van € 13 mln houdt verband met het feit dat vanaf 1 april 2013 de uitvoeringskosten van de Agrarische Vertegenwoordiging Buitenland (AVB) via het Agentschap NL zijn gaan lopen. Dit betreft HGIS- budget dat oorspronkelijk onder begrotingsartikel 40 was begroot.

Toelichting op de ontvangsten

Versterken concurrentiekracht en verduurzaming agroketens en visserij (16.1)

De hogere ontvangsten hebben onder meer betrekking op Investeringsheffing I&R Schapen&Geiten voorgaande jaren (Artikel 68) en aflossing sectoraandeel in het nieuwbouwsysteem I&R Rund (totaal € 4,7 mln). Verder provisie-inkomsten in kader garantieregelingen (€ 2,2 mln).

Plant- en diergezondheid (16.3)

De hogere ontvangsten (circa € 1,4 mln) hebben betrekking op ontvangsten in het kader van de Gezondheids- en Welzijnswet Dieren en de Regeling Bedrijfsbeëindiging Veehouderijtakken. Verder is er sprake van een EU- bijdrage in Q-koorts onderzoeksprojecten en hogere boete-inkomsten in het kader van dierenwelzijn en gewasbescherming.

Kennisontwikkeling en innovatie (16.4)

Het bedrag aan rente en aflossing Dienst Landbouwkundig Onderzoek is € 1,5 mln hoger dan oorspronkelijk geraamd. Voorts is van het Ministerie van Buitenlandse Zaken € 3,5 mln ontvangen voor een onderzoeksproject in Afghanistan. Dit onderzoek heeft als doel landbouwontwikkeling in Afghanistan te bevorderen en voor de uitvoering van het «Food Security Embassy Support Programme». Dit programma is erop gericht om Nederlandse ambassades hulp te bieden voor de implementatie van projecten op het gebied van voedselzekerheid.

Borgen voedselzekerheid en internationaal en Europees landbouwbeleid (16.5)

De hogere ontvangsten betreffen vooral hogere landbouwheffingen (circa € 20 mln) door een hogere invoer van landbouwproducten uit derde landen dan voorzien en ontvangsten apurement € 2,5 mln, uit (oude) openstaande vorderingen op EU subsidieaanvragers. Tenslotte zijn hogere ontvangsten gerealiseerd omdat eerder uitbetaalde subsidievoorschotten uiteindelijk lager zijn vastgesteld.