De Minister is beheersverantwoordelijk en verantwoordelijk voor de vaststelling van de omvang, samenstelling en de vereiste mate van gereedheid van de marechaussee. De uitvoering is opgedragen aan de Commandant marechaussee. Het gezag over de marechaussee berust bij meerdere ministeries. Afhankelijk van de betreffende taak zijn dat de ministeries van Justitie en Veiligheid (inclusief het Directoraat-Generaal Migratie, het Openbaar Ministerie en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid), Buitenlandse Zaken, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Defensie. In artikel 4 lid 1 van de Politiewet 2012 zijn aan de marechaussee de volgende politietaken opgedragen:a) Het waken over de veiligheid van de leden van het Koninklijk Huis, in samenwerking met andere daartoe aangewezen organen;b) De uitvoering van de politietaak ten behoeve van Nederlandse en andere strijdkrachten en internationale militaire hoofdkwartieren en de personen behorende tot die strijdkrachten en hoofdkwartieren; c) De uitvoering van de politietaak op de luchthaven Schiphol en op de andere door Onze Minister Justitie en Veiligheid en Onze Minister van Defensie aangewezen luchtvaartterreinen en de beveiliging van de burgerluchtvaart; d) De verlening van bijstand en de samenwerking met de politie krachtens deze wet, daaronder begrepen de assistentieverlening aan de politie bij de bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit; e) De uitvoering van de politietaak op plaatsen onder beheer van Onze Minister van Defensie, op verboden plaatsen die krachtens de Wet bescherming staatsgeheimen ten behoeve van de landsverdediging zijn aangewezen en op het terrein van de ambtswoning van Onze Minister-President; f) De uitvoering van de bij of krachtens de Vreemdelingenwet 2000 opgedragen taken, waaronder begrepen de bediening van de daartoe door Onze Minister voor Immigratie en Asiel aangewezen doorlaatposten en het, voor zover in dat verband noodzakelijk, uitvoeren van de politietaak op en nabij deze doorlaatposten, alsmede het verlenen van medewerking bij de aanhouding of voorgeleiding van een verdachte of veroordeelde; g) De bestrijding van mensensmokkel en van fraude met reis- en identiteitsdocumenten; h) Het in opdracht van Onze Minister Justitie en Veiligheid en Onze Minister van Defensie ten behoeve van De Nederlandsche Bank N.V. verrichten van beveiligingswerkzaamheden.

De Militaire Politiezorgtaak (art 4 lid 1 b PW) wordt zowel nationaal als internationaal en tijdens missies, oefeningen en andere inzet uitgevoerd. Door de uitvoering van deze taken levert de marechaussee een continue bijdrage aan de veiligheid van de Staat en de integriteit van de Krijgsmacht.

De marechaussee heeft in 2021 een bijdrage geleverd aan de hoofdtaken van Defensie. Ondanks de uitdagingen die de COVID-19-maatregelen met zich meebrachten, heeft de marechaussee uitvoering kunnen geven aan de aan haar opgedragen taken.

Grenspolitietaak

Het grensproces is volgens de Schengengrenscode uitgevoerd. Er zijn geen noemenswaardige knelpunten in de uitvoering geweest. Ondanks het verminderde vliegverkeer zijn er verhoudingsgewijs meer balies open geweest om te voorkomen dat de hallen bij de paspoortcontrole te vol waren om de RIVM-richtlijnen in acht te nemen. Door een verminderd aanbod is de inzet op MTV lager geweest dan gepland. Hierdoor zijn de resultaten ook achtergebleven ten opzichte van de prognoses. De activiteiten hebben echter plaatsgevonden volgens de daarvoor geldende concepten. De ongebruikte MTV-capaciteit is ingezet als strategische reserve en voor de uitvoering van extra taken zoals het Intake en Registratieproces (I&R) naar aanleiding van de verhoogde instroom van migranten door de evacuatie van Afghanen en de controles in de grensstreek op quarantaineplichtverklaringen en COVID-19-bewijzen.

Bewaken en beveiligen

Alle taken zijn uitgevoerd volgens de geldende beveiligingsconcepten en hierbij hebben zich geen vermeldenswaardige incidenten voorgedaan. Bij objectbeveiliging, Gewapende Beveiliging Burgerluchtvaart (GBB), opsporing en intelligence was slechts in beperkte mate sprake van een terugval in werkaanbod als gevolg van COVID-19. Inmiddels is de inzet bij veel taken minimaal op het niveau van voor maart 2020. De toenemende dreigingen en de gebeurtenissen rondom de moord op Peter R. de Vries hebben gezorgd voor een toename van opdrachten Te Beveiligen Personen (TBP) en persoonsbeveiliging door de BSB. In 2021 is uitvoering gegeven aan diverse bijstandsverzoeken op het gebied van persoonsbeveiliging.

(Inter)nationale en militaire politie(zorg)taken (MPZ)

Voor MPZ geldt onverminderd dat de marechaussee een bijdrage levert aan de integriteit van de krijgsmacht. De opvang van de evacués op militaire opvanglocaties heeft ook gevolgen voor de MPZ. De politiezorgtaak op militair terrein ligt primair bij de KMar. Lokaal is geprobeerd afspraken met de politie te maken om de gevolgen van de extra inzet te dempen. Tot nu toe is daar nog geen overeenstemming over bereikt en dient de KMar de extra belasting alleen op te lossen. Het voor een langere termijn uitvoeren van de politiezorgtaak ten behoeve van de opgevangen vluchtelingen op militaire locaties is een taak die verdringingseffecten oplevert voor de uitvoering van de overige politietaken van de KMar.

Internationale inzet

De marechaussee heeft in 2021 voldaan aan de operationele gereedheid (OG)-norm van 153 vte ten behoeve van expeditionaire taken. Hoewel de marechaussee geen Crowd Riot Control (CRC) peloton gereed heeft staan, kan zij de CRC-capaciteit leveren wanneer daar om wordt gevraagd. Deze capaciteit wordt gefaciliteerd vanuit de huidige Bijstandseenheden (BE) pelotons. De Close Protection Teams waren in 2021 onverminderd beschikbaar.

Frontex

De Europese grensbewakingsorganisatie Frontex heeft gewerkt aan het opzetten van een vaste capaciteit ter ondersteuning van lidstaten op gebied van migratie. De consequenties hiervan zijn inzichtelijk gemaakt en verder uitgewerkt zodat de uitvoering per 1 januari 2021 voldeed aan de verplichtingen. In 2017 is de ambitie uitgesproken om vijf Seconded National Experts voor Frontex in te zetten.

Eurostar

De treinverbinding van Eurostar tussen het vaste land van Europa en het Verenigd Koninkrijk rijdt sinds de COVID-19 pandemie met een onregelmatig aantal treinen. De dienstregeling is afhankelijk van de maatregelen die elke lidstaat individueel neemt ter bestrijding van de pandemie. Sinds oktober 2021 zijn er twee treinverbindingen per dag. Operationeel gezien, afgezien van de regelmatige roosterwijzigingen, loopt het proces rond Eurostar zonder problemen.

Ondermijning

Het kabinet Rutte III heeft op basis van de najaarsnota 2021 ten behoeve van de intensivering van de aanpak voor ondermijning extra financiële beschikbare middelen (incidenteel en structureel) ter beschikking gesteld. De KMar heeft samen met de Nationale Politie een voorstel uitgewerkt voor de invulling en verdeling van de toe te kennen middelen ten einde te komen tot een capaciteitsimpuls voor de hoog risico beveiliging. Eind januari vindt besluitvorming plaats over de verdeling.

HRB

In 2021 heeft de HRB bijstand geleverd aan de vijf Nederlandse gemeenten Rotterdam, Amsterdam, Den Haag, Zoetermeer en Delft. Het wetstraject voor het opnemen van de «Bewaken & Beveiligen» taak van de HRB in de Politiewet is nog niet afgerond. In 2021 is ingestemd met het verlengingsverzoek voor het leveren van bijstand tot en met 30 juni 2022.

De posten met een verschil groter dan € 5,0 miljoen of noemenswaardige verschillen worden hieronder nader toegelicht.

Verplichtingen

De gerealiseerde verplichtingen zijn € 38,1 miljoen hoger dan begroot. Dit betreffen voornamelijk de hogere personele uitgaven (€ 32,5 miljoen) in 2021 zoals hieronder wordt toegelicht. De resterende afwijking van € 5,6 miljoen komt voort uit een aantal kleinere verplichtingen die eerder zijn aangegaan dan verwacht.

Uitgaven

Binnen de personele uitgaven zijn de uitgaven voor eigen personeel € 24,6 miljoen hoger dan begroot. Dit wordt voornamelijk verklaard door interdepartementale budgetoverhevelingen waaronder het Convenant Beveiliging Ambassades in Hoog Risico Gebieden (€ 12,1 miljoen BUZA), Breed Offensief tegen georganiseerde Ondermijnende Criminaliteit (BOTOC) (€ 3,3 miljoen J&V) en Bijdrage 3e tranche Liquiditeitssteun Carib (€ 2,4 miljoen BZK). Verder is er € 2,0 miljoen (NCTV) gevorderd ten behoeve van de hoog risico beveiliging van De Nederlandse Bank. Daarnaast is de Tijdelijke Toelage Loongebouw verlengd (€ 6,0 miljoen). Tot slot zijn er verschillende herschikkingen geweest binnen Defensie met een omvang van -/- € 1,2 miljoen.

Binnen de Externe Inhuur zijn de uitgaven € 7,5 miljoen hoger ten opzichte van de Ontwerpbegroting. Dit wordt voornamelijk verklaard door de verhoogde inzet van inhuurcapaciteit voor het Project Grenzen en Veiligheid (€ 2,5 miljoen) en de inhuur van IT-specialisten en uitzendkrachten (€ 5,0 miljoen) ter ondersteuning van diverse IT-projecten.

Binnen de overige personele uitgaven zijn de uitgaven € 6,7 miljoen hoger dan begroot. Het grootste deel hiervan heeft betrekking op opleidingen (€ 5,8 miljoen). Dit wordt onder andere verklaard door hogere uitgaven als gevolg van de groei van de organisatie door de projecten Grenzen en Veiligheid en BOTOC (MIT en B&B) ad. € 4,4 miljoen en een correctiefactuur over 2020 ter hoogte van € 1,4 miljoen met betrekking tot opleidingen die worden afgenomen bij de Politieacademie.