Thema | Subthema | Type onderzoek | Afronding | Status | Conclusies/aanbevelingen | Art. |
|---|---|---|---|---|---|---|
Onderwijs-kwaliteit | Curriculum | Eindrapportage analyse en evaluatie referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen | 2022 | Afgerond | In 2010 is het Referentiekader Taal en Rekenen wettelijk ingevoerd. Met deze invoering werd een versterking van taal- en rekenvaardigheden beoogd van leerlingen in het primair onderwijs (po), voortgezet onderwijs (vo) en (voortgezet) speciaal onderwijs ([v]so) en studenten in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Tevens werd ten aanzien van taal en rekenen een betere aansluiting beoogd tussen deze verschillende sectoren in het onderwijs. Uit het onderzoek blijkt dat het doel van het Referentiekader Taal en Rekenen voor ongeveer de helft van de in de enquête ondervraagde leerkrachten (po) en docenten (vo/mbo) in sterke mate duidelijk is. Voor de helft van de leerkrachten en docenten is het doel van het Referentiekader Taal en Rekenen slechts enigszins duidelijk. | 1 |
2022 | Afgerond | Het rapport bevat het 4e tussenadvies van de wetenschappelijke curriculumcommissie. Het advies gaat over de inrichting van een systeem voor periodiek curriculumonderhoud voor het funderend onderwijs (basisonderwijs en voortgezet onderwijs). Uit het rapport blijkt onder andere dat het ontbreekt aan helder omschreven functies, aan duidelijke rollen en taken in een transparant verlopend proces. | 1,3 | |||
2022 | Afgerond | Het rapport vergelijkt de vaardigheid van de examenkandidaten in 2022 met de vaardigheid van examenkandidaten in de jaren voor de coronapandemie. Het rapport kijkt naar de periode 2015-2019, met nadruk op 2019. De resultaten tonen aan dat er een gemiddelde vaardigheidsdaling te zien is bij de inhoudelijke clusters van examens. Het College voor Toetsing en Eexamens (CvTE) clustert meerdere centrale examens (bijvoorbeeld CE Nederlands in het vmbo, havo en vwo) om zo betere schattingen te kunnen geven over de vaardigheidsontwikkeling. De dalingen zijn in de orde van grootte van 0,2 (cluster Nederlands) tot 0,7 cijferpunt (cluster Wiskunde). | 3 | |||
2022 | Afgerond | De Examenmonitor VO geeft een beeld van de resultaten van examens op het voortgezet onderwijs (vo) in 2022. In dit examenjaar slaagden 94,3 procent van de kandidaten. De slagingspercentages zijn licht gedaald ten opzichte van 2021 (94,9 procent), maar liggen nog altijd hoger dan in de periode 2016-2019 (toen het coronavirus nog geen invloed had op het onderwijs en er geen examenmaatregelen waren). Net als in andere jaren zijn er verschillen tussen de schoolsoorten. | 3 | |||
Onderzoek naar de kwaliteit van de normering eindtoetsen primair onderwijs 2022 | 2022 | Afgerond | Onderzoek naar de vraag of de methoden in het normeringshandboek 2022 valide normeringsmethoden zijn en aansluiten bij de eisen voor eindtoetsen uit het Toetsbesluit PO. Het Research Center voor Examinering en Certificering (RCEC) heeft geconcludeerd dat de redenering dat met de IRT1 normeringsmethode de toetsscores op een valide manier omgezet kunnen worden in cesuren voor referentieniveaus en toetsadviescategorieën in bepaalde situaties weerlegd kan worden. RCEC heeft ook kunnen vaststellen dat de IRT1 normeringsmethode psychometrisch gezien voldoende valide is om toe te passen bij de normering van de eindtoetsen voor 2022. | 1 | ||
Onderzoek pilot tweetalig primair onderwijs | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 1 | ||
ICCS International Civic Citizenship Study/ TIMMS | 2027 | Lopend | Niet van toepassing | 1 | ||
Monitoronderzoek Curriculum | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 1 | ||
Monitoring en evaluatie NT2 Experiment staatsexamen | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 3 | ||
Pisa 2022-2025 | 2026 | Lopend | Niet van toepassing | 3 | ||
Evaluatie vernieuwing vmbo / sterk techniek onderwijs (STO) | 2024 | Lopend | Niet van toepassing | 3 | ||
Corona-pandemie | Inhaal- en ondersteuningsprogramma's om leerachterstanden te remediëren in het PO en VO | 2022 | Afgerond | Het Ministerie van OCW heeft aan LEARN! (Vrije Universiteit Amsterdam) en het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) (Universiteit Maastricht) gevraagd te onderzoeken of inhaalprogramma’s leiden tot het inhalen van ontstane achterstanden. Hiervoor hebben de instituten verschillende deelonderzoeken opgezet. Per deelonderzoek zijn eerder onderzoeksrapporten verschenen. Uit het onderzoek blijkt dat er een positief effect op leergroei is, met indicaties dat de effecten niet voor alle programma’s gelijk waren. Voor het po bleken programma’s die inzetten op remedial teaching (dat wil zeggen, het inhalen van specifieke, al gedoceerde leerdoelen) betere resultaten haalden dan andere, meer algemene programma’s. In het vo vonden de onderzoekers een positief effect van vormen van bijles (programma’s gericht op het inhalen van achterstanden in een specifiek schoolvak). | 3 | |
Leervertraging in het voortgezet onderwijs 2022 Balans na twee jaar coronacrisis | 2022 | Afgerond | Het rapport bespreekt de leerresultaten van leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het gaat daarbij om de ontwikkeling van de vaardigheid van leerlingen op de 5 onderdelen van het Cito volgsysteem voortgezet onderwijs (cvvo). De 5 onderdelen zijn Nederlands leesvaardigheid (nlv), Nederlands woordenschat (nws), Engels leesvaardigheid (elv), Engels woordenschat (ews) en Rekenen-Wiskunde (rw). Het rapport vergelijkt de leerprestaties in het schooljaar 2021/2022 met die in 2020/2021. Uit het onderzoek blijkt dat de leerlingprestaties zijn in 2021/2022 vooral achteruit gegaan op Nederlands leesvaardigheid, Nederlands Woordenschat en Rekenen-Wiskunde. De vaardigheid in Engelse woordenschat van leerlingen is juist in 2021/2022 alleen nog maar meer verbeterd ten opzichte van eerdere jaren. | 3 | ||
Implementatiemonitor NP Onderwijs: 14 cases in het funderend onderwijs | 2022 | Afgerond | Het rapport bespreekt de resultaten van 14 casestudies op scholen in het po, vo en (v)so. Op de scholen is met diverse personen gesproken over hun ervaringen met het NP Onderwijs. Uit het rapport blijkt dat de meeste scholen verbeteringen op school en bij leerlingen ervaren sinds het NP Onderwijs. | 3 | ||
Vertraging in de leergroei in het basisonderwijs na twee en een half jaar COVID-19-crisis | 2022 | Afgerond | Rapport van het Nationaal Cohortonderzoek Onderwijs (NCO). Het rapport gaat over onderzoek naar de leergroei van leerlingen in het basisonderwijs. Dit naar aanleiding van de verstoring van het reguliere onderwijs door de COVID-19-crisis in 2020, 2021 en 2022. Het rapport geeft een beeld van de ontwikkeling in de leergroei op de gebieden begrijpend lezen, spelling, en rekenen-wiskunde. Uit het onderzoek blijkt dat er nog steeds vertraging in de leergroei was bij spelling en rekenen-wiskunde, maar nauwelijks meer bij begrijpend lezen.Betreffende de twee afzonderlijke COVID-19-jaren is vastgesteld dat bij spelling en rekenen-wiskunde de vertraging in de leergroei in het tweede COVID-jaar ongeveer gelijk respectievelijk zelfs iets hoger was dan in het eerste COVID-jaar. | 3 | ||
Rapport over de controle bijzondere bekostiging eindexamens 2021 in het VAVO en VO | 2022 | Afgerond | Scholen en instellingen konden een extra vergoeding krijgen voor de extra werklast voortkomend uit de extra (tweede) herkansing waar eindexamenkandidaten in 2021 gebruik van konden maken. De Inspectie van het Onderwijs (IvhO) heeft op verzoek van het Ministerie van OCW een controle uitgevoerd op dit onderdeel van de regeling "aanvullende en bijzondere bekostiging eindexamens 2021". Hieruit blijkt dat het percentage ongeldige dossiers in het vo is geschat op 2,7 procent, conform verwachting, met een bandbreedte van 1,1 procent tot 6,7 procent. Het percentage ongeldige dossiers in het voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (vavo) is geschat op 9,1 procent, hoger dan verwacht, maar met een ruime bandbreedte van 5,5 procent tot 14,8 procent. | 3 | ||
Welbevinden, motivatie en zelfregulatie van vo-leerlingen tijdens en na de coronapandemie | 2022 | Afgerond | Het rapport bespreekt de ervaringen van vo-leerlingen tijdens en na de coronapandemie. Hoe gaat het met hun welbevinden? En met hun motivatie om te leren? Uit het rapport blijkt dat leerlingen aan het einde van schooljaar 2020/202 vrij positief zijn over hun welbevinden (in vmbo-onderbouw het meest, in avo-bovenbouw het minst). Zij waarderen hun dagelijks leven met een 7,4. De waardering voor het dagelijks leven is lager naarmate het leerjaar en onderwijsniveau hoger zijn. | 3 | ||
2022 | Afgerond | De rapportage bevat de bevindingen van het onderzoek naar de organisatorische ondersteuningsbehoefte bij scholen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Aanleiding was de 1e voortgangsrapportage Nationaal Programma Onderwijs (NP Onderwijs). Uit het onderzoek blijkt dat scholen uit categorie 2 minder vaak aangeven dat ze behoefte hebben aan ondersteuning dan scholen uit categorie 1 en 3. Daarentegen geven deze scholen wel vaker aan dat de uitvoering onder druk staat wegens een tekort aan personeel. | 1 | |||
Welbevinden, motivatie en zelfregulatie van vo-leerlingen tijdens en na de coronapandemie | 2022 | Afgerond | Het rapport bevat de resultaten van de Schoolscan-vragenlijsten in het kader van het NP Onderwijs. Dit is een programma voor het inhalen van achterstanden in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs (vo). Uit het onderzoek blijkt dat leerlingen aan het einde van schooljaar 2020/21 hun dagelijks leven met een 7,4 waarderen. De meeste leerlingen zijn ook redelijk tevreden over hun thuiswerkplek en hulp bij het thuisleren, hun leerijver en leervertrouwen. Wel worstelen ze wat met het opbrengen van concentratie (zeker in onlinelessen), het maken van huiswerk en hun aanpassingsvaardigheden. | 3 | ||
Implementatiemonitor Nationaal Programma Onderwijs Tweede deelonderzoek funderend onderwijs | 2022 | Afgerond | De implementatiemonitor volgt de inzet van het budget uit het NP Onderwijs door scholen. Uit het onderzoek blijkt dat het merendeel van de gekozen interventies momenteel in uitvoering is. Op schoolniveau bezien zijn bij 45 procent van de po-scholen alle interventies in uitvoering. In het vo geldt dat voor 28 procent, in het (v)so voor 38 procent. Bij de overige scholen moet een deel van de interventies nog starten en/of is een deel al afgerond. Schoolleiders zijn over het algemeen positief over de uitvoering van de plannen: in het po meent 52 procent dat het (zeer) goed lukt om de plannen tot uitvoering te brengen, in het vo is dat 60 procent en in het (v)so 45 procent. | 3 | ||
2022 | Afgerond | Het rapport blikt terug op de uitvoering van het NP Onderwijs in het po en vo in het schooljaar 2021/2022. Uit het rapport blijkt dat het gemiddeld aantal gekozen interventies per school in het schooljaar 2022/2023 in het po en (v)so op vijf interventies ligt, in het vo op acht interventies. De meeste positieve ontwikkelingen door interventies worden ervaren op het welbevinden van leerlingen. | 3 | |||
Innovatie | 2022 | Afgerond | Uitkomsten van het evaluatieonderzoek en effectmeting van de subsidieregeling Schoolkracht. De regeling heeft als doel het stimuleren van duurzame schoolontwikkeling en een lerende cultuur bij scholen in het primair en voortgezet onderwijs. Uit het onderzoek blijkt dat de subsidie voor scholen een grote rol speelde bij het starten en uitvoeren van de plannen omdat het scholen de tijd, ruimte en focus gaf om invulling te geven aan de schoolontwikkeling. | 3 | ||
Effectmeting en evaluatieonderzoek Regeling Schoolkracht: tussenrapportage eerste meting | 2022 | Afgerond | In november 2021 is de Regeling Schoolkracht opgesteld en konden scholen uit primair en voortgezet onderwijs zich aanmelden. Tijdens de looptijd van de subsidieregeling wordt een evaluatieonderzoek en effectmeting uitgevoerd om lessen uit te trekken. Uit dit rapport blijkt dat betrokkenheid bij de vernieuwing, het gebruiksniveau en de centraliteit van de vernieuwing indicatoren voor duurzame invoering ervan zijn. In de startmeting is bijvoorbeeld te zien dat schoolleiders in de experiment groep een grotere betrokkenheid hebben bij de vernieuwing en dat de vernieuwing bij hen meer centraal staat dan op controlescholen. | 1,3 | ||
Stimuleren implementatie digitale leermiddelen in het primair en voortgezet onderwijs | 2022 | Afgerond | In dit onderzoek is gekeken hoe leraren, schoolleiders, bestuurders en ICT-coördinatoren in het primair en voortgezet onderwijs keuzes maken bij de aanschaf van digitale leermiddelen. Uit het onderzoek blijkt dat behoefte is aan:• organisatorische steun binnen de scholen voor het inzetten van digitale middelen;• duidelijke onderwijsvisie over het inzetten van digitale leermiddelen;• draagvlak binnen de school om digitale leermiddelen in te zetten;• goed implementatieplan voor de invoering van een nieuw digitaal leermiddel;• voorlichting (objectief) over de beschikbare digitale leermiddelen. | 1,3 | ||
Monitoring en Evaluatie Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen (MRvNS) | 2025 | Lopend | Niet van toepassing | 1,3 | ||
Monitoring en evaluatie experiment ruimte in onderwijstijd | 2025 | Lopend | Niet van toepassing | 1 | ||
Hebben getalenteerde vwo-leerlingen profijt van versnelde of verrijkte programma’s? | 2022 | Afgerond | Evaluatie van de pilot versneld en/of verrijkt vwo (vvv) om lesstof uit de bovenbouw te verschuiven naar de onderbouw. Een speciaal vijfjarig vwo-programma (versneld vwo) of zesjarig vwo-programma (verrijkt vwo) wordt daardoor aan groepen getalenteerde leerlingen aangeboden. Hiermee wordt beoogd scholen meer ruimte te bieden in de inrichting van hun vwo-onderwijs aan getalenteerde leerlingen waardoor leerlingen hun talenten optimaal ontdekken en ontwikkelen. Het onderzoek laat zien dat de opbrengsten van de pilot positief zijn en dat vvv-programma’s een positieve bijdrage lijken te leveren aan schoolse motivatie en leerresultaten van deelnemende leerlingen. | 3 | ||
Evaluatie regelingen PO-DaMu-regeling | 2024 | Lopend | Niet van toepassing | 1 | ||
Evaluatie subsidieregeling impuls en innovatie bewegings-onderwijs | 2024 | Lopend | Niet van toepassing | 1 | ||
Overig | Evaluatie en monitoring Incidentele Maatregelen Leerlingendaling (IML) | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 3 | |
2022 | Afgerond | Jaarlijkse rapportage van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) voor het jaar 2022. Het rapport bevat gegevens over onder andere de structuur, financiën en prestaties van het onderwijs in de OESO-landen. Het geeft informatie over de positie van het Nederlandse onderwijsstelsel in vergelijking met andere landen. | 1,3 | |||
2022 | Afgerond | ResearchNed heeft voor alle onderwijssectoren in kaart gebracht wat de gebruikte definities van onderwijskwaliteit zijn, wat sturingsinstrumenten vanuit de Rijksoverheid zijn op onderwijskwaliteit en wat bekend is over de effectiviteit van de sturingsinstrumenten. Het onderzoek heeft hiermee een gezamenlijke feitenbasis opgeleverd voor het Interdepartementale Beleidsonderzoek (IBO) Sturing op kwaliteit van onderwijs, dat in februari 2022 van start is gegaan. Uit het onderzoek blijkt dat het begrip kwaliteit in veel bronnen niet is uitgewerkt. Ook wordt in deze bronnen vaak geconstateerd dat nadere definiëring wenselijk zou zijn. Onderwijskwaliteit is als gevolg hiervan een niet-eenduidig begrip. | 1,3 | |||
Evaluatie aanvullende bekostiging shrm, begeleiding en verzuim vo | 2022 | Afgerond | Dit rapport evalueert de regeling Aanvullende Bekostiging Strategisch Personeelsbeleid (sHRM). Hierbij is gekeken naar de inzet van de middelen, betrokkenheid, en afstemming van de plannen met verschillende partijen. Daarnaast kijkt dit rapport naar de ontwikkeling sinds eind 2020 op de thema’s sHRM, duurzame inzetbaarheid, begeleiding startende leraren en schoolleiders, en schoolverzuim. Uit het onderzoek blijkt dat de effectiviteit van de regeling, als geïsoleerd instrument, niet goed vast te stellen is. De onderzoekers zien wel dat besturen werken aan strategisch personeelsbeleid en het terugdringen van verzuim en hierin hun eigen keuzes maken. De middelen vanuit de regeling hebben hierbij ook een agenderende functie. | 3 | ||
Breed gesprek medezeggenschap | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 1,3 | ||
2022 | Afgerond | Het rapport bevat een verdiepend onderzoek naar de vraag wat de (financiële) consequenties zijn van directe bekostiging van het praktijkonderwijs (pro) en mogelijke alternatieven voor bekostiging. De voor- en nadelen van de twee bekostigingsvarianten afwegend luidt de conclusie dat er twee valide argumenten zijn om tot een ongedeelde bekostiging te besluiten:• het inherente en ook reëel bestaande risico in de huidige gedeelde bekostiging dat er beperking op de instroom van het praktijkonderwijs ontstaat vanwege de financiële problemen bij samenwerkingsverbanden;• het onderscheid in bekostigingssystematiek plaats het praktijkonderwijs in een, naar beleving van betrokkenen, ongelijkwaardige positie ten opzichte van andere schoolsoorten in het vo. | 3 | |||
Richting een nieuw verdeelmodel voor lwoo Een verkenning van mogelijke aggregatieformules | 2022 | Afgerond | Rapport van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het rapport bevat een verkenning naar mogelijke nieuwe verdeelsleutels bij het budget voor leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) en praktijkonderwijs (pro). De resultaten in dit onderzoek laten zien dat de scenario’s zowel overeenkomstige als uiteenlopende gevolgen hebben. Voor de stabiliteit over de jaren heen, maakt het weinig verschil welk scenario wordt gekozen. Herverdeeleffecten zullen ook in beide scenario’s optreden. De regionale verschillen die ontstaan, kennen eveneens een soortgelijk patroon. | 3 | ||
Kansen-gelijkheid | Passend onderwijs | Jaarlijkse doelstellingenmonitor passend onderwijs 2021-2027 | 2026 | Lopend | Niet van toepassing | 3 |
Tweede monitor Afbouw bovenmatige vermogens samenwerkingsverbanden passend onderwijs | 2022 | Afgerond | De 2e monitor gaat over de voortgang van het sectorplan voor afbouw van financiële reserves van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs. Uit het onderzoek blijkt dat de samenwerkingsverbanden in 2021 een substantieel deel van hun bovenmatig vermogen hebben afgebouwd. De afbouw in 2021 is echter lager dan in het sectorplan ten doel is gesteld. Hier zijn diverse redenen voor. | 1,3 | ||
Monitor en evaluatie experiment Onderwijszorgarrangementen | 2027 | Lopend | Niet van toepassing | 3 | ||
2022 | Afgerond | Het rapport gaat over knelpunten bij afstandsonderwijs aan thuiszitters. Het gaat daarbij om knelpunten als verschillen in interpretatie van de Leerplichtwet, onduidelijkheden rond de toepassing van de Variawet en bekostigingsvraagstukken. De volgende knelpunten komen in het onderzoek naar voren: er is behoefte aan (verdere) verruiming van bestaande mogelijkheden en gelijke toepassing en interpretatie van de wet- en regelgeving, er is onduidelijkheid over de inzet van publieke bekostiging, met het oog op inkoop bij private aanbieders van afstandsonderwijs of bij inkoop van jeugdhulp voor onderwijszorg en er zijn knelpunten bij de juridische verantwoordelijkheidsverdeling tussen de betrokken actoren bij afstandsonderwijs. | 3 | |||
Het verhaal bij de cijfers uit de Leerplichttelling 2020-2021 | 2022 | Afgerond | Het rapport bevat de resultaten van een enquête onder leerplichtorganisaties over schoolverzuim in het schooljaar 2020/2021 in samenhang met de COVID-19-pandemie. Uit het rapport blijkt dat er geen eenduidige ontwikkeling van de verzuimcijfers bij de verschillende leerplichtorganisaties is. Of COVID-19 van invloed is geweest op de ontwikkeling van het verzuim vinden veel respondenten moeilijk vast te stellen. Degenen die een invloed vermoeden, denken dat dat vooral speelt bij het wettelijk verzuim (16 uur in 4 weken). | 1,3 | ||
Evaluatie subsidie Steunpunt Passend onderwijs | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 1,3 | ||
2022 | Afgerond | Presentatie van de kwantitatieve resultaten van het landelijk representatieve onderzoek en de kwalitatieve bevindingen uit de pilots en 2e ring. Uit het onderzoek blijkt onder andere dat collectieve financiering de afgelopen jaren nog maar op zeer beperkte schaal is geïmplementeerd, maar de eerste ervaringen wijzen uit dat de meerwaarde daarvan vrijwel direct merkbaar is. Daarnaast zien de onderzoekers dat in het hele land, in tientallen regio’s en in ieder geval op de 50 arrangeerscholen, hard wordt gewerkt om tot afspraken te komen over collectieve financiering van zorg in onderwijstijd. | 1,3 | |||
Doorstroom | Doorstroom en een kansrijk stelsel | 2024 | Lopend | Niet van toepassing | 1,3 | |
Schoolkosten | 2022 | Afgerond | Het rapport biedt inzicht in de hoogte van de vrijwillige ouderbijdrage in het funderend onderwijs (po en vo). Ook bevat het een verkenning van mogelijke scenario’s voor het stellen van een limiet aan de vrijwillige ouderbijdrage. Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer 95 procent van de basisscholen een ouderbijdrage vraagt die ligt tussen € 38,- en € 46,-. Bestedingsdoelen die vaak genoemd worden zijn vieringen, schoolreizen en sport- en cultuuractiviteiten. Afgaande op wat de scholen in het vo zelf verstaan onder de vrijwillige ouderbijdrage ligt de gemiddelde ouderbijdrage op ongeveer € 77. In een belangrijk deel van de gevallen is dat echter zonder aanvullende kosten voor excursies, reizen en aanvullende programma’s (tweetalig onderwijs, sportprofiel). | 1,3 | ||
Onderzoek aanvullend onderwijs/ schaduwonderwijs | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 1 | ||
Schoolkostenmonitor | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 1,3 | ||
Nieuwkomers | 2022 | Afgerond | Dit onderzoek betreft de voorstudie. In de voorstudie zijn de examens CE Nederlands, Staatsexamens Nt2 en het Educatief Professioneel examen Nederlands (EDUP) onderzocht. Volgens geraadpleegde experts zijn de Staatsexamens Nt2 en het EDUP voor nieuwkomersleerlingen in het vo mogelijk beter geschikt voor het toetsen van hun vaardigheden in het Nederlands dan het CE Nederlands, omdat er in de onderwerpkeuze en het taalgebruik meer rekening wordt gehouden met de meertalige achtergrond van tweedetaalverwervers. Echter, vanwege de andere doelgroep en de verschillende onderliggende referentiekaders waarop de niveaus van de examens zijn gebaseerd, is het de vraag of deze alternatieve examens in hun huidige vorm passend zijn voor nieuwkomersleerlingen op de verschillende onderwijsniveaus vmbo, havo en vwo. | 3 | ||
2022 | Afgerond | Onderzoek om inzicht te krijgen in de verschillende groepen nieuwkomers in het primair onderwijs (po) en voortgezet onderwijs (vo), hun omvang, kenmerken en onderwijsbehoeften en om vast te stellen hoe het onderwijs aan nieuwkomers momenteel vormgegeven wordt. Uit het onderzoek blijkt dat de groep nieuwkomers waarvoor scholen in het po en vo extra bekostiging ontvangen, op 1 oktober 2020 (voor de oorlog in Oekraïne) ongeveer 22 duizend leerlingen groot was. Het onderwijsaanbod op nieuwkomersscholen in het po wordt gekenmerkt door Nederlands taalonderwijs met daarnaast aandacht voor sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen en (Nederlands) burgerschap. De toegang tot Internationale Schakelklassen (ISK’s) is aardig goed, al komen uitzonderingen voor waarbij leerlingen lang moeten wachten tot zij onderwijs krijgen. Het aandeel Nederlandse taal in het onderwijsaanbod op ISK’s is groot, maar ook rekenen en burgerschap zijn vakken die alom worden gegeven. | 1,3 | |||
Doelgroepenonderzoek en praktijk-onderzoek nieuwkomersonderwijs | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 1 | ||
4e peiling aantal leerlingen uit Oekraïne in funderend onderwijs | 2022 | Afgerond | Dit rapport laat de resultaten zien van de 4e peiling onder schoolleiders naar de opvang van Oekraïense ontheemden in het po en vo. Uit het onderzoek blijkt dat iets minder dan dertig procent van de scholen in het po leerlingen uit Oekraïne opvangt. In het vo gaat het om 33 procent van de scholen. | 1,3 | ||
3e peiling aantal leerlingen uit Oekraïne in funderend onderwijs | Rapport | Rijksoverheid.nl | 2022 | Afgerond | Dit rapport laat de resultaten zien van de 3e peiling onder schoolleiders naar de opvang van Oekraïense ontheemden in het po en vo. Uit de peiling blijkt dat dertig procent van de scholen in het po leerlingen uit Oekraïne opvangt. In het vo gaat het om 35 procent van de scholen. Dit aandeel ligt hoger onder ISK-scholen. ISK-scholen vangen bovendien grotere aantallen leerlingen op dan reguliere scholen. | 1,3 | ||
2e peiling aantal leerlingen uit Oekraïne in funderend onderwijs | 2022 | Afgerond | Dit rapport laat de resultaten zien van de 2e peiling onder schoolleiders naar de opvang van Oekraïense ontheemden in het po en vo. Drie op de tien basisscholen die deze vragenlijst invulden, waarvan het merendeel (95 procent) een reguliere school was, vangt leerlingen uit Oekraïne op; dat zijn er iets meer dan in de eerste peiling. Ook in het vo, waarvan eveneens een meerderheid (70 procent) regulier was, gaf 35 procent aan leerlingen uit Oekraïne op te vangen. | 1,3 | ||
1e peiling aantal leerlingen uit Oekraïne in funderend onderwijs | 2022 | Afgerond | Dit rapport laat de resultaten zien van de 1e peiling onder schoolleiders naar de opvang van Oekraïense ontheemden in het po en vo. In zowel het po als het vo vangt ongeveer de helft van de ISK-scholen leerlingen uit Oekraïne op; onder reguliere scholen ligt dit percentage in het po op 23 en in het vo op 17 procent. Reguliere scholen vangen daarbij in het algemeen iets lagere aantallen leerlingen op dan ISK-scholen. | 1,3 | ||
Overig | Monitor en evaluatie van het programma «BESt 4 Kids» en het wetsvoorstel Kinderopvang CN | 2027 | Lopend | Niet van toepassing | 1 | |
Monitor subsidie hoogbegaafdheid | 2024 | Lopend | Niet van toepassing | 1,3 | ||
Onderzoek beleidsmaatregelen tegengaan segregratie | 2024 | Lopend | Niet van toepassing | 1,3 | ||
Onderwijspersoneel | 2022 | Afgerond | Dit rapport geeft inzicht in de verdeling van niet-bevoegd gegeven lessen in het voortgezet onderwijs naar achterstandsscoregroepen voor drie leerjaren. | 9 | ||
2022 | Afgerond | Het onderwijs kent grote, groeiende arbeidstekorten en relatief veel kleine aanstellingen. Urenuitbreiding van huidige leerkrachten kan één van de oplossingen zijn. Dit rapport geeft inzicht in de resultaten van een pilot van Stichting Het Potentieel Pakken (HPP) in samenwerking met het Haagse schoolbestuur Lucas Onderwijs. | 9 | |||
Uitstroom vanuit het voortgezet onderwijs naar pabo's en tweedegraads lerarenopleidingen | 2022 | Afgerond | Er zijn soms flinke verschillen tussen scholen in het vo wat betreft de uitstroom van leerlingen naar een pabo of een tweedegraads lerarenopleiding in het hbo. Als scholen met weinig uitstroom naar een lerarenopleiding die uitstroom zouden kunnen vergroten, dan zou dat bijdragen aan de oplossing van het lerarentekort. Dit rapport geeft inzicht in de verschillen tussen scholen op dit punt en geeft aanknopingspunten voor beleid. | 9 | ||
2022 | Afgerond | Dit rapport geeft inzicht in welke kosten zij-instromers, scholen en lerarenopleidingen maken in de route naar het leraarschap. | 9 | |||
Investeren in leren - De maatschappelijke waarde van leraren, leraarschap en lerarenbeleid | 2022 | Afgerond | In 2021 is een beleidsdoorlichting uitgevoerd naar het lerarenbeleid po en vo 2013-2020. Voor het po en vo is geconcludeerd dat in de afgelopen periode voortgang is geboekt op het terrein van onder meer personeelsbeleid en Samen Opleiden en Professionaliseren, en dat er geïnvesteerd is in de arbeidsvoorwaarden en de werkdrukverlaging. Andere gebieden vergen aandacht, zoals de status van het beroep, het ontwikkelperspectief van de leraar, de beroepsgroepvorming en professionalisering. De onderzoekers adviseren om meer samenhang en synergie te brengen in het lerarenbeleid. Na deze analyse is in 2022 een reflectie uitgevoerd op het gevoerde beleid. De onderzoekers pleiten voor een nieuw perspectief op het beroep van leraren waarin de maatschappelijke waarde van het leraarschap centraal staat. Om het leraarschap te versterken, moet je vertrekken vanuit een breed gevoeld besef van de cruciale rol van leraren voor de samenleving. Van daaruit volgt de noodzaak om te investeren in het professioneel vermogen van leraren en daarin samenwerking te zoeken, zowel binnen de school, tussen locaties, met partners en stakeholders, en in de regio. Ook roepen de onderzoekers op publiekelijk een stem en gezicht te geven aan het leraarschap, via ambassadeurs en rolmodellen vanuit het onderwijs, en ook door politiek, beleidsmatig en bestuurlijk trots en enthousiasme uit te stralen. | 9 | ||
2022 | Afgerond | Dit rapport geeft inzicht in de omvang van Onderwijsondersteunend Personeel (OOP) in het vo, inzicht in welke wet en regelgeving van toepassing is op deze groep en inzicht in de bijdrage van OOP aan de kwaliteit van het onderwijs. | 3 | |||
2022 | Afgerond | Dit rapport geeft inzicht in de professionalisering van leraren en docenten in de onderwijssectoren po, vo, mbo, hbo en wo. Onderdeel van dit onderzoek is ook de evaluatie van de subsidieregeling Lerarenbeurs. | 9 | |||
2022 | Afgerond | Dit rapport geeft inzicht in de resultaten van de subsidieregeling onderwijsassistenten opleiding tot leraar (SOOL) en doet aanbevelingen voor het vervolg van de regeling. | 9 | |||
2022 | Afgerond | Er is een evaluatieonderzoek uitgevoerd naar de subsidieregeling «Regionale Aanpak Personeelstekort» (RAP). Het onderzoek is uitgevoerd onder alle RAP-regio’s om inzicht te krijgen in het proces en het resultaat van de regionale aanpak. | 9 | |||
Evaluatie Teambeurs Primair Onderwijs - Samen volgen van een masteropleiding | 2022 | Afgerond | In de periode 2017-2021 liep de Regeling Teambeurs Primair Onderwijs voor het gezamenlijk volgen van eenzelfde masteropleiding door een lerarenteam. Dit is een evaluatieonderzoek van deze regeling. | 1 | ||
2024 | Lopend | In de G5 ((Almere, Amsterdam, ’s-Gravenhage, Rotterdam en Utrecht) krijgen scholen de ruimte om het onderwijs via de regeling Andere dag- en weekindeling, één dag in de week (22 uur per maand) anders in te richten. Bijvoorbeeld met bekwame vakkrachten, die geen onderwijsbevoegdheid hebben. De tussenevaluatie na 2 jaar laat zien dat de deelnemende scholen tevreden zijn over de inzet van andere professionals. | 1 | |||
2024 | Lopend | Om de werkdruk van leraren in het po te verlagen en overbelasting tegen te gaan worden sinds 2019 werkdrukmiddelen ingezet. In 2020 is geconstateerd dat deze aanpak werkt en de werkdruk is gedaald. Om te bepalen of de systematiek van de werkdrukmiddelen een blijvend positief effect heeft, is vervolgonderzoek uitgevoerd. Uit de tussenevalutie blijkt dat in 2022 wederom een daling zichtbaar is in de werkdruk ten opzichte van 2020. De oorzaken van werkdruk in het regulier onderwijs zijn redelijk constant gebleven. | 1 | |||
Tussenrapport onderzoek bestuursakkoord flexibilisering lerarenopleiding | 2024 | Lopend | Met het bestuursakkoord flexibilisering lerarenopleidingen zijn na twee jaar mooie resultaten behaald. Tegelijk moeten er nog extra stappen worden gezet om verder te versnellen. De tussenevaluatie van het bestuursakkoord laat zien dat een landelijk dekkend netwerk van negen regionale allianties van start is gegaan. | 9 | ||
Evaluatie convenanten lerarentekort primair onderwijs in de G5 | 2024 | Lopend | De tussenevaluatie laat zien dat de gezamenlijke aanpak werkt, met name als het gaat om het werven, opleiden en begeleiden van zij-instromers en onderwijsassistenten. Wel zijn er nog stappen te zetten als het gaat om het behouden van personeel in de G5. | 1 | ||
Evaluatie subsidieregeling zij-instroom PO G5 - Tussenrapportage | 2023 | Lopend | Uit de tussenevaluatie blijkt dat de G5 op alle facetten van het zij-instroomtraject (informatievoorziening, werving en selectie, begeleiding en opleiding) inzet en dat in de samenwerking hier op verschillende manieren invulling aan wordt gegeven. | 1 | ||
Rapporten bij Trendrapportage Arbeidsmarkt Leraren po, vo en mbo 2022 | 2022 | Afgerond | Het doel van de Arbeidsmarktbarometer po, vo en mbo is om ontwikkelingen in de vraag naar leraren, ondersteunend personeel en directieleden in kaart te brengen voor het po, vo en mbo en om knelpunten op deze arbeidsmarkt te identificeren. Hiervoor wordt de data van online vacatures verzameld en geanalyseerd. Dit rapport brengt de resulaten van het schooljaar 2021/2022 in kaart. | 9 | ||
De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel po 2021-2031 | 2022 | Afgerond | Dit rapport beschrijft de uitkomsten van een prognose van de onderwijsarbeidsmarkt voor het primair onderwijs (po), voortgezet onderwijs (vo) en middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Bij deze prognose, gemaakt met het model Mirror, is gebruik gemaakt van de meest recent beschikbare gegevens, waaronder Referentieraming 2022 van het Ministerie van OCW. | 9 | ||
2022 | Afgerond | De Loopbaanmonitor onderwijs geeft inzicht in de ontwikkeling van de arbeidsmarktpositie van recent afgestudeerde leraren. Dit rapport laat zien dat het percentage recent afgestudeerden van de pabo dat aan de slag is gekomen in het onderwijs ook volgens de meest recent beschikbare cijfers (2021) opnieuw verder gestegen is. Voor afgestudeerden aan de tweedegraads lerarenopleiding en de universitaire lerarenopleiding is het percentage dat na één jaar een baan heeft in het onderwijs voor de afstudeercohorten 2015 t/m 2018 relatief stabiel. | 9 | |||
2022 | Afgerond | Om meer inzicht te krijgen in de omvang en spreiding van de tekorten is er sinds 2020 een tekortmeting in de G5 en in 2021 voor het eerst ook in de rest van het land. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar openstaande vacatures, maar ook naar verborgen tekorten. Verborgen tekorten betreffen een ongewenste situatie, zoals bijvoorbeeld de inzet van onbevoegde leraren, samenvoegen van groepen, et cetera. Dit rapport beschrijft de vijfde meting die binnen de G5 is uitgevoerd en de tweede meting buiten de G5. Het resultaat van de meting is dat het totale landelijk gemiddelde tekort voor leraren 9,5 procent van de werkgelegenheid voor leraren bedraagt. Dit vertaalt zich naar een tekort van ongeveer 9.700 fte. | 9 | |||
Tweede evaluatie pabo pilots uitgebreide specialisaties jonge kind en oudere kind - ECBO | 2022 | Afgerond | Naar aanleiding van de motie Rudmer Heerema c.s. (2020) waarin gevraagd wordt om een gespecialiseerde pabo voor het jonge en oudere kind verzocht het Ministerie van OCW de Vereniging Hogescholen om in samenwerking met het Landelijk Overleg lerarenopleidingen Basisonderwijs (LOBO) hiertoe pilots in te richten. In 2021 zijn de pilots voor de eerste keer geëvalueerd. Nu ook het tweede jaar van de pilots is afgerond, heeft het Ministerie van OCW een tweede evaluatie uit laten voeren. Dit rapport beschrijft de bevindingen van deze evaluatie. | 9 | ||
Evaluatie pilot «doorlopende begeleiding startende leraren» | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 9 | ||
Pilot meting tekorten in het voortgezet onderwijs | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 9 | ||
Monitor sHRM PO | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 9 | ||
Pilots urenuitbreiding in het primair onderwijs | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 9 | ||
Overig | Sociale veiligheid | 2022 | Afgerond | Het rapport bevat de Landelijke veiligheidsmonitor 2020-2021. Deze gaat over veiligheidsbeleid en veiligheidsbeleving in het funderend onderwijs. Uit het rapport blijkt onder andere dat veruit de meeste po-leerlingen zich (heel) erg veilig voelen op school. Twaalf procent voelt zich daarentegen niet helemaal veilig tot erg onveilig op school. Veruit de meerderheid van de vo-leerlingen voelt zich veilig op school; slechts twee procent voelt zich (erg) onveilig op school. | 1,3 | |
Veiligheidsmonitor | 2027 | Loopt | Niet van toepassing | 1,3 | ||
Seksueel (grens)overschrijdend gedrag | 2023 | Loopt | Niet van toepassing | 3 | ||
Overig | Evaluatie subsidie Nji | 2023 | Loopt | Niet van toepassing | 1,3 | |
2022 | Afgerond | Elke school is verplicht om een klachtenregeling in te stellen, maar de manier waarop klachten in de praktijk worden afgehandeld verschilt nogal. In opdracht van het Ministerie van OCW onderzocht Regioplan het klachtenstelsel. Uit het onderzoek blijkt onder andere dat de informatievoorziening op sommige scholen niet helder is en dat veel klachten binnen de school worden afgehandeld zonder formele klachtenprocedure. In sommige gevallen escaleert een situatie. Dit heeft vaak te maken met een gebrek aan goede communicatie. | 1,3 | |||
Brede evaluatie subsidieregelingen | 2023 | Loopt | Niet van toepassing | 3 | ||
2022 | Afgerond | Het rapport bevat de uitkomsten van een landelijk peilingsonderzoek naar CO2-meters in de klas in het funderend onderwijs. In zowel het po, so als vo geeft meer dan de helft van de scholen aan dat zij in ieder klaslokaal een werkende CO2-meter hebben. Dit aandeel is het grootst in het bo (63 procent). | 1,3 | |||
2022 | Afgerond | Ook tijdens de coronacrisis is het belangrijk dat kinderen onderwijs blijven krijgen. Deze maandelijkse rapporten vertellen hoe goed het onderwijs door kan gaan tijdens de coronacrisis. Uit het onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat het gemiddeld percentage lesuitval in het basisonderwijs in de week van 4 tot en met 8 april over alle leerjaren ligt op 5,5 procent. Dat betekent dat op één vestiging ieder leerjaar gemiddeld een kans van 5,5 procent heeft gehad op lesuitval vanwege corona-gerelateerde aspecten. Dat verschilt niet significant van de vorige meting (6,4 procent). Het percentage vo-vestigingen met lesuitval vanwege corona-gerelateerde aspecten ligt in de week van 4 tot en met 8 april op 23 procent. Dat is significant lager dan bij vorige meting (46 procent). | 1,3 | |||
Evaluatie Kennisrotonde | 2023 | Loopt | Niet van toepassing | 1,3 | ||
2022 | Afgerond | Naar aanleiding van een wetsvoorstel dat is ingediend door de Kamerleden Bisschop, Van Meenen en Rog in verband met een doeltreffender regeling van het onderwijstoezicht, is de Wet op het onderwijstoezicht (WOT) op 1 juli 2017 op een aantal punten ingrijpend gewijzigd. Nu de wijzigingen bijna 5 jaar van kracht waren, worden de wijzigingen geëvalueerd. Uit het onderzoek blijkt dat het onderscheid tussen de controlerende en stimulerende taak in lijn is met het doel van de initiatiefwet Bisschop c.s. Dat wil niet zeggen dat er geen verbeterpunten meer resteren. Deze betreffen met name de stijl van inspecteurs en het expliciteren van het onderscheid in de inspectierapporten. | 1,3 | |||
Onderzoek/nulmeting ihkv evaluatie vereenvoudiging bekostiging po en vo | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 1 | ||
Evaluatie subsidie Onderwijsconsulenten | 2023 | Lopend | Niet van toepassing | 1,3 | ||
Domein primair onderwijs en voortgezet onderwijs (DGPV)
Iedereen in Nederland verdient een goed bestaan en moet mee kunnen doen. Goed funderend onderwijs is daarvoor essentieel. Dit begint bij het bieden van dezelfde kansen aan alle kinderen om zich te ontwikkelen en te ontplooien. Daarom wordt de onderwijskwaliteit versterkt, zodat elk kind leert lezen, schrijven en rekenen en goed wordt onderwezen in burgerschap en digitale geletterdheid. Om dit te bereiken, wordt ook geïnvesteerd in voldoende en goede leraren en schoolleiders. Kansengelijkheid wordt tot slot vergroot door de komende periode te investeren in voor- en vroegschoolse educatie en de rijke schooldag. Binnen elk van deze thema’s spelen uitdagingen en kennisvragen, waarbij de beschreven experimenten, monitoringsonderzoeken en evaluatieonderzoeken richting bieden voor de gestelde ambities en het huidige beleid. De thema's dienen daarnaast als eerste richtsnoer voor het strategisch uitzetten van beleidsonderzoek en het inventariseren en effectief gebruiken van kennis uit onderzoek.
Thema Onderwijskwaliteit
Het thema onderwijskwaliteit richt zich op de vraag hoe de onderwijskwaliteit in het funderend onderwijs verder versterkt kan worden, zodat elk kind leert lezen, schrijven en rekenen en goed wordt onderwezen in burgerschap. Onderwijskwaliteit behelst thema's zoals het masterplan basisvaardigheden, de curriculumherziening, sturing op de kwaliteit van het onderwijs en de strategie en impact van digitalisering. Er ligt onder andere een inzichtbehoefte op het gebied van de effecten van het masterplan basisvaardigheden, de curriculumherziening en sterk techniek onderwijs.
Thema Onderwijspersoneel
Goed opgeleide en voldoende onderwijsprofessionals spelen een sleutelrol bij het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Onderzoek op het thema onderwijspersoneel draagt bij aan het vergroten van (kennis over) de aantrekkelijkheid van werken in het onderwijs en de positie van onderwijspersoneel.
Thema Kansengelijkheid
Het thema kansengelijkheid richt zich op hoe beleid kan bijdragen aan gelijke kansen voor iedereen en behelst subthema's zoals de rijke schooldag, selectie, IKC's, passend onderwijs, en onderwijs-zorg arrangementen. Er ligt een inzichtbehoefte op het gebied van de effecten van de rijke schooldag, samenwerking tussen het onderwijs en (jeugd)zorg en de verbetermaatregelen passend onderwijs..