Inleiding

Logius levert producten en diensten voor de digitale overheid. Daarnaast beheren we digitale standaarden die alle overheidsorganisaties gebruiken in hun digitale dienstverlening en zijn we actief betrokken bij meerdere afsprakenstelsels. We leveren onze diensten aan publieke dienstverleners zodat zij onder meer veilig digitaal post kunnen versturen, meldingen uit basisregistraties kunnen ontvangen en publieke dienstverleners hun digitale toegankelijkheid kunnen toetsen. Dankzij onze diensten kunnen burgers bijvoorbeeld online hun aangifte inkomstenbelasting doen door met DigiD in te loggen en hun gegevens bekijken in MijnOverheid.

Wat is er bereikt in 2023

Logius bevindt zich in een dynamische omgeving en heeft in 2023 op het niveau van de organisatie, de dienstverlening en de bedrijfsvoering diverse veranderingen doorgevoerd. Met ingang van 2023 wordt Logius centraal gefinancierd. Met de invoering van centrale financiering is er een lange termijn agenda en wordt er niet meer P*Q afgerekend. Op basis van aantoonbare efficiëntie kunnen overgebleven financiële middelen worden toegevoegd aan het Eigen Vermogen. Sinds 1 januari 2023 maakt KOOP (Kennis- en exploitatiecentrum officiële overheidspublicaties) onderdeel uit van Logius. Op 1 januari 2023 is een nieuw inkoopsysteem Onventis geïmplementeerd. Ook is er geïnvesteerd in de continuïteit, veiligheid en doorontwikkeling van de dienstverlening.

Dienstverlening

Logius heeft er in 2023 weer voor gezorgd dat de dienstverlening voor iedereen beschikbaar, veilig en toegankelijk was. De beschikbaarheid van alle Logius diensten was boven de afgesproken norm. Op verschillende vlakken is gewerkt aan het verhogen van de veiligheid. Logius heeft meegedaan met ketenbrede crisisoefeningen om met ketenpartners voorbereidt te zijn op hoe er samengewerkt moet worden en hoe de onderlinge afstemming eruitziet in het geval dat voorzieningen uitvallen.

Logius beschikt over een professionele crisis- en calamiteitenorganisatie die afgelopen jaar in totaal 199 incidenten heeft afgehandeld. Ook zijn in 2023 onder andere meer dan 1300 valse websites en apps offline gehaald of nooit zichtbaar geweest. Hierdoor is de kans dat criminelen toegang krijgen tot gevoelige gegevens een stuk kleiner geworden. Ook in 2023 werd veel gebruik gemaakt van de Logius dienstverlening. Zo werd in 2023 DigiD 480 miljoen keer gebruikt om gegevens te bekijken bij of om zaken te doen met publieke dienstverleners. In 2023 zijn er meer contactmomenten (658.515) met burgers geweest voor ondersteuning bij het gebruik van DigiD, Mijnoverheid en DigiD Machtigen (12% stijging ten opzichte van 2022). De bereikbaarheid van de helpdesk was in 2023 ook beter dan in 2022, want de gemiddelde wachttijd is afgenomen met 40%.

Daarnaast werkten we verder aan de overstap van de huidige infrastructuur naar een nieuwe infrastructuur. Met onze partners werkten we aan een nieuwe migratiestrategie voor alle voorzieningen van Logius. Inmiddels hebben we de eerste migraties succesvol afgerond. Voor de overige voorzieningen is plan, projectarchitectuur en planning opgeleverd.

Staat van baten en lasten

Toelichting

De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben.

In 2023 is in het kader van de tweede suppletoire begroting een begrotingswijziging ingediend. Deze is in onderstaande tabel opgenomen in de kolom Stand na tweede suppletoire begroting. Aanleiding voor de tweede suppletoire begrotingswijziging is dat de omzetwaarde van de definitief gesloten opdrachten, waaronder de B&E GDI-opdracht, naar beneden is bijgesteld. Dit was nog niet bekend op het moment van indienen van de begroting. De omzet en hiermee samenhangende apparaatskosten zijn met € 18,9 mln. naar beneden bijgesteld.

Baten

Specificatie van de omzet

Ten opzichte van 2022 is de omzet met € 81,6 mln. gestegen. Naast de gevolgen van loon- en prijsontwikkelingen en wijzigingen in de opdrachten is dit voor € 44,8 mln. het gevolg van het samengaan met KOOP. Daarnaast is het aandeel van het moederdepartement in de omzet aanzienlijk gestegen ten opzichte van 2022, als gevolg van de invoering van centrale financiering.

Rentebaten

In 2023 zijn in tegenstelling tot voorgaande jaren weer rentebaten ad € 1,5 mln. ontvangen.

Bijzondere baten

Er is voor € 4,9 mln. gerealiseerd aan bijzondere baten als gevolg van vrijval van transitorische posten (kortlopende schulden voor ontvangen diensten waarvoor de betaling nog moest worden gedaan) uit 2022 en eerder.

Lasten

Personele kosten

Tot de personele kosten worden gerekend de lonen en salarissen van eigen personeel, de kosten van inhuur en overige personeelskosten. Deze capaciteit aan medewerkers is nodig voor het kunnen uitvoeren van alle geplande activiteiten. De begrote kosten voor capaciteit hangen samen met de begrote en gecontracteerde omzet. Dit houdt in dat wanneer werkzaamheden niet doorgaan dit invloed heeft op zowel de kosten als de omzet. De personele kosten zijn ten opzichte van 2022 met € 42,1 mln. toegenomen. Dit heeft vooral met het samengaan met KOOP te maken.

Externe inhuur

De kosten van externe inhuur bedraagt € 66,0 mln. en zijn hoger dan de kosten van eigen personeel ad € 56,3 mln. Bij Logius vindt inhuur voornamelijk plaats ten behoeve van werkzaamheden voor afnemers, zoals andere uitvoeringsorganisaties en ministeries. Voor sommige opdrachten geldt dat uit doelmatigheidsoverwegingen gebruik wordt gemaakt van externe inhuur vanwege het vaak tijdelijke karakter van deze opdrachten of omdat de gevraagde specifieke kennis en expertise niet altijd in huis is.

Omdat in de begroting de personele lasten op totaal niveau wel, maar in de onderverdeling lasten eigen personeel versus inhuur externen niet correct stonden is nu het effect dat de gerealiseerde personele lasten eigen personeel lager zijn dan begroot en de gerealiseerde personele lasten inhuur externen hoger dan begroot.

Ten opzichte van de begroting zijn de totale personeelskosten € 16,2 mln. hoger. Deze hogere realisatie wordt met name veroorzaakt door een administratieve correctie (= herrubricering) van de kosten van uitbesteed werk van materiële kosten naar personele kosten.

Materiele kosten

De materiële kosten ad € 199,5 mln. zijn € 39,2 mln. lager dan begroot. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de onder de personele kosten genoemde herrubricering van de kosten van uitbesteed werk van materiële kosten naar personele kosten. De materiële kosten ten opzichte van 2022 met 25% gestegen als gevolg van het samengaan van Logius met KOOP.

De materiële kosten bestaan uit kosten voor beheer en exploitatie, doorontwikkeling en overige kosten van de dienstverlening (€ 187,9 mln.) en kosten voor bedrijfsvoering (€ 11,6 mln.).

Afschrijvingen en Rentelasten

Logius is een regie organisatie en heeft in 2023 zelf nauwelijks investeringen gedaan, maar deze uitbesteed aan de markt. Hierdoor is er in 2023 ook geen gebruik gemaakt van de leenfaciliteit.

Saldo van baten en lasten

Het resultaat van Logius over 2023 bedraagt circa € 5,9 mln. positief. Dit bestaat uit de vrijval van balansposten 2022 en eerder ad € 4,9 mln. en het resultaat aan rentebaten ad € 1,5 mln. Zie de toelichting onder de rentebaten en bijzondere baten. Daarnaast is er sprake van een nadelig resultaat ad € 0,5 mln. Dit is het verschil tussen omzet en apparaatskosten.

Balans

Toelichting

Activa

Debiteuren

De post debiteuren betreft alle openstaande verkoopfacturen per 31 december 2023. Het gaat om facturen aan opdrachtgevers, te weten het moederdepartement € 1,3 mln., overige departementen € 6,2 mln. en derden € 2,8 mln. Doordat we vanaf 2023 centraal worden gefinancierd zijn er minder opdrachtgevers/opdrachten en daarmee minder te versturen facturen. Daardoor is de stand op 31-12-2023 lager dan in vergelijking met vorig jaar.

Overige vorderingen en overlopende activa

De post overige vorderingen en overlopende activa bedraagt € 50,7 mln. Dit betreft grotendeels posten van projecten, waarbij de werkzaamheden in 2023 hebben plaatsgevonden die nog moeten worden afgerekend met opdrachtgevers. Van dit saldo heeft € 18,2 miljoen betrekking op posten uit 2022 en  eerder. Dit hangt grotendeels samen met de afwikkeling van decharges 2018-2021. Deze decharges zijn in de tweede helft van december 2023 formeel afgewikkeld in overeenstemming met BZK, waarbij de financiële afwikkeling in 2024 plaatsvindt.

Liquide middelen

De liquide middelen zijn het saldo van de rekening courant. Deze post ad € 87,9 mln. betreffen bijdragen van het moederdepartement, overige departementen en derden. Deze bijdragen bestaan uit de voorschotten 2023 voor werkzaamheden die doorlopen in 2024, de voorschotten voor het eerste kwartaal 2024 en de nog te verrekenen overschotten 2023.

Passiva

Eigen vermogen

Het eigen vermogen is onder de toegestane maximumomvang van 5% van de gemiddelde jaaromzet over drie jaar, zijnde € 13,5 mln. Het eigen vermogen was ultimo 2022 € 6,1 mln. Het positieve resultaat ad € 5,9 mln. wordt ten gunste van het eigen vermogen gebracht. Voorts is er in het kader van het samengaan met KOOP een saldo ad € 0,6 mln. overgeheveld naar Logius. Daarmee bedraagt het eigen vermogen ultimo 2023 € 12,6 mln.

Crediteuren

De post crediteuren ad € 26,7 mln. bestaat uit alle openstaande facturen per 31 december 2023 waarvan de prestatie per balansdatum is geleverd. Het merendeel betreft geleverde prestaties in het laatste kwartaal 2023. Het saldo is gestegen ten opzichte van 2022. Van het saldo crediteuren per balansdatum staat per 31 januari 2024 nog € 40.000,- open.

Belastingen en premies sociale lasten

Deze post betreft nog af te dragen belastingen over voorgaande jaren.

Overige schulden en overlopende passiva

De post overige schulden en overlopende passiva ad € 109,7 mln. bestaat voornamelijk uit nog te ontvangen facturen van leveranciers en vooruitgefactureerde voorschotten.

Van dit saldo heeft € 29,8 mln. betrekking op posten uit 2022 en eerder. Dit hangt grotendeels samen met de afwikkeling van decharges 2018-2021. Deze decharges zijn in de tweede helft van december 2023 formeel afgewikkeld in overeenstemming met BZK, waarbij de financiële afwikkeling in 2024 plaatsvindt.

Kasstroomoverzicht

Toelichting

De kasstroom uit operationele activiteiten heeft betrekking op de dagelijkse bedrijfsvoering en is hoger dan begroot namelijk € 38,3 mln. Het totaal aan ontvangsten uit de operationele kasstroom is € 22,3 mln. hoger dan de begrote € 348,6 mln. Als gevolg van centrale financiering is er meer bevoorschot als voorheen. De uitgaven zijn € 16,0 mln. lager dan de begrote € 348,6 mln. Daarnaast heeft het samengaan met KOOP een kleine investering en een eenmalige dotatie van € 0,6 mln. tot gevolg gehad.

Doelmatigheidsindicatoren

Toelichting

Fte totaal (excl. externe inhuur)

De bezetting per jaareinde 2023 is 559 fte inclusief stagiairs. Dit is hoger dan in 2022 maar lager dan de formatie van 701 fte. Logius heeft extra ingezet op de werving van personeel en 111 nieuwe collega's geworven; daar staat het vertrek van 58 collega's tegenover.

Klanttevredenheid

Logius organiseert tweejaarlijks een klanttevredenheidsonderzoek (KTO), voor het laatst in 2022.

Medewerkerstevredenheidsonderzoek

In 2023 is wederom een MTO onder de medewerkers van Logius uitgevoerd.

DigiD aantal authenticaties

Het aantal authenticaties bedraagt 480 miljoen en is door het einde van de «corona check» gedaald.

DigiD aantal machtigen

Het aantal machtigen bedraagt 13 miljoen en is onder andere door herdefinitie lager dan begroot.

MijnOverheid aantal berichten

Het aantal berichten dat via Mijn Overheid is verstuurd bedraagt in 2023 86 miljoen.

Digipoort aantal berichten

Het aantal berichten dat via Digipoort is verstuurd bedraagt in 2023 68 miljoen.

Beschikbaarheid eerstelijnsburgerondersteuning

De bereikbaarheid is verbeterd als gevolg van kortere wachttijden, waardoor minder mensen ophangen.