Het werkterrein van de Huurcommissie wordt gevormd door het geregulariseerde deel van de markt voor huurwoonruimte. Als huurders en verhuurders een geschil hebben en er onderling niet uitkomen, dan doet de Huurcommissie op verzoek van de huurder of de verhuurder een uitspraak in geschillen omtrent de hoogte van huurprijzen en servicekosten. Met ingang van 2012 beslecht de Huurcommissie ook geschillen in het kader van de Wet op het overleg huurders verhuurder (WOHV).

Het Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO) Huurcommissie functioneert als een landelijke huurcommissie. Het ZBO (zonder eigen rechtspersoonlijkheid) wordt ondersteund door de Dienst van de Huurcommissie (DHC). Voor de huurders en verhuurders presenteert de Huurcommissie zich als één landelijk opererende, onpartijdige en toegankelijke organisatie.

De reeks bedragen voor omzet moederdepartement komt vanaf 2014 overeen met de geraamde bedragen voor Bijdrage aan Huurcommissie, zoals opgenomen op artikel 1, Woningmarkt van de ontwerpbegroting Wonen en Rijksdienst 2014. Deze reeks kent een dalend verloop met name als gevolg van de taakstellingen uit hoofde van de Regeerakkoorden 2010 en 2012. De taakstelling uit hoofde van het Regeerakkoord 2012 is wel verwerkt aan de batenkant van deze begroting door een verlaagde opbrengst van het moederdepartement met ingang van 2016, maar is nog niet concreet ingevuld aan de lastenkant omdat de wettelijke taken en procedures van de Huurcommissie en de daaraan verbonden werklast niet met ingang van 2016 worden verminderd. Bezien wordt welke maatregelen getroffen moeten worden om de begroting meerjarig sluitend te krijgen. Met ingang van 2014 is de omzet van het moederdepartement tevens verlaagd als dekking voor een bijdrage ten laste van de Begroting Wonen en Rijksdienst aan het College Bescherming Persoonsgegevens; deze verlaging bedraagt € 375.000 en heeft een voorlopig karakter.

De daadwerkelijke opbrengst uit productie ten laste van de Begroting Wonen en Rijksdienst wordt gebaseerd op de uitvoering van de opdracht van de desbetreffende beleidsdirectie aan de Huurcommissie. Deze wordt bepaald door het gerealiseerde aantal verzoeken dat in 2014 wordt afgewikkeld en de daarbij behorende tarieven, die de goedkeuring behoeven van de eigenaar van de Dienst van de Huurcommissie, in casu de directeur-generaal Wonen en Bouwen.

Deze baten betreffen de legesopbrengsten die gebaseerd zijn op de veroordeling door de Huurcommissie van geschilpartijen tot vergoeding aan de Staat. Deze vergoeding is verschuldigd door de partij die naar het oordeel van de Huurcommissie geheel of voor het grootste deel de in het ongelijk gestelde partij is. Indien de Huurcommissie van oordeel is dat beide partijen in ongeveer gelijke mate in het ongelijk worden gesteld, kan zij gemotiveerd uitspreken dat elke partij de helft van de voor hem geldende vergoeding aan de Staat verschuldigd is. De hoogte van deze vergoeding bedraagt thans € 25 voor natuurlijke personen en € 450 voor rechtspersonen.

Bij de hoogte van de berekende legesopbrengst, is voor 2014 uitgegaan van het aantal geschillen zoals vermeld in tabel «Aantal zaken in 2014». Vanaf 2014 wordt een verhoging van de legesopbrengsten ten opzichte van de raming voor 2013 verwacht als gevolg van een voorgenomen wijziging van de regelgeving, waarbij het onderscheid tussen natuurlijke personen en rechtspersonen vervangen wordt door huurders en verhuurders.

De belangrijkste posten zijn huisvesting, bureaukosten, communicatie en ICT. De daling van deze kosten vanaf 2014 ten opzichte van de ontwerpbegroting 2013 is gebaseerd op de realisatie in 2012.

De bijdrage aan SSO's loopt via het kerndepartement en is daarom niet zichtbaar in het overzicht van baten en lasten.

Voor de doorlooptijden van geschilbeslechting staat in de Uitvoeringswet huurprijzen woonruimte een termijn van maximaal vier maanden. In de afgelopen jaren is geïnvesteerd in de ICT-ondersteuning van het behandelingsproces om deze termijn vanaf 2013 te kunnen realiseren. Ook de in 2012 doorgevoerde reorganisatie moet daaraan bijdragen. Omdat de Huurcommissie bij het behalen van vermelde doorlooptijd ook afhankelijk is van de medewerking van huurder en verhuurder (het verstrekken van de benodigde informatie, het meewerken aan onderzoek in de woning, aanwezigheid op hoorzittingen), kan de termijn van vier maanden nooit in alle gevallen gerealiseerd worden. De wet kent de mogelijkheid in die gevallen gemotiveerd een langere doorlooptijd te hanteren. Om deze reden is het streven erop gericht in 2014 de maximale doorlooptijd van vier maanden voor 90% van de verzoeken te realiseren.

Voor de geschilbeslechting op basis van de wet op het overleg huurders verhuurder geldt een wettelijke termijn van acht weken, met eveneens de mogelijkheid indien nodig gemotiveerd een langere doorlooptijd te hanteren. De ervaringen met de WOHV-geschillen leren dat partijen hechten aan overleg onder auspiciën van de Huurcommissie, als gevolg waarvan de termijn van acht weken niet gehaald wordt zonder dat dit op bezwaren van betrokkenen stuit. Om deze reden is nu als streeftermijn (voor 90% van de WOHV-geschillen) 13 weken geformuleerd.