Scope

De scope van deze bedrijfsvoeringparagraaf is de bedrijfsvoering waarvoor de Minister van Infrastructuur en Waterstaat verantwoordelijk is. (hoofdstuk XII Infrastructuur en Waterstaat, het Mobiliteitsfonds en het Deltafonds). De financiële bedrijfsvoering van het Ministerie van IenW vindt plaats binnen de rapporteringstoleranties, tenzij anders wordt vermeld in onderstaande uitzonderingsrapportage (deel 1). Daarna wordt er gerapporteerd over enkele voorgeschreven rijksbrede onderwerpen (deel 2). Tot slot wordt u over enkele specifieke IenW-onderwerpen geinformeerd (deel 3).

1. Uitzonderingsrapportage

Om te voldoen aan de rapportagecriteria uit de rijksbegrotingsvoorschriften wordt in dit onderdeel gerapporteerd op de onderstaande rapportage-items:

1.1 Comptabele Rechtmatigheid

Uit de aangeleverde bedrijfsvoeringsinformatie en de aangeleverde steekproef informatie van de AuditDienst Rijk is gebleken dat de rapporteringstoleranties niet zijn overschreden, met uitzondering van de verplichtingen op artikel 98 en de uitgaven op 6 artikelen. Bij de verplichtingen is dit veroorzaakt door aanbestedingsfouten. Bij de uitgaven is dit veroorzaakt door gebreken in de prestatieverantwoording en verstrekte inkoopvoorschotten waarvoor een bankgarantie ontbreekt. In de onderstaande tabel wordt dit toegelicht. Bij de vaststelling daarvan is voor de uitgaven van de bestuurskern gebruik gemaakt van een statistische steekproef. Hierbij worden willekeurige transacties onderzocht. Gevonden onrechtmatigheden worden geextrapoleerd op het onderzochte artikel. Bij gebruik van het instrument steekproef schrijven de rijksbegrotingsvoorschriften voor om in de onderstaande tabellen te rapporteren als de maximale fouten en onzekerheden de rapporteringstolerantiegrenzen overschrijden. De meest waarschijnlijke uitkomsten staan vermeld in de kolommen 4, 5 en 6. Als het bedrag in kolom 6 inclusief de basisonnauwkeurigheid en het nauwkeurigheidsverval de tolerantiegrens overschrijdt, maar het bedrag in kolom 6 niet, wordt in kolom 7 géén percentage vermeld.

1.2 Totstandkoming niet-financiële verantwoordingsinformatie

Er zijn geen bijzonderheden te melden.

1.3 Begrotingsbeheer, financieel en materieelbeheer

1.3.1 Belangrijkste materiële fraude en corruptierisico's.

In deze uitzonderingsrapportage wordt gerapporteerd over de belangrijkste materiële fraude- en corruptierisico's zoals voorgeschreven. In eerdere jaren is gerapporteerd over extra beheersingsmaatregelen naar aanleiding van de bouwfraude (2001) en het integriteitsincident in het betaalproces (2019).

Belangrijke risico’s zitten in de grote processen die overwegend via RWS en ProRail lopen: zowel de feitelijke aanleg van wegen, spoorwegen, vaarwegen en kunstwerken als aanmerkelijke delen van het operationele beheer en onderhoud worden uitbesteed aan de markt. Mogelijke risico’s hierbij zijn strafrechtelijke risico’s zoals omkoping en fraude, mededingingsrechtelijke risico’s zoals marktverdeling en prijsafspraken, alsmede het niet opmerken, melden of oppakken van signalen over mogelijke onregelmatigheden.

In wetgeving en procedures rondom de inkoop en aanbesteding, contractuitvoering en handhaving en subsidieverlening zijn instrumenten en maatregelen ingebouwd om de materiële fraude- en corruptierisico’s af te dekken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de toepassing van de Gedragsverklaring aanbesteden, de nieuwe wet bescherming klokkenluiders, toezicht op het kartelverbod door ACM en interne procedures.

Enkele voorbeelden van deze interne procedures zijn functiescheiding, signalering en melding van onregelmatigheden, beleidsontwikkeling tegengaan van voorkennis en belangenverstrengeling bij aanbestedingen, Gedragscode Publiek Opdrachtgeverschap, een centraal klachtenmeldpunt RWS waar (potentiële of afgewezen) opdrachtnemers met opmerkingen, klachten en mogelijke onregelmatigheden terecht kunnen voor projectonafhankelijke behandeling door het klachtenmeldpunt en contractuele toepassing van de Gedragscode Integriteit Rijk op in te zetten externe medewerkers.

Aanvullend daarop worden audits uitgevoerd op kwetsbare processen. In 2022 is een verkennend onderzoek uitgevoerd naar het betaalproces bij RWS, mede met het oog op frauderisico's. Doel van dit onderzoek was het inventariseren van risico’s en de hiervoor getroffen beheersmaatregelen (opzet en bestaan). Uit de audit bleek dat RWS verschillende beheersmaatregelen uitvoert op het betaalproces en dat deze in voldoende mate mogelijke (fraude)risico’s beperken. Wel is geconstateerd dat het betaalproces nog efficiënter kan worden ingericht door periodieke analyses uit te voeren op bijvoorbeeld het risico van dubbele betalingen.

Voor het kerndepartement geldt dat de financiële hoofdprocessen (zoals factuurverwerking, betaalproces, subsidieproces) zijn onderverdeeld in processtappen en dat per processtap risico’s zijn geïnventariseerd waarop beheersmaatregelen zijn getroffen. Specifiek waar het gaat om frauderisico’s zijn met name functiescheiding en 4-ogen controle belangrijke beheersmaatregelen (naast geautomatiseerde controles zoals naam-nummer-controles bij betalingen). Op het uitvoeren van de beheersmaatregelen worden interne controles uitgevoerd; over de uitkomsten wordt jaarlijks gerapporteerd.

IenW is voornemens om in 2023 een verdere analyse uit te voeren om na te gaan of er kwetsbaarheden zijn die nog niet in beeld waren. Is dat het geval dan zullen aanvullende maatregelen worden getroffen om ook deze kwetsbaarheden te beheersen. Het zwaartepunt bij die analyse zal liggen bij risico's voor de jaarrekening (bewust onttrekken van middelen en het verstrekken van een verkeerde voorstelling van zaken).

1.3.2 Misbruik en oneigenlijk gebruik

In de brief aan de Tweede Kamer van 19 december 2022 wordt uitleg verstrekt waarom ProRail in dienst van de reiziger, maar in strijd met de aanbestedingswet, tijdelijk doorgaat met non-compliant prestatiegericht onderhoud en dat dit mogelijk kan leiden tot een niet-goedkeurende controleverklaring op de subsidieverantwoording exploitatie, onderhoud en vernieuwing. Deze controleverklaring wordt toegevoegd aan het verzoek om vaststelling van de subsidie. De accountant van ProRail werkt conform het tussen departement en ProRail nog vast te stellen nieuwe controleprotocol waarin de accountant wordt gevraagd te rapporteren over naleving van de aanbestedingsregels conform de handleiding subsidiecontroles zoals die door de Subsidy Audits Community van de NBA is vastgesteld.

1.3.3 Publicatie van contractwijzigingen

Op grond van de Aanbestedingswet artikelen 2.163d en 2.163e dienen de desbetreffende contractwijzigingen te worden gepubliceerd. Als gevolg van het verbeterprogramma inkoopbeheer heeft RWS begin 2022 onder andere een wijziging doorgevoerd in SAP, waarbij de wijzigingsgronden vanuit de Aanbestedingswet zichtbaar kunnen worden gemaakt. Op basis hiervan is het inzicht verkregen dat niet alle contractwijzigingen op grond van genoemde artikelen zijn gepubliceerd. Op basis hiervan heeft RWS besloten om alle in 2022 gecontracteerde wijzigingen met terugwerkende kracht te publiceren, voor zover die vernietigd zouden kunnen worden. Hiermee wordt alsnog voldaan aan de wettelijke publicatieplicht. RWS heeft tevens zijn publicatiebeleid vanaf 2023 gewijzigd: publicaties worden niet meer gebundeld gepubliceerd, maar per contractwijziging. Hiermee wordt beoogd dat de projectteams iedere wijziging in één keer volledig afhandelen, zowel de registratie in het SAP inkoopdossier áls publicatie op TenderNed. De publicatieplicht zal voorts periodiek wordt gemonitord. Bovendien zal over de publicatieplicht met betrekking tot de genoemde Aanbestedingswetartikelen bij betrokkenen verdergaand aandacht worden besteed aan de kennis en het te volgen werkproces, waaronder in de betrokken e-learning modules en instructies.

1.3.4 Overbruggingsovereenkomsten Categoriemanagement

Het Ministerie van IenW is categoriemanager voor een aantal rijksbrede raamovereenkomsten, waarvan er drie (Interim Management & Organisatieadvies, Inkoopadvies en Auditdiensten) in dit verslagjaar nog steeds waren verlengd middels een overbruggingsovereenkomst. Als gevolg daarvan worden de verplichtingen die op nadere overeenkomsten onder deze overbruggingsovereenkomsten worden aangegaan als onrechtmatig bestempeld. De raamovereenkomsten «Inkoopadvies» en (deels) «Auditdiensten» zijn in 2022 gereedgekomen en hebben tot rechtmatige contracten geleid. De her-aanbestedingen voor de overige twee raamovereenkomsten zijn vertraagd, als gevolg van juridische bezwaren en rechtszaken door inschrijvers. Het ministerie van IenW verwacht dat daarvoor medio 2023 de nieuwe contracten beschikbaar komen. In het verslagjaar gaat het bij IenW om circa 2,3 miljoen euro.

Voortgang op onvolkomenheden Algemene Rekenkamer (AR)

1.3.5 Prestatieverklaren Bestuurskern

Het verbeterplan prestatieverklaren is in 2022 in uitvoering genomen en stond prominent op de agenda van bestuur en uitvoering. De meest voorkomende problemen zijn in kaart gebracht en de informatie-uitwisseling is verbeterd. Er is een structurele monitoring opgezet waarbij in 2022 bijna 1.000 dossiers op kwaliteit zijn gecontroleerd. De bevindingen uit de controles zijn aanleiding geweest voor het inzetten van structurele procesverbeteringen, die in 2023 tot het gewenste resultaat moeten leiden.

1.3.6 Aanbesteden kerndepartement

Een verbeterplan inkoopbeheer is opgesteld en de uitvoering is gestart. Volgens de planning zal het verbeterplan in 2023 volledig zijn gerealiseerd.

1.3.7 Verplichtingenbeheer kerndepartement

In 2021 zijn stappen gezet om het verplichtingenbeheer te verbeteren. Na de gerealiseerde verbetering in 2021 is de stijgende lijn in 2022 doorgezet. Vanuit de eerstelijns toetsing in 2022 zijn geen tekortkomingen geconstateerd. De tussentijdse ADR steekproef over 2022 bevestigde dit beeld. Deze werkwijze wordt gecontinueerd door alle relevante partijen waarna verwacht wordt dat deze onvolkomenheid in 2023 is opgelost.

1.3.8 Aanbesteden RWS

Als professionele inkooporganisatie wil RWS de kwaliteit van het inkoopbeheer structureel verbeteren. RWS heeft hiervoor in 2021 een 3-jarig plan van aanpak opgesteld. Ook het opheffen en voorkomen van een onvolkomenheid bij aanbestedingen door de Algemene Rekenkamer is onderdeel van het plan. Voor het plan van aanpak zijn op de verschillende bevindingen van de Auditdienst Rijk (ADR) oorzakenanalyses uitgevoerd, zodat met de verbeteringen de oorzaken gericht kunnen worden aangepakt. Hierop is doorgepakt naar het verbeteren van de opzet (AO, handreikingen, werkinstructies, etc) en werking van de inkoopprocessen (opleidingen, voorlichting, begeleiding, etc). Tegelijkertijd is ingezet om op termijn het proces beter (geautomatiseerd) te kunnen ondersteunen, zodat de verbeteringen ook echt kunnen worden bestendigd in de werkprocessen. Inmiddels is voor een groot aantal bevindingen de basis op orde gebracht. Extra aandacht wordt besteed aan de wijze waarop de implementatie kan worden ondersteund (de communicatie- en implementatiestrategie). De «basis-op-orde» maatregelen zijn uitgewerkt, met voor de komende periode focus op een succesvolle borging in de lijn. Er is een eerste aanzet gemaakt voor een inkoopmonitor met Kritieke Prestatie Indicatoren op de key controls van het inkoopproces. Deze wordt gaandeweg de implementatie van de maatregelen verder uitgebreid zodat de benodigde vastleggingen blijvend op orde worden houden. De voortgang wordt periodiek besproken in het Directeuren Inkoopoverleg en door de Bestuursstaf gemonitord. Over de voortgang wordt door RWS periodiek gerapporteerd aan het Audit Committee IenW.

Er is door RWS voor het jaar 2022 een Financieel Control Plan – als onderdeel van het RWS Control en Auditplan – opgesteld met een beschrijving van de activiteiten op basis waarvan de meest risicovolle financiële processen binnen RWS zijn onderzocht.

De audituitkomsten over de inkopen laten geen verbetering zien ten opzichte van voorgaande jaren. De tekortkomingen richten zich in belangrijke mate op (goede) inkoopramingen, de onderbouwing van de gekozen inkoopprocedure, de onderbouwing van de leverancierselectie en volledige en tijdige vastlegging van aangegane verplichtingen. Daarnaast blijft een belangrijk aandachtspunt de juistheid en volledigheid van het inkoopdossier. Ook wordt aandacht gevraagd voor de werkwijze met betrekking tot de mandaatadviezen. Uit de auditresultaten is geconcludeerd dat met de huidige aanpak de doelstellingen van het verbeterprogramma niet worden gehaald. Deze aanpak is inmiddels aangepast: de programma-aanpak is gefaseerd en geüniformeerd, zodat hierop beter kan worden gestuurd. Tevens is de capaciteit uitgebreid, vindt er een herijking van de governance plaats en een integrale planning op basis van zogenoemde projectkaarten.

Aandachtspunten AR:

1.3.9 kwaliteit van het prestatieverklaren bij kleinere contracten RWS

Er zijn diverse maatregelen genomen, waaronder de inrichting van een centrale plek op ons Intranet met alle relevante documenten en instructies, het formulier prestatie verantwoording is gebruikersvriendelijker gemaakt en er is een helpdeskfunctie ingericht met ervaren buddy’s die onervaren prestatie verantwoorders kunnen helpen. De basis-op-orde-maatregelen slaan goed aan bij de organisatie. Er wordt tevens gewerkt aan een plan van aanpak om het grote aantal prestatie verantwoorders in SAP te verkleinen. Hierbij worden verschillende opties uitgewerkt, zodat de prestatieverantwoorders beter aan te sturen en op te leiden zijn.De audits contractbeheersing laten zien dat de contractbeheersing van de uitgaven «niet systeem gerichte contractbeheersing» van onvoldoende niveau is en dat de in voorgaande jaren voorgenomen verbeteracties nog niet tot de beoogde verbetering hebben geleid. Belangrijke oorzaak is het niet voldoende kunnen aantonen/zichtbaar maken dat prestaties geleverd en gecontroleerd zijn. Deze tekortkomingen worden opgepakt in het verbetertraject kwaliteit prestatieverklaringen.

1.3.10 Kwaliteit ramingen infrastructuurprojecten

De Algemene Rekenkamer (AR) heeft in het kader van hun verantwoordingsonderzoek over 2021 onderzoek verricht naar de kwaliteit van de ramingen bij de uitvoering van infrastructuurprojecten door RWS. De AR heeft een drietal aanbevelingen gedaan die betrekking hebben op de sturings- en verantwoordingsinformatie voor mijlpaalplanningen, de expliciete en gemotiveerde melding aan het parlement wanneer besluiten afwijken van de Spelregels MIRT en de gevolgen hiervan, en informatie uit de nacalculatie van projecten bij de verantwoording over infrastructuurprojecten.

De afspraken hierover zijn opgenomen in een brief van 20 september 2022 aan de Tweede Kamer over het MIRT Overzicht 2023, Deltaprogramma 2023 en de geactualiseerde Spelregels van het MIRT. Hierin is onder andere opgenomen dat IenW, RWS en ProRail gezamenlijk onderzoeken hoe het planningsproces beter kan worden beheerst, bijvoorbeeld door expliciete eisen te stellen aan de onderbouwing van planningen en daarover te laten verantwoorden. Tevens dat na de Bestuurlijke overleggen MIRT de Kamer per brief wordt geïnformeerd over de uitkomsten van de overleggen, inclusief de afsprakenlijst als bijlage. Zoals afgelopen jaren gebruikelijk, wordt in de afsprakenlijst opgenomen wanneer er afgeweken wordt van de spelregels. Dit gebruik wordt voortgezet. En tot slot dat in het MIRT Overzicht voortaan bij de opgeleverde projecten en programma’s het gerealiseerde budget wordt afgezet tegen het oorspronkelijke budget uit het startjaar. Dit is reeds te zien in het MIRT Overzicht 2023.

1.4 Overige aspecten van de bedrijfsvoering

De belangrijkste beinvloedbare tekortkomingen en risico's in de bedrijfsvoering hebben betrekking op ICT.

Voortgang op onvolkomenheden Algemene Rekenkamer (AR)

1.4.1 Informatiebeveiliging

Natuurlijk is er nog wel werk te doen. Met name de vulling van het overzicht kritieke systemen behoeft nog wel verbetering. Zo zijn onderliggende documenten (zoals risicoanalyses en beveiligingsonderzoeken) veelal nog niet beschikbaar. IenW gaat daar in 2023 aan werken.

1.4.2 Lifecyclemanagement

Het proces rond lifecycle management (LCM) is in 2022 verder doorontwikkeld. De werkgroep LCM, waarin alle dienstonderdelen zijn vertegenwoordigd, is gehangen onder de nieuw ingerichte IV-portfolioboard. De board monitort de voortgang, draagt bij aan producten en geleidt waar nodig door naar de CIO-raad voor besluitvorming.

Na een eerste LCM-rapportage in 2021 op hooflijnen, is in 2022 gewerkt aan een uitgebreider format op basis van de LCM-rapportages van de dienstonderdelen; een substantiële verbreding en verdieping. Zo zijn in de 2022-rapportage alle applicaties meegenomen, in tegenstelling tot alleen kritieke-applicaties in 2021. Met deze rapportage heeft de departementale CIO een verbeterd inzicht en overzicht in het IV-landschap van IenW.

Naast de LCM-rapportage 2022 stelde de CIO-raad in november ook het plan van aanpak 2022-2024 vast. Dit plan zet stevig in op de borging en verdere professionalisering van het LCM-proces. Ook is er een zelfevaluatie uitgevoerd naar de LCM-volwassenheid van IenW, gebaseerd op de kpi’s uit het rijksbrede LCM-convenant. De uitkomsten zijn besproken in de CIO-raad van december.

Daarmee zijn de verbeterplannen LCM ingebed in de organisatie.

2. Rijksbrede bedrijfsvoeringsonderwerpen

2.1 Grote lopende ICT projecten

IenW vermeldt, conform rijksbrede afspraken, alle projecten en programma’s met een meerjarige ICT-component van tenminste € 5 miljoen op het Rijks ICT-dashboard. Per 31 december 2022 heeft IenW 31 projecten op het Rijks ICT-dashboard vermeld met de status In uitvoering of Nog niet gestart. Halverwege het jaar rapporteren de dienstonderdelen over majeure wijzigingen en actualiseren, waar nodig, de gegevens op het Rijks ICT-dashboard. In 2022 heeft de concerndirectie Informatiebeleid bijeenkomsten georganiseerd over het Rijks ICT-dashboard, is de Handreiking Grote ICT-projecten uitgebreid naar aanleiding van het aangepaste handboek Portfoliomanagement Rijk en is het proces voor het actualiseren verder aangescherpt.

Om de kans van slagen van Grote ICT-projecten te vergroten wordt een CIO-oordeel gegeven bij de start van een project en op kritische momenten gedurende het project. In 2022 zijn er 9 CIO-oordelen gegeven met aanbevelingen aan de opdrachtgever.

Door het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) is in 2022 één advies opgeleverd voor Tijdelijke Tolheffing (Het realiseren van een tijdelijk tolsysteem voor de Blankenburgverbinding en ViA15.). Voor de projecten Vrachtwagenheffing (introductie heffing waarmee het vrachtverkeer voor gereden kilometers gaat betalen) en Common Highway Agency Rijkswaterstaat Model (Implementeren van een nieuw ICT-platform voor gebruik in verkeerscentrales) lopen onderzoeken. Het AcICT maakt op basis van een risicoanalyse zelfstandig de afweging welke projecten worden getoetst. Naast de onderzoeken van het AcICT zet IenW bij ICT-projecten ook andere (interne en externe) toetsen in. De BIT-adviezen zijn openbaar en raadpleegbaar via de website van het AcICT.

2.2 Open standaarden en open source software

IenW stuurt al jarenlang op het toepassen van Open Source (onder andere op basis van de Open Source strategie van 2011) en, via de IenW Enterprise architectuur, op de verplichte en aanbevolen Open standaarden zoals gepubliceerd door Forum Standaardisatie. De standaarden maken ICT oplossingen daadwerkelijk beter in de praktijk. Binnen IenW helpt daarbij ook de Praktische Toepassing Verplichte Eisen aan Digitale Voorzieningen, en de toepassing van het door IenW zelf ontwikkelde Open Source platform Standaard Platform, dat inmiddels door Logius wordt geëxploiteerd. Door dit soort initiatieven te gebruiken bij inkoop en aanbesteding werkt IenW actief mee aan de invulling van het rijksbeleid. Op basis van de halfjaarlijkse meting Internetstandaarden door Forum Standaardisatie is eind 2022 een start gemaakt met het verbeteren van de naleving van de standaarden in samenwerking met DCO. Tot slot is in de Architectuurboard van IenW afgesproken dat consultaties over standaarden centraal worden gemonitord en dat IenW indien gewenst gezamenlijk zal reageren om bij te dragen aan betere standaarden.

2.3 Betaalgedrag

Binnen IenW is 97% van het totaal aantal facturen binnen de betalingsnorm voldaan.

2.4 Evaluatie van het Audit Committee (AC)

Naast enkele bredere onderwerpen (regeerakkoord, Werk aan uitvoering) alsook enkele inhoudelijke dossiers (bijv. CIO-oordeel vrachtwagenheffing) is aandacht geschonken aan de verantwoordingseisen van nieuwe programma’s (Nationaal Groeifonds, Herstel- en Veerkrachtplan), de afwikkeling van coronagerelateerde maatregelen, fiscale compliance, en overige comptabele rechtmatigheidsrisico’s. In 2023 voert het AC een zelfevaluatie uit.

2.5 Normenkader financieel beheer

Het departementaal toezicht op het normenkader financieel beheer voor de ZBO’s is belegd bij De Directie EigenaarsAdvisering. Het toezien dat het departementale toezicht op het normenkader financieel beheer bij sectorwetgeving wordt ingeregeld is belegd bij de beleidsdirectoraten-generaal. De Autoriteit Wonen/ILT toetst samen met Waarborgfonds Sociale Woningbouw aan de hand van een gezamenlijk beoordelingskader het financieel beheer bij de woningbouwcorporaties in opdracht van het ministerie van BZK.

2.6 Beheer projecten Nationaal Groeifonds

De fouten en onzekerheden met betrekking tot het Nationaal Groeifonds zijn meegenomen in de foutenevaluatie van deze bedrijfsvoeringsparagraaf.

2.7 Coronacrisis

De controles van de facturen van de commerciële testaanbieders zijn afgerond en de verplichtingen zijn ultimo 2022 vastgesteld met uitzondering van 4 testaanbieders.

3. Belangrijke ontwikkelingen en verbeteringen in de bedrijfsvoering

3.1 Opgave Gericht werken

In 2022 heeft het ministerie een verdiepingsslag gemaakt op het wendbaar- en opgavegericht werken. In een departementaal traject dat ‘Leren in Opgaven’ heet worden uitdagende opgaven gevolgd door coaches die zowel het leren in deze opgave, als het organisatieleren vormgeven. In 2023 zal dit traject worden uitgebouwd. Met het traject draagt IenW ook bij aan het interdepartementale programma Grenzeloos Samenwerken en Ambtelijk Vakmanschap.

3.2 Open Overheid

Verslagjaar 2022 stond in het teken van de invoering van de Wet Open Overheid en actieve openbaarmaking van de beslisnota’s (Prinsjesdag). Voor IenW en haar onderdelen lag de focus in 2022 daarom op implementatie. Voorbeelden hiervan zijn het proces voor het actief openbaar maken van de beslisnota’s, benoeming van contactpersonen wet open overheid en de totstandkoming van gapanalyses.

3.3 Werk aan Uitvoering (WaU)

IenW werkt binnen het Rijksbrede programma Werk aan Uitvoering aan verdere verbetering van de uitvoering. Dit gebeurt in samenwerking tussen beleid, uitvoering en inspectie. Hierbij sluiten we aan bij de door de bestuursraad vastgestelde ontwikkelagenda van IenW: Kompas IenW. De beschikbare middelen voor de WaU zijn verdeeld over de verschillende uitvoeringsorganisaties op basis van de aanvragen. Vanuit IenW is actief bijgedragen aan de rijksbrede ontwikkelagenda met casuïstiek en dilemma’s vanuit het fysieke domein.

3.4 Stijgende bouwkosten

Mede door de oorlog in Oekraïne en de hoge inflatie zijn materialen duurder en moeilijker verkrijgbaar, waardoor projecten meer kosten. Dat heeft gevolgen voor de continuïteit van bouwprojecten in uitvoering en voorbereiding. In veel lopende contracten (Design&Construct en prestatiecontracten) is de wijze van indexering vastgelegd. Voor een aantal specifieke lopende contracten (m.n. DBFM) zijn aanvullende afspraken gemaakt om de excessieve prijsstijgingen deels te compenseren. Voor de gehonoreerde claims wordt een Vaststellingsovereenkomst opgesteld. IenW geeft ondere andere daarmee opvolging aan de intentieverklaring ‘Samen doorbouwen in onzekere tijden’ en is regelmatig met de markt in gesprek over de gevolgen en effecten van de gestegen bouwkosten om bij te dragen aan de continuïteit in de sector.

3.5 Ontwikkelplan Assetmanagement I&W 

De ambitie is dat eind 2025 het assetmanagement op de wegen, vaarwegen en watersystemen voldoet aan de internationale standaard voor assetmanagement.

Het ontwikkeltraject richtte zich in 2022 op het verbeteren en doorvoeren van kaders om uniform en daarmee efficiënter te werken en om de data over de infrastructuur op een geordende wijze vast te kunnen leggen zodat op IenW-niveau betere beslisinformatie ontstaat. Daarbij is ook een uniformeringsslag in gemaakt door het aantal systemen te reduceren en gewerkt aan de goede data-uitwisseling tussen Rijkswaterstaat en de markt. Tevens zijn de verantwoordelijkheden binnen IenW en RWS voor assetmanagement verhelderd en is het overleg in de driehoek beleid (opdrachtgever)-eigenaar-Rijkswaterstaat (opdrachtnemer) opnieuw ingericht.

Vanuit deze basis wordt het assetmanagement stap voor stap verder verbeterd. Op weg naar eind 2025 wordt het assetmanagement elk jaar professioneler. Op steeds meer delen van onze wegen, vaarwegen en watersystemen zullen we tot en met de Kamer beter in staat zijn om transparante en navolgbare keuzes te maken en neemt de stabiliteit van de begroting voor het in stand houden, gebruiken en ontwikkelen onze netwerken verder toe.

3.6 Implementatie I-Strategie

ICT/IV bepaalt steeds meer hoe wij onze verbindingen met de buitenwereld en onze primaire processen inrichten. Daarbij ontwikkelt IenW zich tot proactieve en innovatieve speler op het gebied van digitalisering. Deze ontwikkeling is in lijn met de rijksbrede afspraken uit het Besluit CIO-stelsel Rijksdienst 2021. Dit besluit heeft onder meer geleid tot de herinrichting van het CIO-stelsel van IenW. In 2022 zijn stappen gezet om de werking van dit stelsel verder te verbeteren en te versterken. Deze versterking is nodig voor de digitaliseringsslag en voor de sturing en beheersing van IV-activiteiten om zo beter de maatschappelijke opgaven van IenW te kunnen realiseren. Daarnaast is de concernbrede I-strategie in januari 2022 door de Bestuursraad vastgesteld. Deze meerjarige strategie schetst het IenW-brede perspectief en geeft richting aan de digitale doorontwikkeling van IenW. De focus ligt op samenhang en dienstoverstijgende kansen en uitdagingen. Om goede sturing door de Bestuursraad op deze omvangrijke ambitie mogelijk te maken, is focus noodzakelijk. Daarom is gekozen voor een gerichte aanpak van de thema’s en actielijnen. In 2022 is een groot aantal resultaten neergezet op drie benoemde prioriteiten: Basis op orde (cyber, informatiehuishouding), I-Vakmanschap en I-leiderschap en Data en innovatie. De Bestuursraad volgt de voortgang op de voet en werkt en denkt zelf mee over de digitale doorontwikkeling van IenW.

3.7 Fiscale functie

De invulling van de fiscale functie heeft aandacht gehad mede als gevolg van een door de belastingdienst ingesteld en ultimo 2022 lopend boekenonderzoek loonheffing 2021 en een nieuw af te sluiten convenant Horizontaal Toezicht met de belastingdienst.