Hervorming rijksdienst: dienstverlenend, slagvaardig, kostenbewust

De rijksdienst staat de komende jaren voor de opgave om een forse taakstelling te combineren met een vergroting van slagvaardigheid en verbetering van dienstverlening. Dit vraagt veel van het vermogen van de rijksdienst te hervormen, efficiënter te worden en te innoveren. De uitgangspositie is daarbij gelukkig goed. De prestaties van de Nederlandse rijksdienst behoren internationaal tot de top en Nederland beschikt over een hooggekwalificeerd ambtelijk apparaat. Maar om tot die top te kunnen blijven behoren in een stormachtig veranderende wereld, is een flexibele rijksdienst nodig die zich kan aanpassen aan de maatschappelijke en politieke dynamiek.

Geld besparen en tegelijk kwaliteitswinst boeken vraagt de bereidheid echt anders te gaan werken. Dat gebeurt door toezicht, uitvoerende werkzaamheden en bedrijfsvoering voor ministeries gezamenlijk te doen, door te digitaliseren, door verantwoordelijkheden anders te beleggen en door te investeren in de kwaliteit en de mobiliteit van het personeel. De Hervormingsagenda Rijksdienst (Kamerstukken II, 31 490, nr. 119) bevat hiervoor een groot aantal initiatieven die de komende jaren worden uitgevoerd. Daarbij gaat het zowel om rijksbrede als departementale verandertrajecten.

Rijksbrede verandertrajecten

De rijksbrede verandertrajecten hebben betrekking op de verschillende functies binnen de organisatie van de rijksdienst: beleid, uitvoering, toezicht, bedrijfsvoering en personeelsbeleid. Binnen het meerjarige programma van de hervormingsagenda worden daarbij voor 2014 de volgende concrete resultaten beoogd:

• • Adviesstelsel

  In 2014 wordt verder vormgegeven aan de vermindering van het aantal adviescolleges (vaste en tijdelijke) en wordt – onder voorbehoud van parlementaire behandeling – de Kaderwet adviescolleges gewijzigd. Verder heeft het kabinet enkele rijksbrede thema’s benoemd die hun doorwerking moeten krijgen in de advisering door de adviescolleges in 2014 e.v.

• • Uitvoering

  In 2014 zullen onder verantwoordelijkheid van de minister van Veiligheid en Justitie de eerste organisaties aansluiten bij het Centraal Justitieel Incasso Bureau voor het deurwaarderstraject. Ook zal in 2014 een aantal projecten starten in het kader van een intensievere inzet van de basisregistraties en het Rijk Digitaal 2017. Verder wordt beoogd in de loop van 2014 te starten met het gebundelde Rijksvastgoedbedrijf (fusie Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf, de Rijksgebouwendienst en de Dienst Vastgoed Defensie).

• • Toezicht

  De rijksinspecties, samenwerkend in de Inspectieraad, zullen in 2014 verder werken aan versterking van de samenwerking binnen een aantal domeinen waar meerdere inspecties actief zijn en in samenwerking nog echt iets te winnen valt. Verder zal de samenwerking in de bedrijfsvoering worden uitgebouwd en wordt er gewerkt aan harmonisatie van het inspectie-instrumentarium.

• • Rijksbrede bedrijfsvoering

  De realisatie van de rijksbrede infrastructuur voor de bedrijfsvoering gaat in 2014 onverminderd verder. Dit betekent dat in 2014 verschillende departementen zullen aansluiten op rijksbrede shared services organisaties: de ministeries van Algemene Zaken (AZ), Buitenlandse Zaken (BZ) en Economische Zaken (EZ) bij SSC-ICT; de ministeries van AZ, EZ en Financiën (FIN) bij FM Haaglanden; Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, inclusief Caribisch team, (BZK) bij SSO 3W (WereldWijd Werken); en BZ bij P-Direkt. Om de kwaliteit van organisatie en dienstverlening te waarborgen, worden in 2014 ook uitvoering gegeven aan de overkoepelende «kwaliteitsagenda SSO’s» waartoe in 2013 is besloten. Daarnaast gaan de Inkoopuitvoeringscentra en enkele overheidsdatacenters aan de slag en wordt uitvoering gegeven aan de masterplannen huisvesting.

Naast deze acties op de specifieke bedrijfsvoeringsterreinen is in 2013 een begin gemaakt met het Programma Herinrichting Governance Bedrijfsvoering. In het kader van dit programma wordt in 2014 begonnen met drie deelprojecten. Daarbij wordt onderzocht of het opdrachtgeverschap van shared service-organisaties kan worden vereenvoudigd en of er kan worden gewerkt met centrale bekostiging.

Zelfstandige Bestuursorganen (ZBO’s)

Wat betreft de ZBO’s worden in 2014 de volgende activiteiten uitgevoerd:

• • Implementatie van de door het kabinet bevestigde voorstellen voor verminderen en herpositionering van ZBO’s en aanpassing van de governance; deze implementatie zal de komende jaren in beslag nemen.

• • Een aantal voorstellen tot aanpassing van de Kaderwet ZBO’s zal worden ingediend. Die moeten er toe leiden dat ZBO’s op gelijke voet met andere uitvoeringsorganisaties kunnen deelnemen aan de rijksbrede bedrijfsvoeringinfrastructuur.

• • Daarnaast zal het besluit om de Algemene Bestuursdienst in te schakelen bij benoemingen van ZBO-bestuurders worden ingevoerd.

• • Verder gaan op initiatief van een aantal grote ZBO’s verschillende uitvoeringsorganisaties samenwerken op onderdelen van de bedrijfsvoering, hiertoe geïnspireerd door het programma Compacte Rijksdienst.

Personeelsbeleid

In 2014 wordt onder andere uitvoering gegeven aan afspraken met de bonden over het sociaal flankerend beleid, het van-werk-naar-werk beleid en de harmonisatie van arbeidsvoorwaardelijke regelingen. Daarnaast wordt uitvoering gegeven aan de doelstellingen voor verschillende doelgroepen, zoals arbeidsgehandicapten, jongeren, vrouwen (managementfuncties) en medewerkers op lage loonschalen. Zo worden vanaf 2014 jaarlijks ruim 100 trainees aangenomen en worden 4.000 stageplekken aangeboden.

Invulling taakstelling rijksdienst bij departementen

In het regeerakkoord is een taakstelling rijksdienst opgenomen van 1,1 miljard euro (structureel vanaf 2018). Naar aanleiding van de toezegging bij het Verantwoordingsdebat hebben de ministers van Financiën en voor Wonen en Rijksdienst tevens voorgeschreven dat op elke begroting duidelijk inzicht wordt geboden in de invulling van de taakstelling. Het integraal overzicht van de invulling van de taakstelling per departement is terug te vinden in bijlage bij deze begroting.