Algemeen

Het begrotingshoofdstuk IX (Financiën) omvat het beleidsterrein van het Ministerie van Financiën. In het jaarverslag worden de gerealiseerde beleidsdoelen, instrumenten en ingezette middelen ten opzichte van de ontwerpbegroting 2015 verantwoord.

De focus ligt op beleidsmatige hoofdpunten. Waar relevant wordt verwezen naar Kamerstukken. Voor een toelichting op de belastingontvangsten wordt verwezen naar het Financieel Jaarverslag van het Rijk (FJR).

Het focusonderwerp dat de Tweede Kamer voor de verslaglegging over 2015 heeft benoemd is «Tijd voor uitvoering van de hervormingstrajecten die in 2015 van start zijn gegaan». Er zijn geen hervormingstrajecten bij Financiën die onder de reikwijdte van het focusonderwerp vallen.

Vanwege tussentijdse afrondingen op gehele duizenden, miljoenen of miljarden euro’s kan de som der delen afwijken van het totaal in de tabellen.

Opbouw van het jaarverslag

Het jaarverslag begint met een algemeen deel, de aanbieding van het jaarverslag/dechargeverlening en de leeswijzer (paragrafen 1 en 2). Daarna komt in paragraaf 3 het beleidsverslag waarin wordt ingegaan op de kredietcrisis/Europese schuldencrisis, de Samenvatting Nationale Schuld en de beleidsprioriteiten uit de beleidsagenda van de ontwerpbegroting IX over 2015. Verder zijn nog overzichten over de beleidsdoorlichtingen en garanties opgenomen. Het beleidsverslag bevat financiële en niet-financiële gegevens. Deze zijn aan verschillende kwaliteitsnormen onderhevig.

Paragraaf 4 bevat de beleidsartikelen:

• 4.1 Belastingen;

• 4.2 Financiële markten;

• 4.3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector;

• 4.4 Internationale financiële betrekkingen;

• 4.5 Exportkredietverzekeringen en investeringsgaranties;

• 4.6 Btw-compensatiefonds en

• 4.7 Beheer materiële activa.

De beleidsartikelen bestaan hoofdzakelijk uit:

• • de beleidsdoelstelling: in de beleidsmatige (niet-financiële) toelichting wordt – waar relevant – nader ingegaan op de belangrijkste beleidsresultaten en op opmerkelijke verschillen ten opzichte van de ontwerpbegroting en

• • de budgettaire gevolgen van beleid met een financiële toelichting, waarin opmerkelijke verschillen tussen de ontwerpbegroting en de realisatie in het verslagjaar worden toegelicht. Dit betreft de toelichting op de verantwoordingsstaat uit de jaarrekening. Hierbij worden de volgende grensbedragen aangehouden:

  • • uitgaven en niet-belastingontvangsten: > 5% van het bedrag van de ontwerpbegroting en > € 2,5 miljoen en

  • • belastingontvangsten: > 5% van het bedrag van de ontwerpbegroting en > € 25 miljoen.

  Als het beleidsmatig wenselijk is, wordt zo nodig ook beneden deze norm een toelichting gegeven. Verder worden de belangrijke posten in de saldibalans toegelicht.

De beleidsartikelen voor de Nationale Schuld zijn:

• 4.8 Financiering staatsschuld en

• 4.9 Kasbeheer.

Het verslag van de Nationale Schuld heeft twee specifieke eigenschappen. De eerste eigenschap is dat de rente-uitgaven en renteontvangsten op transactiebasis worden verantwoord. Met de registratie van rente op transactiebasis voor de Nationale Schuld wordt aangesloten bij de Europese voorschriften van het ESR (Europees Stelsel van Rekeningen) 2010. Het ESR 2010 is de Europese methode om onder meer het EMU(Europese en Monetaire Unie)-saldo en het geharmoniseerde BNP (Bruto Nationaal Product) als grondslag voor de afdracht van de eigen middelen aan de Europese Unie (EU) te berekenen. De tweede eigenschap is dat voor beide artikelen wordt verondersteld dat de aangegane financiële verplichtingen gelijk zijn aan de uitgaven.

In paragraaf 5 komen de niet-beleidsartikelen aan bod. De niet-beleidsartikelen zijn:

• 5.1 Apparaat kerndepartement;

• 5.2 Algemeen en

• 5.3 Nominaal en onvoorzien.

Paragraaf 6 is de bedrijfsvoeringsparagraaf. In de bedrijfsvoeringsparagraaf wordt verslag gedaan van opmerkelijke zaken in de bedrijfsvoering, mede gebaseerd op een risico-analyse. De bedrijfsvoeringsparagraaf heeft het karakter van een uitzonderingsrapportage, maar alle onderdelen worden verplicht vermeld, ook wanneer zich geen noemenswaardige bevindingen hebben voorgedaan.

De paragrafen 7 t/m 9 vormen de jaarrekening. Het gaat om de verantwoordingsstaten IXA en IXB (paragraaf 7), de saldibalans IXA en IXB (paragraaf 8) en de WNT-verantwoording 2015 (paragraaf 9).

Tot slot zijn vier bijlagen opgenomen. Bijlage 1 bevat een overzicht van Zelfstandige BestuursOrganen (ZBO’s) en Rechtspersonen met een Wettelijke Taak (RWT’s), waarvoor Financiën beleidsmatig verantwoordelijk is. In bijlage 2 staat informatie betreffende de externe inhuur. Bijlage 3 bevat een overzicht van afgerond evaluatie- en overig onderzoek. Tot slot is in bijlage 4 de staatsschuldfinanciering volgens de benchmark opgenomen.

Groeiparagraaf

In paragraaf 3.1 van het beleidsverslag wordt een overzicht gegeven van de uitgaven en ontvangsten van de krediet- en schuldencrisis. Ten opzichte van voorgaande verslagjaren is een onderscheid gemaakt tussen afgeronde en lopende maatregelen.

Met ingang van 1 januari 2015 is Domeinen Roerende Zaken (DRZ) geen baten-lastendienst meer. De paragraaf over baten-lastendienst DRZ is daarmee komen te vervallen. De apparaatsuitgaven van DRZ worden verantwoord bij paragraaf 5.1 Apparaat kerndepartement.