| Thema | Subthema | Type onderzoek | Afronding | Toelichting onderzoek | Art. |
|---|---|---|---|---|---|
| Leraar als aantrekkelijk beroep | Anders organiseren: Inzet onderwijsassistenten en taak- en functiedifferentiatie in het po | Ex ante beleidsonderzoek | 2021 | Literatuuronderzoek naar de vraag in hoeverre, op welke manier en onder welke voorwaarden a) de inzet van onderwijsassistenten en b) taakdifferentiatie binnen teams kan bijdragen aan het terugdringen van het lerarentekort, het reduceren van werkdruk en verzuim, hetverhogen van werktevredenheid en het gelijk houden of verhogen van de onderwijskwaliteit. | 9 |
| Ex post beleidsonderzoek | 2021 | Beleidsdoorlichting naar wat bekend is over de doeltreffendheid en doelmatigheid van het lerarenbeleid in de periode 2013-2020. Het gaat om het beleid voor de werving, het behoud en de professionalisering van leraren in het primair en voortgezet onderwijs. | 9 | ||
| Onderzoek (arbeidsmarkt)positie van de oudere leraar in PO, VO en MBO | Overig beleidsonderzoek | 2021 | Onderzoek naar de positie op de arbeidsmarkt van oudere leraren in het basisonderwijs en oudere docenten in het voortgezet onderwijs (vo) en middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Er wordt o.a. gekeken naar hun werkbeleving, duurzame inzetbaarheid en het ouderenbeleid in de sector. Voor dit onderzoek zijn secundaire analyses uitgevoerd op reeds beschikbare gegevens, is literatuur verkend en zijn enquêtes en interviews afgenomen onder werkgevers (bestuurders, schoolleiders en HRM-verantwoordelijken) en werknemers in de drie sectoren. Ook is gesproken met diverse experts uit de wetenschap en beleid. | 9 | |
| Overig beleidsonderzoek | 2021 | Onderzoek naar de huidige stand van zaken van de inzet van academisch geschoolde leerkrachten in het basisonderwijs, hun positie in het schoolteam en het carrièreperspectief dat zij ervaren. | 1 | ||
| Verdieping groeistrategie Samen opleiden & Professionaliseren | Ex ante beleidsonderzoek | 2021 | Onderzoek naar hoe Samen Opleiden & Professionaliseren (SO&P) het best kan worden vormgegeven om te komen tot 100% opleiden van studenten tot leraar via SO&P. | 3 | |
| Ex post beleidsonderzoek | 2021 | Het betreft een kwalitatief evaluerend onderzoek in de sectoren po, vo en mbo naar de subsidieregeling voor zij-instroom in het beroep en de inrichting van zij-instroomtrajecten ‘in brede zin’, zoals verkorte, flexibele deeltijdopleidingen. | 9 | ||
| Overig beleidsonderzoek | 2021 | Het rapport gaat over onderzoek naar vakspecifieke knelpunten en maatregelen voor de tekortvakken in het voortgezet onderwijs. Deze vakken zijn de moderne vreemde talen (Duits en Frans), de klassieke talen, de bètavakken (wiskunde, natuurkunde en scheikunde) en Nederlands. | 3 | ||
| Overig beleidsonderzoek | 2021 | Het rapport onderzoekt de redenen voor het dalend aantal mannelijke docenten in het basisonderwijs en mogelijkheden om hier iets aan te doen. | 1 | ||
| Overig beleidsonderzoek | 2021 | Het rapport bevat een vervolg op eerder onderzoek naar de beloningsverschillen tussen onderwijssectoren en marktsectoren. Het voegt daar een methode om loonverschillen te analyseren aan toe. | 1 | ||
| Ex post beleidsonderzoek | 2021 | Het rapport bevat een evaluatie van 7 gespecialiseerde pilots op 6 pabo's in 2020. Het ging hierbij om 4 gespecialiseerde opleidingen voor werken met jongere kinderen en 3 voor lesgeven aan oudere kinderen. Het rapport evalueert het 1e jaar van de pilots. | 9 | ||
| Overig beleidsonderzoek | 2021 | De begeleiding van startende schoolleiders staat de laatste jaren hoog op de agenda. In het geactualiseerde Sectorakkoord VO (2018) zijn over deze begeleiding afspraken gemaakt door het Ministerie van OCW en de VO-raad. Om inzicht te krijgen in de actuele stand van zaken, is door Ecorys en MOOZ in opdracht van het Ministerie van OCW onderzoek gedaan naar de begeleiding van startende schoolleiders in het voortgezet onderwijs. | 3 | ||
| IPTO: vakken en bevoegdheden in het vo peildatum 1 oktober 2020 | Overig beleidsonderzoek | 2021 | In dit rapport worden de met IPTO gemeten aantallen gegeven lesuren naar vak en het percentage bevoegd gegeven lesuren in het voortgezet onderwijs weergegeven per peildatum 1 oktober 2020. IPTO staat daarbij voor de Integrale Personeelstelling Onderwijs die het Ministerie van OCW jaarlijks laat uitvoeren. Het betreft een telling op alle scholen in het vo, waarbij voor al het lesgevend personeel gegevens worden verzameld over vakken en bevoegdheden. | 9 | |
| Overig beleidsonderzoek | 2021 | Het doel van de Arbeidsmarktbarometer po, vo en mbo is om ontwikkelingen in de vraag naar leraren, ondersteunend personeel en directieleden in kaart te brengen voor het po, vo en mbo en om knelpunten op deze arbeidsmarkt te identificeren. Hiervoor wordt de data van online vacaturesverzameld en geanalyseerd. Natuurlijk vinden scholen ook personeel via andere wegen (via stages, open sollicitaties, persoonlijk netwerk). | 9 | ||
| Overig beleidsonderzoek | 2021 | De Loopbaanmonitor onderwijs richt zich op de ontwikkeling van de arbeidsmarktpositie van recent afgestudeerde leraren. Het onderzoek kent twee onderdelen: secundaire analyses op CBS-microdata (afstudeercohorten 2014-2019) en een enquête onder pas afgestudeerden van de lerarenopleidingen (cohort 2019 en cohort 2020). | 9 | ||
| De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel po, vo en mbo 2021-2031 | Overig beleidsonderzoek | 2021 | Dit rapport beschrijft de uitkomsten van een prognose van de onderwijsarbeidsmarkt voor het po, vo en mbo. Bij deze prognose is gebruik gemaakt van de meest recent beschikbare gegevens, waaronder de referentieraming 2021 van het Ministerie van OCW, formatiegegevens met betrekking tot het onderwijspersoneel tot en met 1 oktober 2020 (zijnde één jaar extra formatiegegevens ten opzichte van de cijfers in de voorgaande arbeidsmarktrapportage onderwijs (Adriaens, Fontein, & de Vos, 2020)) en de Macro Economische Verkenningen (MEV) van september 2021 (CPB, 2021). | 9 | |
| Personeelstekorten primair onderwijs in de G5 - oktobertelling | Overig beleidsonderzoek | 2021 | Dit rapport beschrijft de vierde meting die binnen de G5 is uitgevoerd en de eerste meting buiten de G5. Beide metingen zijn verricht met behulp van online vragenlijsten waarin scholen naar het tekort aan leraren en schoolleiding wordt gevraagd. | 9 | |
| Personeelstekorten primair onderwijs in de G5 - februaritelling | Overig beleidsonderzoek | 2021 | Het rapport gaat over onderzoek naar tekorten aan leraren en schoolleiders op basisscholen in Almere, Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. | 9 | |
| Iedereen gelijke kansen | Ex ante beleidsonderzoek | 2021 | Het onderzoek gaat in op de mogelijkheden voor het opzetten van een zomerprogramma voor kinderen op basisscholen van asielzoekerscentra. | 1 | |
| Overig | Ex post beleidsonderzoek | 2021 | Het rapport evalueert de Wet veiligheid op school. Deze trad in werking in 2015. Het rapport bespreekt de sociale veiligheid van leerlingen en van onderwijspersoneel. | 3 | |
| Ex ante beleidsonderzoek | 2021 | Dit rapport geeft antwoord op de vraag in welke mate verschillen in prestaties tussen landen, scholen, leerkrachten en leerlingen zijn toe te schrijven aan afzonderlijke door het beleid en de scholen te beïnvloeden factoren. Hierbij is gebruik gemaakt van de (internationale) kennisbasis van het bestaande onderwijseffectiviteitsonderzoek. Het biedt nader inzicht in «wat werkt» op zowel micro-, meso- als macroniveau in ons onderwijsstelsel. | 3 | ||
| Overig beleidsonderzoek | 2021 | Met dit onderzoek wordt nieuwe taal geïntroduceerd voor onderwijsontwikkeling. Duurzame onderwijsontwikkeling gaat over een continu adaptief proces op een school of afdeling waarin het team het onderwijs, op basis van nieuwe inzichten, veranderingen in de context of leerlingpopulatie, wettelijke eisen et cetera steeds aanpast om tot nog beter onderwijs te komen. Duurzame onderwijsontwikkeling is daarmee nadrukkelijk iets anders dan een specifieke onderwijsontwikkeling of -innovatie duurzaam implementeren. Het gaat over een continu (en daarmee duurzaam) proces van ontwikkeling van het onderwijs. | 3 | ||
| Overig beleidsonderzoek | 2021 | Rapport over de pilot preventief sneltesten in het primair onderwijs en speciaal onderwijs. | 1 | ||
| Overig beleidsonderzoek | 2021 | Het rapport gaat over inventariserend onderzoek naar het toezicht van buitenlandse autoriteiten en internationale accreditatieorganisaties op internationale, buitenlandse en ambassadescholen (b4-scholen). | 3 | ||
| Eerste deelonderzoek implementatiemonitor Nationaal Programma Onderwijs | Overig beleidsonderzoek | 2021 | Dit rapport beschrijft de uitkomsten van een vragenlijst die is uitgezet onder scholen over de uitvoering van het Nationaal Programma Onderwijs. Het rapport gaat onder meer in op de vraag waar scholen leervertragingen constateren en welke interventies daarbij worden gedaan. | 3 | |
| Monitoring en evaluatie inhaal- en ondersteuningsprogramma Extra hulp voor de klas | Overig beleidsonderzoek | 2021 | Dit rapport geeft inzicht in de ervaringen van het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs met het organiseren van regionale samenwerking en het indienen van een aanvraag voor de subsidieregeling «Extra hulp voor de klas» in het 1e aanvraagtijdvak (16 december 2020 ‒ 24 januari 2021). | 3 |
Domein primair onderwijs en voortgezet onderwijs (DGPV)
Het domein DGPV behelst de sectoren primair en voortgezet (speciaal) onderwijs, en omvat ook de beleidsterreinen passend onderwijs, kansengelijkheid en onderwijsondersteuning. Binnen elk van deze gebieden spelen uitdagingen en kennisvragen waarbij de beschreven experimenten, monitoring en evaluaties richting bieden voor de ambities en het huidige beleid. De thema's dienen daarnaast als eerste richtsnoer voor het strategisch uitzetten van beleidsonderzoek en het inventariseren en effectief gebruiken van kennis uit onderzoek.
Thema leraar als aantrekkelijk beroep
Dit thema behelst onderzoek dat bijdraagt aan het vergroten van de aantrekkelijkheid van het beroep van leraar. Subthema's zijn o.a. werkdruk, salaris, lerarentekort, leven lang ontwikkelen, en samen opleiden en professionaliseren. Er ligt een inzichtbehoefte aan wat bepaalde beleidsmaatregelen betekenen voor de vaardigheden van leraren, als ook bij de vraag hoe regionale samenwerking kan worden gestimuleerd.
Thema iedereen gelijke kansen
Dit thema richt zich op hoe beleid kan bijdragen aan gelijke kansen voor iedereen, en behelst subthema's als selectie, onderwijsachterstandenbeleid, integrale kindcentra's, passend onderwijs, en onderwijs-zorg arrangementen. Er ligt een inzichtbehoefte op het gebied van regionalisering en verbeterde samenwerking, kansengelijkheid als indicator voor het onderwijsstelsel, het tot stand brengen van implementatie van beleid en innovatie in het onderwijs, en effectieve strategieën voor publiek-private samenwerking.
Thema overig
Onder dit thema valt overig beleidsonderzoek dat niet direct gerelateerd is aan één van de prioritaire thema’s op de SEA, maar wel is uitgevoerd in 2021.