Inleiding

Logius levert producten en diensten voor de digitale overheid. Daarnaast beheren we digitale standaarden die alle overheidsorganisaties gebruiken in hun digitale dienstverlening en zijn we actief betrokken bij meerdere afsprakenstelsels. We leveren onze diensten aan publieke dienstverleners zodat zij onder meer veilig digitaal post kunnen versturen, meldingen uit basisregistraties kunnen ontvangen en publieke dienstverleners hun digitale toegankelijkheid kunnen toetsen. We werken in het hart van de digitale overheid. Dankzij onze diensten kunnen burgers bijvoorbeeld online hun aangifte inkomstenbelasting doen door met DigiD in te loggen en hun gegevens bekijken in MijnOverheid. Ook kunnen bedrijven bijvoorbeeld gestandaardiseerd gegevens uitwisselen met de overheid en organisaties met een publieke taak. Logius werkt hiervoor nauw samen met deze publieke dienstverleners. Daarbij zetten we met elkaar de behoefte van burgers en bedrijven centraal. Onze werkwijze is dan ook gericht op het flexibel en wendbaar kunnen inspelen op deze behoeften om onze dienstverlening continue te verbeteren. Zo zorgen we samen voor een digitale overheid die werkt voor iedereen.

Wat is er bereikt in 2022

Burgers, bedrijven en publieke dienstverleners mogen erop vertrouwen dat Logius zorgt voor een beschikbare, veilige en toegankelijke digitale overheid die werkt voor iedereen.

Logius bevindt zich in een dynamische omgeving en heeft in 2022 op het niveau van de organisatie, de dienstverlening en de bedrijfsvoering diverse veranderingen doorgevoerd. Ook is er geïnvesteerd in de continuïteit, veiligheid en doorontwikkeling van de dienstverlening.

Continuïteit en veiligheid dienstverlening

Logius heeft er in 2022 weer voor gezorgd dat de dienstverlening voor iedereen beschikbaar, veilig en toegankelijk was. De beschikbaarheid van alle Logius diensten was boven de afgesproken norm. Op verschillende vlakken is gewerkt aan het verhogen van de veiligheid. Logius heeft bijvoorbeeld een ketenbrede crisisoefening georganiseerd om haar ketenpartners voor te bereiden op de samenwerking en onderlinge afstemming als diensten niet beschikbaar zijn. Het Logius Security Operations Center (SOC) heeft in 2022 alle Logius-voorzieningen aangesloten op het Security Information Event Management, dat is nodig om security-incidenten snel en effectief af te kunnen handelen. Ook zijn in 2022 meer dan 1800 valse websites en apps offline gehaald of nooit online zichtbaar geweest. Hierdoor is de kans dat criminelen toegang krijgen tot gevoelige gegevens een stuk kleiner geworden.

Om de gegevens van burgers veilig te houden is het minder vaak mogelijk om bij DigiD met alleen gebruikersnaam en wachtwoord in te loggen. Steeds vaker moet hierbij een code worden ingevoerd die via SMS wordt ontvangen, of moet de DigiD-app worden gebruikt. Om deze overgang duidelijk en makkelijker te maken heeft Logius gebruikers van DigiD geïnformeerd hoe zij deze extra controlestap voor het inloggen met DigiD kunnen aanzetten.

Dienstverlening

Er is ook in 2022 veel gebruik gemaakt van de Logius dienstverlening. DigiD werd in 2022 514 mln. keer gebruikt om in te loggen bij publieke dienstverleners. Dit aantal ligt lager dan 2021, toen coronadienstverlening voor een piek in het gebruik van DigiD zorgde. We zien dat DigiD in 2022 aanzienlijk vaker werd gebruikt dan in 2020 en daarvoor.

Burgers moesten in de tweede helft van 2022 langer wachten voor ondersteuning bij het gebruiken van DigiD, MijnOverheid en DigiD Machtigen. Daardoor heeft Logius niet iedereen te woord kunnen staan zoals van ons verwacht mag worden. Momenteel wordt een verbeterplan uitgevoerd om de bereikbaarheid van de helpdesk weer op niveau te brengen.

Er zijn in 2022 diverse diensten verder doorontwikkeld. Een voorbeeld hiervan is de pilot met de Gezagsmodule op Schiphol rondom ouderlijk gezag. Dankzij de Gezagsmodule kunnen de Marechaussee en Politie sneller en eenvoudig digitaal controleren of de ouder gezag heeft over het kind. Hierdoor zijn de veiligheid en het gebruiksgemak toegenomen. Een tweede voorbeeld is de ‘MijnGegevens app’ die sinds het voorjaar van 2022 beschikbaar is. Deze app biedt burgers de mogelijkheid om persoonlijke gegevens die de overheid registreert in één overzicht te zien, bijvoorbeeld inkomensgegevens.

Daarnaast werkten we aan de overstap van de huidige infrastructuur naar een nieuwe infrastructuur om toekomstvast, wendbaar en schaalbaar te zijn. Dit is onderdeel van onze voortdurende investeringen om de dienstverlening betrouwbaar en beschikbaar te houden, nu en in de toekomst. In dit traject hebben we in 2022 een pas op de plaats gemaakt om belemmerende punten op te lossen. Aan het einde van het jaar konden we de migratiewerkzaamheden hervatten.

Organisatieontwikkeling en bedrijfsvoering

Na twee jaar voornamelijk thuiswerken, heeft Logius in 2022 het hybride werken omarmd en zich als organisatie verder doorontwikkeld. Het jaar 2022 heeft in het teken gestaan van de transitie van het Kennis- en expertisecentrum Open Overheidspublicaties (KOOP) naar Logius. Ook heeft Logius stappen gezet rondom de Scaled Agile Framework (SAFe) -werkwijze.

Ontwikkelingen financiering GDI

Logius beheert veel bouwstenen voor de GDI (Generieke Digitale Infrastructuur). Eind 2021 is de MIDO-governance van start gegaan, de sturing rondom het Meerjarenprogramma Infrastructuur Digitale Overheid. 2022 was een overgangsjaar, waarin het eerste Programmeringsplan GDI is ontwikkeld. Daarnaast is de invulling van de centrale financiering uitgewerkt, die in 2023 van kracht wordt.

Staat van baten en lasten

Toelichting

De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. De baten bestaan, conform de afspraak met opdrachtgevers, uit de vergoeding voor de gemaakte kosten ten behoeve van de producten en zijn in principe gelijk aan de lasten. Uitzondering hierop is bij-voorbeeld de dienstverlening Standaard Platform.

Specificatie van de omzet

Op totaalniveau komt de realisatie van de omzet € 5,8 mln. (2,28 %) beneden de vastgestelde begroting uit. Dit wordt veroorzaakt door een saldo van nieuwe of gewijzigde opdrachten. De budgetten voor de opdrachten zijn op meerdere momenten in het jaar conform reguliere bedrijfsvoering bijgesteld. In de onderstaande tabel is per opdracht de specificatie van de omzet opgenomen, waarbij de omzet gelijk is aan de werkelijk gerealiseerde kosten.

Beheer en exploitatie

DIGID

Bij DigiD zijn de totale kosten van € 43,5 mln. voor € 5,5 mln. onder de begroting uitgekomen (-11,2%). Er is met name minder gebruik gemaakt van SMS dan begroot hetgeen significante besparingen in de kosten heeft opgeleverd. Daarnaast zijn door procesveranderingen het aantal uit te sturen brieven afgenomen. Het aantal authenticaties is gedaald ten opzichte van 2021, maar dat jaar was sterk beïnvloed door de Covid-19 effecten. Het aantal authenticaties is uitgekomen op 514 mln., wat hoger is dan voorzien.

Roap

Voor RijksOverheid Accesspoint op Peppol (ROAP) is alleen het noodzakelijke Beheer & Exploitatie uitgevoerd met oog op het herbeleggen van deze voorziening buiten Logius. Dit heeft geleid tot een onderuitputting van € 0,4 mln.

Bijzondere baten

Er is circa € 1,0 mln. gerealiseerd aan bijzondere baten als gevolg van vrijval van transitorische posten (kortlopende schulden voor ontvangen diensten waarvoor de betaling nog moest worden gedaan) uit 2021.

Personele kosten

Tot de personele kosten zijn gerekend de lonen en salarissen van eigen personeel, de kosten van inhuur en overige personeelskosten. Deze capaciteit aan medewerkers is nodig voor het kunnen uitvoeren van alle geplande activiteiten. De begrote kosten voor capaciteit hangen samen met de begrote en gecontracteerde omzet. Voor het merendeel van de dienstverlening geldt dat de werkelijke kosten worden afgerekend. Dit houdt in dat wanneer werkzaamheden niet doorgaan dit invloed heeft op zowel de kosten als de omzet. De personele kosten zijn ten opzichte van 2021 met 5% toegenomen, het aandeel van de personele kosten van de totale kosten bedraagt in 2022 34,5%.

Ten opzichte van de begroting zijn de totale personeelskosten € 6,5 mln. hoger. De hogere realisatie is met name veroorzaakt door de CAO-stijging en de toegenomen inhuur van exteren. De verlaging van € 6,0 mln. ten opzichte van begroting intern personeel wordt ruimschoots overschreden door een overbesteding extern personeel, € 13,5 mln..

Materiële kosten

De materiële kosten ad € 159,6 mln. zijn € 12,3 mln. lager dan begroot.

De materiële kosten bestaan uit kosten voor beheer en exploitatie, doorontwikkeling en overige kosten van de dienstverlening (€ 150,1 mln.) en kosten voor bedrijfsvoering (€ 9,5 mln.). De kosten voor de dienstverlening zijn voornamelijk ICT-kosten die aan private partijen worden betaald voor infrastructuur, applicatiebeheer, licenties, migraties, ontwikkelkosten, sms-dienstverlening, servicedesks, veiligheidsmaatregelen, testen, audits en benchmarks. De kosten voor de bedrijfsvoering betreffen voornamelijk kosten voor huisvesting, ICT, werkplekkosten en overige bedrijfsvoeringaspecten.

Afschrijvingen en Rentelasten

Logius heeft in 2022 zelf geen investeringen gedaan, maar deze uitbesteed aan de markt. Hierdoor is er in 2022 geen gebruik gemaakt van de leenfaciliteit.

Saldo van baten en lasten

Het resultaat van Logius over 2022 bedraagt circa € 1,0 mln. positief. Dit is ontstaan door ontvangsten (vrijvallende posten) uit 2021 en eerdere jaren.

Balans

Toelichting

Debiteuren

De post debiteuren betreft alle openstaande verkoopfacturen per 31 december 2022. Het gaat om facturen aan opdrachtgevers, te weten het moederdepartement € 5,4 mln., overige departementen € 6,1 mln. en derden € 3,9 mln. De hoge stand op 31 december 2022 ad € 15,4 mln. wordt veroorzaakt doordat facturen relatief laat zijn verstuurd.

Belastingen en premies sociale lasten

Van de omzet komt 10,1 % van derden, voor dit deel van deze omzet is Logius BTW-plichtig. De btw-aangifte is hierbij de belangrijkste post, deze bedraagt € 2,3 mln. teruggave.

Overige vorderingen en overlopende activa

De post overige vorderingen en overlopende activa bedraagt € 54,0 mln. Dit betreft grotendeels posten van projecten waarbij de werkzaamheden in 2022 hebben plaatsgevonden die nog moeten worden afgerekend met opdrachtgevers. Het aandeel van het moederdepartement is € 30 mln., het aandeel overige departementen is € 18,1 mln., en van derden is het aandeel € 5,9 mln.

Liquide middelen

De liquide middelen ad € 49,2 mln. betreffen bijdragen van het moederdepartement, overige departementen en derden. Deze bijdragen bestaan uit de voorschotten 2022 voor werkzaamheden die doorlopen in 2023, de voorschotten eerste kwartaal 2023 en de nog te verrekenen overschotten 2022.

Eigen vermogen

Het eigen vermogen is onder de toegestane maximumomvang van 5% van de gemiddelde jaaromzet over drie jaar, zijnde € 11,9 mln. Het eigen vermogen was ultimo 2021 € 5,167 mln. Het positieve resultaat bestaande uit bijzondere baten ad € 1,0 mln. wordt ten gunste van het eigen vermogen gebracht. Daarmee bedraagt het eigen vermogen ultimo 2022 € 6,122 mln.

Crediteuren

De post crediteuren ad € 16,9 mln. bestaat uit alle openstaande facturen per 31 december 2022 waarvan de prestatie per balansdatum is geleverd. Het merendeel betreft geleverde prestaties in het laatste kwartaal 2022. Het saldo is licht gedaald ten opzichte van 2021. Logius committeert zich aan de betalingsnorm van het Rijk. Het aandeel moederdepartement is € 7,7 mln., overige departementen € 0,1 mln. en derden € 9,1 mln..

Belastingen en premies sociale lasten

Deze post betreft nog af te dragen belastingen over voorgaande jaren.

Overige schulden en overlopende passiva

De post overige schulden en overlopende passiva bestaat voornamelijk uit nog te ontvangen facturen van leveranciers en vooruitgefactureerde voorschotten. Het aandeel van het moederdepartement in de overige schulden en overlopende passiva bedraagt € 51,0 mln, het aandeel overige departementen € 23,6 mln. en het aandeel derden bedraagt € 23,1 mln..

Kasstroomoverzicht

Toelichting

De kasstroom uit operationele activiteiten heeft betrekking op de dagelijkse bedrijfsvoering en is hoger dan begroot namelijk € 39,2 mln. Het totaal aan ontvangsten uit de operationele kasstroom is € 17,3 mln. lager dan de begrote € 249,4 mln. De uitgaven zijn € 21,9 mln. hoger dan de begrote € 249,4 mln. In 2022 zijn er geen investeringen gepleegd. De begrote investeringskasstroom en financieringskastroom zijn nul.

Doelmatigheidsindicatoren

Toelichting

Verloop kostprijs MijnOverheid

De kostprijs van MijnOverheid is gebaseerd op de kosten MijnOverheid (buiten de btw) gedeeld door het aantal berichten (netto). In de rijksbegroting is een tarief van € 0,32 opgenomen. De realisatie is € 0,34. Het aantal berichten MijnOverheid voor 2022 is 80 mln. (bruto). Het aantal berichten is in de begroting te hoog ingeschat.

Verloop kostprijs DigiD

De kostprijs van DigiD is gebaseerd op de kosten DigiD (buiten de btw) gedeeld door het aantal authenticaties (netto).

DigiD aantal authenticaties

Het aantal authenticaties DigiD was 514 mln. (bruto). Dit is 43 mln. lager dan in 2021, maar wel 40 mln. hoger dan opgenomen in de Rijksbegroting. COVID-19 heeft daar in 2022 beperkt in toe bijgedragen.

Verloop kostprijs DigiD Machtigen

De kostprijs van DigiD Machtigen is gebaseerd op de kosten DigiD Machtigen (buiten de btw) gedeeld door het aantal authenticaties (netto).

Verloop gemiddeld uurtarief

Het verloop uurtarief is hoger dan begroot, namelijk € 95,32. Dit hogere uurtarief is voornamelijk te verklaren door een sterkere stijging CAO-lonen dan begroot en een verschuiving van interne naar externe inzet.

Fte totaal (excl. externe inhuur)

De bezetting per jaareinde 2022 is 419 fte. Dit is 129 fte’s lager dan begroot. Wegens schaarste op de arbeidsmarkt is het lastig om geschikt personeel te vinden

Klanttevredenheid

Logius organiseert onderzoeken naar klanttevredenheid met betrekking tot de prestaties betreffende de dienstverlening. In 2022 heeft Logius een 8 gescoord op klanttevredenheid.

Medewerkerstevredenheidonderzoek

In 2022 is dit onderzoek onder de medewerkers van Logius niet uitgevoerd.

Doorlichting BLA’s

De in 2022 geplande periodieke doorlichting van het Agentschap Logius is doorgeschoven naar 2023 zodat de evaluatie die uitgevoerd is door de directie Digitale Overheid als input meegenomen kan worden in de doorlichting van Logius.

Digipoort aantal berichten

Het aantal berichten dat via Digipoort zijn verstuurd is in 2022 61,6 mln.

Beschikbaarheid eerstelijnsburgerondersteuning

In de periode van september t/m december 2022, na de aankondiging van het 3G-beleid, is het telefoon- en e-mailaanbod sterk gestegen. Het aanbod lag aanzienlijk hoger dan dezelfde periode in 2021. Door personeelstekort en krapte op de arbeidsmarkt kon de bezetting niet volledig en optimaal worden ingezet.