Toelichting behorende bij de saldibalans van het Ministerie van Defensie per 31 december 2015 (alle bedragen x € 1.000).

ad 3. Liquide middelen.

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 48.225 en bestaat uit de volgende saldi:

ad 6. Uitgaven buiten begrotingsverband (Derdenrekeningen vordering).

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 81.452.

Als criterium voor de toelichting van vorderingen geldt een grensbedrag van € 10.000 (alle bedragen x € 1.000).

Defensie Materieel Organisatie

Voor de uitgaven buitenbegrotingsverband staat één contract open met een vorderingpositie groter dan € 10.000. Dit betreft een contract met het agentschap DTO inzake salariskosten, waarvan de salarissen oktober tot en met december ad € 31.001 nog te ontvangen was per 31-12-2015. Intussen is het bedrag ontvangen.

ad 7. Ontvangsten buiten begrotingsverband (Derdenrekeningen schuld).

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 163.943. Dit bedrag bestaat grotendeels uit af te dragen loonheffing en sociale lasten (€ 81.112) en daarnaast voor € 63.480 uit vooruit ontvangen gelden van derden voor nog te maken uitgaven, de zogenoemde negatieve derdenrekeningen vorderingen. Het restant (€ 19.351) betreft grotendeels gelden die door Defensie worden aangehouden voor derden.

ad 9. Openstaande rechten.

Het saldo op de saldibalans is nihil. Voor zover aanwezig zijn deze posten opgenomen onder het bedrag van extra-comptabele vorderingen. Er wordt hiervoor geen aparte administratie gevoerd.

ad 10. Extra-comptabele vorderingen.

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 468.242 (alle bedragen x € 1.000).

Als criterium voor de toelichting van vorderingen geldt een grensbedrag van € 10.000 (alle bedragen x € 1.000).

Defensie Materieel Organisatie

In verband met gesloten contracten over de verkoop van strategische goederen aan buitenlandse overheden heeft Defensie in de periode 2015 tot en met 2026 via de Dienst Domeinen (Ministerie van Financiën) nog een bedrag van € 376.629 tegoed.

De vordering, ingesteld in 2004, op de Koninklijke Schelde Groep B.V. (KSG) van nominaal € 20.420, betreft een aan de KSG verstrekt krediet ter gedeeltelijke financiering van de investeringen voor herinrichting en verhuizing in verband met een nieuwe bouwplaats voor marine activiteiten op de locatie Sloegebied te Vlissingen. Dit krediet dient te worden terugbetaald in tien jaarlijkse termijnen, waarvan de eerste termijn is vervallen op 31 juli 2009. De termijn voor 2015 is nog niet ontvangen. Het openstaande vorderingenbedrag is € 8.168.

Verdeling vorderingen naar ouderdom

De verdeling van de extra-comptabele vorderingen naar ouderdom is hieronder in een grafiek weergegeven. De verkoop van overtollige goederen ten bedrage van € 376.629 is buiten beschouwing gelaten.

Ouderdom vorderingen ultimo 2015: € 91.613 (alle bedragen x € 1.000).

Vorderingen groter dan € 2.000 die in 2015 buiten invordering zijn gesteld (alle bedragen x € 1.000).

Er zijn geen vorderingen groter dan € 2.000 buiten invordering gesteld.

ad 11. Extracomptabele schulden.

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 12. Voorschotten.

Alle voorschotten van voor 2008 staan tegen de maandkoers van december 2007 gewaardeerd en de voorschotten vanaf 2008 zijn gewaardeerd tegen de op het moment van verstrekking geldende maandkoers.

Het saldo op de saldibalans bedraagt €

Als criterium voor de toelichting van voorschotten geldt een grensbedrag van € 100.000 (alle bedragen x € 1.000).

Voor de declaraties van het ABP met betrekking tot de post-actieven is in 2014 en 2015 een bedrag van € 1.382.272 betaald. De bedragen zijn in de financiële verantwoording 2015 als extra-comptabele voorschotten opgenomen.

Voor de declaraties van WWplus met betrekking tot de uitkeringen voor overtolligheid van personeel is in 2015 een bedrag van € 107.528 betaald. De bedragen zijn in de financiële verantwoording 2015 als extra-comptabele voorschotten opgenomen.

Er staat een drietal voorschotten met betrekking tot het project verwerving F-35 open dat groter is dan € 100.000. Een voorschot van € 157.357 betreft de aanschaf van het eerste Nederlandse F-35A toestel en een tweede voorschot van € 120.941 betreft de aanschaf van het tweede Nederlandse F-35A toestel. Beide toestellen zijn in 2013 afgeleverd door de leverancier en door Nederland in gebruik genomen. Volledige verrekening van deze voorschotten zal pas plaatsvinden, nadat de financiële nacalculatie van de contracten is voltooid. Dit is aan de Kamer gemeld (Kamerstuk 26 488, nrs. 320 en 335). Wel zal begin 2016 een substantieel deel van deze voorschotten worden verrekend. Een derde voorschot betreft het Production, Sustainment & Follow-on Development Memorandum of Understanding (PSFD MoU) ter waarde van € 139.071. Met dit MoU uit 2006 streven Nederland, de Verenigde Staten en de zeven andere partnerlanden naar een doeltreffende en doelmatige samenwerking op het gebied van de productie, instandhouding en doorontwikkeling van de F-35. Dit MoU heeft een geldigheidsduur van 45 jaar en bevat afspraken over het management van het F-35 programma en over de financiële, contractuele en industriële aspecten.

Naast deze drie voorschotten staan nog voorschotten open met betrekking tot de Nederlandse projecten als onderdeel van de ontwikkelingsfase van het F-35 programma (€ 32.794), voor de toekomstige doorontwikkeling van de F-35 (€ 34.746) en voor overige zaken verbonden aan de verwervingsvoorbereiding van de F-35 (€ 35.000).

Een voorschot van € 215.642 betreft de aanschaf van 200 Boxers (Groot pantser wielvoertuig). Het openstaand voorschot wordt met de leveringen van de voertuigen (vanaf 2013 t/m 2018) afgebouwd.

Medio 2014 bleek dat de industrie het in 2012 afgesproken leverschema niet zou halen. Na intensieve onderhandelingen is de einddatum van het leverschema aangepast van december 2017 naar februari 2018. Deze aanpassing is gecompenseerd door niet voorziene aanvullende behoeftes, onder andere op het gebied van communicatie, navigatie en veiligheid, door de leverancier uit te laten voeren. De waarde van deze compensatie bedraagt circa € 3,8 miljoen euro en komt in de plaats gekomen van een boeteclaim. Voorts is de boeteregeling aangescherpt door het schrappen van boetevrije perioden.

ad 13. Garantieverplichtingen

Het saldo op de saldibalans is nihil. Voor de garantieverplichtingen wordt geen gescheiden administratie gevoerd. Aanwezige garantieverplichtingen worden opgenomen onder de balanspost «openstaande verplichtingen».

Per 31 december 2015 is er één openstaande garantie. Het betreft een overeenkomst met de Vereniging Verbond van Verzekeraars over de verzekerbaarheid van personeel. De looptijd is onbepaald en er is geen gegarandeerd bedrag vastgesteld. De overeenkomst regelt de verhouding tussen Defensie en de Vereniging met als doel de belemmeringen die defensieambtenaren in het maatschappelijk verkeer ondervinden als gevolg van uitsluitingsclausules bij levensverzekeringen, gekoppeld aan de financiering van een woning, weg te nemen. In 2015 is er een eenmalige uitkering geweest aan de bond van verzekeraars in verband met het overlijden van een militair.

ad 14. Openstaande verplichtingen (alle bedragen x € 1.000)

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 4.674.118. De met termijncontracten afgedekte verplichtingen zijn opgenomen tegen de betreffende termijnkoers. De niet op termijn afgedekte US$-verplichtingen zijn gewaardeerd tegen de plandollar koers van € 0,885. Verplichtingen die voortkomen uit bestellingen vanuit het materieel-logistiek proces in SAP MM worden gewaardeerd tegen de in SAP opgenomen middenkoers van de maand waarop de verplichting in de administratie is opgenomen.

Bij de nieuw aangegane verplichtingen is uitgegaan van de methode van het opnemen in de rekening van zowel de positieve als negatieve bijstellingen van oude verplichtingen.

Als criterium voor de toelichting van openstaande verplichtingen geldt een grensbedrag van € 100.000 (alle bedragen x € 1.000).

Openstaande verplichtingen van € 226.573 betreffen de ontwikkeling en aanschaf van 200 stuks Groot Pantserwielvoertuig (Boxer) in meerdere uitvoeringen inclusief toebehoren, documentatie voor training en initiële reservedelen. De leveringen vinden plaats vanaf 2013 tot en met 2018. De openstaande verplichting bestaat grotendeels uit het contract met de leverancier ARTEC (door tussenkomst van OCCAR).

Een openstaande verplichting van € 452.109 betreft het deel waarvoor Nederland participeert in een multinationaal samenwerkingsverband van twaalf landen, het Strategic Airlift Capability programma van de Navo waarbij gevlogen wordt met drie Boeing C-17 Globemasters van de NATO Airlift Management Agency (NAMA) naar diverse missies, waarvan recent in Jordanië en Mali. De betalingen en leveringen staan gepland tot en met 2033.

Een openstaande verplichtingen van € 154.403 betreft het contract inzake de verwerving van het Smart Vest met de leverancier ElBIT systems land alsmede de fiscale heffing. De verwerving van het Smart Vest bestaat uit een pre-serie waarin naast Nederland ook België en Luxemburg participeren, een serie productie, documentatie, training en reservedelen waartoe tot op heden uitsluitend Nederland heeft besloten. De serie levering van het Smart Vest zal in de periode 2017 t/m 2019 plaatsvinden. De overige verplichtingen van in totaal € 3.990 betreffen het deelproject E-Lighter en de inhuur van kennisinstituten alsmede inhuur van specifieke kennis.

Een openstaande verplichting van € 804.502 betreft de aanschaf van 14 nieuwe Chinook transporthelikopters. De nieuwe Chinooks worden gebouwd door de leverancier Boeing en zullen in 2019 en 2020 worden geleverd.

Het project Verwerving F-35 omvat, naast de verwerving van nieuwe jachtvliegtuigen, tevens de verwerving van bijbehorende simulatoren, initiële reservedelen, infrastructuur, speciale gereedschappen, meet- en testapparatuur, documentatie, initiële opleidingen en transport, evenals de betaling van BTW. In het projectbudget van € 4.691,6 miljoen (prijspeil 2015) zijn daartoe meerdere verplichtingen vastgelegd. In dit jaar en de komende jaren zal het aantal en de omvang van die verplichtingen significant toenemen, naarmate de voorgenomen bestellingen van de F-35 toestellen daadwerkelijk worden gecontracteerd. Op dit moment is er geen verplichting die de waarde van € 100.000 overschrijdt. Het totaal van alle openstaande verplichtingen bedraagt € 253.265. Een nadere specificatie en toelichting op deze verplichtingen wordt in de voortgangsrapportages Verwerving F-35 aan de Kamer gemeld.

ad 15. Deelnemingen

Het saldo op de saldibalans bedraagt nihil.

ad. Niet uit de balans blijkende vorderingen/schulden

Als gevolg van de vereenvoudiging en vernieuwing van het militaire pensioenstelsel is sinds 2001 het militair pensioen bij het ABP ondergebracht (Kamerstuk 26 686, nr. 5 d.d. 13 juli 2000). Omdat het bedrag dat wordt opgebouwd uit de pensioenpremies nog niet toereikend is om te voldoen aan de militaire pensioenverplichting, bestaat er een schuld (premietekort) van Defensie aan het ABP. Met instemming van het Ministerie van Financiën verstrekt Defensie daarom leningen aan het ABP; ABP lost deze leningen inclusief rente na 10 jaar af aan Defensie. Deze constructie wordt toegepast totdat het voordeel vanuit de lagere pensioenuitkeringen voldoende is om de schuld plus rente aan het ABP af te lossen. De huidige prognose is dat de laatste lening nodig is in 2020. In 2015 is de lening uit 2005 terugontvangen (met rente) en is een lening ter waarde van € 10.079 aan het ABP verstrekt (Kamerstuk 34 350, nr. 2 d.d. 30 november 2015). De totale schuld en vordering (leningen) van Defensie aan het ABP zijn gelijk aan elkaar en bedraagt € 118.354 (exclusief opgebouwde rente). Het Ministerie van Financiën heeft toestemming verleend de ten opzichte van ABP openstaande schuld en leningen niet in de saldibalans per 31 december 2015 te verwerken.