Het ministerie van Financiën heeft diverse maatregelen getroffen wegens de oorlog in Oekraïne. Hieronder is een overzicht opgenomen van de budgettaire effecten.

Toelichting

Convertibiliteit Oekraïense hryvnia

Conform de raadsaanbeveling van de Europese Commissie is er in 2022 een regeling opgezet voor Oekraïense ontheemden om contante Oekraïense valuta (hryvnia's) om te kunnen wisselen voor euro's. Voor het uitvoeren van deze regeling waren zowel uitgaven als ontvangsten begroot, omdat de valuta door DNB bij de nationale centrale bank van Oekraïne weer omgewisseld kon worden. De Staat heeft aan DNB een voorschot verstrekt om de valuta op te kunnen kopen. DNB heeft dit voorschot, na afrekenen met de nationale centrale bank van Oekraïne, teruggestort. Daarom staan in de realisatie zowel de uitgaven als de ontvangsten op nul. De regeling is eind 2022 stopgezet, omdat er op dat moment niet tot nauwelijks meer gebruik van de regeling werd gemaakt.

LNG invoercapaciteit in de Eemshaven

Om de leveringszekerheid voor gas in de winter van 2022/2023 te kunnen garanderen en de afhankelijkheid van Rusland voor levering van gas af te bouwen, huurde Gasunie begin 2022 een LNG-terminal. In april 2022 verstrekte de Staat voor de huur van deze drijvende LNG-terminal een garantie van € 160 mln., voor een periode van 5 jaar om de potentiële negatieve exploitatiekosten te kunnen dekken. Vanwege de gecontracteerde capaciteit kon Gasunie de garantie vroegtijdig beëindigen. De eerste premieontvangst van € 4 mln. (bedrag op jaarbasis) stond in 2023 geraamd. Deze premie is met de beëindiging afgerekend en in 2022 ontvangen (€ 1 mln. voor een looptijd van enkele maanden).

Garantie annuleringskosten LNG-terminal Gasunie

Gasunie huurde een tweede LNG-terminal om de afhankelijkheid van aardgas uit Rusland snel te verminderen met behoud van leveringszekerheid. Vanwege de stijgende vraag naar drijvende terminals, werd deze tweede terminal met spoed gecontracteerd met de mogelijkheid tot annuleren tegen eenmalige kosten van € 50 mln. De Staat verstrekte een garantie voor 80% van dit bedrag (€ 40 mln.). Ook deze garantie is inmiddels beëindigd. Voor deze garantie ontving de Staat een premieontvangst van circa € 1 mln.

Financiële steun voor Oekraïne via Wereldbank

De Staat verstrekte een garantie aan de Wereldbank als cofinanciering van de begrotingssteun aan Oekraïne via een Development Policy Loan (DPL). Met de Nederlandse garantie van € 100 mln. wordt de Wereldbank in staat gesteld additionele financiering te verlenen.

Financiële steun Oekraïne via het Internationaal Monetair Fonds

Gezien de noodsituatie in Oekraïne en de urgente behoefte aan middelen besloot het kabinet een aanvullende bilaterale lening van € 200 mln. aan Oekraïne te verstrekken via een speciale kredietlijn van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Deze begrotingssteun heeft als doel een bijdrage te leveren aan Oekraïense inspanningen om de dagelijkse uitgaven te financieren en de economie draaiende te houden.

Additionele lening Europese Commissie aan Oekraïne

Op 9 november heeft de Europese Commissie een voorstel gedaan om Oekraïne via macro-financiële bijstand (MFB) € 18 mld. aan concessionele leningen te verlenen. Nederland neemt hiertoe een garantie op de begroting ter hoogte van het bni-aandeel van 5,9%. Het verplichtingenbudget is daarom in 2022 opgehoogd met € 1,062 mld. Echter heeft de ondertekening van de leenovereenkomst in 2022 niet meer plaatsgevonden, deze is in januari 2023 getekend.