ARTIKEL 1: WETGEVING EN CONTROLE EERSTE KAMER

1.1 Algemene doelstelling

De Eerste Kamer vormt samen met de Tweede Kamer de Staten-Generaal. De voorzitter van de Eerste Kamer is tevens voorzitter van de Verenigde vergadering van de Staten-Generaal.

De kerntaken van de Eerste Kamer liggen in het, als sluitstuk van de wetgevingsketen, toetsen van voorgenomen wetgeving, en het controleren van de regering. De Eerste Kamer besteedt daarbij bijzondere aandacht aan de beoordeling van de wetgevingskwaliteit. Voorts heeft de Eerste Kamer taken op het terrein van de Europese wetgeving en het Europese beleid. Deze zijn door de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon in omvang en intensiteit toegenomen.

De verwerking van de wetgevende productie van twaalf ministeries, als ook de beoordeling van Europese wetgevings- en beleidsvoorstellen, vergt grote inzet, maar ook een doelmatige werkwijze. Voor de periode 2008–2011 is een Werkplan vastgesteld. Daarin komt tot uitdrukking dat het voor deze periode zaak is vast te houden aan verbeteringen die zijn doorgevoerd, waar nodig nog beter te gaan doen wat is afgesproken, en een aantal nog niet gerealiseerde nieuwe doelstellingen in beeld te brengen.

Ter ondersteuning van hun werkzaamheden voorziet de ambtelijke organisatie de Kamerleden van wetgevingsdossiers en informatiedossiers. Bij de voorbereiding van wetgevingsdossiers wordt rekening gehouden met de in 2008 vastgestelde lijst aandachtspunten voor de wetgevingskwaliteit.

1.2 Speerpunten 2011

• • Implementatie nieuwe Europese werkwijze: voortzetting participatie in internationale fora;

• • Optimalisering van de Websites van de Eerste Kamer;

• • Optimalisering huisvesting;

• • Vervolgstappen inzake de zichtbaarheid van de Eerste Kamer ten behoeve van burgers, maatschappelijke organisaties en andere instellingen, bestuur en media van de wijze waarop de Kamer haar taken vervult.

1.3 Externe factoren

De Eerste Kamer vormt de voorlaatste schakel in de keten van het wetgevingsproces. Mede-actoren in het proces zijn, voorafgaand aan de bekrachtiging van een aanvaard wetsvoorstel door het Staatshoofd, respectievelijk de Ministerraad, de Raad van State en de Tweede Kamer. De controle op het regeringsbeleid voltrekt zich in interactie met de regering. Uit hoofde van het Verdrag van Lissabon is de Eerste Kamer betrokken bij de voorbereiding van Europese wetgevings- en beleidsvoorstellen. De taken van de Eerste en Tweede Kamer op dit terrein zijn gelijk. Binnen de nationale context voert de Eerste Kamer overleg met de regering over de regeringsinzet bij de voorbereiding van Europese wetgeving.

Omdat de Eerste Kamer in het wetgevingsproces de laatste schakel in de keten van het parlementaire wetgevingsproces vormt, is haar taakuitvoering afhankelijk van het aanbod van wetsvoorstellen, en van de kwaliteit van het werk dat door de voorafgaande actoren is verricht.

1.4 Budgettaire gevolgen van beleid

1.5 Operationele doelstellingen

1. Implementatie van de nieuwe werkwijze inzake Europese wetgevings- en beleidsvoorstellen.

2. Websites

Per 20 april 2010 is de oplevering van de ingrijpend vernieuwde website Europapoort gerealiseerd. Ontwerp, faciliteiten en informatiestructuur van deze vernieuwde site sluiten aan bij de nieuwe werkwijze van de Kamercommissies, voorvloeiend uit de nieuwe Europese bevoegdheden van de Kamer. In de loop van 2011 zal de site Europapoort worden doorontwikkeld met diverse faciliteiten, zoals de automatische link met databases Prelex en IPEX, die voorzien in een automatische koppeling op basis van com-nummers met dossiers van de Europese Commissie. Het aanpassen van de websites aan actuele ontwikkelingen binnen en buiten de Kamer vergt een voortdurende inspanning.

3. Versterking externe communicatie

• • wekelijkse nieuwsbrief aan de parlementaire redacties met plenaire agenda en aankondigingen van expertmeetings, hoorzittingen en adviesaanvragen;

• • heldere en uitnodigende vooraankondiging van Kamervergaderingen via website, teletekst en mail met heldere beschrijving van de voornaamste wetsvoorstellen op de Kameragenda;

• • opschonen van het bestaande relatiebestand en segmenteren naar doelgroepen;

• • definiëren en in kaart brengen van nieuwe, strategische doelgroepen voor publicaties, digitale nieuwsbrieven en symposia;

• • directe melding van genomen Kamerbesluiten aan de parlementaire nieuwsredacties via mail en teletekst;

• • categorale mailbestanden voor de vakmedia en sectorgebonden bladen;

• • digitale weergave van de plenaire debatten via het internet en een omroepkanaal. In de loop van 2010 worden variabele cameraposities in de plenaire vergaderzaal operationeel gemaakt;

• • camerafaciliteiten in tenminste één van de commissiekamers.

4. Verdere ontwikkeling Parlis

5. Fractieondersteuning

In de Eindrapportage Werkbelasting en arbeidsvoorwaarden Eerste Kamerleden die in mei 2009 aan het College van Senioren is gepresenteerd, komt tot uitdrukking dat de middelen voor fractieondersteuning door vele Leden als niet toereikend worden bestempeld. In de raming is voorzien in een verhoging van het budget voor fractieondersteuning.

6. Stageprogramma

De Eerste Kamer vormt voor Senatoren en medewerkers een inspirerende werkomgeving. Teneinde jong talent de mogelijkheid te bieden kennis te maken met die werkomgeving en de mogelijkheid te bieden door een bijdrage aan het ondersteunende werk ten behoeve van de Kamer kennis en ervaring op te doen die zeer relevant kan zijn voor de verdere loopbaan, heeft de Eerste Kamer op initiatief van de Voorzitter een stageprogramma opgezet. De eerste stagiaires zijn begin 2010 aangetreden.

7. Huisvesting Eerste Kamer

De Eerste Kamer is ruimtelijk bescheiden behuisd. Het ambt van lid van de Eerste Kamer is steeds zwaarder geworden en de ruimtelijke facilitering van de Eerste Kamerleden heeft daarmee geen gelijke tred gehouden. Een groot knelpunt is dat de capaciteit voor commissievergaderingen in het gebouw van de Eerste Kamer beperkt is. Op de dinsdagen is het vaak buitengewoon moeilijk alle noodzakelijke commissievergaderingen, algemene overleggen, hoorzittingen e.d. in de beschikbare zalen te doen plaatsvinden. Commissievergaderingen zijn in de Eerste Kamer, evenals in de Tweede Kamer, in beginsel openbaar. Praktisch gezien kan deze openbaarheid in de praktijk niet gerealiseerd worden. Er is immers in de beschikbare zalen geen ruimte beschikbaar voor (externe) belangstellenden. Hierdoor kan aan het principe van openbaarheid geen uitvoering gegeven worden. De Huishoudelijke Commissie heeft de Minister voor Wonen, Wijken en Integratie (verantwoordelijk voor de Rijksgebouwendienst) en de Vice-president van de Raad van State gevraagd eraan mee te werken dat in het gebouw van Raad van State een zaal ter beschikking komt, die op dinsdagen dienst kan doen als openbare commissiezaal, voor het publiek toegankelijk.

1.6 Bedrijfsvoeringparagraaf

De accenten in de bedrijfsvoering zijn in paragraaf 1.5 al toegelicht.

ARTIKEL 2: UITGAVEN TEN BEHOEVE VAN LEDEN EN OUD-LEDEN TWEEDE KAMER, ALSMEDE LEDEN VAN HET EUROPEES PARLEMENT

2.1 Algemeen

Onder dit artikel worden rechtspositionele uitgaven aan leden en oud-leden van de Tweede Kamer, alsmede hun nagelaten betrekkingen, evenals de schadeloosstelling aan de Nederlandse leden van het Europees Parlement geraamd.

2.2 Activiteiten

2a. Zorg dragen voor uitbetalingen i.v.m. wettelijke regelingen

De Tweede Kamer draagt ingevolge de Wet schadeloosstelling leden Tweede Kamer (Stb. 1997, 250), de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (Stb. 1969, 594) en de Wet schadeloosstelling leden Europees Parlement (Stb. 1979, 379) zorg voor de uitgaven uit hoofde van:

• • schadeloosstelling leden Tweede Kamer (artikel 2.1);

• • reis- en overige kostenvergoedingen leden Tweede Kamer (artikel 2.1);

• • wachtgelden oud-leden Tweede Kamer (artikel 2.2);

• • pensioenen oud-leden en hun nabestaanden (artikel 2.2);

• • schadeloosstelling Nederlandse leden van het Europees Parlement (artikel 2.3).

Aan deze activiteiten zijn de volgende kengetallen verbonden.

2b. Facilitering outplacement

Daarnaast is binnen dit artikel een budget ten behoeve van outplacement voor oud-leden van de Tweede Kamer opgenomen. Het doel van de outplacementfaciliteit is tweeledig:

• • het bieden van een faciliteit voor oud-leden bij het zoeken naar een nieuwe functie;

• • het verminderen van het beroep op de wachtgeldregeling.

Het Presidium heeft in zijn vergadering van 12 december 2001 op grond van zowel een advies van de Commissie emolumenten als naar aanleiding van opmerkingen gemaakt bij gelegenheid van de behandeling van de Raming voor 2002, een vrijwillige outplacementregeling voor oud-leden van de Tweede Kamer vastgesteld. De outplacementregeling, die voor het eerst in de raming van de Tweede Kamer voor 2003 (28 336, nr. 4, blz. 2) werd opgenomen, wordt door de Tweede Kamer beheerd.

2.3 Budgettaire gevolgen van beleid

3a. Begrotingsvoorstellen

Er is geen sprake van wijzigingen van de huidige en de totale meerjarencijfers. Wel wordt een voorbehoud gemaakt voor wat betreft de begroting en verantwoording van de schadeloosstelling van de Europarlementariërs. Er is sprake van vrijvallen van schadeloosstelling voor leden van het Europees Parlement vanaf het voorjaar van 2009. Bij de nieuwe zittingsperiode van het Europarlement hebben de nieuwe Nederlandse leden van het Europarlement en de zittende leden de keuze gehad de schadeloosstelling te laten betalen via het Europarlement en niet meer via de Tweede Kamer. Een merendeel van de leden heeft voor betaling via het Europarlement gekozen. Een tweetal leden heeft gekozen voor betaling via de Tweede Kamer.

3b. Budgettaire gevolgen van beleid

2.4 Kengetallen

In onderstaand overzicht zijn als achtergrondinformatie de gerealiseerde uitgaven en gemiddelden van de artikelonderdelen opgenomen voor de jaren 2005–2009 en prognoses voor 2010 en 2011.

ARTIKEL 3: WETGEVING EN CONTROLE TWEEDE KAMER

3.1 Algemene doelstelling

Taak van de Tweede Kamer

Als volksvertegenwoordiging heeft de Tweede Kamer twee hoofdtaken: het controleren van de regering en (mede)wetgeving. Deze taken vloeien voort uit de grondwetsartikelen 50 (vertegenwoordiging van het gehele Nederlandse volk), 65 tot en met 72 (werkwijze), 81 tot en met 87 (wetgeving), 105 (begrotingen), 137 en 138 (Grondwetgeving) en enkele andere grondwets- en wetsartikelen.

De ambtelijke diensten

De ambtelijke organisatie van de Tweede Kamer heeft als missie het ondersteunen van het constitutioneel proces. De ambtelijke organisatie wil dit verder versterken door middel van het bieden van een politiek neutrale, adequate en innovatieve ondersteuning van de Kamerleden en de fractie organisatie in alle facetten van het werk als volksvertegenwoordiger. De politieke prioriteit, zoals door de Kamer bepaald, is daarbij leidend voor de ambtelijke organisatie.

Het constitutioneel proces in de Tweede Kamer kenmerkt zich door een van jaar tot jaar toenemende complexiteit. Het aantal te behandelen onderwerpen neemt toe, de diepgang en omvang van de te beoordelen informatie wordt groter en de belangstelling vanuit de media en van de kant van belanghebbenden zorgen voor een toegenomen tijdsklem. Daarmee stijgt eveneens de druk op de Kamerleden en de ondersteunende functies. Zowel het aantal plenaire vergaderingen als het aantal commissievergaderingen vertoont de laatste jaren een stijgende lijn. Het aantal Kamervragen is in de periode 1987 tot en met 2008 zelfs ruim verdrievoudigd, van 963 in 1987 tot 3 136 in 2008. Het aantal moties is in dezelfde periode ruim verzesvoudigd. In 1987 werden er 387 moties ingediend en in 2008 2 543 (zie het rapport Vertrouwen en Zelfvertrouwen).

3.2 Speerpunten 2011

Gegeven de algemene doelstelling worden jaarlijks accenten gelegd. De speerpunten voor 2011 zijn:

• • uitvoering aanbevelingen uit Parlementaire Zelfreflectie;

• • modernisering audiovisuele faciliteiten;

• • ombuigingen.

De afgelopen jaren werden, ook in de keuze van de speerpunten, gekenmerkt door een optimalisering van de ondersteuning van leden door middel van (financiële) investeringen. Gelet op maatschappelijke ontwikkelingen zal, voor 2011 een koers moet worden gevaren waarbij de optimalisering van de ondersteuning van leden onverkort van kracht blijft, maar met een terughoudende instelling bij intensiveringen.

• Uitvoering aanbevelingen uit Parlementaire Zelfreflectie

De uitvoering van de aanbevelingen uit het rapport en de besluitvorming hierover zullen ook in 2011 onverkort aandacht krijgen. Er is structureel, dus ook in 2011, geld beschikbaar voor de versterking van de ondersteuning van de fracties, met name gericht op de afhandeling van e-mails. Daarnaast is er aandacht voor het versterken van de onderzoeks- en controlefunctie van de Tweede Kamer. De Kamer heeft in dit verband bovendien de beschikking over een verruimd onderzoeksbudget waardoor het mogelijk is om zeer specialistische kennis die niet direct in de Kamer voorhanden is, eveneens voor dit doel in te zetten. Door met dit budget creatief om te gaan, worden de mogelijkheden van de Kamer vergroot.

De uitvoering van de toekomst- en onderzoeksagenda, een uitkomst uit de Parlementaire Zelfreflectie, zal in 2011 verder vorm krijgen. 2010 is het eerste jaar waarin gewerkt wordt met een agenda. In 2011 kunnen de eerste ervaringen worden verwerkt.

Evenals in vorige jaren zal ook in 2011 bijzondere aandacht worden besteed aan het wetgevingsproces en in het bijzonder aan de kwaliteit van de wetgeving. Niet alleen bij de indiening van amendementen en initiatiefvoorstellen maar ook bij de indiening van initiatiefnota’s kunnen leden worden ondersteund en begeleid (tot aan de stemming) door medewerkers van Bureau Wetgeving. Deze juristen kunnen bovendien worden ingezet als de Kamer het instrument van de beknopte dan wel uitgebreide wetgevingsrapporten wil intensiveren.

• Modernisering audiovisuele faciliteiten

De audiovisuele voorzieningen in de Tweede Kamer dateren uit de tijd van de oplevering van de nieuwbouw in 1992. Indien de Tweede Kamer in de toekomst het instrument -beeld en geluid- volledig wil blijven benutten, is een inhaalslag noodzakelijk, zo is gebleken uit een technische scan van de huidige audiovisuele infrastructuur en faciliteiten. De audiovisuele faciliteiten moeten bijdragen aan het toegankelijk maken van het parlement voor burgers en andere geïnteresseerde gebruikers en moeten de faciliteiten die ten dienste staan aan leden en fracties versterken.

Voornemen voor 2011 is te investeren in het ontsluiten van alle openbare vergaderzalen en daarbij uitzending via internet voor al deze zalen mogelijk maken. Eveneens zal worden geïnvesteerd in het installeren van videoconferencing.

• Ombuigingen

Na een Kamerbreed onderzoek in 2008 naar de doelmatigheid van de werkorganisatie is duidelijk geworden dat de Tweede Kamer een efficiënte organisatie is. Desondanks zijn gerichte acties in gang gezet om doelmatige en efficiënte inzet van medewerkers te bevorderen met een daarop afgestemd beloningsbeleid, zonder de aandacht voor de motivatie, het werkplezier en het welzijn van de medewerkers te veronachtzamen. De ambtelijke organisatie werkt aan de realisatie van een personele taakstelling en gaat ervan uit dat deze voor 2011 is gerealiseerd. Tegelijkertijd is duidelijk dat de overheid financieel zware tijden in het vooruitzicht heeft. Of en in welke mate eventuele nieuwe ombuigingen de Kamerorganisatie en mogelijk de fracties zullen raken, is nog niet bekend. Toch is het zinvol om nu al te anticiperen op komende ontwikkelingen. Dit gebeurt langs twee lijnen. Ten eerste worden geen additionele financiële claims voorgesteld. Ten tweede wordt bij iedere vacature getoetst of en onder welke voorwaarden deze vervuld wordt.

3.3 Budgettaire gevolgen van beleid

3.4 Operationele doelstellingen

1. Vergroten transparantie parlementaire proces

De Kamer wil digitaal inzicht geven in het parlementaire proces vanuit haar rol als controleur en medewetgever, zowel voor Kamerleden als burgers. De informatie uit en over het proces moet objectief, betrouwbaar, volledig, actueel en toegankelijk zijn. Dit betekent dat ook in 2011 de informatiesystemen op projectmatige wijze verder worden ontwikkeld. Informatie moet duurzaam worden opgeslagen. De ontsluiting van en samenhang tussen de informatie in zowel tekst, beeld als geluid wordt met behulp van innovatieve technologieën verder gerealiseerd. In 2011 worden de presentatiesystemen, met name internet en intranet, verder ontwikkeld. De beschikbaarheid van informatie wordt geoptimaliseerd door effectieve gegevensuitwisseling. Bij de informatisering staat de aansluiting met de bedrijfsprocessen centraal.

2. IT-infrastructuur

Het op orde houden en continu vernieuwen van de IT-infrastructuur is een terugkerend aandachtspunt. De infrastructuur is voorwaardelijk voor een samenhangende informatievoorziening. Informatisering en Automatisering en de presentatie daarvan zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden.

3. EU-betrokkenheid

De verwachte inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon in 2010 zal tot een grotere rol voor nationale parlementen leiden (onder meer via de zogenaamde gele/oranje-kaartprocedure) en daarmee extra inzet vergen van de permanente vertegenwoordiging van de Staten-Generaal in Brussel en de ondersteuning van de commissies.

4. Duurzaamheid/Energiebesparing/Duurzaam inkopen

5. De oprichting van het Huis voor democratie en rechtsstaat

De Tweede Kamer participeert in de oprichting van het Huis, waarbij de Kamer zowel inhoudelijk als met concrete producten betrokken is. Bij de Raming 2009 heeft de Kamer besloten tot een structurele bijdrage van de kant van de Tweede Kamer. De opening van het Huis is voorzien voor 2015.

3.5 Risico’s

Op dit moment is er nog geen zicht op rijksbrede ombuigingen, waaraan de Tweede Kamer mogelijk een bijdrage wil leveren.

3.6 Kengetallen

In onderstaand overzicht zijn in meerjarig perspectief (2005 – 2009) de uitgaven per artikelonderdeel binnen dit artikel als totaal en als gemiddelde per Kamerzetel

De volgende cijfers dienen in hun context te worden bezien. Wetsvoorstellen die met blanco verslag en als hamerstuk zijn behandeld, tellen bijvoorbeeld in dit overzicht even zwaar als wetsvoorstellen die voorwerp zijn (geweest) van uitvoerig voorbereidend onderzoek en dagenlange plenaire vergaderingen.

3.7 Bedrijfsvoeringparagraaf

De accenten in de bedrijfsvoering van de Tweede Kamer voor 2011 zijn in paragraaf 3.2 en 3.4 al toegelicht.

ARTIKEL 4: WETGEVING EN CONTROLE EERSTE EN TWEEDE KAMER

4.1 Algemeen

Het onder dit artikel opgenomen budget ten behoeve van wetgeving en controle Eerste- en Tweede Kamer betreft de kosten van interparlementaire activiteiten.

4.2 Budgettaire gevolgen van beleid

2a. Begrotingsvoorstellen

Er is geen sprake van wijzigingen van de huidige meerjarencijfers.

2b. Tabel budgettaire gevolgen van beleid

4.3 Kengetallen

In onderstaand overzicht zijn in meerjarig perspectief (2005–2009) de uitgaven met betrekking tot dit artikel opgenomen. Voorts zijn, afgeleid hiervan, gemiddelden per Kamerzetel (van de Eerste- en Tweede Kamer) opgenomen. Met ingang van 2009 maken ook de apparaatskosten van de Griffie interparlementaire betrekkingen geen onderdeel meer uit van het gezamenlijk artikel met de Eerste Kamer (artikel 4: Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer). Deze uitgaven maken thans onderdeel uit van artikel 3: Wetgeving en controle Tweede Kamer.