De missie van EZ is om in een open wereldeconomie de condities te realiseren voor een welvarend, duurzaam en ondernemend Nederland. De Minister van Economische Zaken zet zich in voor goed functionerende markten, een ondernemingsklimaat waarin bedrijven zich kunnen ontwikkelen tot sterspelers in binnen- en buitenland en een energiehuishouding die betaalbaar, betrouwbaar en duurzaam is. Doelstellingen waarbij EZ een belangrijke bijdrage kan leveren door de juiste randvoorwaarden te creëren en/of te borgen, maar waarbij het uiteindelijke resultaat mede afhankelijk is van externe factoren waar EZ geen of beperkt invloed op heeft. Ook zijn op sommige terreinen geen statistieken of gegevens beschikbaar en als deze statistieken wel beschikbaar zijn dan is dat, met name op het terrein van innovatie, regelmatig met een vertraging van één tot enkele jaren. Voor deze doelstellingen geldt dan ook dat er niet altijd een directe relatie gelegd kan worden tussen het gevoerde beleid en het uiteindelijke resultaat. Dit compliceert het met prestatie-indicatoren verantwoording af te leggen over de bijdrage van EZ bij de realisatie van beleidsdoelstellingen. Waar mogelijk zijn in deze begroting prestatie-indicatoren opgenomen die hier direct inzicht in geven. Omdat dit veelal niet goed mogelijk was, is een combinatie van prestatiegegevens opgenomen van kengetallen die inzicht bieden in relevante ontwikkelingen op het betreffende beleidsterrein en prestatie-indicatoren die inzicht geven in het bereiken van specifieke resultaten op instrument-/activiteitenniveau.
Een kengetal geeft relevante informatie zonder dat een directe relatie is te leggen met het gevoerde beleid (bijvoorbeeld «R&D-uitgaven van de private sector als percentage van het BBP»). Deze kengetallen hebben informatieve waarde omdat ze aangeven hoe Nederland ervoor staat op verschillende terreinen. Daarmee komen sterktes en zwaktes in beeld waarop het beleid kan aangrijpen. Daarnaast geven kengetallen een beeld in hoeverre de ambities van het kabinet gerealiseerd worden.
In de nieuwe opzet staan de meeste kengetallen onder de algemene doelstelling van het betreffende beleidsartikel. Hierdoor kan het voorkomen dat geen prestatiegegevens meer zijn opgenomen bij de operationele doelstelling zelf, omdat de kengetallen die eerder onder de operationele doelstelling waren opgenomen, nu onder de algemene doelstelling staan. De kengetallen geven daarbij informatie over het behalen van de Algemene Doelstelling, maar ook meer specifieke informatie over het behalen van de operationele doelstellingen.
Om de leesbaarheid en de samenhang tussen de prestatiegegevens en de beleidsinformatie verder te vergroten, worden de prestatie-indicatoren niet langer aan het einde van de operationele doelstelling gepresenteerd, maar direct bij de instrumenten waar zij betrekking op hebben.
Voor operationele doelstelling 1 in artikel 5 (Een open internationaal handels- en investeringsverkeer en een versterkte, duurzame, internationale economische rechtsorde) bleek het lastig om meer specifieke prestatiegegevens in de vorm van kengetallen of prestatie-indicatoren op te nemen. EZ is verantwoordelijk voor het beleid dat het vrijmaken van het internationale handels- en investeringsverkeer beoogt en de internationale economische rechtsorde bevordert. Door middel van contacten met overheidspartijen in binnen- en buitenland en het bedrijfsleven schept EZ de basis voor gunstige en concurrerende voorwaarden voor internationaal ondernemen en lost EZ daar waar nodig knelpunten voor het bedrijfsleven op. De uiteindelijke realisatie van deze operationele doelstelling is van een veelheid van factoren afhankelijk (geopolitieke factoren, WTO-onderhandelingen, et cetera). Ook is geen sprake van concrete instrumenten, waardoor het niet mogelijk is om naast de meer algemene kengetallen onder de algemene doelstelling ook nog meer specifieke prestatiegegevens voor de betreffende operationele doelstelling op te nemen.
In het rapport Rijk Verantwoord 2009 1 en de Factsheet bij de EZ-begroting 2010 2 concludeert de Algemene Rekenkamer dat ook voor de artikelen 8 en 9 een explain opgenomen zou moeten worden. Voor deze artikelen geldt dat deze taakgericht zijn, een breder maatschappelijk belang dienen en dat geen sprake is van een eenduidig na te streven maatschappelijk effect. Zowel in artikel 8 als in artikel 9 zijn prestatie-indicatoren opgenomen die informatie geven over het bereiken van de algemene doelstelling. Gezien het karakter van deze artikelen acht EZ het niet mogelijk om deze effectinformatie verder te optimaliseren.
Evaluaties en beleidsdoorlichtingen geven meer detailinformatie over het bereiken van de gestelde doelen dan prestatie-indicatoren en kengetallen. Binnen VBTB zijn dit dan ook belangrijke instrumenten om het inzicht in de beleidsprestaties te completeren. Met verschillende soorten evaluatie-instrumenten wordt zo goed mogelijk inzicht gegeven in de effectiviteit en efficiency van beleid. De Kamer wordt op de hoogte gebracht van de uitkomsten en beleidsmatige conclusies van deze doorlichtingen. In elk beleidsartikel worden de belangrijkste evaluatieonderzoeken weergegeven. Hierbij wordt onderscheid gemaakt naar beleidsdoorlichtingen, effectenonderzoek en overig evaluatieonderzoek.