A: Algemene doelstelling

Menselijke ontplooiing en sociale ontwikkeling ten behoeve van een duurzame en rechtvaardige wereld, door het bijdragen aan seksuele en reproductieve gezondheid en rechten voor iedereen en een halt toeroepen aan de verspreiding van HIV/Aids; het bevorderen van gelijke rechten en kansen voor vrouwen; versterking van het maatschappelijk middenveld; en een toename van het aantal goed opgeleide professionals, versterking van hoger- en beroepsonderwijsinstellingen en het bevorderen van beleidsrelevant onderzoek.

B: Rol en verantwoordelijkheid

De Minister is verantwoordelijk voor:

Stimuleren

• • Het bijdragen aan structurele armoedebestrijding en bevorderen van inclusieve groei en ontwikkeling door de mogelijkheden en kansen te vergroten van mannen en vrouwen in ontwikkelingslanden.

• • De Nederlandse inzet voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) en hiv-preventie, onder meer in multilaterale fora. Nederland speelt een actieve rol in de voorbereidingen voor ICPD beyond 2014 en de post 2015 agenda, in de bilaterale dialoog in de partnerlanden en in de samenwerking met NGO’s.

• • Werken aan goede internationale kaders voor vrouwenrechten in multilaterale fora (VN, OESO/DAC, EU) en het ondersteunen van lokale vrouwenorganisaties ter versterking van politieke en economische empowerment van vrouwen, en de rol van vrouwen in conflictsituaties. Lokale ervaringen worden ingebracht in multilaterale fora, en vice versa.

• • Ambitieuze maar realistische zelfstandige doelstellingen voor «gender equality» en voor SRGR in de post-2015 ontwikkelingsagenda.

• • De samenwerking met het maatschappelijk middenveld in internationale samenwerking, handel en investeringen.

Financieren

• • Het financieren van programma’s van multilaterale organisaties, niet-gouvernementele organisaties internationaal en lokaal, bedrijven, overheden en kennisinstellingen, die het meest perspectief bieden op het verwezenlijken van de beoogde resultaten.

• • Het financieren van programma’s gericht op het versterken van het maatschappelijk middenveld in ontwikkelingslanden, via onder meer MFS-II, VMP en SNV.

• • De versterking van hoger- en beroepsonderwijsinstellingen via NICHE en de opleiding van professionals via NFP; het Kennisplatform Development Policies.

C: Beleidsconclusies

Sociale gelijkheid krijgt internationaal steeds meer aandacht, onder meer in de post 2015 agenda. Een uitgevoerde analyse van de portfolio op het terrein van sociale ontwikkeling heeft het inzicht verbeterd op welke wijze activiteiten bijdragen aan het bevorderen van sociale gelijkheid. De conclusies bieden aanknopingspunten hoe programma’s verder kunnen bijdragen hieraan.

Binnen SRGR werd in 2014 speciale aandacht gericht op de integratie van SRGR en vrouwenrechten, inclusief de bestrijding van kindhuwelijken en seksueel geweld tegen vrouwen. Als onderdeel van de review van ICPD+20 nam de VN een vernieuwde agenda aan met meer inzet op mensenrechten, tegengaan van discriminatie op basis van seksuele oriëntatie, bestrijden van de HIV/Aids epidemie en bereiken van gendergelijkheid; een opmerkelijk resultaat gezien de weerstand tegen delen van de SRGR-agenda vanuit meer conservatieve landen en religieuze groepen.

Nederland zocht in 2014 actief samenwerking met gelijkgezinde, maar ook met minder voor de hand liggende landen en partners, bijvoorbeeld het Vaticaan. Trilaterale samenwerking werd met Tunesië tot stand gebracht in onder meer Jemen en Mali. De ramp met vlucht MH17 had ook een directe impact op de (inter)nationale SRGR-gemeenschap. Aan boord van de MH17 bevonden zich ook Nederlandse aidsactivisten, onder wie de onderzoeker Joep Lange, op weg naar de internationale aidsconferentie in Melbourne.

In een internationale context waar vrouwenrechten en gendergelijkheid sterk onder druk blijven staan, zette Nederland actief in op de verbetering van de positie van vrouwen, onder meer door de bijdrage aan internationale consensus over het gendergelijkheidsdoel in de post 2015 agenda, alsook betere integratie van vrouwenrechten in speerpuntprogramma’s, waaronder het Dutch Good Growth Fund (artikel 1.4).

In 2014 is verder gewerkt aan uitvoering en vormgeving van beleid en instrumentarium voor de versterking van het maatschappelijk middenveld in lage- en middeninkomenslanden. Het beleidskader «Samenspraak en Tegenspraak» werd uitgewerkt en vormt de leidraad voor het aangaan van strategische partnerschappen met maatschappelijke organisaties op het terrein van pleiten en beïnvloeden.

D. Budgettaire gevolgen van beleid

E. Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen die in 2014 zijn aangegaan voor Sociale vooruitgang worden veroorzaakt door verschillende mutaties. Zoals vermeld in de Eerste Suppletoire Begroting 2014, is de verplichting voor het Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis (GFATM) aangegaan in 2014, in plaats van 2013. Daarnaast is het budget voor UNICEF SRGR verhoogd vanwege een aantal nieuwe activiteiten onder andere voor het programma in het kader van Aidswezen (als gevolg van het amendement Voordewind) en voor een 4-jarig programma met UNICEF ter bestrijding van kind-huwelijken. Hier staat tegenover dat het verplichtingenbudget voor UNFPA is bijgesteld op basis van de geraamde uitgaven voor het programma Global Programme on Reproductive Health Commodity Security. Ook is het verplichtingenbudget voor vrouwenrechten en gendergelijkheid lager uitgevallen, omdat in 2014 geen grote meerjarige verplichtingen zijn aangegaan.