A Algemene doelstelling

Het waarborgen van de rechtszekerheid, deugdelijkheid van bestuur en de mensenrechten in Aruba, Curaçao en Sint Maarten.

B Rol en verantwoordelijkheid

Elk land in het Koninkrijk heeft de zorg voor de verwezenlijking van de fundamentele rechten en vrijheden van de mens, de rechtszekerheid en de deugdelijkheid van bestuur. Het waarborgen hiervan is een aangelegenheid van het Koninkrijk. De Minister van BZK is op grond van de verantwoordelijkheid voor het Statuut, aanspreekbaar op de waarborgtaak van het Koninkrijk. Vanuit deze verantwoordelijkheid worden de ontwikkelingen met betrekking tot het functioneren van het openbaar bestuur en de verwezenlijking van de mensenrechten en de rechtszekerheid in de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten gevolgd. Het feit dat het Koninkrijk de bevoegdheid heeft in het kader van de waarborgfunctie op te treden, sterkt de instituties van de landen in hun taak om de beginselen van de democratische rechtsstaat te realiseren. De Rijksministerraad (RMR) kan maatregelen nemen, als er sprake is van ernstige inbreuk op fundamentele rechten en vrijheden in een land of in een situatie waarin rechtszekerheid of deugdelijk bestuur niet langer gewaarborgd zijn en de interne controlemechanismen feitelijk disfunctioneren. Van geval tot geval zal dan moeten worden bezien of ingrijpen in de zin van artikel 43, 50 of 51 van het Statuut, noodzakelijk is en welke maatregel dan het meest passend is.

C Beleidsconclusies

Op basis van het in 2015 gesloten protocol tussen Sint Maarten en Nederland is een gezamenlijke aanpak voor de integriteit en rechtshandhaving op Sint Maarten gedefinieerd. Dit wordt geborgd door de instelling van een Integriteitskamer. De hiervoor benodigde Landsverordening is op 7 juli 2016 vernietigd door het constitutioneel Hof van Sint Maarten. Het Hof geeft duidelijke aanwijzingen in welke richting Sint Maarten de oplossing voor de door het Hof geconstateerde gebreken moet zoeken. De regering van Sint Maarten moet het wetgevingsproces voor een nieuwe landsverordening opnieuw in gang te zetten.

Het overige op dit artikel uitgevoerde beleid en de bijbehorende resultaten waren het afgelopen jaar conform de verwachtingen. Zo is in 2016 de versterking van de recherchecapaciteit op Sint Maarten gerealiseerd. De effecten van de wisselkoers tussen euro en dollar worden bij slotwet opgevangen vanuit de in 2016 ingestelde wisselkoersreserve op artikel 7 Nominaal en onvoorzien van deze begroting.

D Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 1 Waarborgfunctie

E Toelichting op de financiële instrumenten

1.1 Rechtshandhaving en deugdelijkheid van bestuur

Bijdragen aan medeoverheden

Overige bijstand aan de landen

Nederland heeft op verzoek van Aruba expertise geleverd ten behoeve van het Korrektie Instituut Aruba.

Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken

Duradero

In de aanpak rechtshandhaving is met project Duradero door het Openbaar Ministerie (OM) in hoog tempo meer focus aangebracht op de bestrijding van financieel-economische criminaliteit. 2016 was het laatste jaar van dit project.

Grensbewaking

Een flexibele pool van 43 fte van de Koninklijke Marechaussee (KMar) levert een bijdrage aan de bestrijding van de geweldscriminaliteit, het grens- en vreemdelingentoezicht, de bestrijding van mensensmokkel en -handel en de bestrijding van drugssmokkel via de luchthavens. De landen geven jaarlijks aan waar de flexibele inzet plaats gaat vinden, waarbij het zwaartepunt moet liggen op de grensbewaking en de vreemdelingentoezicht. De medewerkers van de KMar functioneren onder aansturing van de lokale diensthoofden en vallen onder het lokale gezag (Ministers van Justitie).

Kustwacht

Recherchecapaciteit en versterking Recherchecapaciteit Sint Maarten

Zoals vastgelegd in de Rijkswet politie en het Protocol Recherche Samenwerkingsteam heeft het Recherche Samenwerkingsteam (RST) als taak de bestrijding van zware, georganiseerde en grensoverschrijdende criminaliteit. Daarnaast verricht het RST de afhandeling van internationale rechtshulpverzoeken op dit gebied. Het RST heeft vestigingen op Aruba, Bonaire, Curaçao en Sint Maarten, waar men werkt onder gezag van de lokale Openbaar Ministeries.

In 2016 is invulling gegeven aan de bijstand voor en versterking van de rechtshandhaving op Sint Maarten, die in het bijzonder is gericht op bestrijding van high impact crimes, grensoverschrijdende en ondermijnende criminaliteit, mensenhandel en -smokkel. Bij slotwet heeft nog een mutatie plaatsgevonden ter dekking van de wisselkoerseffecten tussen euro en dollar (€ 1,7 mln.). De overschrijding van € 2 mln. in de slotwet is het gevolg van de hoger uitgevallen uitzendkosten die samenhangen met de versterking recherche capaciteit Sint Maarten.

Rechterlijke macht

Ontvangsten

De ontvangsten hebben voornamelijk betrekking op de bijdragen van de landen in de uitvoering van de Kustwachttaken. De Kustwacht wordt door middel van drie geldstromen gefinancierd. De Luchtverkenning inclusief integrale exploitatie van het Steunpunt Hato wordt volledig gefinancierd uit de begroting Koninkrijksrelaties. De inzet van Defensiemiddelen (vaardagen van het stationsschip en vlieguren van de boordhelikopter) wordt gefinancierd door het Ministerie van Defensie. De personele en materiële exploitatie-uitgaven en de investeringsuitgaven worden door alle deelnemende landen gezamenlijk gefinancierd op basis van een door de RMR vastgestelde verdeelsleutel. De Minister van BZK verzorgt de initiële bijdrage (zie hierboven onder Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken). Vervolgens betalen de landen hun deel achteraf aan Nederland (Aruba: 11%, Curaçao: 16%, en Sint Maarten: 4%) op basis van de werkelijke realisatie en geactualiseerde wisselkoers.